STADSNIEUWS.
m
Nieuwe vormen.
28 Augustus i Baarlemsche Processie
naar Kevelaar.
Bnltengew. Lager Onderwijs
te Haarlem.
Voornaamste Nieuw*
Vrijdag 27 Augustus 1926*#
50ste Jaargang No. 16338
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste blao
Agenda
Ongeluk.
Diefstal.
DOODELIJK ONGELUK.
Door een sneltrein gegrepen en
gedood.
De tentoc nstelling van
Handel Nijverheid en Landbou^v
te Heemstede
Loting Nationale Militie.
Het oude mannen- en vrouwen
gasthuis te Zandvoort.
Eerste steenlegging in „Plan Noord"
te Zandvoort.
De vernieuwde Schouwburg
aan den Jansweg.
in dit nummer.
J. J. WEBER ZOON
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphïsch Weerbericht
Be abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No, 5970.
Advertentien 35 cents per regel.
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën fusschen den tekst,
als ingezonden meöedeeling 60 ct.
per regel. Vraag- en aanbod-
advertentiën, 14 regels 60 ct.
per plaatsing; elke regel meer
15 ct., bij vooruitbetaling.
n f Qflftn Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f JCfl bij een ongeval mei f OCfl bij verlies van een hand. fjOC bij verlies van een fCQ bij 'n breuk v-n '°^v
n I 3000. erlies van beide armen, beide beenen of beide oortenl 3U." doodelijken afloop 1 een voet of een oo^ duim of wnsvmger 1 <*U. been of arm,
verlies v. een
andere vinger.
Op den Duitschen Katholiekendag, deze
week te Bfeslau gehouden, zijn vele mooie
woorden gesproken, vele oude waarheden in
een nieuw licht gesteld. Op één belangrijke
uitspraak, n.m. omtrent de noodzakelijkheid
voor de Duitsche Katholieken, om als poli
tieke partij in de toekomst samen te gaan
met andere politieke partijen, welke op den
grondslag van den godsdienst en de erken
ning van God in het openbaar leven staan,
vestigden wij dezer dagen al reeds ter loops
de aandacht.Hier kunnen wij, Roomschen
van Nederland, met een rijke traditie en een
jarenlang voorbeeld onzen Duitscken broe
ders behartigenswaardige lessen geven.
In de slotvergadering is nóg een belang
wekkend woiord gesproken, dat ook voor ons,
Nederlandsche Katholieken, van groot belang
:s.
De sluitingsrede werd gehouden door graai
Lerchenfeld, de Duitsche gezant te Weenen.
De telegrammen hebben in het kort gemeld
dat deze spreker wees op de noodzakelijk
heid voor ons tegenwoordig geslacht, om in
te zien, dat wij in het verleden ons te veel,
dat wil zeggen te eenzijdig met liefdewerken
en te weinig met de oplossing der sociale
problemen hebben ingelaten.
Ook deze opmerking is niet fonkelnieuw.
Toch kan het zijn nut hebben baar in het
kort uit te werken.
Het verwijt van graaf Lerchenfeld zal, ze
ker in Duitschland, menig katholiek vreemd
n de ooren geklonken hebben. Had de ka
tholieke Rijkskanselier, dr. Marx, nog niet
even te voren gewezen op de schitterende
prestaties van het Duitsche volk in het al
gemeen en van de Katholieke Centrumpartij
n het bijzonder, op sociaal terrein? Wij Duit-
schers, zei de Duitsche premier met trotsch,
staan met onze sociale wetgeving al jaren
lang aan de spits der volkeren. Wij, Duitsche
Katholieken, hadden vóór den oorlog in on
zen „Volksverein", met zijn 800.000 thans nog
500.000 tellende leden, een zeldzaam groot-
sche sociale organisatie. Hoe kan daartegen
over dan het verwijt worden gemaakt, dat
zulk een volk zich te weinig met de oplos
sing der sociale problemen heeft ingelaten?
Toch is de opmerking van graaf Lerchen
feld juist en slaat niet enkel op de Duit
sche Katholieken, evenzeer op ons. Zijn ver
gelijking tusschen de belangstelling voor de
liefdewerken van vroeger en sociale voorzorg
van thans is treffend juist, 't Gaat niet om
den omvang, maar om den geejt, liet gaat
niet om het aantal sociale wetten en maat
regelen, om het getal werknemers, samenge
bracht in vakorganisaties; het gaat om de
wijze, waarop die sociale maatregelen tol
stand komen en den geest, waarin zij wor
den uitgevoerd; om de sfeer, waarin de so
ciale organisaties moeten leven.
