Radio-Omroep
y NIEUWE HAARL\ COURANT
Tweede Blad Woensdag 18 Augustus
Misdaad en Boete.
Nieuwe arrestaties in Mexico. Communisten in Frankrijk verstoren
een begrafenis. De leider der liberale partij in Griekenland verbannen.
De buitenl. Kamers van Koophandel in Turkije heropend. Geruchten
over het aftreden van Kellogg, minister van buitenl. zaken in de V. S.
Onder de Radio-berichtenDe Engeüsche mijnwerkers wilïen de onder
handelingen hervatten. Vermindering der werkloosheid in Engeland.
Herriot verdedigt zijn toetreden tot het kabinet-Poincaré. De opperbe
velhebber in Khorassan ontslagen. Kellogg spreekt de geruchten over
zijn aftreden tegen.
RINNENLANDSCH NIEUWS.
Gedeputeerden en de gem.
financiën.
Van het Hof
De valsche Fransche
bankbiljetten.
De financiëele nood der
gemeente Vaals.
De Rywielbelasting over
Juli 1926.
70-Urige werkweek in verband
met gasmaskers-fabricage?
Wat de rattenbestrijding
Den Haag heeft gekost.
J 1.500.000 voor Hel Koloniaal
Instituut.
Veiligheidsmaatregelen voor
spoorwegarbeiders.
VERKEER EN POSTERIJEN.
Locale krachten.
KERK EN SCHOOL.
Een feestdag op huize Vrijland.
LEGER EN VLOOT.
Legerplaats Harskamp.
FEUILLETON.
l
DE KERKVERVOLGING IN MEXICO.
Nieuwe arrestaties.
De politie te Mexico deelt mee, dat er in
het district Mexico vijftig personen gear
resteerd zijn, beschuldigd van medeplichtig
heid in het militaire complot dat werd ver
ijdeld, en dat op-18 Augustus een opstand
van groote afmetingen ten doel had tegen
de godsdienstpolitiek der regeering.
Volgens de politie strekten de opstanden
Zich uit over de staten Puebla, Morelos,
Michoacan, Chihuahua en het federale dis
trict Mexico.
Het conflict in de Britsche
mijnindustrie.
De mijnwerkersleiders deefén officieel
mede, dat de meerderheid der mijnwerkers
in Nottinghamshire gestemd heeft vóór het
voortsel om aan het bestuur op te dragen met
de patroons in onderhandeling te treden, zon
der andere voorwaarde dan de raadpleging
der mijnwerkers ten opzichte van de voor
waarden eener eventueele regeling.
Een brief van Joynson-
Hicks.
De minister van binnenlandsche zaken
Joynson-Hicks heeft in een brief aan den
voorzitter van de „Twickenham Conservative
Association het kiesdistrict van den minis
ter, gewezen op den rol door Moskou in de
algemeene staking gespeeld, en de lessen,
die uit die staking zijn te leeren.
Het was lang bekend, schrijft de minister,
dat Moskou in samenwerking met de revolu
tionaire elementen in de Engelsche vakver-
eenigingen de algemeene staking aanprezen
als een methode om de regeering en de ge
meenschap te verlammen en als voorberei
ding voor de actieve en openlijke revolutie.
In Augustus 1925 werkte Moskou een pro
gramma uit om een gelijktijdige staking in
Engeland en het vaste land te ontketenen.
De Communistische Partij in Engeland was,
onder contróle van Moskou, reeds lang bezig
om voor deze staking bij de vakvereeni-
gingen en bij leger, vloot, politie en admini
stratie propaganda te maken. En toch mis
lukte deze algemeene staking, niettegen
staande de lange voorbereiding. Waarom!
De minister geeft daarvoor verschillende
redenen op en wel o.m. deze de resolute
houding der regeering en de actieve loyali
teit van de groote meerderheid der burgers;
het doorzettingsvermogen van de essentieele
publieke diensten en de vrijheid der pers.
Verder bleek de verwachting van een vaste-
andstaking ijdel, hetgeen de plannen van
Moskou zeer dwarsboomde. Voorts gaven de
verantwoordelijke leiders der vakvereenigin-
gen toe, dat er algemeene staking onwettig
was en gelastte haar af.
Na er nogmaals op gewezen te hebben,
hoe het land tijdens de staking door commu
nistische propaganda werd overstroomd; hoe
na de staking van uit Moskou en door de
C. P. in Engeland in woord en geschrift te
kennen is gegeven, dat al was de strijd thans
verloren, de eindstrijd tusschen arbeiders en
kapitalisten toch vroeg of laat gestreden zal
moeten worden, waarschuwt de schrijver er
met nadruk voor om niet in de dwaling te
vervallen, dat dit de eerste en laatst^ alge
meene staking zal zijn. Een van de leiders
van de Trades Union Congress, schrijft hij,
een lid van de officieele Labour Party zeide
in het Lagerhuis „Dit is pas de eerste; er
zal nog een en nog een en nog een algemeene
staking zijn, tot dat we ons doel bereikt
hebben."
Laten wij alles in het werk stellen, besluit
de brief, om te voorkomen, dat hun pogingen
ooit in ons land zullen gelukken,
DIT RUSLAND.
Hoe de ware toestand is.
Er wordt weer druk gewerkt met allerlei
„arbeidersdelegaties" naar Rusland, die dan
„uit eigen aanschouwing" de verlokkendste
mededeelingen doen over de toestanden in
het paradijs der communisten.
