In en om Haarlem.
Voornaamste Nieuw?
V erkeersongevalleiL
Woensdag S September
50ste Jaargang No. Ï6348
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste blad
De openbare Dancings te Haarlem en de Jeugd.
STADSNIEUWS.
Agenda 9 September
ROODE KRUIS TRANSPORT COLONNE
De golfbanen te Zandvoort.
Faillissementen.
ONZE GEURENDE
GRACHTEN.
Berooving.
Tabaksplanten in Zandvoort.
in dit nummer.
J. J. WEBER ZOON
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht
Ernstig ongeluk aan de Kon.
Papierfabrieken te Velsen.
DE PLANNEN VOOR EEN
ABATTOIR TE BEVERWIJK.
Noord-Zuid-Hollandscht
Tram Mij.
De Ha-Ny-La.
Pk abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
•futt-iojf 33[[upnp|aq péjjnoo hg
Advertentiën 35 cents per regel.
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezonden mededeeling 60 et-
per regel. Vraag- en aanbod-
advertentiën, 14 regels AO ctr
per plaatsing; elke regel mee
15 ct., bij vooruitbetaling.
Alle abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen-
f Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door <7(20 bij een ongeval me'. f ^KQ
1 «lUJU. —lies van beide armen, beide bcenen of 'Wdeluken afloor- 1 W»-
bij verlies
ppn voet
van een hand. -f
of een oorf i.£éüm
bij verlies van een
duim of wijsvinffe*
f Sfl - bij 'n breuk va f U| bij verlies v een
I du. hnen of arm- andere vinger.
De politie-autoriteiten te Chicago heb
ben, gebruik makend van een drie jaren
geleden aangenomen wet, bepaald, dat jon
gelieden onder de zestien jaar tusschen 10
uur 's avonds en zes uur s morgens niet op
straat mogen komen, tenzij in gezelschap
van hun ouders. De reden van dit verbod
ligt in de herhaalde protested naar aanlei
ding van aanrandingen van rrfeisjes, hetgeen
volgens de politie het gevolg is van het feit
dat jongelui vrijelijk op straat kunnen rond-
schuimen. Voortaan zullen ouders van niet-
vergezelde kinderen worden beboet, terwijl
jongelieden, die voor den tweeden keer al
leen op straat worden aangetroffen, zullen
worden behandeld als jeugdige delinquenten.
Aldus luidt een dezer dagen door Reuter
verspreid bericht.
Vrees niet, lieve lezeres, dat wij een
dergelijke bepaling ook voor Haarlem aan
de stedelijke autoriteiten in overweging wil
len geven. Maar wij gebruiken dit aan
loopje om bij voorbaat den spotlust te ont
wapenen van tot oordcelen onbevoegden,
die zich zouden ergeren aan wat wij hier
over de openbare dancings in Haarlem en
hun invloed op de jeugd gaan schrijven.
Het aantal dansgelegenheden in Haarlem
is de laatste jaren ontzaglijk toegenomen.
Niet alleen floreeren de besloten gezelschap
pen en aanscursussen op ongekende wijze,
niet alleen worden steeds drukker vergun
ningen door den burgemeester gegeven om
op bepaalde dagen ter gelegenheid van fees
ten en uitvoeringen „bal na' of enkel dans
feesten te organiseeren, maar ook het getal
danshuizen waar avond aan avond iedereen
tegen betaling van entree toegang heeft,
groeit als kool. Wij noemen slechts Modern,
Tivoli en La Mascotte, maar vreemd zullen
onze lezers opkijken als wij het aantal gele
genheden, waar -in de een minder in de
andere meer regelmatig wordt gedanst
voor Haarlem en onïniddelijke omgeving op
vijftien a twintig stellen.
Daarheen gaat de jeugd tegenwoordig om
vermaak te zoeken en onlangs werd in dit
blad zeer terecht op het ergerlijke ver
schijnsel gewezen dat men in de omgeving
van bekende dancings jonge meisjes van 14
jaar en even ouder kan zien hunkeren om
meegenomen te worden naar binnen. Zij
stellen zich op en vragen soms met den
mond, en anders wel met de oogen
„och, neem mij mede, naar binnen; ik heb
geen geld om de entree te betalen en ik
dans zoo graag" Met den eersten den bes
ten jongeman gaan zij mede en men behoeft
maar weinig menschenkennis te hebben om
tc begrijpen dat deze welwillendheid voor
de jonge dame wederkeerig verplichtingen
schept.
