KERK EN SCHOOL.
Onderwijs aan niet-leerplichtige
jeugd.
Nijmegen als bedevaartplaats.
Een mooi herdenkingsfeest.
Mgr. Dr. B. Eras.
Een eervolle uitnoodiging.
Benoemingen Aartsbisdom.
Naar de Missie.
Missiehuis „St. Jan'*.
Hoensbroeck's nalatenschap.
KUNST EN KENNIS.
Het graf van Jan Steen.
Goedkoope dagen voor de
Jan Steen-tentoonstelling.
T uberculose-behandeling.
Behandeling van Tuberculose
patiënten door zuivere lucht.
De Jan Steen-tentoonstelling.
H. W. J. Schaap-van der Pek f
LUCHTVERKEER.
De luchtvaarttentoonstelling
te Scheveningen.
Nederlandsch sportvliegtuig
verongelukt.
Een groot model parachute.
RECHTZAKEN.
In 't hol van den leeuw.
In 16 maanden tijds ruim
f 11.000 aan toiletten.
„De man zonder wijsvinger"
veroordeeld.
Huishoudster-oplichtster.
Vertoonen van een film zonder
toestemming.
JJe inbraak bij het agentschap
der Ned. Bank te Terapel.
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
Malaise aan de Langedijken.
Onze toenemende eierproductie.
De omzet onzer groenten- en
fruitveilingen.
Eieren naar Engeland.
LEGER EN VLOOT.
De opleiding van zeemiliciëns
van Leiden naar Amsterdam.
De duur der eerste opleiding.
SOCIAAL LEVEN.
De staking bij de „Heemaf".
Wetsvoorstel tot betere regeling
te wachten.
Woensdag hadden de heeren Klaas de
Vries en J. J, Lamers, resp. als voorzitter
en secretaris van het uitvoerend comité van
het congres voor het onderwijs aan de niet-
leerplichtige jeugd, een onderhoud met den
minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen ter toelichting van het adres
door bedoeld comité in opdracht van het
congres aan den minister gezonden. Bij dit
onderhoud, dat tot uitvoerige besprekingen
leidde, bleek de minister zeer sympathiek
te staan tegenover verschillende wenschcn
van het comité. Ook bleek dat het niet uit
gesloten is, dat de minister binnen niet al te
langen? tijd komt met wetsvoorstellen tot be
tere regeling van 't onderwijs aan de niet-
leerplichtige jeugd.
Nijmegen gaat als bedevaartplaats ter
vereering van den H. Petrus Canisius steeds
meer de belangstelling der Canisiusvereer-
ders trekken.
Bedevaarten uit 's Hage, Leiden, Venlo,
Amersfoort, West-Friesland, Cuyck, Geffen,
de Reek bezochten reeds de Canisiusstede.
De Leidsche processie telde 350 deelne
mers, die van Venlo 250 en die van Amers
foort 500 pelgrims.
Op 8 September a.s. wordt verwacht een
Betuwsche processie n.l. uit Huissen, An-
geren enz. en op 13 September uit het Land
van Ravenstein.
Uit Weesp wordt gemeld:
Dinsdag was het 50 jaar geleden dat de
R.K. Kerk in Weesp onder pastoor Honing
werd ingewijd. Dit feit is door de parochi
anen van Weesp op luisterrijke wijze her
dacht.
Reeds Vrijdagavond was een feesttriduum
begonnen, gepredikt door pater Bonifacius
O. C. uit Breda, en Zondag 1.1. is het jaar-
lijksche aanbiddingsfeest op luisterrijke
wijze gevierd.
De kerk was keurig versierd; een weelde
van honderden witte en gele dahlia's sierden
altaar, priesterkoor, preekstoel en pilaren,
terwijl tusschen de bogen korven met groen
en witte bloemen feestelijk aandeden. Op
een blauw veld prijkten vooraan in de kerk
de jaartallen 18761926.
De eigenlijke dag der inwijding, Dins
dag, werd onder groote belangstelling der
parochianen de plechtige Hoogmis gecele
breerd door kap. T. Tlv A. M. Gussenhoven,
geassisteerd door kap. N. Pronk van Leid-
schendam en pater Victorius Jansen uit
schendam als diaken en subdiaken. De
pastoor der parochie, Th. Jansen, die om
gezondheidsredenen, niet zelf meer de H.
Mis leest, had in het priesterkoor plaats
genomen. Het zangkoor voerde uit de Missa
Pontificalis van Perosi voor mannen cn jon
gensstemmen.
Na afloop van de Hoogmis vereenigden
kerkbestuur en feestcommissie zich in de
pastorie, waar het feestcomité bij monde
van haar voorzitter, kapelaan J. Gussenho
ven, het kerkbestuur gelukwenschte cn de
som van 434 duizend gulden als feest
gave aanbood voor den aanleg eener cen
trale verwarming in de kerk.
Des avonds 7 uur werd de feestviering ge
vloten met een pontificaal lof, gecelebreerd
door den HoogEerw. Vicaris van het Bis
dom, Mgr. M. P. J. Mölmann.
Aanwezig waren het college van B. en
w. van Weesp en Weesperkarspel, pastoor
F. v. Kersbergen uit Amsterdam, pater Jan
sen, pater Bonifacius e.a.
Het zangkoor stond onder leiding van den
heer A. Wissing, Kapelaan J. J. Brouwer
uit Amersfoort; oud-kapelaan van Weesp,
hield een schoone feestpredicatie waarin hij
de geloovigen aanspoorde tot dankbaarheid
jegens God voor de weldaden in de afgeloo-
oen 50 jaren hun in deze kerk gegeven.