Vorige eeuwen hebben zich gekenmerkt
door edele daden van chantas en vromen
godsdienstzin. Door de mildheid en naasten
liefde van vermogende geloofsgenooten zagen
wij rusthuizen voor ouden van dagen, in
richtingen voor weezen, gasthuizen voor zie
ken verrijzen, terwijl voor den bouw van
scholen en kerken, voor de geloofsprediking
in heidensche landen het geld immer ruim
vloeide. Ontelbaar zijn de monumenten, welke
van dien edelen zin nog in onze dagen ge
tuigen. Evenmin als van de Duitsche zal ooit
van de Nederlandsche Katholieken kunner.
worden getuigd, dat zij in het verleden te
weinig deden aan charitatieven arbeid,
Maar andere tijden vragen andere werk
methoden. De bijzondere school vraagt, bij
de financieele gelijkstelling met de open
bare, niet meer van ons die financieele offers
als in het verleden; ouderdoms- en invali
diteitsverzekering, armenzorg, werkloozen-
endersteuning van staats- en gemeentewege
geleid, dringt de particuliere hulp hoe lan
ger hoe meer op zij. Die feiten hebben wij te
aanvaarden. Het gaat niet aan te zeggen: ik
vind nu op mijn belastingbiljet terug, wat mijn
grootvader vrijwillig gaf. Want kwijten van
zijn schuld aan den fiscus geeft geen speciale
verdiensten voor den Hemel, hier is van of
fervaardigheid en naastenliefde geen sprake.
Daarom kon graaf Lerchenfeld veilig be
weren, dat wij nog te veel vast zitten aan de
oude methoden van liefdewerken als uitslui
tende vorm van beoefening der naastenliefde
en te weinig oog hebben voor den nieuwen
vorm: de oplossing der sociale problemen.
Deze laatste eischt niet van ons het storten
van een som gelds in een stichtingsfonds voor
een hofje van ouden van dagen; het lega-
teeren aan gast- en weeshuizen of het be
sturen van liefdadige inrichtingen, maar het
zoeken naar nieuwe middelen om de groote,
onbemiddelde massa, een menschwaardig be
staan en een beetje levensvreugde te ver
schaffen, En de encyclieken van Leo XII!
hebben ons daarbij al jaren geleden den weg
gewezen.
Is het verwijt van graaf Lerchenfeld te
scherp, dat wij, Katholieken van de 20ste
eeuw, in dit opzicht een tekort hebben te
genover ons charitatief voorgeslacht?
Voor allen, die nog werkeloos en sceptisch
staan tegenover alle pogingen om de christe
lijke solidariteit in de maatschappij tot gel
ding te brengen, ligt hier rijke stof tot
overweging!
„Sociëteit ,,St. Bavo". Vioolonderwijs
3 uur „Geel Wit" 5 uur Ge
wone zittingen 7 uur.
St, Jozefsgezellengebouw Jansstraat 59
Geopend van 8 tot 10 uur,
,Luxor"-Theater Bioscoopvoorstelling
8 uur.
'heater „De Kroon" Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Heine Theresia Stichting. Tehuis voor
onverzorgde zuigelingen. Spreekuur: Dins
dag en Vrijdag van 34 uur. Tempeliers-
Arbeidsbemiddelingsbureau van bet Sint
Franciscus Liefdewerk Zoetestraat 11.
Eiken Donderdag van 8954 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor mannen en jon
gens. Sociëteit „St. Bavo", Smedestr.
23 Telefoon 10049 Alle werkdagen
straat 36.
van 9half 12 uur, 's middags van 35
uur, 's avonds van half 8half 9 uur.
's Zaterdags alleen van 95412 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen en Meis-
jeg. Bloemhofstraat 1. Tevens bemidde-
Ifrigsbureau voor verpleegsters en alle
werkende dames. Alle werkdagen van v m.
1012 uur, des middags van 24 uur en
's avonds van 89 uur, behalve Zaterdag
avond. Tel. 11671.
R.K. Bevolkingsbureau Gebouw „Sint
Bavo" Smedestraat 23 Van 810 uur
op Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-
R.K. Leeszaal en Uitleenbibliotbeek.
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen. Uitleenen van boeken
van 25 uur en van 79 uur. Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken.
St. Marlhavereeniging. Bloemhofstraat 1.
Zondags en Woensdags van 8—10. uur
n.m. gezellig samenzijn voor Holiandsche
- meisjes, die hier geen tehuis hebben
Tel. 11671.
>TElisabeth's Vereeniging Jansstraat 49.
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S E V. Maan
dag van 23 uur. Donderdag van 12
uur.
R.K. Kraamverzorging van de Derde Orde
St, Franciscus. Aanvragen ook voor
niet-leden van de Derde Orde te richten
tot Mevr. Coebergh, Ged. Oude Gracht 74,
Dinsdags van 23 uur.
R.K. Reclasseeringsvereeniging, afd. Haar
lem. Eiken Donderdagavond half 9
vergadering in het gebouw der Sint Vin-
centiusvereeniging, N Groenmarkt 22
EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN.
SNELVERBAND, Centrale Post Telef. 15151
en verder bij de leden, te kennen aan
het zwart schild met wit kruis aan den
huisgevel
REDDINGSBRIGADE VOOR DRENKELIN
GEN, verstikkings- en electrictcitsonge-
vallen Telefoon 10231.
