Radio-Omroep
De drooglegging van de Zuiderzee.
De liefde van een
kunstschilder.
Spoorwegongeluk in het Gare de Lyon te Parijs. Eén persoon gedood;
Terscheidene gewonden. - De boycot te Kanton en Honkong, voorloopig
nog niet geëindigd.
Onder de Radio-berichten: De definitieve uitslagen der Belgische
gemeenteraadsverkiezingen. Het compromis in zake de regeling met
de Hohenzollerns in den Pruisischen Landdag aangenomen. Een
onstuimige zitting
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De ramp op de Noordzee.
Hulp aan slachoffers van den
watersnood.
Herstel van het zevende
leerjaar.
Nederlandsche industrieelen
in Tsechoslovakije.
Roode Kruisonderscheiding :t.
De Rijksinkomstenbelasting
1924-1925.
2505
2960
f 247Ó
2511
2315
FEUILLETON.
II. (Slot).
De Generale Commissie heeft verschil
lende proeven genomen en zij is daarbij
voortgegaan op den weg, die reeds door
vroegere maatregelen was aangegeven.
In de eerste plaats is getracht jonge vis
schers, die daartoe lust gevoelden, over tc
plaatsen bij de Rijnvaart. Een aantal van
hen is thans „overgeheveld". De Generale
Commissie heeft voor deze jongelui de uit
rusting betaald en bovendien heeft zij een
bedrag van 65.beschikbaar gesteld,
uit te betalen aan den schipper van het
vaartuig, verdeeld over 26 weken, als be
looning voor het optelden van den jongen
visscher aan boord van zijn schip. Het is
gebleken, dat deze jongemannen zich spoe
dig op de Rijnvaart thuis gevoelen en goede
krachten zijn. Verder zijn jongens te werk
gesteld bij den land- en tuinbouw en is
Voortgegaan op den weg het onderwijs,
vooral het vakonderwijs, te bevorderen. Uit
de genomen proeven is evenwel gebleken,
dat zeer groote moeilijkheden zijn ie over
winnen.
De voornaamste daarvan is wel. dat door
het overhevelen van jonge k achten uit de
visscherij naar andere bedrijven er bij de
visscherij, voor zoolang deze nog kan wor
den uitgeoefend, gebrek aan krachten ont
staat. Op verschillende plaatsen wordt dit
zeer sterk gevoeld. Het gebeurt, dat een
.visschersvaartuig niet kan uitvaren, omdat
een knecht ziek is geworden en er geen
plaatsvervanger is tc krijgen. Dezer dagen
nog heeft de Generale Commissie een aan-
om steun gekregen van een visscher
uit Volendam, die, omdat hij geen arbeids-
i krachten op zi;n schip kan krijgeil; zelf bij
een andere visscher, die in dezelfde om
standigheden verkeerde, was gaan varen.
Zijn eigen schip ligt daardoor stil en de
beide visschers kunnen thans samen ten
hoogste vangen, wat zij voordien elk met
eigen vaartuig korden bemaci; igen. De
schipper vroeg vergoeding voor het feit,
dat hij, tengevolge van de' afsluiting der
Zuiderzee zijn eigen bedrijf niet meer kor
uitoefenen en zijn vaartuig heeft moeten
opleggen. Op deze steunaanvraag heeft de
Generale Commisie evenwel geantwoord,
dat „het Bestuur vooralsnog van oordeei
(is), dat in Uw geval voor toekenning van
een geldelijke tegemoetkoming geen termen
aanwezig (zouden) zijn."
In andere gevallen komt het voor, dat
jonge visschers, die bij hun vader aan boord
waren, zich in hun vrijen tijd bekwaamd
hebben voor een of ander vak of voor een
betrekking aan den wal in één geval
slaagde een jongman als kommies en kreeg
een aanstelling en dit, zooals in het ge
noemde geval van den kommies, niei kennen
gaan uitoefenen, omdat hun tegenwoordig
heid aan vaders schip noodzakelijk is. Gaan
zij weg van boord, dan kan ook vader niet
meer uitvaren en is deze aan de armoede
en liefdadigheid prijsgegeven. De Ge .eraic
Commissie zal dus, wanneer zij eenmaal de
jonge menschen van de Zuiderzee naar an
dere bedrijven brengt, tegelijkertijd moeten
zorgen voor de ouden, die dientengevolge
O0Jï. hc' hedrijf niet meer kunnen uitoefenen.
Dit.zijn slechts de moeilijkheden, die de
Generale Commissie ten opzichte van de
Visschers zelve heeft te overwinnen. Doch
met het vorderen van de Zuiderzeewerken
zal de visscherij verminderen en zullen ook
de nevenbedrijven om voorzieningen vragen.
Hoewel 1925 voor de visscherij nog een goed
laar te noemen was, heeft toch reeds de af
damming van het Amsteldiep het tot-
standbrenigen van de verbinding tusschen
iWieringen en den vasten wal haar in
vloed doen gelden. Het staat vast, dat vooral
de ansjovis niet meer zoover naar het Zuiden
van de Zuiderzee doorschiet als vroeger.
7", visschers uit dit Zuidelijk gedeelte
der Zuiderzee niet beschikken over die net
ten, die noodig zijn voor de vangst in het
ISoorden, kunnen zi] reeds thans niet meer
gaan"a*en0e^ ansï°visvangst
Dit de inlichtingen, die wij omtrent de to
tale vangsten van de meeste vischsoorten
van dit jaar hebben ingewonnen, blijkt bo
vendien, dat deze belangrijk bij die van het
vorige jaar ten achter zullen blijven. Het is
niet onwaarschijnlijk, dat dientengevolge
nieuwe moeilijkheden bij de aflossing der
credieten door de visschers zullen ontstaan,
speciaal bij de visschers langs de kom der
Zuiderzee.
