De Mlllloenen-nota,
Véréërngde vergadering
van beide Kamers der
Staten-~G ener aal
EERSTE KAMER.
VOORZITTER DE HEER VAN VOORST
TOT VOORST.
De nominatie voor Voorzitter
van de Tweede Kamer.
Samenstelling van den stoet.
Op het Binnenhof.
In de Ridderzaal.
De intrede der socialisten
in de Ridderzaal.
LUCHTVERKEER.
Vliegtuig gestort.
Fonck's vliegtuig gestort.
VERKEER EN POSTERIJEN.
De overweg in den spoorweg
AlkmaarBergen.
GEMENGD NIEUWS.
De militair ongeregeldheden
te Assen.
Dronkemansrelletjes van
militairen tc Etle.
Vlektyphus geconstateerd.
MARKTNIEUWS.
op Dinsdag 21 September 1926
lot opening van de gewone zitting der
Staten-Generaal.
De beer J. J. G. BAROy VAN VOORST
.TOT VOORST, die het voorzitterschap be
kleedt, opent, nadat de leden der Staten-
Generaal zich in de Ridderzaal vereenigd
hebben, des namiddags te half één de ver
gadering en doet door den griffier der Eer
ste Kamer voorlezen een Koninklijk besluit
van 9 September 1926, houdende zijn benoe
ming tot voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal gedurende de zitting, die
zal aanvangen op den derden Dinsdag in
September 1926.
De voorzitter benoemt een commissie, die
Hare Majesteit de Koningin in het gebouw
zal ontvangen en uitleiden.
De commissie bestond uit de Eerste Ka
merleden de heeren Haffmans, Heerkens
Thyssen, De Veer, van den Bergh Jr. en Jhr.
de Savornin Lohraan en uit de Tweede Ka
merleden de heeren dr. J. Th. de Visser,
Duymaer van Twist, Aalberse, Fleskens,
Dresselhuys en Wintermans, mej. Wester
man, de heer J. J. C. van Dijk mevrouw Bak-
ker-Nort en de heer Knottenbelt.
De ministers, hoofden van ministerieele
departementen, en de leden van den Raad
van State vereenigden zich te één uur des
namiddags mede in de Ridderzaal.
Hare Majesteit, vergezeld van Zijne Ko
ninklijke Hoogheid den Prins der Nederlan
den, Hertog van Mecklenburg, kort na cén
uur in de Ridderzaal aangekomen, wordt
door de commissie in de vergadering binnen
geleid, neemt plaats op den troon, en houdt,
terwijl Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins
naast Haar gezeten is, de troonrede, die in
ons no. van gisteren is afgedrukt.
Hare Majesteit de Koningin, vergezeld van
Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins en
voorafgegaan door de commissie, verlaat de
vergaderzaal.
De Voorzitter sluit, nadat de commissie in
(le zaal is teruggekeerd, de vereenigde ver
gadering.
Vergadering van 21 September.
Geopend te 3.15.
Na opening der vergadering deelt de
VOORZITTER zijn benoeming als voorzitter
mede. Bij de vermelding van de ingekomen
stukken wordt onder applaus der leden
voorgelezen het telegram, waarmede de
voorzitter de Kamer dank zegt voor de hul
debetuigingen ter gelegenheid van zijn tach
tigsten verjaardag.
Op voorstel des VOORZITTERS wordt
besloten de geloofsbrieven der herkozen
leden in handen te stellen van twee com
missies, n.l. een voor groep II, en een voor
groep IV.
De VOORZITTER verzoekt de commissie
van groep IV in de eerste plaats diligent te
willen zijn ten opzichte van zijn geloofs
brieven.
De VOORZITTER schorst daartoe voor
enkele oogenblikken de vergadering.
Na heropening der vergadering brengt de
commissie bij monde van den heer JANS
SEN verslag uit over haar onderzoek van
bedoelde geloofsbrieven en concludeert tot
toelating van den heer Van Voorst tot
Voorst. Dit wordt goedgekeurd.
De vergadering wordt hierop tot morgen
11 uur verdaagd voor het onderzoek der
overige geloofsbrieven.
De heer Ruysch de Beerenbrouck is met
evergroote meerderheid als no. 1 op de
voordracht voor president van de Tweede
Kamer gebracht.
Toen H. M. de Koningin en Z. K. H. de
Prins der Nederlanden ten 1 ure, gezeten
in het door acht paarden getrokken gala-
rijtuig, met postiljons op en livreikoctsen
naast de opgetuigde paarden, onder de to
nen van het Wilhelmus, het gebulder van
het geschut en het hoera-gerocp van de
volksmenigte het Paleis verlieten, zat in het
met twee paarden bespannen rijtuig, dat aan
de Koninklijke koets vooraf ging, de opper-
ceremoniemeester greaf Du Moncea-u. Diens
rijtuig werd voorafgegaan door een rij
knecht-majoor ep twee rijknechts te paard,
in groot gala, en die op hun beurt werden
voorafgegaan door een commando cavalerie,
met de trompetters en den standaard van
het corps.
Ter rechterzijde van de Koninklijke staat
siekaros reed te paard Harer Majesteit's ad
judant-generaal en chef van haar Militaire
Huis, vice-admiraal Bauduin, in marine-te
nue, ter linkerzijde, eveneens te paard, de
gouverneur der residentie, generaal-majoor
van Rijswijk de Jong.
Onmiddellijk achter het Koninklijk rijtuig
sloten zich te paard aan de officieren van
het Militaire Huis der Koningin, namelijk de
adjudanten in buitengewonen dienst luite
nant-generaal Weber, generaal-majoor er-
beek en kolonel Borel, die eerst onlangs
benoemd is tot buitengewoon adjudant.
Voorts de adjudanten in gewonen dienst ma
joor Rüys, majoor Jhr. Laman Trip (adju
dant van den Prins) ritmeester Jhr. de
Jonge van Ellemeet en kapitein van het
Nedèrl.-Indisch Leger, de Jonge van der Ha
len ten slotte dp ordonnance-officieren van
H. M. Ie luitenants Phaff, baron Sirtema van
Grovestins en Jhr. Verheijen.