ROODE KRUIS TRANSPORT COLONNE.
Telefoon 12685 (bii (teen gehoor 10392).
Aan allen, die met onze Processie naar
Kevelaar op Dinsdag 7 September willen
'meegaan, wordt bij deze medegedeeld, dat
de verkoop van kaarten, Donderdag 2
September, onherroepelijk eindigt.
De ondervinding toont aan, dat elk jaar
tientallen menschen tclaat zijn met hun be
sluit om mee te gaan.
De reden, waarom de uiterste termijn van
kaartenverkoop op Donderdag 2 September
wordt gesteld, ligt in de groote moeilijk
heden, die wij hebben met het legaliseeren
van de namenlijsten.
In elke gemeente, waaruit deelnemers
komen, moet de lijst geteekend worden door
den burgemeester dier gemeente. Deze
lijsten moeten vervolgens geviseerd en ge
teekend worden door den Commissaris der
Koningin. Het zal dus iedereen duidelijk
zijn, dat daarmede enkele dagen verloopen
en dat de waarschuwing om zich zoo spoedig
mogelijk van kaarten te voorzien, hooge
ernst is.
Aldus uiterlijk tot en met Donderdag 2
September zijn de kaarten voor de reis
verkrijgbaar bij de Broedermeesters. Men
leze ook aandachtig de adverentie in de
N. Haarlemsche Courant van vandaag.
P. J. P. REIJNENBERG, O.F.M.
Directeur der Processie.
1. HET DAGONDERWIJS.
Tot voor honderd jaren werden de ab-
normalen voor den Staat en de Kerk als
hinderlijk en schadelijk aangemerkt. Ver
stand en gevoel voor een juiste behande
ling ontbraken en slechts langzaam aan ont
waakte in warmvoelende harten het mee
gevoel. Het was dan ook een groote schrede
in de beschaving vooruit, toen men de ab-
normalen van de straat opnam, om ze afge
zonderd van de gemeenschap te verplegen.
Dokter Itard is de man, die het eerst in
Frankrijk aangetoond heeft, dat tot een
zekere grens, de opvoeding van idioten
en zwakzinnigen mogelijk is. Het is voor
namelijk aan zijn werken te danken, dat er
in dat land verschillende instituten opge
richt werden, die zich het lot van de gees
telijk misdeelde jeugd aantrokken. Aan een
dezer inrichtingen werkte Dr. Eduard Sé-
guin, de man, die meer dan 40 jaar in
Europa en Amerika gewerkt heeft aan de
verheffing van het abnormale kind. Deze
beweging sloeg over naar Duitschland en
België en het was de Congregatie der Broe
ders van Liefde in het St. Amandusgesticht,
welke in 1853 de verzorging der misdeelden
in België op zich nam. Dit land is zoowel
in de verzorging der zwakzinnigen, als in
de opleiding der leerkrachten ons land ver
voor. Na een binnenkort aan dit land te
brengen bezoek, hoop ik u van de daar
bereikte resultaten meer te vertellen.
In ons land dateert het Buitengewoon
Onderwijs van 1892, en werkte men eerst
met: „Maak alles aanschouwelijk", daar men
meende, door langzamer tempo dan bij het
Gewoon Lager Onderwijs, de zwakzinnigen
te kunnen ontwikkelen. Gelukkig is men
gaan inzien, dat niet in de lengte, doch in
de diepte gewerkt moet worden, daar het
zwakzinnige kind zoowel kwantitatief als
kwalitatief misdeeld is en dat hierop de
methode gericht moet zijn, de gansche
school door. t
Doch daarvoor is het noodig, dat men de
beschikking heeft, over een corps leerkrach
ten, dat door aparte opleiding voor deze
mooie taak geschikt gemaakt is.
En daaraan ontbreekt het in ons vader
land nog.
Het was de helaas te vroeg ontslapen
Haarlemsche collega S. Hiemstra, die in 1920
in eenige belangrijke artikelen, daarop de
aandacht vestigde.
Doch bepalen we ons nu tot het Haar
lemsche Buitengewoon Onderwijs.
Het was in 1909 dat hier de Ie Buiten
gewone School Hoofd de heer L. Broek
huizen geopend werd.
Zeer klein begonnen, groeide ze al spoe
dig uit tot volledige school, terwijl in 1923
een 2e Buitengewone School Hoofd de
F. A. v. Riet in de van Zompclslraat
volgde en in 1925 een R.K. Buitengewone
School Hoofd de heer B. Schaap in
de Witte Heerenstraat.
En door het gebrek aan idiolengestich-
ten èn door een ministerieele aanschrijving
1910 moesten deze scholen een ver
zamelplaats zijn van alle graden van zwak
zinnigheid.
Vooral voor middelgroote steden, zooals
Haarlem, is het daardoor zwaar, zoo niet
te zwaar werken.