Als wij nu vastleggen dat de danshuizen
voor bet zedelijk peil van ons volk verder
felijk zijn, dan willen wij geenszins betoogen
dat in de danshuizen openbare onzedelijk
heid wordt gepleegd. Zeker is dat van de
Haarlemsche danshuizen in het algemeen
niet te zeggen. Of er nooit slechte din
gen gebeuren, is natuurlijk niet uit te ma
ken, maar, onder den drang van het poli
tioneel toezicht en de bedreiging met het
verlies der dansvergunning, wordt daar de
gelegenheid om zich af te zonderen of on
gezien te blijven, zoo gering mogelijk ge
maakt; tracht de gerant of eigenaar van de
inrichting ook elke inbreuk op de eer
baarheid tegen te gaan en den overtreder
met uitbanning uit zijn etablissement te
straffen. Wij willen aannemen dat de eige
naar eerlijk zulke pogingen doet en zelfs
willen wij aannemen dat hij, zonder aanzien
des persoons handelend, er in slaagt. Wij
weten ook dat de politie herhaaldelijk naar
ingekomen klachten een onderzoek heeft in
gesteld en herhaaldelijk vergunningen heeft
afgewezen, die een te groote bedreiging voor
de zedelijkheid zouden worden. Maar de
verderfelijke invloed der danshuizen plant
zich voort buiten de muren van het gebouw
en die invloed is fnuikend voor den geest
van ons volk. Ongetwijfeld wordt de aan
geknoopte kennismaking tusschen meisje en
jongen buiten het gebouw voortgezet met
dikwijls diep te betreuren gevolgen; niet de
uren, die in de dancing worden doorge
bracht, zijn de ergerlijkste, maar wel die er
onmiddellijk op volgen. De kleeding der da
mes, de moderne dansen, de muziek, ze zijn,
ook volgens getuigenis van heusch niet
preutsche mannen, zinneprikkelend in de
hoogste mate. Voeg daar nog aan toe de
kennismaking met dikwijls zeer slechte ele
menten onzer samenleving en men kan den
omvang meten van het door de huidige
dansrage gestichte kwaad. Maar veel erger
dan dit alles is nog de vervlakking van het
zedelijkheidsbegrip dat van 't toegeven aan
de danswoede het gevolg is. De grenslijn
tusschen wat geoorloofd en ongeoorloofd
is, wordt hoe langer hoe meer naar het on-
geoorloofde verlegd en onderwerpen, waar
over onze moeders bloosden en het in haar
ieugd niet waagden te praten, worden door
moderne jonge meisjes aangesneden met een
bravoure, waarvoor een zeerob zich schaamt.
Naar aanleiding van het zilveren jubileum,
dat dr. Maasland onlangs herdacht als chi
rurg-gynaecoloog van het R. K. Ziekenhuis
te 's-Gravenhage had de Resb. een onder
houd met dezen arts, waarbij o.m. ter sprake
kwam het moreela verval, dat hand over
hand toeneemt.
Het is verschrikkelijk, zoo zeide deze, hoe
de algemtene moraliteit afneemt en men
om de meest banale motieven het vijfde
gebod overtreedt. Tegenover zijn eigen
kind, maar ook tegenover zichzelf. Op de
meest onverantwoordelijke wijze stelt men
zich opzettelijk herhaaldelijk aan zeer ern
stig levensgevaar bloot.
Als ik mijn 25-jarige praktijk overzie, dan
vraag ik mij wel eens angstig af, waar het
heen moet, Het is niet alleen meer het
jonge, ongehuwde meisje, neen, ook de ge
trouwde vrouw, moeder van kinderen, maakt
zich aan afschuwelijke praktijken schuldig
Het is eenvoudig ontzettend, afschuwelijk.
En toen hem gevraagd werd of hij ook
bepaalde feiten kon aanwijzen, die als een
ooizaak genoemd kunnen worden van deze
ontzettende toestanden, antwoordde deze
man der ervaring het volgende;
Er is dezer dagen op de moderne dan
cings gewezen. Ik onderschrijf de gevaren
hiervan volkomen. De moderne dans, met
de daarbij in hooge mate onbeschaamde
kleeding der tegenwoordige vrouwen, zijn
voor menig jong meisje de oorzaken van
haar geestelijken en lichamelijken dood.
Deze toestanden zijn een schande voor onze
beschaving.
Daarbij is ook mijn ervaring, dat op dit
oogenblik vtforal in <La hooge standen het
lcoholgebruik weer toeneemt. Voor menig'
vrouw uit den beschaatden stand is de cok-
lail de dagelijksche drank. En ook dit drank
gebruik leidt tot uitwassen op zedelijk ge
bied.
Dit zijn natuurlijk geen directe oorzaken,
maar deze factoren maken de vrouw onbe
schaamder in haar optreden. Al die dingen
werkten mee om het vrouwelijk gevoel af
te stompen. Men veroorlooft zich allerlei
vrijheden en valt daardoor van kwaad tot
erge;.
Dit getuigenis komt wonderwel overeen
met wat wij daarover hoorden van Mevr.
Droog, voorzitster der Haarlemsche St.
Martha-vereeniging, en Mevr. Burkens, se
cretaresse der Vereeniging tot Bescherming
van jonge meisjes.
Wij hebben deze beide dames, die zich
met grooten en onvolprezen ijver aan het
werk hunner vereeniging geven, hoogstaan
de vrouwen ook, wier onbevangenheid en
deskundigheid om te oordeelen op dit ge
bied wel door niemand in Haarlem zal wor
den betwist, naar haar oordeel gevraagd
over den invloed, die de dancings op de
vrouwelijke jeugd hebben.
Beider antwoord op deze vraag luidde
zonder aarzelen en overtuigend; die invloed
is allerverderfelijkst.