Een commando cavalerie sloot den stoet.
Het behoeft nauwelijks gezegd, dat de
Vorstelijke Personen van het begin van den
tocht tot het einde geestdriftig werden toe
gejuicht door de honderden, die opeenge
pakt stonden achter de hun geweren en sa-
bels presenteerende infanteristen, cavaleris
ten en artilleristen.
feij aankomst op het Binnenhof, waar, be
halve de menschenmassa op straat, geen
venster onbezet bleef van de openbare ge
bouwen, klonk het Koninklijke Echtpaar op
nieuw het Wilhelmus door de Kom Militaire
Kapel tegemoet,
De eerewacht uit het 6e regiment infan
terie, welke ter weerszijden van den hoofd
ingang der Ridderzaal stond opgesteld, be
wees hier de militaire eer.
Een detachement van 60 man politietroe-
pen had het verdere deel van het Binnenhof
afgezet en achter deze manschappen stond
het publiek rijen dik.
De ingang tot de Ridderzaal was overhuifd
door het bekende breede baldakijn van rood
fluweel met gouden franje. Onder dat bal
dakijn werd H. M. begroet door den adju
dant in buitengewonen dienst, vice-admiraal
Rambonnaf, oud-minister van Marine, en
den adjudant in gewonen dienst luitenant
ter zee le kl. baron De Vos van Steenwijk.
In de Ridderzaal waren van de Hofhou-
Hing in officieele hoedanigheid aanwezig', de
grootmeesteres der K^oningin, gravin Van
Lynden van Sandenburg, de groot-officieren
der Kroon, voor zoover te 's-Gravenhage
ïanwezijk de kamerheer-ceremoniemeester.
baron Van Hardenbroek van Eockhorst, de
kamerheeren in gewonen dienst F. L. M. bar
ron van Geen (particulier secretaris der Ko
ningin) en jhr. A. G. Sickinghe, en de ka
merheeren in buitengewonen dienst J. W. J.
baron Taets van Amerongen, mr, W, A,
baron van Ittersum, mr. W. J. baron van
Lynden, jhr. H. J. Repelaer van Driel, W, H.
baron Taets van Amerongen van Wouden
berg, te Maarn, en A. J. Looxma van Wei
deren baron Rengers, te Amersfoort.
Bij hen voegden zich na aankomst van
den stoet op het Binnenhof, alle hofdignita-
rissen, civiele en militaire, die deel hadden
uitgemaakt van den stoet, zoodat de Ko
ningin en Prins, die inmiddels binnen de
zaal waren ontvangen, door de commissie
van in- en uitgeleide, gevormd uit leden
der Eerste en Tweede Kamer, naar den
Troon geleld werde^.
Zoodra de Koningin had plaats genomen
op den Troon, schaarde zich de grootmees
teres ter zijde van Hare Majesteit de groot-
officieren en de gouverneur der Residentie
namen plaats achter den koninklijken zetel,
terwijl de kamerheer-ceremoniemeester en
de acht genoemde kamerheeren zich rechts
en de officieren van het Militaire Huis links
van den Troon plaatsten.
Om twaalf uur zijn de publieke tribunes
reeds gevuld en vertoont een enkele uni
form zich in de zaal. Nog een uur wach
ten! Maar men verveelt zich niet. Het
eene Kamerlid na het andere verschijnt,
een witte broek van een oud-minister brengt
wat leven tusschen het zwart en goud. Na
men, worden genoemd, men raadt, men her
kent. In het midden van de zaal, tusschen
den troon en den voorzitterszetel, vormen
zich grr cjes. Een enkele rok mengt zich
tusschen de uniformen. Baron Van Voorst
tot Vocrst verschijnt met het lint van het
grootkruis van den Nederlandschen Leeuw.
Allen haasten zich hem te verwelkomen.
Er zijn meer kleurige linten verschenen,
gcud-geel, een blauw-paars, een geel-rood,
een vuurrood, en geel, en blauw. Tusschen
de Jüamerleden mengen zich andere hoog-
waardigheidsbekleeders. Dan verschijnt het
corps diplomatique achter in de zaal en
vult de diplomatenloge. De ministerraad ver
schijnt. En dan even vóór één uur komen
op een lange rij achter elkaar de socialisti
sche Kamerleden aangewandeld. Ze zijn
stemmig in het zwart, maar om zich toch
dragen ze geen rok, maar jacquet.
De socialisten zijn inmiddels naar voren
gekomen. Maar ze komen niet in het mid
denvak. Ze mengen zich niet in de gesprek
ken. Stilletjes glijden ze de stoelenrijen in,
links van den voorzitter, vlak vèór de
diplomatenloge. Voelen ze zich nog een
beetje onwennig in de nieuwe sfeer? En
kelen hebben de groote stap van het Ge
bouw der Tweede Kamer naar de Ridder
zaal blijkbaar nog niet aangedurfd. Stenhuis
ontbreekt. Wibau't, Mendels en Sannes zijn
er ook niet. Tellen we goed, dan zijn er
18 roode leden van de Tweede Kamer en
4 van de Eerste Kamer aanwezig.
Dan klinkt de bel. De Voorzitter laat het
Koninklijk Besluit voorlezen, waarbij hij tot
Voorzitter der Vereenigde Vergadering is
benoemd. Hij leest de namen op van de
commissie, die Hare Majesteit de Koningin
en Z. K. H. den Prins binnen zullen leiden.
Als de commissie heengaat, verschijnt
Mgr. Nolens op de trap. In zijn purperen
mantel trekt hij als altijd aller aandacht.
Waar gaat hij heen? Door het middenpad
komt hij aan en dan gaat hij direct rechts
af naar de socialisten. De heer Albarda
krijgt een hand en wellicht een hartelijk
complimentje voor zijn durf om de fractie
in de Ridderzaal binnen te voeren. Dan
gaat Mgr. naar den heer IC. ter Laan en
weldra is hij in druk gesprek gewikkeld
mét den aanvoerder der ontwapenaars.