Ook hierin komt ons land achteraan
Duitschland schonk na een goede gestichts
verzorging haar aandacht aan de zwakzin
nigen. Daar bleek dat in de gestichten op
voedbare zwakzinnigen waren. Voor hen
bouwde men scholen, terwijl de zwaardere
gevallen in den regel in de gestichten
hieven.
In ons land, met onvoldoende gestijhts-
verpleging, bouwde men Buitengewone
Scholen, waar ook de zwaardere gevallen
ondergebracht werden.
Zij, die tusschen Haarlem en Duitsche
plaatsen zoo gaarne vergelijkingen maken,
omtrent het procent zwakzinnigen, mogen
met deze zoo zeer verschillende wijze van
plaatsing wel rekening houden.
Werken de debiele kinderen in de klas
sen der normalen remmend en storend, het
zelfde bleek het geval te zijn op de Bui
tengewone School, waar de zwaardere ge
vallen imbecilen tusschen de debie
len inzaten.
Zeer verklaarbaar was het dan ook, dat
men in 1916 te Haarlem er toe overging
om de imbecilen in een aparte klasse
bezinkingsklasse te vereenigen. \'oor
deze groep van kinderen, later uitgebreid
tot de debielen en de normale kleuters van
3 tot 6 jaar ontstond een nieuw systeem van
leermiddelen: Elementaire Verstandsoela-
ningen genaamd.
Het Buitengewoon Onderwijs verkeert in
de meeste plaatsen van ons land nog in een
embryonalen toestand, zoodat hel fiifjtal
kinderen op dergelijke scholen nog gering
is. Hoe langer dit soort onderwijs bestaat,
hoe meer het procent ten slotte zal stijgen,
door betere organisatie, juistere plaatsing
der scholenetc.
De cijfers der Haarlemsche Buitengewone
Scholen wijzen dit wel uit.
Bedroeg in 1921 het aantal leerlingen 144,
in 1925 was dit reeds gestegen tot 224,
terwijl vóór de stad Haarlem in 1921 van
de schoolgaande kinderen 1.25 pet. op de
Buitengewone School was, was dit in 1925
reeds 1.75 pet.
Bij de doorwerking van de nieuwe tak
van dienst Nazorg 2ullen vele ouders,
die nu nog afkeering tegenover dit onder
wijs staan, hun kinderen, er heen sturen,
opdat ook de latere verzorging in goede
handen kome.
Bij het invoeren van de wijze van aangif
te, zooals o.g. in zijn Rapport 5 onder
zoek oud 1.1. der Lagere Scholen en den
Raad van Haarlem 6 Augustus '25 aange
boden, adviseerde, zal er een beter over
zicht verkregen worden van het aantal
zwakzinnigen, wat wederom groei met zich
brengt.
Bij het opheffen van het z.g.n. „Stop
wetje" zal het R.K. Buitengew, Onderw.
zich eveneens kunnen ontwikkelen.
Bij de verplaatsing van school no. 1 v.
B. O. naar het Prinsenbolwerk en van school
no. 2 naar de Twijnderslaan en in betere
gebouwen, kan op verdere groei gerekend
worden.
En waar het o.g. bekend is, dat niet alle
zwakzinnigen van de Lagere Scholen de
Buitengewone Scholen bezoeken, zoo is het
zeker niet te boud gesproken, als er ver
wacht wordt, dat binnen enkele jaren dit
procent voor de stad Haarlem 2 zal be
dragen.
De grootste groei voor het Haarlemsche
Buitengewoon Onderwijs zit echter in de
buitengemeenten. Bedroeg het aantal leer
lingen uit andere plaatsen in 1921 slechts
6, op heden is dit aantal, dank zij het au-
tobusverkeer, reeds gestegen tot 52, ter
wijl bij goede plaatsing der scholen een
verdere groei niet uit zal blijven.
Immers op heden is het procent „buiten-
leerlingen" slechts 54, zoodat daar de groo
te toekomstige groei van het B. O. ligt.
Binnen enkele jaren zal men te Haarlem
dus kunnen rekenen op 3 volledige Buiten
gewone Scholen en zal de tijd daar zijn, cm
de imbecillen in een apatre school onder
te brengen.
Men trekt derhalve onjuiste conclusies,
als men 50.000 inwoners uit andere plaat
sen, waar het Buitengewoon Onderwijs nog
niet goed doorgedrongen is, bij de 80.000
inwoners van Haarlem voegt, om daardoor
te bewijzen, dat het procent 1.77 is. Men
gaat dan van een te laag procent uit en
begaat de fout, om deze zaak niet te be
zien voor de stad Haarlem en de omgeving
afzonderlijk.
Gelukkig is de tijd reeds ver, dat men de
Buitengewone Scholen voor: „gekkenscho-
len" uitmaakte, hoewel er nog steeds mis
verstand bestaat. Zoo vernam o.g. dezer
dagen nog van een hoofd eener school, dat
hij de me'ening toegedaan was, dat men,
na eenige jaren bij het B. O. werkzaam ge
weest te zijn, voor het Gewoon Onderwijs
niet meer deugde. Het tegendeel is waar.
