m
SOCIAAL' LEVEN.
Onze Katholieke Arbeiders
beweging en het Engelsche
mijnconflièt..
oorzaak van *t niet-stetmen moet gezocht woe
den niet bij ons, doch bij de Engelsche
Mijnwerkersfederatie
Maandbericht over de maand
Augustus 1926.
GEMENGD NIEUWS.
Op lijn 5 in Amsterdam.
De vadermoord te Roitterdam.
De spoorwegramp bij
Voorschoten.
Dagelijksche Dingen.
Het weer in Europa.
Wel bijtijds.
Branden In ons land.
KERK EN SCHOOL.
Het Zevende eeuwfeest van den
H. Franciscus van Assisi.
Het Pius-Convict te Nijmegen.
KUNST EN KENNIS.
Pater Abraham A Canta Clara.
BOEK EN BLAD.
De nieuwe Raad bijeen.
De openbare zitting.
De eerste besluiten.
De typhus-epidemie.
De Burgeroorlog in China.
Het conflict bij den Ooster
spoorweg.
De economische wereld
conferentie.
Briand en Stresemann.
Het Proces-Schröder.
Nieuwe aanslag op en trein.
Het geschil in de Britsche
mijnindustrie.
De arbeidshervatting.
Scheepsramp op de Zwarte Zee,
BINNENLANDSCH NIEUWS*
Jhr. Mr. A. F. O. van Sawé
van Ysselt.
MARKTNIEUWS.
Het bestuur van het Nationaal Arbeids
secretariaat (N.A.S.) zond d.d. 2 September
aan het bestuur van het R.K. Werkliedenver
bond een schrijven aldus luidende
„Ik lees in nummer 16 van „Leerling en
Leiding" op bladz. 383/384 het volgende
Toen de staking 12 weken geduurd had,
was 780.765 Engelsche ponden (9.369.180
gulden) aan steun binnengekomen een be
drag, dat wekelijks aan uitkeering noodig is.
Men kan daaruit alleen afleiden de bittere
armoede onder de mijnwerkersbevolking
nu de staking reeds 17 weken duurte, want
dat de Engelsche vakbeweging in staat was,
uit eigen middelen zulk een massa eenigszins
behoorlijk te steunen, is niet aan te nemen."
In het Roergebied deelt een vertegenwoor
diger der Britsche Mijnw?rkersfederatie mede,
dat per familie over 17 weken 24 shillings
(is f 14.40) in totaal was uitbetaald.
De strijd duurt voort. Ondanks absoluut
onvoldoende ondersteuning houdt het leger
van mijnwerkers stand. Ondanks desillusies,
het terugtrekken der hulptroepen op 12 Mei,
het achterwege blijven eener krachtige steun
beweging van het I.V.V., waarbij de mijn
werkers aangesloten zijn, houden zij stand.
Omdat hun zaak een rechtvaardige is, zooals
in Engeland van verschillende kanten erkend
is. In verband met dit conflict liet een
katholiek Bisschop te Liverpool zich uit over
de onmogelijkheid een private industrie te
handhaven, wanneer zij geen menschwaardig
bestaan verzekeren kan aan haar arbeiders.
Gij weet, hoe het met de steunbeweging
der mijnwerkers gegaan is. Gij weet, dat
meer dan de helft van den ingekomen steun
afkomstig is van het Russisch Vakverbond,
hoewel het Russische Vakverbond niet aan
gesloten is bij het I.V.V. Gij weet dat het
I.V.V. en haar aangesloten vakcentrales zich
aan steun onttrokken hebben, totdat na
honderd dagen strijd bleek, dat het Ameri-
kaansch Verbond van den Arbeid, niet deel
uitmakende van het I.V.V. en als ultra-ge
matigd bekend, een steunbeweging voor de
mijnwerkers inzette. Pas toen volgde het
I.V.V. het voorbeeld van de Roode Vak-
vereenigingsinternationale ën van hetAmeri-
kaansche Vakverbond. In ons land loopt
thans een steunbeweging van het N.V.V.
Beter laat dan nooit
Het bij het I.V.V. aangesloten Duitsche
vakverbond erkent in een manifest van 27
Augustus, dat de uitkomst van den strijd
der mijnwerkers beslissend is, niet alleen
voor de Engelsche arbeiders, maar voor de
arbeiders van Europa. Deze erkenning kwam
laat, maar zij kwam. Zij is natuurlijk juist.
Omdat zij juist is, geldt voor arbeiders van
alle richtingen, wenden wij ons tot U, daar
Uw Verbond een groot aantal Nederlandsche
arbeiders omvat.
Uitgaande van de veronderstelling dat
Uw Verbond het arbeidersbelang waarachtig
dienen wil, uitgaande van het inzicht, dat
Uw Verbond in de Nederlandsche Arbei
dersbeweging een belangrijke plaats in
neemt en een andere nuance vertegenwoor
digt dan de protestantsch-christelijke vak
beweging, van wie wij niet veel sympathie
voor strijdende arbeiders verwachten, kennis
nemende van het hierboven aangehaalde
citaat uit Uw tijdschrift, doen wij een drin
gend beroep op U niet langer formeele be
zwaren te laten gelden tegen steunverlee-
ning. De zaak gaat boven den vorm Hoe
wel het N.A.S. evenmin deel uitmaakt van
het I.V.V. als gij, was het voor ons van den
eersten dag af niet twijfelachtig dat finan
cieel en daadwerkelijk gesteund moest wor
den. De nood in de mijnwerkersgezinnen is
hoog gestegen. Het achterwege laten van
hulpverleenen is het in de kaart spelen der
Britsche Mijneigenaren, die zich op den on
dergang der Britsche Mijnwerkers-federatie
richten. Gij hebt voor eenigen tijd een uit-
noodiging gehad dier Federatie om de mijn
werkers van Engeland ter hulp te komen.
