Brieven uit België.
Radio-Omroep.
De Geheimzinnige
weidoener.
NIEUWE HAARL'. COURANT
Tweede Blad Woensdag 8 September
Na het eerste Congres der christen arbeidersjeugd.
Canada zal voorloopig afzien van een niet-permanenten zetel. Twee
jongemannen, verdacht van de spoorwegramp bij Hannover, gearresteerd.
Er gaan geruchten, dat de Spanjaarden zich uit Marokko terugtrekken.
Een petitie van het Mexicaansche Episcopaat. Spoorwegongelukken
te Brooklyn en Chicago. De regeering te Kanton protesteert tegen het
landen der Britsche mariniers.
Onder de Radio-berichten: De Engelsche mijneigenaars besluiten
inzake de onderhandelingen op nationalen grondslag het oordeel der
districtsvereetiigingen te vragen. Besluiten van den Ministerraad in
verband met het financieel herstel van België. Voorgesteld wordt
den uitvoer van varkensvleesch uit België te beperken. De spoorweg
ramp bij Hannover. De gearresteerde jonge mannen Schlesinger en
Weber bekennen.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
HET GEHEIM VAN HET STRAND.
R. A. F. A. Bellevue.
FEUILLETON.
Tei is zomer in den lande.
riet is zomer in het harte. De blijdschap
schittert schel, als een dorpsfanfare op Ker
misdag, en langs het blauwe geluchte van
verwachten laait glorierijk het gouden licht
der grootsche belofte.
"Jet is zomer in de ziel.
Daar komen voor ons, ouderen, soms
/el eens dagen, dat we, alhoewel stand
houdend In den strijd, toch met minder
geestdrift dan gewoonlijk, meer uit püchts-
bewustzijn dan uit zekerheid van goeden
uitslag, kampen. Want wat we rondom ons
zien en hooren, in den gewonen sleurgang
aller uren, stemt soms zoo troosteloos droef!
Het heeft dan den schijn alsof alle pogin
gen ten goede falen, alsof we, in ons trach
ten om de wassende tij van ontaarding en
vergoddeloozing in te dijken, ietwat het
zelfde beproeven, als bet engeltje uit St.
Augustinus' vizioen, aan den oever der zee.
En. dan denken we treurig aan de naken
de tijden, wanneer de handen, die thans
hoog nog de banier van katholiciteit torsen,
zullen verstramd zijn in de beweegioosheid
van den dood, en wanneer de monden,
waaruit nu nog met den nederigen trots,
waarop het levenbeheerschend Credo klinkt,
voor eeuwig zullen verstijfd zijn in de oor-
deelsoproep-wachtende stilte van 't graf.
Doch nu hebben we te Gent het Eerste
Congres der Christen Arbeidersjeugd ge
had. Weg thans én moedeloosheid, én
treurnis, én kommer voor de toekomst.
Steviger omklemmen de ouderen weer de
dierbare Kruisbanier.
Neen, er moet, er mag niet gevreesd, niet
getwijfeld zelfs. Daar zijn duizenden jonge
en krachtige handen gereed, om haar over
te nemen van degenen, die zouden heen
gaan naar den Vader. Het bouwen van den
toren onzer christen levensbeschouwing zal
niet onderbroken worden wegens gebrek
aan arbeidskrachten, noch wegens verwar
ring der talen onder verbasterende wereld-
sche invloeden. Stijgt beangstigend vlug de
vloed van ongodsdienstigheid, met zijn on
vermijdelijke en dreigende golven van zede
loosheid, daar staat nu de jeugd, onze nog
maar sinds een vijftal jaren ietwat georgani
seerde arbeidersjeugd, vast aaneengesloten,
en vormt, roet baar duizenden kloeke bor
sten, een onwrikbaren dijk, die verhinde
ren zal, dat die vloed van ongodsdienstig
heid en zedeloosheid verwinnend zal zwal
pen over het verzinkende land.
Wat was het heerlijk, die uit alle Vlaam-
sche provinciën toegestroomde jongelingen
te zien, in. de uitspattende geestdrift van
hun heilige en heiligende overtuiging! Iloe
wordt ze niet dikwijls, hoe wordt ze niet
dagelijks gehoond en gekwetst, die overtui
ging, in gezelschap, op straat, bij het werk,
ja, helaas, soms in eigen huiskring. Het is
een geweldig geworstel van den alleen
staande, tegen de massa, zoodanig, dat niet
zelden de moed dreigt te begeven en twij
fel verduisterend wolkt over den geest.
Wanneer al de overigen anders handelen,
doet hij dan niet verkeerd? Waar zooveel
oudere werkgezellen als jongere maten, het
leven verdeelen tusschen met tegenzin ver
richten arbeid en zinnelijk genieten, heeft
hij, de eenzame onder hen, het dan wel
goed voor, zijn leven te verdeelen tusschen
opgeruimd volbrachte taak en trouwe
plichtsvervulling?
