Radio-Omroep.
De Geheimzinnige
weldoener.
Bijzonderheden omtrent het aanbod van Loewenstein. Zal de Belgische
regeering weigeren? De Volkenbondszitting van gisteren. Spanje za!
niet voor een breuk met den Volkenbond terugdeinzen. De rust in Spanje
teruggekeerd. De invloed van den koning.
Ond^r de Radio-berichtenMinister Reinhoid omtrent Duitschland's
financieele positie. De Duitsche delegatie is gisteren te Genève aange
komen. Een kustvaartuig bij Riga bij een storm gezonken. Dertig pas
sagiers en zestig leden der bemanning zouden zijn omgekomen.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
Uitvoer van bloembollen.
Het cadeaustelsel.
De Rijwielbelasting.
Woningcongres 1926.
UIT ONZE OOST.
Een brigade aangevallen.
LEGER EN VLOOT.
De herhalingsoefeningen van het
zesde en veertiende te Breda.
KERK EN SCHOOL.
Het Algemeen Kapittel
de Orde van Citeaux.
De viering van het Priester-
jubileum van Pater van Dijk.
FEUILLETON.
Jubilé Pater v. d. Tempel O.P..
Vertrek van Missionarissen.
De opvolger van prof. Ribbergh
te Rolduc.
Het 50-jarig bestaan van het
Rijkslandbouwonderwijs.
Slechte onderwijsresultaten.
W. van Wijk. t
Benoemingen.
Het Priester convict
te Nijmegen.
Nieuwe Chineesche
Bisschoppen.
Amsterdamsche Gids.
AMSTERDAMSCH NIEUWS
De herclassificatie van Amst.
G emeente-personeel.
Practisch reddingswezen.
Gemeentesecretaris van
Amsterdam.
RECHTZAKEN.
Voor den Amsterdamschen
Politierechter.
Voor de Haagsche
Politie-r echter.
Het aanbod van Loewenstein.
De correspondent van de „Daily Mail" te
Parijs weet bijzonderheden te vertellen van
het voorstel-Loewenstein. Indien deze bij
zonderheden werkelijk waar zijn. is het vol
komen nutteloos, meent de „Daily Mail", ze
de Belgische regeering voor te zetten, omdat
het niet mogelijk zal zijn deze in overeen
stemming te brengen met de souvereine
macht der regeering.
Loewenstein wil een syndicaat vormen,
waarin Britsche financiers en bankiers een
groot aandeel zouden hebben. De Belgische
regeering moet in ruil voor de haar te ver
strekken leening, aan het syndicaat bank
noten tot een waarde van 1750 millioen francs
verstrekken, welk bedrag tegen den huldigen
koers ongeveer het equivalent van de leening
vormt. Met dit geld zal het syndicaat niet
alleen buitenlandsche wissels maar ook aan-
deelen in eerste-klas Belgische ondernemin
gen koopen en het wil vervolgens in Engeland
een leening uitgeven, gegarandeerd door
deze aandeelen.
Loewenstein bepaalt verder, dat als de
Belgische franc aan het eind van de twee
of drie jaar, waarvoor de leening is aange
gaan, in waarde mocht zijn gedaald, de Bel
gische schatkist aan het syndicaat de ge
leende tien millioen pond sterling in goud
moet terugbetalen, terwijl het syndicaat dan
ie 1750 millioen francs aan banknoten res-
litueert.
Alle koersoperaties in Belgische francs
moeten tijdens den duur der operaties door
het syndicaat worden verricht. De regeering
zou verder een plan voor de stabiliseering
van den franc moeten toepassen, opgemaakt
door het syndicaat.
Het standpunt der Bel
gische regeering?
De correspondent van de „Daily Mail" te
irussel, meldt in zijn blad, dat de Belgische
regeeering op het aanbod van den heer Loe
wenstein niet in zal gaan. De heer Loewen
stein zou invloed willen hebben in de zijde-,
metaal- en steenkolenindustrie van zijn
land en voorwaarden in dien zin aan zijn
aanbod verbonden hebben, waarop de Bel
gische regeering niet wenscht in te gaan.
Ook de correspondent van de „Oeuvre" te
Brussel weet zijn blad te vertellen, dat de
Belgische regeering zal weigeren.
Ontploffing.
Juist terwijl twee treienen elkaar bij een
fation in de nabijheid van Perpignan voor
bijreden, ontplofte een electrische centrale
welker muren en dak instortten. Tien pas
sagiers en beambten werden zwaar gewond.
Spanje en de Volkenbond
Het „Journal" verneemt uit Genève, dat
ie regeering te Madrid besloten zou heb
ben zich niet bij een „waardige onthouding"
te houden, maar aan het secretariaat bericht
van opzegging van Spanje's lidmaatschap
te zenden.
Het blad zegt dat Spanje dus niet voor
een volledige breuk terugdeinst.
De nieuwe zetels.
De gedelegeerden der Britsche dominions
bespraken met sir Austen Chamberlain de
kwestie van mogelijke gegadigden voor de
negen vacante niet-permanente zetels in den
Raad van den Volkenbond. Vernomen wordt
dat de vertegenwoordigers der dominions
niet geneigd zijn op deze zetels aanspraak
te maken, maar dit sluit niet in dat zij het
recht prijs geven om in de toekomst deze
aanspraken te doen gelden.
