Radio-Omroep.
NIEUWE
Misdaad en Boete.
Tweede Blad
HAARL. COURANT
Woensdag 4 Augustus 1926
Poincaré zal in zijn politiek toenadering tusschen Dnitschland en Frank
rijk als hoofdzaak beschouwen. John Xavier Merriraan, de bekende
Zuid-Afrikaansche staatsman, overleden. Opleving van den strijd in
Syrië; dorpen stukgeschoten.
Onder de Radio-berichten: De Fransche Senaat neemt het financieele
ontwerp van Poincaré ongewijzigd aan. De ratificatie der schuldover
eenkomst tusscher. Frankrijk en Engeland. Een aardschok te Tokio ver
wekte een paniek onder de bevolking.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
HET KAMP VAN DEN HERTOG VAN
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De Koningin en de Prinses niet
naar den „Ruygenkoek"
Hebben de loodsen het te druk?
De huurwetten en de huur-
commissies.
Begrooting bouwfonds.
Het instructie-vaartuig Prins
Hendrik te Antwerpen.
Belasting op gouden en zilveren
werken.
UIT ONZE OOST.
Verhoogde werking van den
Goenoeng Baioer.
T uinvolk van een suiker
fabriek bedreigd.
FEUILLETON.
L'/
Dc maatregelen van Poin
caré.
Het ontwerp voor de statuten van de zelf
standige kas ter aflossing en beheer van de
verdedigingsbons en tot exploitatie van het
tabaksmonopolie bevat negen artikelen.
De afdeeling „Caisse de gestion" zal den
volledigen dienst van de verdedigingsbons
verzorgen tot aan de volledige aflossing van
de bons zal de autonome kas belast zijn met
het monopolie van aankoop, fabricatie en ver
koop van tabak enz. De raad van beheer be
staande uit 20 personen, zal twee comités om
vatten het eene zal zich wijden aan het be
heer en de aflossing v.an de bons, het andere
aan het tabaksmonopolie.
Ten slotte zal er een raadgevend college zijn
van 25 leden.
De raad van beheer van de kas zal de ta-
baksprijzen voorstellen, welke de minister de
finitief bij decreet zal vaststellen. De kas zal in
de eerste plaats gevoed worden met de op
brengst van den tabaksverkoop (naar schat
ting 3600 millioen), die van de successiebe
lasting en van een nieuwe belasting van 7%
op de overdracht van onroerend goed (naar
schatting 2800 millioen). Bovendien zal de kas
gemachtigd kunnen worden om zich voor
schotten te doen verstrekken en schuldbe
wijzen uit te geven met de tabaksontvangsten
als onderpand.
Zooals men weet zal het instituut van de
kas plechtig gewaarborgd worden door de
grondwet.
Briand en Duitschland.
In een onderhoud met den Parijschen cor
respondent van de „N. Fr. Presse" heeft
Briand verklaard, dat de Locarno-koers in
Frankrijk's bttitenlandsche politiek onveran
derd blijft. De verzachting van de Rijnland-
sche bezettingspolitiek zal worden voort
gezet. Briand drong er tevens op aan, dat
Duitschland ten volle zijn ontwapeningsmaat
regelen doorvoert, waarbij hij er öp wees, dat
dit noodig is voor het welslagen van de toe
nadering tusschen Frankrijk en Duitschland,
Zonder welke toenadering het Europeesch
evenwicht niet hersteld kan worden. Zijn
hoofddoel zal in de toekomst zijn de econo
mische toenadering tusscfen beide landen.
Engeland verkoopt wape
nen aan Turkije.
De „Daily Chronicle", die het bericht be
vatte van den verkoop, door de Britsche re
geering, van 100.000 Britsche geweren en
bajonetten, en honderd millioen patronen aan
de regeering van Turkije, meent dat Sir
Austen Chamberlain ontwijkend op de desbe
treffende vragen in het Lagerhuis heeft ge
antwoord. De eventueele transactie zou door
bemiddeling van een firma te Birmingham
plaats vinden.
De „Chronicle" erkent, dat de verkoop
geenszins in strijd is met het Volkenrecht,
doch het blad acht hem wel in strijd met de
Britsche traditie. Tot dusver heeft Engeland
zich er steeds van onthouden om modern mi
Iitair materiaal te verkoopen met andere doel
einden dan voor afbraak en onttakeling. Het
gevolg hiervan was, dat in den militairen na
ijver tusschen de kleine staten, welke zulk een
gevaar voor den wereldvrede vormt, Engeland
nooit een onzeker element is geweest. Deze
regel van onthouding is van invloed geweest
op den wereldvrede en zij heeft vertrouwen in
de rechtschapenheid van Engelands bedoe
lingen gewekt.
Thans zou Turkije Engelsche geweren ont
vangen Turkije, dat reeds, terecht of ten
onrechte, door zijn buren van agressieve be
doelingen wordt verdacht. Het onmiddellijk
resultaat der transactie zal nieuwe onrust in
Griekenland en Bulgarije, misschien in Irak,
zijn.De geheele herleving op het continent van
ententes, bondgenootschappen, tegenwichten
en omsingeling is telkens verbonden met wa-
penverkoopen en bewapeningsleeningen van
de groote mogendheden aan de kleine. De ver
koop zou weliswaar niet in strijd zijn met de
letter van het Convenant van den Volkenbond
maar wel met den geest ervan.
