Het verzetten van de klok en zijn gevolgen door Frans Meijer
mmfflmmxmmKffimmmsmmmmKmm'fflmsmKmKmxxsxmmmaKXK
unvvrn nieuwe
S5
X
Radio-Omroep
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
ELCK WAT WILS
TREKJES.
Derde Blad
NIEUWE HAARL. COURANT
Zaterdag 9 October 1926
Waaróm de klok verzet werd. Struisvogelpolitiek. Van een eigenwijze pa en een brutale dochter Waarom de H.H. Pastoors zoo in hun nopjes waren What
is a name? Angelinus? Waarin het Bevolkings register op Génève begon te lijken. Van een lampekap en een Turenne-haard.
t
UIT DE PERS.
Na de aardbevingen.
De Nederlandsche Bond van
Rad io-H andelaren.
No. 466.
Waarom de tijd verzet wordt?
Wie kan van mij verlangen, in enkele
woorden de geschiedenis te schetsen van den
ïomertijd?
Hoeveel tranen zijn er niet reeds gestort
■Cm deze instelling?
Boeren, burgers en buitenlui zijn wegge
kwijnd in de verdediging van hun belangen.
Broeders hebben gewapend tegenover el
kaar gestaan; zusters hebben elkander bij
kans de oogen uitgekrabd; lam dies zijn er
aan ten gronde gegaan.
De Zomertijd is de nachtmerrie geworden
van Kamerleden en dommelende gemeente
raden.
En dat allemaal voor de bezuiniging.
Als een spook ging de bezuiniging over de
wereld en nam zijn plaats in tusschen de
andere verschrikkingen, als pest, hongers*
nood en oorlog.
De geest der bezuiniging waart rond over
'de menschen als een hol-oogig schim en be
dreigt de welvaart van het land. De circu
latie van het geld wordt hoe langer hoe
meer gestremd.
Maar de bezuiniging is slechts het voor-
yendsel.
Dien nacht deden we allemaal hocus po n:
met de ldok.
Tijdens de oorlog, toen er de algemeen,
schaarschte heerschte, was deze reden niet
alleen geldig, maar er was zelfs geen andere
uitkomst mogelijk.
Maar toen na den oorlog, de normale toe
standen terugkeerden, hadden niet alleen de
gewone menschen, maar ook de gezagheb
bers des lands in de gaten gekregen, dat het
verzetten van de klok des zomers heele ty
pische voordeelen had en zich uitstekend
aanpaste aan de behoeften der menschen.
Het was een ezelsbruggetje, waarmede w
ons zelf konden bedotten.
Om het leven een uur te vervroegen was
er een geweldige organisatie noodig. Daai-
voor zouden de menschen als één man moe
ten samenwerken, hetgeen natuurlijk een on
mogelijke eisch is.
Dan maar struisvogelpolitiek.
Op zekeren nacht staken we om twee uur
allemaal onze koppen in het zand, haalden
ze er weer uit en zeiden legen elkaar: zie
zoo, nu is er een uur voorbij, het is niet twee,
maar drie uur.
En den volgenden morgen vergingen we
bijna van de slaap. We keken elkaar al
lemaal even lodderig aan, voerden den gehee-
len dag niets uit en verbaasden ons erover,
dat we 's avonds om twaalf uur nog geen
slaap hadden.
De avonden werden almaar langertot-
Idat we eensklaps, verleden Zondag, werden
teruggestooten in het land der duisternis.
Vroeger ging de zomer geleidelijk heen.
voetje voor voetje, maar tegenwoordig zegt
ze op-een goeien morgen: „goeie morgen' en
smeert 'm met een sprongetje.
De eenige troost die ze achterlaat is, dat
je een uur langer moogt slapen. Dat uurtje
gaat echter voorbij zonder dat je er vee! van
merkt en voor de rest van het jaar zit je met
„Néé maar Pa.u suft," zei ze.
de gebakken peren.
Een andere vraag is „wanneer" moet de
klok verzet worden.
Er woont ongeveer in het centrum van
Haarlem een familie, waarvan alle leden
even eigenwijs zijn.
Eigenwijze menschen heb je genoeg, maat
als je een heel stelletje menschen hij elkaat
hebt, die precies tegen elkaar zijn opgewas
sen, dan wordt het een ware ramp.
Op den vooravond van het fees: der klok-
verzetting zat deze familie bij elkaar onder
het gulden licht "an een Philips-lamp.