De Volkenbond bijeen. De
Vergadering van gisteren
De Vergadering kwam gistermorgen weer
lijeen. De zitting werd geopend door den
Canadeeschen afgevaardigde Sir George
Foster.
De Canadeesche gedelegeerde begon met
te verzekeren, dat de 120 mdlioen inwoners
van Amerika den Volkenbond groote sym
pathie toedragen. Er is, aldus Sir Foster,
sedert 1920 veel veranderd in de wereld. De
Volkenbond is gegroeid van een kind tot
een krachtigen jongen man. Deze zeven ja
ren hebben het nut van den Volkenbond
aangetoond. De bond is thans een gevestigd
instituut in het internationale leven. Hij
leeft goed werk gedaan. De eerste desillusie
was de mislukking van de pogingen om de
Vereenigde Staten tot den Volkenbond te
doen toetreden. Iedereen was er toen van
overtuigd, dat de Volkenbond zou misluk
ken. Stap voor stap zijn wij vooruitgegaan,
en al moge Amerika niet officieel in ons
midden zijn, van zijn sympathie zijn wij ver
zekerd. Wij staan immers aan den vooravond
van Atnerika's toetreden tot het Hof van
's-Gravenhage, dat een der grootste vredes-
instrumenten is. De wereld spreekt thans
ook van de pogingen van den Bond om de
naties tot ontwapening te doen besluiten,
Het idealisme van den Volkenbond was te
Locarno op een practische basis gebracht.
Sir George Foster herinnerde ten slotte
aan de financieele en reconstructie-werk
zaamheden van den Bond. Hij eindigde met
de opwekking vertrouwen te stellen in den
Volkenbond. Zijn rede werd luide toege
juicht.
Na Cecil kwam Gurrero (Salvador) aan
het woord. Hij sprak een dringend woord
over de crisis, welke op het oogenblik in den
Volkenbond heerscht, doch die, volgens zijn
meening, slechts tijdelijk zal zijn. De diep
ste oorzaak van deze crisis is ongetwijfeld
de ongelijkheid in de rechtspositie, welke
tusschen de leden van den Bond bestaat.
Het gevolg daarvan is, dat heden Argen
tinië, Brazilië en Spanje afzijdig staan. Nog
is het tijd om betere gelijkheid en gerechtig
heid te scheppen. In het belang van de demo
cratie in den Volkenbond moeten belang
rijke offers gebracht worden. Het is echter
niet de taak van de kleine landen om daarbij
den grooten mogendheden den juisten weg
te wijzen.
De Voorzitter van het Noorsche Huis van
Afgevaardigden, Hambro, wijst op de groote
beteekenis van het Permanente Hof van In-
Internationale Justitie te 's-Gravenhage. Hij
richt een beroep op den Volkenbond om
groote aandacht te wijden aan het vraag
stuk der territoriale wateren, hetgeen voor
Noorwegen van groot belang is.
Jhr. Loudon (Nederland), daarna aan het
woord komend, verlangt dat alle op de ont
wapening betrekking hebbende documen
ten naar de derde commissie verwezen zul
len worden. Jhr. Loudon dient een desbe
treffende resolutie in, waarover morgen zal
worden gestemd.
Na cenige korte mededeelingen van den
president wordt de bijeenkomst tot Vrijdag
verdaagd In de voormiddagzitting van Vrij
dag zal de Duitsche delegatie onder leiding
van dr. Stresemann aanwezig zijn.
Na de rede van den Canadees Foster kwam
lord Robert Cecil (Groot-Brittannië) aan het
woord. Toen hij op het spreekgestoelte ver
scheen, werd hij met applaus begroet.
Cecil begon met zijn teleurstelling uit te
spreken over het feit dat talrijke, onder
auspiciën van den Volkenbond tot stand ge
komen internationale conventies en beslui
ten, niet geratificeerd zijn geworden. Zoo
zijn er conventies, die door 55 staten zijn
onderteekend, docht slechts door 23 landen
geratificeerd zijn.
De internationale overeenkomst inzake
den wapenhandel is zelfs nog door geen
enkel land geratificeerd. Cecil diende een
resolutie in, waarin gewezen wordt op het
feit dat talrijke conventies nog niet gerati
ficeerd zijn en waarin er bij de regeeringen
op aangedrongen wordt de ratificatie te be
spoedigen.
In deze resolutie wordt voorts de Volken
bondsraad uitgenoodigd een commissie te
benoemen, welke tot taak zal hebben te
onderzoeken of niet tot overeenstemming
gekomen kan worden teneinde een snellere
ratificatie te bewerkstelligen.
Cecil betuigde vervolgens zijn instemming
met de werkzaamheden van den Volken
bond. „Groot-Britannië wenscht de activi
teit van den Volkenbond niet te beperken.'
Hij diende daarop een tweede resolutie in,
waarin wordt voorgesteld een commissie
te benoemen, welke tot taak zal hebben te
onderzoeken, welke quaesties binnen de
sfeer van de werkzaamheid van den Vol
kenbond vallen.
De voorzitter deelde mede, dat de beide
resoluties naar de commissie zullen worden
gezonden tot het uitbrengen van rapport,
De toestand in Spanje.