Woensdag vierde Mgr. Dr. B. Eras, Procu
rator van het Ned. Episcopaat te Rome, in
zijn geboortestad Tilburg, onder veel blijken
van belangstelling zijn zilveren priesterfeest.
Naar het „Hbld." verneemt bestaan er aan
de Johns Hopkins University te Baltimore
plannen tot het slichten van een leerstoel
en een departement voor studie der zenuw
ziekten.
Men wenscht een neurologische kliniek te
bouwen, waarvoor een bedrag van 750.000
dollar zal worden aangevraagd.
Aan deze kliniek zullen een hoogleeraar,
twee associated-professoren en een staf van
artsen worden verbonden. Zij zal uit den
aard der zaak, tevens bevatten, groote la
boratoria, die o.m. zullen zijn voorzien van
de nieuwste hulpmiddelen voor hersenon
derzoek.
Het streven van de medische faculteit, te
Baltimore en van het bestuur der Johns
Hopkins University is, het eerste groote
wetenschappelijk centrum voor neurologie
in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
te vestigen.
In verband met dezep lannen verneemt het
blad voorts, dat prof. dr. B. Brouwer, hoog
leeraar aan de gemeentelijke universiteit te
Amsterdam, is uitgenoodigd, de kliniek vol
gens zijn ideeën te organiseeren.
Men heeft deze neuroloog van interna
tionale reputatie verzocht, zich te Baltimore
te vestigen, den medischen staf voor de
nieuwe stichting te vormen, en de leiding der
kliniek op zich te nemen.
Z. D. H, de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot Professor aan het Semi
narie te Culemborg^en WelEerw, heer J,
H. Zuidberg; tot kapelaan te Groessen den
WelEerw. heer H. J. Oosterman; tot kape
laan te Arnhem (H. Jozef) den WelEerw.
heer F. P. M. Mets; tot kapelaan te Beek
den WelEerw. heer J. H. Krabbenborg (25
Juli l.L priester gewijd); tot kapelaan te
Gaanderen den WelEerw. heer G. A. J.
Mattijssen; tot kapelaan te Herwen en
Aerdt den WelEerw. heer A. Bouwmeester
en tot kapalean te Hooglanderveen den Wel
Eerw. heer E. F. Schweigmann.
Dinsdagmorgen, met dén trein van 8.26
«ur, is van het station H.S.M. te 's Graven-
hage naar Marseille vertrokken de Z.Eerw.
pater J. J. van Rijckevorsel S. J.. oud-pas
toor van Batavia, om als professor in de
philosophie op te treden aan het St. Xave-
riuscollege te Moentilan, het Seminarie tot
opleiding van Javaansche priesters. Pater
van Rijckevorsel werd uitgeleide gedaan
door eenige oud-Indischgasten en den direc
teur van het Katholiek Indisch Bureau, den
heer J. Schnebbelie.
Den 3en September vertrekt pater van
Rijckevorsel van Marseille met de „Indra-
poera'' naar Indië,
Het nieuwe Missiehuis „Sj-. Jan1' te Soes-
terberg zal Maandag 30 Augustus a.s. op
plechtige wijze door Z .D. H. Mgr. H. v. d.
Wetering worden ingewijd.
's Morgens zal door Z.D.H. een Pontificale
Hoogmis worden gecelebreerd,
Men schrijft ons uit Rome
De onzalige Graaf van Hoensbroeck was
sinds zijn afval van zulk een gloeienden haat
tegen de Jezuiten bezeten, dat het geen ver
wondering baren kan, wanneer nu een werk
uit zijn nalatenschap verschijnt, waarmee hij
nog na zijn dood het volle orkest van smaad
redenen tegen de Orde, die hij bestreed, laat
weerklinken om zijn eigen afval daarmede te
rechtvaardigen. Reeds in 1905 kon Dr. Nau-
mann over Hoensbroeck verklaren „De
polemiek van de twintigste eeuw wordt al
tijd nog met wapens uit de 16de en 17de eeuw
gevoerd, wanneer het geldt de Jezuiten te be
vechten, een hooger niveau heeft men nog
niet bereikt." Het oordeel van dienzelfden
schrijver, dat men in Hoensbroeck zijn ge
schriften niet slechts de dwaling, maar ook de
leugen en den laster ontmoet, geldt in nog
grootere mate van diens nagelaten werk
„De Jezuitenorde. Een Encyclopaedie."
Over het ontstaan van deze verzameling
aller leugenfabelen, kunnen wij het volgende
mededeelen. De schriftelijke nalatenschap
van den in 1893 uit de Jezuietenorde getreden
en in 1923 onverzoend met de Kerk gestor
ven Graaf Paul von Hoensbroeck, werden
door een protestantsche Oostenrijksche op
gekocht. Er waren twee manuscripten, waar
van het eene, de z.g, Encyclopaedie, reeds
persklaar was. Uit de achtergelaten corres
pondentie bleek, dat Hoensbroeck met de
Berner dominee St. v. H. in briefwisseling
gestaan had. Van den goeden man is bekend,
dat hij door een waarlijk krankzinnigen Je-
zuitenangst geplaagd werd. Maar gedurende
zijn gansche leven heeft hij nog nooit een
levenden Jezuit gezien, maar in elk gesprek
en in elke vergadering kwam hij er strijk en
Zet over te spreken. Verder had de genoemde
dame vroeger aan een katholiek historicus,
H. uit R., de opvoeding van haar zoon toever
trouwd. Deze dertigjarige historicus was mo
menteel betrekkingloos. Een overeenkomst
was spoedig getroffen. Dominee St. zou de
uitgave van het boek bezorgen, de historicus
zou het manuscript persklaar maken.
