liri'ivi".;'rJ:zrJS£, I -u** -
Voornaamste Nieuws
Jan Hus en zijn werk.
Woensdag 20 October 1926 DAGBLAD VOOR NOORD-
A«ar&cjïl^e reaoet, op s2raf£e van verMes -van alle rechten, geschieden uiierlïfk driemaal vier en twintig uren na het ongeval
ZUID-HOLLAND 50ste Jaargang No. 16384
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden. - Eerste Blad
PLAATSELIJK NIEUWS.
De waarheidsliefde van
„Het Volk".
Ruim f 1400.-
en
Reclame voor groenten
en fruit.
De electrifies tie van den
spoorweg HaarlemIJmuiden.
TOONEEL.
Stormschade.
Faillissementen.
Hooge waterstand.
Bietencampagne.
Een jeugdig dreigbrief-
schrijver gevat.
Rotkreupei
Verlegging Tramrails.
„Jan, ben je daar?"
Kennemer Lyceum.
in dit nummer.
.1. J. WEBER ZOON
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegranhisch Weerbericht
MOTORSPORT.
MARKTNIEUWS.
Ce abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen;
Per week J 0.25
Per kwdrtaal3.25
Fianco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13856 (3 lijnen).
Postrekening No. 597C.
t^enbo°ne7v^°ePndt^ f 3000 --Le^nslange geheele ongeschiktheid tot werken door 7 n bij een ongeval met f 0^0 bij verlies van een hand, 4 103 bij verlies van een f Cfl bij 'n breuk van f /.fl bij verlies v.eea
•='en e Ultkeeringen J verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; f wUj doodelij ken afloop ^30. een voet of een oog; 1 1^3» duim of wijsvinger3U. been of arm; I andere vinger.
Aaveriennen Jo cents per regel
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusscben den tekst,
als ingezonden mededeeling 60
per regel. Vraag- en aanbod,
advertentiën, 14 regels 60 ct.
per plaatsing; elke regel mee:
15 ct., bii vooruitbetaling
Een Tsjechische Bisschop over
den afgod der Tsjechische
Nationalisten.
Zooals bekend hebben de leiders van de
jonge Tsjechische Republiek de anticleri-
caliteit tot een nationalen karaktertrek van
alzoo de gedachtenis willen benutten van
den Tsjechischen, afvalligen priester, Jan
Hus, die de afkeeringheid tegen Rome en
bet Boheemsche volk willen verheffen en
het ongeloof met een gloeiende Tsjechische
vaderlandsliefde zou hebben verbonden.
De ruwe wijze, waarmede de Tsjechische
godsdiensthaat de Husfeesten in de laatste
jaren tot een officieele borlogsverklaring
aan de Kerk en het geloof aan God gemaakt
heeft, leidde, gelijk iedereen weet, tot het
plotseling vertrek van den pauselijken Nun
tius, van Praag, en tot de nederlaag der
regeering bij de laatste parlementsverkie
zingen.
Voor kort nu publiceerde de bisschop
Karei Kaspar van Königgratz een opzien
barende studie over „Jan Hus en zijn
Succes",' die in vele punten de in het land
heerschende opinies over Hus, grondig
heeft vernietigd. Uit zijn geschrift komt
vooral naar voren, dat de moderne helden
van het Tsjechische ongeloof ten onrechte
Jan Hus voor zich opeischen.
Het is juist, zoo. voert de bisschoppelijke
schrijver aan, dat de kerkelijke toestanden
in Bohemen bij het optreden van Hus, alles
behalve geruststellend waren, waarbij in-
tusschen niet vergeten mag worden, dat de
in het kerkelijke leven ingeslopen mis
bruiken voor een goed deel aan het ingrij
pen der wereldlijke macht in de benoeming
der bisschoppen en andere kerkelijke hoog-
waardigheidsbekleeders moeten worden toe
geschreven.
Juist is verder, dat Hus niet slechts met
zijn vlammende, verscheurende woorden,
maar ook door een priesterlijk reinén
levenswandel tegen het heerschende zeden
bederf te velde trok. Zijn verdiensten voor
de Tsjechische Orthografie en Literatuur
kunnen evenmin betwijfeld worden, ofschoon
deze verdiensten toch niet zoo groot en
fundamenteel waren, als men ze in den laat-
sten tijd om nationale redenen voorstelt.
Wat echter over het hoofd gezien wordt
is het feit, dat Hus met zijn goede eigen
schappen een ongelimiteerden hoogmoed,
een ziekelijke onverdraagzaamheid en kan-
kerzucht met een agitatorisch leerarend
optreden verbond, welke noodzakelijker
wijze niet slechts hérétiek was, maar ook
tot de omwenteling van elke staatkundige
en maatschappelijke orde moest voeren en,
voorzoover ze doordrgng, ook daadwerke
lijk daartoe leidde.
De veroordeeling van Hus.
fus leerde, zooals bekend, de dwalingen
Van den Engelschen ketter Wicleff, en niet
slechts in tegenspraak met de katholieke
leer, maar ook in tegenspraak met de meer
derheid der professoren de Praagsche uni
versiteit. Wanneer men dus als een ver
tegenwoordiger der Universitaire opinie,
wier Rector hij elk geval was, voorstelt,
zoo is dat reeds een verdraaiing der ge
schiedenis.