De plotselinge ommekeer in de houding
der artillerie-officieren, aanstonds nadat ko
ning Alfons naar Madrid was gesneld, en
hun onderwerping aan de militaire autori
teiten, heeft tot de veronderstelling aanlei
ding gegeven, dat de koning zijn persoonlij
ken invloed in het conflict heeft doen gel
den. Het artilleriecorps heeft den naam zeer
koningsgezind te zijn, zoodat thans ver
luidt dat de koning den officieren zou heb
ben verweten dat zij hun actie op touw had
den gezet op een tijdstip, waarop Spanje ge
wichtige internationale problemen te behan
delen heeft. Hij zou hun er van verzekerd
hebben, dat zij ten slotte toch zouden falen,
ofschoon zij strijd en verlies aan levens zou-
den veroorzaken. Ook zou hij eenige belof
ten hebben afgelegd.
De artillerie-officieren zouden beïnvloed
zijn om hun actie te staken tengevolge van
het gebrek aan steun bij de andere corpsen,
speciaal de genie. De bevolking stelde in het
geheel geen belang in het conflict.
Een vermakelijk incident deed zich tijdens
de onrustige dagen in Madrid voor. Een
Engelschman achtte zich geroepen om de
menigte voor het ministerie van oorlog toe
te spreken en, ten einde haar tot kalmte
aan te manen, een woord van Gladstone aan
te halen. In een militaire auto werd hij spoe
dig naar een politiebureau gebracht om daar
zelf tot kalmte te komen.
De uitvoer van bloembollen bedroeg over
het eerste halfjaar 1926 in totaal 2.250.806
K. G. voor een waarde van 2.496.399 te
gen 1.948.838 K. G. en 2.137.622 over het-
I zelfde tijdvak van 1925.
In den loop van dit jaar heeft zich een
commissie gevormd uit de drie Nederland-
sche Middenstandsbonden, met het doel een
onderzoek in te stellen naar een propagan
da te voeren tegen de misbruiken in den
handel met cadeaux.
Alvorens nu definitief naar buiten op te
treden, stelt deze commissie zich voor, een
vergadering te houden in het Hotel de l'Eu-
rope te Utrecht op Woensdag 15 Septem
ber, te half twee, welke vergadering voor
alle particuliere belanghebbenden en be
langstellenden, zooals voor afgevaardigden
van Kamers van Koophandel, Fabrikanten
en werkgeversorganisaties, van midden-
standsvereenigingen, werklieden- en vrou
wenorganisaties toegankelijk zijn.
Geen controle vóór godsdienstoefeningen.
Kort geleden heeft de minister van Finan
ciën een circulaire aan de directeuren der
directe belastingen, invoerrechten en accijn
zen gezonden, waarin wordt gezegd, dat het
hem „minder gewenscht voorkomt, dat de
controle op de naleving der rijwielbelasting
wet plaats vindt op Zon- en feestdagen kort
vóór den aanvang van godsdienstoefeningen.
De betrokken ambtenaren zullen zich hier
van voortaan zooveel doenlijk onthouden."
Men wees er echter op dat dit niet be-
teekent, dat er ook na de godsdienstoefe
ningen niet gecontroleerd zou mogen wor
den.
De besturen van het Nederlandsch Insti
tuut voor Volkshuisvesting, den Nationa-
len Woningraad en de R.K. Federatie van
Diocesane Woningbouwcentrales hebben
besloten gezamenlijk een congres te beleg
gen, waarbij de vraag onder het oog zal
worden gezien, of door de uitvoering welke
de regeering blijkens haar circulaire aan
de gemeentebesturen van 17 Maart 1926
aan de financieele paragrafen van de Wo
ningwet geeft, de belangen van de Volks
huisvesting voldoende worden behartigd,
Het congres zal vermoedelijk op Zaterdag
6 November a.s, te Amsterdam worden ge
houden. Aan de hand van daartoe uit te
brengen prae-adviezen zullen de volgende
vragen worden behandeld:
„Is te verwachten dat bij het verleenen
van voorschotten en bijdragen overeenkom
stig de Woningwet op den voet van de cir
culaire van den minister van Arbeid Hï en
N. aan de gemeentebesturen van 17 Maart
1926 op voldoende wijze in de woningbe
hoefte in de naaste toekomst zal worden
voorzien?
„Indien deze vraag ontkennend moet
worden beantwoord, welke politiek behoort
dan te worden gevolgd?
Zeven verzetslieden gedood.
In Midden-Soemba, vielen, naar Aneta
rntldf, honderd met lansen gewapenden een
brigade, welke onder commando stond van
een sergeant, aan. Zeven verzetslieden wer
den gedood. Het aantal gewonden is onbe
kend. Onzerzijds weiden geen verliezen ge
leden.
De vervoerbewijzen.
De dienstplichtigen van het Zesde Regi
ment Infanterie en van het Veertiende Regi
ment Infanterie, die in verband met het heet-
schen van typhus te Breda in plaats van op
9 September eerst op 13 September a.s. te
Breda voor herhalingsoefeningen in werke-
lijken dienst moeten komen, zullen voor zoo
ver zij geen gebruik kunnen maken van ver
voerbewijzen, welke in zakboekjes zijn ge
plaatst, door de Burgemeesters in het bezit
zijn gesteld van vervoerbewijzen, geldig voor
de reis naar Breda op 9 September.
