Radio-Omroep. NIEUWE Misdaad en Boete. Tweede Blad HAARL. COURANT Woensdag 4 Augustus 1926 Poincaré zal in zijn politiek toenadering tusschen Dnitschland en Frank rijk als hoofdzaak beschouwen. John Xavier Merriraan, de bekende Zuid-Afrikaansche staatsman, overleden. Opleving van den strijd in Syrië; dorpen stukgeschoten. Onder de Radio-berichten: De Fransche Senaat neemt het financieele ontwerp van Poincaré ongewijzigd aan. De ratificatie der schuldover eenkomst tusscher. Frankrijk en Engeland. Een aardschok te Tokio ver wekte een paniek onder de bevolking. GEM. BUITENL. BERICHTEN. HET KAMP VAN DEN HERTOG VAN BINNENLANDSCH NIEUWS. De Koningin en de Prinses niet naar den „Ruygenkoek" Hebben de loodsen het te druk? De huurwetten en de huur- commissies. Begrooting bouwfonds. Het instructie-vaartuig Prins Hendrik te Antwerpen. Belasting op gouden en zilveren werken. UIT ONZE OOST. Verhoogde werking van den Goenoeng Baioer. T uinvolk van een suiker fabriek bedreigd. FEUILLETON. L'/ Dc maatregelen van Poin caré. Het ontwerp voor de statuten van de zelf standige kas ter aflossing en beheer van de verdedigingsbons en tot exploitatie van het tabaksmonopolie bevat negen artikelen. De afdeeling „Caisse de gestion" zal den volledigen dienst van de verdedigingsbons verzorgen tot aan de volledige aflossing van de bons zal de autonome kas belast zijn met het monopolie van aankoop, fabricatie en ver koop van tabak enz. De raad van beheer be staande uit 20 personen, zal twee comités om vatten het eene zal zich wijden aan het be heer en de aflossing v.an de bons, het andere aan het tabaksmonopolie. Ten slotte zal er een raadgevend college zijn van 25 leden. De raad van beheer van de kas zal de ta- baksprijzen voorstellen, welke de minister de finitief bij decreet zal vaststellen. De kas zal in de eerste plaats gevoed worden met de op brengst van den tabaksverkoop (naar schat ting 3600 millioen), die van de successiebe lasting en van een nieuwe belasting van 7% op de overdracht van onroerend goed (naar schatting 2800 millioen). Bovendien zal de kas gemachtigd kunnen worden om zich voor schotten te doen verstrekken en schuldbe wijzen uit te geven met de tabaksontvangsten als onderpand. Zooals men weet zal het instituut van de kas plechtig gewaarborgd worden door de grondwet. Briand en Duitschland. In een onderhoud met den Parijschen cor respondent van de „N. Fr. Presse" heeft Briand verklaard, dat de Locarno-koers in Frankrijk's bttitenlandsche politiek onveran derd blijft. De verzachting van de Rijnland- sche bezettingspolitiek zal worden voort gezet. Briand drong er tevens op aan, dat Duitschland ten volle zijn ontwapeningsmaat regelen doorvoert, waarbij hij er öp wees, dat dit noodig is voor het welslagen van de toe nadering tusschen Frankrijk en Duitschland, Zonder welke toenadering het Europeesch evenwicht niet hersteld kan worden. Zijn hoofddoel zal in de toekomst zijn de econo mische toenadering tusscfen beide landen. Engeland verkoopt wape nen aan Turkije. De „Daily Chronicle", die het bericht be vatte van den verkoop, door de Britsche re geering, van 100.000 Britsche geweren en bajonetten, en honderd millioen patronen aan de regeering van Turkije, meent dat Sir Austen Chamberlain ontwijkend op de desbe treffende vragen in het Lagerhuis heeft ge antwoord. De eventueele transactie zou door bemiddeling van een firma te Birmingham plaats vinden. De „Chronicle" erkent, dat de verkoop geenszins in strijd is met het Volkenrecht, doch het blad acht hem wel in strijd met de Britsche traditie. Tot dusver heeft Engeland zich er steeds van onthouden om modern mi Iitair materiaal te verkoopen met andere doel einden dan voor afbraak en onttakeling. Het gevolg hiervan was, dat in den militairen na ijver tusschen de kleine staten, welke zulk een gevaar voor den wereldvrede vormt, Engeland nooit een onzeker element is geweest. Deze regel van onthouding is van invloed geweest op den wereldvrede en zij heeft vertrouwen in de rechtschapenheid van Engelands bedoe lingen gewekt. Thans zou Turkije Engelsche geweren ont vangen Turkije, dat reeds, terecht of ten onrechte, door zijn buren van agressieve be doelingen wordt verdacht. Het onmiddellijk resultaat der transactie zal nieuwe onrust in Griekenland en Bulgarije, misschien in Irak, zijn.De geheele herleving op het continent van ententes, bondgenootschappen, tegenwichten en omsingeling is telkens verbonden met wa- penverkoopen en bewapeningsleeningen van de groote mogendheden aan de kleine. De ver koop zou weliswaar niet in strijd zijn met de letter van het Convenant van den