Ten slotte verzekert de „Daily Chronicle"
dat de firma te Birmingham in Maart j.I.,
met de goedkeuring der regeering, aanbood de
wapenen aan Turkije te verkoopen. Het ma
teriaal lag in Britsche regeeringsgebouwen op
gestapeld, waar de Turken het kwamen in-
specteeren. De regeering wist, dat de Bir-
minghamsche firma kocht om weer te ver
koopen en had speciale vergunning daarvoor
gegeven.
Geen nieuwe looneischen
der Duitsche mijnwerkers
De „Berl. Börsen Courier" verneemt uit
mijnwerkerskringen, dat het bericht, als zou
den de mijnwerkersorganisaties voornemens
zijn een loonsverhooging vah 15 te eischen,
onjuist is.
De bond van mijneigenaars deelt reeds
thans mede, dat er met het oog op de buiten
gewoon scherpe concurrentie, die na afloop
der Engelsche mijnwerkersstaking op de
wereldmarkt is te verwachten, geen sprake
kan zijn van een loonsverhooging.
Na de Poolsche revolutie.
Kolonel Stanislaw Laudanaski, een der
bekwaamste officieren bij den Poolschen ge-
neralen staf, die tijdens de Mei-revolutie aan
Pilsoedski's zijde vocht, heeft zich van het
leven beroofd. Hij heeft een brief achterge
laten waarin hij zegt „niet aan de revolutie te
kunnen denken" en zich derhalve als protest
dooden zou.
Joh. Merriman f.
De Zuid-Afrikaansche staatsman John
Xavier Merriman is overleden.
(Merriman, die 85 jaar oud is geworden,
heeft tal van functies in het Zuid-Afrikaan
sche politieke leven bekleedt. Van 1908 tot
1910 was hij minister-president, na vóór dien
lid der Jameson Raid commissie te zijn ge
weest, welker rapport hij opstelde. Sedert
vele jaren is hij lid van het Kaapparlement
voor Victoria west. Red.)
Het complot tegen Moes-
tafa Kemal.
Geseind wordt, dat in het requisitoir van
het O. M. tegen de zestien unionistische lei
ders, betrokken bij het complot tegen Moes-
tafa Kemal tien jaar gevangenisstraf wordt
geëischt. Het requisitoir behandelt de poli
tieke handelingen der beklaagden in het ver
leden en verklaart dat de politici achter de
samenzwering stonden, waaruit zij voordeel
Wilden halen.
De Jouvenel.
De Jouvenel heeft den president der re
publiek Libanon doen weten, dat hij voor
nemens was in het eind dezer maand naar
Syrië scheep te gaan, teneinde er zijn ar
beid als hooge commissaris voort te zetten.
In gezaghebbende kringen wordt ver
klaard, dat De Jouvenel niet voornemens is
in October, wanneer zijn ambtstermijn
eindigt, een verlenging van zijn missie te
aanvaarden. Voor zijn opvolger zal dan ver
moedelijk worden uitgezien naar een ambte
naar bij het civiele bestuur.
De strijd in Syrië.
Blijkens berichten in de Engelsche bladen
is er wederom een opleving waar te nemen
in de opstandige beweging in Syrië. Zelfs
zou de organisatie zijn verbeterd en zou er
een samenwerking bestaan tusschen de lei
ders in de vijf opstandige districten: de Dje-
bel-Droese, Hauran, Ghota, Kamaloon en
Baalbek.
Soltan el Atrasj heeft zijn strijdkrachten
in het district van Ghota, rondom Damascus
opnieuw gegroepeerd en het gebied in staat
van verdediging gesteld.
De vorige week is er vrij hevig gevochten
in de buurt van Damascus. Drie dorpen ston
den aan een intens Fransch bombardement
bloot, en nadat de opstandelingen de dorpen
hadden ontruimd, schoten de Franschen ze
geheel in puin.
Latere berichten via Kaïro echter melden
dat 18.000 man Fransche troepen in een tien-
daagschen slag in de buitenwijken van Da
mascus gewikkeld zijn geweest. De Koerdi
sche wijk brandde geheel af. Het verluidde
dat Damascus gedurende drie dagen volko
men ingesloten is geweest, doch het Parij-
sche departement van oorlog spreekt dit na
drukkelijk tegen. De verbindingen met de
stad functionneeren normaal.
De strijd tusschen Kerk
en Staat in Mexico.
Ofschoon president Galles het voorstel der
katholieke bisschoppen heeft verworpen om
een „wapenstilstand" aan te gaan, hangen
de de uitspraak van een onder het volk te
houden referendum, verneemt men uit
bevoegde bron, dat er inleidende onderhan
delingen zijn geo'pend om een persoonlijke,
niet-officieele conferentie tot stand te bren
gen tusschen den procureur-generaal en
hoog-geplaatste kerkelijke persoonlijkheden
ten einde een oplossing voor de moeilijk
heden te vinden.
Uit Nagales, Arizona, wordt gemeld dat
oud-president Obregon de houding van de
Mexicaansche regeering ten opzichte der
nieuwe kerkelijke wetten steunt.
De Pan-Aziatische con
ferentie.
Aan het den len Augustus te Nagasaki
geopende Pan-Aziatisch Congres nemen
vijftig gedelegeerden uit China, Japan, Indië
en de Philippijnen deel.
De Chineezen drongen onmiddellijk op de
annuleering der onbillijke verdragen aan,
met de bedreiging zich terug te zullen trek
ken, doch de Japanners overtuigden hen te
blijven, met de belofte al het mogelijke te
doen om aafl de wenschen van China tege
moet te komen.