De dienstplichtigen kunnen van deze ver
voerbewijzen, voorzien van den datum van 9
September zonder bezwaar gebruik maken
voor de reis op 13 September. De bewijzen
worden aan de stations als volkomen geldige
vervoerbewijzen aangenomen.
Gemeld wordt:
Van 12 tot 17 Sept-'mbir vergadert het
iaarlijksche algemeene Kapittel van de Pa
ters Cisterciënsers (Trappisten) in de moe
derabdij der Orde te Citeaux bij Dijon in
Frankrijk. Als historische bijzonderheid ver
dient wellicht vermelding, dat de Cisterciën
sers het regelmatig houden van dergelijke
vergaderingen, voor de algemeene leiding
der Orde in haar geheel en voor het particu
liere bestuur der afzonderlijke huizen van
zoo'n overgroot gewicht, het eerst hebben
ingevoerd, welk voorbeeld in den loop der
eeuwen door haast alle kloostervereenigin-
gen is nagevolgd.
Mgr. Heylen zal bij de viering aanwezig zijn.
Z. D. H. Mgr. Heylen, bisschop van Namen,
zal zich a.s. Zaterdag, vergezeld van zijn par
ticulier secretaris, den Hoogeerw. kanlinnik
Tharcissius Bootsma, per auto naar Amster
dam begeven, om er de viering van het 25-
jarig Priesterjubileum van den ZeerEerw. Pa
ter W. van Dijk, van het permanent comité
der Internationale Eucharistische Congres-
Ik weet het niet, antwoordde het meisje.
Solange gaf de gevraagde verklaring en
zeide:
Marthe heeft gelijk, men is bepaald
bang. En ik wil u wel bekennen, tante Oc-
tavie, dat ik dit eenigszins begrijp.
Och, is het mogelijk! riep tante uit;
toch was zij maar uiterst zelden van een
andere meening, als haar oogappel,
Ja, zeker! drong Solange aan. Het ge
heimzinnige, en zoo'n opvolging van onver
klaarbare feiten is toch wel geheimzinnig,
heeft altijd iets dat schrik aanjaagt. Men
voelt een rilling door zijn leden gaan, niet
omdat men nieuwsgierig is, maar omdat
men dat geheimzinnige niet verklaren kan.
Met u is dit klaarblijkelijk niet het geval
en wel omdat u de feiten, die men u ver
telt, geheel en al betwijfelt en niet aan
neemt. En toch zijn het feiten. Hoe vreemd
zij ook schijnen, men kan ze niet ontkennen.
Het is absoluut zeker, dat er sedert eenigen
tijd eene geheime macht aan het werk is,
die de bewoners van het dorp, ten minste
sommigen, met weldaden overlaadt, zonder
dat men weet waarom
En dan zijn ze nog bang! riep juffrouw
Octavie verontwaardigd uit.
Ja zeker; zij zijn bang omdat zij èn
den bewerker dezer geheimzinnigheid, èn
de reden die hem doet handelen, niet ken
nen.
En ofschoon zij vol angst rijn, steken
zij het geld in hun zakl
Dat kan men hun toch niet verwijten,
zeide Solange lachend.
Emilien trad op dit oogenblik het vertrek
binnen.
De zaak is beklonken, zeide hij treu
rig. Onze arme Coquelicot is verkocht en
het rijtuig eveneens,
Nog al duur?
Ik heb gekregen wat ik gevraagd had.
Het is goed betaald. Het paard is nog wel
goed, maar het begint oud te worden. Wat
het rijtuig betreft, moeten de gordijntjes
vernieuwd worden, de veeren zlfn versleten
en de raderen eveneens.
Die Gilly's kijken op niets meer, mérk
te mevrouw Pages op. Het schijnt, dat zij
toch wel rijk zijn.
De schat! riep tante Octavie uit en
pakte haar werk bij elkaar, hetgeen zeg
gen wilde, dat de tijd gekomen was om
heen te gaan.
De schat..., de schat.... herhaalde
Emilien. Het was wel goed, dat ik er ook
een ontdekte.
Dat gebeurt misschien nog, zeide tante
Octavie en vertrok
De industrieel schudde het hoofd.
Wie weet? zeide zij nog bij het heen
gaan. Goeden avond.
HOOFDSTUK HL
DE ONDERGANG.
De wandelaar, die den weg volgde, welke
zich langs het gebergte slingert van waar
men de fabriek van Cazevielle kan zien lig
gen, kon volstrekt niet vermoeden, welke
zware zorgen het hoofd dezer onderneming
drukten. Zij scheen zeer belangrijk en in
vollen bloei.
Om de werkplaatsen te bereiken, volgt
men een hellenden weg die naar de groote
binnenplaats leidt; deze is onregelmatig ge
vormd en door hooge en lange gebouwen
omgeven. Rechts ligt op de eerste plaats
een huis, dat tamelijk smal, maar drie ver
diepingen hoog is; het is groot genoeg om
een geschikte woning aan twee of drie be
ambten te verschaffen. Daarnaast ligt de
woninig van den fabrikant, een tamelijk
groot gebouw, een beetje achteruit gelegen
en omgeven door een open ruimte, welke
geheel van de andere gebouwen is afge
sloten. Verder liggen rondom de groote
sen bij te wonen, dat Zondag 12 September l
zal herdacht worden.
Mgr. Heylen zal bij deze gelegenheid pre
diken onder de plechtige H. Mis, dit met
Pontificale assistentie zal worden opgedra
gen, met den HoogEerw. kanunnik Bootsma
als ceremoniarius.