Maar te Gent heeft hij gezien, do jonge
Katholieke Vlaamsche arbeider, dat hij vol
strekt niet zoo eenzaam staat als hij wel
eens meende; dat zijn ideaal gedeeld wordt
door duizenden, even jong als hij, even ne
derig, als hij, ook verloren in den doolhof
der grootstad of in de besmette fabrieks-
lucht, als hij, en die toch, óók als hij,
niet toegeven aan de verleiding, postvatten
en staan blijven op het sterke standpunt
van hun rotsvast Geloof, en het geschreeuw
van de verdierlijkende wereld beantwoor
den met het hartstochtelijke, uitdagende,
friomfeerende: „Christus vincitl Christus
regnat! Christus imperatl"
Ja, het heeft ons, ouderen, een gerust
stellenden wissel geteekend op de toekomst,
dit Eerste Congres der Katholieke Vlaam
sche arbeidersjeugd. Waar we, eenerzijds,
het jammerlijk zakken zien van het gods
dienstig en zedelijk peil der algemeenheid,
beurt het toch krachtig op, stemt het toch
hoopvol, bij een betooging als deze, ander
zijds te mogen vaststellen, hoe hoog dit
peil nog staat bij onze georganiseerde jon
gelingen; hoe dagen als deze, vol ernst en
'inspanning, toch een deelname van duizen
den vinden; en hoe op vergaderingen, ge
heel voorbehouden aan den geest, met uit
sluiting van alle vermaak, toch duizenden
jonge arbeiders, wier ouderdom en dage-
lijksche omgeving hen stuwen naar vermaak,
met spannende aandacht en bruisende ver
voering het afwikkelen der zakelijke agenda
volgen.
Het heeft echter bijzonder en dat is
wel het gewichtigste feit van dit zoo be
langrijk Eerste Congres het heeft echter
bijzonder ieder der deelnemers een poli
tiek en sociaal vormsel geschonken, dat,
naar het voorbeeld van het sacramenteele,
een uitwischbaren indruk maakte op hun
ontvankelijk jongelingsgemoed. Ze hebben
te Gent, waar de vergaderingen gehouden
■warden, en niet het minst te Oostacker,
waar, hij de grot van Onze Lieve Vrouw
van Lourdes, Zondagmiddag het Lof werd
gezongen, een geestelijk bad genomen,
dat hun arbeids- en strijdlust verstevigd
eft
i Wanneer ze, op hnn dorpje of in hun
stadswijk, bijeenkwamen, en dan het luttele
merkten van hun getal in verhouding met
dat dergenen, die ze wisten in danszaal,
herberg, cinema of sportlokaal, dan bekroop
hen soms het naar gevoel van machteloos
heid, van het schijnbaar nuttelooze, dwaze
hunner inspanning ten goede, bij die haast
algemeene onverschilligheid of vijandschap.
Gent. evenwel is hun een veropenbaring
geweest. Te Gent heeft ieder van hen zich
zelf herkend in de rond hem luisterende,
juichende of biddende vreemden. Het „Veni
Creator", dat bij het openen der vergade
ring uit aller monden klonk, was de com
munie zang van aller geest, aanroepend
in eenzelfden geloofseenheid, denzelfden
Geest. De groote lijn, de rechte lijn, de op
gaande lijn, hun door de leiders tijdens de
spreekbeurten getrokken op het toekomst-
veld, het was dezelfde, die ze tot nog loc
hadden ontwaard, hadden gevolgd, maar die
soms verwaasde en verwischle, onder de
noodlottige inwerking van het zich alleen-
voelen eenerzijds, van liet werken, in tegen
overgestelde richting, der algemeenheid an
derzijds. Het omklemde hun hart en hun
gordel met den machtigen greep dér ont
roering, dit instemmen, dit zegenend deel
nemen van de hoogste kerkelijke overheid,
in den persoon der afgevaardigden van de
Bisschoppen der vier Vlaamsche Provinci
ën. Zij, de kleinen, de geringen, de tobbers
uit. de achterbuurten cn de slavers uit de
fabrieken, zij zagen daar die hoogwaardig-
heidsbekleeders der Kerk tot hen komen
met al den eenvoud, met al de goedheid,
met al de liefde, welke de Kerk aan ieder
een, maar bijzonder aan de kleinen, aan de
geringen, immer schenkt uit haar, door ge
ven zich verrijkend, moederlijk gemoed. Ze
hoorden die grooten verkonden, dat de
hoop, de verwachting van de Kerk, gestemd
was op hen, de bescheidenen, de simpelen.
En opeens werd het dan lichter dan coit
in hun geest. Opeens ontwaarden zij dan
in zijn volle schoonheid den wel steilen,
maar koninklijken weg van het apostolaat.
Wat gaf hun voorlaan miskenning, en'
smaad, en vervolging, en laster, al het vaak
door niemand geweten of door niemand be
grepen wee, dat ze leden en verkropten in
den meestal ongelijken strijd met hun god-
delooze cn zedelooze omgeving! Ze voelden,
bij het hooren en aanschouwen van die ge
zanten der Bisschoppen, mét dezer zegen
over zich komen de kracht van hooger, on
der wier wondervolle inwerking het geleden
en verkropte wee werd tot iets onzeglijk
zoets, waarvoor ze stamelend dankten in
het innigste hunner verrukte ziel. Ze besef
ten de grootheid van hun taak als verkon
digers en verdedigers der Waarheid,~dc ont
zaglijkheid van hun zending, als zaaier van
de christen gedachte, en de onovertrefbare
glorie, gewonnen in het martelaarschap voor
die Waarheid, voor de gedachte.
En dan dit heerlijke, die overweldigende
Lof in open lucht!
Het was weer eens om 't uit te jubelen
van blijde fierheid, bij het overwegen der
onschatbare genade, te behooren tot het
wereldgroote mystieke lichaam Christi, een
lidmaat te zijn in dit harmonische geheel,
waarvan de Heer zelf het Hoofd uitmaakt.
Dit Hoofd, heerschend over al de ledema
ten, stond daar, hoog op het altaar: haast
onzichtbaar blank plekje, in de omglinste-
ring van de monstrans. De oogen der dui
zenden jonge arbeiders staarden strak naar
het witte Oog, naar den grooten Arbeider.
Hij nam deel aan hun Congres. Hij was er
de verborgen Voorzitter en Leider van.