De wenschen der visschers.
Komen wij tenslotte tot de wenschen van
de visschers, de direct belanghebbenden
zelve. Het Centrale Comité van Zuiderzee-
visschers heeft op zijn vragenlijsten ook de
vraag gesteld wat de visschers voor zich en
hun kinderen het liefst wenschen. Deze wen
schen locpen, voor zoover de visschers hier
omtrent een meening kunnen zeggen, zeer
uiteen. Toch meenen de leiders een algemee-
ne lijn te kunnen aangeven, volgens welke de
Generale Commissie het best te werk kan
gaan.
Wij hebben zoowel den voorzitter van de
ereeniging van Zuiderzeegemeenten als
d:en van het Centrale Comité om zijn mee-
ning gevraagd en beider standpunt komt na
genoeg overeen.
Noodig is: vorming van de jongeren voor
andere betrekkingen, dus het verstrekken
van vak- en nijverheidsonderwijs. Er moeten
indien deze er nog n et zijn scholen o!
cursussen worden opgericht in of nabij groote
centra van visschersbevolking, zoowel am-
bachts- als nijverheidsscholen, cursussen
voor land- en tuinbouw, enz. Die scholen
behoeven niet uitsluitend te komen in vis-
schersplaatsen, want het zou kunnen zijn, dat
ccn school daar op den duur geen levensvat
baarheid heeft. Op oordeelkundige wijze
moet in deze gehandeld worden. Wellicht
kan hier en daar voblaan worden met uit
breiding van bestaande scholen. Kinderen
van niet getroffenen moeten dat onderwijs
mogen volgen, maar voor de visscherskinde-
ren moet het schoolbezoek gesteund worden
door vergoeding van reiskosten, loonderving,
enz. Den voorzitter van de Vereeniging van
Zuidefzaegemeenten komt het voor, dat de
regeering goed zou doen overleg met déze
vereeniging te plegen. De leden dezer ver
eenig.ntf. n.l.de besturen der gemeenten, zijn
naar zijne meening tot het beoordeelen in
deze wel het meest bevoegd. De regeering is
feitelijk aldus de heer Kolschoten
eeds te laat hiermede. De vloot gaat ach
teruit en de jongens gaan naar de fabrieken
zender vakkennis. Als vcorlcoper der vak
scholen had reeds lang het zevende leerjaar
moeten zijn ingevoerd als trait-d'union tus-
scion co lagere school en het vakonderwijs
De tegenwoordige lagere school met het hui
dige leerplan sluit niet aan bij het Nijver
heidsonderwijs en reeds jaren loopen vele
visscherskinderen zeer tot hun schade (mo-
rcclen physiekj leeg thuis, te jong en te on-
er\ rren voor de fabriek of voor anderen ar
beid.
Er is nog een poging gedaan om de vis
schers op te leiden voor de groote vaart.
Dit is naar de ervaring heeft geleerd
met ncodig, want de visschers, die bij de
groote vaart wenschen te komen, worden
Jaar gaarne, zonder voor-opleiding aanvaard.
Het zijn beste varenslui en verder dan ma
troos of hoogstens bootsman of kwartier
meester brengen zij bet zonder diepgaande
studie niet, ook niet met een voor-opleiding,
die acht maanden duurt.
In de kringen der visschers en van hen,
die trachten hun belangen te behartigen,
wordt thans met spanning gewacht op het
in werking treden van de geheele Zuiderzea-
st unwet en de maatregelen, die de G^perale
Commissie dan zal nemen en .aan de regee
ring voorstellen. D'e werkzaamheden tot af
sluiting van de Zuiderzee gaan gestadig
voort en kon of wilde de visscher het eerst
niet gelooven, dat het ooit zoover zou ko
men, langzaam dringt het nu tot hem door
dat het werkelijk ernst is. En met dit zich-
bewust-worden neemt ook de angst voor da
toekomst voor zich en de zijnen toe en wacht
hij op de dingen, die komen zullen.
derailleerd, die tegen twee personenrijtuigen
stiet, welke omvielen, Een persoon werd ge
dood, drie werden gewond en 14 licht ge
kwetst.
Het geschil in de Britsche mijn
industrie.
Naar aanleiding van het besluit der Brit
sche mijnwerkers tot voortzetting van den
strijd, heeft dc executieve der communistische
Internationale een manifest gepubliceerd,
waarin zij aandringt o-p het stopzetten van
het kolenvervcer dh op een heffing ten be
hoeve der Engelschc mijnwerkers.
Krassin bi; Chamberlain.
Een draadloos bericht meldt, dat Sir Aus
ten Chamberlain, de minister van Buiten-
landsche Zaken, Krassin, den nieuwen zaak
gelastigde der Sovjqtregoering, in gehoor
heeft ontvangen.
Spoorwegengeval in Parijs.
In het Gare de Lyon is ean locomotief ge-
Het economisch herstel.
Eckanowski, de minister van handel, die
bet banket van het congres der in buiten
land gevestigde Franschen presideerde, ver
klaarde: Wij hebben moeilijke oogenblikken
doorgemaakt en nog voor dc boeg. Na de
aan den handel en de industrie dcor de
depreciatie van de munt gestelde probjemen
staan wij tegenover die der stabilisatie. Na
deze krachtsinspanning zullen wij Frankrijk
zijn volle economische gezondheid terug
geven.
Ret congres der Radicale partij
in Frankrijk.