Volkenbond maar wel met den geest ervan. Ten slotte verzekert de „Daily Chronicle" dat de firma te Birmingham in Maart j.I., met de goedkeuring der regeering, aanbood de wapenen aan Turkije te verkoopen. Het ma teriaal lag in Britsche regeeringsgebouwen op gestapeld, waar de Turken het kwamen in- specteeren. De regeering wist, dat de Bir- minghamsche firma kocht om weer te ver koopen en had speciale vergunning daarvoor gegeven. Geen nieuwe looneischen der Duitsche mijnwerkers De „Berl. Börsen Courier" verneemt uit mijnwerkerskringen, dat het bericht, als zou den de mijnwerkersorganisaties voornemens zijn een loonsverhooging vah 15 te eischen, onjuist is. De bond van mijneigenaars deelt reeds thans mede, dat er met het oog op de buiten gewoon scherpe concurrentie, die na afloop der Engelsche mijnwerkersstaking op de wereldmarkt is te verwachten, geen sprake kan zijn van een loonsverhooging. Na de Poolsche revolutie. Kolonel Stanislaw Laudanaski, een der bekwaamste officieren bij den Poolschen ge- neralen staf, die tijdens de Mei-revolutie aan Pilsoedski's zijde vocht, heeft zich van het leven beroofd. Hij heeft een brief achterge laten waarin hij zegt „niet aan de revolutie te kunnen denken" en zich derhalve als protest dooden zou. Joh. Merriman f. De Zuid-Afrikaansche staatsman John Xavier Merriman is overleden. (Merriman, die 85 jaar oud is geworden, heeft tal van functies in het Zuid-Afrikaan sche politieke leven bekleedt. Van 1908 tot 1910 was hij minister-president, na vóór dien lid der Jameson Raid commissie te zijn ge weest, welker rapport hij opstelde. Sedert vele jaren is hij lid van het Kaapparlement voor Victoria west. Red.) Het complot tegen Moes- tafa Kemal. Geseind wordt, dat in het requisitoir van het O. M. tegen de zestien unionistische lei ders, betrokken bij het complot tegen Moes- tafa Kemal tien jaar gevangenisstraf wordt geëischt. Het requisitoir behandelt de poli tieke handelingen der beklaagden in het ver leden en verklaart dat de politici achter de samenzwering stonden, waaruit zij voordeel Wilden halen. De Jouvenel. De Jouvenel heeft den president der re publiek Libanon doen weten, dat hij voor nemens was in het eind dezer maand naar Syrië scheep te gaan, teneinde er zijn ar beid als hooge commissaris voort te zetten. In gezaghebbende kringen wordt ver klaard, dat De Jouvenel niet voornemens is in October, wanneer zijn ambtstermijn eindigt, een verlenging van zijn missie te aanvaarden. Voor zijn opvolger zal dan ver moedelijk worden uitgezien naar een ambte naar bij het civiele bestuur. De strijd in Syrië. Blijkens berichten in de Engelsche bladen is er wederom een opleving waar te nemen in de opstandige beweging in Syrië. Zelfs zou de organisatie zijn verbeterd en zou er een samenwerking bestaan tusschen de lei ders in de vijf opstandige districten: de Dje- bel-Droese, Hauran, Ghota, Kamaloon en Baalbek. Soltan el Atrasj heeft zijn strijdkrachten in het district van Ghota, rondom Damascus opnieuw gegroepeerd en het gebied in staat van verdediging gesteld. De vorige week is er vrij hevig gevochten in de buurt van Damascus. Drie dorpen ston den aan een intens Fransch bombardement bloot, en nadat de opstandelingen de dorpen hadden ontruimd, schoten de Franschen ze geheel in puin. Latere berichten via Kaïro echter melden dat 18.000 man Fransche troepen in een tien- daagschen slag in de buitenwijken van Da mascus gewikkeld zijn geweest. De Koerdi sche wijk brandde geheel af. Het verluidde dat Damascus gedurende drie dagen volko men ingesloten is geweest, doch het Parij- sche departement van oorlog spreekt dit na drukkelijk tegen. De verbindingen met de stad functionneeren normaal. De strijd tusschen Kerk en Staat in Mexico. Ofschoon president Galles het voorstel der katholieke bisschoppen heeft verworpen om een „wapenstilstand" aan te gaan, hangen de de uitspraak van een onder het volk te houden referendum, verneemt men uit bevoegde bron, dat er inleidende onderhan delingen zijn geo'pend om een persoonlijke, niet-officieele conferentie tot stand te bren gen tusschen den procureur-generaal en hoog-geplaatste kerkelijke persoonlijkheden ten einde een oplossing voor de moeilijk heden te vinden. Uit Nagales, Arizona, wordt gemeld dat oud-president Obregon de houding van de Mexicaansche regeering ten opzichte der nieuwe kerkelijke wetten steunt. De Pan-Aziatische con ferentie. Aan het den len Augustus te Nagasaki geopende Pan-Aziatisch Congres nemen vijftig gedelegeerden uit China, Japan, Indië en de Philippijnen deel. De Chineezen drongen onmiddellijk op de annuleering der onbillijke