Den 23sten September a.s. hoopt de Zeer-
Eerwaarde Pater J. J. van den Tempel O.P.,,
Regent van het R. K, Lyceum voor Meisjes
te 's-Gravenhage zijn 40-jarig kloosterfees,
te herdenken,
Per s.s. „Oranfe" van de Koninklijke
Hollandsche Lloyd vertrok Woensdag j.l.
uit Amsterdam naar Brazilië de Zeereerw.
Pater J. A. Zanövliet, benoemd tol Over
ste der Missionarissen van het II. Hart in
die Missie. Met dezelfde gelegenheid
keerde na een zesmaandsche vacantia de
Weleerw, Pater P. Hartgers naar zijn werk
kring terug.
Ter opvolging van prof. Ribbergh is be
noemd met ingang van 1 September, tot
leeraar in de Fransche taal en letterkun
de aan de H. B. S. en H. H. S. te Rolduc,
de heer G. H. Willems uit Noorbeek.
De viering te Wageningen.
De feestelijkheden en plechtigheden te
Wageningen bij gelegenheid van het vijf
tigjarig bestaan van het Rijkslandbouwon
derwijs zullen wèl door Z. K, H. den Prins
voorzitter van het eerecomité worden bij
gewoond.
De Prins zal 14 dezer tegenwoordig zijn
bij de ontvangst ten Raadhuize te Wage
ningen en de daaraan verbonden huldi
ging en turnteest. Daarna gaat Z. K. H.
overnachten op het Paleis Het Loo, om
zich den 16en wederom naar Wageningen
te begeven ter bijwoning van de plechtige
herdenking van het halve eeuwsjubileum
van de Ned. Herv. Kerk, aldaar.
Te veel uitgaan door leerlingen.
Men meldt uit Leiden aan de „Msb.
De buitengewoon slechte resultaten van
het eindexamen van het Stedelijk Gymna
sium (ongeveer de helft der leerlingen
heeft zich aan een her-examen moeten
onderwerpen) heeft Curatoren aanleiding
gegeven een omzendbrief aan de ouders
en de leerlingen te doen toekomen, waarin
op deze slechte resultaten wordt gewezen,
waarvoor onder meerdere oorzaken de re
den hierin moet worden gezocht, dat de
leerlingen te veel uitgaan.
Te Leiden is na een langduirge ziekte
op 41-jarigen leeftijd overleden dr. F, W.
van Wijk, oud-leeraar in de geschiedenis
en aardrijkskunde aan de H. B, S. te
Leiden en aan die te Maastricht. Gedu
rende tal van jaren was hij redacteur van
„Allen Weerbaar."
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft een nieuwe parochie opgericht te
Enschedé onder den titel van O. L. Vrouw
van Altijddurenden Bijstand en heeft be
noemd tot Pastoor aldaar den Weleerw.
heer A. Hartman. Voorts heeft Z D-, H. be
noemd tot kapelaan te Overdinkel den
Weleerw, heer Th. W. van Dijk, 25 Juli
1.1 priester gewijd.
Donderdag 16 September a.s. zal het
priesterconvict aan de van Slichtenhorst-
straat te Nijmegen worden ingewijd door
Z. D. H. Mgr. Am. Diepen.
De H. Vader heeft opnieuw twee Chi
neesche priesters tot bisschop benoemd.
Het zijn de apostolisch vicaris van Taikou
mgr. Hou, Lazarist en de apostolisch vica
ris van Haitcehm, mgr. Tsu. Met de reeds
benoemde bisschoppen zullen zij door den
Paus zelf op 24 October word »n gecon
sacreerd.
De Stadsdrukkerij der Hoofdstad gaf een
alleraardigste Gids uit van Amsterdam, rijk
geïllustreerd, waarin een lijst der musea cn
andere bezienswaardigheden zijn opgeno
men, waardoor het handige boekje menigeen
van dienst kan zijn.
Naar de Tel. verneemt, is de herclassifi
catie van het gemeentepersoneel, wat be
treft het personeel der tram en der stads
drukkerij in de desbetreffende dienstcommis
sies geweest. Deze twee commissies hebben
zich met haar voorzitters, de heeren Van
Putten, directeur der tram, en De Groot, di
recteur der Stadsdrukkerij, eenstemmig te
gen een herclassificatie uitgesproken.
De beslissing dezer commissies zal nu ter
kennis van het college van B. en W. worden
gebracht.
Of het gemeentebestuur zich hierbij zat
neerleggen, of nog de herclassificatie za,
doorvoeren, zal mettertijd nog moeten blij
ken. Naar het oordeel der organisaties is de
hergroepeering echter nu van de baan.
HET BRITSCHE ESKADER.
De vier Britsche kruisers, welke een be
zoek aan de Hoofdstad zullen brengen,
komen, blijkens een radio-telegram van
vice-admiraal Kelly, Zaterdag. De bodems
worden Zaterdagochtend, omstreeks zes
uur, vóór IJmuiden verwacht.
Enkele leden van de groep der Duitsche
Sanitalsmanschaften, die met hun leider m
de hoofdstad vertoeven in verband met het
derde internationale congres voor redding-
wezen en eerste hulp bij ongelukken, heb
ben bij een door ons reeds vermeld ongeval,
dat op den Singel nabij het in aanbouw
zijnde hotel „Central" in de Vijzelstraat ge
beurde, de eerste hulp verleend aan een
drietal „echte" gewonden.