Naar aanleiding van het congres der radi
cale en radicaal-socialistische partij, hetwelk
Donderdag a.s. zal aanvangen en waar de
crisis, door het toetreden van Herriot tot
het nationale ministerie-Poincaré ontstaan,
zal worden besproken, schrijft het Kamer
lid Bertrand in de „Radical", dat de mili
tanten in de partij, die zich reeds bezorgd
hebben gemaakt over de versnippering van
de krachten der parlementaire groep en de
verdeeldheid der stemmen, zullen willen
weten waarom dit gebrek aan eenheid tot
uiting is gekomen en heeft kunnen blijven
bestaan. Hij zegt dat het hun recht is dit
tc vragen en dat het goed is dat het tot
een uitspraak komt. Helaas is het niet
mogeiijk dit te doen zonder de irriteerende
personen-quaestie er bij te halen. Reeds het
vorig jaar in Nice had men alle mogelijke
moeite cm te zorgen, dat het debat niet
afdwaalde. Het toen begonnen debat over
de fiscale quaestie was zeer hachelijk en er
was bij Herriot en Caillaux een goede dosis
partijbesef toe noodig om te vermijden dat
de schik op een splitsing uitliep.
De schrijver vreest, dat het ditmaal niet
zoo gced zal loopen.
Een aanslag op Poincaré?
Een onbekende Spanjaard, op wien een
revolver gevonden werd, is gearresteerd in
de omgeving van Poincaré's woning. Hij had
getracht een onderhoud te verkrijgen met
den premier.
Da schadevergoeding.
De Italiaansche minister van financiën
heeft zich geruimen tijd ondefhouden met
Parker Gilbert, den agent-generaal voor de
herstelbetalingen en den president van hel
comité des transferts van het plan-Dawes,
dat op het oogenblik te Rom zijn bijeen
komsten houdt.
Muiterij.
Volgens een bericht uit Boecharest aan
dc Duitsche bladen hebben 6000 recruten van
bet tweede Roemeensche legercorps dienst
geweigerd.
De boycot te Kanton en Hongkong.
Hel Kantonneesch Persbureau publiceert
twee verklaringen over liet eind van den
boycot tegen Groot-Britannic, één geteekend
door c'e moorden te Shanghai en Shamien
revclutionair-republikeinsche partij. Beide
erklaringen zijn tot de stakers te Hongkong
en Kanton gericht. De algemeene strekking
van de verklaring is uitéén te zetten, dat de
boycot rechtstreeks werd teweeggebracht
cloor de moorder. te Shanghai en Shamien
in 1925, doch indirect het gevolg was van
den strijd der nationalisten tegen het impe
rialisme. De verklaring van het stakings
comité zegt ook, dat er geen overeenstem
ming met den vijand verkregen is en dat de
staking te Kanton en Hongkong niet is bij
gelegd. Indien de politiek van kanonschoten
niet wordt gestaakt, indien de moorden niet
ophouden, zullen de daden van vijandschap
tegen hel Britsche imperialisme voortduren.
De stakingsposlen te Swatau zijn inge
trokken, doch in afwachting van den terug-
ke.r van afgevaardigden ,die naar Kanton
zijn gezonden' om zich op d- hoogte te stel
len van den toestand, duurt de boycot voort
en hebben de employé's der Britsche firma's
nog geen machtiging verkregen den arbeid
te hervatten.
Uit Kanton wordt geseind; D» Chineezen
hervatten den arbeid bij hun werkgevers. De
toestand is veel- verbeterd. Er zijn schikkin
gen getroffen voor een algemeene hervat
ting van den handel, doch de beweging en
het ankeren van de stoomschepen wordt
bemoeilijkt door het feit, dat zich gedurende
de staking modder heeft opgehoopt.
DE TOESTAND IN 'T BEZETTE GEBIED.
Op een inspectiereis door het bezette ge
bied heeft de rijksminister Bell te Mainz,
sprekende over de verzoeningsactie ,eep
aanvulling gegeven van Briand's woorden:
„Weg met de kanonnen". Z. i. moet daaraan
worden toegevoegd; „weg met de revolvers,
weg met de rijzweepen, weg met de be
zetting". Hij legde den nadruk erop, dat
de rijksregeering eensgezind is in het door
zetten van de verzoeningspolitiek.
DE AANSLAG OP TREINEN.
De lugubere passie om treinen te laten
ontsporen „om eens een spoorwegongeluk
te zien", duurt nog steeds voort. Volgens
een V. D.-bericht werden gisteren weer
eenige jeugdige personen door arbeiders
betrapt, toen zij op de spoorlijn naar Ober-
hausen op een zijspoor staande wagons aan
het rijden trachtten te brengen en toen dit
niet spoedig genoeg gelukte, een zwaar stuk
ijzer dwars over den weg wilden leggen.
Dc misdadigers vluchtten, maar zijn be
kend.
INBRAAK IN HET KASTEEL VAN
CHANTILLY.
Gedurende den nacht is ingebroken in het
kasteel van Chantilly. De daders namen tal
van kostbaarheden mede, o. a. de vermaar
de „rose diamant", welke eertijds op 10 mil-
lioen werd geschat.
HOE MEN DOODE HARTEN WEDEROM
TOT NIEUW LEVEN WEKT.
In de Vereenigipg van artsen sprak Prof.
Dr. Haberlandt ovér het door hem ontdekte
hormoon der hartbeweging. Hormonen zijn
stoffen, die een prikkelende opzweipende
werking op organen uitoefenen, stimulec-
rend werken. Het zijn chemische stoffen die
in het bloed afgegeven worden en verschil
lende organen tot verhoogdekwerkzaamheid
aansporen. In het algemeen .worden deze
stimuleerende stoffen door klieren met in
wendige afscheiding (secretie) geproduceerd,
dat zijn klieren die hun afscheidingsproduct
direct aan het bloed afgeven, geen afvoer-
weg uit het lichaam hebben voor de door
hun verwekte stoffen, zooals b.v. de men-
schclijke schildklier.