Het tweede manuscript werd door den
historicus als geheel oncritisch terzijde ge
legd. Maar ook de encyclopaedie scheen hem
dermate verdacht, dat hij na eenigen tijd op
gewetensgronden zich van een verdere me
dewerking terugtrok.
Daarop nam een dominee uit de buurt, de
heer W. uit K., de uitgave op zich. Als uit
gever voor dit domineeswerk liet zich de
heer Paul Haupt in Bern vinden.
Deze feiten belichten deze Encyclopaedie
treffender, dan het ooit een critiek zou vermo
gen te doen. Is er alle gif in samengebrouwd
waarmede men de Jezuiten hoopt te dooden,
het drankje heeft zijn kracht verloren. Hooger
dan ooit worden de zonen van den H. Igna
tius, zoowel door katholieken als door onbe
vangen andersdenkenden geëerd.
Meeningsverschillen over de plaats,
In verband met de Jan Steen-tentoonstel
ling in het Stedelijk Museum „De Lakenhal"
ie Leiden werd de belangstelling in dezen
Leidschen schilder uit de 17e eeuw onwille
keurig verlevendigd en verschillende bijzon
derheden uit het leven van dezen merk-
waardigen man kwamen naar voren. Zoo werd
door prof. dr. Martin uit zijn belangwekken
de voordracht over het leven van den schil
der bij den aanvang der tentoonstelling ge
houden. o. m. meegedeeld, dat Jan Steen,
die goed Katholiek was, den 3en Februari
1679 op het Bolwerk werd begraven. Het
zelfde vermeldt ook in een Inleiding tot den
Catalogus der tentoonstelling J. J. de G.
(dr. de Gelder) die daaraan toevoegt, dat
xn de registers van de St. Pieterskerk te
Leiden dit zou aangeteekend zijn.
Van andere zijde wordt dit in twijfel ge
trokken, eveneens op grond van oude be
grafenisboeken in deze kerk,
Zoo werd getoond een gecalligrafeerde
pagina van een dezer boeken uit het jaar
1679, waarin op den bovenvermelden datum
staat geschreven: Jan Steen 6.wegens
het openen van particuliere eigen graven in
de St. Pieterskerk'Waar een gelijke om
schrijving ook wordt gegeven in andere niet
betwiste gevallen, waarbij het vaststaat dat
de genoemde persoon er begraven is.
Dat Jan Steen katholiek was, heeft niet
behoeven te verhindren dat zijn stofflijk
overschot in de Pieterskerk werd ter aarde
besteld. Tal van katholieken uit dien tijd
werden er begraven.
Woensdag en Maandag a.s., telkens van
hah ?es tot zeven uur en Zaterdag 28 dezer
van 4 tot 6 uur, zal de Jan Steen-tentoon
stelling te Leiden ook geopend zijn tegen
verlaagden toegangsprijs.
Dinsdag 31 dezer wordt zij onherroepelijk
gesloten.
De tentoonstellingscommissie meent geen
gevolg te mogen geven aan tot haar ge
richte verzoeken, de tentoonstelling nog
langer geopend te houden.
Een nieuwe methode.
Sinds eenigen tijd wordt door prof. dr,
Storm van Leeuwen te Leiden, een nieuwe
behandelingsmethode toegepast van tubercu
losepatiënten, die met goed succes wordt
bekroond. In verband hiermede is de kliniek
van dezen hoogleeraar voor allergische ziek
ten (asthma enz.) aan den Zoeterwoudschen
Singel uitgebreid door den aankoop van een
nieuw gebouw, dat van het andere gedeelte
geheel is afgesloten.
De uitbreiding dezer kliniek is mede een
gevolg hiervan, dat tal van- buitenlandsche
artsen den laatsten tijd naar Leiden komen
om de methode van prof. Storm van
Leeuwen te bestudeeren.
Uit Leiden wordt gemeld:
De kninick voor allergische ziekten (asth
ma enz.) is thans aanmerkelijk uitgebreid
door het bijtrekken van het perceel Zoeter
woudschen Singel 82.
In een geheel van de rest afgesloten af-
deeling is thans een aantal tuberculose-pa-
tiënten opgenomen om ook daarop te kun
nen toepassen de principes van de zuivere
lucht-behandeling en tevens om in de be
staande afdeeling meer asthma-patiënten te
kunnen opnemen.
Inplaats van de bestaande toevoerpijp
voor zuivere lucht is thans een nieuwe hoo-
gere en breedere pijp aangebracht, welke
langs een ijzeren mast van 35 M. hoogte
naar boven wordt geleid en vrijwel in de ge-
heele stad te zien is.
Een van de redenen van de uitbreiding is
mede hierin gelegen, dat er vele buitenland
sche artsen naar Leiden komen om de me
thode van prof. Storm van Leeuwen te be
studeeren.
De Jan Steen tentoonstelling te Leiden
werd heden bezocht door den 30.00Cs^?n
bezoeker. Hem werd weer het boek van
Martin ever Jan Steen aangeboden.
Te Ankeveen is, naar het Kbld. meldt,
mevr. Schaap-Van der Pek gestorven, een
schilderes, die op de tentoonstellingen van
„Arti" en „Sint Lucas" geregeld exposeerde.
Hendrika Wilhelmina Jacoba van der Pek
werd in 1867 te Amsterdam geboren. Ze
studeerde er aan de Academie en huwde in
1896 met den schilder E. R. D. Schaap. Ze
legde zich hoofdzakelijk op het landschap
toe, maar schilderde ook bijbelsche taferee-
len en portret.