Onbegrijpelijk voor ons zijt ge toen niet in
gegaan op dat voorstel, maar na de uiting
in Uw tijdschrift verwachten wij dat Gij Uw
standpunt zult herzien en ook van Uw kant
onmiddellijk een steunbeweging zult inzet
ten.
Gaarne eenig antwoord op dit schrijven.
Met strijdersgroeten,
Bestuur N.A.S.
(get) H. SNEEVLIET, Voorzitter.
Op dezen brief heeft het Verbondsbe-
stuur jl. Maandag als volgt geantwoord
Met belangstelling namen wij kennis van
uw schrijven d.d. 2 dezer, betreffende het
conflict der Engelsche Mijnwerkers.
Hoewel wij uw waardeerend oordeel over
onze Katholieke Vakbeweging op prijs stel
len, bevreemdt het ons, dat U blijkbaar zoo
weinig prijs stelt op zaken, waarbij de waar
digheid der arbeidersbeweging ten nauw
ste betrokken is. Dit valt te meer op, omdat
toch moet worden aangenomen, dat Gij wilt
geacht worden vooraan te staan in den strijd
om de waardigheid van den individueelen
arbeider. Hetgeen nu voor den individueelen
arbeider geldt, geldt toch wel minstens even
zeer voor collecticiteiten van arbeiders
Wij merken een en ander op, omdat U
blijkbaar van oordeel zijt, dat ons Verbond
louter om een „formeel bezwaar" gemeend
heeft, hoe ons dit ook spijten kan, niet te
mogen steunen.
Gij kent de zaak voldoende toen de En
gelsche Mijnwerkers-federatie zich tot ons
Verbond wendde hebben wij telegrafisch
de aangesloten Vakbonden tot een vergade
ring uitgenoodigd, terwijl ook reeds voor
voordien met die bonden was beraadslaagd
over het Engelsche conflict. Ondér alge-
meene instemming werd besloten onder
staand telegram te zenden aan de Engelsche
Mijnwerkers-federatie.:
„De Centrale der Katholieke Vakbewe
ging in Holland in vergadering bijeen met
vertegenwoordigers der aangesloten bonden,
besprekend uw verzoek om steun voor de
in strijd zijnde kameraden, geeft u dringend
in overweging u te wenden tot het interna
tionaal Christelijk Vakverbond, Utrecht,
Holland."
Wij verzochten den betrokken bond dus
dringend, zich tot de Internationale te wen
den (I.C.V.) waarna ons Verbond onmid-
delijk een steunactie zou hebben georgani
seerd. Was ons verlangen onredelijk? Be
staat er, objectief beschouwd, bezwaar te
gen, dat men, internationaal, de katholieke
vakbeweging Erkent Gij bestrijdt de on
duldbare heerscherspositie van het I.V.V.,
en terecht, doch zou het dan niet van gren-
zelooze zedelijke slapheid getuigen, wanneer
wij, ondanks die doelbewuste negatie, toch
hulp zouden aanbieden zou, om een Ne-
derlandschen term te gebruiken, het niet
gaan gelijken op de positie van den hond,
die likt de zweept, waarmede hij wordt afge
ranseld
Waarom, mogen wij toch vragen, geeft de
Engelsche Mijnwerkersfederatie (wij vra
gen nog niet eens de Centrale der Engel
sche Vakbeweging) geen gevolg aan ons
dringend verzoek: wendt u tot het interna
tionaal Christelijk Vakverbond?
Is het niet, omdat men bewust de Inter
nationale van de Katholieke Vakbeweging
wil negeeren? En dat ondanks steun blijk
baar zoo dringend noodig is.
Gij zult toch als ernstige vakvereenigings-
menschë*. moeten erkennen, dat het onder
die omstandigheden voor ons Verbond on
mogelijk is een steunbeweging te organisee-
ren en dat ook de leden van ae bij ons Ver
bond aangesloten bonden d«'a_as zouden
handelen, wanneer zij steupden 'f
Gij, zult toch moeten e kennen,- dat de
Gij moet dus niet bij ons aankloppen tot
het organiseeren van een steunbeweging
wij zijn daartoe, gelijk Gij weet, bereid
doch bij de Engelsche Mijnwerkersfederatie
opdat zij doen Zal, wat redelijkerwijze van
haar gevraagd mag worden, namelijk dat zij
zich wendde tot het I.C.V.
Doet zij dat bewust niet, dan kan «n mag
er onzerzijds niet worden gesteund,
Wij vertrouwen, dat Gij na ernstig on-
bevoordeeld beraad het met ons standpunt
eens zult kunnen zijn.
Met collegiale groeten*
v.h. Bestuur v. h. R.K. Werkliedenverbond:
(get. A. C. DE BRUIJN, Voorz.
(g t.) J. A. SCHUTTE, secretaris.
Voor rekening van „Herwonnen Levens
kracht" werden uitgezonden naar het Sa
natorium „Berg en Bosch" te Apeldoorn:
1 Aug, 1 lid uit Noorden: 6 Aug. 1 lid uit
Dordrecht; 16 Aug 1 kind uit Wassenaar: 19
Aug. 1 kind uit Nijmegen; 20 Aug, 1 lid uit
Rotterdam; 20 Aug. 1 vrouw uit Rotterdam;
20 Aug. 1 kind uit Gaanderen; 23 Aug. 1
kind uit Haarlem; 26 Aug. 1 lid uit Haar
lem; 26 Aug, 1 kind uit Nijmegen; 30 Aug.
1 lid uit Utrecht; 30 Aug. 1 lid uit Volen-
dam; 30 Aug. 1 kind uit Warmenhuizen.