Prof. Haberland heeft reeds in 1924 op
eene vergadering der Natuurvorscbers te
Insbriick over dit thema gesproken. Hij gaat
uit van het bekende feit, dat het hart van
vele lager georganiseerde dieren b.v. kik-
vorschen verder slaat ook als het uit het
lichaam wordt genomen, dat dit hart dus
zonder samenhang leeft met het zenuw- en
bloedvatenstelsel. Men moet dus aannemen,
dat het hart zelf een regulator bezit. Inder
daad is het Prof. Haberlandt gelukt in hel
bovenste deel van het kikvorschenhart een
hormoon te ontdekken dat in de eerste
plaats den polsslag verwekt, hem in dc
tweede plaats versnelt en hem in de derde
plaats sterker maakt. Dit hormoon wordt
door Prof. Haberlandt naar de plaats waar
het ontstaan is in het kikvorschenhart Sinus
hormoon genoemd. Dit zelfde hormoon was
toen ook te constateeren op den bodem van
het uit het kikkerlichaam genomen, zelfstan
dig verder slaande hart. Een kikkerha. 1
werd uit het lichaam van het dier gesneden
en het hart sloeg normaal verder. Reeds
tientallen jaren geleden heeft de beroemde
physioloog Wilhelm Engelmandie zich veel
met de werkzaamheid van het hart bezig
gehouden. Hij beweert, dat het hart door
bepaalde stoffen die in het hart zelf ver
wekt werden, werd gereguleerd. Nu is hei-
gelukt dit hormoon dat den hartslag ver
wekt met zekerheid te constateeren. De
hartslagverwekkende stof is in alcohol op
losbaar, in aether onoplosbaar en blijkt ook
immuun tegen warmte te zijn, d.w.z. deze
stof wordt, door temperaturen die organen
cu deelen van organen beschadigen in zijn
werking niet gestoord. Het harthormoon kan
dus geen eiwitstof zijn daar eiwitstoffen
geerr hooge temperaturen verdragen, zondet
stoornis in hunne functies.
Pref. Flaberlandt schildert ons den weg
dien hij ingeslagen heeft om het harthor
moon te vinden. Hij sneed uit enkele kik
kers het hart weg. Hij liet de harten m een
warme zoutoplossing verder slaan. Toen
sneed hij niet het heele hart maar alleen
het bovenste deel van het hart weg. Dit
slaande deel van het hart deelde zijn eigen
schappen aan de zoutoplossing mede. Deze
zoutoplossing kreeg de eigenschap andere
intusschen reeds verlamde harten tot nieuw
leven te verwekken.
Harten, die langer dan drie dagen uit het
kikvorschenlichaam waren weggeopereerd,
waarin geen enkel levensieaken meer te
constateeren was, begonnen weer te slaan
als men ze in zoutoplossing legde waarin
een stukje van het kikkerhart geslagen had
Met de grootste spanning hoorden de aan
wezige artsen de mcdedeeling van Prof.
Haberlandt aan, die aan het slot van den
avond de hoop uitsprak, dat het voorzoover
het mogeiijk zou zijn de hartslagverwekken
de stoffen uit het hart der groote slachtdie
ren te abstraheeren en voor een nieuw hart-
heilmiddel te verwerken,
DE HONGAARSCHE MINESTER VAN
FINANCIËN OVER DEN FINANC'EELEN
TOESTAND VAN HONGARIJE.
De ITongaarsche minister van financien
geeft na de demisse van den commissaris
van den volkerenbond Smith, maandover
zichten uit over den financieelen toestand
van Hongarije. Deze berichten bevatten alle,
vroeger door den commissaris van den vol
kerenbond meegedeelde cijfers, die een juist
overzicht over den toestand van het Hon-
gaarsche zakenleven mogelijk maken. Na
een gedetailleerde afrekening over de staats
huishouding in de maanden Juli en Augustus
en een onderzoek over de cijfers der ge
raamde aanslagen in September gaat het
verslag tot de bespreking der commercieele
en financieele positie van Hongarije over. Jn
de eerste plaats wordt eene lijst der produc
tieve investituten als havenbouw, stralcn-
en bruggenbouw, bouwwerken ter bescher
ming tegen hoogwater als gevolg der door
gevoerde bodemhervorming, uitbreiding van
het telefoon- en telegraafnet, kabclbouw,
bouw van arbeiderswoningen cn kleine
dorpswoningen, restauratie en uitbreiding
van staatsgebouwen enz. De nationale Bank
toont in Augustus eene verbetering van den
status. Het verhoudingsgetal der dekking
steeg 54.6 op 55 pet., weliswaar is de totaal
circulatie met 25.8 miilioen Pengö gestegen.
In Augustus vindt ook de daling der bank-
rente van 7 op 6 pet. plaats. Het financieele
beheer heeft door daling der verbruiksbe
lasting en der tolcredieten medegewerkt tot
verlaging der renten. Het ingelegde bedrag
is in Augustus 24.4 miilioen goudkronen of
3.9 pet. gestegen. De beursindex steeg van
10.3 op 12, waarbij de koers van 1913 op
100 werd aangenomen. De index der Hon-
gaarsche groöthandelsprijzen nam in Augus
tus met 1.1 pet. af. Het tekort van den Hon-
Hongaarschen uitvoerhandel bedroeg van
Januari tot Juli 1926 85 miilioen goudkronen
(in Augustus was, gelijk bekend is een klein
actief in de Hongaarsche balans te consta
teeren. De oogstvooruitzichten voor 1926
zouden er op wijzen, dat de resultaten in dit
jaar in doorsnee geringer zijn dan in 1925.