Alle welgemeende pogingen hem zijn
dwalingen te doen inzien, bleken vruchte
loos. Reeds begonnen fanatieke leerlingen
van den hardnekkigen prediker voor de
onrust en de omwenteling op kerkdijken
en maatschapeplijken bodem te arbeiden,
toen het Concilie van Constanz hem ter
verantwoording riep. Met een vrijbrief van
Keizer Sigismond ondernam hij de reis naar
Konstanz. Dat de vrijbrief hem ook de on
strafbaarheid voor hét Concilie zou gewaar
borgd hebben, is onjuist. Het Concilie
trachtte Hus eerst met het grootste geduld
van de innerlijke onhoudbaarheid zijner
dwalingen te overtuigen, en eerst toen,alle
middelen faalden, werd hij, als onverbeter
lijk tot ketter verklaard.
Vervolgens werd hij door het wereldlijk
gerecht, dat ketterij en de omwenteling nog
strenger bestrafte dan hoogverraad, ter
dood veroordeeld.
Dat dus Hus door de Kerk veroordeeld
zou zijn, is een kras staaltje van geschied-
vervalsching, hetgeen echter tegen alle
tegenspraken in door zekere kringen van
gesch'èdkundigen aller richtingen hardnek
kig verder gepropageerd wordt. De waar
heid is echter, dat het Concilie is opge
komen voor een verzachting der straf.
Hus werd niet ter dood veroordeeld
Wegens zijn ijver om de Kerk te verbeteren,
in welk streven het Concilie hem gaarne
zou ondersteund hebben, maar omdat hij
uit matelooze eerzucht en haat in zijn
e'schen en dwalingen bleef volharden, die
met de misbruiken tegelijk elke kerkelijke
en staatkundige autoriteit dreigden te ver
nietigen.
de schaduw gesteld. Dat Hus de rechten
der Prager Universiteit beschermd heeft, is
juist; maar ook Nïcolaus Lobkowitz heeft
daar minstens evenveel groote „verdiens
ten" aan. Daarna bleek echter dat juist die
overmatige bescherming der Universiteit
met politieke rechten het wetenschappelijke
leven tot verval bracht.
De vruchten der Hus-beweging
voor Bohemen.
Men prijst heden Hus in Tsjechisch-natio-
nale kringen veelvuldig, als den voorvechter
en voorlooper der Tsjecho-Slowaaksche
eenheid.
De geschiedkundige feiten echter staven
deze voorstelling met geen enkel bewijs.
Integendeel! Als ooit iemand en ooit iets
schade geleden heeft door Hus en zijn
volgelingen, dan was het 't Boheemsche
volk.
Hus heeft de innerlijke eenheid van het
Boheemsche volk, gelijk later Luther de
eenheid van het Duitsche volk, versoheurd
en de natie daardoor in een betrcurens-
waardrgen toestand van zwakte en onmacht
gebracht. Husheeft den burgeroorlog niet
gewild, maar zijn leer en zijn wijze van
doceeren moesten vroeg of laat er toch toe
leiden.
Spoedig laaide de vlam van den burger
oorlog op en de aanhangers van Hus stre
den daarbij niet louter tegen hun katho
lieke broeders, maar voor een groot deel
ook tegen elkaar.
Zirka doodde meer Tsjechen dan vreemden
en verwoestte meer nationaal den vreemd
eigendom. De daden der Hus-aanhangtrs
in de Boheemsche steden en zelfs in Praag,
de verbranding der kloosters, de verwoes
ting van waardevolle Tsjechische cultuur
goederen, de gruwzaamheden, die zelfs aan
weerlooze' kinderen en vrouwen begaan
werden, zijn slechts met het woord vanda
lisme nader aan te duiden.
Toen in 1434 de Kclkbrociftrs de Tabo-
ricten sloegen, was het met de eenheid en
de inerlijke sterkte van het land voor lan
gen tijd gedaan. Niemand anders dan de
zeer antikerkelijke Tsjechische geschied
schrijver Palacky beweert, dat Bohemcn's
eenheid niet slechts in godsdienstig, maar
ook in nationaal opzicht ten gevolge van
de leer van Hus verbrijzeld is.
Bohemen werd daadwerkelijk tot een
half verwoest land, er kwam geen einde
aan de innerlijke onlusten.
Vaak worden de „Boheemsche broeders"
soms als eigenlijke protestanten, soms als
Hussieten voorgesteld. Beide voorstellingen
zijn echter onjuist. De Boheemsche broe
ders zijn ouder dan het protestantisme,
terwijl ze van den anderen kant juist door
de eigenlijke .Hussieten vervolgd worden.
Wie bekommert zich echter in het leger
der Hetze-apostelen van heden om de ge
schiedkundige waarheid?
Hus en zijn moderne navolgers.
Buitengewoon leerrijk is de wijze, waarop
Bisschop Kaspar den geschiedkundigen Hus
zijn moderne aanbidders en „navolgers"
voorhoudt.