O t<3»t
Deze tentoonstelling, die Woensdag in
tegenwoordigheid van Prins Hendrik ge
opend is, geeft een zeer interessant beeld
van de beteekenis van ons luchtvaartwe-
zen.
Voornamelijk komt dit door de unanieme
medewerking, die men zoowel van rijks- en
gemeentelichamen als van particulieren
mocht ondervinden.
Zoo vindt men er van de luchtvaartaf-
deeling Soesterberg een belangwekkende
inzending, die een goeden kijk geelt wat op
het gebied dér militaire luchtvaart ons land
presteert. In het algemeen heeft een, leek
een idee van een vliegbasis als Soester
berg, dat daar zijn eenige vliegmachines,
een paar vliegeniers en enkele loodsen.
Doch als hii hier ziet wat er bijvoorbeeld
op vliegtechnisch, radio-telegrafisch, vlieg-
medisch of luchtfotografisch gebied gebeurt,
dan komt hii zeker tot andere gedachten.
De luchtfotografie heeft groote practische
beteekenis gekregen. Gaf men vroeger voor
het vervaardigen van stafkaarten duizenden
guldens uit en ging er veel werk mee ge
paard, tegenwoordig bereikt men met
luchtfoto's betere resultaten en ziin de kos
ten miniem geworden met groote tijdsbe
sparing. Bovendien, heeft men t voordeel
dat men, ieder moment als 't ware een
streek in kaart kan brengen en daardoor
zonder moeite „up to date" blijven, wat
met de oude stafkaarten niet altijd het ge
val was!
Aan welke strenge examens en eischen
vliegeniers zijn onderworpen,, vóór ze bij de
militaire luchtvaart geplaatst worden, daar
van geeft de stand uit Soesterberg eveneens
een aardig idee. Het medisch onderzoek is
niet mis; de candidaten worden op allerlei
wijzen getest ent in daartoe vervaardigde
caissons door luchtregulateurs op allerlei
gewenschte hoogten gebracht, terwijl zij op
den beganen grond blijven. Op 6000 M-
hoogte moeten zij nog eens een zin schrij
ven, dien ze eerst onder normale omstandig
heden hebben neergepend en het blijkt, dat
de meesten allerlei vreemde fouten maken.
Sommigen komen op deze hoogte in een
soort dronken toestand vandaar misschien
de uitdrukking: hij krijgt de hoogte -en
schrijven allerlei wartaal neer.
De hoogteproef.
Een eigenaardig geval deed zich eens
voor met een officier, die vliegenier wilde
worden. Bit het nemen van deze hoogte-
proef moest hij eenige zinnen neerschrijven.
Zijn gewone verstandelijke vermogens waren
onder den invloed van de dunne luchtlaag
blijkbaar geheel weg en hij schreef, dat hij
het vliegen heelemaal niet prettig vond en
noch minder 6000 M. hoog te zijn. Toen hij
weer „beneden" was, herinnerde hij er zich
niets meer van dit geschreven te hebben en
hield vol het vliegen wel prettig te vinden.
Zulke candidaten, die op 6000 M. zoo „over
stag" gaan, zakken onverbiddelijk voor het
examen. Ook op die hoogte is het noodig,
dat men zijn positieven voldoende bij el
kaar houdt, Dergelijke schrijfproeven zijn
Op deze inzending te aanschouwen en nog
veel meer wetenswaardigheden, die den,
leek interesseeren. Op het terras vindt men
een vliegtuig, type Fokker C VI, bestemd
voor den verkenningsdienst, met Hispano-
Suizamotor van 350 P.K., bewapend met
mitrailleurs en volledige uitrusting.
De K. L. M. is natuurlijk flink voor den
dag gekomen. De nieuwste luchtfoto's, kaar
ten en vliegtuigmodellen zijn bij haar te
zien, alsmede de neus van de nieuwste ver-
keersvliegmachine voor 14 personen, de
Fokker F VII A, die van het ingewikkelde
inwendige mechanisme een goed denkbeeld
geeft. Hef is voorzien van de nieuwste vin
dingen, ook van en een z.g. „controleur de
voT', die het vliegen in den mist mogelijk
maakt.
Het bureau Luchtvaart van het departe
ment van Waterstaat zond een groote col
lectie luchtkaarten, teekeningen en statis
tieken in, die doen uitkomen de uitbreiding
van het luchtverkeer. De Rijksstudiedienst
voor de Luchtvaart en het Koninklijk Ned.
Meteorologisch Instituut hebben o. a. mo
dellen van windtunnels, vliegtuigmeteoro-
grafen en andere technische instrumenten
ter bepaling van de windrichting en de wol"
kenhoogte ingestuurd. Van de gemeenten
Amsterdam en, Rotterdam zijn er foto's en
gegevens, betrekking hebbende op de vlieg
velden Schiphol en Waalhaven, Het spreekt
dat onze Nederlandsche vliegtuigenbouwers
Fokker, Koolhoven en Pander niet ontbre
ken zii het de laatste uitsluitend in de
lucht met een sportvliegtuig. Van de ande
ren zijn er tal van gegevens, foto's, platen
en kaarten te vinden, die illustreeren wat zij
reeds in de vliegtuigindustrie presteerden
Zooals men ziet, valt er heel wat ervaring
op te doen, op deze luchtvaarttentoonstel
ling, die tot en met Vrijdag geopend is.
De twee inzittenden gedood.
Donderdagmiddag startte een Neder
landsch sportvliegtuig uit Rotterdam op
het vliegterrein te Dortmund (Duitschland),
met het doel naar Brussel te vliegen.