Mevr. Droog wees er op dat de bezoeken
aan de avondbijeenkomsten minder zijn dan
vroeger en weet dat aan de danshuizen,
waar sommige meisjes liever heengaan. Het
is duidelijk dat haar moraliteit grooter ge
vaar loopt in de dancings dan op de avond
jes in de Bloemhofstraat. Vooral de Duitsche
meisjes, die niet alleen zonder bekenden in
Haarlem zijn, maar ook veel van dansen
schijnen te houden, bezoeken veel de dans
huizen. Voor haar, die hier geheel onbekend
zijn en alleen staan, is zulk een bezoek nog
gevaarlijker dan voor de Haarlemsche meis
jes. De gevolgen blijven dan ook niet uit.
Afspraakjes volgen, in den Hout en elders,
en niet zelden gaat het gansch verkeerd met
de meisjes. Het is opmerkelijk en hoogst te
betreuren hoezeer het zedelijk peil der
meeste meisjes zakt en het schaamtegevoel
afstompt. Dingen, waarover men vroeger
niet dorst te praten en die een schande
waren voor het heele leven, vindt men nu
heel gewoon dat ze gebeuren. Och, het ge
beurt zoo veel, zegt men in gruwelijk-kalme
berusting. Of de schuld ook niet voor een
deel bij de ouders en de mevrouwen ligt?
voegde mevr. Droog hieraan toe. Ik geloof
van wel. De ouders, die het eerst aangewe
zen zijn om op hun kinderen te letten en te
zorgen dat zij geen gelegenheden tot zonde
frequenteeren, verzuimen maar al te veel
hun plicht en ook de mevrouwen der dienst
boden staan er dikwijls schuldig aan. Ze
geven haar dienstboden veel te veel vrij en
zien niet.naar hen om. Soms sporen zij aan
om het huis uit te gaan teneinde vuur en
licht uit te sparen.
Mevr. Burkens, de echtgenoote van den
welbekenden zenuwarts van dien naam, liet
zich in denzelfden geest uit.
Het clubhuis der vereeniging wordt goed
bezocht. Het verschil tusschen hare erva
ring en die van mevr. Droog meende mevr.
Burkens in den loop van het gesprek te kun
nen oplossen door het feit dat deze meisjes
over het algemeen goed geloovig Protestant
zijn, in welke kringen hel dansen verboden
is. Maar zeer goed merkbaar is de in
vloed der dancings in de afdeeling Fabrieks
meisjes en onder de Duitsche dienstboden
en onder de dienstboden, die op kamers
wonen iets wat meer en meer voorkomt,
omdat de meisjes vrij over hun avonden
wenschen te beschikken. Een gevolg van
dat bezoek aan de dancings is ook dat dc
meisjes zich duur en opzichtelijk moeten
kleeden. Het gebeurt herhaaldelijk dat de
meisjes geen gulden kunnen betalen voor de
meisjes-vereeniging, maar datzelfde meisje
geeft met gemak 3.50 en meer uit voor
een meter crêpe de chine om een japon te
maken. Ze worden in de dancing dan vrijge
houden door den jongen, gaan uit en wat
de gevolgen zijn, moet maar worden afge
wacht.
Op onze vraag, of zij ook ergerlijke ge
vallen van zedelijk verval hadden medege
maakt, die aan de dancings te wijten wa
ren, antwoordden beide dames ons dat dit
moeilijk te zeggen is, vooral ook omdat de
meisjes dat niet vertellen, maar dal dc dan
cings de eerste aanleidende oorzaak zijn ge
weest, stond voor beide dames even vast.
Een bezwaar vond mevr. Burkens ook de
hooge loonen, die jonge meisjes op fabrieken
verdienen en die niet in verhouding staan
tot den leeftijd en de capaciteiten van de
arbeidsters. Ze leeren daardoor op tc groo
ten voet leven en weinigen kunnen daarte
gen. Maar het ergste is, dat door die hooge
loonen de ouders zeer dikwijls afhankelijk
worden van hun kinderen en daardoor den
moed missen om hen uit slechte gelegen
heden te weren. Als hun kind 's avonds
naar de dancings gaat en onbehoorlijk laat
thuiskomt, durven de ouders zich daariegen
niet te verzetten, omdat zij het geld hun
ner kinderen zoo hard noodig hebben.
Hiermede komen wij aan een argument
dat allicht gebezigd zal worden, wanneer
voorgesteld zou worden om den toegang
tot de dancings voor kinderen beneden 18
jaar te verbieden. De ouders moeten Zorgen
dat Hun kinderen niet in gelegenheden ko
men, waarin zij niet thuishooren; de ouders
moeten zorgen dat hun kinderen op tijd
's avonds thuis zijn; de ouders moeten zor
gen dat hun kinderen goede begrippen om
trent zedelijkheid hebben en daarbij pleegt
men dan met de vuist op tafel te slaan om
aan zijn verontwaardiging lucht te geven,
omdat de ouders hun plicht, te dezen op
zichte verzuimen.
De redeneering is juist en wij werken er
gaaj-ne toe mede om dezen plicht den ouders
nog eens onder het oog te brengen. Vele
ouders zorgen met liefde ook dat op hun
kinderen wat dal betreft geen blaam kleeft.