Deze mogen dan al hun volledig ongeloof
en hun vrijdenkerij met Hus' naam sieren,
natuurlijk om de nationale gevoelens van
het Tsjechische volk voor het wagentje der
kerkvijanden te spannen, zij moeten echter
bedenken, dat Hus, afgezien van zijn dwa
lingen, een zeer streng geloovig Christen is
geweest!
Van hem stamt b.v. het woord: „Ieder
Christen moet aan de heilige algemeene
Kerk gelooven, want ieder moet Christus,
den stichter van deze Kerk liefhebben".
Waarom kiezen de Hussieten van heden
dit woord van hun meester niet tot hun
leuze?
De geschiedkundige
over Hus.
Hus leerde, dat het ongeloof
de grootste misdaad is.
En verder leerde hij, dat alle ongeloovigen-
de leerlingen van den duivel zijn. Hij leerde
het gebed en de onderhouding der geboden.
Hij las zelfs de H. Mis en wel in het
laliin en niet in het Tsjechisch en hij ver
langde, dat allen des Zondags de H. Mis
zouden bijwonen, ja, dat de openbare macht
de lauwen tot het hooren der H. Mis moest
dwingen. Hij leerde de biecht en de H.
Communie en gebruikte daarbij voor de
leeken nooit de kelk. Hij hield het huwelijk
voor een sacrament en veroordeelde dc
echtscheiding ten scherpste. Hij verdedigde
de priesterlijke en kloosterlijke geloften. Hij
verdedigde de vereering der Heiligen en
met name die der H. Maagd.
Van de scheiding van Kerk en Staat wilde
Hus niets weten. Integendeel ijverde hij
voor innig samengaan van de geestelijke
en de wereldlijke macht, en voornamelijk
betreffende het vraagstuk van het gods
dienstig schoolonderricht
Alet welk recht voeren hem dus de apos
tels der moderne vrijdenkerij voor hun
I atheistische strevingen in het strijdperk?
Natuurlijk weet het eenvoudige volk van
eugen g0jjemen van dit alles niets.
Het beeld van Hus werd vervalscht, en
Een geheele reeks van wijdvertakte op-' in de hedcndaagsche Tsjechische scholen
Vattingen over Hus en over 'zijn werk, ont- j wordt een volledig ongeschiedkundige Hus
der studeerende jeugd voor oogen gehouden.
Het is derhalve, zoo besluit Bisschop
Kaspar zijn werk, een plicht der Boheem
sche Katholieken de leugenachtige legende
van Hus te vernietigen en zich er voor te
hoeden, dat hun Staat, hun nationaal ideaal,
hun cultuur en hun toekomst op een ge
schiedkundige onwaarheid gebaseerd wordt.
popten zich in het licht der geschiedkundige
waarheid als met klompen voelbare ver-
valschingen. Zoo is hst bijv. absoluut vaisch,
dat Hus de leekenkelk heeft willen in
voeren. Desalniettemin prijkt heden op de
zoogenaamde Husvaan der kerkvijanden de
lcelk. Zijne leerlingen wierpen zich reeds
tijdens zijn leven en nog meer na zijn dood,
op het vraagstuk van de kelk.
Nooit heeft Hus er aan gedacht zich van
de Roomsche Kerk als zoodanig los te
scheuren en een Tsjechische „nationaalkerk"
te stichten. Het huidige „Hussitische"
slagwoord: Recedamus a Rome! (I os Var
Rome) stamt niet van Hus, die dit woord*
nooit gebruikt heeft.
Wanneer men van Hus' verdiensten spreekt
op het gebied der Orihographie, dan mag
men niet" vergeten, dat hij in dit punt zeker
riet alleen staat (overigens wordt zijn
orthographie juist door zijn ijverigste ver
eerders vaak genoeg verlaten!) dat zich
veel meer anderen ook op ditzelfde gebied
groote verdiensten hebben verworden, dié
echter niet genoemd worden, wijl deze
menschen katholieken waren en katholieken
bleven. De katholieke geloofsverbreiders
Cyrill en Method, verder de Heilige Wen-
zeslaus en vele anderen, en mede de katho
lieke kerkelijke scholen droegen minstens
even zooveel tot de ontwikke.mg der
Tsjechische taal en der Tsjechische !il2ra"
tuur bij als Hus. Wie spreekt echter heden Totaal f 1411.65 I
daarom werden ze naast Hus vlijtig in nog bij - wegens de H M.ssie kon ze al
daar op 17 October j.l, niet plaats hebben
en dan blijven we niet ver van de 1500.
Een vorige maal deeldeji wij u mede, dat
wij dit middel (collecten) niet zoo somber
konden bekijken, zij kunnen wel eens
f 1000.of 1500.-— opbrengen. En al ben
ik dan hoogstens een profeet, die krenten
brood eet, mijn willekeurige schatting is
raak geweest.
Het zal dan ook duidelijk zijn, dat ik erg
gelukkig ben met dezen uitslag.
Er is mij overigens gebleken, dat men
van het middel (collecte) nu juist niet af-
keerig was.