Op genoemde plaats had een vrij hevige
botsing plaats tusschen een auto en een
tramwagen. De Duitschers, die tot de pas
sagiers van de tram behoorden, stapten on
middellijk uit en verbonden de gewonden,
inzittenden van den auto, hetgeen den tal
rijken omstanders betuigingen van dank
baarheid ontlokte.
De benoeming spoedig te verwachten.
In het Woensdagavond, na afloop der
openbare zitting gehouden comité-generaal
van den Gemeenteraad is in verband met het
feit, dat de heer Roovers weldra meer dan
een maand na den dood van mr. Falkenburg
met de waarneming van het ambt van ge
meente-secretaris belast is, medegedeeld, dat
eerstdaags een voordracht van B. en W. is
te verwachten ter benoeming van een nieu
wen secretaris. Als nummer één op deze
voordracht zal, naar de Tel. verneemt, voor
komen de heer J. J. Roovers, thans admini
stratief directeur van P, W„ die mr. Falken
burg tijdens diens ziekte herhaaldelijk ver
ving. Als nummer twee (volgens de Gemeen
tewet is een aanbeveling van twee personen
rioodig) wordt genoemd mr. dr. J. H. van
Zanten, thans eveneens plaatsvervangend
gemeente-secretaris.
Met een zaag.
Een houtbewerker had een zoon, die bij
hem op dezelfde fabriek werkte. Deze
knaap, hoe onervaren ook en jeugdig, had
praatjes tegen oudere collega's, die hij
trachtte te commandeeren en af te snauwen.
Nu bestaat op werkplaatsen de gewoonte
jongelieden in dergelijke gevallen een draai
om hun ooren te geven, soma ook een schop
en zoowel het een als het ander gebeurde
toen de jongen tegen een paar collega's
weer eens drukte van je welste had.
Met den schop noch met de oorvijg even
wel ging hij accoord en toen hij terugsloeg
kreeg hij nog wat extra.
Totdat plotseling de vader van den jon
gen timmerman kwam aanloopen en den
tegenstander zijns zoons met een zaag te
lijf ging. Get. kon zich echter niets meer
herinneren.
U weet toch wel dat u iets gedaan
heb? vroeg de politierechter.
Neen Edelachtbare.
De geslagene echter herinnerde zich alles
nog precies. De oude had eerst met den
vlakken en toen met den scherpen kant
van de zaag geslagen. Een en ander was
zoodanig aangekomen dat getuige er twee
dagen mee op bed lag en het lidteeken nog
te zien is. De scherpe zaag had een bloe
dende verwonding veroorzaakt. Getuige had
verdachte de zaag afgenomen, doch toen
had deze een hamer opgenomen.
U begrijpt, toen ben ik maar hard
weggeloopen.
De officier meende, „dat de grenzen van
het geoorloofde verre waren overschreden
Een zaag is geen voorwerp om mee te
slaan. Eisch 40 boete of 20 dagen. Ver
dachte had daar nogal bezwaren tegen. Hij
verdient maar 37 en heeft negen kinderen.
Bovendien schuld aan doktoren en apo
thekers.
Waarop de politierechter „in verband
met het goede gedrag van den man tot dus
ver" en omdat hij niet veel boete kan be
talen de straf veranderde in 25 boete of
10 dagen, hoewel de geëischte boete zeker
niet te hoog was."
Larenscbe nachten.
's Nachts om 12 uur pleegt men niet te
gaan wandelen. Zelfs te Laren niet, waar
men overigens aan vreemde dingen gewoon
is. De verdachte in de volgende zaak ech
ter had dit wel gedaan. Hij vond het een
prettig moment om te wandelen en niets
hield hem tegen. Alleen hij zocht ergens
op de wandeling „een zekere plaats" en
daar Laren in zooverre nog bij andere we
reldsteden achter is dat men er geen on-
dergrondsche instellingen kent, had ver
dachte een stil plekje in een „sparrelandje"
gezocht.... Nauwelijks stond hij daar of
er kwam een hond en even later een veld
wachter en hij moest mee naar het po
litiebureau.
De officier wijzigde het proces-verbaal ge
durende de zitting in zooverre, dat ver
dachte werd ten laste gelegd „dat hij was
aangetroffen op een terrein zonder dat hij
toestemming had daar le rijn en dat hij
anders dientengevolge van vergissing was
binnengekomen."
Inmiddels vertelde de veldwachter het
ZATERDAG 11 SEPTEMBER.
Hilversum 10.50 M. 12.00 Politieber,
5.007.00 Vooravondconcert door het R
D. O.-orkest. Solist: Cris de Vos-tenor.
7.00 Politieber. 7.157.45 Lezing door den
heer Dr. Robert Saudeck, over: Grapho-
logit. 7.45 en 10.00 Persber. 8.10 V. A. R.
A.-avond. Joh. Hendriks-tenor. Nico Piel-
stroom-bariton. W. Lefeber-begeleiding.