De kamer om hen heen verdonkerde meet
en meer tot in de uiterste hoeken, waar het
zoo goed als donker was.
De afdeeling heeren zat dapper te rooken,
sigaren, pijpen of Engelsche sigaretten, naai
gelang de divèrse smaken en salarissen.
De kamer hing vol van fijne blauwe stree-
i "er. en wolkjes en als ik daar nog bij vertel
dat het er naar koffie rook, begrijpt men dat
.l' gezelligheid er bat kookpunt naderde.
Totdat de kwestie van den tijd op de prop
pen kwam.
„Vanavond moet de klok verzet worden,"
zei moeder, over haar kopje koffie heen.
Meteen verstikte ze zich.
De oudste zoon haastte zich haar >p den
rug te kloppen.
Dit incident dreigde het gesprek een an
dere wending fa geven
De jongste dochter immers wilde een ver
handeling opzetten over slikken en stikken,
het onderscheid en dé gevolgen
En die blauwe W wis er.
Geen seconde daarna knetterde en knalde
het.
De middelste dochter werd uitgemaakt op
een manier die allc-rerbarmelijkst was en
haar meergemelde schoonheid verwelkte
zienderoogen.
Pa maakte het wel wat erg.
Z'n scheldwoorden waren trouwens mee-
rendcels onjuist.
Pa werd gewoonlijk onbillijk als hij ge
lijk wilde hebben.
Met veel drukte (kouwe drukte, noemde
Ma het wel eens], stapte hij naar de klok
toe om de wijzers te forceeren
Uit de menigte, die om de tafel vergadero
zat, steeg een luid gehuil op.
„Hij moet teruggezet worden!"
„Niet waar," decreteerde Pa oppermachtig.
Met een forschen ruk werd de klok één
uur vóór gezet.
„Je moet het zelf weten," zuchtte Moedet.
„Zal ik ook wel," bromde vader en zijn
stem klonk als het uitsterven van een mid
delmatige donderbui.
Den volgenden morgen wilde Pa naar ck
Mis van 9 uur gaan.
Hij had die van 7.
Hij was nog nooit zóó vroeg op geweest.
Vijf uur! Maar dat valt cfie méé!
De stille getuige voor het bevolkingsregister
(tevens fietsenbewaardcr.)
Gelukkig echter werd haar gauw dc mmd
gesnoerd door ra, .lit da kwestk van de
klok gewichtiger vond.
„Laten we er dan goed om denken van
avond alle klokken één uur vóór te zetten,
anders komen we allemaal te laat in de
kerk."
Hier kunnen we bij Pa een groot gebrek
constateeren aan concentratie- en oriëntatie
vermogen.
Hetgeen dan ook onmiddellijk gebeurde
door de middelste dochter, die, tusschen twee
haakjes, de bevalligste was van allemaal, on
danks haar grenzelooze eigenwijsheid.
„Nee maar Pa, u suft...." zei ze.
Hieraan kon ie merken dat ze niet gewoon
was een doekje voor haar mond te nemen 01
er blaadjes omheen te winden.
Pa werd natuurlijk vuurrood tot in het
puntje van zijn grijzen snor.
Ma gnuifde of gnoof.
De anderen keken benauwd, maar inwen
dig brulden ze.
Allemaal begrepen ze, dat op deze belee-
diging van het hoogste gezag een uitbar
sting moest volgen.
Alle kenteekenen waren er.
Als er op het voorhoofd van Pa een groote
blauwe W verscheen, dan zou de uitbarsting
vrééselijk zijn.
En die blauwe W was er!
De diverse pastoors van diverse kerken
waren Zondagmorgen erg in hun nopjes.
Ze waren er n.l. reeds aan gewoon geraakt
dat de menschen bij het Kyrie al zoo n beetje
begonnen te komen.
Bij het Evangelie was de helft gewoonlijk
aanwezig, bij de Consecratie waren ze er
allemaal en na de Consecratie begonnen ze
hun neus te snuiten en aanstalten te maken
om hij het Pater Noster alweer te verdwijnen
Maar Zondag was het anders.
Alle menschen waren op tijd.
Uit vertrouwbare bron vernamen we, dat
de kosters er zelfs zenuwachtig van waren.
In de Kathedrale Kerk begon het namelijk
de bon-ton te worden om circa 10 minuten
over tijd te komen.
Maar dat is nu heelemaal afgeloopen, dajik
zij den wintertijd.
Toch kan die tijdsverandering zeer onaan
gename gevolgen hebben.
