Radio-Omroep.
De liefde van een
kunstschilder;
De economische moeilijkheden bij het stijgen van den Franschen franc.
Het conflict in de Saksische textiel-industrie geëindigd. Inzake de
regeling met de Vorstenhuizen heeft de Duitsche soc.-dem. Rijksdag
fractie een nieuw voorstel ingediend. Een nieuw schandaal in Oosten
rijk ontdekt, waarbij ex-minister Ahrer is betrokken.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
DE ONTVOERDE DRANK
VERBODSMANNEN.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Het werkloosheidsvraagstuk
R.K. Bond van Woningbouw-
vereenigingen in het
Bisdom Haarlem.
Het spoorwegongeluk
bij De Vink.
Provinciaal vloekverbod
in Zuid-Holland.
Het Nederl.-Belgisch Tractaat.
AMSTERDAMSCH NIEUWS
Museum Koloniaal Instituut.
Onwillige woonschuit
bewoners.
Een schenking aan het
Koloniaal Instituut.
Plantsoenen en moderne wijken A
Fred. J. Roeske.
Asfalteeringsplan voor 1927.
RADIO-NIEUWS.
Maaninvloed op voortplanting
van radiogolven.
Naar het éénknopstoestel.
FEUILLETON.
"Tv-
Het stijgen van den franc.
Poincaré, die in al hetgeen hij doet, een
Zekere obstinaatheid vertoont en thans zijn
zinnen gezet heeft op een zoo hoog mogelijke
revalorisatie van den franc, verklaarde enkele
dagen geleden tegen den rapporteur der be
grooting, die hem kwam raadplegen in ver
band met de dreigende crisisverschiinselen,
dat hem van een crisis niets bekend is. In
dien hij eerlijk wil zijn, kan hij met deze
verzekering moeilijk voortgaan, want de
gevolgen van een te snelle en nog steeds
voortgezette stijging van den franc vertoo-
nen zich aan alle kanten. In tal van bedrij
ven is reeds een aantal personeel afgedankt
wegens de enorme vermindering der orders,
en het zakenleven staat in nagenoeg alle
branches vrijwel stil.
Ministersconferentie te Parijs.
Vanderveide is te Parijs aangekomen en
heeft Birand bezocht.
Het onderhoud begon Zaterdagmiddag
om 3 uur en duurde vijf kwartier. Vandcr
velde bevestigde na afloop van het onder
houd dat hij het met zijn Franschen collega
op alle onderzochte punten volkomen eens
was. Vanderveide legde er den nadruk op,
dat er een volkomen overeenstemming van
inzicht bestond tusschen Frankrijk, Ënge-
land en België, daar deze drie Staten zeer
in het bizonder belang hadden bij het vraag
stuk der ontwapening. Nadat Vanderveide
er op gewezen had dat er geen sprake meer
is van een samenkomst van de vier ministers,
zette hij nader uiteen dat een belangrijk
deel van de satnenspreking gewijd was aan
de Chineesche zaken. Parijs en Brussel
zagen de Chineesche zaken op gelijke wijze.
Ook het vraagstuk der mandaten werd aan
geroerd.
Streseniann en Tsjitsjerin
Officieus wordt medegedeeld, dat Donder
dag tusschen den rijksminister van buiten-
landsche zaken en Tsjitsjerin besprekingen
hebben plaats gehad, welke in tegenwoordig
heid van staatssecretaris v. Schubert werden
voortgezet. Met het oog op het vertrek van
Stresèmann naar Gcnève valt niet te zeggen,
wanneer de onderhandelingen zuilen worden
vervolgd.
Uit de Saksische Textiel
industrie.
De rijksminister van arbeid heeft de arbi
trale uitspraak inzake het loonconflict in de
Saksische textielindustrie bindend ver
klaard. Heden wordt het werk hervat.
De ontwapening van
Duitschland.
Na de verklaringen van Briand en Cham
berlain en het uiten van den wensch door
Duitschland de oplossing te bespoedigen van
een vraagstuk, dat het eenigszins irriteerend
acht, meent men te Genève dat de quaestie
van de militaire controle door den Volken
bond op de agenda van den Raad geplaatst
zal kunnen worden.
Besprekingen te Parijs
inzake de controle.
Generaal v. Pawels, de Duitsche rijks
commissaris voor de ontwapening, is naar
Parijs vertrokken voor het houden van
besprekingen met de deskundigen van den
Gezantenraad nopens enkele nog onopgeloste
qurtesties inzake de militaire cöntróie.
De regeling met de Vor
stenhuizen.
Dc Sociaal-democratische rijksdagfractie
heeft een nieuw voorstel betreffende de
schadeloosstelling van de vroegere vorsten
huizen bij den rijksdag ingediend. De so
ciaal-democraten wenschen, dat de verschil
lende landen het recht zullen krijgen, de
schadeloosstelling van, de vorstenhuizen
langs wettelijken weg te regelen. Indien dit
voorstel wordt aangenomen, zullen dus de
rechtbanken geheel worden uitgeschakeld.
De verkiezingen in Op-
per-Silezië.
In antwoord op de Poolsche protestnota
naar aanleiding van de verklaringen der ver
tegenwoordigers van de regeeringspartijen
in den rijksdag omtrent den uitslag der ge
meenteraadsverkiezingen in Poolsch Opper-
Silezië verklaart de Duitsche regeenng in
een nota, dat het protest niet gerechtvaar
digd is Duitschland, zoo wordt gezegc., heeft
een volkomen wettig belang bij de gebeurte
nissen in het genoemde gebied, daar de rech
ten der minderheid aldaar zijn vastgelegd
in het Duitsch-Poolsche verdrag en de over
eenkomst van Genève. Bovendien heeft de
bedoelde uitlating volstrekt niet de grens
overschreden, welke overal aan de behan
deling der buitenlandsche politieke kwes
ties wordt gesteld. Dc aard der Duttsch-
Poolsche betrekkingen is in de eerste plaats
afhankelijk van de nauwlettende naleving
der overeenkomst van Genève.