Zoo publiceert de Berlijnsche „Rote
Fahne" nu en dan uitingen van den leider
van een z.g. Duitsche arbeidersdelegatie, een
zekere Körber, die onder den diepen indruk
is van al het schoons dat hem te zien en te
verstaan is gegeven. De reclame is in Rusland
goed ingericht, kan dat ook zijn daar de
slachtoffers dezer reclame meestentijds geen
woord Russisch verstaan en dus slikken wat
hun wordt voorgezet. Soms zijn deze lieden
wel eens ongewild grappig. Zoo bijv. de be
kende heer Lansbury, het Britsche parle
mentslid, de eerste hoofdredacteur van de
„Daily Herald", die thans in Rusland reist
en o.a. vertelt van een schoonmaakster, die
hij ontmoette en die hem met tranen in de
oogen geld overhandigde voor de Britsche
mijnwerkers, voor wie de Russische arbeiders
alles, alles over hadden. Hoe deze schoon
maakster zich voor den heer Lansbury ver
staanbaar kon maken, vertelt deze niet. Mis
schien heeft Lansbury haar dan ook ver
keerd begrepen en kwamen hare tranen niet
voort uit medelijden met de „strijdende ka
meraden" in Engeland, maar uit droefenis
over het lot van haar Russische klassege-
nooten.
Hoe ellendig de Russische arbeiders het
hebben, weten onze lezers nu langzamerhand
wel. En die wetenschap wordt nu bevestigd
gevonden in een rede van de communiste
Ruth Fischer, welke deze dezer dagen in
een communistische vergadering te Berlijn
hield en waarvan de „Rote Fahne" dan ook
wel verslag moet geven.
Ruth Fischer dan zeide „Wij zien in de
practijk, dat de rationaliseering in Rusland
juist zoo wordt doorgevoerd als in Duitsch-
land. Op 1 Mei, waarop immers het elan van
het proletariaat zoo groot is, worden de vol
gende maatregelen doorgevoerd Verlen
ging van den arbeidstijd tot tien uren, nacht
arbeid voor vrouwen en slechtse stukloonen,
ontslag zonder toestemming van de bedrijfs-
raden. v
In de Duitsche club in Rusland en in de
cellen" worden alle partijgenooten aange
spoord tegen loonsverhoogingen van het
arbeiderspersoneel te strijden. Als men in
dezen vorm tracht het vertrouwen in de Sov
jetmacht te versterken,zal dat met communis
me in discrediet brengen. Ik wist uit erva
ring, dat de arbeiders in Rusland zwaar heb
ben te lijden. Het loon is met 25 pCt. ge
daald, het leger der werkloozen is gelijk aan
dat in andere landen."
Ruth Fischer heeft dus in Rusland wel
met andere oogen gezien, dan al, die op kos
ten van de Russische regeering rondreizen
„arbeidersdelegaties", die van het door haar
opgemerkte „lijden nooit iets zien.
UIT GRIEKENLAND.
Arrestaties,
Om de aanvallen der opposities tegen het
huidige regime te breken, heeft de regeering
Kafandaris, den leider der liberale partij laten
arresteeren. Hij zal naar een eiland in de
Aegeïsche zee gebracht worden. De burge
meester van Piraeus, Panajotopoulos en eenige
officieren te Piraeus en Chalkis zijn ook
gearresteerd. De pogingen om het leger te
doen opstaan zijn mislukthet leger heeft
zich overal onberispelijk gedragen.
Achilles Kiros, redacteur van het blad
„Hestis", is door den krijgsraad tot twee
duizend drachtmen btjete veroordeeld, om
dat hij eehige keeren in zijn blad generaal
Pangalas zijn titel niet heeft gegeven.
UIT POLEN.
Een interessant proces.
Maandag zou te Warschau het proces be
ginnen tegen elen oud-minister van oorlog
generaal Malezewski. De behandeling is
echter voor onbeoaalden tijd uitgesteld.
Generaal Malezewski was minister van
oorlog in de regeering-Witos, die door de
Meirevolutie van Pilsoedski werd verdreven.
Hij werd daarna gearresteerd en te Wilna
sindsdien gevangen gehouden. Onder be
schuldiging, dat hij in de Meidagen militairen
die de zijde van Pilsoedski wilden kiezen
en hadden gekozen, beleedigd had. Van de
zijde van Malezewski werd er op gewezen,
dat de minister van oorlog ontrouwe mili
tairen volgens het recht zelfs had mogen laten
fusilleeren nu hij mildere middelen had aan
gewend kon men hem daarvoor toch zeker
niet treffen
Het proces werd, naar de correspondent
van dc „Köln. Z." meldt, met groote span
ning tegemoet gezien.
Volgens mededeelingen van het departe
ment van oorlog, dus van Pilsoedski, heeft
men het proces moeten uitstellen, omdat er
wegens de groote manoeuvres geen voldoend
aantal generaals ter beschikking waren om
zitting te nemen in den krijgsraad.
Dit argument wordt algemeen voor een
uitvlucht gehouden, om het ongewenschte
proces voorloopig op dé lange baan te kun
nen schuiven.
De vraag is nu of de generaal in de ge
vangenis zal moeten blijven of dat men hem
uit de voorloopige hechtenis zal ontslaan om
zoo de heele zaak in den doofpot te laten gaan.