verdragen aan, met de bedreiging zich terug te zullen trek ken, doch de Japanners overtuigden hen te blijven, met de belofte al het mogelijke te doen om aafl de wenschen van China tege moet te komen. Het congres besprak vervolgens de arti kelen van net ontwerp van een Aziatiscken Volkenbond, en verwierp het voorstel om den zetel daarvan in Tokio te vestigen. Tal -van Cliineesche arbeiders- en koop liedenorganisaties verzetten zich tegen de Pan-Aziatische conferentie. Zij beschuldigen er Japan van te trachten zijn particuliere belangen te bevorderen. YORK. Het zesde jaarlijksche jongenskamp, tot welks organisatie de hertog van York de mid delen verstrekt, is gisteren in Littlestone, bij Folkestone, geopend. Ongeveer vierhon derd jongens van allerlei scholen1 en alle stan den nemen deel aan het kamp, dat onder goede leiding staat en tot Zaterdag duurt. De hertog van York zal het bezoeken en den dag temidden der knapen doorbrengen WEMBLEY. Volgens de „Daily Chronicle" zullen de gebouwen en terreinen van de Britsche Rijks tentoonstelling in Wembley, die in Juni 1.1. voor 300.000 pd. str. aan de Beecham Trust werden verkocht, spoedig over gaan aan de Generaal Motors Ltd., een groote Ameri- kaansche autofabriek, die er haar fabrieken zal neerzetten en tevens een tuinstad voor haar personeel zal bouwen. DE LEEGE EXPRESS. Gedurende den geheelen zomer vertrok de express ParijsMilaan, die eiken ochtend om half elf het Gare de Lyon verlaat, vrijwel zonder reizigers. Men verwonderde zich hierover, daar de expres aansluiting heeft op de lijn LondenCalais. Daarentegen was de twintig minuten later vertrekkende trein naar Triest steeds stampvol. Een ingesteld onderzoek heeft aan het licht gebracht dat de trein abusievelijk niet in het spoorboekje staat vermeld 1 De enkele reizi gers, die meegingen hadden het toevallig vernomen. EEN BRUTALE DIEFSTAL. Zaterdagmiddag is te München een brutale diefstal in een juwelierszaak gepleegd. De inbrekers moeten dagen lang van te voren hun slag voorbereid hebben. Zij zijn via den kelder, waar zij een gat in de zolde ring hebben gemaakt, in den winkel binnen gedrongen, waartoe zij o.a. in den kelder een houten stellage in elkaar hadden gezet. Tijdens de inbraak werd de juwelier, die in zijn woonkamer rustte, door het electrische alarmsein gewaarschuwd. Daar dit echter al meer in werkipg was gebracht door het dreu nen van voorbijrijdende vrachtauto's, hechtte hij er niet veel beteekenis aan, maar ging ten slotte toch eens op verkenning uit, doch vond nergens iets verdachts. In den winkel terug gekeerd, zette hij het alarmsignaal af. In dien tusschentijd waren de inbrekers, in de meening, dat zij ontdekt waren, gevlucht. Pas een uur later ontdekte'de juwelier, toen hij in den winkel terugkeerde, dat er toch was ingebroken en dat er behalve een aantal kostbare ringen twee paarlencolliers gestolen war^n van 30.000 en 14.000 M. DE MODE. In Berlijn stapte voor kort een man op de tram, die niets anders aan had, dan een nachthemd en pantoffels. Hij werd onmiddel lijk gearresteerd en naar de dichtbijzijnde politiepost gebracht. Hij verdedigde zich met er op te wijzen, dat hij in vergelijking met de in zwang zijnde vrouwenmode, toch buiten gewoon modest gekleed was en hij wenschte te weten of de politie niet tot dezelfde slot som kwam. Een gelijksoortig antwoord werd eenige dagen eerder reeds gegeven door een werk man te Rome, die den geheelen dag in de zon gewerkt had en door den conducteur niet in de tram werd toegelaten, op grond dat hij on voldoende gekleed was. Wijzend op verschil lende volgens de mode gekleede, of liever ongekleede* dames, zeide hij, dat die toch minder gekleed waren dan hij. „De wet is niet voor allen gelijk," concludeerde hij mop perend. DE MEXICAANSCHE REGEERING, DE PRIESTERS EN DE PERS. Een groot aantal Mexicanen, priesters en ook leeken, hadden aan het Eucharistisch Congres in Chicago deelgenomen. De ge weldige triomph van den katholieken gods dienst, bij dit congres tot uiting gekomen, heeft nu de Mexicaansche regeering geheel buiten zichzelve gebracht van verbeten woe de. En zij benutte de gelegenheid om zich te wreken op die Mexicanen, die naar Chicago gereisd waren. Aldus verbood zij, zonder den geringsten wettelijken grond, de naar Chi cago getogen Mexicaansche priesters, zonder meer de terugkeer in het land, en gaf aan alle grensstations drakonische bevelen, om in geen geval weer een priester in het land toe te laten, die van Noord Amerika kwam. Tegelijkertijd werden twee vooraanstaande bladen van Mexico, „El Pais" en „El Excel sior" eenvoudig door de regeering