Maar voor hen zijn ook geen bepalingen
noodig. Zoo/rie ouders slaan blijkbaar mach
teloos tegenover hun kinderen, en het zijn
juist zij, die een pest voor anderen dreigen
te worden; zoovele meisjes loepen hier ook
in de stad, die geen ouders in Haarlem heb
ben en ten slotte zal een politioneele bepa
ling ook goedwillende ouders helpen om
hun kinderen uit dancings te houden, waar
zij zeker geen goed, wel veel kwaad leeren.
En mevr. Droog èn mevr. Burkens, èn
allen, die wij over de zaak spraken, waren
enthousiast voor het denkbeeld om een be
paling te maken, waarbij aan kinderen be
neden 18 jaar de toegang tot openbare dan
cings wordt ontzegd, Eigenlijk zou beter
zijn, hoorden wij unaniem verklaren, de
leeftijdsgrens op 20 of 21 jaar te stellen.
Maar wij me kten daartegenover op dat wij
niet het onderste uit de kan moeten ver
langen. Beneden 18 jaar echter, zoo luidde
het oordeel van allen, die er toe bevoegd
zijn, hoort geen meisje of jongen in een
openbare dancing. Zonder eenig gevaar voor
hun opvoeding kunnen zij daaruit geweerd
worden.
Indien alle pedagogen daarover het eens
zijn, welnu dan dient er zulk een bepaling
te komen, naar onze meening.
Ook thans bestaat er reeds iets dergelijks,
want in de voorwaarden waaronder de bur
gemeester toestemming geeft tot het orga
niseeren van een bal, komt de bepaling voor
dat geene personen, die niet kennelijk den
leeftijd van' 18 jaar hebben bereikt, daar
worden toegelaten of vertoeven mogen, dan
onder behoorlijk geleide.
Deze bepaling is echter een wassen neus.
In de eerste plaats behoeven die jongelui tot
18 jaar in het geheel geen openbare dancing
te bezoeken, maar voorts is gebleken dat
niet de hand is te houden aan de omschrij
ving „behoorlijk geleideIs een meisje van
16 jaar, dat met een jongen van 18 jaar mee
gaat onder „behoorlijk geleide Is een lie
derlijk individu van 25 jaar dat een meisje
van 16 jaar meelokt een behoorlijk geleide?
Het zijn vragen, die blijkbaar in de practijk
moeilükheden geven. Volgers de bepalingen
is dit „behoorlijk geleide", maar volgens
den geest der verordening is 't dit niet.
Afdoende is 'n algeheel verbod voor jon
gelui beneden 18 jaar om openbare dancings
te bezoeken. Of dit moet worden vastgelegd
in de Politieverordening of in de bepalingen
moet worden opgenomen, waaronder de
vergunning tot het geven van een bal, wordt
toegestaan, laten v/ij gaarne aan de beoor-
deeiing over van den burgemeester, wien wij
de bestudeering van deze zaak met klem
en ernst in overweging geven.
Sociëteit „S*. Bavo" Vioolonderwijs
7 uur. Metaalbewerkers 8 uur.
Tooneelclub Spoor en Tram 8 uur.
Veehouders half 8 uur.
St. Jozefsgezellengebouw Jansstraat 59
Ledenvergadering Retraiteclub „St.
Clemens" half 9 uur.
Groote- cf St. Bavokerk Orgelconcert
2 uur tot 3 uur.
R.-K. Militairenvereeniging Zoetestraat
Openbare vergadering van het Blauwe*
Maan-Comité 8 uur.
Theater „De Kroon" Bioscoopvoorstelling
8 uur.
„Luxori'-Thealer Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Kleine Theresia Stichting. Tehuis voor
onverzorgde zuigelingen. Spreekuur: Dins
dag en Vrijdag van 34 uur Tempeliers
straat 36
Arbeidsbemiddelingsbureau van het Sint
Franciscus Liefdewerk Zoetestraat 11.
Eiken Donderdag van 89Sa uur
R.K. Arbeidsbeurs voor mannen en jon
gens. Sociëteit „St. Bavo", Smedestr.
23 Telefoon 10049 Alle werkdagen
van 9half 12 uur, 's middags van 35
uur, 's avonds van half 8half 9 uur.
's Zaterdags alleen van 9'-412 uur
R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen en Meis
jes. Bloemhofstraat 1. Tevens bemidde
lingsbureau voor verpleegsters en alle
werkende dames. Alle werkdagen van v.m.
1012 uur, des middags van 24 uur en
's avonds van 89 uur, behalve Zaterdag
avond. Tel. 11671.
R.K. Bevolkingsbureau Gebouw „Sint
Bavo" Smedestraat 23 Van 810 uur
op Maandag-, Woensdag- en Vrijdag
avond.
R.K. Leeszaal en Uitleenbibliotheeb.
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012. van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen. Uitleenen van boeken
van 25 uur en van 7 -9 uur Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken.
St. Marthavereeniging. Bloembofstraat 1.
Zondags en Woensdags van 810 uur
n.m. gezellig samenzijn voor Holiandsche
meisjes, die hier geen tehuis hebben
Tel. 11671
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat 49.
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. E. V. Maan
dag van 23 uur, Donderdag van 12
uur.
R.K. Kraamverzorging van de Derde Orde
St. Franciscus. Aanvragen ook voor
niet-leden van de Derde Orde te richten
tot Mevr Coebergh, Ged. Oude Gracht 74,
Dinsdags van 23 uur.