Naar „Maria Auxiliatrix" te Venlo:
10 Aug. 1 kind uit Eindhoven; 10 Aug. 1
kind uit Utrecht: 20 Aug. 1 kind uit Wage-
ningen; 23 Aug. 1 kind uit Eindhoven; 24
Aug. 1 kind uit Waddinxveen; 31 Aug. 11
kind uit Helmond.
Deze patiënten ontleenden hunne rechten
alg volgt-. 6 als aangesloten bij den Ned. R.-
K. Volsbond, Bisdom Haarlem; 3 als aange
sloten bij den Ned. R. K. Metaalbew.bond;
3 als aangesloten bij den Ned. R.-K. Fa-
brieksarbeidersbond; 2 als aangesloten bij
den Ned, R.-K. Tabaksbewerkersbond; 2 als
aangesloten bij den Ned. R.-K, Textielarbei-
dersbond; 1 als aangesloten bij den Ned. R.
K. Fabrieksarbeidersbond; 1 als aangesloten
bij den Ned. R.-K. Bond van Overheidsper
soneel; 1 als aangesloten bij den Ned. R.-K.
Grafischen Bond.
Op 31 Augustus 1926 waren. 105 patiënten
voor rekening van „Herwonnen Levens
kracht" in behandeling.
IN
„Ja," zei Gerrit de conducteur, „ik hèp het
geleese, meester, maar voor sooiets moet je
in Rotterdam weexse. Hier kompt sooiets niet
vóór."
„Waar heppe jullie het ofer informeerde
een klein, buikig mannetje met een bril op,
die juist was opgestapt en den aanvang van het
gesprek tusschen Gerrit en 'n bonkigen werk
man niet had verstaan.
De conducteur lichtte hem bereidwillig in.
„Ofer dat gefalletje op lijn 3' in Rotterdam.
Sal je ook wel fan gehoord hebbe."
„Geen stom woord. Wie sal mijn dat ver-
telle."
,,'t Hep in de krant gestaan, fadertje," zei
Gerrit en zuchtte diep.
„Ken wel weese, maar ik lees geen krante.
D'r staan mijn te feel fuile leuges in."
De honkige werkman krabde zich achter
het oor.
„Leuges, ja, as je 'n kappitelistische krant
leest. Maar in De Tribune segge se waar het
op staat, ken je van opan."
„Laat naar je herses kijke," grinnikte de
buikige, „allemaal sprookjes met scheld-
woorde."
De bonkige keek zwart als de nacht.
„Jij bent je nog niet bewust van de toe
komstige wereldorde," wijnkoopte hij, „maar
je moet 's op onze méétings komme in Hand
werkersvriendenkring. Salie je oogen wel ope
gaan 1"
„Geef mijn maar een broodje met kaas,"
Zuchtte de kleine, die blijkbaar zijn vertrou
wen in wereldhervormingen met behulp van
Tribunes sinds lang was kwijt geraakt.
„Om nou op dat gefalletje in Rotterdam
terug te komme," zei Gerrit, die altijd liever
over de huiselijke dingen des-levens sprak,
„laat daar nou op lijn 3 een conducteur an 't
bakkeleie komme met s'n schóónfader."
„Da's komiek," zei de buikige.
,,'t Is 'n boefestreek van die ouwe," meen
de Gerrit. „Hij segt soo foor se fuile neus
weg kijk 's conducteur wat daar op de reels
leit, en mèt dat die conducteur zich naar buite
bukt om te kijke, geeft-ie 'm een opsaniker
foor se kanus, dat de trem haast uit de reels
fliegt. En toen had je de popoe an het hup-
pele, dat ken je wel begrijpe."
„En toen vroeg de kleine.
„Toen hebbe se tot an de follegende halte
getandakt, en toen hebbe se die ouwe an
de pulliesie ofergelefera."
De bonkige werkman keek grimmig rond,
alsof hij zich overtuigen wilde dat er geen
schoonvaders in de tram waren van hetzelfde
kaliber.
„Jk hep óók 'n schoonfader," bromde hij,
„da's net soo'n exemplaar.
Niet dat-ie 'n poot naar me sol uitsteke,
want as-t-ie met 'n finger naar me wijst, haal
'k 'm s'n hart rauw uit s'n lijf
„Sachies an, dan breekt het lijntje met,"
interrumpeerde de buikige, beduusd van zoo
veel bloeddorstigheid. Maar de werkman liet
Zich niet sussen.
„De jongste schoonfader most tachentig
jaar weese," zei hij met verheffing van stem,
en keek uitdagend door de tram of er soms
iemand was die er tegenop kwam. Maar onder
de weinige passagiers op het laatste stuk van
het traject bevonden zich blijkbaar geen
schoonvaders, althans geen schoonvaders met
haar op hun tanden.
De werkman werd rustiger, en Gerrit zucht
te dieper dan ooit. Ook hij had een schoon
vader.
„Inplaas," zei de bonkige, „inplaas datte-die
ouwe kerels dankbaar zijn, hebbe se nog 'n
heele hoop kouwe drukte op d'r lui lijf ook.
Je geeft soo'n akelig stuk dochter van se, de
kost voor het ete, en dan hebbe se nog praat
jes op de koop toe. Die ouwe van mijn wijf is
ook van dat slag. Fooral-as-t-ie 'n borrel op
hep. Dan kompt ie me rekenschap frage, dat
'k 'n paar cente in me sak hou voor 'n pruimp
je tabak. Mijn hande hebbe al wat gekriebeld"
„Da's allemaal goed en wel," zei Gerrit, en
keek onvervaard naar den bonkige „maar" je
heb lammelinge van schoonzoons ook."
„Accoord fan Putte", lispelde de buikige.
„En 'n schoonzoon die de Tribune leest,
sou ik heelemaal niet luste."
De werkman lachte schamper.
„Neem jij nou maar 'n foorbeeld an lijn 3 in
Rotterdam," zei hij, „en dan mag 'k lije dat
jou schoonfader je nog 'sjiet soo op je akelige
tabernakel kompt geefe."
