HET NEDERLANDSCH-BELGISCH VERDRAG
IN DE TWEEDE KAMER
RADI0.NIEUWS.
A
777?
De spoorwegramp bij de Vink.
Uit de Vaderlandsche historie van Cocquemico's dierenrijk.
I.i
NIEUWE HAARL\ COURANT
Derde blad
Vrijdag 12 November 1926
Het geschil in de Britsche
M ijnind ustrie.
Het vleeschinvoerverbod
in Engeland.
De Nobelprijs voor Letterkunde
De Nobelprijs voor Chemie.
De wet tegen de anti-fascisten
Wapenstilstandsdag in de V. S.
Het ChineeschJapansche
verdrag.
Voortzetting van het openbaar getuigenverhoor
De toelating van Nederlanders
in Duitschland.
De Muziek-vervalschingen.
De militaire relletjes te Assen
en te Ede.
De nieuwe burgemeester
van Weesp.
O verwerkvergunning
Voor bakkerijen.
Ook Int ere. Telefonische
Rad io- V er spreid ing?
Radio-distributie per telefoon.
KUNST EN KENNIS.
Kolendamp-vergiftiging.
VERKEER EN POSTERIJEN^
Autobusdienst
AlkmaarLangendijk.
LUCHTVERKEER.
Een avontuurlijke vliegtocht.
BW
T De conferentie van gedelegeerden der
mijnwerker» besloot met algemeene stem
men het executief comité algeheele vol
macht te verleenen voor het voortzetten
der onderhandelingen met de regeering.
Het exeoutief comité is thans bereid de
regeering mede te deelen, dat de mijnwer
kers districtsregelingen zouden willen aan
vaarden, zoowel ten aanzien van den
arbeidstijd als van de loonen, onder den
waarborg van nationale beginselen of een
hof van beroep.
In het Lagerhuis een vraag beantwoor
dend zeide de financieele secretaris van
de schatkist, dat van te voren behoorlijk
kennis zou worden gegeven van eenig voor
nemen tot intrekking van het verbod tot
invoer van buttenlandsch vleesch. In ver
band met het heerschen van mond- en
klauwzeer in Europa, was het niet waar
schijnlijk, dat het verbod spoedig zou wor
den ingetrokken.
Draadloos wordt gemeld, dat gisteren de
Nobelprijs voor letterkunde voor 1925 door
de Zweedsche Academie werd toegekend
aan George Bernard Shaw. De prijs voor
1926 werd niet toegekend.
Naar uit Olso wordt gemeld, zal de
Nobelprijs voor chemie aan den Duitschen
geleerde prof. Zsikmondy worden verleend.
Prof. dr. Richard Ssigmondy is sedert
1908 professor in de organische chemie aan
de universiteit te Göttingen. In 1903 vond
hij te samen met prof. Siedentopf de ultra
microscoop uit, waarmee zulk een enorme
vooruitgang in de mogelijkheden, der micro
scope gepaard ging.
UH Rome wordt geseind:
De onverwijlde toepassing van de nieu
we wet op de openbare veiligheid ten aan
zien van de anti-fascistische organisaties
had zonder incidenten plaats. Alle anti
fascistische politieke partijen en organsa-
ties, die een verdacht karakter hebben,
zijn ontbonden verklaard. Wat betreft de
economische organisaties, welker bestuur
verdenking wekte, daarvan zijn de bestuur
ders vervangen door regeeringscommissa-
rissen.
Ter gelegenheid van den Wapenstil
standsdag heeft President Coolidge in Kan
sas, een rede gehouden, Coolidge begon te
verklaren, dat hij er weinig voor voelt na
te gaan hoe de oorlog ontstaan is. Het
voornaamste is, dat dit bloedbad tot het
verleden behoort. De wereld kan niet her
steld Worden door een discussie over de
oorzaken van den oorlog.
In zake het Internationale Hof van Justi
tie zeide Coolidge, dat de meerderheid der
naties nog geen antwoord gezonden heeft
op dc reserves van den Senaat, doch vele
naties, aldus de president, toonden zich
niet bereid mede te werken.
„Hoewel geen beslissing genomen kan
worden alvorens het antwoord van de
meeste naties ontvangen is, heeft de toe
stand zich voldoende ontwikkeld om mij
het recht te geven te verklaren, dat ik
niet voornemenijs ben den Senaat te ver
zoeken zijn standpunt te wijzigen. Ik ge
loof niet, dat de Senaat een dergelijk voor
stel gunstig zou ontvangen, en tenzij de
andere betrokken naties alsnog tegemoet
komen aan de besluiten van den Senaat
zie ik geen vooruitzicht op een spoedig
toetreden van dit land tot het Hof".
Coolidge zette verder uiteen, dat Ame
rika gezorgd heeft voor de nationale ver
dediging. Als geheel genomen is er geen
hetere marine dan de Amerikanasche.