Boven het terrein voerde de piloot op
geringe hoogte enkele staaltjes van vlieg
kunst uit. Hierbij stortte het vliegtuig neer
en sloeg te pletter.
De piloot Reiber, uit Rotterdam, werd
onmiddellijk gedood. Zijn begeleider, Peek,
eveneens een Nederlander, liep een sche
delbreuk op. Naar het ziekenhuis overge
bracht, overleed hij kort daarop,
Het Persbur. V. D. meldt nog het vol
gende:
De verongelukte machine was het Pan
der-vliegtuig H. N. A. D. I. dat heden
morgen omstreeks 11 uur te Rotterdam was
opgestegen, bestuurd door marinevlieger R.
Reiber uit Amsterdam.
Het toestel arriveerde omstreeks halftwee
op het vliegveld te Dortmund, met als pas
sagier de heer Van der Kwast, een der
directeuren van de Pander-fahrieken. Na
de landing, die vlot verliep, steeg het vlieg
tuig opnieuw op, om een demonstratie
vlucht te houden. De heer Van der Kwast
wjw» ■uitgestapt ziin plaats in het twee
persoons vliegtuig werd ingenomen door ^en
Nederlandschen koopman Peek, te Dort
mund woonachtig. De piloot volbracht met
zijn vliegtuig verschillende acrobatische toe
ren. Bij een dezer, toen het vliegtuig tot
op geringe hoogte gedaald was, kon de
bestuurder den motor niet gauw genoeg op
gang brengen en sloeg het vliegtuig tegen
den grond.
Naar het vliegveld Waalhaven mededeelt,
bevond het toestel zich in uitstekenden
staat. De vlieger Van Vloten heeft nog
Woensdag met hetzelfde vliegtuig te Sche
veningen demonstraties gehouden.
In verband met dit ongeluk zal het
sportvliegtuig van Pander niet deelnemen
aan de vliegdesnonstraties, welke heden,'
Vrijdag, te Scheveningen zullen worden ge
houden.
Een parachute van 50 voet breedte, uitge
vonden door een machinist van de Ameri-
kaansche marine, met de bedoeling bij een
ongeval zoowel de machine als de inzitten
den te redden, werd te Los Angelas
geprobeerd. De proef slaagde uitste
kend: op 2500 voet hoogte werd de
motor van de aeroplane afgezet en
de groote parachute deed de vliegmachine
land enop een heuvel, waarbij alleen de
schroef brak. Overigens was het vliegtuig
geheel onbeschadigd.
Voor de vacantiekamer der Rechtbank
stonden Dinsdag terecht de 22-jarige tuin
man A. J„ de 24-jarige arbeider J. W. M.
en de 23-jarige B. Z., allen wonende te
Arnhem, thans gedetineerd.
Hun was ten laste gelegd, dat zij op 27
Juli 1.1. zouden hebben ingebroken in de
villa aan de Huygenslaan van mr. A. A.
Cnopius, advocaat-generaal bij het Gerechts
hof te Amsterdam, waarbij zij zich verschil
lende voorwerpen zouden hebben toegeëi
gend.
Verdachten bekenden het hun ten laste
gelegde en verklaarden wegens werkloos
heid tot de daad te zijn gekomen.
Het O. M„ waargenomen door mr, Lason-
der, zeide in zijn requisitoir, dat de daders
zich waarschijnlijk onbewust in het hol van
den leeuw hadden begeven.
Spr. eischte ten slotte wegens diefstal
met inklimming tegen ieder der verdachten
twee jaar gevangenisstraf.
De verdediger, mr. De Visser, pleitte cle
mentie. Uitspraak over 14 dagen.
Beschuldigd van heling van een Perzisch
tapijt ter waarde van 200, afkomstig van
bovengenoemden diefstal, stond daarna te
recht de 32-jarige incasseerder bij een af
betalingsbureau H. A. uit Arnhem, gedeti
neerd.
Verdachte verklaarde zich onwetend aan
heling te hebben schuldig gemaakt,
Pres.: Je hadt toch kunnen begrijpen, dat
t gestolen was. Hoe zou je zwager, die
werkloos was, opeens aan zoo'n mooi «Per
zisch tapijt komen?
Verd.: Ik had nooit gedacht, dat 't ge
stolen was! Hij zeide dat hij 't had van ten
opruiming aan een villa.
Het O. M., waargenomen door mr. La-
sonder, achtte het bewijs geleverd en eisch
te tien maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. De Visser, wees op
verdachte's gunstig verleden en vroeg een
voorwaardelijke straf, met bevel tot onmid
dellijke invrijheidsstelling, welk laatste ver
zoek door de Rechtbank, na in raadkamer
te zijn geweest, werd ingewilligd.
Uitspraak over 14 dagen.
Onlangs hebben zoowel de Rechtbank als
het Hof te 's-Gravenhage een interessante
uitspraak gegeven over hetgeen al dan niet
onder gewone dagelijksche uitgaven ten be
hoeve der huishouding te brengen valt.
Het magazijn „De Duif" te 's-Gravenhage
had kans gezien over een tijdvak van 16
maanden aan het vrouwtje eens hoofdinge
nieurs der Telegrafie voor een bedrag van
11.273,75 aan mantels en costumes te slijten.
Aangesproken tot betaling der rekening in
mindering waarvan inmiddels 4200 was af
gedaan beriep de eehtgenoot zich er op,
dat hem omtrent al deze leveranties niets
bekend was. Zijn vrouw had namelijk de ech.
telijke woning verlaten en zich te Wassenaar
gevestigd.