Want heter dan wie ook, kende Hij de be
hoeften en de gevaren van die duizenden,
en met meer recht dan wie ook mocht Hij,
de Arbeider van de schaafbank, zoowel als
de Arbeider van het Kruis, zich stellen aan
de spits van die schare, welke hier haar
arbeid kwam plaatsen onder de hoede van
het Kruis. En toen dit Kruis zegenend over
hen werd getrokken met de glinsterende
monstrans, waarin het haast onzichtbaar
blanke plekje, ging er een huivering door
de geknielde menigte. Het was als de rid
derslag, voor het trekken ten kruistocht,
morgen, ter verovering van dc wereld voor
Christus,
Dichtbij reeds de op Lourdes wonder-nis
gecopieerde grot. In de ovalen holte sche
merde de witte beeldgedaante van de Moe
der des Arbeiders van de schaafbank, des
Arbeiders van het Kruis. En na de huldi
ging van Zijn moeder, door de lichte drom
men, die inniger dan ooit aanvoelden de
onscheidbare eenheid van beiden: eenheid
van armoede, eenheid van arbeid, eenheid
van lijden
In eenheid van liefde.
Waar men gaat langs Vlaamsche wegen,
huis en hoeve, boom en stronk,
komt men U, Maria, tegen,
staat Uw beeltenis te pronk
Het dreunde in ontzaglijke klankengol
vingen over de zonnige vlakte. Zevendui
zend jongelingen zongen met trillenden
mond de hymne van hun trillende ziel. Het
geloof werd als iets tastbaars, zweefde in
de afmosfeer op de tintelingen van het
licht. En ouden van dagen weenden, wijl ze
het gebed namurmeldcn van den verrukten
grijsaard in den tempel: „Heer, laat nu Uw
dienaar gaan in vrede, naar Uw woord"
Want zij, zij hadden nu ook het heil aan
schouwd van hun volk, dat, schoon in die
jongelingen van heden, groot zou zijn in de
mannen van morgen. E.
De verhouding van Frank
rijk en Duitschland.
De correspondent van het „Berl. Tag." te
Genève heeft een onderhoud gehad met
Briand.
De Fransche minister gaf te kennen, dat
thans tusschen Frankrijk en Duitschland
geen moeilijkheden meer bestaan. Woensdag
kan de V.B. reeds tot de toelating van Duitsch
land besluiten, waarna dit aan alle verdere
stemming kan deelnemen. Voor Duitschland
komen er geen verrassingen meer en z.i.
is ook het kleinste incident buitengesloten.
Duitschland krijgt zijn vasten zetel, gelijk
het als eersten eisch had gesteld.
Wat de verhouding tusschen Duitschland
en Polen betreft, het eenige middel om de
wederzijdsche moeilijkheden uit den weg te
ruimen is, dat beide gemeenschappelijk
met hun collega's itf-den Raad een oplossing
in den geest van Locarno door directe toe
nadering zoeken.
Wat de politiek van Locarno zelf aangaat,
dr. Stresemann is daaraan blijven vasthou
den.
Ook Briand verklaarde steeds meer over
tuigd te zijn, dat de tusschen Frankrijk en
Duitschland hangende quaesties zullen wor
den opgelost, zoodra beide landen aan dc
tafel van den V. B. Raad zitten en correct
en loyaal met elkaar onderhandelen. De om
standigheden zijn daartoe uitermate gunstig.
Canada en de nieuwe niet-
permanentc zetels.
De Canadeesche delegatie, welke gisteren
in een geheime zitting bijeen geweest is,
heeft besloten tijdelijk af te zien van aan
spraken op een der nieuw in te stellen niet-
permanente Raadszetels.
De Canadeesche gedelegeerde Sir George
Foster verklaarde in een interview, dat Ca
nada thans niet zal aandringen op een Raads-
zetel doch zich niettemin het recht voorbe
houd deze aanspraken in de toekomst weer
naar voren te brengen. Hij voegde hieraan
toe, dat deze beslissing de andere dominions
geheel vrij zal laten.
De spoorwegramp bij
Hannover.
Onder enstige verdenking schuldig te zijn
aan het spoorwegongeluk bij Hannover zijn
te Berlijn twee jongemannen, Otro Schle
singer en Willy Weber, resp. 21 en 22 jaar
oud, door de recherche gearresteerd en naar
het hoofdbureau van politie overgebracht.
Zij vertoefden in de dagen van de ramp
als landloopers in de omgeving van Han
nover.
Maandag meldde zich bij de politie te
Hannover de broeder van Weber aan, die
kwam mededeelen, dat Willy hem had be
kend den aanslag te hebben gepleegd. Deze
was intusschen met Schlesinger naar Berlijn
gevlucht.
De Belgische recherche, die te Hannover
naar de daders had gezocht, ging hen ter
stond per vliegtuig naar Berlijn achterna en
vond hen in een nachtasyl. De politie meent
met vrij groote zekerheid, de beide schul
digen in handen te hebben. Het is hun al
thans niet gelukt hun alibi te bewijzen.
Onrust onder de Griek-
sche militairen.
Er heerscht geheimzinnigheid omtrent
het optreden der republikeinsche garde. Toen
zij gisteren naar de voorstad Aghia Paraskoi
optrok, keerde, zij eensklaps naar Athene
terug, waarheen patrouilles cavalerie en in
fanterie werden gezonden.
Naar wordt medegedeeld, zijn er bijzon
dere militaire maatregelen genomen „wegens
ernstige indisciplinaire daden der republi
keinsche garde".
Trekken de Spanjaarden
zich uit Marokko terug?