Coolidge legde ten slotte den nadruk op
de financieele kracht van Amerika.
De dag van den Wapenstilstand is overal
in de Vereenigde Staten gevierd met twee
minuten stilte en talrijke andere plechig-
heden.
In antwoord op de nota der Chineesche
legeering, waarin zij herziening vraagt van
het Chbieesch-Japansche verdrag van 1896,
zegt de Japansche regeering, dat zij her
ziening aanvaardt, doch hoopt, dat China
matiging zal betrachten. Wat betreft het
voorstel van China, dat in den tijd van zes
maanden een nieuw verdrag zal worden, ge
sloten anders, zegt de regeering, zou
China zich gedwongen zien een andere
houding aan te nemen meent de Japan
sche regeering dat dit voorbehoud onnoodig
is en niet geheel in overeenstemming met
den geest van wederzijdsch vertrouwen,
welke alleen succes van de voorgestelde
onderhandelingen kan verzekeren,. In ieder
geval moet Japan ronduit verklaren, dat
het feit, dat het 't voorstel tot herziening
van de verdragen aanvaardt niet mag wor
den geïnterpreteerd als een aanvaarding
van de rechten, in de Chineesche nota ge
noemd.
Donderdagmorgen te half tien is in het
Ministerie van Waterstaat te 's Hage het
getuigenverhoor in zake het spoorwegonge
luk bij „De Vink" doof de commissie-Kraus
voortgezet.
Nu werd o.a. gehoord de vader van den
verongelukten leerling-machinist, de heer G.
van Ettikhoven, die verklaarde, dat zijn zoon
zich meermalen had uitgelaten, dat hij wel
eens een ongeluk zou krijgen. In weerwil
van de klachten bleef verbetering van de lijn
RotterdamAmsterdam achterwege.
De ingenieur van tractie te Amsterdam, de
heer A- E. R. Arnold, deelde mede, dat de
locomotief voor het laatst in Janüari j.l. te
Tilburg in groote reparatie is geweest. Ge
tuige heeft aan de tenderas eenige moeten
gevonden; op grond daarvan vermoedt hij,
dat deze as het eerst ontspoord is.
Op een vraag of er klachten waren inge
komen over den toestand van den weg, ant
woordde getuige, dat er geregeld klachten
inkomen.
Er bevinden zich dikwijls werktuigkundi
gen op den weg. Op hen rust de plicht gebre
ken op te nemen en te constateeren hoe de
weg ligt. Zulke rapporten kgmen herhaal
delijk binnen. De klachten worden dan ter
verder onderzoek doorgezonden, indien de
aard van de klacht er aanleiding toe geeft.
waar spoedig daarop met een volgenden
trein het ongeluk zou plaats vinden, niets
bijzonders had waargenomen. Wanneer hij
wel eens, gedurende de twee jaren, dat hij
op dit baanvak dienst deed, schommelingen
waarnam, dan lag dit z. i. aan den wagen.
De machinist D. Peters, uit Amsterdam,
had een klacht over het blok T. A. G. Rijs
wijk ingediend, ongeveer negen dagen vóór
de ramp cn eenigenvtijd te voren een
klacht over het gedeelte bij Halfweg tus-
schen Amsterdam en Haarlem, Andere
klachten over het slecht liggen van den weg
heeft hij den laatsten tijd niet ter kennis
gebracht.
De machinist E. H. Bos, uit Amsterdam
zei, dat de weg AmsterdamRotterdam
niet zoo rustig ligt als de wegen op de
Oostelijke lijnen.
Ook de machinist L. D. Blok, uit Amster
dam, legde eenige verklaringen in dien geest
af.
De hoofdconducteur D. Volmer. uit Rot
terdam, heeft ook wel eens geklaagd over
het schommelen van de wagens, in het bij
zonder van de drie-assige H. S. M.-wagens.
Wanneer zulk een wagen achter den tender
loopt, ontstaat door het schuiven van de
buffers een op en neergaande beweging, die
ook op goede banen valt te constateeren.
In de maand van het ongeval heeft getuige De D-4-wagens rijden veel rustiger.
vier klachten ontvangen, waarvan ook en
kele vóór het ongeval. Getuige heeft deze
klachten niet van dringenden aard geacht en
heeft ze op de gewone wijze doorgezonden.
Op een vraag van den voorzitter of er van
getuige een aanschrijving aan de machinis
ten is uitgegaan om niet te spoedig te klagen,
antwoordde get. bevestigend. Hij geloofde
echter niet, dat hierdoor ernstige klachten
achterwege zouden blijven uit vrees van de
zijde der machinisten. Dezen, zeide getuige,
hebben toch voldoende verantwoordelijk
heidsgevoel om werkelijke klachen niet te
verzwijgen.