Ik hoorde eenigen tijd geleden van !ié|
volgende geval.
Een vader komt binnenstappen bij den
Burgerlijken Stand.
Onder het gejuich van het geheele huisge
zin was er een kindje binnengestapt, dat
thans als fatsoenlijk burger geregistreerd en
genummerd moest worden.
Het was een jongen.
De oude fietsenhewaarder was mee naai
naar binnen gestapt, om als getuige dienst té
doen en daarmede een kwartje te verdienen,
hetgeen hem natuurlijk méér gegund was dan
het groepje sloome, slapende ambtenaren.
„Hoe is de naam?" gewichtigde de ambte
naar.
„Theodorus Angelinus."
„Angelinus bestaat niet." zei de ambtenaar
eigenwijs.
Nu viel dit den vader niet op, omdat hij
van ambtenaren gewoon was, dat ze zich
eigenwijs aanstelden.
„Hij heet Angelinus," antwoordde de vader
onverstoorbaar. m
„Andere naam. Angelinus is geen naam.'
„Hij heet Angebnus, mijnhéérr!"
„Ik zal eerst eens gaan vragen of het wel
een goede naam is." jongejuifrouwdc de man
van het Bevolkingsregister.
Circa drie kwartier later keerde hij terug,
'n Goed ambtenaar haast zich nooit.
Welnu, hij keerde terug, plukte 'n paai
pluisjes van zijn colbertcostuum, dat hem
niet stond en schreef den naam in.
,,'n Jongen, nietwaar?"
„Neen, onzijdig!" grapte de papa, die in
een vroolijke bui was, ondanks zijn wachten.
„Denk er om, mijnheer, dat het hier eet-
ernstige zaak betreft."
De vader keek meteen ernstig,
„Bent u de hoofd van het gezin," vroeg de
ambtenaar weer.
Dc gelukkige vader aarzelde even.
„Eigenlijk wel," stamelde hij eindelijk.
De ambtenaar begon medelijden met der-
huisvader te krijgen. Hij was óók getrouwd.
„En wanneer is het kind geboren?"
„Ja. ziet u eens, dat weet ik nu niet
precies. Het kind werd net geboren toen de
klok verzet werd.En nu weet ik niet, op
welken datum het ingeschreven moet wor
den.
De ambtenaar werd radeloos.
Hij raadpleegde eenige tientallen collega's,
die zich met gefronste wenkbrauwen ln
groepjes afzonderden en druk beraadslaag
den.
Het begon op Gcnève te lijken.
Ook wat den duur betrof.
Als men nu nog even de moeite neemt,
om even bij het Bevolkingsregister binnen te
stappen, kan men nu die gelukkige vader nog
zien wachten op een antwoord.
Ma gnuifde of gnoof.
Andere naam, Angelinus is geen naam!
Het kindje zelf zal dezer dagen in het hu
welijk treden!
Een voordeel van den Wintertijd is, dav
nu weer de lange avonden beginnen te, ko
men. met hun huiselijke gezelligheid, hun
lantaarns en gezellige etalages, die zich spie
gelen op het glimmende asphalt.
's Avonds thhis is een intimiteit, die je in
den zomer miste. De menschen naderen et-
kaar meer en meer. De lamp hult allen in
een warm licht, de lampekap gooit intieme
kleuren op de Wanden die meer en meer
worden als een mantel, die het huisgezin om
hult.
Het is de vrede, waaraan later de kindereri
met weemoed terugdenken, als ze vér weg.
héél alleen staan in de wereld.
Want de gezellige uren onder de lampe
kap, vóór den breeden haard, zullen altijd
in hun geheugen blijven leven.
De wederopbouw van PadangPadjang.
De S.B. meldt, dat de barakken, die door
de van Java gezonden genietroepen als
tijdelijke verblijfplaatsen voor de officieren
op het Exercitieterrein te Padang Pandjang
worden opgericht, zoo goed als gereed zijn.
Houten gebouwen voor het S.S. personeel
worden gebouwd op een open terrein op
Goegoek Malintang. Deze gebouwen zullen
later, als er andere woningen voor het
Europeesche personeel zijn gebouwd, be
stemd worden voor het Inlandsch petsoneel.
Ten aanzien van de Normaalschool voor
Inlandschc onderwijzeressen is nog geen be
slissing genomen. Hieromtrent wacht men
nader bericht af van Java, daar nog niet
uitgemaakt is of dc school te Padang Pad
jang gevestigd blijft. Een eventueel herstel
van de zwaargcschcurde gebouwen van deze
school zal groote kosten medebrengen.