Verder beweerde hij kon dit bedrag aller
minst gebracht worden onder de gewone da
gelijksche uitgaven, voor welke de vrouw
geen bewilliging behoefde, zulks te meer,
waar zijn inkomen als hoofd-ingenieur slechts
matig was en hij overigens geen fortuin van
eenige beteekenis bezat.
De Rechtbank stond evenwel aan het ma
gazijn „De Duif" toe, de gedane leverantiën
te bewijzen en voorts: dat de gedaagde toen
tertijd te 's-Gravenhage een zeer rijk geïn
stalleerd heerenhuis bewoonde, er een auto
mobiel op nahield en daarenboven niet-onbe-
langrijke inkomsten uit kapitaal had.
Toen dit bewijs was geleverd, meende de
Rechtbank te 's-Gravenhage de vor:Uring te
kunnen toewijzen.
In beroep gekomen bij het Gerechtshof al-
daar^ mocht des mans verweer een gunstiger
onthaal vinden. Wel is waar oordeelde het
Hof, heeft de appellant zijn ipkomen ais
hoofdingenieur en daarbij de inkomsten uit
zijn omstreeks 80.000 groot vermogen, doch
dit neemt niet weg, dat een bedrag van ruim
11,000 over 16 maanden voor mantels en
costumes als een buitensporige verkwisting
is te beschouwén en niet gerekend kan wor
den pnder de gewone en dageiijksche uitga
ven eener huishouding te vallen, zeer zeker
niet bij den stand en het fortuin van den ap
pellant, terwijl het bewonen van een ruim
heerenhuis te 's-Gravenhage en het houden
van een automobiel allerminst een dergelijke
verkwisting onder het begrip van gewone da
gelijksche uitgaven der huishouding kunnen
doen vallen.
Het Hof meende onder deze omstandighe
den niet de in de wet veronderstelde mach
tiging van den echtgenoot te kunnen aanne
men en niet alleen zag „De Duif" haar vorde
ring afgewezen, doch daarenboven moest zij
nog 425 bijdragen in de proceskosten der
tegenpartij,
Tot drie jaar gevangenisstraf.
De rechtbank te Breda veroordeelde Dins
dag J. A. B„ die om verzekeringsgelden, ten
bedrage van 11.525 te krijgen, zich zijn
wijsvinger had laten afhakken, tot 3 jaar
gevangenisstraf. De eisch luidde één jaar en
drie maanden.
Zijn medeplichtige, C. A. J. M., werd ver
oordeeld overeenkomstig den eisch tot acht
maanden gevangenisstraf.
De rechtbank te Amsterdam deed uit
spraak in de zaak van de 26-jarige huishoud
ster, die eenige jaren het huishouden had
waargenomen van een notaris in Noord-
Holland en na diens dood bij diens dochter
bleak
Later bleek, dat deze huishoudster op al
lerlei wijze deze familie oplichtte.
De rechtbank veroordeelde haar tot zes
maanden gevangenisstraf met aftrek van
vijf maanden preventieve hechtenis.
De eisch was zes maanden gevangenis
straf met aftrek van een maand preventieve
hechtenis.
Verdediger was mr. Kropman.
Communistische propagandist voor
het Kantongerecht.
Voor het kantongerecht te Heerlen stond
Dinsdag terecht de heer Lakerveld, secreta
ris van de Internationale Roode Hulp, sectie
Holland, wegens het zonder toestemming van
B. en W. te Heerlem vertoonen van een film
van communistische strekking, getiteld „In
de klauwen van de witte terreur'', terwijl hij
tevens gedagvaard was terzake van het in
de zaal niet aanwezig zijn van een cabine
en het niet hebben laten goedkeuren door
B. en W. van het gebruikte projectietoestel.
Op de tribune waren vrij veel geestver
wanten van den betrokkene aanwezig.
De heer Lakerveld verdedigde zich zelf..
Hij hield een betoog van popagandistischen
inhoud, welke niet op de rechtzaak zelf be
trekking had.
Toen ging hij over tot zijn zaak. Hij meen
de, dat waar tijdens het afdraaien van de
film politie in de zaal aanwezig was, de
zaak In orde was.
De ambtenaar van het O. M. hield een
kort betoog, waarin hij te kennen gaf, dat
waar de vertooning plaats vond door een
toestel, dat in de zaal was geplaatst, terwij'
van een cabine of iets dergelijks geen
sprake was, hij de wet overtreden had. Hij
vroeg daarom veroordeeling van verdachte
tot drie geldboeten van 15 of drie maal
vijftien dagen hechtenis, met bevel tot te
ruggave van het filmtoestel.
Voor den zaalhouder, die mede gedag
vaard was, vroeg het O. M. wegens het toe
laten van een filmvertooning in zijn lokaal
zonder vergunning van B. en W. een geld
boete van 15 of vijftien dagen hechtenis.
Het kantongerecht zal 30 Augustus uit
spraak doen.
Een der daders tot 7 jaar veroordeeld.
De rechtbank te Winschoten veroor
deelde J. H. Zuidinga, schoenmaker te
Terapel, thans gedetineerd te Winschoten,
die medeplichtig is aan de inbraak en de
poging tot diefstal in het kantoor van het
agentschap der Nederlandsche Bank tot
zeven jaar gevangenisstraf met aftrek van
prev entief.
1
Lage groenteprijzen en toch geen
goedkoope groenten.