Slechts een enkele maal heb ik gehoord;
„het is een schande, dat er voor onbemid
delde tuberculeuze middenstanders gecollec
teerd wordt. De middenstanders moesten
dat onderling opknappen!"
Verder is er niemand geweest, die mij
per telefoon (No. 22519) ontboden heeft om
een stevige gift in ontvangst te doen nemen.
Niemand, die mit per giro geld heeft gezon
den. Niemand, die mij persoonlijk bezocht
heeft ter versterking van het Santos-fonds.
Uit een en ander heb ik dc conclusie ge
trokken, dat men vrijwel algemeen gesym
pathiseerd heeft met het beproefde middel.
Ik neem dan ook verlig aan, dat alle katho
lieken van Haarlem cn omstreken zich met
mij verheugen en verblijden over den bekend
gemaakten uitslag. Ik ben verder ook van
meening, dat er geen termen aanwezig zijn
van dit middel te moeten afzien en mij te
.gelegener tijd niet te wenden tot de goede
Herders van Haarlem en omstreken, met
apostolische vrijmoedigheid kunnende wijzen
op de gegeven feiten.
En nu ten slotte nogmaals hartelijk dank
aan de ZccrEerw. heeren Pastoors en alle
Katholieken van Haarlem en omstreken, aan
het bestuur van de R.-K. Middenstandsvcr-
eeniging, aan het bestuur van den Kath.
Kring, aan de Middenstanders en kringle
den, die zich zoo welwillend beschikbaar
hebben gesteld voor het collecteeren, aan de
hoeren die een auto disponibel stelden om
binnen den korist mogelijken tijd al het geld
bij den penningmeester in huis te krijgen,
aan de heeren geldteilers, aan mijn trouwen
secretaris en dito penningmeester, de heeren
H, Holt en G. Lampe, aan den heer G. Nie-
len en tenslotte aan de Redactie van dc
N. H. Crt., voor de hartelijke medewerking
die wij mochten ondervinden bij onze po
gingen 4>m te kunnen verlccnen Steun Aan
Nederlandsche Tuberculeuse Onbemiddelde
Standgenooten.
J. P. J. KOK, Pr.
Voorzitter van het Santos-
Comité.
Bloemendaal, 19 October 1926.
Weer een fantasterij.
In „Het Volk" stond de vorige week een
humoristisch verhaal van den Haarlemschen
correspondent, dat bedoelde den milifair-
geneeskundigen dienst in een belachelijk
daglicht te stellen.
Een milicien, die voor herhalingsoefenin
gen was opgeroepen, was verward met een
ander wiens naam bijna gelijkluidend was en
volstrektgezond 17 dagen in bed gestopt,
terwijl de bijna-naamgenoot met een ernsti
ge maagkwaal al dien tijd dienst zou hebben
gedaan.
De maag van den gezonde zou zijn uit-
gepompt, er zouden Röntgenfoto's zijn ge
nomen, enz. enz.
Het geval Zag als het waar was er
zeer bedenkelijk uit. Wij hebben, aldus het
„Handelsblad", daarom, en omdat wij we
ten, dat „Het Volk" dingen, waardoor het
leger in minder aangenaam licht komt klak
keloos opneemt, ook onzerzijds de zaak on
derzocht.
Na eenig zoeken zijn wij er in geslaagd
de woonplaats van den bedoelden onvrij-
willigen patiënt te ontdekken. In een on
derhoud dat wij met hem hadden, verklaar
de hij ons, door het verhaal in „Het Volk"
buitengewoon verrast en ontstemd te zijn
geweest, omdat het geheel gefantaseerd is.
Wat was dan wel geschied?
Hij was inderdaad voor herhalingsoefe
ningen 17 dagen onder de wapenen geroe
pen. Toen hij zich bij de genietroepen te
Utrecht, waar hij zijn dienstplicht heeft ver
vuld, aanmeldde, deelde hij mede, dat hij
een ongeval aan een zijner beenen had ge
had en dat hij op het oogenblik lijdende
was aan een darmaandoening. De officier
van gezondheid, bij wien hij zich melden
moest, achtte het niet gewenscht, dat hij
dadelijk gewonen dienst deed en liet hem
ter observatie opnemen in het militair hos
pitaal. Dit was op een Zaterdagochtend.
De patiënt werd onderzocht niet met
Röntgenstralen en evenmin werd zijn maag
uitgepompt met het resultaat, dat hij den
daarop volgenden Maandag, des ochtends
9 uur ontslagen werd en dat hem tevens
voor den verderen tijd der herhalingsoefe
ningen (dus ongeveer 15 dagen) vrijstelling
werd verleend van alle militaire diensfen.
Toen den betrokkene de vorige week hel
verhaal in „Het Volk'1' werd voorgelegd,
waarvan hij natuurlijk met groote verba
zing kennis nam, is hij daarmee naar zijn
huisarts gegaan, wiens verbazing niet min'-
der groot was, daar hij den heer B. nooit
voor een maaglijder behandeld heeft. De
dokter schreef dus aan den bedoelden of
ficier van gezondheid en vroeg of de pa
tiënt inderdaad als maaglijder was onder
zocht en behandeld. Het onmiddellijk ge
zonden antwoord liet geen twijfel, of van
een onderzoek, als waarvan in „Het Volk"
wordt melding gemaakt, is geen sprake ge
weest.