Ten slotte wijst de Duitsche regeering
Polen op de anti-Duitsche betoogingeii te
Kattowitz, waaraan zelfs de Poolsche minis
ter van binnenlandsche zaken en de wojwo-
de van Silezië deelnamen.
Een nieuw schandaal in
Oostenrijk.
Bij het onderzoek, dat de parlementaire en
quêtecommissie instelt naar de transacties
tusschen Bosel en de Oostenrijksche post
spaarbank, is, naar het „Berl. Tag." uil
weenen verneemt, gisteren een nieuw schan
daal onthuld.
In het verloop der zitting kwam aan het
licht, dat de vroegere christelijk-sociale
minister vai financiën Ahrer geheel op eigen
houtje credieten ten bedrage van vele mil-
Itoenen dollars uit de postspaarbank aan
Bosel heeft verleend. Ondanks het verbod
van den vroegeren bondskanselier dr. Ramek
heeft dr. Ahrer achter den rug van het kabi
net om aan Bosel, die reeds voor 3.6. millioen
dollar bij de postspaarbank in het krijt
stond, nog circa 7 millioen dollar geleend.
Ahrer heeft zich eenigen tijd geleden op
advies van zijn vrienden naar Amerika be
geven. Hij werd telegrafisch door de Oosten
rijksche regeering teruggeroepen. Mocht
hij aan dezen oproep geen gehoor geven
dan zal, naar een groot Duitsch blad te
kennen geeft, de Oostenrijksche regeering
niet voor energieke maatregelen terug
deinzen.
Het Albaansch-Italiaansche
verdrag.
Naar aanleiding van het sluiten van het
Albaansch-Italfaansche vriendschapsverdrag
geven de bladen uiting aan de vrees, dat
Albanië geheel ohder den invloed van Italië
zal komen en eventueel als basis zal dienen
voor de Italiaansche penetratie in den Bal
kan.
De leiders der oppositiegroepen besloten
den minister van Buitenl. Zaken te verzoe
ken een uiteenzetting te geven van den al-
gemeenen politieken toestand, en meer spe
ciaal over de door het Albaansch-Italiaan
sche verdrag in het leven geroepen situatie.
De betrekkingen tusschen
Mexico en de V. S.
De Amerikaansche ambassadeur Sheffield
heeft aan een noenmaal verklaard al het
mogelijke te zullen doen om de vriendschap
tusschen het volk en de regeering van Mexico
en de V. S. te ontwikkelen.
In financieele kringen gelooft men dat de
ergste malaise achter den rug is.
De binnenlandsche oorlog
Draadloos wordt geneld. dat volgens een
bericht uit Peking de bevelhebbers der
Noordelijken een bondgenootschap hebben
gevormd om den zegevierenden opmarsch
der Kantonneezen te stuiten. Tsjang Tso Lin
werd tot opperbevelhebber gekozen van het
„verbond van alle noordelijke troepen."
Blijkens een telegram uit Sjanghai is daar
bericht ontvangen, dd. 16 November, dat
de toestand te Sianfoe (de hoofdstad der
provincie Sjensi) onbeschrijfelijk is. De stad
wordt al sedert eenige maanden belegerd
door troepen onder leiding van een der bevel
hebbers van Woe Pei Foe (die zich in de
oostelijk van Sjensi gelegen provincie Honan
bevindt). Men vreest, dat de levensmiddelen
voorraden der vreemdelingen uitgeput zijn.
Het aantal slachtoffers der belegering is aan
beide zijden zeer groot.
ONDEUGDELIJKE MELK.
Te Brussel zijn drie zuigelingen gestor
ven, naar men denkt door 't: drinken van
bedorven melk.
„Het Laatste Nieuws" deelt, onder voor
behoud, hierover het volgende mee
Verschillende mdkerijen vervaardigen bij
zondere melk voor kleinere kinderen. Eeni
ge firma's kregen moeilijkheden met het
gerecht, daar zij melk leverden die niet al
de vereischte bestanddeelen bevatte.
Thans zou een zaak van zeer ernstigen
aard ontdekt zijn. Geneesheeren te Ander-
lecht en Molenbeek stelden onlangs een aan
tal gevallen Van maag-darmontsteking bij
kinderen vast. Verleden week stierven drie
zuigelingen en het parket gelastte lijkschou
wing.
De magistraten vernamen, dat de kinder
tjes bijzondere melk als voedsel hadden ge
kregen. Deskundigen bevonden, dat die
melk korrelvormige bacteriën bevatten van
dusdanigen aard dat zij bij kinderen gevaar
lijke zweren kunnen veroorzaken. Vele kin
dertjes zijn ziek.
DE VERKEERDE.
De persfotografen, die voor de Gare du
Nord te Parijs de aankomst van den Brit-
schen kanselier van de schatkist, Winston
Churchill, afwachtten, hebben een vergis
sing begaan, waarover de Fransche pers zich
vroolijk maakt. Zij zagen n.l. den Arneri-
kaanschen financier Barclay voor Churchill
aan en kiekten den verrasten Yankee in al
lerlei standen. Mr. Barclay, die het Fransch
niét machtig was, kon niet duidelijk maken
dat er een vergissing in het spel was.
EEN ZONDERLING PROTEST.