Er wordt groote beteekenis gehecht aan
het feit, dat admiraal Magaz zich op het
oogenblik in Madrid bevindt. Admiraal Ma
gaz was vóór de jongste reorganisatie der
regeering vice-president van het Direc
torium, doch werd, daar Primo de Rivera
zijn invloed duchtte, tot aftreden genoopt
en met een speciale missie naar het Vatikaan
belast.
In Parijs is men van oordeel, dat Primo
de Rivera de quacstie van Tanger heeft op
geworpen 6m de aandacht af te wenden van
de politieke moeilijkheden in eigen land.
Gisteren liep er het gerucht, dat de Span
jaarden begonnen waren de Spaansche zóne
in Marokko te ontruimen.
De correspondent te Madrid van de „Voss.
Zeitung" meent, dat Spanje's aanspraak op
Tanger veel gerechtvaardigder is dan zijn
opgeschroefde eisch te Genève. Tanger was
van oudsher een bij de Spaansche zóne inge
deeld, onaantastbaar vijandig gebied, een
munitie- en provianddepót der strijdende
Marokkanen, een omstootelijk feit, dat Span
je's veldtocht tegen Abd el Krim niet weinig
heeft bemoeilijkt. Daaraan zou thans een
einde worden gemaakt vóór alles, omdat
Spanje weet dat de Marokkanen toch niet
lang den vrede zullen bewaren, afgezien van
het feit, dat de gevechten nog geenszins zijn
beëindigd.
De correspondent betoogt echter, dat de
buitenlandsche politiek der mogendheden
en het recht en de logica van anderen twee
verschillende begrippen zijn, zoodat thans
reeds kan worden gezegd, dat Spanje Tanger
niet zal krijgen. Hij verwacht daarentegen
het terugtrekken van het geheele Spaansche
leger tot aan de kust, hetgeen de hervatting
zou beteekenen van het plan van den hefst
1924 en het voorjaar 1925. Ten opzichte der
binnenlandsche politiek zou het zoo veel
mogelijk opgeven van Marokko de dictatuur
slechts ten goede komen. Het volk, dat ge
durende zeventien jaar voor Marokko bloedde
en betaalde, zou hem toejuichen, oprecht en
voor den eersten maal.
De strijd tusschen Kerk
en staat in Mexico.
Het R.-K. episcopaat heeft een petitie ge
pubheeerd, welke aan het congres zal worden
aangeboden en waarin om intrekking wordt
gevraagd van sommige bepalingen der ge
wijzigde grondwet. In de petitie wordt ui'
een gezet, dat de katholieke Kerk niet vraagt
om bijzondere gunsten, maar godsdienst
vrijheid wenscht voor alle religies.
Spoorwegramp te Brooklyn
Een uit zes wagons bestaande ondergrond-
sche trein is tusschen Manhattan en Coney
Island in een wervelstorm geraakt. De macht
nist trachtte den trein tot stilstand te bren
gen, hetgeen mislukte. Toen de trein door
een tunnel reed, sloeg de bl.ksem in, waar
door van den tunnel groote steenen af
brokkelden cn op de wagons vielen. Tal
rijke personen werden hierdoor gewond. Er
ontstond een paniek en de passagiers tracht
ten de deuren te openen hetgeen mislukte,
aangezien de portieren van de Amerikaansche
ondergrondsche treinen automatisch ge
sloten blijven, totdat de trein tot stilstand is
gebracht. De reizigers sloegen de vensters
stuk en trachtten hierdoor naar buiten te
komen. Twee personen kwamen met de elec-
trische geleiding m aanraking en werden on
middellijk gedood. Het totaal aantal slacht
offers van dit ongeval bedraagt twee dooden
en dertig zwaar gewonden.
Spoorwegongeluk te Chicago.
Een telegram meldt rader, dat het on
geluk Maandagavond plaats had in het
station Courtland street, waar reizigers uit
een trein stapten toen een trein van den
Northwestern er mee in botsing kwam. De
laatste twee wagens, die vol reizigers waren,
werden getelescopeerd.
De burgeroorloS in China
Het bliikt dat het schieten op het Britsche
oorlogsschip „Cockchafer", waarbij eenige
opvarenden getroffen werden, geschiedde
terwijl dit schip eh twee andere Britsche vaar
tuigen poogden twee Britsche stoomschepen
te bevrijden, bij Wanhsien in beslag geno
men door generaal Yangsen, een der onder
geschikte generaals van Woe Pei Foe, als
represaille voor het beweerde tot zinken
brengen van twee kleine Chineesche vaar
tuigen op de Yangtse, door een derde Brot-
sche stoomschip, dat weerstand bood aan
een poging tot entering van Chineesche sol
daten. Yangsen had geweigerd de vrijlating
der schepen met den commandant van de
„Cockchafer" te bespreken maar er op ge
staan dat de zaak met den Britschen consul
zou worden geregeld. Laatstgenoemde begaf
zich dientengevolge ter plaatse maar Yang
sen weigerde zijn eisch in te willigen, dat
eerst de'Chineesche wacht van de twee in
beslag genomen stoomschepen zou worden
verwijderd in weerwil van den waarborg van
den consul, dat het bewuste schip naar Wanh
sien zou terugkeeren en dat de twee andere
schepen zouden blijven tot het incident ge
regeld was.
Het Britsche oorlogsschoip „Widgeon en
het s.s. „Kaiwo" met Britsche mariniers aan
boord kregen later bevel naar Wanhsien te
gaan, daar"machtsvertoon noodzakelijk werd
geacht met het oeg op de houding van China.
De landing van Britsche
troepen te Kanton.