Immers door een studie van het misdeelde
kind, dat zijn tekortkomingen en fouten
voor ons bloot legt, zal men het normale
kind beter begrijpen.
Al rijn we met dit onderwijs nog niet,
waar we hopen te komen, Haarlem kan
trotsch zijn op haar drie scholen voor Bui
tengewoon Onderwijs en de Wethouder van
Onderwijs, benevens de geheele Raad, ver
dienen onze dank, dat zij dit jonge onderwijs
de gelegenheid geven, om zich rustig te
ontwikkelen.
Heemstede.
H. P. SCHUYT.
Een zoon van den landbouwer Jb. v. d.
Pol, op den IJweg, had het ongeluk, toen hij
den motor van een dorschmachine op gang j
wilde brengen, dat de slinger terugsloeg en
niet zooveel kracht tegen zijn arm kwam,
dat hij hierbij een polsbreuk opliep.
Een zeer brutale diefstal heeft plaats
gehad bii den heer M. Franken, aan den
Lijnderdijk 134. Terwijl er niemand thuis
was, heeft men uit een portefeuille, die in
de voorkamer in een kast was opgeborgen,
110 aan bankpapier ontvreemd.
Blijkbaar is de dief tamelijk goed met de
situatie' op de hoogte geweest, want men
vermoedt dat de deur is geopend met den
huissleutel, die mej. F., ajs zij van huis gaat,
in de broek steekt, die in de schuur hangt.
Onmiddellijk is van dezen diefstal aangifte
gedaan bij de politie en alhoewel deze direct
ijverige pogingen in het werk stelde, schijnt
het nog niet tot succes te hebben geleid.
Voor den heer Franken, die een oppassend
Werkman is en dit geld met vlijt en spaar
zaamheid bij elkaar gekregen had, om hier
mede zijn aardappelenland te betalen en
verder voor den wintertijd bestemd had bij
geval van werkloosheid, is dit een zeer
groote tegenvaller.
Gisterenmiddag drie uur, is bij de viaduct
van den Oudeweg, de 27-iarige spoorweg
arbeider C. v. Daatselaar, wonende Pieter
Vlamingstraat 52 te Amsterdam, door een
sneltrein gegrepen en gedood.
V. D. was werkzaam op de rails van het
middelste spoor, waar hij ijzer roestvrij
maakte. Op een stellage onder het viaduct,
waren drie andere spoorwegarbeiders bezig.
De" verongelukte arbeider was tevens be
last met de zorg voor de veiligheid der drie
anderen en moest hen waarschuwen voor
naderende treinen, daar zij af en toe hun
hoofd boven de bng-moeten steken. Ver
moedelijk is de aandacht van v. D. door zijn
werk afgeleid en heeft hij niet den sneltrein,
die om 2.50 uur van Haarlem naar Amster
dam vertrekt,'zien naderen.
1 erwijl de trein passeerde, zagen de
arbeiders op de stellage, een pet vallen.
Zoodra de sneltrein voorbij was, klommen
de arbeiders naar boven en zagen op den
spoorweg, tusschen de rails van het middel
ste spoor, v. D. liggen; zijn linkerarm was
gewond en zijn hoofd zwaar verminkt. De
levensgeesten waren reeds geweken. Het
lijk wérd per ziekenauto naar het St. Elisa-
betbsgasthuis vervoerd.
De overledene was gehuwd en vader van
1 kind.
In aansluiting op hetgeen wij reeds gisteren
meldden omtrent bovengenoemde tentoon
stelling, kunnen wij nog mededeelen, dat de
Ha-Nij-La thans zonder eenigen twijfel een
succes belooft te worden.
Alle voorteekenen wijzen in die richting.
Niet minder dan 117 stands worden bezet
door voorname firma's uit Heemstede, uit
Haarlem en verder uit alle deelen van het
land.
Het schijnt niet meer mogelijk nog sollici
tanten naar expositieruimte tevreden te stel
len daar gevreesd wordt, dat, indien nog
meer stands worden toegewezen de ruimte
op het terrein te klein zou worden, om rus
tige bezichtiging van het geexposeerde te
waarborgen,
Uit de namen van degenen, die thans als
occupeerders van stands bekend zijn blijkt,
dat de Ha-Nij-La vertegenwoordigers van
den handel, van de industrie en van de la"nd-
bouw bijeenbrengt, die allen tezamen een
groote verscheidenheid interessante artikelen
ter bezichtiging bieden. Terwijl verwacht
kan worden ,dat de handel en de industrie
naast practische verbruiksartikelen vooral
veel luxe-artikelen zullen vertoonen, wijst
alles erop, dat de afdëeling Land- en Tuin
bouw zal worden bezet met inzendingen, be
staande uit moderne machines, apparaten,
enz. Zooals reeds werd medegedeeld zullen
o.m. geheele bedrijven in werking zijn te zien
op de Heemsteedsche tentoonstelling. Het is
te verwachten dat ook de stal met koeien,
die op gezette tijden (welke nader bekend
zullen worden gemaakt) electrisch gemolken
worden, een bijzondere attractie zal vormen.