De directeur van het Katholieke blad
„Nouvelliste de Bretagne" heeft een brief
gericht tot den belastingontvanger te Ren-
nes, waarin hij tegen de verkwisting met de
begrooti ngsgelden protesteert en mededeelt,
dat hij 5% van de door zijn blad verschul
digde belasting niet betaalt 1
Hij zegt dat men, terwijl den onderwijzeres
der godsdienst scholen alles wordt geweigerd
en er zijn die van honger sterven, luxueuse
vrije scholen onderhoudt en aan onderwij
zers zonder leerlingen groote salarissen uit
betaalt. Hethaaldelijk hebben de katholieke
bladen hiertegen geprotesteerd, zonder suc
ces echter. Er blijft nu nog maar één mid
del over te weigeren belasting te betalen
EEN „DEFENSIEF VERBOND" VAN
PARIJSCHE LUXE-ZAKEN.
In overleg niet de prefectuur van politie
wordt te Parijs een speciale veiligheidsdienst
opgericht ter bewaking van z.g. luxewinkels,
bijouterieën, bontzaken, enz. De kosten
ervan worden door de patroonsorganisaties
dezer zaken gedragen. Aan het hoofd ervan
staat kolonel Verstraete, oud-commandant
der garde républicaine. Het personeel zal
onder toezicht der'politie worden gerecru-
teerd.
EEN ERNSTIGE BESCHULDIGING.
Dezer dagen is een 12-jarig student ge
arresteerd onder beschuldiging écht maanden
geleden te Edinburg, waar hij studeerde, zijn
moeder vermoord te hebben. Ook wordt
hij verdacht van het vervalschen van cheques.
Aanvankelijk had men aan een ongeluk ge
dacht met een pistool dat de zoon gekocht
had voor een reis naar Frankrijk. Het wapen
zou zich in een lade bevonden hebben van
een schrijfbureau waaraan de moeder^ zat.
De zoon vertelde destijds, dat hij een schot
had gehoord en, zich omdraaiend, zijn moe
der op den vloer had zien vallen.
Ondanks een nauwkeurig onderzoek in de
golf van Mexico door patrouillebooten en
kustwachtkotters is men er, naar draadloos
gemeld wordt, nog. niet in geslaagd een spoor
te vinden van het Fransche dranksmokkel-
schip aan boord waarvan zich de adjunct
administrateur van het drankverbod van-
New Orleans en een adjunct-machinist
bevinden, waarmee het schip er van door is
gegaan.
Een conierentie bij minister Kan.
Het college van B- en W. van Amsterdam
meenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag
en Ut^tedht, zijn uitgenoodigd een vertegen-
wooidiger te zenden op een conferentie,
welke de minister van Binnenlandsche Za
ken op zijn departement zal houden, om
te overwegen ,op welke wijze door de re
geering in samenwerking met dc groote ge
meenten iets gedaan kan worden, ter be
strijding van de werkloosheid.
Her college van B. en W. van Amsterdam
zal vertegenwoordigd worden door den
wethouder van Maatschappelijken Steun dr.
I. H. J. Vos.
Aanvankelijk zou deze bespreking in Den
Haag gehouden worden op 9 December; zij
is echter op iferzoek van het gemeentebe
stuur van Amsterdam, in verband met de
behandeling der begrooting, een week uit
gesteld.
Een adres aan Ged. Staten van N,-Holland.
Door bovenvermelden Bond werd aan Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland een
adres gezonden, waarin wordt meegedeeld,
dat de bond op zijn algemeene vergadering
op Zaterdag 27 November j.l. te 's Graven-
hage het genomen besluit besprak van den
gemeenteraad van Amsterdam, inhoudende
de garantiestelling voor hypothecaire ver
bintenissen, ten behoeve van nieuwbouw
van volkswoningen, door de bouwverceni-
ging aldaar.
Daarbij vernam de vergadering, dat van
de zijde der z g.n. eigenbouwers, bij het
college van Ged. Staten, was aangedron
gen, dit besluit niet te willen sanctioneeren.
In verband hiermede wijst adressant op
den zegenrijken arbeid der woningbouwver-
eeuigingen.
De kosten van nieuwbouw zijn thaps zoo
ver teruggeloopen, dat het aan de woning
bouwverenigingen, welke geen winst bcoo-
gen, mogelijk zal worden zonder verlies op
de exploitatie, goede woningen te bouwen,
tegen, voor vele arbeiders, bereikbare huur
prijzen. Daaruit vloeit voort dat de risico
aan het bouwen dezer woningen verbonden,
tot het minimale wordt teruggebracht, en de
gemeente zonder gevaar voor de openbare
kas, garantie kan stellen voor de verplich
tingen aan de hypotheekgevers.
Adressant verzoekt daarom dringend hel
besluit der gemeente Amsterdam te willen
sanctioneeren.
Het rapport van den Personeelraad.
Verschenen is het rapport van het onder
zoek van den Personeelraad omtrent de
oorzaken van het spoorwegongeluk bij „De
Vink".
Dc raad komt tct de conclusie, dat de bui
tengewoon slechte toestand van den weg,
gevolg eener zeer roekelooze wijze Van
werken, naast het verzuimen om over "ut
nieuwe ballastbed voorhoopig met beperkte
snelheid te rijden, oorzaak van het dérail
lement was.
Uit jiet verhoor van de leden van het per
soneel is volgens het rapport komen vast
te 6laan, dat:
De vernieuwing van den ballast gebeu e
bijna geheel door hulppersoneel onder loe-
zlcbt en met medewerking van eenige'
vaste wegwerkers. Het werk geschiedde als
taakwerk.
Nagelaten werd het spoor voortdurend
en met zorg te onderhouden en systematisch
na te zien en te onderstoppen; hoogstens
werden hier en daar wat knikken bijgelicht.