Successievelijk verdwijnen hoe langer hoe
meer de tijdelijke, uiterst primitieve ver
blijven, die de ïnlandsche bevolking, na de
ramp op de oude pasar heeft opgericht.
Pogingen om de bevolking over te halen
hun nieuwe woningen op te bouwen in
pleisterwerk (ijzergaas met cementl waarbij
het gaas en het cemer.t tegen gereduceerde
prijzen beschikbaar wordt gesteld, lukken
niet erg.
Het bouwen van de huizen, zooals dat ge
woonlijk voor de ramp geschiedde, n.l. van
kalisteen met wat zand en kalk als specie, is
verboden.
Ter gelegenheid van het twee-jarig be
staan van den Nederlandschen Bond van
Radiohandelaren had het bestuur van de
zen bond in een der zalen van bet Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam een congres
belegd voor bondsleden en erkende radio
handelaren, waarin een viertal interessante
en voor den radio-handel belangrijke on
derwerpen werden ingeleid.
Na een kort openingswoord van den
bondsvoorzitter, den heer A. van Santen,
was het woord aan den heer W. J. Water
man van de N.V. Philips Radio, die sprak
over prijsverhooging en rabatverandering.
Vervolgens sprak de heer van Santen over
huurkoop in den radiohandel.
De heer mr. dr. S. Zadoks was de derde
spreker met als onderwerp: Het belang van
goede verkoop sv oor waarden. Tenslotte be
handelde dc heer rr. J. A. ten Hoopen het
onderwerp: Iets .over .radio-accumulatoren.
Van de- gelegenheid tot gedachten-rissc-
ling werd een ruim gebruik gemaakt.
ZONDAG 10 OCTOBER.
Hilversum 1050 M. 8.309.15 V. P. R.
O. morgenwijding. Spreker Ds. G. v. Duyl
te Hilversum. Het V. P. R. O.-koortje, o.l.
van den heer Ferd. Kloek. 10.1512.00 Uit
zending van den kerkdienst in de St. Domi-
nicuskerk te Amsterdam. Gregoriaansche
wisselgezangen: Voor het „Kyrie" Uit Dan.
3. Psalm 118 (St. byb. 119). Na de „Gloria"
Psalm 107 (St. bijb. 108). Na het „Credo."
Psalm 36 (St. bijb. 37). Na het „Agnus Del.
Ps. 118 (St. bijb. 119). Door het koor det
St. Dominicuskerk wordt gezongen: De 4-
stemmige Mis van Ph. Loots „Miss'a in ho-
norem." St. Francisei cantatoris Seraphei,
onder directie van den heer G. Kimijzer.
Organist Evert Haak. Na de H. Mis zingen
alle aanwezigen het lied Itr eere van Ma
ria No. 72. Muziek van A. P. Hamers, teksi
van A. v. Delft. De predikatie wordt ge
houden door den Wcleerw. Zeergel. Heer
F. B. J. M. Filbry, pastoor van de Vredes-
kerk te Amsterdam, over: De jeugd-gezond
door Christus naar aanl. v. h. Evangelie
Joannes IV, 4657. 2.304.30 Matinee door
dc Amsterdamsche orkestveréeniging o.l.v.
Kapelmeester Frans van Diepenbeek, ln
Artis Amsterdam. 6.30-8.00 V. P. R. O.-
uitzending. Spreker: Dr. L. J. van Bolk,
Utrecht, over: Franciscus van Assisië. Mu
zikale medew. van een strijkkwartet en den
heer Ferd. Kloek. Deze speelt: 1. La le
gende de Saint Frangois d'Assise, Missa. 2.
La predication des oiseaux, 1iszt. 8.05
Pers en sportber. 8.10 Concert door het
H.D. O.-symphonieconcert o.l.v. Willem
van Warmelo. Werken van Haydn, Mozart,
Shubert en Rossini. Soliste: Mej. Nel.
Eitjes.
Daventry 1600 M. 3.50 Licht orkest-
concert. W. A. Ajello-sopraan. 4.40 Piano-
soli door W. Bauer. 5.00 Orkest en W.