Het congres besprak vervolgens de arti
kelen van net ontwerp van een Aziatiscken
Volkenbond, en verwierp het voorstel om
den zetel daarvan in Tokio te vestigen.
Tal -van Cliineesche arbeiders- en koop
liedenorganisaties verzetten zich tegen de
Pan-Aziatische conferentie. Zij beschuldigen
er Japan van te trachten zijn particuliere
belangen te bevorderen.
YORK.
Het zesde jaarlijksche jongenskamp, tot
welks organisatie de hertog van York de mid
delen verstrekt, is gisteren in Littlestone,
bij Folkestone, geopend. Ongeveer vierhon
derd jongens van allerlei scholen1 en alle stan
den nemen deel aan het kamp, dat onder
goede leiding staat en tot Zaterdag duurt.
De hertog van York zal het bezoeken en
den dag temidden der knapen doorbrengen
WEMBLEY.
Volgens de „Daily Chronicle" zullen de
gebouwen en terreinen van de Britsche Rijks
tentoonstelling in Wembley, die in Juni 1.1.
voor 300.000 pd. str. aan de Beecham Trust
werden verkocht, spoedig over gaan aan de
Generaal Motors Ltd., een groote Ameri-
kaansche autofabriek, die er haar fabrieken
zal neerzetten en tevens een tuinstad voor
haar personeel zal bouwen.
DE LEEGE EXPRESS.
Gedurende den geheelen zomer vertrok de
express ParijsMilaan, die eiken ochtend
om half elf het Gare de Lyon verlaat, vrijwel
zonder reizigers. Men verwonderde zich
hierover, daar de expres aansluiting heeft op
de lijn LondenCalais. Daarentegen was de
twintig minuten later vertrekkende trein naar
Triest steeds stampvol.
Een ingesteld onderzoek heeft aan het licht
gebracht dat de trein abusievelijk niet in het
spoorboekje staat vermeld 1 De enkele reizi
gers, die meegingen hadden het toevallig
vernomen.
EEN BRUTALE DIEFSTAL.
Zaterdagmiddag is te München een brutale
diefstal in een juwelierszaak gepleegd.
De inbrekers moeten dagen lang van te
voren hun slag voorbereid hebben. Zij zijn
via den kelder, waar zij een gat in de zolde
ring hebben gemaakt, in den winkel binnen
gedrongen, waartoe zij o.a. in den kelder een
houten stellage in elkaar hadden gezet.
Tijdens de inbraak werd de juwelier, die
in zijn woonkamer rustte, door het electrische
alarmsein gewaarschuwd. Daar dit echter al
meer in werkipg was gebracht door het dreu
nen van voorbijrijdende vrachtauto's, hechtte
hij er niet veel beteekenis aan, maar ging ten
slotte toch eens op verkenning uit, doch vond
nergens iets verdachts. In den winkel terug
gekeerd, zette hij het alarmsignaal af. In
dien tusschentijd waren de inbrekers, in de
meening, dat zij ontdekt waren, gevlucht.
Pas een uur later ontdekte'de juwelier, toen
hij in den winkel terugkeerde, dat er toch
was ingebroken en dat er behalve een aantal
kostbare ringen twee paarlencolliers gestolen
war^n van 30.000 en 14.000 M.
DE MODE.
In Berlijn stapte voor kort een man op de
tram, die niets anders aan had, dan een
nachthemd en pantoffels. Hij werd onmiddel
lijk gearresteerd en naar de dichtbijzijnde
politiepost gebracht. Hij verdedigde zich met
er op te wijzen, dat hij in vergelijking met de
in zwang zijnde vrouwenmode, toch buiten
gewoon modest gekleed was en hij wenschte
te weten of de politie niet tot dezelfde slot
som kwam.
Een gelijksoortig antwoord werd eenige
dagen eerder reeds gegeven door een werk
man te Rome, die den geheelen dag in de zon
gewerkt had en door den conducteur niet in
de tram werd toegelaten, op grond dat hij on
voldoende gekleed was. Wijzend op verschil
lende volgens de mode gekleede, of liever
ongekleede* dames, zeide hij, dat die toch
minder gekleed waren dan hij. „De wet is
niet voor allen gelijk," concludeerde hij mop
perend.
DE MEXICAANSCHE REGEERING,
DE PRIESTERS EN DE PERS.
Een groot aantal Mexicanen, priesters en
ook leeken, hadden aan het Eucharistisch
Congres in Chicago deelgenomen. De ge
weldige triomph van den katholieken gods
dienst, bij dit congres tot uiting gekomen,
heeft nu de Mexicaansche regeering geheel
buiten zichzelve gebracht van verbeten woe
de. En zij benutte de gelegenheid om zich te
wreken op die Mexicanen, die naar Chicago
gereisd waren. Aldus verbood zij, zonder den
geringsten wettelijken grond, de naar Chi
cago getogen Mexicaansche priesters, zonder
meer de terugkeer in het land, en gaf aan alle
grensstations drakonische bevelen, om in
geen geval weer een priester in het land toe
te laten, die van Noord Amerika kwam.
Tegelijkertijd werden twee vooraanstaande
bladen van Mexico, „El Pais" en „El Excel
sior" eenvoudig door de regeering verboden
en mogen zij nu niet meer verschijnen. Het
karakteristieke is, dat het niet eens katho
lieke bladen waren in den strengen zin, doch
slechts bladen die.der waarheid getrouw en
Zonder verdere commentaren over de schan-
daden der regeering bericht gegeven hadden.