Het geheele verhaaL is dus gefantaseerd.
En de waarschijnlijke aanleiding tot die fan
tasie is geweest het feit, dat boven de krib
waarin het onderwerp van „Het Volk"-ver
haal in het hospitaal twee dagen ter obser.
vatie heeft gelegen, een bordje hing met
het woord „maaglijder" er op. Men had
blijkbaar verzuimd dit bordje, bij een vo-
rigen patiënt opgehangen, weg te nemen.
Niet gevonden, niet verloren, niet gesto
len, maar de eerlijke totale opbrengst der
Santos-collecten op Zondag 10 October en £)e jjjjJ jJgj. yersche haring,
"ondag 17 October j.l. aan de kerken te'
Haarlem en omstreken.
Laatstleden Zondag bracht de collecte
aan dc kerken buiten Haarem als volgt op:
O. L. Vr. Geboorte te Overveen 104.52A
H. Drievuldigheid, Bloemendaal 84.42'A
St. Elisabeth en Barbara 84.20
St. Liduina 52.88
326.03
9 Oct, Haar!, gangmakers70.—
10 Oct. collecte in Haarlem 1003.12
Nagekomen 12.50
De meeste jaren komen in het najaar
enkele dagen of weken, voor dat de vis-
schèrshaven te IJmuiden een buitenge
woon levendigen aanblik biedt. Gewoonlijk
is er weinig drukte voor den outsider te be
speuren. De schepen komen aan tegen den
avond, meeren aan de hal en de men
schen vertrekken. Slechts enkele wachts-
lieden blijven in de buurt en staan samen
Ie praten.
Dan, in het holst van den nacht, wanneer
de outriders slapen, komen de vischlossers
en verrichten hu.n arbeid, die om ongeveer
7 uur in den regel gereed is. Als dus de
gewone menschel ontwaken, is de betrek
kelijke rust aan de haven teruggekeerd.
Slechts aan de Zuidzijde is drukte, om de
schepen weer reisvaardig te maken. Wij
meenen tenminste dat de zichtbare drukte
in de haven wei eens menschen tegenviel.
Hoe geheel anders is dat die paar we
ken in October. Als de haring, die in den
zomer in de buur' van de Shetlandsche
eilanden zwom, haar tocht naar het Kanaal
in 'het Zuiden volbracht heeft tot den 52en
breedtegraad. Dan komen de Engelsche
drifters te IJmuiden binnen. Deze soort
schepen hebben een geheel eigen bedrijf en,
hoewel in Nederland het laatste tiental ja
ren zeker wel een 40-tal schepen als drif
ter gebouwd zijn; de mogelijkheid cm ze
behoorlijk als drifter te cxploneeren schijnt
nog niet bewezen te zijn. Waarbij opge
merkt moet worden dat die Nederlandsche
z.g. drifters veel zwaarder zijn dan hunne
Engelsche collega's en dus bet.er voor het
irawlbedrijf in aanmerking komen, waar
velen zeer goed voldoen.
Het bedrijf van die Engelschen is geheel
anders dan dat van de Nederlandsche ha-
ringvisschers.
Laatstgenoemden varen van hun thuis
haven naar jde vangpiaats, kaken en zouten
daar de haring, zoo mogelijk, en keeren,
a's ze voldoende gevangen hebben of an
derszins de reis „uit" is naar de thuis
haven terug.
Het bedrijf der Engelschen is anders.
Dezen varen in het voorjaar uit, tot in de
nabijheid van Lerwick. Ze visschen dan
een of twee nachten, waarbij ze hoogstens
wat droog zout tusscben de haring in het
ruim gooien en gaan dan naar de naastbij-
zijnde haven, om dc visch te verkoopen en
de scheepsvoorraden aan te vullen. Die
haring wordt dan op de wal gekaakt, doch
blijft m'nderwaardig aan de Hollandsche
pekelharing.
Met de haring mes gaan die visschers
:'an Zuidwaartsch, de heele Engelsche kust
langs en hebber, steeds een meer duidelijke
operatie-basis. Tot, als de Noordzee, bij
de Hollandsche kust nauwer begint te wor
den, ze zoowel de eene als de andere kant
van het vischterrein wil uitgaan. Daarom
duurt hunne -komst hier ook altijd maar
ecnige weken; uitzonderingen natuurlijk
daargelaten. Het is wel gebeurd, dat het
aantal van die drifters op een dag steeg
te: 50 a 60.
Doch niet in de eerste plaats hun aantal
brengt die groote levendigheid, het is
vooral de geheel andere werkwijze. De
schepen komen hier binnen elk uur van
den dag en beginnen direct te lossen. Tot
des avonds 7 uur wordt dan die haring di
rect verkocht. Zoodat men dan bijna de
geheele dagen de drukte van het lossen
ziet.