Ajello-sopraan. 5.506.20 Drie scènes uit:
„A cigarettemaker's romance." „The breed
of the Treshams" en „Richard III." 8.20 Het
luiden van de klokken van St. Martin-in-
the-fields. 8.35 Preek door Prof. Jacks. 9.15
Causerie: The winter distress league. 9.20
Weerber. nieuwsber. 9.35 Concert door het
Granf Hotel Eastboume-orkest. C. Hill-
sopraan. A. Sandler-viool. 10.5511.25
„The eilent Fellowsip." van Cardiff.
Parys „Radio-Parys" 1750 M. 1.05 Con
cert door het orkest G. Smet. 5.05 Orkest
concert. 8.5010.35 Concert.
Königswusterhausen 1390 M. en Berlijn
504 en 571 M. 11.40—12.10 Max en Paul
(een opti en een pessimist) 7.50 over Her
mann Stehr en zijn werken (declamatie).
8.20 Vroolijke avond. E. Karin-sopraan. F.
Berger-tenor. Orkest. 9.5011,50 Dansmu
ziek door de Kermbachkapelle.
Brussel 487 M, en Antwerpen -265 M.
8.35 Galaconcert. A. Inircha-bariton. 9.20
Causerie. 9.3010.20 Orkestconcert.
Munster 410 M. 8.209.20 Morgencoc-
cert. 10.3512.20 Uitzending van de Geso-
lei. Kamermuziek door trio en declamaties.
2.204.05 Uitzending v. d. voetbalwed
strijd: West-Noord-Duitschland. 4.205.20
Concert door het kwartet Cacilia. 5.20—
6.20, 6.207.00 Lezingen. 7.208.50 Heine-
avond (declamaiie.) 8.5010.20 Verd-Feejt,
MAANDAG 11 OCTOBER.
HILVERSUM 1050 M. 12 uur Po-
litieber. 4.405.40 uur Kinderuurtje
door Mevr. Antoinete van Dijk 5.407
uur Vooravondconcert door het H.D.O-
orkest 77.30 uur Tuinbouw-lezing
door den heer J. F. Ch. Dix, over Bloem
bollencultuur 7.308 uur Engelsche
les voor beginners door Mr. Fred Fry
8.10 uur Politieber. 8.15 uur Een
•avond in de Zaanstreek. Wormerveer.
Harmonie-orkest „Excelsir", Dir. B. Rich.
Sombroek. Wormerveer's mannenkoor.,
Dira Nico Hoogerwerf. R. K. Gemengde
zangver. St. Cacilia, Dir. F. J. Sikking.
Dames-zangclubje „Het Klaverblad van
Vier'', Het saxophonekwartet, gevormd
uit de harmonie „Excelsior". Joh. F. S. v,
Helvert, tenor. H. Woud, bariton. Hurao-
ristenduo Dirk Woudt en Jac. Breeuwer.
Pianobegel. van den heer F. J. Sikking.
10 uur Persberichten.
DAVENTRY - 1600 M, 11.20—1.20 Con
cert door het radiokwartet en solisten
(sopraan, bas, piano). 1.202.20 Lunch-
muziek v. h. Holbornrestaurant. 3.20
Lezing: Fishes-Perils of Fisch Life.
4.20 Muziek door de Royal automobile
band. 4.35 Lezing: Makers of Modern
Europe-Metternich. 4.50 Muziek door
de Automobile dansband. 5,35 Kinder
uurtje. 6.20 Muziek door de London
radio-dansband. 7 u. Padvindersbulle
tin. 7.20 Tijdsein Big Ben. weerber.,
nieuws 7.30 Literaire kritiek. 7.48
Muziek. 8 u. Causerie of muziek. 8.20
Concert door de Luton Red Cross Silver
prize band. R. Whitehead, bariton, A,
Thompson, viaal, L. Seymour, contra alt,
J. Mars, humorist. 9.50 Cauerie.
10.05 Sonates van Beethoven, Cole, piano.
10.20 Tijdsein, weerber,, nieuws.
10.3511.20 Symphonie of fox-trot?
Een ander gezichtpunt in de kwestie
„Klassiek" tegen „Jazz". S. Brown, decla
matie, Orkest en London radio dansband,
11.2012.20 Dansmuziek. Howardband,
PARIJS „RADIO-PARIS" 1750 M.
12.502.10 Concert door het orkest
Gayina. 5.055.55 Orkestconcert.
8.5010.30 Concert. Orkest :n vocale
solisten.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN 1300 M, en
BERLIJN 504 en 571 M. 7.50 Bruck-
ner-feest. Orkest en E. v. Stette, sopraan.
A. Schulz-Lichterfeld, alt. C. loken,
tenor. Th. Hesz v. d. Wijk, bas bariton.