Ook het programma, waarin behalve de lijst
der deelnemers, de programma's der concer
ten, welke op het tentoonstellingsterrein
zullen worden gegeven, worden afgedrukt,
zal op zichzelf een attractie wormen, omdat
erin voorkomen een aantal prijsvragen, waar
aan de deelname vrij is voor iederen bezoe
ker.
De expositie zal gehouden worden op een
terrein aan de Middenlaan bij de Blauwe
Brug, en wel in tenten, waarvan de grootste
pl.m. 1000 M2 voor de afd. Handel en Nijver
heid, en een tent van plm. 400 M2 voor de
zuivèlmachines. Bovendien worden op het
terrein de landbouwtractors enz. in de open
lucht opgesteld.
Daar een en ander door zijn 117 inzendin
gen een veelomvattend werk vereischt, zijn
er verschillende commissies gevormd, waar
van de hoofdcommissie bestaat uit de heeren
G. H. Rotteveel, P. N, L. Tummers, H. H.
Schouten, W. E. Robhemond en F. van Zijl.
Ook voor de Landbouwafdeeling is een
sub-commissie gevormd
Als attractie wordt o.a. een festival gehou
den cloor 14 muziekcorpsen van Heemstede
en elders, voor welk festival eveneens een
sub-commissie werd geïnstalleerd.
De uitslag der Donderdagmiddag gehou
den loting, voor de Nationale Militie te
Haarlem, is als volgt:
H. C. Sala 378; S. Schaap 33; W. E. van
Schagen 467; B. van Schaik 334; J. Schee-
lings 437; P. Scbeffer 40; H. Schenken 128;
J. J. Schilham 332; H. Schmitz 532; W. F.
Schoenmaker 76; M. A, J. Scholten 537;
S, P. v. Schooten 193; K. J. Schornagel 95;
P. Schouten 464; P. Th. Schouten 265; N. A.
Schouw 189; J. H. Schreuder 65; J. H. Schui-
lenga 528; J. Schuitemaker 218; J. Schuite
maker 26; E. Schulpzand 20; H. J. Schutte
98; W. v. d. Schuur 290; J. A. L. Schwip-
pert 501; J. M. G. v. Seggelen 244; J. Chr.
Selier 212; C. J. Serné 593: C. P. Severijnse
90; E. F. Severijnse 278; D. Sibie 346; J. G. J.
Siepkes 85; G. Sieraad 592; J. Silvis 245;
Chr. Smink 68; J. F. Smit 273; P, H. Smit
Na jarenlang tot tehuis voor verschillende
ouden van dagen te hebben gediend, zal het
Oude Mannen- en Vrouwengasthuis te Zand
voort ontruimd worden, daar een ander huis
voor de oudjes door de gemeente is aange
kocht.
28; F'. Smits 246; J. G. Chr. Smits 457; P.
Smits 60; W. Smolders 171; J. Snoek 420;
P. H. Snoek 28; C. Fr, Snijder 126; J. Ch.
Sonnemans 34; J. Fr. Spanjaard 55; P. v. d.
Spek 583; W. H. Spruyt 367; M. A. Stad-
man 114; H. Chr. Stam 511; J. P. A. Stap
horst 237; M. C. G. Stark 177; C. J. M. Sta-
venuiter 183; E. Steenborg 483; Th. Stege-
man 500; J. v. d. Steur 417; A. F. J. Stevens
322; J. L. J. Stevens 450; P. J. v. d. Steijle
339; H. C. Stoffers 327; P. S. Stokman 527;
J. Ph. Stol 178; J. J. Stuurman 150; G. A.
Suman 399; P. Suurendonk 422; G. Suuren-
donk 172; H. K. F. Swart 432; P. G. Sweerts
298; W. Sijpestijn 305; J. J. Taleboom 372; J.
P. Teeuwen 318; H. J. Termets 358; C. N.
G. Terstal 584; J. Terstal 341; H. X. M. Tho-s
meer 163; A. J. Thoolen 235; W. Treffers
417; J. v. d. Vecht 50; S. v. Veen 148; D.
W. Veenhof 498; A. Veénstra 154; J. J.
Veenstra 156; L. Veerman 575; A. v. d.
Veldt 233; C. J. v. d. Veldt 67; P, v. Veller
231; R. Venema 72; A. J. Vennik 84; H. Ver
beek 566; J. A. Verhagen 205; B. Vermee-
ren 591; G. W. Vermolen 49: L. J. Verput-
ten 317; L. J. Versteeg 83; J. M. P. J. Ver
stegen 577; P. Versterre 455 Z. Verwaal 384;
F. C. Verzeilberg 9; C. Vester 576; J. A.
Viergever 510; B. Visser 215; C. Visser 559;
J. Visser 476; H. J. Voetelink 283; J. Voe-
tel ïck 280; J. P. de Vogel 164; J. P. de
Vogel 395; E. v. Voolen 6; E. v. Voolen 355;
A. Vos 210; J. H. Vos 257; W. H. A. de Vos
596; C, A. Voss 413; J. H. Vreem 224; G. de
Vries 199; J. S. de Vries 226; J. de Vries
12; M. H. A. de Vries 597; R. de Vries 253;
S. T. de Vries 56; P. G. Vroom 112; A. Vrugl
108: J. A. Vrugt 470; P. A. Wajer 486; J. M.