De correspondent van Holland's Noorder
kwartier van het „Alg. Hbld." schrijft:
Het gaat den groentenverbouwer^aan de
Langedijken slecht. De prijzen van de kool
en aardappelen, de pècn, de zilveruien en
de slaboonen zijn allerbedroevendst en bet
is aan de veiling best te besmeuren, dat de
tijden verre van gunstig zijn: de menschen
kijken bedrukt, de stemming is „down de
gesprekken zijn alles behalve levendig en
opgewekt, kortom, het is misère aan de
Langedijken. Wij hebben gepoogd met een
paar „kopstukken" van den Langendijk
ove den toestand te spreken, doch troffen
nóch den heer Wagenaar, nóch den heer
Rens Slot, nóch den burgemeester thuis cn
hebben toen eenigen tijd ten raadhuize zit
ten praten met den loco-burgemeester, den
heer Arie Glas, den gemeente-secretaris en
een vertegenwoordiger van de Rijksveld-
wacht, die in verband met de staking nog
ter plaatse vertoefde. De samenvatting van
dit gesprek geven wji hier weder.
Zóó laag als de prijzen thans zijn werden
zij in de laatste jaren niet genoteerd, doch
dit wil geenszins zeggen dat nu de „stede
lingen" veel goedkoope groenten kunnen
eten. Verre van daar!
Hoe komt dat? vroegen wij. En het ant
woord luidde: er blijft nog te veel aan de
strijkstok van den tusschenhandel zitten.
Om eenig denkbeeld te geven hoezeer de
prijzen naar de laagte zijn gegaan, kan wor
den medegedeeld dat in Juli nog voor 100
kg aardappelen 8 betaald werd en thans
2.50 (de „muisjes'' zijn nu weer in de
prijs stijgende), voor de roode en gele kool
golden de prijzen in diezelfde maand nog
12, thans 60 a 80 cents. Bij deze prijzen
kan van een loonend bedrijf geem sprake
meer 'zijn. Daarbij komt dat de zoogen.
„draaihorzigheid" in de bloemkool dit jaar
weer sterk aan den dag treedt en de prijzen
van deze koolsoort ook verbazend drukt.
Een enkele boer, die het geluk heeft een
goed stuk land te bezitten, waar deze kool
ziekte niet heerscht maakt nog een behoor
lijken prijs.
Mat de uien is het al niet beter gesteld.
Werd in Juli nog 8 besteed, thans f 2
a 4/4, werd voor de boonen nog van
81? betaald, thans slechts 2 4 3.
't Is voor de menschheid in het algemeen
misschien heel prettig, dat da teelt van
kool thans zoowat op elke grondsoort goed
gaat en ook in 't buitenland men zich steeds
met meer succes, op den kool-verbouw,toe
legt. voor de welvaart aan de Langendijken
is deze overal gelukkende teelt natuurlijk
zeer nadeelig. Er is slechts één hoop en dat
is deze, dat vroege winter en langdurige
vorst voor de deur staat, want dan brengt
de winterkool, die in de „boeten" opgelost
ligt, een goeden prijs op. Misschien kan dan
de thans geleden schade nog eenigszins her
steld worden.
Er werd ons een sprekend voorbeeld ge
geven, hoe weinig loonend de verbouw van
de gele kool is. Een. bouwer uit Hugowaard
kreeg 10 cent voor de 100 Kg. en voerde
een schuitje met 2100 Kg. aan, waarvoor hij
dus 2.10 maakte. Maar van deze 2.10
moest af: le voor de kosten van den elec-
trischen overhaal 1, voor de sluis te Broek
op Langendijk 30 cent voor liggeld aan de
vesting 10 cent, te samen 1.40. Er bleef
dus slechts 70 cent over als opbrengst voor
de geheele schuit kool!
Sommige bouwers geven er dan ook reeds
den brui van en snijden de kool niet meer,
doch maken ze stuk en laten ze
dienen tot bemesting van den grond. Wie
bij deze lage prijzen wèl varen dat zijn de
zoogenaamde „koeboeren'', die de goed
koope kool opkoopen als voedsel voor hun
dieren.
Omtrent de staking vernamen wij ten
slotte nog, dat te Broek op Langendijk, waar
de arbeid is hervat, tien arbeiders „uitge
sloten" bleven en dat te N. Scharwoude en
Warmenhuizen nog 47 stakers zijn. Te be
treuren blijft in hooge mate, dat de destijds
gedane pogingen van den Rijksbemiddelaar,
mr. S. de Vrieze, tot geenerlei resultaat heb
ben geleid. Gehoopt wordt, dat intusschen
spoedig op de een of andere manier aan de
staking een einde gemaakt wordt, want hier
door wordt de toestand aan de Langendijken
nog slechter dan hij behoef» te ziin.
Het export-surplus weer met 30 pet, toe
genomen.
In het jaar 1925 werd 45 millioen K.G.
eieren uitgevoerd en bijna 6 millioen inge
voerd, een export-surplus dus van ruim
39 millioen K.G., tegen 30 millioen K.G. in
1924, 14 millioen K.G. in 1923, 8 millioen
K.G. in 1922, 6 millioen K.G. in 1921 en 12
millioen K.G. in 1914, welk jaar tot 1923
verreweg een ongekend recordjaar was,
want vóór 1907 voerde ens land meer eie
ren in dan uit.
Deze cijfers geven wel een zeer duidelijk
beeld van de vlucht, welke de pluimvee
teelt in ens land de laatste jaren heeft ge
nomen.
De vraag mag intusschen wel onder de
oogen worden gezien, of de markt op den
duur deze geweldige toeneming van den
aanvoer zal kunnen opnemen.
Bij de vergrooting der eierproductie per
dier heeft men zich en met veel succes
vooral toegelegd op de opvoering van het
aantal eieren gedurende de eerste legpe-
riode. Bit ging gepaard met veronachtza
ming van de productiviteit in de volgende
jaren.