Gaat Kellogg heen?
Volgens de correspondent van de New
York World" te Washington zou Kellogg,
minister van buitenlandsche zaken, aftreden
en weer in de rechterlijke macht gaan. Hij
zou door Houghton, gezant te Londen, op
gevolgd worden.
De burgeroorlog in China.
Het hoofdkwartier van Tsjang tso Lin
meldt, dat de verbonden troepen heden
morgen Hwailai hebben bezet. De bezetting
van Nankow wordt bevestigd. De geallieerden
rukken aan alle fronten op, terwijl de natio-
Jnale troepen (Eoeommtsjoenfr zich terug-
trekken naar Kalgan, waarbij zij den weg
naar het N. W. vrijlaten.
De Kamers van Koop
handel in Turkije.
De correspondent te Konstantinopel van
de „Times" seint aan zijn blad, dat Noesret
Bev, de vertegenwoordiger in Konstantino
pel van de regeering te Angora aan de be
trokken mogendheden heeft laten weten,
dat het niet de wensch der Turksche regee
ring is om de Kamers van Koophandel te
sluiten. Het bevel der politie tot sluiting
berust op een vergissing. Noesret Bey ver
klaarde voorts dat de regeering zich een der
dagen schriftelijk tot de Kamers zal wenden
om haar positie vast te stellen en te verzoe
ken haar namen te veranderen.
Blijkbaar is de Turksche regeering toch
gezwicht voor den aandrang der verschil
lende Kamers *om dezen maatregel te her
roepen.
De Britsche K. v. K. heeft besloten om
alle onderhandelingen met de Turksche
autoriteiten over den status der Kamers
over te laten aan het Britsche gezantschap.
De Kamer is weer open, maar er worden
voorloopig geen certificaten van oorsprong
uitgegeven.
Een verstoorde begrafenis.
Te Franconville (Frankrijk) vond gisteren
de begrafenis plaats van Mertens, een soldaat,
aan hetfront gedood en wiens overblijfselen
werden overgebracht. Een veertigtal com
munisten rukten de driekleur, die de baar
dekte, weg en legden daarvoor de roode vlag
in de plaats. Na den veldwachter en gemeente
raadsleden weggedrongen te hebben, maak
ten de communisten zich van de lijkkist mees
ter en brachten die naar de stedelijke be
graafplaats, alleen gevolgd door de familie
leden. De plaatselijke brandweermannen
weigerden om achter de roode vlag te loopen.
De gemeenteraadsleden stelden er echter
prijs op om den laatsten eer aan den gestor
vene te bewijzen en begaven zich naar het
kerkhof, waar zij niet zonder moeite het graf
konden bereiken.
Er ontstond éen tumult, waarin het den
veldwachter gelukte de roode vlag weg te
rukken. Hij meent vier communisten te her
kennen, die vermoedelijk door de justitie ver
volgd zullen worden.
De scheepsrampen in
Engeland.
De pogingen om de overlevenden te vin
den van de visschersschepen „Sylvia Mos
her" en „Sadie Nichel" uit Nova Scotia en
van de Noorsche ss. „Ringhorn", die in de
stormen der vorige week zijn vergaan, zijn
vruchteloos geweest. In totaal zijn er 52 per
sonen omgekomen, waarvan 47 visschers uit
Nieuw-Schotland en vijf Noorsche zeelieden.
Mijnbrand.
Een noodlottige brand woedt in de ze
vende „level" der Brakpanmijnen. Twee in
boorlingen zijn omgekomen, 22 Europeanen
en 219 inboorlingen, die vergiftige gassen
hadden ingeademd, zijn naar het ziekenhuis
overgebracht.
Slachtoffer der bureau
cratie.
Te Haffltn zit een zekere Karl Capellen
gevangen wegens een militair vergrijp be
gaan ter velde in Oct. '17. De man had
zonder waarschuwing zijn wachtpost ver
laten en werd door een krijgsraad veroor
deeld.
De „Frankf. Z." vestigt de aandacht erop*,
dat daar een Duitsch soldaat uit den wereld
oorlog nog zucht in een Duitsche gevangenis
voor een militair delict van negen jaar ge
leden. Er is amnestie verleend zelfs voor
hoogverraad de Kappisten loopen vrij rond,
vrijwel geen enkele der hooggeplaatsten,
die tijdeus den oorlog hun ambt misbruikt
hebben, is ter verantwoording geroepen.
Maar een gemeen soldaat zit in het jaar 1926
nog in de gevangenis en blijft, als het gaat
volgens de wenschen van ons rijksmmisterie,
zoo constateert het blad verontwaardigd,
nog langer in de gevangenis.
Dit blijkt uit een brief van dat departe
ment, welken de verdediger in de „Welt am
Montag" heeft gepubliceerd. Men heeft n.l.
aan de juridische afdeeling van het departe
ment uitgevonden, dat weliswaar het delict
van ongeoorloofde verwijdering valt onder
de amnestiebepalingen van 9 Dec, 1918 en
6 Juli '20, maar niet voor een wachtdelict.
Daarom laat men den man verder zitten,
zelfs nu de vergeten gevangene, den weg tot
de openbaarheid heeft gevonden. En de
„F. Z." vraagt hoe lang dit onrecht nog zal
voortduren
Een late eisch.
De Britsche spoorwegmaatschappij de
„Terminal" Company is voornemens de re
geering der Ver. Staten voor eenige millioe-
nen dollars schadevergoeding aan te spreken.