Walker 134; J. v. d. Water 4; B. V. d. Weegh
99; A. v. d. Weele 352; W. Weener 382; Chr.
A. WenningerMulder 475; H. H. H. v. d.
Werff 229; G. C. Westendorp 391; A. H. W.
Westerveld 598; H. Westerveld 258; R. We
ver 165; A. J. Weyburg 184; A. M de Wil
de 487; A. A. Willems 400; S. A. Winnubst
17; J. B. v, Winsen 587; H. Wisker 568; P.
Wit 393; J. M. Witkamp 118; Ph. Wolterson
135; J. W. F. v. Wort 343; J. v. Wort 94;
D, G. v. Wijngaarden 92; A. A. Wijnstroom
452; A. J. Wijsman 296; A. A. B. Wijsman
439; H. J. v.'Zanten 225; D. Zeilmaker 251;
J. v. Zilt 493; D. H. Zoet 1; G. J. Zomer
dijk 82; G. J. J. Zonneveld 133; H. D. Zui-
dam 499; D. Zwaanswijk 389; A. W. Zwar
ter 96; A. Zwenner 405; F. van Zijp 403.
Gisterenmiddag heeft in „Plan Noord" te
Zandvoort de eerste steenlegging plaats gehad
van het nieuwe blok woonhuizen van de
bouwvereeniging „E.M.M."
De heer Van der Moolen heette de genoo-
digden van harte welkom. Hij prees de mede
werking van het gemeentebestuur, zoodat de
bouw spoediger kon uitgevoerd worden, dan
een vorige maal.
Burgemeester van Alphen hoopte, dat
waar alle waarborgen voor goede uitvoering
er waren, ook de geest van tevredenheid bij
de arbeiders in deze woningen zou huizen.
Er zouden moeilijke tijden komen, maar hij
hoopte, dat geen werkvrees den arbeidefc
zou terughouden, «m werk te gaan zoeken in
de omgeving en dat gebroken werd met het
lanterfanten, zooals een groep, die steeds
alleen op gemeentehulp schijnt te rekenen.
Nadat de eerste steen gelegd was, dankte
de heer van de Moolen voor de betoonde
belangstelling.
Aanwezig waren o. a. de heeren Zwaan als
commissaris en de heer Jell erna, secretaris,
Siegers, wethouder en de opzichter Jansen,
Fokkens en Slagveld.
Zooals bekend, is de exploitatie van den
schouwburg aan den Jansweg overgenomen
door den heer Joh. Kaart, in tooneelkringen
wel bekend, Vroeger was hij verbonden aan
„De Speeldoos".
Om succes te kunnen behalen met exploi
tatie, begreep de heer Kaart, dat allereerst
noodig was een vernieuwing van den schouw
burg, welke een der eerste eischen was. Deze
vernieuwing is met groote energie aangepakt
en thans voleindigd zoodat hedenavond de
verjongde schouwburg geopend kan worden,
zij het ook met een voorstelling voor genoo-
aigden. De heropening van den geheel ver
fraaiden schouwburg vindt dan ook in in-
tiemen kring plaats.
De verbeteringen, welke zijn aangebracht,
zijn zoo veelvuldig, dat een opsomming bijna
niet mogelijk is. De ouderwetsche voorgevel
is geheel vernieuwd, in modernen stijl, waai -
door het gebouw onder één kroonlijst is ge
komen. Heeft het extérieur daarmede een bij
zondere verbetering ondergaan, over de ver
anderingen, aan het intérieur aangebracht,
staat men nog meer verbaasd en de architect,
de heer I. van Campen, en de uitvoerder, de
heer J.B. Kroon van Diest, verdienen lof voor
deze vernieuwing, welke in slechts 4 week
is tot stand gebracht.
De ingang van den schouwburg, waartoe
voortaan alle deuren geopend zullen worden,
is geheel veranderd. Het plaatskaartenbureau
is verplaatst, waardoor men een ruimer entrée
heeft verkregen. De vloer der ha 1 is met een
fraai tapijt belegd, terwijl de hal zelf geheel
nieuw in de verf is gezet. Aparte toegangen,
De omzet onzer groenten- en iruitvei-
lingen. In 1925 ruim 18 proc. grooter dan
in 1924.
Onderwijs aan de niet-leerplichtige jcugtv
Wetsvoorstel tot betere regeling te wachten.
Nederlandsch sportvliegtuig verongelukt,
De twee inzittenden gedood.