M. Kool-declamatie. Mej. Marie Polak
viool. Ant. Krel/lge-begeleiding. Sprekeri
De heer Jan A. v. Zutphen, voorz. van
liet Koperen Stelenfonds „Nieuwe Levens
kracht," over: De T. B. C. bestrijding. L
Sonatine Schubert (viool). 2. Crucifix
(zangduo), Faure. 3. Berceyse de Jocelyn
(enor), Godard. 4. Lied van de Avondster
Tannhauser, (bariton). Wagner. 5. Les pê-
cheurs de perles (zangduo), Bizet. 6. Dn
vogeltjes, Adama v. Scheltema. Mei-ver
beelding, Adama v. Scheltema (declama
tie.)?. Toespraak door Hr. J. A. v. Zut
phen, 8a. Still wie die Nacht, Bohm, b.
Ouderhuis, Löser, (tenor). 9a. Rouw. Falk
land. b. De Koperling, v. Collem, (Declam.)
10. Air, BaiÉ. Legende. Wieniawskt
(viool). 11.. Les rameaux (bariton Faure-
Daventry 1600 3.20 Orkestconcert, fc-
Coleman-contra alt. S. Kneale Kelley-
viool. 5.20 Concert door de band van H.
M. Royal Air force. P. Byrne-bariton. 6.28
Causerie: A garden chat. 6.35 Kinderuurtje»
7.20 Tijdsein Big Ben, weerber., nieuws.
Lezing: Amateur photography. 7.45 Oud»
Engelsche muziek door R. Robertson-
8.00 Muziek, 8.20 Een Charlot-revue. Orkest»
koor en solisten. 9,20 De English singers.
9.50 Weerber., nieuws. Lezing: The ultimx
te Island. 10.15 „Ringing the changes,"'
schets, waarin R. A. Roberts alle 8 rollex
zelf vervult. 10.5012.20 Dansmuziek.
Parijs „Radio-Paris," 1750 M. 12.50 Con
cert Lucien Paris (piano-viool-cello). 5.W[
Concert. 8.50 Galaconcert.
Königswusterhausen, 1300 M. 8.50
„Rheinfahrt," vroolijk stuk. 10.5012.20
Dansmuziek. Orkest Etté.
Brussel, 486 M. en Antwerpen 265
M. 5.206.20 Concert. Orkest en zang.
8.20 Concert. Mr. Letroye-zang. 10.20
Nieuwsbcr.
Munster 410 M. 1.35—2.50 Orkest
concert. 4.054.20 Kindervertellingen. 4.20
—4.50 Sprookjes. 4.50—6.20 Orkestcon
cert. 6.20—7.20. 7.20—7.50 Lezingen. 8.20
9.20 Declamaties. 9.20—10.50 Gitaar-Kamer-
muziek. 10.50 Vroolijke muziek en zang.
geval heel anders. Driemaal al had men ga-
tracht het schuurtje open te breken op het
erf waar verd. was aangetroffen. Bovendien
werden er uit de boomen vruchten gesto
len. Toen de verdachte op het land bij het
erf werd aangetroffen, zette hij t aanstonds
op een loopen. Wel vijfhonderd meter duur
de de race. Steeds bleef de veldwachter
vijf a' zes meter achter herf. Ten slotte had!
hij hem te pakken.
Verdachte ontkende iets te maken ts
hebben met vroegere pogingen om in d«
6chuur te dringen, maar de rapporten over
hem waren allerminst gunstig.
In Amsterdam, zeide verd., heb ik
nooit last van de politie gehad, maar in
Laren „moeten ze roe altijd hebben
De politierechter wees er op, dat er een
maximum straf van zes maanden staat op
het gepleegde feit. Hij wilde volstrekt niet
zeggen, dat verd. degene was, die al meer
op het erf was geweest, doch het feit dat
hij daar was aangetroffen, was toch wel
vreemd. Overeenkomstig den eisch van den
officier, werd verdachte tot een gevangenis
straf voor den tijd van een maand veroor
deeld
Moeder en dochter.
Moeder was werkster. Ze verdiende goed,
heel goed eten en drinken, maar vond het
toch noodig van haar patroon bij wien rij
ongeveer acht dagen werkzaam was, lin
nengoed, doeken, schoteltjes en dergelijke
mee te nemen. Thuis verdeelde ze dat met
haar dochter, die wel wist, waar de dingen
vandaan kwamen, maar er niets van zeide.
„Vindt u het zelf niet een schande?" vroeg
de politierechter. „U steelt dag in, dag uitl
„Ja, 'k heb er vreeselijk berouw over. Ik
heb het nog nooit gedaan."
„Nu, dat belief ik te betwijfelen. Dan
durf je nog een briefje schrijven om je loon!
Terwijl je ze voor 40 en nog meer be
steelt!"Je loon! De gevangenis dèèx
hoor je heusch thuis."
„Ach, meneer, zou ik niet voorwaardelifk
kunnen krijgen? voor mijn huishouden!"
„Ja, nu voorwaardelijk. Ik geloof, dat hel
geen indruk op je maakt, als je niet wat
voelt!"
De officier van Justitie vond, aat de juf
frouw een schandelijk misbruik van het ik
haar gestelde vertrouwen had gemaakt. Z. i.
waren er geen termen voor een voorwaar
delijke straf en hij requireerde vier maanden
gevangenisstraf.
De politierechter had meer meelij met
het gezin van de juffrouw dan met haar en
legde haar de straf voorwaardelijk op.