De maatschappij verklaart schade geleden te
hebben 'door de Amerikaansche bezetting
van Vera Cruz in 1914.
Verwondering over de circulaire van
Minister Kan.
Tot nog toe moet weinig gebleken zijn
van de houding, die de God. Staten der
onderscheidene provinciën denken aan te
nemen met betrekking tot de circulaire van
minister Kan omtrent bezuinigingen op ïe
gemeentefinanciën. Naar verluidt, zijn vele
leden van colleges van Ged. Staten in meer
dan één opzicht over den inhoud van deze
circulaire ietwat verwonderd-
In het bijzonder geldt dit de vingerwijzi
ging aan Gedeputeerden om desnoods ge
bruik te maken van hun wettelijke be
voegdheid tot onthouding van goedkeuring
aan gemeentebegrootingen. In de laatste
jaren toch en ook nog in den allerlaat-
sten tijd hebben colleges van Gedepu
teerden herhaaldelijk, als het gemeentebe
stuur in beroep ging van besluiten om ge
meentebegrootingen niet goed te keuren,
juist in Den Haag de kous op den kop ge
kregen.
Met betrekking tot de enorme stijging
van de gemeentelijke uitgaven en schulden
in de laatste kwarteeuw, geldt die verwon
dering verder vooral het ontbreken van de
erkenning, dat het juist het rijk is geweest
hetwelk tot die stijging in zeer bijzondere
mate heeft medegewerkt, terwijl daarte
genover een nieuwe regeling van de finan-
cieele verhouding tusschen het rijk en de
gemeenten nog steeds niet is tot stand ge
komen.
Alleen Gedeputeerde Staten van Limburg
hebben zich naar aanleiding van de minis-
terieele circulaire tot de Gemeentebesturen
gewend. Met betrekking tot het leenen
voor improductieve uitgaven schrijven zij:
„Ofschoon het ondoenlijk is, ten dezen
een algemeenen maatstaf aan te leggen,
zal vooral in de grootere gemeenten dienen
te worden overwogen, of b.v. uitgaven voor
hernieuwing, van bestratingen, gedeeltelijke
hernieuwing van gebouwen en dergelijke,
uitgaven dus, die vrijwel ieder jaar in klei
ner of sterker mate terugkeeren, niet on
der de gewone uitgaven dienen te worden
opgenomen. Ten einde te komen tot ge
leidelijke vermindering van het inderdaad
zeer hooge bedrag der gemeentelijke schul
den, ware in ieder geval zooveel doenlijk
te zorgen, dat telken, jare de eventueele
te leenen gelden beneden het totaal der
jaarlijksche aflossingen blijven."
Verder wijzen zij op conversie van lee
ningen, het voorkomen van leeningen tot
dekking van tekorten en van leeningen met
te langen looptijd, inperking vlottende
schuld, bedrijvenpolitiek zonder nadeelige
gevolgen voor de gemeentekas en scherp
toezicht op de salarissen,
Naar het ,Vad." verneemt, stelt de Ko
ninklijke familie zich voor om tot na de
opening der Staten-Generaal op den Rui-
genhoek te blijven. De koningin zal dus dit
maal haar verjaardag aldaar doorbrengen.
In verband met de bekaiidc zaak van de
valsche Fransche bankbiljetten, waarvoor te
Amsterdam een paar Hongaren werden ge-
airesteerd, heeft de Fransche regeering,
naar de „Tel.'' meldt, ook nog eenige on
derscheidingen aan leden van het Amster-
damsche politiecorps uitgereikt. Zoo is de
waarnemend hoofdcommissaris, dé heer C.
van Asperen, benoemd tot ridder in het Le
gioen van Eer, de hoofdinspecteur K. H.
Broekhoff, van de valsche-geldcentrale, tot
Officier de l'Instruction publique, de inspec
teur .J. F. van Slobbe, van de centrale re
cherche tot Officier TAcadémie, terwijl de
brigadier-rechercheur van de valsche-geld
centrale, de heer H. Klein, de zilveren me
daille ontving.
Het Burg. Armbestuur te Vaals heeft col
lectief ontslag genomen in verband met den
noodtoestand der gemeente. De gemeente
raad nam geen beslissing in zake een aan
geboden leening.
Opbrengst 152.586.
De Rijwielbelasting heeft over de maand
Juli van dit jaar 152,586 opgebracht,
tegen 1.6a 542 in Juli 1925.
Het Eerste-Kamerlid P. Danz zal, naar
,H,et Volk" meldt, de volgende vragen tot
den minister van Oorlog richten:
Is het den Minister bekend, dat aan de
rubberfabriek „Hevea" te Oosterbeek gas
maskers worden gefabriceerd voor het
departement van Oorlog en dat de arbei
ders, die daaraan werken, verplicht worden
70 uur per week te werken?
Zoo ja, is de minister dan bereid mede te
deelen, wat de reden is, dat deze fabricage
van gasmaskers met zoo groote haast moet
geschieden?
Is de minister bereid maatregelen te
treffen, dat aan deze regeerimgsopdracht
niet langer dan de normale werktijd wordt
gewerkt,?
Uit het verslag over 1925 van den
gemeentelijken reinigings- en ontsmet-
tingsdienst van Den Haag, blijkt, dat de
Rattenbestrijding van 15 Juni tot 5 Dec.