verboden en mogen zij nu niet meer verschijnen. Het karakteristieke is, dat het niet eens katho lieke bladen waren in den strengen zin, doch slechts bladen die.der waarheid getrouw en Zonder verdere commentaren over de schan- daden der regeering bericht gegeven hadden. Uit een en ander blijkt intusschen, dat er tusschen de socialistenregeering in Mexico en de Sovjet-dictatuur practisch geen ver schil is. Om gezondheidsredenen. De Koningin en de Prinses zijn naar uit Baarn gemeld wordt, niet naar den „Ruy- genhoek" vertrokken. De Koningin wandelt zoo nu en dan een oogenbhk m den tuin, doch de Prinses houat voortdurend haar kamer. Heden, Woensdag, komt Dr. de Jong ten paleize, die beslissen zal, of en wan neer het vertrek naar de „Ruygenboek 1 zal plaats hebben. De heer Braub'gam wenscht inlichtingen. De heer Brautigam heeft de volgende vragen gericht tot den Minister van Marine a. i.: Is bet den Minister bekend, dat de scheepvaart op den Nieuwen-Waterweg de laatste maand buitengewoon druk is en tus schen vijf( a zeshonderd schepen pêr week uit zee binnen komen? Dat per loodsboot met 24 loodsen aan boord, in veertien dagen dienst ongeveer 450 schepen moesten worden beloodst, waardoor den loodsen een zeer zware dienst wordt opgelegd? Dat deze dienst nog wordt verzwaard door inconvenient aan loodsen wegens ziekte, waardoor aan de zeeloodsen, wegens een te kort aan binnenloodsen, ook meer malen het uitbrengen van schepen wordt opgedragen? Dat zelfs met uiterste krachtsinspanning niet kan worden voorkomen, dat uitgaande en zelfs wel binnenkomende schepen nieï tijdig van een loods kunnen worden voor zien. Is, zoo vraagt de heer Brautigam, de mi nister bereid, snel maatregelén te doen ne men, die tot uitbreiding van het aantal binnenloodsen kunnen leiden, waardoor het aantal dezer loodsen te Rotterdam op 40 en te Vlaardingen op 12 of 14 kan worden gebracht, zoomede te doen nagaan, of het corps zeeloodsen voor den Nieuwen Wa terweg kan worden aangevuld? Het Nederlandsch Werklieden Verbond Patrimonium heeft den minister van A., H. en N., een adres doen toekomen, waarin hem aan de hand van tal van overwegingen verzocht word, althans in de groote steden 'niet over te gaan tot algeheele intrekking van de huurwetten en bij beperking van de taak' der huurcommisie te willen reke nen met de belangen der economische zwakkeren, „die zonder beschermende be palingen der wet ongetwijfeld in hooge mate zouden worden geschaad", gelijk de slotconclusie van het adres luidt. Een wetsontwerp ingediend. Ingediend is een wetsontwerp tot vast stelling der begrooting van inkomsten en uitgaven van het bouwfonds voor de depar tementen van binnenlandsche zaken en landbouw en van onderwijs', kunsten en we tenschappen voor het dienstjaar 1926. De begrooting van uitgaven beloopt een bedrag van 2,109.251. Voor de inrichting van het paviljoen „Welgelegen" te Haarlem ten behoeve van de provinciale griffie wordt 100.000 uit getrokken. Hieromtrent wordt in de toelichting mee gedeeld, dat ten aanzien van het vraag stuk, de huisvesting der provinciale griffie betreffende, thans een voor de provincie al leszins bevredigende oplossing kan worden verkregen doordat het rijk aan de provin cie kosteloos zal afstaan het paviljoen Wel gelegen te Haarlem met het daarbij behoo- rende gebouw, waarin de school voor bouw kunde, versierende kunsten en kunstam bachten is gevestigd. Omtrent de ontruiming van dit laatste gebouw is overeenstemming verkregen. Voor de inrichting van de ambtswoning van den Commissaris der Koningin in een der provinciën wordt 20.000 aangevraagd. Het ligt in de bedoeling dit bedrag voor- loopig telken jare aan te vragen voor meu- bileering der receptievertrekken der ambts woningen. Als annuïteit inzake den aankoop van bet aan de provincie Gelderland toebehooreade pand bestemd tot ambtswoning van den Commissaris der Koningin te Arnhem wordt 12,000 aangevraagd. De ambtswoning vol doet niet meer aan de eischen, welke daar aan te stellen zijn. Alleen een ingrijpende verbouwing zou hierin kunnen voorzien. Daar een andere oplossing niet mogelijk was is met de provincie een regeling ge troffen waarbij deze zich bereid heeft ver klaard de woning aan het Rijk te verkoo pen voor 46.250, ie betalen in 10 jaar lijksche termijnen. De provincie zal tevens de verbouwingskosten ad 90.000 voor schieten, die eveneens met rente, in an nuïteiten zullen worden terugbetaald. Voor de voortzetting van den bouw van het ziekenhuis der Rijksuniversiteit te Lei den wordt 750.000 aangevraagd, voor de verbouwing van het natuurkundig laborato rium aldaar 