Het aantal faillissementen is sedert Jun:
dalend. In Juni was dit getal 28, in Augustus
12. Opgeheven faillissementen wegens ver
bindend worden der uitdeelingslijst in Jul;
211, in Augustus 127. Het aantal arbeids-
loozen is sedert Maart voortdurend dalend.
Indertijd was het hoogste cijfer dat bereik:
werd 30918, op heden is het getai arbeids-
loozen 24300.
DE VERLIEZEN DER INTERNATIONALE
LIRASPECULATIES.
De „Neue freie Presse" meldt uit Weenen>
De plotselinge koersstijging der Lire
heeft, gelijk uit finantieele kringen wordt
medegedeeld gevoelige verliezen bij de in
ternationale speculaties tengevolge gehad.
Baisseafsluitingen in Lire vonden hoofdzake
lijk in Zürich en Amsterdam en vanzelfspre
kend. ook in Londen plaats, van waaruit
sterk verkocht werd. In den loop van giste
ren volgden overal haastige dekkingen die
het stijgen der Lire nog meer bespoedigden.
De verliezen schijnen zeer groot te zijn. In
Oostenrijk zelf heeft eene speculatie tegen
de Lire niet bestaan. De speculanten zijn
over het algemeen na dc verliezen die met
Francs geleden zijn, zoo voorzichtig gewor
den dat het koopen en verkoopen van Ita
liaansche betaalmiddelen vermeden werd.
In Oosfenrijksche finantieele kringen ver
wacht men van dc stijging der Lire gunstige
gevolgen daar de handel groote Lirecredie-
ten in Italië heeft en ook omdat met de stij
ging der lire de koopkracht van Italië toe
neemt en het daardoor een belangrijker af
zetgebied zai vormen. Ook is het bij een
verhooging of bestendiging van den huidigen
stand van de Lire afgeloopen met de dik
wijls zeer voelbare Italiaansche concurren
tie, die gebruik maakte van den lagen koers
der Lire.
Het Hoofdbestuur van het Nedetl. Roode
Kruis zendt het vólgende communiqué;
De storm der laatste dagen heeft helaas
weder zijn slachtoffers gevraagd. De couran
ten hebben het ons doen weten, dat de vis-
sch-ersvloot door het luwe element zwaar
getroffen is door het vergaan van 4 harer
cchepen, waardoor 46 personen (12 man, 10
man, 11 man en 14 man) het leven hebben
verleren. Wat mt bericht in werkelijkheid
beteeker.t voor hen. die man, vader, kost
winner verloren hebben .behoeft niet nader
te worden vermeld. Helaas worden wij daar
te dikwijls aan herinnerd.
Intusschen is het steeds een verblijdend
verschijnsel, dat velen zich gedrongen ge
voelen tc trachten het leed der nabestaan
den op cenigerlei wijze te helpen lenigen en
-vel op materieel gebied.
Voor hen, die zulk een blijk van sympathie
wenschen te geven, verklaart het hoofdbe
stuur van het Nedërlandsche Roodc Kruis,
Princsssegracht 27, 's Gravenhage (postgiro
22120) zich gaarne bereid gelden in ont
vangst te nemen ender het motto: „Ramp
Noordzee",
De stichting „Maas en Waal" opgericht.
Opgericht is de slichting „Maas en Waal"
ten c'oel hebber.de het verstrekken en be-
heeren van rentelooze hypotheken op nieuw
gebouwde of nog te bouwen woningen, ter
vervanging van de door den watersnood
verwoeste woonhuizen en boerderijen.
In het bestuur zal zitting nemen een ver
tegenwoordiger (burgemeester) van elk der
vier meest geteisterde gemeenten, n.l, Dru-
ten, Wumel, Dreumel en 'Appellern.
Voorts maken deel uit van het bestuur
een vertegenwoordiger van het departement
van Financiën, één vaji het departement v.
Arbeid en één van het Provinciaal Bestuur.
De zetel der stichting is Druten.
Een verzoek van 89.134 personen.
Het landelijk comité van actie voor aan
sluiting van de Leerplicht- en Arbeidswet,
zetelende te Den Haag. heeft namens de bij
dit comité aangesloten organisaties, te zamen
vertegenwoordigende 763 vereenigingen en
bonden en 89.134 leden, aan den Minister
raad en de leden der Staten-Generaal e-n
adres met Memorie van Toelichting gezon
den, waarin het verzoekt maatregelen te
ti effen, die zoo spoedig mogelijk leiden tot
onverwijld herstel van het verplichte ze
vende leerjaar, hernieuwde toepassing van
art. 25 der Nijverheidsonderwijswet en on
verwijlde toepassing van titel II der Nijver
heidsonderwijswet,
Een tiental leden van de R. K. Werkge-
versvereeniging heeft onder leiding van den
heer Mutsaerts uit Amsterdam eeq studie
reis van een week door Tsechoslovakije ge
maakt.
Bezocht werden verschillende fabrieken,
w.o. de schoenenfabriek van Batja te Zlin,
de textielfabrieken van Nachod en de kof
fiebranderijen van Meinl te Praag.
De deelnemers werden o.m, ontvangen
door de Kamer van Koophandel en door
den primator van Praag, dr. K. Baxa. Een
krans werd gelegd op het graf van den On
bekenden Soldaat, waarbij de heer Mut
saerts de sympatieën van Nederland voor
Tsechoslovakije vertolkte.