De toestand van den weg was mede dien
tengevolge zeer slecht. Het loc.-personeel
bemerkte dit door hevig schudden van de
locomotief. A. en borden, de snelheid
beperkende tot 30 K.M., werden op de
plaats, waar gewerkt werd, slechts geplaatst
van den aanvang van het werk 's morgens
tot 3 uur n.m, van denzelfden dag. Onmid
dellijk na 3 uur moesten deze gedeelten
weder met volle snelheid bereden worden.
Herhaaldelijk is geklaagd. Toen dit geen
uitwerking bleek te hebben, beperkten de
klachten zich tot enkele malen.
De houding door den wegopzichter tegen
over het wegpersoneel aangenomen ten
aanzien van grieven en klachten was zoo
danig, dat men schroomde c'eze te herhalen.
De heer P. Rijsdijk, anti-revolutionna:-
lid der Prov. Staten van Zuid-Holland, heetl
een voorstel ingediend om vast te stellen
een verordening tegen het misbruiken van
den naam Gods. Volgens het ontwerp-be-
sluit zal het verboden zijn om den naam
Gods op eenigerlei wijze te onteeren of te
misbruiken door hen. die hun benoeming
aan de Provinciale Staten danken; die in
een openbaar gebouw der provincie verblij
ven, of die in dienst zijn van door de pro
vincie gesubsidieerde inrichtingen of instel
lingen.
Een nieuw denkbeeld.
De heeren S. P. van Eeghcn, cud-voor-
zitter der Kamer van Koophandel en ha-
brieken, jan ter Haar Jr., Wethouder der
gemeente, H. W. van Marle, koopman,
Jhr. W. H. van Loon, koopman, Mr. Dr. N-
W. Posthumus, hoogleeraar, E. Heldring,
voorzitter der ICamer van Koophandel en
Fabrieken, Mr W. A. Eonger, boogleeraar,
Mr. Paul Scholten, hoogleeraar, Mr. \V. J.
Westerwoudt, directeur der Nationale Hy
potheekbank, Dr. Ph. Kohns'amm. hoog
leeraar, allen te Amsterdam; A. Beijnes, in
dustrieel te Haarlem; Mr. R. J. H. Paiijn,
oud-lid der Tweede Kamer der Slalen-Ge-
ncraal, G. F. Tyleman, gep. Vice-Admiraal,
G. P. van Hecking Cclenbrander, gep. Vice-
Admiraal, W. C. J. Smit, gep. Veci-Admi-
raal, allen te 's-G.ravenhage, hebben de
aandacht der Eerste Kamer gevraagd voor
beschouwingen nopens het tractaat met
België.
De kern dezfr beschouwingen bestaat
hierin, dat zij het denkbeeld opperen
nieuwe onderhandelingen tc openen over
hel verdrag met Belgie e.n daarbij schrap
ping van het Moerci.kkanaal en van de
Schelde-rcserve te bedingen tegen aan
vaarding vanhet Belgische standpunt in
de Wielingen-kwestie
Het Museum van het Koloniaal Instituut
mag zich blijven verheugen in de groote be
langstelling van het publiek. Alleen op Zon
dag jl. bedroeg het aantal betalende bezoe
kers in den namiddag achthonderd.
Ten einde te voldoen aan een van vele
zijden ontvangen verzoek, zal bet Museum
gedurende de maand December, behalve op
werkdagen, van 10—5 uur en op Zon- en
feestdagen van 12—5 uur, opengesteld zijn
eiken Dinsdagavond en Zaterdagavond van
7—10 uur.
Reeds langen tijd geleden had het gemeen
tebestuur van Amsterdam den bewoners van
het op den wal van het Ooslzaner Gat lig
gende woonschip „De Banneling aangezegd,
dat zij naar een andere woning dienden uil
te zien. D'e menschen stoiordcn zich echter
geenszins aan de wenschen van gemeente
en woningdienst. Op 31 Augustus j.l. bood dc
gemeente het gezin, bestaande uit vader,
moeder en zeven kinderen, een z.g. controle
woning aan op Zeeburg, waartegen de man
echter bezwaar maakte, daar dit stadsge
deelte te ver van de werkgelegenheden van
man en vrouw beiden, verwijderd lag. Het
uitstel, dat B. en W. den eigenaar verleen
den, schijnt deze als afstel te hebben be
schouwd. De man heeft n.l. geen enkele po
ging gedaan zelf ëen woning te zoeken.
Dezer dagen werd hel gezin wederom aan
gezegd, dat het diende te verhuizen. Van
gemeentewege werd thans een contrcle-.
woning in het Asterdorp beschikbaar ge
steld. De menschen weigerden cellier per
tinent te vertrekken. Een aanbod der, ge
meente om het huisraad gratis naar de aan
gegeven woning in het Asterdorp te vervoe
ren, werd van de hand gewezen. Ten slotte
is het toen zoover gekomen, dat, onder lei
ding van een adjunct-inspecteur van den
Wcningdienst bet woonschip werd afge
broken. Een en ander geschiedde onder hef
tig prclesteeren der bewoners. Een zestal
politie-agenten zorgde echter dat geen wan
ordelijkheden gebeurden.