Koor 9.50-11.50 Dansmuziek.
BRUSSEL 487 M. en ANTWERPEN
265 M. 8.50 „La cocarde de Mimi Pin-
son", operette van Goublier. In de pauze:
Lezing over: La protection des animaux.
10.20 Nieuwsberichten,
MONSTER - 410 M. 10.50—11.50
Orkestconcert. 12.50—1.50 Brucknef»
leest, orkest en alt. 3.203.50 Radio
praatjes. 3.504.50 Wander-lieder.
4.505.50 Liedjes bij de luit. 5.50
6.?0; 6.40—7.00; 7.20—7.50 Lezingen.
7.509.40 „Die schóne Helena", opera in
3 acten van Offenbach.
Het lichtstraaltje,
Hendrik Golvers steunde zwaar met z'n
handen op de toonbank toen ie de zak met
boonen uit de kelder had gesjord....^
'n Heele poos stond ie piepend te hijgen
en greep met 'n pijnlijk vertrokken gezicht
naar z'n borst'n paar droge kuchjes
kwamen er toen, en daarna weer zoo n ake-
lig-benauwde hoestbui.
Fred, z'n zoontje, 'n bleek jochie van 'n
jaar of acht, keek met half open mond naar
z'n vader, wiens gelaat rood zwol en wiens
lichaam krampig schokte.
Toen de hoestbui wat bedaard was, keek
Hendrik Golvers 't ventje aan, legde z n
hand op 't krullekopje en fluisterde: ,,'t Gaat
niet goed met vader, jongen....
Hij wendde zich af.... hij kon dat kind
niet zoo zien kijken.
In het jochie kwam 'n vaag besef van iets
angstigs; 't kereltje ging verlegen met z'n
hand in de rijstbak staan graaien.... en
toen hij wou slikken voelde hij, dat 't heel
moeilijk ging.
Er kwam 'n „klant' in de winkel.. Het
Was 'n meisje, 'n groezelig kina, dat n zure
lucht van vuil ondergoed mcearocg. Ze leg
de 'n handje kleverige zweetcentcn op de
toonbank en vroeg om n pond zout
Pr«d ging stilletjes de win''»! w|!
de jso&ie gelegenheid 'T foo
b»»t." d bad wist Fr J zrl
eijjeti moest hourbn
Toen 't meisje vr t. f uznurik
Golvers de vieze cetri met n stuk papier
in de geldU en wierp meteen 'n blik op de
ontvangst van deze morgen,
i 'a Dik tientje lag er misschien in....
1 Met 'n zucht duwde hij de la dicht en
trachtte zich wat bezigheid te geven.
Maar 't wou weer niks met 'm.... dat
zat 'm weer in die benauwdheid.... en dan
die zorgen voor de komende dagen....
Morgen 'n wissel van de koffie en thee
firma, overmorgen een van de koekfabriek
d'r moest nog heel wat gebeuren eer ie
d'r voor klaar was.
Nee, dat deed ook geen goed aan z'n
gestel.... dat zorgvolle gekrabbel van de
eene dag naar de andere.... dat gejakker
van 's morgens tot 's avonds, om z'n zaak op
de been te houwen.... Alles deed-ie zelf,
om maar zooveel mogelijk uit te zuinigen.
Zelf ging ie hooren en bezorgen, door weer
en wind.... en als ie 'n kwaje dag had, dat
ie z'n eigen zoowat kapot hoestte.... toch
most ie er door, want er moest weer be
taald worden
En als ie 's avonds moe en lam in z'n
stoel viel.... dan kon ie weer gaan rekenen
en tobben, om uit te zoeken lice ie ieder
't zijne kon geven.
Direct achteruit ging z'n zaak niet
maar ze bracht maar net genoeg op, om
z'n gezin in stand te houden, zooals dat
met veel kleine middenstanders 't geval
was. Vechten tegen dc concurrentie van de
groote firma's, die met kapitalen werkten en
de prijzen verknoeiden. Geef ons heden....
geef ons heden.... iedere nieuwe dag
maar wéér an.... dat sloopte je zoo-
En bij Hendrik Golvers kwam er 'n druk
kende zorg bij. de angst voor Je toe
komst.
Hij had 'n vtkwaalhij voelde, dat
ie achteruit ging.dat z'n heele lichaam
er door verd ondermijnd....