Buiten klinken de bazuinen, De voor
zitter belt. In de zaal wordt bet stil. Men
wacht. Buiten heft de muziek het Wilhel
mus aan. Telkens herhaald gejuich dringt
tot de zaal door. Daar binnen wordt het zoo
mogelijk nog stiller. Men luistert naar de
betoogingen op het Binnenhof.
Voor de tweede maal zet, dc muziek het
Wilhelmus in. In spanning wacht men. Dan
plotseling klinkt luid door de zaal: „Hare
Majesteit!" Een trilling gaat door alle aan
wezigen. Allen staan op als de Koningin
zich met langzamen tred naar den troon
begeeft. Haar houding en gebaar impenee-
ren en geruischloos zetten allen zich weer
neder als Hare Majesteit op den troon heeft
plaats genomen.
Met wat zwakke, maar welluidende stem
leest de Koningin de Troonrede voor. Een
enkele passage klinkt helder boven de an-
cre uit. Dan komt met kracht en overtui
ging: „Moge Gods milde zegen op Uwen
at beid rusten! Ik 'verklaar de gewone zit
ting der Staten-Generaal geojjend."
„Leve de Koningin!" klinkt het door de
zaal. Allen staan op 'en juichen Hare Ma
jesteit toe behalve de socialisten van
die kleine en kleinzielige betooging konden
ze zich blijkbaar toch niet onthouden.
Langzaam daalt de Koningin de trappen
vin den troon af en verlaat de zaal.
Dan zijn de socialisten óók opgestaan.
Buiten mengen ze zich tusschen de anderen
en uit de opmerkingen, die aan weinig di
plomatieke lippen ontsnappen, bemerkt men
dat de demonstratie van de macht der tra
ditie, die de jaarlijksche opening der Staten-
Generaal is, ook op hen indruk gemaakt
heeft.
Ze hebben er geen spijt van de roode
heeren, dat ze zich „Ministerfahig" hebben
verklaard.
Voor het overige bood de zaal weder het
gebruikelijke kleurige en luisterrijke aspect,
door de vele schitterende ambtsgewaden én
fraaie damestoiletten. De Heer Duymaer v.
Twist was in generaalsuniform, evenals de
voorzitter der Vereenigde Vergadering, ba
ron van Voorst tot Voorst, die ditmaal voor
het eerst het lint van Grookruis van den
Nederlandschen Leeuw over de uniform
droeg.
De Koningin was in een bois de rose
robes en droeg een hoed met afhangende
struisveer van dezelfde kleur, zij had een
parelsnoer om den hals, de Prins was in
admiraalsuniform. Beiden waren getooid met
het lint van het Grootkruis van den Neder
landschen Leeuw.
Bij het binnenkomen en verlaten der zaal
werd de Koningin begeleid door het Eerste
Kamerlid den heer Haffmans, de Prins door
het Tweede Kamerlid Dr, de Visser,
Terugkeerende naar het paleis zwaaide
H. M. hartelijk naar de Prinses, die voor
een raam stond van den zijvleugel,
Het kille weer verhinderde het Konink
lijk Echtpaar op het balcon te verschijnen.
Nu verschenen zij voor een der ramen van
het Paleis.
Aan de nota over den toestand van 's-lands
financiën ontleenen we het volgende:
De geraamde uitgaven voor 1927,
De uitgaven van 1926 bedragen totaal
691,369,912,16 en wel buitengewoon
65,810,215, gewoon 625,559,679,16.
De voor 1927 geraamde uitgaven bedra
gen totaal 646,966,696,71 en wel buitenge
woon 55,098,050, gewoon 591,868,646,71,
dus gewone dienst 1927 minder
33,691,050,45 dan 1926.
Met betrekking tot de stijging en daling
welke zich bij vergelijking tusschen de
cijfers voor 1926 en 1927 voordoen kan om
trent de belangrijke afwijkingen h»t volgende
worden medegedeeld;.
Vooreerst moet er op worden gewezen,
dat in de totale uitgaven voor 1927, in te
genstelling met die voor 1926, geen uitgaven
zijn begrepen ter zake van de Staatsmijnen.
In de eigenlijke Staatsbegrooting komen
thans ter zake van de Staatsmijnen onder
de gewone uitgaven en inkomsten geen
andere bedragen voor, dan de onder de
middelen geraamde rente van een obliga
tieschuld van 35 millioen ft 5Yt pCt., ter
wijl op hoofdstuk VIIA het aflossingsbe
drag van deze schuld ad 780.000 naar
den buitengewonen dienst is overgebracht.
Wil men dus ter verkrijging van een zui
verder vergelijking tusschen de gewone uit
gaven der diensten 1926 en 1927 den invloed
3er Staatsmijnen uit beide diensten weg
laten, dan moet het totaal der gewone uit
gaven voor 1926, ad 625,559, 679,16, met
7 41,620,500 worden verminderd en het to
taal der gewone uitgaven voor 1927 met
78Ö.OOO worden verhoogd.
Een tweede punt waarop gewezen moet
worden, is dat in bovenstaand totaalcijfer
van de gewone uitgaven voor 1926 niet
voorkomen een bedrag van 2,201,225
Marine-uitgaven en 2,409,000 Zuiderzee-
uitgaven, waarop toch reeds bij de indiening
der Staatsbegrooting was gerekend en waar
voor dan ook van het begin af de dekking
was aangewezen.
Brengt men de tweeërlei bovenstaande
correcties aan, dan blijkt, dat de raming
der gewone uitgaven voor 1926 moet wor
den vermindert} met 41,620,500 (de toen
maals geraamde uitgaven der Staatsmij
nen) en vermeerderd met 4,610,225
(2,201,225 2,409,000),
Het geraamde cijfer der gewone uitgaven
voor '26 wordt alsdan 588,549,422,16, Het
geraamde cijfer der gewone uitgaven voor
1927 is 591,868,646,71.
Intusschen vereischt, zooals boven reeds
bleek, voor een zuivere vergelijking ook
dit laatste bedrag correctie. Het moet na
melijk verhoogd worden met 780,000,
Uit één en ander blijkt, dat het cijfer der
gewone uitgaven voor 1927, voor een zui
vere vergelijking met dat voor 1926, moet
verhoogd worden met 780,000 en ver
laagd met 4'A millioen. Het wordt dan
588,148,646,71.