Prof. MeyeZs vroeg nog óf snel remmen
•en ontsporing tot gevolg kan hebben.
Get. antwoordde, dat zulks niet aanneme
lijk ia voor een zwaren personentrein. Wel
is daardoor eens een ontsporing van een lee-
gen goederentrein veroorzaakt.
De ingenieur van tractie te Rotterdam, de
heer B. Wouters, verklaarde, dat volgens
zijn indruk het ballastbed nog versch en het
grint grof van samenstelling was. Hij heeft
een tiental dwarsliggers vrijwel onbeschadigd
bijeengevonden, als waren zij opgeschoven.
Dit laatste zou er volgens hem op wijzen,
dat de dwarsleggers niet voldoende werden
vastgehouden door het ballastbed. Op een
goed ingereden ballastbed laten de dwars-
leggers bij
lijk los.
leggers bij een ontsporing niet zoo gemakke-
Het kantelen van de locomotief schreef hij
toe aan de ongelijke sterkte van het ballast
bed.
Deze getuige verklaarde "zeer veel klach
ten over den weg te hebben ontvangen.
Vooral na Mei, toen .het ballastbed werd
vernieuwd. De klachten zijn doorgezonden
naar den weg-ingenieur, die ze echter niet
ernstig genoeg achtte om direct maatregelen
te nemen.
Enkele spoorwegbeambten verklaarden
nog, dat het betrokken baanvak veel aan.
leiding gaf tot schommelen van het materieel.
De machinist Mieremet uit Amsterdam
deelde ten slotte mede, dat het baanvak na
de vernieuwing van het ballastbed in het al
gemeen is verbeterd, daar het nu meer dan
vroeger op zwaar materieel is berekend.
In de Donderdagmiddag voortgezette zit
ting van de Commissie-Kraus werd aller
eerst de hóofdconducteur E. Ch. Hsrtdrik-
sen, uit Rotterdam gehoord. Deze verklaar
de, dat hij te ongeveer halftwee op den
bewusten dag, voorbijrijdend op de plaats,
werkdagen, en bovendien op 22 23, 24, 29, derlandsch grensgebied wonen en die zich
30 en 31 December 1926: inaar het Duitsche grensgebied wenschen te
le. dat de werktijd van de in hunne begeven, kunnen volstaan met een bewijs
ondernemingen werkzame bakkersgezellen van Nederlanderschap te hunnen name,
per dag met ten hoogste -twee uren en per j Riga en LibaU.
Van het consulaat van Lethland te Am
sterdam, ontvingen wij een keurig üitge-
voerden en geillustreerden Gids van de stad
Riga als badplaats, alsmede een wegwijzer
week met ten hoogste twaalf uren wordt
verlengd;
2e dat door de in hunne ondernemingen
werkzame jongens van 16 en 17 jaren gedu
rende ten hoogste 10 uren per dag en 55
uren per week arbeid wordt verricht, ónder
voorwaarde, dat:
a. de arbeidstijd dezer jongens in zijn
geheel gelegen is tusschen 7 uur des voor-
middags en 7 Uur des namiddags;
b. de betrokken jongens, indien zij op
Zaterdag na 1 uur des namiddags arbeid
verrichten, in dezelfde week hetzij op ten
minste een anderen werkdag na 1 uur des
namiddags, hetzij op Maandag vóór 12J4 uur
des voormiddags, geen arbeid verrichten;
B, hoofden óf bestuurders van de onder A.
genoemde ondernemingen worden er aan
herinnerd, dat zoolang van de vergunning
gebruik wordt gemaakt, overeenkomstig het
bepaalde bij art. 10, derde lid van het Rust
tijden- en Arbeidslijstenbesluit voor fabrie
ken of werkplaatsen 1923 uit een naast de
arbeidslijst opgehangen geschrift op duide
lijke wijze moet blijken, hoe de werkuren
over de verschillend^ dagen der week wor
den verdeeld.
Naar aanleiding van de omstandigheid dat
zich in den laatsten tijd herhaaldelijk Ne
derlanders met onvoldoende legitimatiepa
pieren naar Duitschland hebben begeven,
vestigt de Minister van Buitenlandsche Za
ken er de aandacht op, dat voor toelating
van Nederlanders in Duitschland vereischt
is 'een geldig buitenlandsch paspoort, voor
zien van de h^adteekening en het portret
van den houder. Alleen zij,.die in het Ne-
door de badplaats Libau.
In beide handige boekjes wordt zoowat
alles gevonden wat de reiziger bij een kor
ter of langer verblijf te Riga en Libau noo-
dig heeft te weten.