R.K. Reclasseeringsvereeniging, aid. Haar
lem. Eiken Donderdagavond half 9
vergadering in het gebouw der Sint Vin-
centiusvereeniging, N Groenmarkt 22,
EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN.
SN Dl. VERB AND, Centrale Post Telef. i'5151
en verder bij de leden, te kermen aan
het zwart schild met wit kruis aan den
huisgevel
REDDINGSBRIGADE VOOR DRENKELIN
GEN, verstikkings- en electricteitsonge-
vallen. Telefoon 10231.
Telefoon 12685 (bij geen gehoor 10392).
Maandagmorgen is men met de eerste
werkzaamheden voor het aanleggen van de
golfbanen te Zandvoort begonnen. Een aantal
werkloozen der gemeente Zandvoort, zijn
hier tewerk gesteld.
Op 7 September 1926 werden in staat
van faillissement verklaard:
J. van Schagen, aannemer te Haarlem,
Amsterdamschevaart 90rood. ♦- Curator
Mr. J. H. J. Simons, te Haarlem.
H. P. Kiekens, koopman in muziekinstru
menten te Haarlem. Gierstraat 83. Cu
rator Mi-. H. Ph. Visser 't Hooft.
D. Vergunst, handelaar in verfwaren Ie
Schoten, Hudsonstraat 123. Curator Mej.
Mr. M. H. dc Holl te Haarlem.
W. Karpcff, musicus te Zandvoort, Pa
rallelweg 13, verblijvende te Haarlem,
Lange Annastraat 35. Curator Mr. K.
Westerling te IJmuiden.
Mej. A. M. Slieker, verpleegster, wo
nende te Santpoort, Duinweg 28. Cura
tor Mr. A. W. Hellema.
Opgeheven werden de faillissementen
van:
H. van der Westen, los werkman te Hil-
legom. Curator Mr. J. W. van Rees,
alhier. Uitgesproken 27 Juli 1926.
H. de Munk Pzn„ bloembollenkweeker
te Heemskerk. Curator Mr. J. A. P. C.
ten Bokkel, alhier. Uitgesproken 27 Juli j.l.
de N.V. Visscherij en Sleepdiensten Mij.
Noordster II te IJmuiden. Curator Mr.
R. C. Bakhuizen van den Brink. Uitgespro
ken 29 Augustus 1922.
E. Pieters, meubelmaker te Santpoort.
Curator Mr. .K Westerling te IJmuiden.
Uitgesproken 22 Juni 1926.
Als makelaars werden beëedigd de hee-
ren: J 'Hoeft Jr te Zaandam, in paarden
en automobielen en K. Börnemann, te Mid-
den-Beemster in onroerende goederen.
i
Middelen tot verbetering.
In afwachting van de resultaten van het
door den Inspecteur van de Volksgezond
heid, op last van de Regeering in te stellen
onderzoek naar de oorzaken en de mogelijk
heid tot bestrijding van den stank van de
singels en grachten binnen deze gemeente,
stellen B. en W. van Haarlem nu voor, naast
regelmatig spuien, meer te doen baggeren.
Wij hebben eens geïnformeerd of dat rap
port van den Inspecteur van de Volksgezond
heid spoedig kan worden tegemoet gezien en
het is ons gebleken, dat de uitwerking van
dat advies nog altijd wacht op een opgave
van de gemeente Haarlem. Nog altijd heeft
zij niet geantwoord op de vraag van den
Inspecteur, hoeveel bewoners van Haarlem
op de grachten van onze stad hun afval loo
ien. Het betreft hier voorhamelijk den afvoer
van facaliën. Het is natuurlijk niet noodig,
dat de inspecteur het aantal precies weet,
maar dat een geschat aantal wordt opgege
ven. Eenige henderden meer of minder kom!
er niet od aan.
Deze opgave is nog steeds niet ingeko
men en daarop wacht het rapport.
Naar het oordeel van den inspecteur moet
de vervuiling der grachten vooral worden ge
weten aan de loozing van fecaliën op de
stadswateren en nu is het zijn bedoeling
blijkbaar om die loozing te voorkomen.
Er is al eens gesproken over den aanleg
van een uitgebreid rioleeringsnet, dat de af
val voor de Haarlemsche inwoners door mid
del van greote buizen zou brengen naar een
punt in bet Noorder Buiten Spaarne, van
waar het dan verder via het Noordzeekanaal
een weg naar de Noordzee zou vinden. In
dertijd hebben wij er al eens op gewezen,
dat een dergelijk plan miliioenen gaat kos
ten en waarschijnlijk niet afdoende zal zijn.
Het verontreinigde Noorder Spaarne-water
immers zou zeer waarschijnlijk toch ook weer
terugvloeien in de stadswateren en boven
dien moet ook rekening gehouden worden
met het feit, dat de omliggende gemeenten
dan eenzelfde stelsel zouden moeten invoe
ren, omdat anders de stadswateren toch
zouden verontreinigd worden door den vuil
afvoer der naburige gemeenten. Een ander
idee zou zijn het vuil rechtstreeks door de
duinen naar de Noordzee af t evoeren, maar,
afgezien van de mogelijkheid daarvan zou
dat systeem zooveel geld kpsten, dat het
voor de financiën van Haarlem niet te dra
gen zou zijn,
Zijn wij goed ingelicht, dan denkt dc In
specteur van de Volksgezondheid nu aan een
middenweg.