Met inachtneming van bovenstaande cor
recties derhalve de lagere raming der ge
wone uitgaven voor 1927 dan die voor 1926,
niet 33,691,050,45, maar 400.775,45.
De middelen.
De middelen en inkomsten ter bestrij
ding der uitgaven zijn geraamd op
611,808,305,11, waarin begrepen is aan
buitengewone ontvangsten 906,587,25,
zoodat voor gewone ontvangsten blijft
603,901,717,86,
De middelen, welker opbrengst in de
maandelijksche middelenstaten wordt gepu
bliceerd. (Middelen AF zijn opgenomen
voor 472,599,600, tegen 458,196,000
voor 1926, en zijn hooger geraamd
14,403,600.
De gewone middelen zijn in totaal hoo
ger geraamd 14.104.636.64.
De stijging van de Middelen AF kan
als volgt worden gespecificeerd.
Hooger zijn geraamd: de Grondbelasting
543.600, de Person, belasting 1.600.000,
de Inkomstenbelasting 6.000.000, de Ver-
mogensbelastinng 500.000, Invoerrechten
3.500.000, ^.ccijns op suiker 2.000.000,
Belasting op rijwielen 250.000, Zegelrech
ten 3.000.000, Domein-ink. 364.000,
Domein-inkomsten oorlog 70.000, Inkom
sten groote wegen 15.000, Inkomsten
vaarten, enz. 59.000. Totaal hooger
17.903.600.
Lager zijn graamd: Dividend- en Tan
tièmebelasting 1.000.000, Accijhs en ge
distilleerd 2.000.000, Accijns op geslacht
500.000. Totaal lager 3.500.000.
Blijft derhalve hooger 17.903.600
3.500.000 14.403.600.
Stelt men de ramingen der ontvangsten
en uitgaven tegenover elkaar, dan wordt
geraamd: ontvangsten gewonen dienst
603.901.717.86, buitengewonen dienst
resp. 7.906.587,25. Totaal respectievelijk
611.808.305,11.
Uitgaven gewonen dienst 590.868.646.71,
buitengewonen dienst resp. 55.098.050,
Totaal resp. 646.966.696.71.
Batig saldo gew. dienst 12.033.071,15.
Nadeelig saldo buitengewonen dienst:
47.191.462.75, totaal 35.153.391.60,
Op den gewonen dienst zou derhalve een
overschot zijn van rond 12 millioen.
Dit overschot moet evenwel terstond
verminderd worden met 3.7 millioen,
zijnde 60 pCt. van de opbrengst der rijwiel-
belasting, welk bedrag bestemd is in 1927
te worden ten goede geschreven aan het in
te stellen Wegenfonds.
Het resteerende overschot zal in staat
stellen een begin te maken met de uit een
economisch oogpunt hoogst noodzakelijke
belastingverlaging op den gewonen dienst.
De minister is van oordeel, dat dit be
gin van verlaging het meest doeltreffend
wordt aangebracht door, onder handhaving
van de voorgestelde vermindering van de
successierechten en van de personeele be
lasting, voorshands niet aan te dringen op
een onverwijlde behandeling der •weelde-
verteringsbelasting. Deze laatste, die bij
dezelfde memorie van antwoord eenige
ingrijpende wijzigingen heeft ondergaan
waardoor, naar de minister zich voorstelt,
aan de belangrijkste bezwaren wordt tege
moetgekomen, zal dan op een later tijdstip
kunnen worden behandeld en, zoo zij door
de Kamer wordt aanvaard, hopelijk kunnen
dienen om verdere verlaging van andere
schadelijker, heffingen mogelijk te maken.
Wordt Ce op het oogenblik bij de Kamer
aanhangige belastingverlaging op den ge
wonen dienst, waarvan het offer voor de
schatkist op 18 millioen wordt geraamd,
aanvard en komt daarnaast de nieuwe
hotelbelasting, met een geraamde opbrengst
van 10 millioen tot stand, dan z ïl "O
positieve verlichting voorzoover die den
gewonen dienst betreft op 8 millioen zijn
te stellen. Het resteerend overschot op de
aangeboden begrooting biedt hier ruimte
toe. In dit verband wordt herinnerd
wat reeds in de laatstvermelde memorie
van antwoord werd opgemerkt, dat de uit-
keering van 2 millioen van den gewonen
dienst aan het leeningfonds, waarop na de
invoering van de ontworpen verlaging der
crisisheffingen blijkens de desbetreffende
memorie vari toelichting gerekend werd,
tengevolge van Jiet accres bij de middelen
van het Leeningfonds 1914 onnoodig is ge
bleken.
Ofschoon met het bovenstaande, voor
zooveel de algemeene toelichting op de
begro-oting voor 1927 betreft, zou kunnen
worden volstaan, moest de minister oo
omtrent een verder perspectief der Staats
financiën enkele opmerkingen niet achter
wege mogen laten.
Een waarschuwend woord.
De omstandigheid, dat een kleine ver
lichting van druk in zicht is gekomen, mag
niet het oog doen sluiten voor het feit, dat
het peil der uitgaven zich nog steeds op
een bedenkelijke hoogte bevindt. In 1913
was het bedrag der gewone staatsuitgaven
f 219 millioen. Dit staat gelijk, bij een
indexcijfer van 170, met 354 millioen
thans. In 1918 waren de 219 gestegen tot
333. In 1919 tot 444 millioen. In 1920 tot
f 613 millioen. En sedert is het cijfer in de
buurt van dit laatste bedrag gebleven. De-
moeilijkheden, waarmede, ondanks hienig
gunstig gegeven, ons land in economisch
opzicht nog zoo veelzins te worstelen heeft,
vinden zonder twijfel in den abnormaal
hoogen belastingdruk voor een groot deel
haar verklaring. Het blijft een gemeen
schappelijk belang, door beperking van col
lectieve behoeften, de voorwaarde te
scheppen voor een duurzamen opbloei der
welvaart. De minister zou er daarom tegen
willen waarschuwen, het doelpunt reeds
bereikt te achten met de geringe verlich
ting, die thans mogelijk werd, en veel méér
nog hiertegen, dat door verslapping van
den drang tot bezuiniging ook deze onvol
doende verlichting weer in de waagschaal
zou worden gesteld.