Bij wijze van protest hebben de bewoners
bun huisraad op het geheel ontredderde
schip achtergelaten
De heer en mevr. A. M. BourlierVan
Gent hebben aan het Koloniaal Instituut
groot schilderij van Isaac Israels ten
Naar aanleiding van de opmerkingen
van mevr. Tilanus in den Raad over het ge
brek aan stijl bij de plantsoentjes langs de
Jozef Israëlskade en Reinier Vinkeleskadc,
moet in de eerste plaats gewezen word eft
op het verschil in architectuur. Op de
grachten met haar vele mooie huizen, vol
afwisseling, is bet mogelijk uitsluitend rijen
iepen te planten. Bij de nieuwe complexen
moet dc opzet geheel anders zijn. Bij de
massale, min of meer monotone bebouwing
en de lange lijnen dezer huizen, passen
niet lange rijen boomen en lantaarnpalen.
Dit zou de eentonigheid nog verhoogen en
vermoeiend worden voor het oog. Daarom
is het karakter der beplantingen daar ver
anderd en treft men er losse groepen po
pulieren aan, alleenstaande boomen of
heesters. Dikke boomen zouden daar bo
vendien, evenals in de Plan'age Midden
laan, van het voetpad het uitzicht op het
autoverkeer beletten. 1
Overigens wil men tihans ook meer licn
en zon en is de tijd voorbij, dat men in
denker e kamers zit, of achter horren, zoo
als onze grootmoeders.
Op 10 December a.s. hoopt de heer
Fred. J. Roeske den dag te herdenken,
dat hij voor 30 jaar ge'cden werd benoemd
tot dirigent van de bekende Kon. Mannen-
zangvereeniging Apollo
In de volksbuurten.
Het secondaire asfalteeringsplan voor het
volgend jaar, dat in hoofdzaak straten be
vat in de arbeidersbuur'en, is als volgt sa
mengesteld: Nieuwmarkt, Czaar Peter
straat, Foelie-straat, Foeliedwarsstraat,
Haarlemmer Houttuinen, Vinkenstraat,
Xwanenburgersraat, Bloemstraat, Schippers
straat, Jonkerstraat, le Jonkerdwarsstraat,
2c Jonkerdwarsstraat, Ridderstraat, le
Ridderdwarssraat, 2e Ridderdwarsstraat,
Teerkelelstecg, 2e Lindendwarsstraat, 2e
Boomdwarsslraat, lc Ain'eRerdwarsslraat,
le Tuindwarsstraat, le Eselan'iersdwars-
straat, Strooinarkt, Raamstraat en Drieko
ningenstraat. Deze straten ztdlen dus van
een geluiddempende befdrating worden
voorzien. Het hoofdplan voor de andere
wijken is nog niet vastgesteld.
geschenke gegeven, voorstellende
langspelers".
„Game-
Waarnemingen van ir. Vincent te
Brussel.
De invloed van de zon op de .voortplan
ting van radiogolven trok reeds onmiddellijk,
nadat de draadlooze telegraphie in toepassing
werd gebracht, dc aandacht. Het viel spoe
dig op, hoe de ontvangsterkte regelmatig
iederen dag ongeveer op dezelfde wijze ver
anderde, terwijl blijkbaar de ontvangst in de
verschillende jaargetijden ook niet dezelfde
bleef. Al deze veranderingen zijn echter
zeer ingewikkeld, en het is nog niet volko
men gelukt de verschillende werkzame in
vloeden precies te scheiden. Ieder hieuw
geconstateerd feit moet zorgvuldig bestu
deerd worden, wil men zich op den duur
rekenschap kunnen geven van den aard van
het verschijnsel.
In dit opzicht zijn de opmerkingen van den
heer Vincent, hoofdingenieur van de Inter
nationale Maatschappij voor Radio-telegra-
phie, te Brussel, aangaande een tot nu toe
zoo goed als niet onderzochten invloed van
de maan op de voortplanting der radio
golven, van belang.
De heer Vincent heeft, uit systematische
waarnemingen sinds 1922 verricht, vastge
steld, dat de maximale ontvangsterkte, al
thans gedurenJe de zomermaanden, een
zekere periodiciteit heeft. Deze maxima
doen zich inderdaad voor onmiddellijk na
de schijngestalten nieuwe maan, eerste
kwartier, halve maan en laatste kwartier.
Soms vallen zij er mede samen, nooit echter
gaan zij er onmiddellijk aan vooraf. Dia
grammen lichten deze bevindingen nog toe.
I
Eenvoud van bediening voor alles.
Er zijn sterke aanwijzingen schrijft de Tel.,
dat de moderne toestelconstructie zich toch
zal gaan bewegen in de richting van het één
knoptoestel.
Aan de uitvoering van dit ideaal zijn echter
nog eenige bezwaren verbonden. Er zijn ver
schillende methoden om éénknopsbediening
te verkrijgen. In het eene geval wordt echter
de selectiviteit ten deele opgeofferd, in het
andere wordt de constructie buitengewoon
ingewikkeld en kostbaar.
Den meest eenvoudigen vorm van één
knopsbediening verkrijgt men door gebruik
te maken van een zoogenaamden primairen
ontvanger, d.w.z. door slechts met één af
stem kring tc werken. Deze schakeling heeft
echter het bezwaar, dat de selectiviteit veel
te wenschen overlaat. Het is evenwel mogelijk
door een zeer kleine wijziging de selectiviteit
van een dergelijke schakeling zoo hoog op
te voeren, dat deze gelijk staat met die van
een toestel voorzien van drie afgestemde
kringen.Men verbindt hiertoe de antenne
niet direct aan het toestel, doch onder
tusschenschakeling van een condensator van
pl.m. 50 c.M. De geluidsterkte vermindert
hierdoor niet noemenswaardig. Als voor
deden krijgt men verder nog, dat de af
stemming vrijwel onafhankelijk is van de
antenne, en dat het schommelen van de
antenne de ontvangst van korte golven niet
meer op storende wijze beïnvloedt.
DINSDAG 7 DECEMBER.
HILVERSUM, 1050 M. 12 Politicber.