178.300, voor de verbouwing van de sterrenwacht 9450. Voor de vol tooiing van het natuurkundig laboratorium der Rijksuniversiteit te Utrecht wordt als eindtermijn 10.000 en daarnaast voor de aanschaffing van het instrumentarium 29.400 gevraagd; als bijdrage voor de stichting van een nieuw laboratorium voor pharmacologic 90.000; voor aankoop en inrichting van een pand voor uitbreiding van het laboratorium voor vergelijkende physiologie, hetwelk volgens de toelichting door ruimtegebrek in een noodtoestand verkeert 16.000; voor voorzieningen in verband met fusie der veeartsenijkundige hoogescbool en rijksuniversiteit (uitbreiding van collegezalen en inrichting van eenige vertrekken) 21.000. Voor de afwerking van den bouw eener hulpkliniek voor dermatologie der rijksuni versiteit te Groningen wordt als eindtermijn 3575 gevraagd; als bijdrage in de kosten van terreinaankoop vcor uitbreiding der zie kenhuisgebouwen 11.296; voor verfweriv aan de psychiatrische kliniek j 12.000; voor verbouwing en uitbreiding natuurkundig la boratorium, dat blijkens de toelichting zoo wel wat ruimte als wetenschappelijke uit rusting betreft in geheel onvoldoenden toe- Stand verkeert, 65,000, zijnde de eerste termijn van het totaal benoodigde bedrag van 105.000; als eersten termijn der in to taal op 415.000 geraamde kosten van uit breiding van het scheikundig laboratorium, dat een 40-tal jaren geleden tot stand kwam en reeds verscheidene jaren in allerlei op zichten te klein bleek 125.000. Voor afwerking van verschillende gebou wen der Technische Hoogescbool te Delft wordt 40.000 gevraagd. Voor het rijksmuseum te Amsteraam wordt 35.000 gevraagd. De onderhouds- toestand van het gebouw, dat thans meer dan 40 jaar dienst heeft gedaan, vraagt, blij kens de toelichting, langzamerhand, in het bijzonder wat de daken en sommige deelen van de buitenmuren betreft, een vrij in grijpende voorziening. Met inbegrip van al lerlei wijzigingen in het inwendige van het gebouw, die verband houden inet een reeds geruimen tijd in gang zijnde reorganisatie zal een bedrag van in totaal pl.m. 100.000 noodig zijn, hetwelk over een drietal dienst jaren zal kunnen worden verdeeld. Dinsdagmiddag omstreeks één uur is het Nederlandsche instructie-vaartuig „Prins Hendrik" met de Belgische en Nederland sche vlag in top in het Zuid Schipperdok te Antwerpen aangekomen. Op de Schelde was het reeds tegemoet gevaren door een boot, waarop zich den Nederlandschen con sul-generaal Ruijs en vertegenwoordigers van de Vereeniging der eigenschippers en een deputatie van de commissie'tot uitbrei ding der Belgische Rijnvaart bevonden. De consul-generaal begroette het gezelschap waarop de directeur de heer G. de Jong dank zegde en de vijftig opvarende direc teuren en leeraren der verschillende schip- persscholen in Nederland voorstelde. De verwelkomers o.w. verschillende Ant- werpsche journalisten, waren vol lof over de keurige en moderne inrichting van het instructie-vaartuig en over de zes jeugdige matroosjes-leerlingen, die onderweg nog onderricht hadden gekregen over de beton ning der Schelde en nu als grooten den arbeid aan boord deden. Op de „Prins Hendrik" waren voorts nog aanwezig de heer N. J. van Alphen de Veer, inspecteur van het nijverheidsonder wijs te 's-Gravenhage en de heer Demmer, voorzitter van de Zuiderzee-vischerij-orga- nisatie, In den namiddag zouden nog per trein arriveeren vertegenwoordigers van de Zui- derzeebelangen, ingenieur Houben en de burgemeester van Edam, de heer Kolfscho ten. Om vijf uur werd het heele gezelschap op het stadhuis ontvangen en des avonds boden de Antwerpsche Rijnvaart-organisa ties den Nederlanders een diner aan. Wijziging in de wet voorgesteld. Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi ging der wet van 18 Sept. 1852, omtrent den waarborg en de belasting der gouden en zilveren werken. Deze wijzigingen houden verband met de invoering, eerlang, van nieuwe voorschriften aangaande het kan- toorbeheer. Ze zijn niet van principieel ka rakter. Omtrent de wijzigingen wordt o.m. het volgende in de M. v. T. meegedeeld. Tot nu toe moet de belasting voor elke ter keuring aangeboden partij afzonderlijk worden voldaan, hetgeen bezwaren ople vert, waarom de minister het wenschelijk' acht, ook aan deze schatplichtigen onder borgstelling crediet voor de belasting en het essailoon te verleenen. Verder zal het naar de meening van den minister tot besparing en vereenvoudiging leiden, indien de invordering der belasting van de waarborgkantoren naar de kantoren der invoerrechten en accijnsen wordt over gebracht. Het afzonderlijk merk voor