Want ook dit laatste gevaar is niet denk
beeldig, De minister heeft gemeend, dat,
nu de mogelijkheid zich voordeed, naast de
voorgenomen belastingconversie een begin
van belastingverlaging niet achterwege
mocht blijven. Maar hij ontveinst zich niet,
dat slechts zoo daaraan een streng vol
gehouden beperking gepaard gaat, deze
verlaging tenslotte voldoende gerechtvaar-
did zal blijken.
Voor de naaste toekomst immers zal,
naast het normale accres der uitaven,
waarvan men slechts hopen mag, dat het
door een accres der middelen zal worden
opgewogen, op eenige
onvermijdelijke nieuwe uitgaven
moeten worden gerekend. Een viertal daar
van moge hier in herinnering worden ge
bracht.
Vooreerst de saneering der pensioenlas
ten, Gelijk men weet, zal het bedrag, dat
op grond van art. 157 der Pensioenwet
jaailijks ten laste van- de Staatsbegrooting
wordt gebr.„cht, nog geruimen tijd stijgen,
terwijl daarnaast rekening ia te houden
met liet aanwezige tekort in het pensioen
fonds. De commissie-van Vuuren heeft in
een vooiloopig rapport aan den minister
het voorstel gedaan een annuïteit vast te
stellen, die de Staat 's jaars aan het fonds
zou hebben uit te keeren, en'deze annuï
teit te bepalen op ongeveer 34 millioen
's iaars, Lr minister is van oordeel, dat
op deze wijze inderdaad een aannemelijke
regeling der betreffende aangelegenheid is
te verkrijgen.
In de tweede plaats de afschrijving op
het spoorwegkapitaal. Uit recente bereke
ningen is gebleken, dat de afschrijving,
welke ingevolge de gesloten overeenkom
sten jaarlijks ten laste van de exploitatie
rekening der spoorwegmaatschappijen wordt
gebracht, ook na de jongste verhooging nog
blijft beneden het bedrag, dat op technische
gronden noodzakelijk moet worden geacht
en derhalve in geen geval kan strekken
ow den achterstand uit vroeger jaren m te
halen. Hierin kan te minder wonden berust
nu door de opkomst van nieuwe verkeers
middelen de spoorwegen uit hun monopolis
tische positie worden teruggedrongen. De
minister stelt zich voor, dit vraagstuk aan
een nader nauwgezet onderzoek te on do r-
werpen, doch meent voorzichtigheidshalve
reeds thans met hieruit voortvloeiende
nieuwe lasten voor het Staatsbudget te
moeten rekening houden, waarvan het
bedrag misschien op 5 millioen s jaars
gesteld 'zal moeten worden.
In de derde plaats zal de versterkte
storting in het Invaliditeitsfonds, waardoor
de begrooting voor 1927, gelijk boven werd
herinnerd, met een nieuwe 2 millioen is
belast, ook in de jaren 1928 en 1929 het
budget nog respectievelijk met 2 en 4.2
millioen doen stijgen. Tezamen alzoo in 2
jaar een stijging van 6.2 millioen.
In de vierde plaats zal de gewone dienst
der Waterstaatsbegrooting in dc eerstvol
gende jaren nog met rond 4 millioen moe
ten stijgen, die .tot dusver onder buitenge
woon zijn Ondergebracht.
Van dit viertal toekomstige verhoogingen
is f ei t el i" k alleen de tweede onzeker,
In elk' geval blijkt uit het boven aange
voerde, dat dc thans voorgestelde belasting
verlaging onderstelt een
ernstig voortgezette bezuiniging,
en dat zonder deze laatste van verdere
stappen in dezelfde richting, hoe onmis
baar overigens voor het economische leven,
geen sprake zal kunnen zijn.
Op die voortgezette bezuiniging is dan
ook het streven der regeering gericht. Naast
de bestaande comir.issies, wier onderzoek
naar bezuinigingsmogelijkheden onverzwakt
wordt voortgezet, is o.a. met dit doel in den
loop van dit jaar een staatscommissie voor
het lager onderwijs ingesteld. Het is een
der minst opwekkende ervaringen in den
bezuinigingsarbeid, dat ondanks de ver
schillende versoberingswetten, die in de
afgeloopen jaren op het gebied van het
onderwijs tot stand kwamen, het eindcijfer
van de begrooting voor dit hoofdstuk -
hetwelk voor het overgroote deel op wet
telijke uitgaven berust niet de geleide
lijke daling vertoont, welke verwacht was,
maar integendeel andermaal 3 millioen
hooger moest worden geraamd. De aandacht
der Regeering is op deze zaak ten volle
gericht. Zij wacht met vertrouwen af de
voorstellen, die haar gedaan zullen worden
door de beide thans werkzame Staatscom
missies, een voor het middelbaar en een
voor het lager briderwijs. En zij zal inmid
dels niet nalaten, tc doen wat de hand te
do.en vindt en ook zelfstandig te zoeken
naar wegen waarlangs, zonder het onderwijs
zelf te schaden, zijn bovenmatige en aan
het rendement met evenredige kosten kun
nen worden besnoeid.
Ten slotte doet dc minister nog eenige
rr.ededcelingen omtrent den stand der kas
en omtrent de crisisuitgaven.
De kaspositie was op 15 September j.l.
als volgt:
Verplichtingen 218.405.595.01, vorde
ringen 220.483.754.25.
Hieruit blijkt, dat op genoemden datum
de kasvorderingen de verplichtingen met
rond 2 millioen overtroffen .zoodat ten
behoeve van 's Rijks huishouding geen vlot
tende schuld uitstond, waarbij intusschen
geen rekening is gehouden met de ver
plichtingen van de kas tegenover het Lee
ningfonds, welke overeenkomstig het Rap
port der Commissie-van Vuuren zullen
moeten leiden tot geleidelijke terugstorting
in dat Fonds.
Opgemerkt wordt, dat bij Je Nederl.