Uit een en ander blijkt intusschen, dat er
tusschen de socialistenregeering in Mexico
en de Sovjet-dictatuur practisch geen ver
schil is.
Om gezondheidsredenen.
De Koningin en de Prinses zijn naar uit
Baarn gemeld wordt, niet naar den „Ruy-
genhoek" vertrokken. De Koningin wandelt
zoo nu en dan een oogenbhk m den tuin,
doch de Prinses houat voortdurend haar
kamer. Heden, Woensdag, komt Dr. de Jong
ten paleize, die beslissen zal, of en wan
neer het vertrek naar de „Ruygenboek 1 zal
plaats hebben.
De heer Braub'gam wenscht
inlichtingen.
De heer Brautigam heeft de volgende
vragen gericht tot den Minister van Marine
a. i.:
Is bet den Minister bekend, dat de
scheepvaart op den Nieuwen-Waterweg de
laatste maand buitengewoon druk is en tus
schen vijf( a zeshonderd schepen pêr week
uit zee binnen komen?
Dat per loodsboot met 24 loodsen aan
boord, in veertien dagen dienst ongeveer
450 schepen moesten worden beloodst,
waardoor den loodsen een zeer zware
dienst wordt opgelegd?
Dat deze dienst nog wordt verzwaard
door inconvenient aan loodsen wegens
ziekte, waardoor aan de zeeloodsen, wegens
een te kort aan binnenloodsen, ook meer
malen het uitbrengen van schepen wordt
opgedragen?
Dat zelfs met uiterste krachtsinspanning
niet kan worden voorkomen, dat uitgaande
en zelfs wel binnenkomende schepen nieï
tijdig van een loods kunnen worden voor
zien.
Is, zoo vraagt de heer Brautigam, de mi
nister bereid, snel maatregelén te doen ne
men, die tot uitbreiding van het aantal
binnenloodsen kunnen leiden, waardoor het
aantal dezer loodsen te Rotterdam op 40
en te Vlaardingen op 12 of 14 kan worden
gebracht, zoomede te doen nagaan, of het
corps zeeloodsen voor den Nieuwen Wa
terweg kan worden aangevuld?
Het Nederlandsch Werklieden Verbond
Patrimonium heeft den minister van A., H.
en N., een adres doen toekomen, waarin
hem aan de hand van tal van overwegingen
verzocht word, althans in de groote steden
'niet over te gaan tot algeheele intrekking
van de huurwetten en bij beperking van
de taak' der huurcommisie te willen reke
nen met de belangen der economische
zwakkeren, „die zonder beschermende be
palingen der wet ongetwijfeld in hooge
mate zouden worden geschaad", gelijk de
slotconclusie van het adres luidt.
Een wetsontwerp ingediend.
Ingediend is een wetsontwerp tot vast
stelling der begrooting van inkomsten en
uitgaven van het bouwfonds voor de depar
tementen van binnenlandsche zaken en
landbouw en van onderwijs', kunsten en we
tenschappen voor het dienstjaar 1926.
De begrooting van uitgaven beloopt een
bedrag van 2,109.251.
Voor de inrichting van het paviljoen
„Welgelegen" te Haarlem ten behoeve van
de provinciale griffie wordt 100.000 uit
getrokken.
Hieromtrent wordt in de toelichting mee
gedeeld, dat ten aanzien van het vraag
stuk, de huisvesting der provinciale griffie
betreffende, thans een voor de provincie al
leszins bevredigende oplossing kan worden
verkregen doordat het rijk aan de provin
cie kosteloos zal afstaan het paviljoen Wel
gelegen te Haarlem met het daarbij behoo-
rende gebouw, waarin de school voor bouw
kunde, versierende kunsten en kunstam
bachten is gevestigd. Omtrent de ontruiming
van dit laatste gebouw is overeenstemming
verkregen.
Voor de inrichting van de ambtswoning
van den Commissaris der Koningin in een
der provinciën wordt 20.000 aangevraagd.
Het ligt in de bedoeling dit bedrag voor-
loopig telken jare aan te vragen voor meu-
bileering der receptievertrekken der ambts
woningen.
Als annuïteit inzake den aankoop van bet
aan de provincie Gelderland toebehooreade
pand bestemd tot ambtswoning van den
Commissaris der Koningin te Arnhem wordt
12,000 aangevraagd. De ambtswoning vol
doet niet meer aan de eischen, welke daar
aan te stellen zijn. Alleen een ingrijpende
verbouwing zou hierin kunnen voorzien.
Daar een andere oplossing niet mogelijk
was is met de provincie een regeling ge
troffen waarbij deze zich bereid heeft ver
klaard de woning aan het Rijk te verkoo
pen voor 46.250, ie betalen in 10 jaar
lijksche termijnen. De provincie zal tevens
de verbouwingskosten ad 90.000 voor
schieten, die eveneens met rente, in an
nuïteiten zullen worden terugbetaald.
Voor de voortzetting van den bouw van
het ziekenhuis der Rijksuniversiteit te Lei
den wordt 750.000 aangevraagd, voor de
verbouwing van het natuurkundig laborato
rium aldaar 178.300, voor de verbouwing
van de sterrenwacht 9450. Voor de vol
tooiing van het natuurkundig laboratorium
der Rijksuniversiteit te Utrecht wordt als
eindtermijn 10.000 en daarnaast voor de
aanschaffing van het instrumentarium
29.400 gevraagd; als bijdrage voor de
stichting van een nieuw laboratorium voor
pharmacologic 90.000; voor aankoop en
inrichting van een pand voor uitbreiding
van het laboratorium voor vergelijkende
physiologie, hetwelk volgens de toelichting
door ruimtegebrek in een noodtoestand
verkeert 16.000; voor voorzieningen in
verband met fusie der veeartsenijkundige
hoogescbool en rijksuniversiteit (uitbreiding
van collegezalen en inrichting van eenige
vertrekken) 21.000.