Hij zou, om te voorkomen, dat de facaliën
op de grachten worden geloosd, willen doen
voorschrijven, dat ook voor de huizen, die
nu op de grachten loozen, beerputten wor
den gemaakt. D'eze beerputten zouden dan op
geregelde tijden worden geledigd en de fe
caliën worden weggevoerd. Zooals bekend is,
geschiedt dit nu reeds voer Vele woningen.
De kleinere helft der woningen loost op de
grachten, n.l. die huizen, welke gelegen zijr.
in dc nabijheid van openbaar water. De
andere huizen hebben beerputten en ook zijn
er nog woningen, die genieten van het z.g.
tonnetjesstelsel. Weet ge, Haarlemmers, hoe
veel Haarlemsche huizen nog het primitieve
tonnetje in huis hebben? Niet minder dan
drie en een half duizend. Drie en een half
duizend huisgezinnen in Haarlem moeten
zich nog behelpen met het tonnetje. Waar
lijk, op dit gebied is nog wat te doen voor de
hygiëne. Ook dit vuil wordt op geregelde
tijden weggehaald door de Reiniging.
Zoo op het eerste gezicht lijkt het denk
beeld van den Inspecteur van de Volksge
zondheid elk huis een beerput niet
kwaad, maar bij nader inzien rijst toch de
vraag, of ook deze maatregel afdoende zal
zijn.
Allereerst de kwestie, of het zoo gemak
kelijk zal zijn iedere woning een beerput te
geven. Wij zijn riet bedreven in 'deze tech
nische aangelegenheid, maar wij pieenen,
met ons leekenoordeel, dat vooral de instal
latie der nieuwere huizen nogal moeilijkheden
zal opleveren. In die woningen toch vloeit
alle afvalwater (fecaliën met water van het
closet, gootsteenwater, regenwater, enfin al
les) door eenzelfde riool weg en wij vragen
ons af, tenzij met groote kosten van elk huis
het afvoersysteem grondig wordt veranderd,
welk een ontzaglijk groote beerput ieder Huis
moet hebben, wil men de beerput niet elke
maand moeten ledigen.
Verder zal een oplossing moeten gevonden
worden voor dc vraag, waar de in de neer-
putten verzamelde fecaliën blijven moeten.
Dat moet een oplossing zijn, die tot in
lengte van jaren voldoet natuurlijk en nu 'S
het een feit, dat de vraag naar beer steeds
minder wordt vanwege de concurrentie met
de kunstmest.
De inspecteur van de geuucnterciniging
deelde ons, op onze vraag mede, dat de fe
caliën, die thans dcor de reiniging wordt af
gehaald, wordt verkochl voor bemesting van
land. Vooral in de buurt van Rijnsburg vindt
onze reiniging afnemers. Maar die vraag
wordt steeds minder en niet onmogelijk is het
dat zij op den duur geheel ophoudt. Dan zul
len er natuurlijk andere maatregelen moeten
getroffen worden. Het zou h.v. mogelijk zijn
afnemers Ie vinden onder dc landbouwers
voor de bemesting hunner landerijen, maar
flan zou een geduchte concurrentie moeten
worden aangegaan met de kunstmest. De ge
meente zou dan wel eens verplicht kunnen
zijn de fccajiën per mtorschuit of motor
voertuig de beer tot op de landerijen zelf
te brengen, want zouden de boeren de mest
zelf moeten komen halen, dan zou hun dat
zooveel tijd en arbeidsloon kosten, dat ztj
goedkooper uit zijn met kunstmest.
Men voelt echter, dat dit vervoer dari een
kostbare geschiedenis voor de gemeente
Haarlem gaat worden, een telkenjare terug-
ceerende uitgaafpost op de begroofing.
Wij hebben hier maar even de moeilijkhe
den aangestipt, die een door den Inspecteur
van de Volksgezondheid gedachte oplossing
met zich medebrengt.
Het is een moeilijk vraagstuk en daarom is
het te hopen, dat de door B. en W. nu voor
gestelde maatregelen tenminste zooveel re
sultaat rullen opleveren, dat de toestand
dragelijk wordt, al zal het wel geen ideale
worden.
Dezen zomei; hebben wij weer veel last
gehad van de geurende grachten, maar men
vergete niet, dal bij bepaalde wecrsgestelte-
nis het water al spoedig geurt. Dat fs vooral
bet geval als er regen op komst is, wat dezen
zomer nogal dikwijls het geval is geweest.
Ook in Amsterdam en zelfs m het Noordzee-
kanaal had men er last van.
Met baggeren en spuien bereikt men geen
afdoende verbetering want zeer terecht zeide
ons eens de inspecteur der Volksgezondheid,
dat met baggeren niet alle vuil uit de grach
ten wordt gehaald, vooral ook omdat er
voortdurend weer nieuwe afval bijkomt
Maar al zou bereikt worden dat de toestand
veel verbetert dan konden de Haarlemmers
misschien tevreden zijn met het minder goede
cmdat het allerbeste te duur kost en geens
zins een afdoende verbetering waarborgt.