Maar niet alleee het lossen van die sche
pen en het voortdurend door de havfcn
manoeuvreeren van die vlugge vaartuigen
brengen extra drukte, ook het verwerken
dezer massa's visch.
Een deel wordt, in ijs, naar het buiten
land geëxpor'eerd, soms in kisten of man
den ,ook we! los ip den wagon gestapeld.
Ze wordt dan als bakvisch genuttigd. Een
ander deel gaat naar de ropkerijen, zoowel
aan de Zuiderzee als bier.
En tenslotte, de groote aanvoer in een
bepaald moment doet de menschen vin-
d'ngrijk zijn, wordt een deel hier in ton
nen gezouten. Soms als steurharing, anders
weer op Engelsche wijze aan den wal ge
kaakt. Dit alles gebeurd dan voor, in of
achter de bal of in de kelders daarvan.
Zoo was het ook de laatste dagen weer
bijzonder levendig want, sinds den storm
van den vorigen week, is die tij'd van het
jaar thans aangebroken. Eerst kwamen er
4 of 5 daags, Maandag waren er wei 20
en gisteren weer 10.
Dc maxima van andere jaren zal dit jaar
wellicht niet bereikt worden, daar een
groot deel van de Engelsche visschersvloot,
in verband met de mijnwerkersstaking nog
steeds stil ligt.
Echter voldoende om aan menigeen een
aardig buitenkansje te verschaffen.
„De Tuinderij," het officiëcl orgaan van h-ri
Centraal Bureau voor de veilingen, ontleent
aan ons blad de mededeelingen van het Cen
traal Bloembollen Comité over de aangeno
men voorstellen, betrekking hebbend op de
onpersoonlijke reclame voor bloembollen
Het blad is zeer vriendelijk in zijn oordeel
over de wijze waarop het blocmbollenvak
deze taak uitvoert.
Het noemt de opzet van het fonds voor
Wetenschappelijk Onderzoek en Onpersoon
lijke Reclame origineel en een succes voor
de organisaties. „Het zijn geen halve maat
regelen," zoo concludeert het blad, na eer»
opsojnming te hebben gegeven van hetgeen
op dè jongste vergaderingen van het C. B. C.
is bcrioten. „Daar mag en moet men voelt
dit als buitenstaander zelf aan een gun
stig resultaat van worden verwacht.
De Tuinderij gaat dan voort: „onwillekeu
rig trekt men een vergelijking tusschen het
geen t.o.v. de reclame door de bloembollen.
kweekers geschiedt en de resultaten van de
actie voor reclame, die wij nu enkele jaren
geleden voor groente en fruit zijn begonnen
En dan moeten wij billijk zijn. 3 k 4000 men
schen met vrijwel ''olijke belangen laten zich
gemakkelijker in beweging, zetten voor een
bepaalde actie, welke ten algemeene nutte
moet worden gevoerd dan pl.m. 50.000 tuin
ders met bovendien veel meer uifloopendc
belangen. De bollenkweekers lokken door 't
demonsjreeren m^t hun mooi product tot
koooen uit. Dit product is in vergelijking met
hetgeen hun concurrenten e.v. hebben aan te
bicden werkelijk superieur. Zoo handhaaft
men zijne positie en opent men de mogelijk
heid den afzet te vergrooten. Met onze
groenten en ons fruit staat het er althans
voor een belangrijk deel ervan veel slech
ter voor. Daarom, tuinders, let op uw zaak."
Tot zoover De Tuinderij. De groenten-
kweekers onder onze lezers, die voor de on
persoonlijke reclame vo'or de bloembolle»»
zijn gewonnen, zullen deze opwekking toen
niet van noode hebben.
Er is thans een begin gemaakt met het
ulaatsen van de masten langs de spoorbaan
van Haarlem naar Velsen. De werkzaam
heden zijn bij het viaduct van den
Verspronkweg begonnen.
In den Stadsschouwburg zal de N.V. „Het
üeuwe Rotterdamsch Tooneei", directeur
F. H. Tartaud, op Donderdag 21 October a.s.
opvoeren het nieuwste tooneelspel van Jan
Fabricius: „De Koekoek."
Hierin treden op de dames: Alida Tarlaud-
Kleyn, Sophie Stein, Annie Follender en dc
heeren: Jules Verstrate, Hans van Ees, Frits
Tartaud en Richard Flink. De regie is van
mevr. Alida Tartaud-KIeyn, terwijl de décor»
afkomstig zijn uit de ateliers van M. v, d.
Lugt-Aïelsert.
Nog steeds komen er schepen binnen, die
in den hevigen storm van de vorige week,
schade hebben opgeloopen. Zoo kwamen
gisteren binnen- de Derika XV, IJ. AL 272
en de Zeemeeuw IJ. M. 32, beide schepen
hadden de boot stukgeslagen.
Gisteren den 19en October 1926 werden
opgeheven de faillissementen van:
B. Fyma, blocrrbolknbandclaar te Hil-
legom, uitgesproken 5 October ti926.
J'. J. Lubbers, zonder beroep, wonende
te Haarlem, Hagestraat 16, uitgesproken
24 Augustus 1926.
Tj. Willems, sigarenfabrikant, wonende
te Beverwijk, uitgesproken 5 Oct. 1926.