Bank rechtstreeks geen schatkistpapier is
ondergebracht.
Met betreking tot
de crisisuitgaven
dient' het volgende:
De tekorten op de crisisdiensten bedroe
gen van de jaren 1914 tot en met 1924 een
totaal van rond 1,231.439.400. Tot dek
king van tekorten op den crisisdienst is uit
leening verkregen:
het deel der leening 1914, dat bij conver
sie ingevolge de Leëningwet 1917 bereids
was afgelost 27.500.000; de 1ste leening
1916 f 125.000.000; de 2de leening 1916
121.250.000; de leening 1917 500.000.000;
de leening 1918 346.500.000; de leening
"1919 (voor zoover niet bestemd tot dekking
van de tekorten op den buitengewonen
dienst) 233.100.C00. Totaal 1.353.350.000.
Na aftrek van bovengenoemd bedrag van
1.281.439.400, blijft dus nog beschikbaar
71.910.600, te verminderen met de bedra
gen der aan Oostenrijk verleende relief-
credieten, waarvoor een uitstel van de be
taling van hoofdsom en rente is gegeven
van 20 jaren 16.786.200.
Gelijk bekend, zijn, te beginnen met het
dienstjaar 1925, alle crisisuitgaven naar den
gewonen dienst overgebracht. De crisis
dienst is derhalve met het dienstjaar 1924
afgesloten. Eerst wanneer de cijfers van
laatstgenoemden dienst definitief zija vast
gesteld, kunnen maatregelen worden ge
troffen tot afboeking van het dan nog
overblijvende saldo.
Op het vliegveld Hangelar bij Bonn, is
Maandagmiddag een sportvliegtuig van be
trekkelijk geringe hoogte neergestort en in;
brand geraak De bestuurder luitenant
Turck en zijn metgezel, de opperwachtmees
ter der politie Nauermann waren op de
plaats dood,
De amateur en Curtin ongedeerd. Overige
leden der bemanning gedood.
De aviateur Fonck wilde Dinsdag de
Oceaanvlucht aanvangen, doch nadat zijn
vliegtuig was opgestegen, stortte het neer en
was onmiddellijk in vlammen gehuld.
Het gelukte den piloot en Curtin in veilig
heid te brengen. De overige leden der be
manning kwamen echter in de vlammen om.
Het toestel was geheel vernield,
Vanwege den Bond van Bedrijfsautohou
ders in Nederland wordt medegedeeld, dat
het verzoek van het bestuur van dien bond
aan de Directie van de Nederlandsche
Spoorwegen om de verkeersbelemmering,
veroorzaakt door het rangeeren over den
overweg in den weg AlkmaarBergen,
waarover in de „Bedrijfsauto" van 2 Sept
j.l. een artikel voorkwam, zooveel mogelijk
op te heffen, met gunstigen uitslag is be
kroond.
De Directie der Nederl. Spoorwegen heeft
n.l. toegezegd, om den duur der sluitingstij
den van bovengenoemden overweg tot het
strikt noodzakelijke te beperken en verder
medegedeeld, dat de rangeerdienst zoo
mogelijk moet worden onderbroken, indien
de overweg langer dan 6 minuten voor dit
doel gesloten zou blijven.
Omtrent de militaire ongeregeldheden te
Assen, reeds in ons No. van Dinsdag j.l. op
genomen, verneemt de Tel. nog de volgende
bijzonderheden:
Maandagavond om ongeveer bal'clf zijn er
ondebt de militairen, die te Assen zijn opge
komen tot het doen van herhalingsoefenin
gen ongeregeldheden Voorgekomen. Het
schijnt dat het een vooraf beraamd plan is
geweest. Reeds eenige dagen te voren wer
den er verschillende patronen vermist.
Het 12e regiment infanterie had Maandag
tijdens den warmen dag een grooten marsch
gemaakt. Er waren veel uitvallers, Des
avonds deden in de cantine van de Emma-
kazerne fantastische verhalen de ronde over
een groot aantal zieken, dat zou zijn opge
nomen in het hospitaal. ,Er ontstond een
groeiende geest van ontevredenheid; de
soldaten begonnen omstreeks négen uur
samen te scholen.
Het gevolg was, dat de wacht in het ge
weer werd geroepen en de militaire politie
op 't terrein verscheen. Vervolgens kwam er
een kapitein, die gelastte, dat de wacht on
middellijk moest inrukken. Tevens gelastte
hij de militaire politie het terrein tc ver
laten, waaraan werd voldaan. De soldaten
beantwoordden dit met een hoera.
De toestand werd evenwel erger, toen ook
dc hoogere autoriteiten, onder wie dé garni
zoenscommandant, verschenen. Er werd
bevel gegeven, dat de soldaten in de kazerne
moesten gaan. Ook naar herhaalde aan
maning werd daaraan geen gevolg gegeven.
De wacht werd daarop weer m het geweer
geroepen. De toestand was langzamerhand
dreigend geworden.
Er werd vuur gegeven en onmiddellijk
daarop viel een milicien-sergeant, afkomstig
uit Ter Appel, doodelijk getroffen neer.
Een soldaat werd voorts ernstig in het
been getroffen. Kort daarop was de orde
hersteld.
In de cantine blijkt groote schade te zijn
aangericht; zoo werden bijna alle ruiten
ingeworpen.
Naar het blad verder verneemt, had de
gemeente-politie aangeboden hulp te ver-
leenen. EHt werd echter door de militaire
autoriteiten geweigerd.
Het 12 regiment rukte Dinsdag niet uit.
Niemand van dit regiment mag de kazerne
verlaten, in verband met. het ingestelde
onderzoek. Verschillende militairen zijn reeds
in arrest gesteld.
Nader verluidt, dat hel relletje in de can
tine ontstond, omdat de chef der cantine
vanwege de luidruchiigheid der militairen
geen bier meer wenschtc te schenken, waar
na de raddraaiers tot vernieling overgingen.