De minister van buitenlandsche zaken van
Kanton heeft een brief geschreven aan den
Britschen consul-generaal waarin hij protes
teert tegen het aan land zetten op 4 Septem
ber van gewapende Britsche marinetroepen
op de kaden van Kanton de minister noemde
dit optreden niet alleen een schending der
nationale wetten maar onder de gegeven om
standigheden een daad van materieele en
moreele agressie. Hij vraagt het onmiddellijk
terug trekken van het gewapende Britsche
detachement van de kaden, onmiddellijke
staking van de inmenging in de rivferscheep-
vaart en het verwijderen der langs de kaden
gemeerde Britsche kanonneerbooten.
ONDANKS DE BEZUINIGING.
De Belgische bladen spreken hun veront
waardiging uit over het feit, dat in dezen tijd
van bezuiniging de heer Leo Gérard, gewe
zen secretarisvan den koning, benoemd
is tot directeur van het onlangs opgerichte
Amortisatiefonds, op een jaarwedde van
120.000 francs.
De „Peuple" maakt naar aanleiding van
dit honorarium een vergelijking met de sa
larissen, die andere hooggeplaatste staats
ambtenaren krijgen.
„Weet men", schrijft het blad, „dat een
secretaris-generaal, de hoogste post in een
ministerieel departement, als maximum
38.000 frs. per jaar trekt Met de verander
lijke indemniteit en de verblijfsvergoeding
kan hij nagenoeg tot 51.200 frs. komen.
Fran?oise, die tot den post van algemeen
bestuurder der spoorwegen werd geroepen,
en die, zooals men weet, een genie van orga
nisatiegeest was, kreeg 75.000 frs.
Een algemeen bestuurder van spoorwegen,
een post van groote verantwoordelijkheid en
waarvoor uitgebreide kennis vereisebt is,
verdient thans alle vergoedingen inbe
grepen 60.000 frs. We zijn dus verre van
de 120.000 frs., zoo kwistig toegewezen aan
den bestuurder van het Amortisitiefonas.
We wedden, dat zelfs de algemeene be
stuurder van Koloniën, de heer Arnold, op
verre na niet zoo mild wordt behandeld
De „Libre Belgique" bevestigt de inlich
tingen van „Le Peuple" en wijst er op, dat
een ambtenaar van financiën zeer goed met
het beheer van het Amortisatiefonds had
kunnen belast worden. Het is een ambtenaar
van financiën, die gedurende vier jaar het
beheer der Schatkistbons naar ieders wensch
heeft geleid het ging daar om bedragen van
vier milliard, terwijl de Amortisatiekas in
den eerstvclgenden tijd slechts anderhalf
milliard zal dienen te beheeren.
Dezer dagen werden op het strand te
Margate kleeren van twee meisjes gevonden.
Er werd uren aaneen naar de eigenaressen
gezocht, doch ze werden niet gevonden.
De correspondent van de „Evening Standard
te Margate is er echter in geslaagd het raadsel
op te lossen. Hij meldt namelijk, dat den
avond vóór het vinden der kleeren twee
meisjes in mannenkleeren aan een naburig
station den trein hebben genomen naar
Londen. Een stationsbeambte met scherpen
blik had de vermomming doorzien. Trouwens,
de pclitie van Margate, het zij tot haar eer
gezegd, had al dadelijk niet aan een ongeluk
geloofd. De gevonden kleeren waren name
lijk alleen bovenkleerenUit een kaart
bij de kleedingstukken gevonden, heeft men
kunnen opmaken, dat de op stap zijnde
meisjes twee blijkbaar op avonturen beluste
zeventienjarigen zijn.
DE BIOSCOOPBRAND.
Thans zijn 45 lijken gevonden van omge
komenen bij den bioscoopbrand te Drumcol-
logher. Tien personen worden nog vermist.
Omtrent den noodlottigen bioscoopbrand
in het dorpje Drumcollogher, een plaatsje
van nog geen duizend zielen in het graaf
schap Limerick, vinden we nog vermeld,
dat de „bioscoop" een kieine oude houten
schuur was met één ingang, die langs een
ladder moest worden bereiktde vertooning
werd nl. op de bovenverdieping der schuur
gegeven. Toen de vertooning halverwege was,
vatte de film plotseling vlam, hoe weet men
niet, maar gedacht wordt aan het nood
lottige achteloos wegwerpen van een eindje
sigaret. Schier onmiddellijk stond het houten
gebouw in lichtelaaie en in allerijl snelden
mannen vrouwen en kinderen naar den
eenigen uitgang. Andere films, die op een na-
burigen tafel lagen, vatten eveneens vlam.
Velen raakten onder den voet. Door den
rook was de uitgang ook niet meer te ge
bruiken en een tooneel van onbeschrijfelijke
verwarring en paniek ontstond. Sommigen
trachtten door de beide ramen, waarvoor
tralies waren aangebracht, naar buiten te
komen. Mannen, vrouwen en kinderen rolden
dc ladder af en binnen een paar minuten was
de uitgang versperd door een worstelende
menschenmassa. Tot overmaat van ramp be
zweek de ladder.
Alle pogingen om het vuur te blusschen
mislukten. De redders, die kwamen opdagen
konden niet veel anders doen, dan eenige
personen bevrijden die hierin reeds zelf ge
deeltelijk geslaagd waren.
Toen de film in brand geraakte zoo ver
telden overlevenden van de ramp, werden
de menschen bij het doek samengebracht en
werd hun gezegd niet ongerust te zijn en dat
alles in orde kwam.
De bioscoop behoorde aan een inwoner
van het dorp, die er pas een paar weken mee
bezig was. De operateur was een geoefende
kraent uit Cork.