Eenigen tijd geleden maakten we melding
van een door de politie ingesteld onderzoek
in den muziekhandel van Hen. Leicher aag
de Stadhouderskade. Bij deze huiszoekin
werden groote partijen muziekstukken in
beslag genomen. Reeds geruimen tijd be
stond bij de Nederl. Vereeniging van muziek
uitgevers en handelaren 't vermoeden dat
de betrokken muziekhandelaar zich schuldig
maakte aan de vervalschirtg van buitenland
sche muziekuitgaven. Op verzoek van den
voorzitter dezer vereeniging den heer J. A.
Alsbach heeft de politie de vermelde huis
zoeking gedaan. Aanvankelijk leverde het
ingestelde onderzoek weinig op. Bij voort
gezette nasporing echter ontdekte men bij
een drukkersfirma te Schramberg in Wur-
tenburg ongeveer 80 cliché's van allerlei
bekende' Fransche, Duitsche, Engelsche,
Itaïiaansche en Zweedsche muziekuitgevers.
In hoeveel exemplaren de vervalscningen
gedrukt zijn is nog niet bekend, doch wel
staat vast, dat zoowel de buitenlandsche uit
gevers, als de Ncderlandsche muziekhan
delaren ernstig in hun belangen geschaad
zijn.
De heer L. die van vervalsching beschul
digd wordt blijft ontkennen. De zaak zal aan
de justitie in handen worden gegeven.
deponeérd, gaat de afwerking Van het ra
dioprogramma verder door.
Het Haagsche telefoonsysteem is zooda
nig, dat hiervoor geen bijzondere techni
sche voorzieningen noodig waren. Op het
centraal bureau der telefoon vindt de uit
schakeling plaats en daar wordt ook de
radiodienst automatisch gecoupeerd.
Met de verzendstations is men nóg niet
tot volle overeenstemming gekomen. De
Raad van het Internationaal Radio-bureau
te Genève zal in begin December vergade
ren. Een definitieve vergunning tot over
neming der radio-programma's door de ge
meente Den Haag zal dan wel komen. Jun-
disch is de gemeentelijke radiodistributie
tot niets verplicht. In afwachting van de
goedkeuring is de Haagsche dienst met de
ontvangst van Hilversum, Daventry en Ka-
rijs begonnen, niet echter dan nadat deze
stations eén vergoeding was aangeboden,
In het, algemeen kan dus met voldoening
geconstateerd worden, dat de Haagsche ra-
diodistrilbutie een volkomen succes is ge
worden, dat den ontwerpers alle eer aan
doet. j
De „Tel." verneemt nog dat er bij den
Haagschen telefoondienst plannen uitge
werkt worden voor locale radio-uitzending,
waarbij men o.a. de kerkdiensten, en plaat
selijke uitvoeringen zal kunnen overbren
gen door middel van een microfoon.
Vergadering van Donderdag 11 Nov. 1 uur.
Verworpen moties.
Aan de orde is de stemming over de mo
ties-De Visser (C. P.) en K. ter Laan (S. D.)
inzake de militaire relletjes te Assen en Ede.
De motie-De Visser wordt verworpen met
6422 stemmen (de soc.-dem. op den heer
Schaper na en de communist).
De motie-Ter Laan wordt verworpen m<>t
5731 stemmen (de soc.-dem., de vrijz.-de-
mocratên, de communist en de heer Braat).
Laten wij hier direct hel eindresultaat
van deze gewichtige Kamerzitting neer
schrijven:
Het verdrag fs aangenomen met 50 tegen
47 stemmen.
Een meerderheid dus van 3 stemmen,
reeds door het omvallen van de heeren
KORTENHORST en J. B. VAN DIJK ver
klaard. Ware de Kamer compleet geweest,
dan zou het Verdrag waarschijnlijk met 51
tegen 49 stemmen zijn aanvaard; van de
drie wegens ziekte afwezige leden was mr,
DRESSELHUYS namelijk een beslist tegen
stander, terwijl dr. SCHEURER en Baron
VAN VOORST TOT VOORST hoogstwaar
schijnlijk resp, tegen en voor het Verdrag
zooi hebben gestemd. Dat het Verdrag is
aangenomen, kan dus niet aan een toeval
worden toegeschreven.
Nu de teerling is geworpen, gevoelen
wij weinig behoefte over de argumenten,
Welke op den laatsten dag pro en contra
het Verdrag zijn aangeroerd, na te pleiten.
Kort samengevat, was het verloop van
dezen dag als volgt: een ultra-Belgische
rede van den heer VLIEGEN een om
mezwaai van mr. Kortenhorst een daar
door uitgelokt speechje van den heer VAN
VUUREN, die diametraal tegenover den
Minister bleef staan een verklaring van
dr. de Visser, die uit liefde voor zijn va
derland Verklaarde dit Verdrag niet te kun
nen aanvaarden dc opzienbarende ver
klaring van ir. ALBARDA, uitloopend op
een betoog voor onderhandelingen over
wijzigingen in de Belgische economische
politiek na aanneming van dit Verdrag
een speechje van dr. NOLENS voor intrek
king van de motie SCHAPER's bejfoog
namens de socialistische minderheid een
korte weerlegging door mr. BOON van mr.