oude wer ken, die van vroeger gangbare keurteekens zijn voorzien de bijl zal vervallen, omdat dit teeken gelijk staat met een cer tificaat van echtheid voor de op het werk voorkomende stempels van ouden vorm. Een andere groep voorzieningen beoogt wijziging te brengen in den toestand, waar bij de essaieur een ambtenaar is voor wien een bijzondere, verscherpte verantwoorde lijkheid geldt ten gevolge waarvan hij in zekeren zin onder de overige ambtenaren een zelfstandige plaats inneemt, hetgeen deels overbodig, deels ongewenecht wordt geacht. Een andere wijziging, waardoor het op hangen in winkels, magazijnen en kantoren van een formulier met afbeelding der rijks- stempels wordt voorgeschreven, oeoogt een meer practische regeling te treffen met be trekking tot het verschaffen aan het pu bliek van bekendheid met de waarborgwet. De vraag is voorts bij den minister in overweging, of niet, ten einde te komen tot een meer voortdurenden visitatiedienst, ambténaren der belastingen te werk kun nen worden gesteld. Hangende het onder zoek naar de uitvoerbaarheid van dit denk beeld, verdient het volgens den minister aanbeveling, de daartegen bestaande wet telijke beletselen uit den weg te ruimen. Voorts is er een wijziging, waardoor aan de belastingambtenaren het recht, van op sporing van overtredingen en van toegang tot de panden der schatplichtigen zelfstan-< dig wordt toegekend. Ten slotte wordt voorgesteld, in beslag genomen voorwerpen, inplaats van naar de griffie der rechtbank, aanvankelijk naar de waarborgkantoren te doen overbrengen. „HET VOLK" EN DE VERVOLGING DER KATHOLIEKEN IN MEXICO. De „Residentiebode" had er de;er dagen haar verbazing over uitgesproken, dat „Het Volk", hetwelk tegen elke verdrukking en rechtsverkrachting onmiddellijk zijn fiolen van toorn en verontwaardiging over dit on recht uitstort, zich niets aantrekt van de schan delijke vervolging, waaraan de Katholieken in Mexico blootstaan. In een polemiek met de chr. „Amsterdam mer" over de kerkvervolging in Mexico deelt de socialistische redactie mee, dat wat precies de oorzaak is van deze kerkvervolging, het blad niet duidelijk is, maar als godsdienstig neutraal blad staat het buiten het geding. DONDERDAG 5 AUGUSTUS. HILVERSUM 1050 M. 12.00 Poli- tieber. 3.304.30 Uurtje voor de wees- en ziekenhuizen door Mevr. Ant, v. Dijk 5.007.00 Vooravondconcert door 't H. D. O.-orkest Mej. Doia Das, piano 7.00 Politieber. 7.308.00 Orgelbespeling in de Sint Bavokerk te Haarlem Organist George Rovert 10.00 Persber. 8.10 Christel. Radio-avond. Spreker Dr. C. Huysman, Enschede en I. Kuipers, Ylst, Mevr. Canté, zang 1 Ave Maria, Cherubi- ni, 2 Violette, Scarlatti, 3 Rede door Dr. C. Huysman, over: Verzekering. 4a Aria Salo mo, Handel, b. Larghetto Exultate jubilate Mozart, 5a. Ich bin der Welt abhanden gekommen, Mahler, b.-Du und Schönheit, Mahler, 6 Rede van den heer Kuypers, over Geheel-onthouding Daarna Frie sche voordracht. DAVENTRY 1600 M. 11.20—1.20 Het radiokwartet en solisten (sopraan-ba riton-viool) 1.202.20 Gramofoonmu- ziek 4.20 Causefie Festive occasions in Sweden 4.35 Trocodero theemuziek 5.35 Kinderuurtje 6.20 Dansmuziek 6.55 Landbouwberichten 7.20 Tijdsein Big Ben, weerber., nieuws. Lezing The playingfields of England 7.45 Piano composities van Handel 8.00 Concert 8.00 Concert 8.20 Gedichten en zang, H. King, voorlezing, S. Northcote, tenor, H. Hiitchinson, piano 8.50 Kamermu ziek door't Chenil kamer-orkest 9.50 Weerber., nieuws. 10.25 Glees and ma drigals 10.5012.20 Dansmuziek van het Savoyhotel. 12.50 Concert Lucien Paris 5.05 Con cert 8.20 Esperanto 8.50 Concert. KONIGSWUSTERHAUSEN 1300 M.— 8.20 „Der Verter aus Dingsda", operette v. Künneke 10.5012.20 Dansmu ziek. BRUSSEL 486 M. en ANTWERPEN 165 M. 5.20 Kindermatinee 8.20 Orkest concert 9.3010.20 Dansmuziek Rcugh Bird-dansband. MUNSTER 410 M. 1.20—1.50 Le zing Tuberkulose 1.50—2.50 „Heim- kehr aus der Fremde", klucht ir. 1 acte van Mendelssohn 3.50—4.20 Kinder- uurtje 4.356.20 Lezingen Deutsche Einzelhandeltages 6.30 en 7.308.00 Lezingen 8.20 Schaakles 8.50 Vlaam- sche avond Muziek en zang. Daarna dans muziek. Hoe heerlijk naïef toch, spot de „Residen tiebode" 1 Wat daar precies aan de hand is in Mexico, is „Het Volk" nog steeds niet duide lijk. Daar worden kerken geroofd, bisschoppen en priesters gevangen gezet, het vrije vereni gingsrecht wordt belet, er is zelfs een aan klacht ingediend tegen twee redacteuren van bladen, die artikelen hebben gepubliceerd tegen de anticlericale wetgeving, die o.a. het bespreken van deze maatregelen verbiedt. Let wel op, o „Volk", men mag in Mexico zelfs