Kondylis heeft een kabinet gevortnét,
waarin hij zeli oorlog en marine heeit. Ge
ruchten over een tegenrevolutie in Grier
kenland.
Weinig hoop op spoedige bijlcgging van
het geschil in de Britsche mijnnijverheidj
botsingen te Lancashire.
Ernstig mijnongeluk in Pensylvania.
Doodelijke ongelukken bij de motorwedr
strijden te Boulogne.
Zie verder Laatste Nieuws.
Barometerstand. 9 uur v.m., 7.73 vooruit
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgea
worden opgestoken om 8.27.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteoro
logisch Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen van
27 Augustus.
Hoogste barometerstand 771.7 m.M. te
Valencia.
Laagste Barometerstand 749.8 m-M. te
Haparanda.
Verwachting van den avond van 27 tot
den avond van 28 Augustus:
Matige tot zwakke, W tot N. later ver
anderlijke wind; meest licht tot half be-
wolkt; waarschijnlijk droog weer, weinig
verandering in temperatuur.
zijn gekomen naar de verschillende rangen
De ouderwetsche closets en garderobe zijn
vervangen door moderne inrichtingen en deze
verbetering mag als een der beste genoemd
worden.
Voor de hal zal voortaan het rookverbod
streng gehandhaafd worden ook voor beslo
ten gezelschappen.
De schouwburgzaal zelf heeft een algeheele
gedaanteverwisseling ondergaan. De paden
der zaal zijn met fraaie loopers belegd, de op
stapjes in de loges zijn uitgebroken en gelijk
vloers gemaakt, het meubilair is vernieuwd,
een nieuwe electrische verlichting is aange
bracht. Deze laatste, volgens ontwerp van
den heer Kok te Rotterdam aangelegd dooi
de fa. G. Bakkenhoven en Zoon, doet het
uitstekend. Zij is in haren aanleg fijn en zorg
vuldig, terwijl extra aangestipt mag worden
de verlichting, aangebracht in de loges en hoo-
ger gelegen rangen, welke verlichting tot Of
heden er ontbrak.
Ook het tooneel zelf heeft de|zoozeer nood
zakelijke verbeteringen ondergaan onder lei
ding van den heer W. de Maaré, uit Utrecht.
Zoo zijn nu de te bouwen kamers op het too
neel verdeeld in wat men noemt heele, halve
en kwart vakken, waardoor het mogelij ki^
de kamers niet meer uitsluitend recht te bou
wen. De lichtinstallatie is hier geheel gewij
zigd en door het aanbrengen van een gepaten
teerde uitvinding van den heer Kok kunnen
de acteurs nu zelf tegelijkertijd het ontsteken
en dooven der kroon- en voetlichten
regelen. Na den grooten schouwburg te
Rotterdam is deze nu de eerste, welke deze
uitvinding in practijk gebracht heeft. Ook
is aangebracht een installatie voor de zgn,
driekleuren-licht-effecten en voor dag- en
avondlicht. Twee schijnwerpers van 300C
kaars sterkte worden aangebracht voor het
verkrijgen van zon- en maaneffecten, evenals
een bliksem-schakelaar. Voortaan kunnen de
lichten ook langzaam gedoofd worden. Ach
ter op het tooneel is een groote brandvrij*
cabine.
De kleedkamers voor de acteurs en actri
ces zijn mede geheel vernieuwd, zoo gezel-
lig-intiem mogelijk ingericht en van stroo-
mend water voorzien.
Boven is ook de niet-rookfoyer ofwel dames-
ftyer in gebouwd, knusjes ingericht, van aar
dige meubelen voorzien, terwijl er een bloem»
versiering is aangebracht, welke gestadig ver
nieuwd zal worden. Een leuk, gezellig zaaltje
is het, waarin de bezoekers gaarne zullen ver
toeven. Portretten van bekende tooneelspe-
lers sieren de wanden.
Op deze verdieping zijn ot't nieuwe garde-
robe's en moderne toilette a gebracht en de
directeurskamer, welke me-t keurig in orde
is gemaakt.
De houten vloer der gang, welke leidt naar
het tooneel, is door een steenen vloer ver
vangen,'wat een prettiger en meer hygiënisch
aanzien geeft.
De geheele schouwburg is verder nieuw in
de verf gezet door de N.V. „Ripperda."
De rookfoyer beneden heeft een gezellig
aanzien gekregen, vooral te danken aan de
keurige wandversiering en de kostbare
lichtinstallatie.
De Jansweg-schouwburg heeft nu werkelijk
'n schouwburg-aspect verkregen en als, wat
in de bedoeling van de directeuren, de heeren
Kaart en Muller, ligt, slechts goede tooneel-
gezelschappen zullen optreden, die, naar wij
hopen, voor eenieder genietbare stukken
zullen opvoeren, zullen velen den weg naar
dezen schouwburg, welke eenigszins in hei
vergeetboek geraakt was, wel weer terugvia<
den.