Voor de afwerking van den bouw eener
hulpkliniek voor dermatologie der rijksuni
versiteit te Groningen wordt als eindtermijn
3575 gevraagd; als bijdrage in de kosten
van terreinaankoop vcor uitbreiding der zie
kenhuisgebouwen 11.296; voor verfweriv
aan de psychiatrische kliniek j 12.000; voor
verbouwing en uitbreiding natuurkundig la
boratorium, dat blijkens de toelichting zoo
wel wat ruimte als wetenschappelijke uit
rusting betreft in geheel onvoldoenden toe-
Stand verkeert, 65,000, zijnde de eerste
termijn van het totaal benoodigde bedrag
van 105.000; als eersten termijn der in to
taal op 415.000 geraamde kosten van uit
breiding van het scheikundig laboratorium,
dat een 40-tal jaren geleden tot stand kwam
en reeds verscheidene jaren in allerlei op
zichten te klein bleek 125.000.
Voor afwerking van verschillende gebou
wen der Technische Hoogescbool te Delft
wordt 40.000 gevraagd.
Voor het rijksmuseum te Amsteraam
wordt 35.000 gevraagd. De onderhouds-
toestand van het gebouw, dat thans meer
dan 40 jaar dienst heeft gedaan, vraagt, blij
kens de toelichting, langzamerhand, in het
bijzonder wat de daken en sommige deelen
van de buitenmuren betreft, een vrij in
grijpende voorziening. Met inbegrip van al
lerlei wijzigingen in het inwendige van het
gebouw, die verband houden inet een reeds
geruimen tijd in gang zijnde reorganisatie
zal een bedrag van in totaal pl.m. 100.000
noodig zijn, hetwelk over een drietal dienst
jaren zal kunnen worden verdeeld.
Dinsdagmiddag omstreeks één uur is het
Nederlandsche instructie-vaartuig „Prins
Hendrik" met de Belgische en Nederland
sche vlag in top in het Zuid Schipperdok
te Antwerpen aangekomen. Op de Schelde
was het reeds tegemoet gevaren door een
boot, waarop zich den Nederlandschen con
sul-generaal Ruijs en vertegenwoordigers
van de Vereeniging der eigenschippers en
een deputatie van de commissie'tot uitbrei
ding der Belgische Rijnvaart bevonden. De
consul-generaal begroette het gezelschap
waarop de directeur de heer G. de Jong
dank zegde en de vijftig opvarende direc
teuren en leeraren der verschillende schip-
persscholen in Nederland voorstelde.
De verwelkomers o.w. verschillende Ant-
werpsche journalisten, waren vol lof over
de keurige en moderne inrichting van het
instructie-vaartuig en over de zes jeugdige
matroosjes-leerlingen, die onderweg nog
onderricht hadden gekregen over de beton
ning der Schelde en nu als grooten den
arbeid aan boord deden.
Op de „Prins Hendrik" waren voorts nog
aanwezig de heer N. J. van Alphen de
Veer, inspecteur van het nijverheidsonder
wijs te 's-Gravenhage en de heer Demmer,
voorzitter van de Zuiderzee-vischerij-orga-
nisatie,
In den namiddag zouden nog per trein
arriveeren vertegenwoordigers van de Zui-
derzeebelangen, ingenieur Houben en de
burgemeester van Edam, de heer Kolfscho
ten.
Om vijf uur werd het heele gezelschap
op het stadhuis ontvangen en des avonds
boden de Antwerpsche Rijnvaart-organisa
ties den Nederlanders een diner aan.
Wijziging in de wet voorgesteld.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging der wet van 18 Sept. 1852, omtrent den
waarborg en de belasting der gouden en
zilveren werken. Deze wijzigingen houden
verband met de invoering, eerlang, van
nieuwe voorschriften aangaande het kan-
toorbeheer. Ze zijn niet van principieel ka
rakter.
Omtrent de wijzigingen wordt o.m. het
volgende in de M. v. T. meegedeeld.
Tot nu toe moet de belasting voor elke
ter keuring aangeboden partij afzonderlijk
worden voldaan, hetgeen bezwaren ople
vert, waarom de minister het wenschelijk'
acht, ook aan deze schatplichtigen onder
borgstelling crediet voor de belasting en
het essailoon te verleenen.
Verder zal het naar de meening van den
minister tot besparing en vereenvoudiging
leiden, indien de invordering der belasting
van de waarborgkantoren naar de kantoren
der invoerrechten en accijnsen wordt over
gebracht.
Het afzonderlijk merk voor oude wer
ken, die van vroeger gangbare keurteekens
zijn voorzien de bijl zal vervallen,
omdat dit teeken gelijk staat met een cer
tificaat van echtheid voor de op het werk
voorkomende stempels van ouden vorm.
Een andere groep voorzieningen beoogt
wijziging te brengen in den toestand, waar
bij de essaieur een ambtenaar is voor wien
een bijzondere, verscherpte verantwoorde
lijkheid geldt ten gevolge waarvan hij in
zekeren zin onder de overige ambtenaren
een zelfstandige plaats inneemt, hetgeen
deels overbodig, deels ongewenecht wordt
geacht.