De atmosfeer werd een tikje dreigend, en
Gerrit was een man met tact.
„Sooiets ken mijn niet oferkomme, mijn in
géén gefal," zei hij met diepen ernst.
„En waarom joü niet efe goed as n an
der vroeg de werkman.
„Omdat 'k mijn schoonfader verlede week
begréfe heb," zei Gerrit, die dienzelfden mid
dag net voor hij in dienst moest, nog n glaase
bier met den ouwen man had gedronken.
De werkman deed er het zwijgen toe
van een overleden schoonvader wist hij niets
kwaads te zeggen. En aan de volgende halte
ging hij, na een brommerigen groet, zijns
weegs.
„Waar is-t-ie an gestorrefe?" vroeg de
buikige belangstellend.
„An d- pip," zei Gerr.l ..maar nou is-ti-ie
w :r beter, en U-j> - -unpt-ie n srellet;e(
paneL-W
„O-o-o-o-o r-, mompelde het kleine man
netje, „is het 'm datte. Nou verstane me me
kaar beter,,,."
(Maa n da gochtendcounant.)
De dader blijft nog zwijgen.
In verband met den vadermoord in de
Slachtstraat te Rotterdam, kunnen wij nog
meedeelen, dat de dader halstarrig blijft
weigeren, nadere Inlichtingen te geven.
Voorts vernemen wij, dat hij reeds- twee
maal in een krankzinnigengesticht verpleegd
werd en wel eenmaal in „Maasoord'' en een
keer in Utrecht. Ongeveer twee weken ge
leden had hij de ouderlijke woning verlaten.
Hij was in de Sionstraat op kamers gaan
wonen. De vorige week nog had de vader er
bij den Geneeskundigen dienst over ge
klaagd, dat hij weer last van zijn zoon kreeg
en dat deze nu zelfs bedreigingen uitte. In
afwachting van het nader geneeskundig on
derzoek had men hem zooveel mogelijk met
rust gelaten. Niemand had natuurlijk kunnen
verwachten, dat de jongen plotseling tot een
dergelijke gruwelijke ,daad zou komen.
Donderdagmiddag werd in het ziekenhuis
aan den Coolsingel de sectie op het lijk Ver
richt.
De toestand der gewonden.
Het rapport omtrent den toestand der, bij
de spoorwegramp gewonden, die in het Aca
demisch Ziekenhuis verpleegd worden, luidt:
Alle patiënten vooruitgaande. De 4-jarige
Christine Barten zal spoedig zoo goed als
hersteld de inrichting verlaten.
De Jumbo 3719 maar Leiden overgebracht.
Donderdag is de Jumbo 3719, de locomo
tief van den bij „De Vink" verongelukten
trein, naar het station te Leiden overge
bracht. De machine zal gedemonteerd wor
den. De deelen zullen met werkwagens
naar de centrale werkplaats te Haarlem
worden overgebracht
Door de politie te Leiden zijn ongeveer
een uur na het spoorwegongeluk nabij de
Vink foto's gemaakt van de toenmalige
situatie ter plaatse, welke ter beschikking
zijn gesteld van den officier van justitie en
van de Directie der Nederlandsche Spoor
wegen.
Er komt een koopman aan de deur met een
heele groote collectie kammen.
Als er open wordt gedaan, vraagt hij
„Mevrouw thuis
„Er is hier geen mevrouw", zegt de meid.
„Mijnheer dan thuis
De meid, die wel weet, dat mijnheer toch
niet koopt aan de deur, liegt „nee, mijnheer
ook niet thuis."
Maar ongelukkiger wijze wil mijnheer net
uitgaan, en valt met z'n neus in de kammen.
„Ha, mijnheer wèl thuis zegt de koop
man met een steelschen woedenden blik naar
de meid. „Mooie kammen mijnheer Stalen
kammen, zwarte kammen, echte beenen kam
men, mijnheer, wat u maar wil^ mijnheer."
Maar mijnheer voelt niets voor een nieuwe
kam, en nog minder voor een exemplaar van
een koopman aan de deur. Zegt dus „Nee,
dank u, niets noodig", en wil de deur uitgaan.
Maar de koopman houdt hem tegen „U
koopt er wel een, mijnheer, spotprijzen mijn
heer, allemaal import uit België, u krijgt ze
haast cadeau mijnheer."
Maar mijnheer zegt nog eens nee, en maakt
haastig de deur open.
De koopman, woedend, schreeuwt hem
toe Goed mijnheer, best mijnheer, koop
maar niet mijnheer, dan hou ik me khamme-
tjes, maar dan hou jij je luissies 1"
De weerkundige deskundige van de'N.
Crt. schrijft
Gedurende de laatste dagen waren in het
groote Europeesche meteorologische waar
nemingsgebied groote tegenstellingen in de
weersgesteldheid van verschillende gedeelten
te zien. Zondag, toen het weer hier buiig en
zwaar bewolkt was, stond de thermometer
over het geheele vasteland hoog en heerschte
daar warm, helder weer. De omgeving van
het Engelsche Kanaal had weliswaar vrij hel
der weer maar de wind was daar sterk en deze
toestand is daar zoo gebleven gedurende de
volgende dagen. Het gebied van hoogen druk
dat nog steeds boven het Zuidelijk deel van
Europa aanwezig is, is van veel beteekenis
gebleven, maar het Noordelijk deel is het
tooneel geworden van vrij groote en diepe
depressies, die elkaar nu snel opvolgen. Tus
schen deze beide luchtdruk gebieden ligt
een strook ongeveer over Engeland en de
Kanaalstreek, alsook over ons land waar
het luchtdrukverval groot is en dientenge
volge een harde westelijke wind waait. Deze
toestand is voor de weersgesteldheid in ons
land niet gunstig. Was de wind zwak, dan zou
het bij de thans nog heerschende temperatuur
en met gebroken, soms lichte bewolking, dus
met vrij wat zonneschijn, goed weer kunnen
zijn, maar de sterke wind bederft veel. Boven
dien is het door de nabijheid van kleine, se
cundaire depressies ongestadig weer met nu
en dan dreigende buien, die echter niet veel
regen brengen, behalve gisteravond, toen om
9 uur een zware regenbui overtrok.