Daarna kwam de wacht in 'I geweer; een
afdeeling weigerde. Deze werd in arrest ge
steld. De wacht ontruimde de cantine, waar
na achter de kazerne een majoor het com
mando over dc wacht overnam en tot acht
maal den oproermakers vriendelijk, doch
bevelend verzocht uiteen te gaan. In plaats
van hieraan te voldoen, jouwden dc opge
wonden manschappen hem uit en gooiden
hem met steenen. De majoor liet daarna een
solvo geven met losse patronen, waarna de
troep dc „internationale" aanhief.
Hierop werd een salvo met scherp ge
geven, met het bekende gevolgd, dal de
onder-officier Van Munneke, uit 1 er-Apel,
die niet tot de oproermakers behoorde,, werd
doodgeschoten en anderen gewond weracn.
Maandagavond tien uur was het te Ede
voornamelijk bij het 10e reg. inf. erg rumoe
rig. Het begon, toen majoor Zeeman een
groep halfdronken militairen op bezadigde
manier tot kalmte aanmaande. Toen hieraan
geen gehoor werd gegeven, werd de zin
gende en schreeuwende troep, die voort
durend aangroeide, door gemeente-, rijks- en
militaire politie naar de kazerne gedreven,
Daar liep men nog meer te hoop en werd
geëischt, dat de militaire politie zou ver
dwijnen en de militairen, die in de provoost
zaten, werden vrijgelaten.
Door het flink optreden van officieren en
kader groeide het verzet niet aan. Kapitein
Jansen gelastte de menigte uiteen te gaan en
toen men daar niet aan voldeed, doch de
„Internationale'' begon te zingen, sommeerde
hij voor 't laatst en schoot daarna zijn revol
ver af over de manschappen heen. Het
grootste gedeelte vluchtte toen, waarna de
^nderen het geraden achtten, kalm naar bed
(e gaan. Het geheele verloop wijst op een
dronkenmansrelletje.
Een verdacht geval op een Deensch schip
te Rotterdam.
Zondagmiddag is in de haven te Rotter
dam aangekomen het Deensche stoomschip
„Gunver," dat ligplaats nam aan boei 9 op
de rivier.
Door den geneeskundigen dienst werd
Maandag van dit schip een zieke matroos
gehaald, bij wien verschijnselen, die op
vlektyphus konden wijzen, werden waarge
nomen. De patiënt is overgebracht naar de
barak achter het ziekenhuis aan den Berg
weg. De rivierpolitie heeft het schip onder
bewaking gesteld. Niemand mag het vaartuig
verlaten. Door den geneeskundigen .dienst
is nog niet vastgesteld, of men hier inder
daad met een geval van vlektyphus te doen
heeft. Eerst Dinsdagmiddag zou na het
bacteriologisch onderzoek de diagnose ge
steld kunnen worden.
SNEEK, 21 Sept. Vee. Ter markt waren
288 melk-en kalf koeien, f 250350, 38 vette
koeien f 210350, 10 vette kalveren f 3080,
61 nuchtere kalveren f 613, 1204 graskal
veren f 3095, 80 schapen f 2031, 98
lammeren f 1420, 583 varkens f 50110,
155 biggen f 1216.
Men besteedde voor vette runderen 45
idem kalveren 5060 ct., id. varkens 3034
ctzouters 3134 ct. per kg.
Handel in melkvee onveranderdvette
koeien en vette en nuchtere kalveren prijs
houdend graskaiveren vlug biggen en
wolvee stilvarkens kalmer.
HULST, 20 Sept. Granen. De aanvoer
ter markt was ruim. Genoteerd werd voor
tarwe f 14, rogge f 11, gerst f 11, haver f 9.50,
erwten f 1419, bruine boonen f 15.50.
ELST (Bet.), 20 Sept. Fruit. (Veiling V. V.
O. B.) Maagperen 9 12, Napoleon 12
14, beurre de merode 8 V29, william duches-
se 1122, beurre van den ham 1026, beur
re clairgeau 6 j.12, beurre le brun 9 Vz11,
beurre hardy 1724, beurre superfin 1213,
bonne d' ezee 2130, bonne louise d' avran-
ches 1943, perzikperen 6%7, calebasse
de tirlemont 1415, souvenir de congres
1419, soldat laboureur 1114, duchesse
d'angouleme 8 '/29, triumphe de jogoigne
8 '/o9, durandeau 1220, calebasse cara-
fon 1620, cox pomona 1429, extra
transpare
transparant 4050, transparant de croncel
2739, zure schrijvers 1314, fransche
schrijvers 1216, zure roodj'es 1922,
triumphe de vienne 1121, druiven 5355,
princesse nobles 2024, mancks codlin
30—44, fransche paradijs 1214, sterappels
2226, wuste parmain 2842, lane's prince
albert 1315, grauwe reinetten 1314, gul-
delings 1418, div. zoete appels 817 ct.
per kg.
ROTTERDAM, 21 September. Eieren.
(Rotterd. veiling). Aanvoer 86.000 stuks. Prij
zen kippen- 4.509.30 eenden- 6.05
6.90.
(Rotterd. Cons. Veiling). Aanvoer
60.000 stuks. Prijzen kippen 6.508.50,
eenden- 6.757.25, kalkoenen- 1011.
Vee. Ter markt waren aangevoerd 205
paarden, 86 veulens, 1526 magere runderen,
825 vette runderen, 992 vette en gras kalveren
561 nuchtere kalveren, 243 schapen of lam
meren, 17 varkens, 570 biggen. De prijzen
waren als volgt koeien le o,ual. 105110 c.,
2e qual. 95—85, 3e qual. 7565 c., ossen
lc qual. 9095 c., 2e qual. SO70 c., 3e qual.
6050 c., stieren le qual. 8090 c., 2e qual.
7060 c., 3e qual. 50 c., per kg, vette kalve
ren le qual. 145165 c., 2e qual. 125105 c.,
3e qual. 9580 c., melkkoeien 195395,
kalf koeien 200415, stieren 185385,
pinken 150170, vaarzen 160180, werk
paarden 100250, slachtpaarden 95140,
hitten 90150, graskaiveren 70100,
nuchtere kalveren 1014, fokkalveren
1627, biggen 1222, overloopers 22
Vet vee en vette kalveren bij redelijken aan
voer over het algemeen matig verhandeld tot
afwijkende prijzen, melk- en kalfkoeien met
redelijken handel, voor goede soorten iets
vaster. Gras kalveren en nuchtere kalveren
redelijk verhandeld. Biggen en overloopers
met matigen handel en vastere prijzen. Paar
den met redelijken handel.