Zaterdag is het gezelschap weder uit Praag
vertrokken.
Door het hoofdbestuur van het Neder
landsche Roode Kruis werden de volgende
onderscheidingen verleend;
Medaille van Verdienste in zilver: P. J.
Doljé, J. A. H. Oberjé, H. Vroomen, W.
Borgmann, Th. Bosters, H. van Elswijk, J.
Fleischeuer, N. Geurts, H. Massen, G.
Scharnigg, E. Eisinga, A. Meyers, P, Rey-
nen, G, Tilly.
Medaille van Verdienste in brons: C.
Baukes, J. H. van Bilsen, J. E. Breuls, P.
'cl, Janssen.
In de September-aflevering van het
Maandschrift van het Centraal Bureau voor
de Statistiek zijn betreffende deze belas
tingen enkele gegevens opgenomen over
het jaar 1924/1925 in vergelijking met de
voorafgaande jaren. Daaruit blijkt duidelijk
de groote stijging van het belastbaar inko
men van 1915/1916 tot 1921/1922 en de
daarop gevolgde daling onder den invloed
der malaise.
Voor alle pbysieke, binnen het Rijk wo
nende belastingplichtigen tezamen zijn deze
cijfers voor enkele jaren, hieronder ver
meld:
De cijfers achter de jaartallen zijn resp.:
Aantal aangeslagenen, bedrag van het in
komen X 1000, bedrag der belasting in
hoofdsom X 1000.
1915/1916 679.110 1.334.494 25.005
1921/1922 1.638.456 4.291.744 130.093
1922/1923 1.690.155 4.138.317 110.987
DONDERDAG 14 OCTOBER.
Hilversum, 1050 M, 12 uur Politieber.j
3.304.30 Uurtje voor wees- en zieken
huizen, door mevr. Ant. v. Dijk; 57 uur
vooravond-concert door het H. D. O.-
orkest, soliste: Coba Ryneke, piano; 78
uur; Beginselen van het Burgerlijk Recht
en van het Handelsrecht, door Mr. P. J.
van Dam; 8.10 Politieber.; 8.15 Con
cert in het Concertgebouw te Amster-
ven. Vioolconcert van Mendelssohn.
Ouverture van Die verkaufte Braut,
Smetana. Het concertgebouworkest o.l. v.
PierreMonteux. Soliste: Erna Rubinstein,
viool.; 10 uur Fersber.
Daventry 1600 M. 11.20 uur Con
cert door het radio-kwartet en solisten
(sopraan-bariton) 12.05 uur Cel-
losclo's door J. C. Hoek 12.30 uur
Het radiokwartet 1.20—2.20 uur
Gramotoonmuziek 2.203,20 uur
Speeches aan de jaarlijksche lunch van
de Brit, Passenger agents ass. 2.50
uur Schoollezing: Geographical disco
veries - Columbus, Cabot, Vespucci
3.20 uur Dienst in de Westminster
Abbey (Evensong) 4.20 uur Cause
rie 4.35 uur Trocadero-theemuziek
5.35 uur Kinderuurtje 6.20 uur
Dansmuziek door de radio dansband
6.55 uur Landbouwberichten 7.20
uur Tijdsein Big Ben, weerber., nieuws
7.30 uur Lezing; The mind of com
mon mammals 7.48 uur Muziek
8 uur Causerie 8.20 uur - Con
cert door de orkesten van de King's Hall
Rooms, Royal Bath Hotel Bournemouth,
Engelsch-Italiaansch dansprogramma, S.
Sidcl, bariton. M. Cochran, sopraan. Mr.
Plunket Greene, lezing en zang met
pianobeg. 9.50 uur Causerie 10.05
uur Sonate op 57 van Beethoven. M.
Cole, piano 10.20 uur Tijdsein,
weerber., nieuws 10.35 uur Fluit
concert door E. Penvilie 10.5012.20
uur Dansmuziek van het Savoyhotcl,
Parijs „Radio-Paris" 1750 M, 12.50—
2.10 uur Concert door het orkest
Radio-Paris 5.05—5.55 uur Kinder
uurtje 8.5010.30 uur Concert^
Orkest en vocale solisten. Radio-decla
matie.
Königzwusterhausen 1300 M. en Berlijn
204 en 571 M. 7,50 uur „Pension
Scholier", klucht in 3 acten van A,
Eraun 9.5011.50 uur Dansmuziek.
Brussel 437 M. en Antwerpen 265 M.
5.206.20 uur Kindermatinee. Or
kestmuziek en vertellingen 8.20 uur
Orkestconcert 8.50 uur Lezing: Le
moral des nötres 9.3010.20 uur
Dansmuziek.
Munster 410 M. 10.50-11.50 uur
Orkestconcert 12.501.50 uur Wer
ken van Bach door orkest 34.20
uur Kinderuurtje 4.205.50 uur
Romantisch concert 66.20 uur
Lezing 6.407.20 uur Spaaasche
les 7.207.50 uur Schaakles
7.508.45 uur KlSssieke gedichten.
Daarna concert door de mandoline- en
gitaarclub 9.5010.50 uur Concert
in Café Corso.
1923/1924 1.031.980 3.848.301 94.852
1924/1925 1.624580 3.761.301 90.519
Deze totaal cijfers kunnen ook gesplitst
worden naar de hoegrootheid van het be
lastbaar inkomen, waaraan de volgende cijj.
fers ontleend zijn:
De cijfers resp.: Hoegrootheid van het
belastbaar inkomen, in pCt, van het totaal
aantal aangeslagenen 1921/1922, 1923/1924
en 1924/1925.