HEEMSKERK's kanaalbeschouwing en ten
slotte MINISTER VAN KARNEBEEK: kor
ter en minder welsprekend dan in eersten
termijn. Even daarna heeft ir. VAN DER
WAERDEN nog eens geformuleerd, wat
de reden, althans de voornaamste in zij®
en veler oogen, is: hier wordt, zoo zei hij,
een vreemde zuigpomp op onze havens
aangebracht, waartegenover geen loyale
concurrentie van de zijde van België staat.
Dan wordt het debat gesloten.
Even nog komt de heer BRAAT op zijn
manier vertellen waarom hij vóór het Ver
drag zal stemmen en dan luiden de schel
len door het gebouw. Zeven-en-negentig
leden zijn tegenwoordig. Allen nemen hun
plaats in. Aan de ministerstafel zitten, be
halve de heer VAN KARNEBEEK, VAN
DER VEGTE en LAMBOOY, die het ge-
heele debat meemaakte, de PREMIER en
de MINISTERS VAN ARBEID en JUSTI
TIE. In de loges ziet men o.a. den waarne
mend gezant van België, graaf dc Lalaing
en verschillende oud-Minister6, de leider
der Christ. Historiscben in de Eerste Ka
mer mr. de Vos van Steenwijk, oud-Kamer
leden, benevens een vrij groot aantal da
mes. Het wordt stil, benauwend stil als Je
jongste commies-griffier de namen der le
den gaat oplezen. Eerst komt natuurlijk de
sohorsingsmotie in stemming. Slechts twee
letlen, die laler niet tegen het Verdrag
stemmen, de anti-revolutionairen van den
Heuvel en de oud-minister v. Oorlog Van
Dijk, geven w 1 hun stem aan de uitstel
motie. De motie valt met 53 stemmeh tegen
44. Onmiddellijk daarna de stemming over
het Verdrag. De twee antirevolutionairen
vallen van dc 44 af. maar de communist
DE VISSER en vier katholieken, die nie
voor de motie gestemd hadden, mej.
MEIJER en de heeren VAN VUUREN,
VERAART en VAN WIJNBERGEN komen
zich bij de tegenstanders voegen, die het
daardoor tot 47 brengen, terwijl de voor
stemmers tot 50 zakken.
Geestdrift was er niet. Het leek wel,
alsof de overwinnaars na deze overwinning
ietwat schuw waren om den Minister te
gaan gelukwenschen. De heer Braai zelf
gaf echter het Voorbeeld en toen volgden
er meer. Even later stroomde de zaal leeg.
Het woord is nu aan de Eerste Kamer,
Op 22 Augustus heeft hij een meer ern
stige klacht ingediend over den toestand
van het baanvak tusschen Den Haag en
Leiden. Het is hem niet bekend of er ge
volg aan gegeven is.
De hoofdconducteur J. Hinken, uit Rot
terdam, heeft enkele dagen voor de ramp
geklaagd over het gedeelte ter plaatse bij
De Vink, doch dat was op het andere spoor.
Hij had toen, in een D-4-wagen het gevoel,
alsof hij plotseling naar beneden ging. Dit
heeft hij toen gerapporteerd.
De heer C. M. A. Dekker, bouwkundige
te Voorburg, deed eenige mededeelingen
met betrekking tot den ondergrond. Een
jaar of vijf geleden heeft hij eenige malen
geconstateerd, dat telegraafpalen op dit
baanvak scheef stonden. Hij concludeert
hieruit, dat de ondergrond het loopzand ge
legenheid geeft, weg te zakken. Sedert dien
spr. is al vier jaren niet meer in 's Rijks
dienst is er wel veel aan' den weg ge
werkt, o.a. zijn de oude telegraafpalen door
andere vervangen. Voor de stevigheid van
den grond is dit werk echter niet bevorderlijk
De voorzitter zegt in antwoord hierop, dat
ter plaatse geen kuil in den weg, die van
eenige verzakking van zand het gevolg kon
zijn, is geconstateerd.
De heer J. E. Surie heeft als passagier op
de spoorbaan,'ter hoogte van Prinsenbosch,
hij Voorschoten, meermalen een inzinking
van den weg gevoeld. Men praatte er dan
in den coupé even over, doch wijdde er
verder geen aandacht meer aan.
Na verhoor van deze getuigen werd te
drie uur de zitting geschorst lot Vrijdag a.s.
halftien.