34 Knipcursus door het Modehuis: De
Leeuw van Rees. 4.30—6.15 Concert
door het H. D. O.-orkest. 6.15-^6.45
Volksliederen cyclus, X Engelsche liede
ren, door Mej. Linette Grayson, met
pianobegel. van Willem v. Warxneio.
6.457.15 Engelsche vervolgcursus.
7.15—7.45 Engelschp conversatieles.
10 Persber. 8.10 Concert in de Groote
Doelenzaal te Rotterdam. De Christel.
Oratoriumver. Rotterdam-Zuid o. 1.
Mar, Egberts Jr., Solisten; Mevr. B. Mak
v. Waay-Doorcmans, le sopraan. Mej. T.
Nachtweh, 2e sopraan. Mevr. S. Luger,
le alt. Mevr. de Boerv. d. Wiel, 2e alt.
Jos. Holtliaus, tenor. Jac. Ph. Caro, bas.
Mevr. OvermanZollner a. d. vleugel.
Het Philharmonisch Genootschap uit Rot
terdam. Opening. 1. Koraal, Ps. 99: 1 en
8, Egberts Jr. 2. Der Jungling zu Naïm,
Schwalm. 3. Dc Dag des Heeren, Egberts
Jr. Pauze. 4. Ruth, L. A le Beau, op. 27.
5. Koraal Ps. 150; 1 en 3, Egberts Jr.
N uiting.
DAVENTRY, 1600 M. 11.20-1.20 Concert
door het Daventrp-kwartet en solisten:
komiek, bas, sopraan en balalaika. 1.20
2.20 Lunchconcert. 3.20 Lezing: Music
for schools. 4.20 Lezing: House tigers.
4.55 Concert v. h. Marble Arch pavilion
5.35 Kinderuurtje. 6.20 Dansmuziek
door de radio-band. 7.20 Tijdsein Big
Ben, weerber., nieuws. Fransche lezing.
7.50 Muziek. 8.00 Lezing: Wintersport.
8.20 Concert door dc band van H. M.
Grenadiergarde. T. Kinniburgh, ba*. Ma-
bel Constanduros, comedienne. 9.50
Lezing: Music and the ordinary listener.
10.20 Tijdsein, weerber., nieuws. 10.35
Marie Dainton, zangeres. 10.5012.20
Dansmuziek van Café de Uaris.
PARIJS „Radio-Paris", 1750 M. 12.50—
2.10 Concert door het orkest Localclii,
Hr. Carli, zang. 5.055.55 Concert,
piano, viool, cello. 9.5010.20 Frag
menten van Tannhauser, opera van Wag
ner. Koor, orkest, solisten. Orgel, Mustek
XÖNIGSWÜSTERHAUSEN, 1300 M. en
BERLIJN, 484 en 566 M. 4.20—4.20 Le
zingen en lessen. 7.50 Gedichten van
Will Vesper, door den dichter zelf voor
gelezen. 8.209.50 Concert door de
kapel Boulanger
MÜNSTER, 241.9 M. 12.50- 1.50 Concert
Concert voor blaas-instruraenlen. 4.10
4.50 Werken van Beethoven door or
kest. - 6.006.20 Indische verhalen.
7.20 t 8.35 Koorzang van vreemde volken.
8359.05 Vioolconcert. 9.059.40
I Dansmuziek.
HAMBURG, 394.7 M. 11.50—1.20 Orkest-
concert. 1.252.05 Kamermuziek.
3.354.15 Ncorschc sprookjes en legen
den. 5.206.10 Orkestconcert. 7.15
9.05 Orgelconcert in de St. Georgs-
kerk. 9.2010.20 Dansmuziek.
BRUSSEL, 508 M. en ANTWERPEN, 266 M.
5.206.20 Orkestconcert. 8.20 De
•radio-courant. 8.5010.50 Gala-coaj
eert.
ONS STICHTINGSFONDS.
Sedert ruim een half jaar vragen wij aan
onze Katholieke geloofsgenooten om bij—
draeen voor den K. R. O., en wij mogen het
dankbaar erkennen, wij zijn niet teleurge
steld in onze verwachtingen. Niet alleen
dat wij door zuinig beheer aan al onze ver
plichtingen konden voldoen. Wij waren
zelfs in staat om een klein reserve fonds tï
vormen, om op mogelijke toekomstige om
standigheden voorbereid te zijn.
Maar toen wij voor een half jaar begonnen,
hadden wij niet het minste vermoeden, dat
wij binnen zoo korten tijd voor het feit
Zouden staan om een eigen zender te zullen
exploiteeren. Het was een ideaal dat wij
nastreefden, en menigmaal ontvingen wij
van onze leden en donateurs een wenk, er
toch voor te zorgen zoo spoedig mogelijk
tot een eigen zender te komen. Welnu, de
onderhandelingen zijn in een vergevorderd
stadium van verwezenlijkt te zullen worden,
en vanzelf dringt zich de vraag aan ons op:
Heeft u er wel genoeg voor gezorgd een
stichtingskapitaal bij elkaar te krijgen; zijt
ge in staat om nu werkelijk tot een resultaat
tc komen
Zoo langzamerhand zullen de katholieken
nu toch wel begrepen hebben, dat er alles
op gezet moet worden om door eigen uit
zending het hoofd tc kunnen bieden aan de
komende gevaren en in staat te zijn ons
Katholiek volk genoeg degelijke kost te
geven, dat het zich niet gaat vergapen aaa
verboden vruchten.