Een andere wijziging, waardoor het op
hangen in winkels, magazijnen en kantoren
van een formulier met afbeelding der rijks-
stempels wordt voorgeschreven, oeoogt een
meer practische regeling te treffen met be
trekking tot het verschaffen aan het pu
bliek van bekendheid met de waarborgwet.
De vraag is voorts bij den minister in
overweging, of niet, ten einde te komen tot
een meer voortdurenden visitatiedienst,
ambténaren der belastingen te werk kun
nen worden gesteld. Hangende het onder
zoek naar de uitvoerbaarheid van dit denk
beeld, verdient het volgens den minister
aanbeveling, de daartegen bestaande wet
telijke beletselen uit den weg te ruimen.
Voorts is er een wijziging, waardoor aan
de belastingambtenaren het recht, van op
sporing van overtredingen en van toegang
tot de panden der schatplichtigen zelfstan-<
dig wordt toegekend.
Ten slotte wordt voorgesteld, in beslag
genomen voorwerpen, inplaats van naar de
griffie der rechtbank, aanvankelijk naar de
waarborgkantoren te doen overbrengen.
„HET VOLK" EN DE VERVOLGING
DER KATHOLIEKEN IN MEXICO.
De „Residentiebode" had er de;er dagen
haar verbazing over uitgesproken, dat „Het
Volk", hetwelk tegen elke verdrukking en
rechtsverkrachting onmiddellijk zijn fiolen
van toorn en verontwaardiging over dit on
recht uitstort, zich niets aantrekt van de schan
delijke vervolging, waaraan de Katholieken
in Mexico blootstaan.
In een polemiek met de chr. „Amsterdam
mer" over de kerkvervolging in Mexico deelt
de socialistische redactie mee, dat wat precies
de oorzaak is van deze kerkvervolging, het
blad niet duidelijk is, maar als godsdienstig
neutraal blad staat het buiten het geding.
DONDERDAG 5 AUGUSTUS.
HILVERSUM 1050 M. 12.00 Poli-
tieber. 3.304.30 Uurtje voor de wees-
en ziekenhuizen door Mevr. Ant, v. Dijk
5.007.00 Vooravondconcert door 't H.
D. O.-orkest Mej. Doia Das, piano 7.00
Politieber. 7.308.00 Orgelbespeling in
de Sint Bavokerk te Haarlem Organist
George Rovert 10.00 Persber. 8.10
Christel. Radio-avond. Spreker Dr. C.
Huysman, Enschede en I. Kuipers, Ylst,
Mevr. Canté, zang 1 Ave Maria, Cherubi-
ni, 2 Violette, Scarlatti, 3 Rede door Dr. C.
Huysman, over: Verzekering. 4a Aria Salo
mo, Handel, b. Larghetto Exultate jubilate
Mozart, 5a. Ich bin der Welt abhanden
gekommen, Mahler, b.-Du und Schönheit,
Mahler, 6 Rede van den heer Kuypers,
over Geheel-onthouding Daarna Frie
sche voordracht.
DAVENTRY 1600 M. 11.20—1.20
Het radiokwartet en solisten (sopraan-ba
riton-viool) 1.202.20 Gramofoonmu-
ziek 4.20 Causefie Festive occasions
in Sweden 4.35 Trocodero theemuziek
5.35 Kinderuurtje 6.20 Dansmuziek
6.55 Landbouwberichten 7.20 Tijdsein
Big Ben, weerber., nieuws. Lezing The
playingfields of England 7.45 Piano
composities van Handel 8.00 Concert
8.00 Concert 8.20 Gedichten en zang,
H. King, voorlezing, S. Northcote, tenor,
H. Hiitchinson, piano 8.50 Kamermu
ziek door't Chenil kamer-orkest 9.50
Weerber., nieuws. 10.25 Glees and ma
drigals 10.5012.20 Dansmuziek van
het Savoyhotel.
12.50 Concert Lucien Paris 5.05 Con
cert 8.20 Esperanto 8.50 Concert.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1300 M.—
8.20 „Der Verter aus Dingsda", operette
v. Künneke 10.5012.20 Dansmu
ziek.
BRUSSEL 486 M. en ANTWERPEN 165
M. 5.20 Kindermatinee 8.20 Orkest
concert 9.3010.20 Dansmuziek Rcugh
Bird-dansband.
MUNSTER 410 M. 1.20—1.50 Le
zing Tuberkulose 1.50—2.50 „Heim-
kehr aus der Fremde", klucht ir. 1 acte
van Mendelssohn 3.50—4.20 Kinder-
uurtje 4.356.20 Lezingen Deutsche
Einzelhandeltages 6.30 en 7.308.00
Lezingen 8.20 Schaakles 8.50 Vlaam-
sche avond Muziek en zang. Daarna dans
muziek.
Hoe heerlijk naïef toch, spot de „Residen
tiebode" 1 Wat daar precies aan de hand is in
Mexico, is „Het Volk" nog steeds niet duide
lijk.
Daar worden kerken geroofd, bisschoppen
en priesters gevangen gezet, het vrije vereni
gingsrecht wordt belet, er is zelfs een aan
klacht ingediend tegen twee redacteuren van
bladen, die artikelen hebben gepubliceerd
tegen de anticlericale wetgeving, die o.a.
het bespreken van deze maatregelen verbiedt.
Let wel op, o „Volk", men mag in Mexico
zelfs niet meer de antigodsdienstige wetten
bespreken of becritiseeren.