En tenslotte gelooven yvij niet, dat de af
voer van fecaliën en ander afval in dc
grachten de eenige oorzaak van den stank
is. Waarschijnlijk zit de oorzaak even erg
in 't groot percentage brak water dat in de
grachten aanwezig is. Niet alleen verspreidt
dat brakke water zelf een weeige lucht
(men denke maar eens aan de geur, die het
zeewater aan het strand soms afgeeft). Maar
door dat brakke water wordt ook de ver
werking van de organische stoffen in den
afval niet bevorderd. Indien de Inspecteur
der Volksgezondheid ook dit punt eens wil
de bestudeeren en zoo mogelijk met Rijn
land tot een vergelijk komen, dan zouden
wij een eind vorderen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
kwam de 58-iarige H. H„ uit Bloemendaal
bij de politie te Tilburg aangifte doen van
oplichting van een bedrag van 250.—.
De man verkeerde eenigszins onder den
invloed van sterken drank. Den volgenden
morgen kwam de politie te weten, dat deze
H., bloemist van bercep, sedert eenigen
tijd kennis had met een te Amsterdam ver
blijvende dochter van zekeren H„ te Til
burg. De eerste had een brief ontvangen,
zoogenaamd afkomstig van den vader van
zijn mfeisje, en waarin deze hem o.m.
schreef, dat, nu hij voornemens was zijn
dochter te trouwen, hij gaarne met zijn
aanstaanden schoonzoon nader wilde ken
nismaken. De kermisdagen waren daarvoor
als aangewezen en zoo arriveerde de Bloe
mendaler per auto en in gezelschap van z'n
meisje, haar broer, eveneens verblijvende
te Amsterdam, den chauffeur en nog een
werkloozen chauffeur, beiden Amsterdam
mers, op Zaterdagavond te 11 uur te Til
burg.
De auto was te Amsterdam gehuurd. Te
Tilburg aangekomen aldus schrijft de
„N. Tilb. Ct." stapte het meisje uit den
auto en deze reed toen met de overige
inzittenden een eenzamen weg op. Naar
later bleek, was dit vermoedelijk de Moer-
gestelsche weg. De bloemist werd hier
door de anderen gegrepen en hem werd
een tabaksdoos met J 250.ontfutseld.
H. bood wel tegenstand, maar dit be
zorgde hem slechts een bebloed hoofd en
verwond'ngen. Hij werd na beroofd tc zijn
uit den auto gesleurd en in een droge sloot
geworpen. De auto reed toen naar Tilburg
terug. H. stond op, volgde de volgende
richting en gaf er te Broekhoven, waar hij
een agent ontmoette, kennis van wat hem
overkomen was.
H. werd naar het politicbureau overge
bracht. Ais gezegd, was hij onder drank
invloed en daarom kon men niet veel van
de juiste toedracht der zaak vernemen.
Den volgenden morgen werd het onder
zoek voortgezet en de drie vermoedelijke
daders werden Zondag reeds door de Am-
sterdamsche politie aangehouden. Het wa
ren C. W. K„ Amsterdam, H. W. H. ge
boren te Tilburg en wonende te Amster
dam en W. A .N. K., Amsterdam.
Zij hadden nog 140.in bezit.
Gistermiddag zijn dc aangehoudenen
naar Tilburg overgebracht.
Een der inwoners van Zandvoort, de heer
Marcus Cohen, heeft een ontdekking ge
daan, die wel vermeldenswaard is. Om
streeks in de helft van Juni heeft de heei
C. in een tuin tusschen de schelpen labaks
planten gezaaid en naar hij ons mededeel'.
heeft hij daarmede een aardig resultaat
bereikt. De gekweekte tabaksplanten zal
hij aan deskundigen laten beoordeelen. pe
tabak is geplant op twee stukjes grond. Op
het eene spitte hij den grond 35 c.M. om en
mestte dit. zwaarder dan het andere stukje
grond, dat hij slechts 20 c.M. had omgespit.
De vaische ziiverbon-aifaire in 't Z, wi
Limburg.
De bestuurswisseling in Indië.
Het succes van Fokker in Amerika.
Hei 3c internationaal Congres voor Rvd-
cbngswezen cn Eerste Kuip bij Ongelukken
te Amsterdam.
Indiening bij de Tweede Kamer van een
4-tal wetsontwerpen in verband met de in
ternationale Arbeidsconferentie te Genèvt.
Canada ziet voorloopig al van een niet-
permanenten zetel.
De gearesteerde jongemannen, Schlesin-
ger en Weber, bekennen dat zij de spoor
wegramp bij Hannover hebben veroorzaakt.
Er gaan geruchten, dat de Spanjaarden
zich uit Marokko zouden terugtrekken.
De regeering van Kanton protesteert te
gen de landing van Britsche mariniers.
bij Chicago ef
Spoorwegongelukken
Brooklyn.
Er is een voorstel ingediend, om den uit
voer van varkensvleesch te beperken ta
België.
De Engelsche vereeniging van mijneige
naren besluit de districts-vereeuigingen te
raadplegen nopens de kwestie der nieuw»
onderhandelingen.
Zie verder ook Laatste Nieuws.