Zijn er nu al Katholieken geweest, die
met aardsche goederen gezegend, voor dit
nieuwe en voor alle mogelijkheden open
staande apostolaat van onzen godsdienst en
onze cultuur hebben bijgedragen voor een
stichtingsfonds
Ja, van verschillende zijden ontvingen wij
bijdragen maar zij zijn niet van voldoende
importantie om daarmede veel tot stand te
kunnen brengen. Het is daarom, dat wij,
en dat mogen wij namens al onze Bisschop
pen, ons stichtingsfonds aan de gegoede
Katholieken van ons vaderland met allen
aandrang aanbevelen, 't Is toch werkelijk
voor een groote cn goede Katholieke zaak,
en weldra zullen wij voor het feit komen te
staan, dat wij tot behoud van ons geloof en
tot versterking van onze mentaliteit, de
radio uitzending absoluut noodig hebben.
Wij spreken er niet eens van welk groot nut
een goed verzorgde Katholieke uitzending
zal kunnen te weeg brengen, bij die honder
den welke zijn afgedwaald, en die duizen
den, welke tegenwoordig hunkeren naar
meer licht in de zoo duisteren levensom
standigheden waarin wij verkeeren.
Het is daarom dat wij met den dank aan
l;en die reeds gaven, onze bede richten tot
degenen, die nog zooveel doen kunnen.
Moge God hunne harten bewegen om de
koorden van hun beurs wat losser te maken
voor het groote noodzakelijke doel d<-t wij
nastreven. L. H. PERQUIN,
46
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
De geur der linden, die den zomer .^ei-
kondigde, droeg ook het.gerucht van 1 he-
resia's bestaan over de bergen cn dn ge
rucht was als hel eerste gerommel van hel
onweder, dat samenpakte boven het hoota
van den opperjachtmeester. Bif bet onge
looflijke bericht had hij in het begin spot
tend gelachen, maar bij dc herhaling er
van was het ernst geworden en de «pocc-.iy
daarop volgende eigenhandig geschreven
brief van zijn broeder had hem teiimins.e
voorbereid gevonden.
Ja, de mare berustte op waarheid en dit
ongelooflijk nieuws, hetwelk naar alle nan-
ten nieuwsgierigheid opwekte en belang in
boezemde, werd het gesprek van den dag,
het werd overgebracht uit dc stad naar c.e
landgoederen en medegenomen naar de bad
plaatsen. De ernstige man, dien men reeds
dood of in een gekkenhuis gewaand had,
was plotseling der vergetelheid ontrukt en
opgestaan, gehuld in een kleed «er ro
mantiek. Het feit, dal hij eene docutcr ia
eene erfgename van zijne rijkdommen, was
onloochenbaar en alleen over hare per-
soonlijkheid luidden de berichten verschil- zwaar beproefden man in ziin vernietiging
I lend, want, terwijl sommigen meenden, dat tc zien; hij weerstond bedaard lachen
dc moeder afkomstig was uit de laagste gesprek, ieder antwoord, prees zijn broeder
klasse der maatschappij, fluisterden anderen, en liet doorschemeren, 1' ,:n
di.i zij heimelijk afgedaald was van dc geheim reeds lang kende. Maar in dc sin e
hoogte van eenen troon. belommerde lanen van den tuin, m de een-
een, namelijk, dat het bestaan van zame kamers van het slot, waar ae
dit wezen den opperjachtmeester gey i van vertwijfeling of de pnmach ïge ut
troffen had tot in het diepst van zijn ge- kingen van toorn zi)«er gemalin we
moed. Niemand wist en niemand kon we- j hen, ^aar was het ge aan me zij
ten. hoe hopeloos de zaken van den opper- daardheid. Zoolang hij me Êe zQU
jachtmeester stonden, en hoe die zaken hun de mogelijkheid, dat graaf o g
eenigen steun vonden in de algemeene ver
onderstelling, dat hij eens in het ongestoord
bezit der broederlijke nalatenschap komen
kunnen huwen, had hij in scherts wel eens
van de waarschijnlijkheid ervan gesproken;
tm het geschied was, toonde de opperjacht
meester, dat in werkelijkheid zoo iets ge-
zou. Tot op dit oogénblik dat hij zelve zijn .1" rw 7~"'iLYÏ"mTV. Heed
toestand niet helder kon overzien, had hij of heel buiten zijn berekening lag. 1
lichtzinnigheid, of met vrees dc oogeil gc-.hij ook zijn best, naar buiten iedere gissmg
sloten voor den steeds meer dreigenden omtrent zijn warejemoedsstemming te mis-
ondergang en altijd de naast- toekomst leiden, zoo bespiedde hij toch heimelijk «oer
terzijde geschoven. Sedert echter graaf "oord en ieder gebaar van anderen, 'At
Wolf zich grootmoedig over zijn neef ont- daarop betrekking had. Het kwam hem vo ir,
fermd had, gai de opperjachtmeester zich als werd. hij door zijne gelijken minder ge-
i I nnUf riAnv mm/4 oron rrt Irtn op fippprü, ulo
over aan de hoop, dat hij gered rvas en
deze hoop was duidelijk zichtbaar in dc
meerdere gerustheid, welke hij genoot
Deels uit medelijden, deels met leedvt
maak rustten de blikken van het gez- 1
schap op de grafelijke familie. Tanti/r-.
was het naaste kantoor om iets nauwkeu-
rigers te vernemen betreffende de belan.;-
v.ckkende zaak en onder het voorwendsel
den opperwachtmeester en zijn gemalin ge
luk te komen wenschen, wilde een ieder
met eigen oogen zien, hoe zij deze lotsver-
wisseling droegen.
acht, door zijne minderen minder geëerd, als
hadden zijne schuldeischers hem bij zijne
l/o' te aanwezigheid in de stad nalatig'-r ge-
Zijne
Di
/schrikkelijk
Niemand smaakte dc, voldoening, den kwelden man, dat zijn broeder zelve
chuldeischcrs!