niet meer de antigodsdienstige wetten bespreken of becritiseeren. Het tirannieke der kerkvervolging, haar botte, brutale dwang wordt alleen reeds door zulk een bericht wel overduidelijk gedemon streerd. Maar „Het Volk" weet nog altijd niet pre cies, wat daar in Mexico in de hand is. En natuurlijk, dat blad ageert nooit ergens tegen, voordat het heel zeker weet dat er on recht geschiedt. Het is op dit gebied buitengewoon voor zichtig, het vertrouwt zelfs geen Reuterbe- richten. Terwijl we dit schrijven, bereikt ons een telegram, dat Mexicaansche troepen op weer- looze vrouwen vuurden en dezen troffen, al leen omdat ze weigerden de kerk te verlaten. Met zoo iets kan „Het Volk" zich echter niet bemoeien, daar is het blad op godsdien stig gebied neutraal voor. Maar wanneer er een Jodenvervolging plats heeft? Dan is de heele „Volk"-redactie in actie om te protesteeren en te ageeren. Maar Joden zijn geen Katholieken alleen wanneer de Katholieken vervolgd worden, hoort of ziet het blad niets. En dringt er wat tot de „Volk"-redactie door, dan zwijgt ze. want ze is godsdienstig- neutraal. Hoort ge dat, katholieke arbeiders, die nog durft volhouden- dat de sociaal-democraten heelemaal niet anti-katholiek zijn Voelt ge nu eindelijk de beteekenis van de socialistische politiek in dit naïeve „Volk"- stukje over de toestanden in Mexico. Een lavastroom ontstaan. De Goenoeng Batoer vertoonde, naar uit Batavia wordt gemeld, verhoogde wer king. Asch en lavasteenen werden uitge worpen. Er ontstond een lavastroom. De bevolking is rustig. De controleur is ter plaatse voor waarneming en hef geven van inlichtingen, indien de toestand zich wijzigt. De Goecofeng Batoer ligt in den N. O. hoek van het eiland Bali ten Oosten van Java, bij hef meer van dien naam, in een berglandschap, dat zich 1600 2200 M. boven den zeespiegel verheft. Vier belhamels neergelegd. Een hocldmandoer te Tegal hitsfe vijf familieleden op, waarop zij gezamenlijk onder bedreiging het tuinvolk van de sui kerfabriek „Pagongan" verhinderden, den tuin in te gaan. De veldpolitie sommeerde de menschen hun bedreigingen te staken, maar zonder succes. Daarna werden twee salvo's gegeven. Ook dit hielp niet, waarop een derde saivo werd gelost, met het nood lottig gevolg, dat vier hunner gedood wer den en één gewond. Het tuinvolk ging daarop aan hel wérk. zonder dal er verder ongeregeldheden gebeurden. De jonge vrouw kon natuurlijk niet ver trekken zonder haar man; zij bleef dan ook op hem wachten. Zoo werd zij dus, te\ midden der wanorde welke een haastig ver trek steeds met zich medebrengt, van haar vrienden gescheiden. Marie had er zelfs niet aan gedaoht met hen af te spreken waar en wanneer zij el kaar zouden terugvinden. Maar kon men weten wat er zou gebeuren? Gamaud voegde zich drie uur later bij zijn vrouw. Hij scheen uitgeput. Hij had de kostbare beurs teruggevonden en liet ze aan Marie zien. Daarna vroeg hij inlichtingen over hun vrienden. Marie zag hem duidelijk verblee- ken, dan rood worden, terwijl zij hem het vertrek hunner vrienden vertelde. Toch zeide hij niets. Gedurende den tijd dat zij op hun trein moesten wachten, bleef Garnaud verstrooid, zijn uiterlijk was afwisselend somber of in gedachten: hij rilde ever heel zijn lichaam, telkens als zijne vrouw hem aansprak. HOOFDSTUK V. In September vinden wij Garnaud en zijn vrouw te Nancy terug. Sedert den treurigen dag in Februari, waarop zij den tweeden keer voor den drei genden inval moesten vluchten, zijn zes maanden voorbijgegaan. Slechts zes maan den, maar in deze korte tijdruimte is hun leven heel en al veranderd. Waar is thans de nederige en treurige woning, welke te Hattoncourt onderdak ver leende aan de armoedige vluchtelingen? Waar is de tijd, dat Garnaud, om te leven, inet de mars cp zijn rug zijn klanten be zocht? Tegenwoordig brengt de minste zaak, die hij aanpakt, hem meer op dan hij vroe ger in jaren zou gespaard hebben. En de tegenwoordige Garnaud staat zoo ver af van den Garnaud van voorbeen, ris de ar melijke woning van Hattoncourt staat van het weelderige huis dat hij in de rue de Rome bewoont. Iff 't kort, Garnaud begint iemand te zijn: van hem heeft Gentier, een van de voor naamste bankiers, onlangs gezegd: Die jonge Garnaud zal het ver bren gen, mits hij het niet te vlug wil doen.... In Maart deed hij heel bedaard zijn eer ste zaken, in vereeniging met een wijnkoop man. Twee maanden later scheidde hij van zijn vennoot, vreesde niet gelijk of dubbel slag, die voor - hem ondergang of rijkdom beteckende. Het lukte en bracht hem meer dan hon derdduizend francs op. Vanaf dat oogenblik