AMSTERDAM, 21 Sept. Aardappelen.
(Bericht v/d. mak. Jac. Knoop). Zeeuwsche
bonten 3.403.60, blauwen 3220-3.25,
bl. Eigenheimers 2.702.90, Eigenheimers
2.502.70, Hillegommer.
BODEGRAVEN, 21 Sept. Kaas. Ter
markt waren 339 wagens. Prijzen 3747,
rijksmerk le soort 4751, 2e soort f 3845,
zware 54. Handel matig.
PURMEREND, 21 Sept. Kaas. Aanvoer
17 stapels fabrieks- 36, met merk 42, 40
stapels boeren- 37, met merk 41, 4 stapels
Goudsche met merk 41.
Boter. Aanvoer 480 kg 22.10 per kg.
Vee. Aanvoer 638 runderen, w.o. 355 vette
koeien 0.751 per kg, melk- en geldekoeien
125385 43 vette kalveren 1.301.45
per kg 195 nuchtere kalveren 830 43
stieren, 21 paarden 100250 948 schapen
2333 840 lammeren 1323 388 vette
varkens slachtvarkens 0.720.77 zouters
ƒ0.660.70 per kg 93 magere varkens 26
46 261 biggen 1323,91 geiten en bokken.
Handel in alles matig, schapen stug.
Pluimvee. Jonge hanen 0.202, oude
slachtkippen 0.602.10.
Eieren. Kippen- 89 eenden- 5.60.
PLÏRMERÊND, 21 Sept. Eieren. Aan de
eierveilingen waren beden aangeveerd 42.000
kippen- 5.5010.30 en 33.000 eenden-
5.90—6.30.
ROERMOND, 20 September. Eieren. Aan
voer 2.350.000 stuks. Keogstc prijs 8.80.
Middelprijs 8.40. Laagste 8. Kleine eieren
6.807.80. Eendeneieren 6.907.90.
VENLO, 20 Sept. Eieren. (Coöp. Veiling
ver.). Aanvoer 430.000 st. Kippen- 8.10
8.90, kleine ƒ6.107.90, eenden- 6.106.40
ganzen- ƒ23.
GRONINGEN, 21 Sept. Vee. Kalf- en
melkkoeien le soort 350390,2e 275300,
3e 175200 vroegmelkkoeien ie s. 325'
375, 2e s. f 250300 kalfvaarzen lc s. 30®
—320, 2e s. 175200 varekoeien le s.
0.740.76, 2e s. 0.580.60, slachtvee le
s. 0.920.94, 2e s. 0.840.86 p. kg. slacht-
gewichtmcJkschapcn 4050 vette scha
pen 1 e s. 3539, 2e s. 2832, weidescha-
pen ie 3338, 2e s. 2528, wetdelam-
rncrên 10—14 vette kalveren le s. 1.05
1.10, 2e s. 0.901 vette lammeren 17—
19 loopvarkens 1720, vette varkens le s.
0.68—0.70, 2e s. 0.640.66, Londensche
varkens zouters le s. 0.650.67, 2e s.
0.620.64, biggen 1015, 1.502 per
week.
Aanvoer 145 vette koeien, 227 kalveren,
425 melk- en kalfkoeien, 59 stieren, 1425
schapen, 737 vette en Londensche varkens
635 magere varkens en biggen.
In het kalfvee, melkvee slachtvee, de stieren
en vette kalveren verliep de handel minder
vlug, waardoor de prijzen zich met moeite
staande hielden. Nuchtere stierkalvcren prijs
houdend, deze brachten van 711 op. De
stemming in den wolveehandel was wederom
lusteloos, vooral in vette lammeren was de
handel zeer slecht. De prijzen toonden nei
ging tot dalen. Vette varkens, bij grooten aan
voer en minder vluggen handel, lager. Zou
ters niet geheel prijshoudend. Biggen traag.
BODEGRAVEN, 21 September. Kaas- en
Varkensmarkt. Kaas: Aanvoer 339 partijen,
waaronder 313 Rijksmerk, 14781 stuks, we
gende pl.m. 118.243 K,G. Prijs: Goudsche
kans met Rijksmerk le soort 4752, 2e
soort 3S45, zwaardere tot 54, zonder
Rijksmerk j 3747. Handel matig.. Aan
voer: 7 Koeien 200300. Vlug.
BEVERWIJK, 20 Sept. R. K, Coop.
Tuiridersver. „Kennemerland". Aard
beien 5875, Frambozen 4760. Tomaten
815, per K.G. Spinazie 401.35, Sla
701.85, Postelein 25—45, Andijvie 1570,
per kist. Wortelen 813, Prei 1012 per
bos. Uien 34 per K.G. Bloemkool 514.
Komkommers 412, Roode Kool 45,
Sroene kool 35.
1035, Sperciefcoonen
dr, 612, id. dik 37, id. tros 8—16, Spek-
boonen 13, per K.G.
PURMEREND, 21 Sept. „Atslagvereeni-
ginig Beemster, Purmerend en Omstreken".
Slaboonen 1.30—2.15, 'Snijboonen 0.30
4.80, per 15 K.G. Tomaten 0.1016 per
K.G. Bloemkool 3.806.20. Roode kool
3.304.90, Savoye kool 3.40, per 100.
Spinazie 0.100.27 per 5 K.G. Sla 2.60
per 100 krop, Andijvie 1.102.10 per 100
krop, Bieten 56 per 1000, Uien 0.37
0.55 per 25 K.G. Appels: Cox's Pomona
0.140.21, Present van Engeland 0.16
0.20 per K.G. Peren: Duchess Williams
0.100.11, Gieser Wildeman 5,508.80,
Louise Bonne 0.150,32, Maagdenpegr
0.100,12, Nouveau Poiteau 0.05
per K.G. V, -jf' f
per 100. Snijboonen
z. dr. 7—18, id. m.