Over het algemeen staat de barometer vrij
hoog, al is hij ook de laatste dagen voortdu
rend aan het dalen. Sedert gisteravond is
weer een stijging aan den gang. Het gebied
van hoogen druk ligt echter nog zoo dicht bij
dat wij als het ware juist even over den rand
aan de zijde der depressie liggen, hetgeen voor
ons de nadeelen van deze laatste medebrengt
en van den hoogen druk slechts de geringe
kans, dat zich dit over ons zal uitbreiden, In
den regel trekt het gebied van hoogen druk
zich in dezen tijd van het jaar hoe langer
hoe meer naar het Zuiden terug en krijgen de
depressies meer en meer de overhand, waar
mede dan ook de herfstweerstoestand wordt
ingeleid.
In het centrum van dit gebied van hoogen
druk kan men nu het verschijnsel zien optre
den, dat des morgens vroeg de temperatuur
beneden, de normale daalt. Dit verschijnsel
is een gevolg van de sterke afkoeling door
warmte-uitstraling gedurende de reeds langer
wordende nachten met een helderen hemel.
Overigens geniet Zuid-Europa van prachtig
nazomerweer.
In het Noordelijkste gedeelte van het waar
nemingsgebied verscheen nu en dan reeds
eenige vorst. Ook in Zweden waren de mor-
gentemperaturen reeds niet veel meer boven
het vriespunt, als een waarschuwing dat de
winter in het Noorden reeds op komst is.
Men meldt uit Hoogezandi Bekend is nu
reeds dat er ruim zestig sollicitanten zijn
voor het ambt van burgemeester alhier, dat
15 Nov, a.s. vacant komt. Het verluidt, dat
de sociaal-democraten D, Bartels, lid der
Prov. Stat-n te Gronir-jen en E._ Rugge,
wethouder van Crop X ender die solli
citanten ei/éi
Woensdagnacht is te Morr« bij Metsla-
wier, door onbekende oorzaak een per
ceel, bewoond door den heer F, Dijkstra,
totaal afgebrand. In een oogenblik stond
het geheele gebouw in lichtte laaie, zoodat
van den inboedel zoo goed als niets kon ge
red worden. Een en ander was verzekerd.
Te Overdinkel, gemeente Losser, ont
stond door onbekende oorzaak brand in een
tweetal arbeiderswoningen, eigendom van
den heer Janssen. Daar het vuur zeer snel
om zich heen greep, kon niets gered wor
den. De huizen zijn tot den grond toe afge
brand.
Alles is verzekerd.
Te Budel is het huis van de wed, P, D.
aan de Heikant afgebrand. De inboedel en
een varken gingen verloren. Oorzaak onbe
kend. Assurantie dekt gedeeltelijk de
schade.
Te Meerland is de behuizing van Steven
Kluter geheel afgebrand.
Pauselijke gansten voor het Franciscaansche
Jubeljaar.
Op aanvraag van den Proncrotar-Gene-
raal van de Orde der Minderbroeders heeft,
zooals de Acta Ordinis Fratrum Minorum
van September melden, Z. H. Paus Pius XI
welwillend eenige privileges uitgestrekt tot
andere dan Franciscaansche Kerken, wan
neer deze om plaatselijke redenen tot vie
ring van het eeuwfeest mochten aange
wezen worden.
Gedurende de driedaagsche en dagelijk-
sche oefeningen, die aldaar tot viering van
het eeuwfeest gehouden worden, zullen
daarom alle altaren van deze kerken ge
privilegieerd zijn voor alle seculiere en
reguliere geestelijken. De betreffende Bis
schop kan hetzij persoonlijk hetzij door zijn
gevolmachtigde ook in die aangewezen ker
ken énmaal den Pauselijken zegen geven
met vollen aflaat, door alle geloovigen te
verdienen onder de gewone voorwaarden.
Hetzelfde geldt ook voor de votiefrris
van Sint Franciscus, welke tijdens die dagen
door iederen priester als „pro re gravi mag
gelezen worden, mits toestemming daartoe
gegeven wordt door den Bisschop van het
diocees en den resp. anderen Ordinarius.
(Msb.)
Het Tehuis voor priester-studenten aan de
R, K. Universiteit. De plechtige
inzegening door Mgr. A. F. Diepen.
Donderdagmorgen heeft Z. D, H. Mgr. A.
F. Diepen, Bisschop van 's-Hertogenbosch,
namens het Doorluchtig Episcopaat van
Nederland, op plechtig wijze het Pius-con-
vict te Nijmegen, bestemd voor de priester
studenten, die de R. K. Universiteit bezoe
ken, ingewijd.
Dinsdagmorgen om 10 uur droeg Z. D, H.
Mgr. Diepen een Stille H. Mis op in de
kapel van het Convict, geassisteerd door
de priesterstudenten, de Eerwaarde Hee-
ren de Bruijckere en Kok uit het Bredasche
diocees.
De plechtigheid der inwijding daarna
werd bijgewoond door den Hoogeerw. Heer
Deken C. A, van Son, de leden van het
Curatorium, de heeren F. M. A. van Schaeck
Mathon, burgemeester, mr, dr. H. J. A. M.