waS Garnaud gebor gen. Vooral echter twijfelde hij met meer aan zich zelf; hij had voortaan in zich, in zijn middelen, in zijn. stoutmoedigeid, in zijn "geld, een vertrouwen, dat hem onover winnelijk maakte. Op dien dag was het dat de oude Gar naud voor goed plaats maakte voor den nieuwen, voor den kouden, onberispelijken, biina eléganten zakenman, dien wij terug vinden, terwijl hij nadenkend in zijn werk vertrek wandelt. Nadenkend, maar ook ietwat angstig. Want de zoete hoop, waarvan Marie hem bij het vertrek van Hattoncourt deelgenoot had gemaakt, is op het punt vader te wor den: hij staat daar en wacht in groote spanning.,.. Het zal een meisje zijn, omdat alles mij lukt en ik wil dat het een meisje zij. Zonder er zich van bewust te zijn staat op zijn voorhoofd: durven en willen. Dat is zijn devies, de sleutel* van het sucges, de verklaring van zijn geluk. Nu hij tegenwoor dig behalve den wil ook neg den rijkdom heeft, ziet hij geen hindernis -neer om for tuin te~ maken. Naar mate de cijfers van zijn zaken hooger stijgen en hij zich in de te vennoot, vreesde met gelijk ot dubbel "zijn zaken nooger sujgen en mj „ui spelen, en waagde alleen een grooten achting der bankiers voelt groeien, schijnt het hem dat hij zich verheft en hij, terwijl hij zich verheft, een grooter horizon ont dekt; en, zonder het ooit gehooid te heb ben, herhaalt hij het groote woord van Fou- quet: „Tot waar zal ik «tijgen, indien ik het wil?" Er wordt tweemaal zacht aan de deur ge klopt, Ontevreden dat men hem komt sto ren, roept Garnaud eenigszins uit zijn hu meur: Binnen. Het is de huishoudster, welke binnen treedt: zij weet dat de meester niet ge makkelijk is en zegt mei eenigen vrees: De post en het blad, mijnheer. Hij staat op; er zijn drie brieven en zijn dagblad. Garnaud heeft dat blad onmiddelijk herkend. Waarom wordt zijn gelaat zoo somber? De huishoudster is reeds heengegaan: hij blijft recht staan, besluiteloos, het biad in de eene, de brieven in de andere hand. niet wetend of hij het ljlad zal beginnen te le zen dan wel de brieven. Ten slotte werpt hij het blad zenuwpehti' op ziin schrijftafel, en ziet, altijd recht staand, de brieven in. 'Een brief met inlichtingen, een eanvrage om een samenkomst en een beslissing in een zaak. O, een klein zaakje maar, hij heeft een wagon wijn aan een vriend afgestaan, die in het groot handelt en voor het oogenblik er om verlegen was. Garnaud gaat aan zijn bureau zitten en maakt op de achterzijde van de enveloppe een vlugge berekening. Een lichte flauwe glimlach komt over zijne lippen. Een tien duizend francs winst, niet veel natuurlijk, maar toch alweer zoo veel, en aan dien prijs kan men zijn vrienden nog diensten bewij. zen. Zorgvuldig legt Garnaud do brieven in verschillende vakken; hij staat op. zijn oog valt op het blad dat hij straks daar neer gelegd heeft en opnieuw wordt zijn gelaat somber. Hij fluistert: Zij vervelen mij ten slotte. Ik heb veel last. Hij eindigt den zin niet, maar de bewe ging welke hij maakt, zegt duidelijk van welke last sprake is, de beweging zijner handen die gereed zijn het blad in elkaar te frommelen om het vervolgens in de pa piermand te werpen. Maar Garnaud heeft deze beweging niet voleind. Langzaam plaatst hij het blad weer op zijn bureau, beschouwt het een oogen blik en neemt dan plotseling een besluit, neemt bet opnieuw cn plooit het uit elkan der met bevende handen. Dan verschijnt de li lei: het is "net Maas bulletin, het orgaan der vluchtelingen uit, het departement der Maas. Garnaud werpt zelfs geen blik op de eer ste bladzijde. Hij opent het blad en onmid dellijk zoekt hij op de derde bladzijde een titel: Lijst met adressen van vluchtelingen. Snel doorloopt hij twee kolommen, dan krijgt zijn koud gelaat een lichte kleur, en hij fluistert verlicht: Niets.... Altijd niets.... Hij staat op en begint in het vertrek op en af te loopen. Maar thans denkt hij niet meer aan zijn jong en trotscb fortuin, noch aan de aan staande komst van hel kind dat al z:;r, wenschen zal vervullen, noch aan dc schit terende, veel belovende toekomst. Warrt in de uitdrukking van "iijn gelaat ligt iets als medelijden, met wroeging gemengd, en de koude Gamaud betrapt zich zelf als hij mompelt: Arme kinderen!.... Zij hielden zoo veel van elkaar De klank van zijn eigen woorden doet hem sidderen. Hij kijkt plotseling om zich heen als iemand die ongerust is en die vreest betrapt té worden: dan haalt hij de schouders op en gaat weer langzaam vnor zijn schrijftafel zitten. Zijn gelaat is somber geworden. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1926 | | pagina 5