WIE EN WAT IS CALLES.
Hij verkocht eens rozenkransen
Om een juist denkbeeld van Mexico en de
Kerkvervolging, welke dat ongelukkige land
teistert, le verkrijgen, zal het goed zijn, eerst
kennis te maken met den persoon van Calles
en de tegenwoordige regeering.
De president is gelijk in een corresp aan
de Tijd gemeld wordt een Syriër van ge
boorte, zijn eigenlijke naam is Ilias. Als jon
gen van tien jaar kwam hij naar Mexico,
alwaar evenals langs de kusten van Brazilië,
zooals ook in West-Afrika, veel Syriërs ver
spreid zijn en er hetzij als veehandelaar, het
zij als verkoopers van bazaarartikelen hun
brood verdienen.
Elias was verkooper van rozenkransen,
scapuliers en prenten. De devotionaliën
brachten hem genoeg op in de steden en
dorpen van Mexico, welke hij doorreisde,
om lessen te nemen, zoodat hij een paar jaar
later dorpsschoolmeester werd. In deze hoe
danigheid ontwikkelde hij zijn kennis. Onder
de Madero-revolutie van 1910 trad hij op als
propagandist in dienst van de Magon Bro
thers tegen Madero en tegen den dictator
Porfirio Diaz.
Nu bevond hij zich op weg der fortuin.
In de Ca'sa del Obrero Mundial, Wereld
huis-der-arbeiders, was hij in Maart 1915 de
DONDERDAG 9 SEPTEMBER.
HILVERSUM, 1050 M. 12.00 Politieber.
3.304.30 Uurtje voor de wees- en zie
kenhuizen door Mevr. Ant. v. Dijk. 5 7.25
Vooravondconcert door het H.D.O.-orkest
Joh. de Jager, piano. 7.00 Politieber. 7.45
en 10.00 Persber. 8.10 Christelijke Radio-
Omroep. Het Christ. Gem. Zangkoor „Je-
haleël", te Amsterdam. Dir. Hr. W. van
Laar. Mei. Jans Bierma, te Amsterdam,
zang. Mei. Baartscheef, piano. Lezing door
den heer P. Keuning. uit Baarn, over:
„Christelijke Kunst", la. Sieg der 7.eit und
Wahrheit, Handel, b, Imman el. Mossier,
zang. 2. Lezing door den heer P. Keuning.
3. Ballade G-moll, Chopin, piano. 4. Ades-
te de Nobel. 5. Troost, Roesxe, koor. 6a.
Het Madonna-kindje, C. v. Rennes. b. De
klokken luiden, C. v. Ocrt. 7a. Aria uit
Judas Maccabeus „Die Freiheit Handel,
b. Maria Wiegelied. Roger, zang. 8. Mid
dernacht, Wicrts. 9. Choral, Rosenmüller. 10
Super Flumina Babylonie, Gounod, koor.
11. Papilion opus 2, Schumann, piano. 12a.
Een bloem, C. v. Oort. b. Houd Zonre in
't hart, C. v. Oort. c. Jubclliedje, C. v.
Rennes. zang.
DAVENTRY, 1600 M. 11.20—1.20 Con
cert door orkest en solisten, piano, so
praan, tenor. 1.20—2.20 Gramofoonmu-
ziek. 3.05 Vergadering van de Braemar
Royal Highland Society. 4.20 Causerie.
Books to read. 4.35 Concert door de band
van H. M. Royal Air force. J. Kerr, so
praan. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Dansmuziek.
6.55 Landbouwprijzen. 7.00 Padvindersbul*
lelin. 7.20 Tijdsein Big Ben, wcerber.,
nieuws. Lezing: East Africa. 7.45 Oude
Engelsche muziek door R. Robertson, pi
ano. 8.00 I ezing: The Elizabethan Garden.
8.20 Iersche avond, Orkest en F. Marks,
diseuse. F. C. Hughes, tenor. 9.50 Weer-
ber., nieuws. 10.00 Lezing: The ultimate
fsland. 10.20 Variété. R. London, komiek.
F. Courtenay en M, Randolph, duo. 10.50
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „Radio-Paris". 1750 M. 12 50
Concert Lucicn Paris, piano, viool, cci.o
5.05 Concert. 8.50 Concert.
KÖNIGSWÜSTERHAUSEN. 1300 M. 8.50
Kamermuziek. Barmas-kwartet, 2 violen,
viola, cello. 9.50 Moderne lyriek. R. Deh-
mel en zijn werken. 10.5012.20 Dansmu
ziek door orkest Ette.
BRUSSEL, 486 en ANTWERPEN, 265 M.
5.20 Kindermatinee tot 6.20. 8.20 Orkest-
concert. 9.30—10.20 Dansmuziek.
MONSTER, 410 M. 11.50—12.50 Morgen
concert. 1.352.50 Gramofoonmuziek. 4
5.20 Kinderuurtje. 5.206^20 Dansmu
ziek, gramofoon. 6.30-7.30 Lezing: Ms.
schiner.stürmer. 7.308.00 Lezing: Hilfe
bei Unfallen. 8.20—8.50 Schaakles. 8 50—
10.20 Concert door het Schcenmakerkwar"
tet. 10.20—11.50 Concert door het Phil-
harmonisch orkest.
Het overbrengen van tcekeningen per Radio.
Men deelt ons mede, dat van 1826 Sep
tember demonstraties gedurende den ge-
heelen dag gehouden zullen worden betref
fende het overbrengen van tcekeningen
langs draadloozen weg.
Te dien einde staat in de eerste zaal de
zender opgesteld terwijl het ontvang-appa-
raat in de derde zaal dc beelden weergeeft.