Lübbens en den secretaris mr. C. Prinzen,
den Senaat van de R, K. Universiteit, ver
tegenwoordigd door den rector-magnificus
prof. mr. dr. J. van der Grinten. Verder
werden opgemerkt bijna alle professoren
der Universiteit, de Zeer Eerw, Heeren
Pastoors der stad, A. F.'M. Sweens, direc
teur en P. J. A. M. van Grinsven, prof. van
het Bisschoppelijk Seminarie te Haaren en
de priester-studenten van de diocesen van
's Bosch, Breda, Roermond en Utrecht.
Handschrift ontdekt.
Studienassessor Karl Schmid deelt in de
„Reichspost" mede, dat prof. dr .Karl Bert-
sche uit Schwetzingcn bij Heidelbergj^iezer
dagen in de Weensche Nationale Biblio
theek op een reeks handschriften gestoo-
ien is van Pater Abraham a Santa Clara.
De ontdekking is van bijzondere betee
kenis, daar men tot nu toe zoo goed als
niets van diens werken in handschrift
kende. De vondst omvat dictaten en manu-
scriptes uit vroeger en later tijd en ont
werpen voor de .nagelaten geschriften"
van den grooten prediker en volksschrij
ver,
BOEKBESPREKING.
De Gemeentewet in Vragen
en Antwoorden door J. W. A.
C. van Loenen, decretaris der
gemeente Beverwijk. Tweede,ge
wijzigde "en aangevulde druk.
Uitgave N. Samson, Alplien
a/d. Rijn.
Van deze, oorspronkelijk door wijlen
den heer M. A. Jentink bewerkte en later
door den heer H. J. G. Hartman herziene
uitgave, verscheen in 1921 een nieuwe be
werking door J. W. A. C. van Loenen, secre
taris der gemeente Beverwijk.
Het was thans noodig een tweeden, ge-
wijzigden en aangevulden druk te doen ver
schijnen.
Hierdoor is zeker het bewijs gelevtrd,
dat het boekje, ook in een nieuw kleed, zijn
weg heeft gevonden en in zeer ruimen kring
als een eenvoudige, doch zeer bruikbare weg
wijzer in de bepalingen der Gemeentewet, op
prijs wordt gesteld.
Gebleken is, dat het door ambtenaren,
raadsleden en allen, die belang stellen in
de gemeente en hare administratie, veel
vuldig en met vrucht wordtjjgebruikt.
Het boekje is thans weer geheel op de
hoogte van den tijd gebracht. De allerlaatste
wijzigingen der Grondwet en der Gemeen
tewet zijn daarin verwerkt en met de nieu
were opvattingen voor zoover deze in lite
ratuur of jurisprudentie tot klaarheid of
uiting kwamen, werd zooveel mogelijk re
kening gehouden. Nu en dan is een verge
lijking gemaakt tusschen de geldende wet
en het in 1923 verschenen regeeringswets-
ontwerp tot herziening der Gemeentewet.
Hierdoor is getracht deze uitgaaf, méér
nog dan tot nu toe, dienstbaar te maken aan
de opleiding en de repetitie voor het examen
ter verkrijging eener akte van bekwaamheid
in de gemeente-administratie, voor zooveel
het vak kennis van het bestuur der gemeente
betreft.
Ten einde gelegenheid te geven om bij de
studie, de uitkomsten'van eigen onderzoek
aan te teekenen, worden ook met wit door
schoten exemplaren van dezen leidraad ver
krijgbaar gesteld. In deze handleiding wordt
voorts telkens verwezen naar de welbeken
den, uitvoerigen commentaar op deze belang
rijke organieke wetDe Gemeente en hare
toepassing, eveneens door den schrijver de
zer handleiding bewerkt. y
Ongetwijfeld zal deze editie in haar nieuw
kle,ed weder in onderscheiden klingen in
een behoefte "corzien.
De veertien leden van den Raad van den
Volkenbond zijn gisterenmiddag even na vijf
uur, in een niet-openbaré zitting bijeenge
komen, waarmede tegelijkertijd de 42e zit
ting van den Raad geopend werd.
Op voorstel van dr. Stresemann behield
Benesj het voorzitterschap van den Raad,
ook voor de 42e zitting.
Bij deze vertrouwelijke zitting, waarin
naast administratieve vraagstukken ook de
door de uitbreiding van den Raad noodza
kelijk geworden hervorming van de voorbe
reidende commissie voor de ontwapenings
commissie werd behandeld, zal zich een
openbare zitting aansluiten.
Het Zw. Tel. Ag. meldt nog dat Strese
mann zijn voorstel om Benesj tot voorzitter
te herkiezen motiveerde met de verklaring
dat het met het oog op de hervorming van
den Raad beter zou zijn een ervaren lid
van den Raad met de leiding te belasten.
Precies zes uur opende Benesj de eerste
openbare zitting van den uitgebreiden Raad
van den Volkenbond met een rede, waarin
hij o.a. op de historische beteekenis der ge
beurtenis wees, en daarna namens alle le
den van den Raad Duitschland en zijn ver
tegenwoordiger, dr. Stresemann, als perma
nent lid welkom heette.
Na de verdere woorden van welkom aan
de vertegenwoordigers der nieuwe niet-per-
manente leden van den Raad, hernnerde
Benesj onder verwijzing naar de historisch
gedenkwaardige zitting waarin Duitschland
tot den V. B. toetrad, aan het woord van
Briand, dat er in den V. B. geen partijen
mochten bestaan, om vervolgens te verkla
ren, dat het de plicht van den V. B. was
de groote beginselen van het V. B.-pact
in den geest van vriendschap, cordialiteit en
oprechtheid uit te voeren. Hij eindigde met
het uiten van den wensch, dat de Raad ook
in zijn nieuwe samenstelling in denzelfden
geest van internationale samenwerking en
wederzijdsch elkaar begrijpen de groote
grondbeginselen van het V. B.-pact zou uit
voeren.