70.013 heeft gekost met inbegrip van
arbeidsloon.
Dit bedrag moge hoog gevonden worden,
doch wanneer in acht genomen wordt,
welke schade en hinder de ratten kunnen
aanrichten, weegt het verkregen resultaat
zeer zeker tegen die kosten op. Immers
kan gezegd worden, dat op dit oogenblik
de burgerij practisch van de rattenp.aag
verlost is. Uit het voortgezet onderzoek
blijkt, dat slechts hier en daar, sporadisch
nog ratten waargenomen worden.
Een legaat van wijlen dr. H. F. R. Hubrecht
Naar de Tel. verneemt, heeft dr. H. F. R.
Hubrecht aan het Koloniaal Instituut hier
ter stede gelegateerd een bedrag van onge
veer 1.500.000.
Reeds bij zijn leven schonk de heer Hu
brecht aan het Instituut, dat zijn groote
sympathie had, tweemaal een som van een
half millioen en eens een bedrag van twee
ton bestemd voor den verderen afbouw en
voor de completeering.
Volgens den minister geheel voldoende.
Op de vragen van het Tweede-Kamer
lid Bulten, betreffende de veiiigheidsmaat
regelen voor door de Nederlandsche Spoor
wegen te werk gestelde arbeiders, heeft de
Minister van Waterstaat geantwoord, dat
het juist is, dat bij de Ned. Spoorwegen
langs de lijnen ongeschoolde en op de
veiligheid niet geïnstrueerde losse arbeiders
te werk mogen worden gesteld, indien
daarbij slechts minstens één geschooide
vaste spoorwegarbeider tegenwoordig is,
die verantwoordelijk is voor de veiligheid
en bovendien voor den te verrichten arbeid
en hieraan moet medearbiden, terwijl aan
een aannemer van werken langs de lijn van
de Nedelandsche spoorwegen de eisch ge
steld wordt, dat hij die werken door zijn
werklieden alleen dan mag laten uitvoeren,
als daarbij tegenwoordig is een geschoold
en op de veiligheid geïnstrueerd vast
spoorwegarbeider, die uitsluitend belast is
met de zorg voor de veiligheid en met mag
mede-arbeiden aan het te verrichten werk.
Hieruit volgt evenwel niet, zoo gaat de
Minister voort, dat voor de veiligheid van
het personeel der Nederlandsche Spoor
wegen getroffen maatregelen onvoldoende
zouden zijn.
De eisch, gesteld aan een aannemer van
werken langs de lijnen der Nederlandsche
Spoorwegen, bedoelt er tegen te waken,
dat het met den spoorwegdienst niet ver-,
trouwde en tegenover de spoorwegdirectie
niet verantwoorde personeel van den aan
nemer handelingen verricht, die het verkeer
op den spoorweg in gevaar zouden kunnen
brengen of den dienst zouden kunnen
hinderen. Dat de geschoolde en op de vei
ligheid- geïnstrueerde vaste spoorweg
arbeider in dergelijke gevallen niet mag
medearbeiden, vindt zijn oorzaak niet in
het feit, dat hij anders niet tevens op de
veiligheid zou kunnen letten, doch in onge
wenschte verhoudingen, die tegenover den
aannemer zouden kunnen ontstaan. Werkt
een dergelijke spoorwegarbeider te zamen
giet personeel in dienst van de spoorweg
directie, dan geldt deze overeenkomst
uiteraard niet;
De loop van de losse locomotief te Piet
Gijzenbrug op 6 Juli j.l. kon "en moest den
arbeiders bekend zijn, aangezien deze niet
alleen van station tot station telegrafisch
was geseind, doch ook door seinen op voor
gaande treinen was aangekondigd. Op
grond hiervan kan niet worden erkend, dat
de bestaande waarborgen voor de veilig
heid van het personeel onvoldoende zijn en
bestaat er geen aanleiding om ter zake
verdere maatregelen te nemen.
„De Ambtenaar" deett mede, dat op
nieuw wordt overgegaan tot het stelsel der
locale kachten. Te Wijl» bij Duurstede en
te Soest zijn voor de bediening van de lo
cale telefoon, en licht administratief werk
eenige hulpkrachten in dienst genomen, ge
heel los, zonder eenig vooruitzicht op een
vste aanstelling, tegen een belooning van
40 per maand.
Door Father van Graven uit Lisse.
't Was Maandag 26 Juli weer een schoon
feest bij de Broeders van Huize Vrijland.
We hebben weer eens echt genoten. Zulke
plechtige momenten vergeet men niet zoo
gemakkelijk. Wat is cr dan gebeurd? We!
op dien bewusten Maandag hebben drie
Broeders liun eersten plechtigen eed van
gehoorzaamheid afgelegd in de handen van
cnzen Algemeenen Overste Mgr. Biermans
en tevens hebben negen Postulanten het
geestelijk Congregatiekleed ontvangen en
zijn hun Noviciaat begonnen.
Weet U hoe dat gaat, wanneer iemand in
onze Congregatie wordt ingekleed? Drie
maanden lang maken bii ons de jongelingen
een Postulaat door, d.w. z. drie maanden
tijd wordt er gegeven tot kennismaking. Men
volgt dan de dagorde van het huis, men
bidt en arbeidt met de Broeders mede,
Is die tijd verstreken en wordt hij ge
schikt geacht, dan mag de Postulant zijn
Noviciaat of Proeftijd beginnen. Die proef
tijd duurt in Huize Vrijland twee jaren. Een
heerlijke tijd van geestelijke opvoeding tot
'n echt, sterk en flink Broeder-Missionaris.