Het tirannieke der kerkvervolging, haar
botte, brutale dwang wordt alleen reeds door
zulk een bericht wel overduidelijk gedemon
streerd.
Maar „Het Volk" weet nog altijd niet pre
cies, wat daar in Mexico in de hand is.
En natuurlijk, dat blad ageert nooit ergens
tegen, voordat het heel zeker weet dat er on
recht geschiedt.
Het is op dit gebied buitengewoon voor
zichtig, het vertrouwt zelfs geen Reuterbe-
richten.
Terwijl we dit schrijven, bereikt ons een
telegram, dat Mexicaansche troepen op weer-
looze vrouwen vuurden en dezen troffen, al
leen omdat ze weigerden de kerk te verlaten.
Met zoo iets kan „Het Volk" zich echter
niet bemoeien, daar is het blad op godsdien
stig gebied neutraal voor.
Maar wanneer er een Jodenvervolging
plats heeft?
Dan is de heele „Volk"-redactie in actie
om te protesteeren en te ageeren.
Maar Joden zijn geen Katholieken alleen
wanneer de Katholieken vervolgd worden,
hoort of ziet het blad niets.
En dringt er wat tot de „Volk"-redactie
door, dan zwijgt ze. want ze is godsdienstig-
neutraal.
Hoort ge dat, katholieke arbeiders, die nog
durft volhouden- dat de sociaal-democraten
heelemaal niet anti-katholiek zijn
Voelt ge nu eindelijk de beteekenis van de
socialistische politiek in dit naïeve „Volk"-
stukje over de toestanden in Mexico.
Een lavastroom ontstaan.
De Goenoeng Batoer vertoonde, naar
uit Batavia wordt gemeld, verhoogde wer
king. Asch en lavasteenen werden uitge
worpen. Er ontstond een lavastroom. De
bevolking is rustig. De controleur is ter
plaatse voor waarneming en hef geven van
inlichtingen, indien de toestand zich wijzigt.
De Goecofeng Batoer ligt in den N. O.
hoek van het eiland Bali ten Oosten van
Java, bij hef meer van dien naam, in een
berglandschap, dat zich 1600 2200 M.
boven den zeespiegel verheft.
Vier belhamels neergelegd.
Een hocldmandoer te Tegal hitsfe vijf
familieleden op, waarop zij gezamenlijk
onder bedreiging het tuinvolk van de sui
kerfabriek „Pagongan" verhinderden, den
tuin in te gaan. De veldpolitie sommeerde
de menschen hun bedreigingen te staken,
maar zonder succes. Daarna werden twee
salvo's gegeven. Ook dit hielp niet, waarop
een derde saivo werd gelost, met het nood
lottig gevolg, dat vier hunner gedood wer
den en één gewond. Het tuinvolk ging
daarop aan hel wérk. zonder dal er verder
ongeregeldheden gebeurden.
De jonge vrouw kon natuurlijk niet ver
trekken zonder haar man; zij bleef dan ook
op hem wachten. Zoo werd zij dus, te\
midden der wanorde welke een haastig ver
trek steeds met zich medebrengt, van haar
vrienden gescheiden.
Marie had er zelfs niet aan gedaoht met
hen af te spreken waar en wanneer zij el
kaar zouden terugvinden. Maar kon men
weten wat er zou gebeuren?
Gamaud voegde zich drie uur later bij
zijn vrouw.
Hij scheen uitgeput.
Hij had de kostbare beurs teruggevonden
en liet ze aan Marie zien.
Daarna vroeg hij inlichtingen over hun
vrienden. Marie zag hem duidelijk verblee-
ken, dan rood worden, terwijl zij hem het
vertrek hunner vrienden vertelde. Toch
zeide hij niets.
Gedurende den tijd dat zij op hun trein
moesten wachten, bleef Garnaud verstrooid,
zijn uiterlijk was afwisselend somber of in
gedachten: hij rilde ever heel zijn lichaam,
telkens als zijne vrouw hem aansprak.
HOOFDSTUK V.
In September vinden wij Garnaud en zijn
vrouw te Nancy terug.
Sedert den treurigen dag in Februari,
waarop zij den tweeden keer voor den drei
genden inval moesten vluchten, zijn zes
maanden voorbijgegaan. Slechts zes maan
den, maar in deze korte tijdruimte is hun
leven heel en al veranderd.
Waar is thans de nederige en treurige
woning, welke te Hattoncourt onderdak ver
leende aan de armoedige vluchtelingen?
Waar is de tijd, dat Garnaud, om te leven,
inet de mars cp zijn rug zijn klanten be
zocht? Tegenwoordig brengt de minste zaak,
die hij aanpakt, hem meer op dan hij vroe
ger in jaren zou gespaard hebben. En de
tegenwoordige Garnaud staat zoo ver af
van den Garnaud van voorbeen, ris de ar
melijke woning van Hattoncourt staat van
het weelderige huis dat hij in de rue de
Rome bewoont.
Iff 't kort, Garnaud begint iemand te zijn:
van hem heeft Gentier, een van de voor
naamste bankiers, onlangs gezegd:
Die jonge Garnaud zal het ver bren
gen, mits hij het niet te vlug wil doen....
In Maart deed hij heel bedaard zijn eer
ste zaken, in vereeniging met een wijnkoop
man. Twee maanden later scheidde hij van
zijn vennoot, vreesde niet gelijk of dubbel
slag, die voor - hem ondergang of rijkdom
beteckende.
Het lukte en bracht hem meer dan hon
derdduizend francs op.