eerklonk in ziEe drobmen en
vrl hem aan tafel
Er was één uitweg, een enkele, o.m di'^ ge
vaar te ontgaan en ditmaal moest Hcroerl
dien schenken. Was eene verbintenis mo
gelijk tusschen hem en Theresia, dan was
hij gered en somwijle: drong dit als een
straal van hoop in de ziel van den ge-
|É|i^ mém dit
doel voor oogen had gehad, toen hij on
gedacht zijnen neef zoo grootmoedig
steunde. Hoe hei stond met de persoon
lijkheid van het jonge meisje, of slechts
een enkele der over ha'ar loopendc ge
ruchten de waarheid nabij kwam, dit scheen
den opperjachtmeester <*p dit oogénblik vol
komen onverschillig: ai haar geest helder
was of bewolkt, of haar hart en hare ma
nieren haar beminnenswaardig maakten of
afsfootend, steeds lag in hare handen dc
macht om hem le redden.
Een spoedig verlof' werd voor Herbert
verkregen'; er was den opperjachtmeester
alles daaraan gelegen, zijnen zoon te zieii
en te spreken. Hij moest de eerste zijn, dien
Theresia ontmoelli.
Had deze gebeur: .nis den opperjachlmee-
ster geschokL, op Herbert werkte zij ver
nietigend, want waar jn vader in een
spoedig gesloten huwelijk nog redding zag,
wist de zoon maar al le goed, dat deze
uitweg gesloten was. Daarbij Was zijn loc
stand nog erger dan die zijns vaders; de
moeilijkheden, waam hij zich bevond, wa
ren gestegen tot eene hoogte, die hem
reeds mccrmalza e aan hadd >n doen den-
en, zijn ontslag lc r -«cn ui: do:- t'.n t"
ietist
Hij wist, wat, zin vt>d<w van hem T--
langde, wist ook, dat hij aan di ;n eisch
niet ken voldoen, maar toch vertrok Hij
spoedig. Eerst slechts oog in oog voor'
zijnen oom staan, zich verzekeren van zijne
welwillendheid, tijd winnen, dat was het
eerste, hetwelk hij doen moest.
liet was een droevig wederzien tusschen
hem en zijne ouders; zijn vader leek hem
tien jaar verouderd toe, toen hij, alleen
met Herbert, zonder' eenige voorbereiding
uitbarsste: G'i weet het, dat mijne onder
gang, nabij is?
De uwe? Zweefde het op de iippen van
den zoon, die slechts aan zich zeiven ge
dacht had. Maar hij hield deze woorden
binnen. Wij zullen in plaats van ondergang,
zorg cn moeilijkheid zeggen, hernam hij
zoo bedaard mogelijk.
Maar deze bevrediging maakte den op
perjachtmeester des te driitiger. Bankroet,
om het z.cer juist le zeggen, hernam hij
scherp. Mij zijn, sedert deze prinses uit het
fabelland is opgedaagd, kapitalen opgecischt,
die stilzwijgend en merkbaar op u door
liepen lot Wolfs dood, als ik vóór hem
zou sterven. Niemand wil zijne cischen la
ten varen, veel minder nog nieuwe voor
schotten geven. Alles eischt betaling, als
ware ik van zin, op den loop te gaan, en
handelt mét een stoutmoedigheid, die alles
te boven gaat. Had gij voor twee jaar mijn
.hinginde wei'sch vervuld* en u door een
,'frrl-ndig huwelijk onafhankelijk van mij-
■ijn |iro 'egcaaakt, dan waart gij voor
v.- p mi 1 i r-irste geholpen, terwijl ik
mi r it d'i in het verdort sleep. Want zoo-
ris di r en nu slaan, is het mij volkomen
onn::.' k. u le ondersteunen, Dc hulp, die
Wolf u :ch !:t houdt u, dit spreekt van
zei re, niet hoven water, al waart ge nog
verstandig. Gij moet een sterkere han
•angrijpen dan de mijne en wel de hand
eener vrouw.
Waarom maakt ge zooveel omwegen,
vader? vroeg de jonge man. Deze
vrouw heet Theresia, gravin Wongcr-
!oh is het niet zoo? Om baar liet ge mij
komen cn om haar schildert gij mij de
vooruitzichten zoo zwart mogelijk, opdat ge
haar als de eenige ster aan dezen donkeren
hemel zoudt kunnen doen verschijnen.
Ik speel geen komedie/riep de opperjacht
meester driftig uit, en opdat gij een blik
zoudt kunnen slaan in de moeilijkheden,
waartoe uwe onmatige verkwisting en de
i) 'enzenloozc zwakheid uwer moeder voor u
niet weinig hebben bijgedragen, zoo ver
zoek ik u deze afschriften eens te zien.
Hij ging naar zijn schrijftafel, trok met ze-
nuwachtigcn haast de middelste lade open
en wierp een pak papieren op het prach
tig ingelegde blad.
Dat zijn de hypotheken op mijn huis, het
is belast tot het dak toe hier is eene
schuldbekentenis van 10.000 thaler aan Vei-
tel, daar eene van 8000 aan Myring. Hier
is de verpanding van Tannensee, die op den
sterfdag van mijnen broeder in werking
treedt, 25 percent onder de taxatie! Ik
heb voor dit document indertijd 25000 tha
ler gekregen en Blijnen gailschen inventaris
daarvoor verpand. Deze pakketten bevat
ten rekeningen lan datgene, wat er in de
laatste twee jaar gebouwd is en a: ngeschaft.
(Wordt vervolgd.)