800f 1400
1400-/ 2000
2000—5000
5000—10000
10000^/ 20000
2ÜOOO en hpoger
Hieruit blijkt, dat de verhoudingscijfers
voor de inkomens boven 1400 belangrijk
zijn gedaald en dat mede als gevolg hier
van, die beneden 1400 zijn toegenomen.
Deze daling resp. stijging, is evenwel van
1923/1924 op 1924/1925 minder sterk dan
van 1921/1922 op 1923/1924. Hoezeer de
hoogere inkomens door de malaise zijn
achteruitgegaan, blijkt ook hieruit, dat het
bedrag der inkomens van 20000 en hooger
in 1921/1922 nog 17,10 pCt. van het totaal
bedrag der inkomens uitmaakte tegen 1.66
in 1923/1924 en 11.07 in 1924/1925.
De np deze hoogere inkomens drukkende
belasting in hoofdsom vormde in;
1921/1922 53.15 pCt.
1923/1924 40.85 pCt.
1924/1925 39,51 pCt.
van het totaalbedrag der belasting in hoofd
som.
Behalve dc cijfers voor het rijk zijn in het
Maandschrift, evenals het vorige jaar, we
derom opgenomen de cijfers voor alle ge
meenten boven 20.000 inwoners en voor de
provinciën, thans over 1924/1925. Eveneen»
komen voor deze gemeenten, de provinciën
en het Rijk de cijfers voor betreffende het
gemiddelde inkomen per aangeslagene,
waarvan we hieronder de cijfers vermelden
voor de gemeenten hoven 100.000 inwoner»
en voor het Rijk:
1923/1924 1924/1925
Amsterdam 2595
's-Gravenhage 3050
Rotterdam 2652
Utrecht 2658
Het Rijk 2358
Uit het slaatje, waarin alle gemeenten
verdeeld zijn naar het gemiddelde inkomen
per aangeslagene, kunnen voor 1924/1925
de volgende cijfers woiden overgenomen;
beneden 1500 34
f 1500—f 1750 272
1750—f 2000 397
f 20C9—2250 230
2250—2500 79
2500 en daarboven 71
In 3 gemeenten bedroeg het gcmiddcla
inkomen in dit jaar meer dan 5000.
Bij bovenstaande gegevens is geen reke
ning gehouden met de in den loop der
jaren gewijzigde waarde van het geld.
31.62
36.11
37.83
31.43
28.57
28.56
30.37
29.63
27.95
4.40
4.01
3.99
1.39
1.12
1.13
0.79
0.56
0.54
100.—
100—
100—
HOOFDSTUK I.
De donkere wolkenmassa's, die door den
iwind voortgezweept, uit het zuidwesten
overvlogen, deden een fijnen motregen
nedervallen en hulden den omtrek in een
ondoordringbaar grauw.
Kan visschersboot kampte Ap het felbe-
wogen meer dapper met wind en golven en
de kalme volharding der opvarenden be
haalde telkens een nieuwe overwinning op
de baren, die hare schuimmassa's als vij
andelijke wallen legen hen ophoopten. De
mannen werkten zich vooruit en naderden
het eiland waar zij woonden.
Het was een bijna armelijk vaartuig, be
laden r/.et v.-interproviand, noodig ook
%cor de eenvoudige behoeften der bewo
ners vei het eiland en de'bemanning be
stond slcehts uit drie mannjjo en een half
volwassen knaap. Maar ^ok één passagier
bevond zich aan boord van de boot, die
slechts ze'den reizigers medevoerde en,
zooals hij daar vermoeid naast de werkza
me mannen leurde en naar hun bezighe
den keek, vormde hij een in h«d oog val
lend contrast met hen.
Hij was van een hoe gé, krachtige gestal
te en de uitdrukking van het edel ge
vormde hoofd getuigde van geest. Maar
het nog jeugdige gelaat droeg sporen van
afmatting, sporen die meer spraken van
inwendigen strijd, dan van overtollig le
vensgenot en .ofschoon hij nu rustig en
gevoelloos voor zich heen staarde en de
golven bedaard over zich heen liet slaan
als ware hij geheel onvatbaar voor vocht
en koude, zoo verried toch een trek om de
vastgesloten lippen, dat hij niet iederen
strijd zoo geduldig zou afwachten,
Kij had den welgemeanden raad des
schippers, om in de kajuit'te gaan, afgesla
gen en blikte dicht m' zijn regenmantel
gehuld, rjieer vol ongeduld dan vol ver
wachting in de weinig belovende, grauwe
verte, waaruit een smalle landstreep op
doemde, die men trots alle wederwaardig
heden zichtbaar naderde.
Het was nog vroeg in den namiddag,
toen de boot landde, maar in de duistere
verlichting van den windcrigen herfstdag,
zag het kleine eiland, dat iedere landelij
ke bekoorlijkheid miste, er armzalig ge
noeg uit.
Van de pers%nen ,die zich aan het strand
bevonden, was een visscher bij het aan
leggen der boot behulpzaam en eerst toen
het laatste touw bevestigd was en de vis
scher de vrouw, die wachtend en toekij
kend aan den oever stond, een vluchtigen
groet had toegezonden, herinnerde hij zich
den passagier, die gsduldig wachtte, zon
der den arbeid met een enkele vraag of
aansporing te onderbreken.
Ziezoo mijnheer, wij zijn er, zeide de
schipqér, waarheen nu verder, zeker naar
den heer predikant, naar wien gij mij ge
vraagd hebt, want eene herberg is er op
het eiland niet.
Juist geraden, hernam de vreemde
ling, terwijl hij de vereelte hand greep, die
hem bij den sprong op den oever behulp
zaam was, gij kunt mijn goed daar wel la
ten brengen?