God, God.... wat moest z'n vrouw be-
binnen als ie er bij kwam te liggen? Als
ie nee. nee.... 't ergste wou ie nog
maar niet denken.... Onze Lieve Heer was
er toch ook nog.,.. Die zou 'n braaf, chris
telijk gezin niet ten onder laten gaan....
Maar 't zou zoo goed voor 'm wezen als
ie es 'n poos rust kon nemen met verande
ring van lucht, 't Zou m er heelemaal bo
venop helpen had de dokter al zoo dikwijls
gezegd....
Ja, ja.... goeie ntorregerust nemen
de zaak uit.ergens 'n gulden of vier
per dag gaan verliggen.... en dan in dc
zaak 'n betaalde kracht nemen.... goed om
meteen z'n heele winkel naar de weerlicht
te helpen. Nee, dat zou wel n mooie wensch
blijven, zopals veel andere....
De dokter stopte z n instrumenten weg.
kuchte even en zei toen: „Tja, Golvers, je
zult 'n poosje naar 'n sanatorium moeten."
Hendrik en z'n vrouw keken elkaar aan
in schrik-benauwing. er hing 'n lange,
nare stilte.
„Nou ja" verzachtte de dokter „zoo
erg is 't nog niet, hoor.... maar hoe eerder
je d'r bij bent hoe beter.... als je t laat
sloffen moet je later 'n veel langere kuur
maken en wordt de kans op genezing min
der."
„Dus," hortte Golvers bijna onhoorbaar
„ik heb t.b.c
„Ho, ho.... t.b.c., da's nou weer zoo'n
erg zwaar woord.... laten we zeggen: 't
wordt 't als je er niet gauw bij bent....
de top van de eene long heeft t 'n beetje
te kwaad.... 't is heusch 'i beste als je 'r
gauw werk van maakt.... afijn, ik kom
morgen of overmorgen nog wel es kijken.;.."
De dokter, die wel beter wist, ging been.
De echtgenooten bleven lang zwijgend
zitten en bestaarden ieder hun eigen don
kere gedachten
Toen begon Hendrik Golvers te huilen en
snikte: „Hoe mot dat nou.... hoe mot dat
nou?"
Z'n vrouw hield zich goed en ging hem
troosten.... tegen beter weten in, want ze
wist evenmin hoe het moest.
Ramaakers, de manufacturicr van de
Hij sympathiseerde met 't gezin Golvers en
ging vertrouwelijk met. hen om.
Ze vertelden hem wat er gebeuren moest
en wat niet kon, omdat de strijd om
het dagelijksch bestaan al zoo zwaar was.
Ramaakers ging er direct optimistisch te
gen in en zei: „Kerel, je weet niet eens wat
je in je eigen huis hebt- Je bent toch lid
van de Hanze, niet?"
En toen Golvers verbaasd knikte, riep de
buurman uit: „Nou dan? Weet je niet, dat
de Hanze 'n fonds heeft.... nooit gehoord
van 't Santos-fonds?"
„Ja.... ja, wel es gehoord.... wat be-
teekent dat ook weer?"
„Dat betcekent: Steun Aan Ncderlandsche
Tuberculeuze Onbemiddelde Standgenooten.
Maak er werk van, vent. Ik weet 't van
'n neef van me uit den Haag.... die heeft
z'n dochtertje zes weken weg gekregen voor
rekening van 't Santost'onds.want 't is
niet alleen voor dc Hanze-leden zelf....
maar ook voor de vrouw en de kinderen als
die naar 'n sanatorium moeten."
De oogen van het echtpaar Golvers hel
derden op. De mededeeling van Ramaakers
kwam als een lichtstraaltje in hun somber
vertrek en de koop herleefde.
's Middags ging Golvers naar de voor
zitter van de R.K, Middenstandsvereeniging
en vertelde hem hoe de zaak er voor stond.
Deze knikte. maar 't was geen knikje,
dat bemoedigde
„Ja" zei de voot..i!i. „De Hanze
heeft wel 'n Santos-fonds iar 't staat
er beroerd voor.... nou v.vr! ie 't voorste
en 'i achterste. Natuurlijk. tk kan ie op
geven. maar.of 't veel helpen al
waar niet is, hè?"
Hij kreeg medelijden met Golvers, zoo ver
drietig als deze er opeens uitzeg en
meteen viel 't hem op, hoe noodig het was,
dat deze man naar 'n herstellingsoord ging,
„Wacht es even" zet de voorzitter toen
overkant, kwam binnenloopen, om'n praatje Golvers met 'n zware zucht opstond om te
te maken en zag direct, dat er wat haperde. Ivertrekken „ik bedenk daar opeens....
de inzameling, die et- gehouden zal worden
....jandorie, kerel.... d'r is 'n kansje voor
je.... hou maar goeie moed...."