Nadat de juffrouw snikkende de zaal haa
verlaten, stond de dochter terecht, omdat ze
drie schoteltjes ten geschenke had aange
nomen, welke zij wist, dat ze van diefstal
afkomstig waren.
De moeder werd als getuige gehoord.
Het was een hardroerend tooneeltje: M
dochter met een brutaal gezicht in de bank
der verdachten, de veldwachter achter haar,
de moeder achter het getuigenhekje de vin
gers opstekend voor den eed en daarna be
kennend: „Ja, ik had ze gestolen.... Mijn
dochter kon het weten!"
De officier eischte 1 maand gevangenisstraf
voorwaardelijk. In verband met het feit, dat
verdachte een slecht voorbeeld in haar moe
der had gehad, luidde het vonnis conform
den eisch.
binnenplaats fabrieksgebouwen; zij zijn hoog
en groot, met talrijke vensters voor licht en
lucht.
In de fabriek ging het opgewekt en leven
dig toe; schaterend gelach en luidruchtige
stemmen klonken door elkaar; men hoorde
het geblaf der honden en het geschreeuw
van den voerman, die zijn paarden aan
spoorde, met het doffe gerommel der
vrachtwagens. De arbeidsters werkten in
lange rijen in de verschillende afdeelingen
der fabriek. De zon, die door de groote ra
men vrijen toegang had, het gekakel en het
gelach van de vrouwen en meisjes uit het
Zuiden, die steeds zoo vroolijk en opgewekt
zijn, het komen en gaan van hen die het
een of ander te doen hadden en in het
voorbijgaan een geestig gezegde tusschen die
menigte wierp, dat alles droeg er toe bij,
om deze gebouwen te omhullen met een
atmosfeer van blijmoedigheid.
En op den dag volgend op dien treurigen
avond, dat de fabrikant aan zijn familie het
einde bad aangekondigd, hield plotseling
alles stil: de machines, de wagens, het ge
praat en het gelach. Een meesterknecht had
door de heele fabriek aangekondigd:
Mijnheer heeft bevel gegeven het werk
te staken; allen moeten op de binnenplaats
bij elkaar komen.
Welke ontsteltenis! Toch had men begre
pen, waarom het werk jnocst neergelegd
worden. Sommigen wisten sedert geruimen
tijd, dat de patroon geen geld meer ver
diende en dat hij vroeg of laat zou gedwon
gen zijn de fabriek te sluiten. Men had ech
ter niet willen gelooven, dat het zoover zou
komen. Zij toch, die van den eenen dag in
den anderen leven, zijn meestal lichtzinnig
en onbedachtzaam. Zij zijn die meening toe
gedaan en dit staat rotsvast in hun
geest dat een patroon, wat men ook
moge zeggen, altijd rijk is, door het feit,
zelf, dat hij werkgever is. Daarvandaan, dat
h(?t personeel van de fabriek de ramp niet
voorzien had, ofschoon het gemakkelijk te
raden was door al hetgeen in den laatsten
tijd had plaats gehad.
En nu dit ongeluk hen verraste, terwijl zij
er in de verste verte niet aan dachten, was
het des te grooter. Zij waren terneer ge
slagen, vooreerst omdat zij plotseling hun
broodwinning kwijt waren, en vervolgens eri
dit moet tot hun eer gezegd, omdat zij op
recht van hun patroon hielden, omdat hij
aen rechtschapen, goed on liefderijke man
was.
Wanneer de leiders het hart der menschen
nog niet bedorven hebben met het afschu
welijke gif van den haat, schuilt in de ziel
van het volk een groote teergevoeligeid en
een bewonderenswaardige trouw.
Nu waren allen, ernstig en stil, op de
binnenplaats bijeen. De patroon verscheen
op den drempel van zijn kantoor. Hij was
zeer bleek. Een oogenblik beschouwde hii
zijn werkvolk en gaf een teeken, dat hij
wilde spreken.
Men luisterde met eerbied en medelijden.
Beste vrienden, sprak hij, ik wil u in
alle eerlijkheid de verwijderde en naaste
oorzaken verklaren van de smartelijke om
standigheden, die mij hebben gedwongen,
tegen mijn wil in, van u afscheid te nemen.
Toen ik ongeveer twintig jaar geleden
mijn vader ben opgevolgd, was zijn maat-
schappelijken toestand niet schitterend. Hij
was bijna rijk geweest, maar had ettelijke
jaren voor zijn dood een groote som bij
een notaris verloren. Dank aan zijne wils
kracht, had hij de zaak kunnen voortzetten.
Hij was echter dat zware verlies nooit te
boven gekomen; het had hem het noodige
kapitaal ontnomen dat hij behoefde om dt
fabriek flink te doen vooruitgaan. Om grond
stoffen te koopen, moest hij leeningen slui
ten, die hem zwaar drukten. Hij kon er niet
toe komen de machines te verbeteren, noch
het bedrag der zaken te doen stijgen. Zoo
was het hem onmogelijk om met goed ge
volg te concurreeren met andere fabrikan
ten, die over kapitaal beschikten en beter
waren toegerust. Hij streed tot het einde
en stierf in zorgen. Ik was toen nog jong
en vol illusies. Ik dacht dat ik zou slagen,
daar waar mijn vader schipbreuk geleden
had, wanneer ik de verouderde manier van
productie verbeterde.
(Wordt vervolgd.)
4