Vanaf dat oogenblik waS Garnaud gebor
gen. Vooral echter twijfelde hij met meer
aan zich zelf; hij had voortaan in zich, in
zijn middelen, in zijn. stoutmoedigeid, in
zijn "geld, een vertrouwen, dat hem onover
winnelijk maakte.
Op dien dag was het dat de oude Gar
naud voor goed plaats maakte voor den
nieuwen, voor den kouden, onberispelijken,
biina eléganten zakenman, dien wij terug
vinden, terwijl hij nadenkend in zijn werk
vertrek wandelt.
Nadenkend, maar ook ietwat angstig.
Want de zoete hoop, waarvan Marie hem
bij het vertrek van Hattoncourt deelgenoot
had gemaakt, is op het punt vader te wor
den: hij staat daar en wacht in groote
spanning.,..
Het zal een meisje zijn, omdat alles
mij lukt en ik wil dat het een meisje zij.
Zonder er zich van bewust te zijn staat
op zijn voorhoofd: durven en willen. Dat is
zijn devies, de sleutel* van het sucges, de
verklaring van zijn geluk. Nu hij tegenwoor
dig behalve den wil ook neg den rijkdom
heeft, ziet hij geen hindernis -neer om for
tuin te~ maken. Naar mate de cijfers van
zijn zaken hooger stijgen en hij zich in de
te
vennoot, vreesde met gelijk ot dubbel "zijn zaken nooger sujgen en mj „ui
spelen, en waagde alleen een grooten achting der bankiers voelt groeien, schijnt
het hem dat hij zich verheft en hij, terwijl
hij zich verheft, een grooter horizon ont
dekt; en, zonder het ooit gehooid te heb
ben, herhaalt hij het groote woord van Fou-
quet: „Tot waar zal ik «tijgen, indien ik
het wil?"
Er wordt tweemaal zacht aan de deur ge
klopt, Ontevreden dat men hem komt sto
ren, roept Garnaud eenigszins uit zijn hu
meur:
Binnen.
Het is de huishoudster, welke binnen
treedt: zij weet dat de meester niet ge
makkelijk is en zegt mei eenigen vrees:
De post en het blad, mijnheer.
Hij staat op; er zijn drie brieven en zijn
dagblad. Garnaud heeft dat blad onmiddelijk
herkend. Waarom wordt zijn gelaat zoo
somber?
De huishoudster is reeds heengegaan: hij
blijft recht staan, besluiteloos, het biad in
de eene, de brieven in de andere hand. niet
wetend of hij het ljlad zal beginnen te le
zen dan wel de brieven.
Ten slotte werpt hij het blad zenuwpehti'
op ziin schrijftafel, en ziet, altijd recht
staand, de brieven in.
'Een brief met inlichtingen, een eanvrage
om een samenkomst en een beslissing in
een zaak.
O, een klein zaakje maar, hij heeft een
wagon wijn aan een vriend afgestaan, die
in het groot handelt en voor het oogenblik
er om verlegen was.
Garnaud gaat aan zijn bureau zitten en
maakt op de achterzijde van de enveloppe
een vlugge berekening. Een lichte flauwe
glimlach komt over zijne lippen. Een tien
duizend francs winst, niet veel natuurlijk,
maar toch alweer zoo veel, en aan dien prijs
kan men zijn vrienden nog diensten bewij.
zen.
Zorgvuldig legt Garnaud do brieven in
verschillende vakken; hij staat op. zijn oog
valt op het blad dat hij straks daar neer
gelegd heeft en opnieuw wordt zijn gelaat
somber.
Hij fluistert:
Zij vervelen mij ten slotte. Ik heb veel
last.
Hij eindigt den zin niet, maar de bewe
ging welke hij maakt, zegt duidelijk van
welke last sprake is, de beweging zijner
handen die gereed zijn het blad in elkaar
te frommelen om het vervolgens in de pa
piermand te werpen.
Maar Garnaud heeft deze beweging niet
voleind. Langzaam plaatst hij het blad weer
op zijn bureau, beschouwt het een oogen
blik en neemt dan plotseling een besluit,
neemt bet opnieuw cn plooit het uit elkan
der met bevende handen.
Dan verschijnt de li lei: het is "net Maas
bulletin, het orgaan der vluchtelingen uit,
het departement der Maas.
Garnaud werpt zelfs geen blik op de eer
ste bladzijde. Hij opent het blad en onmid
dellijk zoekt hij op de derde bladzijde een
titel: Lijst met adressen van vluchtelingen.
Snel doorloopt hij twee kolommen, dan
krijgt zijn koud gelaat een lichte kleur, en
hij fluistert verlicht:
Niets.... Altijd niets....
Hij staat op en begint in het vertrek op
en af te loopen.
Maar thans denkt hij niet meer aan zijn
jong en trotscb fortuin, noch aan de aan
staande komst van hel kind dat al z:;r,
wenschen zal vervullen, noch aan dc schit
terende, veel belovende toekomst. Warrt in
de uitdrukking van "iijn gelaat ligt iets als
medelijden, met wroeging gemengd, en de
koude Gamaud betrapt zich zelf als hij
mompelt:
Arme kinderen!.... Zij hielden zoo
veel van elkaar
De klank van zijn eigen woorden doet
hem sidderen. Hij kijkt plotseling om zich
heen als iemand die ongerust is en die
vreest betrapt té worden: dan haalt hij de
schouders op en gaat weer langzaam vnor
zijn schrijftafel zitten.
Zijn gelaat is somber geworden.
(Wordt vervolgd.)