En toen er nog 'n paar minuutjes gepraat
was begon het reeds uitgedoofde lichtstraal
tje weer.op te flikkeren.
Dit is niet 'n zoo maar bij elkaar geprak-
kezeerd vertelseltje.
Het is 'n schrijnennd brokje leven uit de
middenstandswereld, waarin soms meer na
righeid woont dan menigeen zal vermoeden.
En nu vraag ik even het woord voor het
volgende spietsje.
Dames en heeren, Katholieken van Haar
lem en omgeving; morgen begint aan de ker
ken in de binnenstad de collecte voor het
Santosfonds.... en morgen over n week
krijgen de „buitenste" kerken 'n beurt, ten
minste als ik goed ben ingelicht. In ieder ge
val wordt U allen, hetzij morgen, hetzij de
volgende weck Zondag, in de gelegenheid
gesteld, dank zij de zeer gewaardeerde me
dewerking van de Z. Z. E.E. Heeren Pas
toors, om n- offertje te werpen in 'n bus
of schaal, die u bij het uitgaan van de kerk
onder de neus wordt geduwd. Die centen
(liefst dubbeltjes, kwartjes, guldens enz.) zijn
bestemd, om onbemiddelde middenstanders
(God en 't bestuur weten hoeveel er dat
zijn) te helpen aan verplecgkosten voor 'n
sanatorium. Dames en heeren! Trekt asje
blieft geen vies gezicht en zegt niet: „Al
weer 'n collecte- 't Houdt niet op!" Zoo
lang we leven en geld in onze zakken heb
ben, moeten we geven.... en het geven
behoort tot de goede werken, die ons 't
minste moeite kosten. Ja, ja, nu kijkt tt me
aan met 'n gezicht van: wat heeft ie ons er
weer fijn ingelui.hm.... in laten vlie
gen bedoel ,'k eigenlijk.... maar potverdik-
kie dames en heeren, als we geen trucjes
gebruiken, dan blijven die portemonnaie's
zoo ellendig stijl vast.... en 't is zoo bard
noodig, dat ze los komen! Ik wil niet te
veel van uw geduld vragen.... Uw beur'
is voldoende. Toe, geeft allen tenminste
iets.... er kan zoo veel ellende bij onze
evenntenschen mee uit de wereld geholpen
worden.
Roomsche arbeiders, Gij hebt uw „Her
wonnen Levenskracht", dat het voorrecht
heeft jaarlijks een uitgebreide straat-collec
te te mogen houden. Het Santos-fonds heeft
dat voorrecht niet en moet zich tevreden
stellen met 'n smal reepje grond voor de
kerken. Als Gij collecteert, dan vergeten de
middenstanders u óók niet.... bedenkt Gij
hen nu óók eens.... we zijn er toch al
len voor elkaar, niet? O, zoo! 't Is niet
alleen die brave Hendrik Golvers, die weg
moet.... goeie Hemel nee, als dat waar
was, dan stond ik hier zoo'n drukte niet ta
maken,
Gij, Roomsche middenslanders, Gij helpt
natuurlijk allen mee aan de redding van
uw eigen stand-geloofsgenooten.zoovéél
als in uw vermogen is.'t Kan u zelf ook
overkomen, hoe goed Ge er op heden rnis-
schieu voorstaat. Het zakenleven is zoo
grillig, niewaar?
En Gij, gegoeden van Haarlem en om
streken, die zoo gelukkig zijt geen finan-
cieele zorgen te kennen.... toe, tast eens
flink in de beurs.... Ge weet toch waar
voor God het u gegeven heeft.... er wordt
zoo gelobd en gestumperd, om 't hoofd bo
ven water te houden.... en dan die ver
woestende kwaal nog, die -veel midden
standsgezinnen bedreigtAls uw rijks
daalder niet door 't gleufje van l busje
kan.... nou.... dan heeft dé houdster of
houder van dal busje nog we! n r.scrve-
taschje of zakje.... 't is maar 'a wenkje,
hoor....
Nou, laten we 't beste er van hopen....
't scheelt veel, dat er bij de Kerken ge
collecteerd wordt.... Dan heeft u pas
zelf de zegen voor uw gezin en uw zake^
gevraagdG. N,