Gedurende dat Noviciaat doet men niet
alleen geestelijke oefeningen, maar natuur
lijk wordt er tijd gevonden voor lichame-
Kjken arbeid.
Iedere Broeder leert bij ons een werk of
een ambacht, om later een nuttig Missio
naris te kunnen zijn in het Missieland, door
zijn Overste hem aangewezen.
Nu dan, negen flinke, opgeruimde jonge
lingen zijn hun proeftijd begonnen. En hun
toog staat hun warempel goed. Het trof
mij, toen ik ze allen daar zag neergeknield
in het priesterkoor van ons gezellig kapel
letje, in een kring rondom Monseigneur.
Zij hadden voor het laatst hun Zondag-
sche wereldkleeren aan, dubbele boord en
mooie strik, net als alle wereldlingen.
Maar hunne oogen vielen op het zwarte
kleed, dat ieder op de armen droeg.
DONDERDAG 19 AUGUSTUS.
HILVERSUM 1050 M. 12.00 Politiebe
richten - 3.304.30 Uurtje voor Wees- en
Ziekenhuizen door Mevr. Ant. v. Dyk
5.007.25 Vooravondconcert door het H.
D.O.-orkest. Soliste: Mevr. Rachel Vegt de
Swarte, piano. 7.00 Politieber, 7.30
8.00 Orgelbespeling in de St. Bavokerk te
Haarlem 10.00 Persber. 8.10 Christel,
Radiover. spreker: de heer A. J. Dekker,
te Opheusden. Kwartet uit de leden van
het H.D.O.-orkest (2 violen, 1 cello en pi
ano). Sonate voor 2 violen, cello en piano,
Tartini, 2. Aria op de G.-snaar, Bach, 3,
Sonate voor viool en piano, Handel. 4.
Rede van den heer A. J. Dekker uit Op
heusden over: De Kerk des Heeren bij
Bazuingeklank. 5. Duet voor 2 violen, Lo-
catelli. 6. Largo, Handel. 7. 2e gedeelte
van de rede van spreker. 8. Tweede ge
deelte van het concert voora2 violen en
piano., Bach; 9. Trio voor viool en cello
en piano, Rameau.
DAVENTRY 1600 M. 11.20—1.20
Het radio-kwartet en solisten (sopraan, bas
piano), 1.202.20 Gramofoonmuziek
4.20 Causerie: Scenes from Cranford-Non-
sense and nonsense writers 4.40 Tro-
cadoro muziek 5.35 Kinderuurtje
6.20 Dansmuziek 6.55 en 7.00 Land-
bouwberichten 7.20 Tijdsein Big-Ben,
weerber., nieuws. Lezing: Sausages for tea.
7.45 Piano-composities van Weber. 8.00
Weston super-Mare Garden party carni
val. D. Vane, sopraan. H. Brindle, bariton.
De two Bobs, L. Fursland en T. Handley,
humoristen De band van H.M. Schotsche
garde 10.20 Weerber. en nieuw*.
10.3512.20 Dansmuziek van het Savoy-
hotel.
PARIJS „RADIO-PARIS" 1750 M.
12.50 Concert Lucien Paris (piano, viool,
cello). 5.05 Concert. 8.50 Concert.
KONINGSWUSTERHAUSEN 1300 M.
8,50 Schubert-avond. G. Hsnze, gitaar. P.
Luther, fiuit. H. Malhke, viola. A. Steiner
cello. E. BartschSctrauss, mezzo-sopr.
10.5012.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 486 M. en ANTWERPEN
265 M. 5.20 Kindermatinee 8.20
Orkestconcert. 9.20 Dansmuziek Bird's
Band.
MUNSTER 410 M. 1.35—2.50 Klassie
ke ouverturen 4.00 Kinderuürtje 5.20
6.20 en 6.50 Lezingen 7.20 „Die Fle-
dermau*", operette. 10.2010.50 Schaak-
les.
Een schoone, vurige toespraak van Mon
seigneur, inzegening der toogen, kort an
krachtig, maar mooi. En dan gingen te terug
naar de Sacristie waar ze hun boord afleg
den, waar ze hun Broederboordje aandeden
en het lange, donkere kleed aantrokken.
En toen zag ik ze. weer komen, veranderd,
allen achter elkander, de handen saamge-
vouwen naar hun plaats keeren.
Nu zijn ze Novicen. Ik heb toen O. L. Heer
gebeden, dat dat eenvoudige kleed hun
altijd moge blijven sieren tot meerdere eer
van God en tot heil der zielen.
Daarna knielden drie jongelingen neer,
die hun Noviciaat hebben doorgemaakt. Zij
gingen hun eerste gelote van Gehoorzaam
heid afleggen. Dat wil iets zeggen: drie
jonge,, sterke mannen, onder eede zich ver
binden, voor het Tabernakel, om alles te
doen, wat de Overheid van hen vraagt.