Men merkt daarom meer en meer een
streven op, om zooveel mogelijk jonge
hoenders te houden en deze na den eersten
leg op te ruimen. Een voordeel hiervan is,
dat niet alleen een groot aantal eieren per
dier wordt geraapt, maar dat ook de win-
terproductie sterk wordt opgevoerd, waar
door van de hoogste prijzen kan worden ge
profiteerd.
Daar staat echter tegenover, dat de
waarde der dieren thans in één jaar moet
worden afgeschreven, terwijl dit vroeger
over twee of drie jaren werd verdeeld, zoo
dat bij de bepaling, of de gevolgde methode
economisch is, hiermede rekening moet
worden gehouden.
Ten nauwste hangt hiermede ook samen
Je afzet van slachtkoenders, waarvan de re
geling nog zeer veel te wenschen overlaat,
zoodat de waarde der slachtkippen in vele
gevallen zeer slecht betaald wordt.
Oók moet, omdat de kippen slechts kort
voor de eierproductie worden gebruikt,
veel meer worden gebroed, om den hoender
stapel te houden op de hoogte, welke hij
bereikt heeft. De broeden) is de laatste
jaren dan ook een industrie van beteekenis
geworden, die èn om haar omvang, èn om
de eischen, die ze aan de selectie stelt, bij
zondere aandacht vraagt.
In 1925 ruim IS pCt. grooter dan in 1924.
Op de groenten- en fruitveilingen in ons
land werd in het afgeloopen jaar voor
9414 millioen omgezet, tegen 80 mil
lioen in 't jaar daarvóór, een stijging dus
met ruim 18 pCt. of van 72 pCt. vergele
ken bij 1922 en 1923.
Alleen de oorlogsjaren 1917 en 1918 heb
ben een hoogeren omzet van tuinbouwpro
ducten en fruit gehad, n.l. resp. 113 en
118 millioen.
De grootste stijging had Noord-Brabant,
n.l. van 3.6 tot 5.6 millioen (d. i. 55
pCt); den grootsten omzet had Z.-Holland,
dat van 37 millioen opliep tot 4434
millioen (d. i. 20 pCt.), terwijl de tweede
groote tuinbouwprovincie, n.1. N.-Holland
van ruim 24 millioen steeg tot 25 mil
lioen.
Ook in Groningen, waar de omzet met
45 pCt. steeg en Limburg (38 pCt), begint
de tuinbouw een steeds belangrijker plaats
in te nemen.
De vorige week zijn 3.579.600 eieren
naar Engeland uitgevcerd.
i m i m -
Reeds onder het ministerie-Colljn werd
er door den Minister van Marine a.L na een
door hem ingesteld onderzoek in beginsel toe
besloten de opleiding van matrozen te ver
plaatsen van Gorinchenm naar Vlissingen en
die van enkele zeemiliciens van Leiden naar
Amsterdam.
Groote bezuiniging zou het gevolg zijn
van deze centralisatie. Bij het weder optre
den van Minister Lambooy in het ministerie-
de Geer kregen deze plannen, die reeds lang
waren voorbereid, vaster vorm.
De overplaatsing van Gorinchem naar
Vlissingen heeft heel wat stof doen op
waaien, maar op 27 Juli heer toch ook de
Eerste Kamer dit plan goedgekeurd.
Bij de begrooting voor het jaar 1927 van
het departement van Marine zal nu de over
plaatsing van de opleiding van Leiden naai
Amsterdam aan de orde komen, waardoor
de Minister op deze opleiding ongeveer
37.000 per jaar hoopt te kunnen bezui
nigen.
In de eerstvolgende legerorders is opge
nomen een ministerieele kennisgeving over
den duur van de eerste oefeniag, zooals deze
bij K. B. is bepaald.
De duur van de eerste oefening van de ge
wone dienstplichtigen, die bij het vooroefe
ningsinstituut van den vrijwilligen landstorm
in den rang van vaandrig zijn aangesteld,
wier opkomst in werkelijken dienst onmid
dellijk aansluit aan het beóindigen van de
verbintenis bij den vrijwilligen landstorm en
die na hun inlijving in opleiding zijn gekomen
tot officier bedraagt 2 maanden.
Dit geldt voor de lichting 1926 en volgende
lichtingen, alsmede voor hen, die, tot een
oudere lichting behoorende, met een der be
doelde lichtingen hun eerste oefening ver
vullen.
Donderdagmiddag heeft op het Ministerie
van Arbeid de aangekondigde bespreking
plaats gehad van den rijksbemiddelaar, den
heer Van IJsselsteyn, met de vertegenwoor
digers van de partijen, betrokken bij het
conflict aan de „Heemaf".
Allereerst confereerde de heer Van IJs
selsteyn met de vertegenwoordigers van de
werkgevers en werknemers gezamenlijk, on
der leiding van de vier arbeidersorganisaties.
Daarna vergaderden de vertegenwoordigers
van werkgevers en werknemers gezamenlijk,
onder leiding van den heer Van IJsselsteyn.
De Rijksbemiddelaar gaf ten slotte in over
weging, dat de arbeiders de door hen ge
stelde eischen tot op de helft zouden reau-
ceeren, onder beding, dat de in enkele on-
derdeelen van het bedrijf te verdienen loo-
nen nog nader onder het oog zouden kunnen
worden gezien, doch dat het van de
„Heemaf" te vergen offer de helft zal zijn
van hetgeen de inwilliging der aanvankelijk
gestelde eischen zou vorderen.
Beide partijen hebben zich verbonden
zich vóór 1 September over dit voorstel uit
te spreken.