Dergelijke demonstraties langs draadloo
zen weg werden nog nimmer in Nederland
in het publiek gehouden.
De Nederlandsche Radio Unie verkreeg
hiervoor de benoodigde zendvergunning.
De demonstraties vinden plaats volgens
het systeem van Prof. Dr. Max Dieckmann.
Historische Aideeling.
Een compleet historisch overzicht van
Aethertrillingen, wrijfings-elcctriciteit, mag
netisme, lijn- en draadlooze telefonie, telc-
graphie wordt eveneens geëxposeerd. Appa
raten en toestellen vanaf c.a. het jaar 1750
tot op heden geven een duidelijk overzicht
van den enormen vooruitgang. Verschillen
de demonstraties met deze apparaten en
toestellen vinden eveneens plaats.
Zendinrichting met studio.
De oude zoowel als dc nieuwe zender vaft
den WelEd. Gestr. Heer Ir. Idzerda, Den
Haag, zal te aanschouwen zijn.
Eveneens wordt in de studio gedemon
streerd, hoe de uitzendingen plaats vinden.
Amateur Toestellen.
Vele buitenlandsche amateurs w.o. uit
Duitschland, Engeland, Denemarken, bene
vens tientallen Hollandsche amateurs zon
den hunnen toestellen in.
Zeer bijzondere constructies zullen daar-
bl'voór de amateurs zal er werkelijk iets
interessants te zien zijn.
woordvoerder voor Carranza, voor wien hij
al de Mexicanen, uit de Ver. Staten ver
bannen, wist te winnen. Carranza liet de ge
vangenissen open en al deze lieden sleten zien
bij het leger van Carranza-Villa-Calles aan
en men weet aan welke verwoestingen en
abom naties ze zich schuldig maakten. Eerst
gouverneur, staats-secretaris onder Obregon,
verrader van Carranza, wien hij ontrouw werd
en hielp tot val brengen in 1920, bescherme
ling van Samuel Gompers, president der
Amerikaansche Federatie van Arbeid, zie
daar Calles, na de bandieten
Carranza en Obregon, aan de beurt om Mexi
co te regeeren 1
Om zijn Syrische afkomst te verbergen
nam hij den naam zijner vrouw, Calles, uit
gesproken Caljes, aan.
Zijn secretaris Tejeda, is een Jood, Leon
minister van landbouw, een toreador, Saenz,
van buitenlandsche zaken, een protestantscn
dominee, Morones, minister van arbeid, zeil
een arbeider, is president van de arbeiders-
federatie van Mexico, aangesloten met die
der Vereenigde Staten, thans onder het pre
sidentschap van William Green, opvolger
van Gomijers.
Deze machtige federatie verklaart openlijk,
dat het presidentschp van Plutarco Ehas
Calles, haar werk is, ofschoon art. 82 van
dc Mexicaansche constitutie van die functie
EERSTE GEDEELTE.
HOOFDSTUK L
1.
VERLOREN.
Velen mêencn dat het voldoende is za
ten te doen, om heel gauw rijk te worden.
Zij zouden al spoedig hunne dwaling heb-
>en ingezien, indien zij op zekeren avond
Dij den heer Emilien Pages waren binnenge
komen. Hij was industrieel en woonde dicht
bij zijn fabriek te Cazevi^ille, onder de ge
meente Valsaguas.
Hij was een rechtschapen man, werkzaam
en verstandig; misschien entbrak hem een
weinig durf; zoo noodzakelijk om vooruit te
komen; toch was hij in zaken uiterst bedre-
ven.
Een en twintig jaar geleden was hij zijn
vader in de fabriek opgevolgd. Deze bezat
een zijdespinnerij, die vroeger zeer bloei
end geweest was en nog heden het onder
houd aan de meeste arbeidersgezinnen uit
het dorp verschafte, maar die geen winst
meer afwierp,
Wij zullen tot liquidatie genoodzaakt
zijn en nog wel onder zeer nadeelige voor
waarden, sprak de industrieel met doffe
stem, na een lang stilzwijgen. Hij leunde op
den marmeren schoorsteenmantel en liet
zijn hoofd op zijn hand rusten.
Je overdrijft, beste man, antwoordde
mevrouw Pages, Omringd door hare vijf kin
deren en een oud familielid, juffrouw Oc-
tavie, werkte zij bij het licht van een lamp,
die op een ronde tafel midden in het ver
trek stond.
Neen. ik overdrijf niet, de zaken gaan
heel slecht.
U heeft dat al tien jaar lang gezegd,
papa, merkte Solange op.
Deze was de oudste van de lieve bende,
die behalve zij zelf, bestond uit hare zusjes,
Marthe en Madeleine en de broertjes Jo
seph en Jean.
Juist. Gedurende deze tien jaar heb ik
hard gewerkt en gestreden, en helaas,
zonder succes. En nu komt het einde. Ik
voel de treurige ontknooping naderen.
-» Ja, je overdrijft, zeide mevrouw Pages
den tweeden keer.
Ik geloof ook, dat u overdrijft, papa,
hernam het jonge meisje op baar beurt.
Evenals haar moeder, wilde zij geruststel
lend werken; zij was verstandig en vol
r moed; zij wilde zich rekenschap geven van
den ernst van het gevaar en zeide daarom:
U heeft 'n groot getal afnemers en een
nog grooter getal bestellingen. De omzet
wordt steeds grooter, in plaats van te ver
minderen
Niet groot genoeg om de algemeene
onkosten te dekken.
Indien u de industrie uitbreidde?.
Dat zou noodig zijn, maar....
Wat maar?