Twee jaren lang van het Noviciaat is het
hun voorgehouden, dat het leven van den
Broeder-Missionaris een leven is van strijd
en vermoeienis, van teleurstelling en hard
werken in den wijngaard de Heeren. Maar
wat hindert dat, 't is toch voor Onzen Lie
ven Heer, 't is toch om zielen te redden
voor God, En manmoedig willen zij zich
vastbinden. Ik hoorde het goed, toen de
Bisschop aan elk der drie afzonderlijk vroeg:
Is het uw verlangen geheel uw leven te
wijden aan den dienst van God in de
vreemde Missiën? En dan antwoordde ieder
op zijn beurt:
Dat is mijn verlangen.
Belooft gij te zullen leven In nederigheid
en gehoorzaamheid, en U te zullen voorr
bereiden tot het Apostolisch leven volgens
den regel van de St. Joseph's Congregatie?,
Dat beloof ik bij Gods genade.
En dan knielden zij neer voor Monseig
neur, hun Algemeen Overste, die zittend
voor hen, het H. Evangelieboek geopend
had. En een voor een legden zij hun missie-
eed af.
Deze eerste eed. in enkele oogenblikken
uitgesproken, maar die den jongen Missie-
broeder bindt voor een vol jaar. Dan volgt
de zegening van het roode koord, 't welk
de Broeders in de Mill-Hill Congregatie
dragen ter onderscheiding van de roode
sjerp, welke de Priesters dragen.
Die woorden klinken dan zoo treffend
moei. als de Bisschop aan elk dat koord
overreikt en dan zegt:, „Ontvang dan dit
roode koord, dat voor U het teeken zal
zijn van uw brandenden zielenijver en van
een bereidwilligheid om zelfs uw bloed te
storten voor de liefde van God".
Hiermede had er weer 'n treffende plech
tigheid plaats gegrepen bij de Broeders van
Huize Vrijland, waarna een plechtige Hoog
mis gezongen werd. Een echte feestdag
voor Vrijland's inwoners. Ik zal nog dikwijls
met vreugde denken aan 26 Juli 1926.
En aan dc karaktervolle en sterke jonge
lingen. die dit lezen, vertel ik dat de Missie
gebrek heeft aan stoere werkers en als zij
óók iets gevoelen voor de arme heidenriel,
wel, de poorten van Huize Vrijland, aan
den Koningsweg te Arnhem, staan «igd
open.
Onder leiding van overste Bijvoet, dlre®.
teur der normaalschietschool, zal het per
soneel van 3 tot 29 dezer schietoefeningen
houden in de legerplaats Harskamp.
18
Dan bad Madeleine bij wijze van dank-
zegging vurig een Onze Vader en een Wees
gegroet: want zij had besloten, dat zij in
deze omstandigheden reden vond om haar
gelofte te verlengen tot zij geheel verhoord
was.
Zoo zou zij eiken dag komen neerknielen
voor het beeld, dat zij terstond voor zich
zelf gedoopt had Onze Lieve Vrouw in de
ruïnen. Geen djg zou zij overslaan, totdat
haar ouders geheel hersteld waren en
hunne onschuld bewezen. En wie weet?
Misschien zou zij haar Hemelsche Moeder
niet lang behoeven lastig te vallen....
Nog een laatst en vurig gebed, een laatste
kruisteeken: dan stond zij op en verliet
deze treurige en verwoeste plaats, waar
men zonder de toren en het onbeschadigde
beeld van Maria, moeilijk de plaats had
herkend, waar vroeger een kerk geslaan
had.
HOOFDSTUK III,
Toen Madeleine thuis kwam brandde een
/ckker vuurtje in den haard. Iedereen nam
rondom den haard plaats; zij gebruikten
steenblokken als stoelen en men deed den
meegebrachten mondvoorraad alle eer aan.
Moeder Mutaud scheen de vermoeienissen
der reis reeds vergeten te zijn en at met
een eetlust dien men sedert lang niet meer
bij haar had opgemerkt.
De lucht van haar landstreek.... ver
klaarde Mutaud opgewekt: ook de vreugde
weer in ons eigen huis te zijn, echt bij ons.
Ik ondervind hetzelfde, en ik moet mij in
houden om niet te dansen.
O, dansen.... zeide moeder Mutaud
vroolijk. Laten wij niet overdrijven, Paul.
Denk er maar aan dat je, zoo goed als ik,
twee ellendige kilometers van het station
tot hier vrij lang gevonden heb.
Omdat ik graag gauw hier wilde zijn.
antwoordde Mutaud ernstig. In elk geva!
heb ik die twee kilometers afgelegd en
jij ook. Te Champvert zouden wij dat niet
hebben klaar gespeeld.
Dat is zoo.
Dus heb ik gelijk als ik zeg dat bet de
lucht van het land is die ons de beenen
heeft teruggegeven en die ons weer heele-
maal in orde zal brengen. Met Paschcn gaan
wij beginnen, dat zul je zien....
Madeleine luisterde, gelukkig nu zij zag,
dat hare ouders zoo opgeruimd en zoo vol
hoop waren.
Op hare beurt vertelde zij hare verras
sing en hare vreugde toen zij in de ver
woeste kerk het ongeschonden beeld der
Moeder Gods gevonden had.
Inderdaad, het is merkwaardig, merkte
moeder Mutaud op, dat dit beeld alleen m
de algemeene verwoesting is bewaard ge
bleven. Dat is een goed voorteeken.
Ik zeg u dat het land, het oude dier
bare land ons geluk zal brengen!.... rtep
Mutaud uit.
Hij legde het papier dat hem als bord
diende op den vloer', nam zijn gias op, dat
met helder water gevuld was en riep uit:
Leve ons land!kinderen, ik drink
op onze aeruggevonden streek....