Bij K. B, is benoemd tot burgemeester
van Weesp, de heer M. Dotinga, met toe
kenning van gelijktijdig eervol ontslag als
burgemeester vah Avereest,
De minister van Arbeid, Handel on
Nijverheid heeft goedgevonden:
A aan hoofden of bestuurders Van brood
bakkerijen, waarin tevens koek-, banket
chocolade- en suikerwerken worden ver
vaardigd, in alle gemeenten des Rijks te
vergunnen, dat, in het tijdvak van 22
November tót en met 4 December 1926 op
l
Plannen bij het hoofdbestuur d«r P. T. T.
Naar de Tel. verneemt, bestaan er bij
hét hoofdbestuur der Pos'erijen, Telegrafie
en Telefonie thans plannen, om de telefoon-
radio-distributie ook op de lijpen van het
Rijk in te voeren, voorloopig in de omge
ving van Den Haag door tusschenkorosl
van den Haagschen gemeentelijken Radio
dienst,
De Haagsche dienst een succes.
De gemeentelijke -telefoonradio-distribu
tie te 's-Hage, is juist anderhalve week in
werking. Reeds genieten, naar gemeld
wordt, nu ruim tweehonderd abonné's da
gelijks van de programma's^ die Hilversum,
Daventry en Parijs Wel zoo vriendelijk zijn
door het luchtruim naar de Residentie toe
te zenden, lederen dag vermeerdert het
aantal gelukkigen met circa vijftien, maar
ook iederen dag neemt het aan'al liefheb
bers, dat zich door het succes van den
nieuwen dienst laat inschrijven, toe. Het
aantal abonné's begint al reeds de duizend
té naderèn.
Over de voorloopige resultaten bij de®
telefoondienst, is de directeur van den Ge
meentelijken Telefoondiehst, ir. H.
Snijders, buitengewoon te spreken.
Van alle kanten stroomen de bewijze®
van waardeering toe. De programma's ko
men dan ook over het algemeen schitte-
rend over. Men had gedacht ook het Duit
sche s'ation Königswusterhausen te kunnen
opnemen, maar het ontvangapparaat blijkt
niet zoo goed als men Wel wilde, zoodat
hier voorloopig van afgezien is. Begin Ja
nuari zal nabij Düssèldorf echter een nieu
we Rijnlandzender in werking treden e®
hiervan hoopt de gemeentelijke radiodienst'
wel gebruik te kunnen maken.
In Amerika bestaat het 'voornemen een
reusachtig station te bouwen en het zou
niet onmogelijk zijn, dat Den Haag dit ook
zou kunnen opvangen.
Wat betreft de vrees voor stoornis van
den gewonen telefoondienst door de radio-
distribut'e valt het volgende mede te dee
len. De direr'eur van den Haagschen dienst
heeft er steeds voor gewaakt, dat de te
lefoon in geen enkel opzicht hinder van de
radio zou ondervinden. Als hier eenige
kans op zou bestaan, zou de directeur nooit
aan de invoering der radio-distributie be
gonnen zijn.
De heer Snijders heeft al twee jaar lang
proeven genomen met de radiotelefoon.
Enkele toestellen waren gedurende dien
tijd bij hem en telefoon-ingenieurs in ge
bruik, doch nimmer heeft zich ook maar
een enkele storing voorgedaan.
Als tijdens een radioconcert öf een an
der nummer van het programma een abonné
wordt opgebeld, wordt automatisch de ra
dio uitgeschakeld. Eerst als het telefoon
gesprek is afgeloopen en beide abonné's
d«n haak we^r op het toestel hebben ge-
Nuttige wenken.
De heer Van Ledden Hulsebosch, politie-
scheikundige te Amsterdam, deelt het vol
gende mede:
Nu bet winterseizoen weer gekomen is,
verdient het wellicht aanbeveling, aan die
genen, welke onbewust aan gevaren
voor een vergiftiging door kolendamp wor
gden blootgesteld, eenige nuttige wenken te
geven.
Er zijn verschillende kansen:, waardoor
bedoeld gevaar vergroot wordt, Waaronder
ik ia de eerste plaats de schuiven of sleu
tels noem, waarmede de doorlaatruimte der
kachelpijp geheel of gedeeltelijk kan wor
den afgesloten. Zulke dingen beschouw ik
als verderfelijk. Wanneer de trek tc groot
is, kan men beter boven ui de kachel (of
als er onderaan de kachelpijp, achter de
kachel een kleine schuif aanwezig is, al-
ddarl) even een opening aanbrengen, mits
dé schoorsteen voldoende blijft trekken*
om langs dezen weg mogelijk optredende
schadelijke gassen mede weg te voeren.