Ik heb geen kapitaal.
Is dat niet te vinden?
Onmogelijk, lieve. Ik heb al ovetal ge
vraagd. Reeds heb ik een tekort bij de
Algemeene, een ander bij Luc en Corbin.
Die heeren hebben geduld, cmdat zij weten,
dat ik eerlijk ben en hard werk, maar zij
zullen mij geen nieuw crediet geven. Overi
gens zijn weinigen geneigd om zich in een
industrie, zooals de mijne, te interesseeren;
de fabriek ligt te ver af en men oordeelt
dat deze zaak niet voor groote ontwikke
ling vatbaar is.
Weer ontstond er een stilte. Ook Solange
Waarom ook dat treurig onderhoud
voortzetten?
Het lieve kind begreep, dat zij haar vader
met nuttelooze redeeeringen niet kon ge
ruststellen, maar dat zij hem door haar tee-
dere liefde kon steunen en troosten. Zij
stond op, ging naar hem toe, sloeg hare ar
men om zijn hals en drukte een kus op zijn
voorhoofd.
Arm vadertje, zeide zij vol medelijden,
laat u dat niet verontrusten. Wat er ook
gebeuren moge, wij zijn er nog altijd om u
op te beuren, lief te hebben cn, mocht het
noodig zijn, voor u te werken.
Wat is zij liet! zeide juffrouw Octavie
stil tot mevrouw Pages. Zij zette haar bril
af en wischte een traan uit haar oog.
De moeder boog het hoofd om haar in
stemming te kennen te geven.
En Solange was inderdaad allerliefst, nu
zij zoo spontaan uiting gaf aan haar kinder
lijke liefde.
Zij was nauwelijks twintig jaar, maar,
zooals dc meeste jonge meisjes in het zui
den, was zij reeds een bekoorlijke schoon
heid. Zij was slank en bevallig, had een fijn
besneden gelaat en groote donkerbruine
oogen, die door lange wimpers werden be
schermd. Haar glad en zuiver voorhoofd
was omlijst met een dikken, donkeren
haardos, die hare regelmatige trekken en de
friscbheid van hare gelaatskleur nog beter
deden uitkomen.
Maar deze bekoorlijkheden waren in
vergelijking met haar deugden van geringe
beteekenis. Van nature goedig, teergevoelig
en vol toewijding, ver van de wereld en ha
re lichtzinnige vermaken opgevoed, was zij
meer ernstig dan Verleidelijk. De wiize,
waarop zij hare plichten als dochter, als
oudste zuster, als troosteres der zieken cn
armen vervulde, deed haar, door allen die
haar kenden, als een voorbeeld voor jonge
meisjes waardeeren.
Een echt katholieke opvoeding had deze
natuurlijke hoedanigheden nog volmaakt..
Een diepe godsvrucht gaf haar een hoo-
gere waarde, die veel menschen niet op
merken, die sommige raden en die God al
leen kent om ze te beloonen.
De heer en mevrouw Pages waren geluk
kig zulk een dochter te bezitten. Voor dc
andere kinderen was zij een voorbeeld en
zij deden hun best dat na te volgen. Het
was geen wonder dat de ouders zoo groo
te vreugde van hun kinderen hadden. Het
was treffend hen dezen avonu te zien pein
zen om den bezorgden vader gerust te s'e!
len.
Ja, als let moet, zullen wij werken,
zeiden Ma* tea en Ma- garetha. Zij maakte i
honderd planr.en die kinderachtig waren,
maar die juist daardoor een j'imlach op
het gelaat van den vader brachten,
Joseph en Jean wilden ook meedoen en
tevens toonen dat zijj den toestand begre
pen; zij plaagden hun zusters en trachten
hun duidelijk te maken, dal alleen mannen
in staat waren nuttig en voordeelig werk te
leveren, De meisjes wilden protesteeren
maar de jongens hielden vol en al spoedig
ontstond er een twist over de vraag wie
de eer zou hebben in de behoeften der fa
milie te voorzien, indien zij, zooals hun
vader vreesde, arm. zoud»« «"wden.
Tot hiertoe had de oude bloedverwante,
iuffrouw Octavie geen woord gezegd; zi
bleef zwijgen, maar beschouwde, over haai
brilleglazcn heen. dan het gezicht van den
vader, dan dat der moeder en der kmde-
Welke waren hare gevoelens bij dit fa-
milietooneel, dat zoo pijnlijk en toch zoo
opbeurend was? Want nu de ondergang na
bij scheen, openbaarde zich een oprechte
en zich opofferende genegenheid, zooal»
men maar zelden ziet.
De oude dame moest wel het voile 'aar
trouwen der familie bezitten, wijl in hal®
tegenwoordigheid zulke intieme dingen be
sproken werden, die de meest gewone voor
zichtigheid steeds gebiedt te verzwijgen.
Was zij dit vertrouwen waardig? Was zij in
staat dit gevaarlijk geheim te bewaren?
Ja, dat was „tante" Octavie. Zij was wal
geen eigenlijke tante, maar zij scheen geen
andere genegenheid in dc wereld te bezit
ten, dan deze brave familie, wier hoofu dc
indusrieel van Cazevieille was. Emilien,
zijn echtgenoole en kinderen, bijzonder bo-
lange, die haar oogappel was, waren voot
juffrouw Octavie de geheele wereld.
Haar loud hart had genegenheid en licfd»
gekend; deze waremvaor haar verdwenefi
en nu had zij zich hier geheel en al gegeven
Zij had inderdaad een edelmoedig en liei-
derijk hart, dat zich gaf, zonder eenig voor
behoud.
(Wordt vervolgd.]