Barometerstand 9 uur v.m.: 769. Vooruit
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.00 uur.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor»
logisch Instituut te De BiJdt.
Naar waarnemingen in den morgen van
8 September.
Hoogste Barometerstand 771.2 m.M. te
Rennes en Rochefort.
Laagste Barometerstand 741.3 m.M. te
Haparanda.
Verwachting van den avond van 8 tot den
avond van 9 September.
Matige en wellicht later krachtige of
stormachtige W. tot Z. wind, zwaar be
wolkt of betrokken; waarschijnlijk later
regenbuien,- weinig verandering in tempe
ra tuur.
De heer C. v. E. werkzaam bij v. Gelder
Zn. Kon. Papierfabrieken te Velsen, werd
tijdens zijn werkzaamheden aan de persma
chine door de rollen gegrepen. Een medear
beider, die het ongeluk zag gebeuren zeile
onmiddellijk de machine stop. Echter, was
het reeds te laat. In deerniswèkkenden toe
stand werd het slachtoffer van de plaats
des onhcils gehaald en naar dc Mariastich-
ting overgebracht. Daar werd geconstateerd,
dat de ongelukkige een kneuzing der hals
wervels en een hersenschudding had beko
men. Naar wij vernemen is de toestand van
E.'nog steeds zorgwekkend.
TE HILLEGOM.
Gisterenmiddag ongeveer halt vier uur,
kwam een knecht van F. met paard en
wagen van dc richting Haarlem.Uil dc te
genovergestelde richting naderde een auto
met een reuzengroole snelheid. Nabij de
Pasloorslaan, waar de weg zeer smal is,
was een ongeluk onvermijdelijk. Dc auto
reed tegen paard en wagen op; het paard
werd tegen den grond geslingerd. Vlug
werd het dier bevrijd door dc strengels
los tc snijden. Het lemoen brak totaal in
splinters. De koetsier bleef ongedeerd
De politie heeft proces-verbaal opge
maakt.
Gisterenmiddag heeft ten Raadhuize een
bespreking plaats gehad over de plannen
voor de stichting van een abattoir. Zooals
bekend is, wil men de gem. gasfabriek, welke
binnenkort, wanneer de gaslevering door de
Hoogovens begint, buiten dienst wordt ge
steld, voor dit doel bestemmen. Bij deze con
ferentie waren o.a. tegenwoordig B> en W„
de inspecteur van den veterinairen dienst,
het bestuur van den slagershond alsook da
gemeentebesturen van Wijk aan Zee en Duin
en Heemskerk. De besprekingen droegen een
zeer voorloopig karakter en bedoelde voor
namelijk een voorbereiding voor een prin-
cipieele beslissing, welke binnenkort waar
schijnlijk van de respectieve gemeenteraden
zal worden gevraagd.
Geen ongunstige exploitatie.
Sedert 1 Januari ongeveer 3 millioen
gulden ontvangen.
Gedurende de maand Augustus 1926 is op d*
liin LeidenHeemstede ontvangen 12.765
16.769); op de stadslijnen (Heemstede,
Bloemendaal-Overveen inbegrepen) 84.222
81.121); cp de Hm AmsterdamZand-
i voort (AmsterdamSloterdijk inbegrepen)
210.884 202.330).
De bedragen tusschen haakjes geplaatst
geven aan, wat er in Augustus 1925 ont
vangen is.
In Augustus 1926 is er aan personen- en
goederenvervoer 587.975 ontvangen tegen
487.963 in den zelfden tijd van Het vorig
jaar. Vanaf 1 Januari tot cn met 31 Augus
tus 1926 is er 2.956.529 ontvangen, het
welk van 1 Januari tot t September 1925
2.912.892 bedroeg. Per K.M. is cr in Au^
1926 'ontvangen 144.11 138.43).
Op tijd gereed.
Zonder ophouden wordt er aan de tenten
van deze Heemsteedsche tentoonstelling ge
werkt. Dc regenval van de laatste dagen was
oorzaak, dat alles niet in een dag opgezet
was. Toch kon Dinsdagavond reeds Je
nachtploeg opkomen om het vele werk, dat
al verricht was, voort te zeiten.
De aansluiting op het electrisch net was
spoedig gereed, zoodat op tijd de nood-
lampen konden branden.
leder die voorbij komt, per tram of te
voel, staat verbaasd, omdat hetgeen nu ge
reed staat in twee dagen is geschied. Dc
groote hal b.v. is een imposant gezicht; een
tent van 8 M. hoog ziet men niet iederen dag.
Ook kwam gisterenmiddag de nieuwe muziek
tent van de gemeente Heemstede op het ter
rein. Deze tent, nog maar slechts eenmaal,
met 31 Augustus gebruikt, zal hier midden op
het terrein zeer tot zijn recht komen. Er
moet nog worden gegraven, getimmerd, ge
plant en gebouwd, maar alles gaat er met
zoo'n koortsachtige haast, dat men er op kan
vertrouwen, dat Zaterdagmiddag a.s. op tijd
de tentoonstelling geheel klaar zal zijn. In
ieder geval zal alles vandaag onder de kap
zijn, zoodat, al komt er dan nog beetje regen,
dc exposanten daarvan geen directe last
zullen ondervinden.