Zeker mijnheer, Geert zal u dat wel
bezorgen, gaat u intusschen maar vooruit;
ik zal u mijne dochter medegeven, opdat
gij niet misloopt.
Een vluchtige glimlach vloog bi) deze
bezorgdheid over het gelaat van den
vreemdeling; hij liet zijn blik onderzoekend
over de omgeving weiden, hij zweefde
heen naar de grauwe rij duinen, die de
armoede van het kleine dorpje voor de
oogen der bezoekers verborg en een zucht
van medelijden ontsnapte zijne borst bij de
gedachte, dat het leven van een hoogstbe-
gaafd mensch naar dezen aardklomp ge
bannen was.
Op het geroep van den schipper kwam
uit de groep kinderen, die op het voch
tige, aan schelpen rijke strand in weerwil
van den wind speelden, een klein bruin
meisje te voorschijn en nadat de reiziger
den schipper betaald had, maakte hij zich
gereed, cm de kleine geleidster te volgen.
Voor de eerste maal, nadat hij, gehoor
gevend aan eene plotselinge opwelling, bet
schoone zuiden had verlaten, vroeg hij
1 zichzelven af, welken onweerstaanbaren
aandrang hij eigenlijk gehoorzaamd had,
toen hij in dit jaargetijde als gedreven
werd naar dit armzalige eiland, nadat hij
zoo menig oogenblik ongebruikt had laten
voorbij gaan, om het eenige wezen op te
zoeken, dat hem nauw verwant was en
waarachtig dierbaar. Plotseling was het in
hem opgekomen; als een k-eet om hulp
had het weerklonken aan zijn geestesoor,
als een verre zoete klank uit lang vervlo
gen tijden.
Over het strand en door het zand der
verre duinen, die zich stil en verlaten uit
breidden, volgde hij zijne kleine geleid
ster, die met haar naakte bruine voetjes
haastig voor hem heen trippelde en af en
toe schuw omzag, of die groote gestalte
achter haar, haar niet inhaalde.
Een eigenaardige beklemdheid snoerde
hem de borst toe; de wolken joegen wild
boven zijn hoofd, als waren ze op de
vlucht- en in deze woesternij, waarin geen
menschelijk geluid zich deed hooren, weer
klonk het gekrijsch der meeuwen, dat de
stilte afbrak als een klaagzang.
Eindelijk werden dc eerste woningen
zichtbaar en de rook, die daaruit opsteeg,
was hem de eerste gastvrije welkomst
groet. Het was een armoedig dorp, het
welk hij doorschreed, rechts cn links
stonden de hutten onregelmatig verstrooid
hutten die zich slechls door het grootere
of kleince stuk tuingrond én de wijze,
waarop dit onderhouden en omheind was,
van elkander onderscheidden.
Hier en daar keek een nieuwsgierig ge
laat uit de nederige vensters naar de ei
genaardige verschijning en de mannen
trokken groetend aan den breedgerandan
hced.
Onmerkbaar effende zich de weg een
weinig en nog verder van de straat verwij
derd dan de overige huizen, werd eene
woning zichtbaar waarvoor het kleine
meisje op den vreemdeling wachtend stil
hield. Hoe bescheiden »ij er ook uitzag,
toch onderscheidde zij zich van de overige
hutten en verdiende wel den naam van
huisje. En al bpstond het ook slechts uit
ééne verdieping, toch voerden twee trap
pen er heen, heldere katoenen gordijnen
sierden de vensters en een groen geverfd
hekwerk omsloot den voortuin, die, schoon
ontbladerd door de herfststormen, toch
toonde dat hij met eenige zorgvuldigheid
werd onderhouden, dat men hier niet al
leen het nuttige, maar ook het aangename
huldigde.
Aan beide zijden van den kleinen voor-
vloer, die zijn licht ontving van den ach
terkant van het huis cn het in twee deelen
verdeekïe, bevonden zich twee vensters,
maar aan geen enkel vertoonde zich een
menschelijk wezen.
Da1 vreemdeling, die een snellen op-
merkzamen blik op dit huisje wierp, toen
zijne kleine geleidster h"t met den vinger
aanwees, lachte tevreden bij deze waarne
ming, want het was zijn voornemen te ver
rassen. Hij gat hel kind. een geldstuk,
waarmede zij ijlings den terugtocht aan-
nak cn lichtte de klink van de eenvou
dige huisdeur op. Geen hond sloeg aan,
geene menschelijke stem liet zich'hooreni
toen hij op het huis toetrad en de beide
trappen ineens overschrijdend, toch
slechts aarzelend dé hand op de deurknop
legde.
Dc deur ongesloten ging open;
met zacht knarsend geluid draafde ze op
hare hengsels en wat hield ncm vast
genageld staan op den drempel, wat deed
hem aarzelen dien te overschrijden?
In den kleinen doodstillen voorvloer
stond een open doodkist, beschenen door
het licht van kléine gele waskaarsjes die
op tinnen kandelaars aan het hoofdeinde
stonden.
De witgekalkte voorvloer was armoedig
en eenvoudig als de doodkist, zelfs de wei
nige herfstbloemen, die men als laatste
sieraad daarop-bad gestrooid, waren bleek
en kleurloos Xloor den regen der laatste
dagen en geen enkele zonnestraal kuste
met warmen afscheidsgroet de oogen, di»
zich voor immer gesloten hadden. Alles
stom, ledig, arm!!
Maar de vrouw, die rustte in deze enge
woning, was jong en schoon als een engel
en het zijdeachtige haar, dat min had los
gemaakt, omhulde hare gestalte als een
gouden sluier,
fWordt vervolgd,1