Op dat oogenblik werd de deur, die op
de straat uitkwam, langzaam geopend; een
man verscheen op den drempel; hij bleef
eenige oogenblikken staan.
Dan trad hij eenige schreden naar voren,
en vergat de deur achter zich te sluiten
of liet ze met opzet open staan, Op bocs-
aardigen toon zeide hij:
Nauwelijks aangekomen en reeds een
smulpartij, natuurlijk. Het moet trouwens
dubbel pleizierig zijn met het geld van an
deren lol te maken....
Kijkdaar heb je Grandinzeide
Mutaud, die op dit oogenblik verrast was,
want tot nu toe had hij heel en al verge
ten, dat hun vijand reeds eenige dagen voor
hen te Hattoncourt was aangekomen.
Ja, hij was het, vader Grandin, altijd de
zelfde, noch veranderd noch verouderd.
De harde eindelooze maanden hadden van
Mutaud en zijn vrouw bijna grijsaards ge
maakt, maar zij waren langs hem heenge
gaan, zonder hem te raken, zonder zlJ"e
gezondheid te schaden en zonder zijn hard
vochtigheid te verzachten.
Het is Grandin.... herhaalde Mutaud,
welke zich altijd illusies had gemaakt met
betrekking tot den waren geestestoestand
van Grandin. Waarachtig, wij hebben nog
niet aan jou gedacht. Maar dat doet er niet
toe. Je treft het juist goed, en wij gaan
samen klinken. Maar we hebben slechts vier
glazen. We zullen ons wel behelpen. Ro
bert leent het zijne en Madeleine gaat het
even spoelen.
Grandin was midden in het vertrek blij
ven staan. Zijn scherpe blik richtend op
ieder van hen. Die blik bleef wat langer
gevestigd op het zachte bleeke en vermoei
de gelaat van Madeleine, en gedurende een
seconde had men in de trekken van Gran
din een uitdrukking van verwondering en
medelijden kunnen lezen.
Maar onmiddellijk wendde hij de oogen
van Madeleine af en vestigde ze op Mu
taud;
Klingen? Dc dank Je: gij hebt mij al
voldoende laten klinken....
Nog werd Mutaud niet boos. Hij zeide
kalm en ernstig:
Grandin, je doet verkeerd met ons
voor den gek te houden en op zulk een
dag zoo leelijk te zijn, den dag waarop wij
weer op onzen geboortegrond tferug zijn,
na zooveel treurige maanden van balling
schap. Die ongelukkige geschiedenis van je
verdwenen geld had niet zooveel tweespalt
tusschen. ons moeten veroorzaken, vooral
toen wij uit eigen beweging onze verant
woordelijkheid erkend hadden, en wij ons
verbonden hadden je het geld terug te ge
ven zoo gauw als ons dat mogelijk was;
van den andm-en kant had je niet te vree
zen, dat wij Jean tegen je zouden ophitsen,
want ik heb hem zelf gezegd, dat het ons
onmogelijk was hem te ontvangen, hoezeer
het ons speet, totdat je het geld terug had
en onze onschuld was bewezen. Je kunt
hem dat vragen, hij zal het je trouwens wel
gezegd hebben; daarom schijnt het mij, dat
het beter geweest ware indien je ons niet
als vijanden beschouwd had.... Toch heb
je dat tenslotte begrepen, omdat je hier
bent, voegde Mutaud hem toe, mei de op
rechtheid van zijn goed karakter. Ik zou
overigens reeds vandaag naar je toe ge
komen zijn, indien je zelf nu niet hier was.
Is dat glas gespoeld, Madeleine?
Het glas was nog niet gespoeld. Want
noch Madeleine noch hare moeder hadden
zich eenige illusie gemaakt omtrent de wa
re gesteltenis van Grandin. Dit onverwacht
bezoek scheen het jonge meisje het begin
van nieuwe zorgen, te meer daar het haar
verraste, nu zij weer nieuwe hoop voedde
en het haar,, die met zulken vreugdevollen
gloed in haar hart uit de kerk gekomen
was, vol bedreigingen scheen.
Toch stond Madeleine op toen Grandin
begon te spreken.
Je durft nog al! Wat een brutaliteit!
zult toch wel niet denken da£ ik hier kom
om mij met je te verzoenen. Ik mij met jelui
verzoenen! Nooit van mijn leven. Al je mij
laatsten cent van hetgeen je gestolen hebt,
zou teruggeven, toch zou ik het nooit ver
geten en het je steeds verwijten.
Gestolen? riep Mutaud uit Gestolen?,
Hoe, je neemt dat nog altijd aan?
Grandin haalde de schouders op:
Och, begin maar liever niet met op
nieuw voor je onschuld te pleiten: hou al
die groote woorden en holle zinnen maai
bij je.... O, als ik er aan denk....
Zooals het meer bij menschen zooals
Grandin gebeurt, werd zijn kwaadheid en
zijn haat met elk zijner woorden nog groo-
ter. Hij sprak met de tanden op elkaar gei
klemd, en richtte zijne oogen op Murtaud,
alsof hij hem wilde vernietigen:
Als ik denk aan alles wat ik verduurd
heb gedurende bijna drie jarenAls ik
denk aan al het geld dat ik had kunneij
verdienen met hetgeen )e gestolen hebt....
(Wordt vervolgd.)