De schoorsteen behoort warm te blijven,
tijdens hét stoken. Wanneer ik aan de
woonschuit denk, dier in Maart van het
vorig jaar zes slachtoffers tegelijk maakte
met eert kolendampatmosfeer, dan schrijf ik
dc daar opgetreden ramp uitsluitend toe aan
de omstandigheid, dat achter de kachel de
pijp direct door den buitenwand liep en
^andaar kaarsrecht omhoog reikte. Als ge-
Vólg daarvan bleef het buiten de woning
uitstekende stuk schoorsteen steeds koud
en trok zoo goed als niet. Indien men ach
ter de kachel de pijp direct omhoog geleid
en bovenwan door den wand naar buiten
had gevoerd, dan zoude het binnenshuis
gelegen stuk pijp voortdurend warm ge
bleven zijn en getrokken hebben. Men hou-
de hiermede steeds rekening bij het plaatsen
yiin kachelpijpen in woonschepen, keeten
en dergelijke ruimten, waar men maar al
te vaak de afvoerpijp, zoodra die van de
stookinrichting komt, door een gat naar
buiten leidt, inplaats van eerst een stijgend
deel binnenshuis te leggen en ze daarna pas
nüar de buitenlucht te voeren.
De kans tot vorming van kolendamp is
het grootst, wanneer een massa koude,
frissche kolen op het vuur gestort wordt.
Dan wordt de kolendamp het gemakke
lijkst gevormd. Steekt men dit hoogst ver
giftige gas boven deze kolen aan, dan ziet
men liet met de bekende blauwe vlamme
tjes verbranden, Waarbij het onschadelijk
gemaakt wordt. Maarmen blijft niet
altijd wachten lot het oogenblik, waarop
genoeg kolendamp gevormd werd en......
men steekt het in den regel niet aan. Juist
daarom d,ent cr voor gezorgd te worden.,
dat de trek in den schoorsteen op dat
nogênblik voldoende zij, om de ontwikkelde
vergiftige gassen alle af te vóeren. Zit on
gelukkigerwijze dén de schoorsteen ver-
stópt, of is hij zóó koud dat elke trek
achterwege blijft, zoo stroomt het vergifige
sluipgift de kamer binnen. Ik spreek hier
uist vaft sluipgift, omdat men vooral in
den slaap er hoegenaamd niets van be
speurt en dan ongemerkt den eeuwigen
slaap ingaat.
Met het bovenstaande houden de meeste
menschen geen rekening. Hoevelen zijn er
niet, die des nachts in. woon- of slaapver
trek een vulkachel laten doorbranden. En
de meesten hebben de onzalige gewoonte,
kort voor het naar bed gaan, hog even naar
de kachel te kijken, deze bij te vullen, op
„nachtdienst" te stellen om dan naar kooi
te trekken. Moge dat onder den invloed
dezer waarschuwingen veranderen!
Wanneer de kachel geheel bijgevuld
wordt, ontwikkelt zich zooals ik ver
telde gemakkelijk een stroom kolen
damp. Zorgt er dus voor, dat juist nk het
bijvullen, de kachel een. oogenblik „full
speed gezet wordt, om de nieuw toegevoeg
de kolen vlug warm te hebben en de zich
ontwikkelende giftgassen vlug te kunnen
laten wegtrekken. Zet dan de kachel op
nachtdienst. Men stelle het verzorgen der
kachel, speciaal het bijvullen, toch niet
uit tot het laatste moment, waarop men
naar bed trekt, maar zorge een half uur
tje eerder daarvoor. Dan is een groot ge
vaar weggenomen, waaraan velen zich thans
nog onbewust dagelijks blootstellen. Het
spreekt vanzelf, dat tot de maatregelen, die
een goede circulatie bevorderen moet, óók
het schoonhouden van het rooster behoort
Teh slotte deze wenk: waar een ijzeren
afvoerpijp aanwezig is, overtuige men zich.
periodiek van de deugdelijkheid der wan
den. Een kachelpijp, waarin gaten geroest
waren en die daardoorheen véél gemakke
lijker lucht kon meezuigen dan via rooster,
vuur- en kolenlagen, zoodat de zich ont
wikkelende kolendamp vrijelijk in het ver
trek stroomde, bracht ook in één gevai
Uit mijn practijk den dood over twee men
schen. En juist bij woonschepen en keten
is de kans voor spoedig doorroesten der
kachelpijpen dubbel groot: de vele water
damp, dien de rookiproducten meevoeren,
condenseeren zich in het koude stuk ijze
ren pijp en vloeien als water omlaag. Geen
wonder, dat het zich dan vormende roel-
water een snel verterende werking op het
ijzer uitoefent ....en juist onderaan de
pijp, waar een gat zoo gemakkelijk leiden
kan tot een doen verdwijnen van eiken
„trek" door de kachel heen!
Van de Ned. Spoorwegen?
Naar de Tel. verneemt, ligt het in de be
doeling van de Ned. Spoorwegen, om het
volgende jaar een autobusdienst te openen
tusschen Alkmaar en Langendijk, zulks ter
vervanging van de opgeheven locaalspoor-
lijn.
MUncbcnRome door sneeuw, wolken,
storm en regen.