Na deze korte begroelingsrede begon de
Raad met de behandeling zijner agenda,
welke overigens slechts punten van onder
geschikt belang behelsde.
De Raad besloot in 1927 een internatio
nale conferentie bijeen te roepen voor de
stichting van de unie tot hulpverleening bij
nationale rampen, overeenkomstig de plan
nen van den Italiaanschen senator Ciraolo.
Voorts werd besloten in de commissie ter
voorbereiding der internationale ontwape
ningsconferentie, waartoe vertegenwoor
digers van alle leden van den Raad behoo-
ren, ook gedelegeerden der vroegere leden
van den Raad, Brazilië, Spanje, Uruguay en
Zweden te benoemen.
De Raad besloot aan de Vergadering voor
te stellen de stichting van het nationaal
tehuis voor Armenische vluchtelingen in de
sovjetrepubliek Erivan definitief in het leven
te roepen.
Gedurende de laatste 24 uur heeft de
typhus-epidemie te Hannover zich gelukkig
minder snel uitgebreid dan de voorafgaande
twee dagen het geval was geweest. In de
ziekenhuizen werden in den afgeloopen
nacht slechts een kleine 40 nieuwe patiën
ten opgenomen, zoodat er thans 1260 zijn.
Met de thuis verpleegde zieken te zamen
echter wordt het aantal ziektegevallen op
pl.m. 1500 geschat.
Het aantal typhuspatiënten neemt ook te
Halberstadt schrikbarend toe. Tot dusver
werden er 60 in de ziekenhuizen opgeno
men, waarvan er één is overleden.
Twee Amerikaansche torpedojagers zijn
voor Hankau geankerd, waardoor de Ame
rikaansche marine-strijdmacht op Jangtse
op zes torpedojagers en twee kanonncer-
booten is gebracht.
Uit Riga wordt aan de „Times" gemeld
dat volgens verklaringen in politieke krin
gen te Moskou in verband met de inbeslag
neming van de eigendommen van den Chi-
neeschen Oosterspoorweg door Tsjang Tso
Lin nieuwe verrassingen kunnen worden ver
wacht. In een bezoek van De Martel, den
Franschen gezant in China, aan Moekden,
zien de bolsjewisten namelijk een begin van
interventie van Frankrijk in de spoorweg
kwestie. Frankrijk zou den wensch koeste
ren de situatie uit te buiten met het doel
compensatie te rrlang'n voor de gelden,
door zijn burgers opgebracht voor bet aan
leggen van den spoorweg. Franrijk zou vol
gens bericht uit Charbin reeds steun van
Groot-Brittannië en de Vereenigde Staten
hebben voor zijn aanspraken op den spoor
weg, terwijl Japan er zich niet tegen zou
verzetten.
In de tweede commissie van den Volken
bond betreffende de technische organisatie,
bracht de Belgische premier Theunis als
voorzitter der voorbereidende commissie
verslag uit nopens de kwestie der bijeen
roeping der economische wereldconferentie.
Hij gaf een overzicht van de Mei-verga
dering der voorbereidende commissie en
kondigde aan, dat de a.s. zitting op 15
Nov. 1926 zou worden gehouden.
Twee kwesties zouden de richting der
conferentie bepalen, nl. de douanepolitiek
der verschillende landen en 'voorts het doel,
de industrieele organisaties in internationaal
opzicht nader tot elkaar te brengen.
De bijeenroeping der conferentie hing af
van de resultaten der werkzaamheden in
November.
Theunis betoogde, dat het in den regel
aan een land op zich zelf onmogelijk is met
eigen krachten uit een economische crisis te
geraken, zoodat een dergelijke conferentie
hoogst noodzakelijk was.
De Duitsche vertegenwoordiger baron
Rheinbaben wees op de internationale over
eenkomst der ijzerindustrieën en het voor-
loopig Duitsch-Fransch handelsverdrag, Wel
ke bewijzen, dat Duitschland bereid is in
deze aangelegenheid krachtig mede te wer
ken, Hij stelde voor, de conomische maat
regelen, welke thans reeds kunnen worden
getroffen, niet uit te stellen tot na de we-
rellconferentie.
Briand en Stresemann zijn overeengeko
men om elkander heden te ontmoeten, ten
einde een langdurig onderhoud te hebben
over de tusschen beid' landen hangende
'•west'
Ofschoon in Fransch» kringen aan dit ons
derhoud het gewicht wordt gehecht, hetwelk
het heeft, wordt er op gewezen, dat het
slechts een algemeene beteekenis kan hebben
en meer zal dienen voor de beide onderhan
delaars om van gedachten te wisselen, dan
om verbintenissen voor hun resp. landen
aan te gaan. -
Onder geweldige belangstelling van 3e
zijde der pers en van het publiek is gisteren
te Maagdenburg het proces tegen den pseu*
do-student en moordenaar van den boekhou
der Heling begonnen.
De groote sensaties, die men algemeen
verwachtte, zijn uitgebleven. Schröder legde
een volledige bekentenis af, die tot in bij
zonderheden overeenstemde met de verkla
ringen, welke hij bij het verhoor door d*
Beïlijnsphe recherche heeft afgelegd. Hij
verklaarde dat hij in zeer armoedige om
standigheden had verkeerd en tenslotte op
het plan was gekomen, een advertentie te
plaatsen, waarin een boekhouder voor een
plattelandsspaarbank werd gevraagd. De
gegadigde moest 500 Mark cautie kunnen
storten. Op de een of andere manier wilde
hij dan probeeren, den sollicitanten de gel
den afhandig te maken. De eerste, die er
met deze advertentie invloog, was Helling,
die door de firma Haas was ontslagen. Na
lange aarzeling had Schröder den ongeluk-
kigen jongen man doodgeschoten en zich de
500 Mark alsmede het horloge van het
slachtoffer toegeëigend, waarna hij het lijk
in den kelder begroef.