Tengevolge van den zwaren regenval was
de waterstand in den Haarlemmermeer-
polder zoo hoog geworden, dat het pol
derbestuur besloot alle watermachines in
werking te stellen.
In aanmerking genomen dat de Lijnden,
de Cruquius en de Leeghwater gezamenlijk
in één minuut 1300 Kub. meter water kun
nen verplaatsen en de Lynden. waarvan de
capaciteit onlangs aanmerkelijk werd ver
groot, alleen in één minuut ruim 800 Kub.
ter, is het wel te begrijpen dat in min
der dan 24 uren het overtollige watër uit
dezen polder naar dc Ringvaart was ver
plaatst.
De bietenrooiers hebben in den Haarlem-
mermcerpolder, doordat het land drassig
was geworden, in de laatste dagen niet
geregeld kunnen doorwerken.
Het gevolg hiervan was, dat er voor
de schippers geen voldoende aanvoer meer
was en zij met hun vaartuigen weer naar
de Hoofdvaart bij de geniesluis terug
keerden.
Dinsdag was men hier en daar weer
met rooien en laden begonnen.
In de laatste weken is te Velseroord
verschillenden bewoners, waaronder een
alleen wonende dame de schrik en angst
op bet lijf gejaagd door een dreigbrieï
welke thuis werd bezorgd. Deze brieven
met roode inkt geschreven en voorzien
van gruwelmerken hielden dan in dat roof
of moord zou worden gepleegd door een
bende boosdoeners. Een brief hield in dat
een som gelds op een aangeduide plaats
moest worden gelegd of dat men anders
kon rekenen op de gevolgen. Dc politic
van Velsen werd hiervan in kennis gesteld,
speurde alles af cn mocht er in slagen den
dreigbriefschrijver, zekeren K., oud 12
jaar juist te snappen toen hij een dreig
brief in een woning wilde duwen in de
Briniostraat. De angst zal nu wel verdwe
nen zijn.
Bij den veehouder v. D. te Zuid-Schalk
wijk komt een geval van rotkreupei onder
zijn schapen voor.
Vanwege de E. S. M. is men begonnen
met het in orde maken van de nieuwe
trambaan op het onlangs gedempte gedeel
te vaart nabij de suikerfabriek te Halfweg.
Als het najaar gekomen is en de vraag
naar wild en gevogelte onder het publiek
steeds grooter wordt, is Beverwijks duinrijke
omgeving een waar dorado voor de stroopers,
aan wie menig konijn, fazant of patrijs ten
prooi valt. Jachtopzieners en koddebeiers
doen al het mogelijke den wildstand op peit
te houden en het den stroopers zoo moeilijk
mogelijk te maken, vertelt de „Tel." Rijks-
en gemeentepolitie, alsmede de marechaus
see helpen hieraan zooveel mogelijk mede.
Twee politieagenten zagen nu op een nach
telijke ronde een wielrijder met eenige fazan
ten aan het stuur rijden. Achter hem reed
een collega, die een geweer droeg. Niet zoo
dra had de eerste peddclaar de agenten ge
zien, of hij riep zijn metgezel toe: „Jan, be:,
je daar?" wat voor Jan blijkbaar het afge
sproken sein was zijn geweer weg te werpen
Naar de herkomst der fazanten onder
vraagd, verklaarden zij, dat deze door hon
den waren doodgebeten, waarna zij bun weg
konden vervolgen. De politiemannen gingen
evenwel zoeken en spoedig was het geweer
ontdekt. Bekend met de omstandigheid, dat
een strooper zijn geweer al heel ongaarne in
den steek laat, stelden de politiemannen
zich verdekt op. Het duurde niet lang, of
beiden keerden terug om het geweer te zoe
ken. Het volgende oogenblik waren zij ge
knipt.
Het slot van hun avontuur zal zich voor de
Haarlemsche rechtbank afspelen.
Het bestuur van hel Kennemer Lyceum
had tegen Zaterdagmiddag j.l. de- Gemeen
tebesturen, die ten behoeve van hunne in
gezetenen schoolgcldovercenkomsten geslo
ten hebben met het bestuur van het Lyceum
uitgenoodigd tot een bezoek aan cn bezich
tiging van het schoolgebouw. Een groot
aantal leden der Gemeentebesturen van
Bloemendaal, Heemstede, Zandvoort, Velsen,
Beverwijk, Schoten, onder wie de Burgemee
ster van Heemstede en Zandvoort en ver
scheidene wethouders, had aan de uitnoo-
diging gevolg gegeven en werd welkom
geheeteil door den voorzitter van het
Schoolbestuur, mr. D. E. Lioni, die in zijn
begroetingswoord o.m. zeide, het op prijs te
stellen dank te kunnen brengen aan de Ge
meentebesturen, die het door de schoolgeld-
verordeningen Bunne ingezetenen mogelijk
maken, hun kinderen het Konnemer-Lyceum
te doen bezoeken. Het Lyceum is daardoor
een „standenschool" in dien zin dat de
school door leerlingen uit alle standen be
zocht wordt, in meerderheid zelfs door
kinderen uit r»iet-geforluneerde kringen.