Onlangs maakte de Duitsche vlieger Eber-
hard von Conta met een z.g. „light plane"
een vlucht van München over de Alpen
naar Rome. Hiervoor gebruikte hij een Mes-
serschmitt eendekker met 33 paards Bristol
Cherub motor, terwijl als passagier meevloog
dr. Von Langsdorff, een bekend Duitsche
luchtvaartingenieur.
Het eerste gedeelte tot Innsbruck werd ge
vlogen boven een dicht wolkendek op een
hoogte van 4000 M., terwijl het motortje 2750
toeren maakte. Nadat de Brenner pas op
4500 M. hoogte was gepasseerd kreeg men
met hinderlijke luchlstroomingen te kampen.
Von Conta vervolgde echter ongestoord zijn
weg door dichte sneeuwwolken. Bij Brixen
was het hem evenwel door sneeuw en dichte
stapelwolken onmogelijk verder Zuidwaarts
te vliegen en hij moest het roer Oostwaarts
wenden om over de Dolomieten Klagênfurt te
bereiken. Van hier werd weer gestart naar
Verona. Ook nu werkte het weer niet me
de; steeds op een hoogte van 4000.M. en een
Westen wind pal tegen, school het kleine
houten toestelletje slechts langzaam op.
Door het dal van de Po, 1500 M, lager vlie
gend dan de omringende bergtoppen, werd
de Povlakte bereikt, maar wegens de inval
lende duisternis bleek het onmogelijk Vero
na nog te halen. Daarom landde Von Conta
de machine heel schilderachtig tusschen de
olijfboomen in de buurt van Venetië. Den
volgenden dag werd via Padua doorgevlogen
tot Bologna. Niettegenstaande een vreese-
lijke noodweer en tegenwind steeg Von Con
ta toch Weer op met bestemming voor Flo
rence.
Toen echter de Apenijnen bijna gepasseerd
waren, was hij wegens den toenemenden
storm genoodzaakt terug te keeren naar
Bologna. Hoe de tegenwind hem dwars had
gezeten blijkt wel uit het feit, dat hij voor
de 45 K.M. op de heenreis 48 min, noodig
had, en voor de terugreis slechts 14 min.
Den volgenden dag werd nogmaals getracht
de Alpenijnen te passeeren. Het was niet
mogelijk hooger te vliegen dan 2700 M., we
gens een dicht wolkendek, doch toen een
maal het gebergte was bereikt, bleek het
kleine vliegtuigje geheel overgelaten aan
de winden, die fnet hevige kracht door het
dal bliezen, zoodat Vón Conta genoodzaakt
werd lagere regionen cp te zoeken. Op 1000
M. volgde hij toen de vallei, die zoo nauw
was, dat hij er onmogelijk had kunnen kee
ren, terwijl de luchtstroomingen en winden
de maöhifiê soms 90 graden uit haar hori
zontale pósltie brachten.
Tijdens een zware donderbui Werd Flo
rence bereikt, waar de aviateurs anderhalven
dag Werden opgehouden door slecht weer.
Aangezien dit niet veranderde, werd in den
stroomenden regen gestart voor Rome, waar
na 2 uur 45 min. vliegen behouden werd
geland.
'De gcheele tocht MünchenRome van
1610 K.M. werd afgelegd in 14 uur 20 min,
vliegen, terwijl het gróótste gedeelte ge
vlogen werd tusschen de 3500 en 4000 M.
Nummer 50
WH
50. Sampie maakte de lift los
en die viel als een baksteen
naar beneden. Zóó snel ging het,
dat de hoed van meneer Doo-
little en de pet van Sampie
de vaart niet bij konden houden
cn boven hun hoofden kwamen
zweven.
Nummer 52.
51. Bang! Daar ploffe de lift
op den grond. Door den schok
vlogen, meneer Dooliüle en
Sampie tegen de zoldering.
„Mooi," zei meneer, toen hij
weer op zijn voeten stond. „Be
hoef ik mijn hoed niet op te
zetten. Hij staat goed vast
óók",
52. Op straat gekomen sprong
meneer Dooüttle dadelijk in
een taxi. „Villa Ralmolive", zei
hij tot den chauffeur. „Als de
driemaal gesmeerde duvekater
Ik stel me verantwoordelijk
voor alle honden, kippen en
konijnen, eenden, varkens* kat
ten, en winkelruiten."
53. De auto vloog in razende
vaart langs den weg. Menschen
en dieren vluchtten voor het
jachtende beest, dat toeterde
alsof duizend Indianen hun
krijgsschreeuw aanhieven, en
dikke stofwolken uitblies. En
d.c kip, de hond en het zwijn,
dié niet zoo gauw weg konden
komen, lagen op apegapen.
[Wordt vervolgd)
Nummer 51.
Nummer 53.