Op de vraag van den president, hoe
Schröder op de gedachte was gekomen, den
groot-industrieel Haas van aanstichting tot
moord te beschuldigen, weigerde de be
klaagde te antwoorden. Hij voegde er echter
uit eigen beweging aan toe, dat hem dit
noch door den rechter van instructie, noch
door de met het onderzoek belaste Maag*
denburgsche recherche was geïnspireerd,
Toen in den afgeloopen nacht de D-treif»
37 van Schwerte naar Unna het station
Holz-Wickede passeerde, wierpen onbeken*
den met steenen, waardoor eenige ruiten
werden vernield. Personen werden niet ge*
kwetst. De daders zijn nog niet opgespoord*
Baldwin, die Woensdagavond uit Afx-lee*
Bains is teruggekeerd, had gisterochtend een
langdurig onderhoud met de leden van de
Steenkoolcommissie uit het kabinet.
's Middags had er een zitting van het ge*
heele kabinet plaats, welke twee uur
duurde. Naar verluidt heeft het kabinet de
geheele kolenkwestie aan een bespreking on*
derworpen en de door de Steenkolencom*
missie aangenomen houding onderschreven.
De premier heeft de leiders der mijnwerker*
opgeroepen, om hedenochtend een bespre*
king met hem in Downing Street te heb*
ben, terwijl hij eveneens den voorzitter va4
de Vereeniging van Mijneigenaars zal ont*
moeten.
Het aantal mijnwerkers, dat thans in de
mijnen werkt, overtreft de zeventigduizend,
De wekelijksche productie wordt op een
minimum van een half millio€H ton
tegen vier millioen gedurende dezelfde
periode het vorig jaar.
Gemeld wordt, dat het Russisch» stoom*
schip „Sergiew" in de nabijheid van Batoem
op een mijn is geloopen. Uit de to) dusver
ontvangen berichten blijkt, dat 50 pereooetf
in de golven zijn omgekomen.
Zaterdag 18 dezer zal het 25 jaar geleden
zijn, datjhr. mr. A.F.O. van Sasse van Ys-
selt zitting nam als lid van de Tweede Kamer,
Behoudens een korte tusschenpoos heeft de
heer Van Sasse van Ysselt die 25 jaar het
district Den Bosch, sedert de uivoering van
het evenredig kiesrecht den Rijks kieskring
's-Hertogenbosch in de Tweede Kamer ver
tegenwoordigd.
PURMEREND, 15 Sept. Afslagvereen,
Beemster, Purmerend en Omstr, Aardappelen
f 1.06 a 1.07 per zak van 25 K.G.; bla-
boonen 0.70 h f 2.10 per zak van 15 K.G.s
Snijboonen 0.30 èi 3.60 per zak van 15
K.G.; Pruimen 6 23 ct. per K.G.;
kommers 3.40-3.50 per 100: Tomaten 10-
17 ct. per K.G.; Augurken: middel 35 a 45
ct. per mand 6 K.G.; basterd 43 ctgrof-
fijn 1.15 4/ 1.75; fijn fijn 0.65; stek U
3 ct.; bommen 15 4 21 ct.; bloemkool 1.80
a f 6.8Ó per 100; roode kool 3,10; sprmtkool
f 1.55 per 15 K.G.; spinazie 32 4 49 ct. per
5 K.G.; postelein 5 a 6 ct. per K.G.; andij
vie 1.80 a 2.90 per 100 krop; «lden» 90 4
130 ct. per 100 krop; wortelen 4.20 a
f 14.90 per 100 bos; uien 0.52 4 0.66 per
25 K.G.; prei 3.70 per 100 bos; druiven
f 0.53 4 0.63 per K.G.; Appelen Codlin
Keswick 12 4 20 ct. per K.G.; Cox s Pomona
23 ct.; Kandijzoet 13 a 15 ct.; Present van
Engeland 17 ct.; Transparante de Cronsels 19
A 24 ct Peren: Beurré dAmanlis 12 ct. per
K.G Beurré Claigeau 4 ct. per K.G.; Beurré
de Mirode 9—13 ct.; Beurré Hardy 7 4 20 ct 1
Beurré Lebrun 7 4 10 ct; Beurré Superhn 6 ct,
Beurré van den Ham 9 ct.; Boerengroen
f 3.20 4 8.10 per 100 K.G.; Conseiller de la
Cour 9 per 100 K.G.; Durandeau 6 4 11 ct.
per K.G.; Duchess Williams 5 4 14 ct.; Gie-
ser Wildeman 5 4 11 ct.; Juttepeer 16 ct.|
Kamperveen 5.90 4 6 per 100; Ixnilsse
Bonne 8 a 29 ct.; Maagdenpeer 6 4 15 eti
Nouveau Poiteau 5 4 11 ct.; Perzikpeer 7 4 11
ct.; Seigneur d'Esperen 19 ct.; Soldat La*
boureur 7 4 10 ct.
HOOFDDORP, 16 Sept. 1»26. Tan»*
nieuwe 13—13.75; Rogge 9.50—10.23;
Gerst Chevallier 10—10.75; Wintergerst
f 9—9.50; Haver 8.75—9.25; Witte Duive-
boonen 15—16; Paardeboonen 12—16»
Groene erwten 1221; Schokers 2030j
Vale erwten 2025; Karwei 37 38,50;
Geel mosterd 25—29; Blauwmaanzaad
3C40; Koolzaad 20—22; Kanariezaad
14—15. T,„
Prijzen per 100 K.G.
GOUDA, 16 Sept. 1926. 175 partijen eieren.
Kipeieren van 7—8 per 100 st. Eendeieren
van 67 per 1C0 st. Handel zeer vlug.
12<"2 pond boter. Goeboter van 0.95-*
1.00 per pond, Weiboter f 0.850.90 pef
pond. Haddel vlug.