Onder leid'ng van den Rector en den
Conrector werd een rondwandeling gemaakt
door de school, het bezoek aan verschillen
de lokaliteiten gaf aanleiding tot belangstel
lende vragen en geanimeerde gesprekken.
Eén moderne taal weer op de Lagere
School. Binnenkort indiening van het wets,
ontwerp.
Besmettelijke veeziekten in ons lano.
Meer dan 18.000 gevallen van mond. er
klauwzeer in September.
De Britsche Rijksconferentie te Londe
geopend. Openingsrede van Baldwin.
Thomas, de leider der spoorwegarbeiders,
zou na beëindiging der Britsche mijnwer-
kersstaking, onthullingen doen cmtfuit da
algemeene staking.
Mgr, Scipel Kabinetsformateur,
De Spaanscbe Koningin §te Parijs aange.
komen.
De stand van het plebisciet omirfVjt he»
drankverbod in Noorwegen.
Zie verder ook Laatste Nieuws.
mut muf
Barometerstand 9 uur v.m.: 765. Achteruit
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.22.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteoro.
logisch Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen van
20 October 1926:
Hoogste Barometerstand 774.5 m. M. t«
Jenmayen.
Laagste Barometerstand 757.2 m. M. t«
Hcrnoesand.
Verwachting van den avond van 20 Oct.
tot den avond van 21 October:
Zwakke tot matiger, wind uit Westelijke
richting; zwaar bewolkt met tijdelijke op
klaring, waarschijnlijk regenbuien; weinig
verandering in temperatuur.
BehalVe de Aula en de verschillende eigen
aardige vaklokalen trok o.a. de aandacht de
werkkamer voor de groep leerlingen van
de aparte klasse voor hoofdelijk onderwijs;
het experiment met dit onderwijs lokte veel
vragen uit.
J. J. VAN KOOTEN WINT DF. „KREEK"-
PLAOUETTE OP HARLFY DAVIDSON.
W STOELMAN WINT DE M C. H.-PLA-
QUETTE OP NORTON.
Zondag hield de Motorclub ..Haarlem"
een strandrit van Overveen via Zandvoort
near Noordwijk en. terug. Ondanks storm-
weer was cr veel belangstelling, vooral daar
waar de rilders bij het einde van den Zee
weg naar beneden bet strand opreden en
wel eens onder bun machine terecht kwa
men. A. Wuring op B.S.A. onderscheidde
zich door de snelle wüze, waarop hii door
het mulle zand ioeg, evenals v. Kooten.
Om 11.20 werden met tusschenpoozen van
een minuut 2 amateurs en 4 handelrijdcrs
gestart. Om 12.30 uur verscheen v. Kooten
reeds weder aan den finish, hoewel hij het
laatste was vertrokken, met een verschil
van 6 minuten op den eerst vertrokken!
rijder, hiermede voor den 2en maal in bril-
lante stijl de „Kreek"-plaqnette winnende,
welke nu definitief in zijn bezit komt. Dit
als besluit vap een buitengewoon succesvol
seizoen 1926, waarin hii op Harley David
son in totaal 14 gouden medailles, 2 zilve
ren bekers, 1 lauwerkrans en de „Kreek -
plaquette won.
Twaalf minuten later kwam T. Stoelman
aan de controle op Norton, welke ondanks
een geweldige buiteling op schitterende
wijze de ALH.C.-plaquelte won van de arw
teurs. A. Wuring had pech door een Iek«
gesprongen benzinetank, waardoor hem ziin
mooie kans op den 2en prijs ontging. H. W.
Wijkhuizen op H. D. kwam slechts 38 se-
runden na Stoelman binnen, doch had moei
lijkheden met de beklimming dor laatste duin
hoogte. P. van Rumpt op Ariel bad last vaa
een verstopten sproeier. P. Smit was gehan
dicapt door een wond, opgedaan door een
val bii de training.
Zondag 31 October beeft de prijsuitrei
king plaats; om 11 uur in Hotel Roozendan'
te Overveen.
UITSLAG:
G J. J. van Kooten, Harley D„ 48 m».^,
Ie Prüs Kreek-plaquette.
W. Sz-aclman. Norton, 1 uur, le prijs.
M.C.H.-plaquette.
H. W. Wiikbuizen, Harley D„ 1 uur 38 s„
2e prijs medaille,
F. P. van' Rumpt, Ariel, 1 uur 7 min., 2«
prijs medaille.
A. Wuring, B.S.A. P. Smit, Harley D.
-
BODEGRAVEN, 20 Oct. Kaas. Aangevoerd
532 partijen. Eerste kwal. f 5056, tweede
kwal. 4348; zwaardere Rijksmerk 52
''S, met Rrksmerk f 4550; zware 61,
Han't'-I matig.
AMSTERDAM, 20 Oct. Veemarkt. -
272 vette kalveren 1.101.20; 0.90—
1.10; 0.700.90; 23 nuchtere k'alveret
1418; 550 varkens; Holl. 8182; 81
—81; enkele boven noteering; vette van
kens 7880.
