Bij Kleine Kinderen
Binnenlandsch Nieuws.
IJ N HARDT'
AND
Onder de Radio-berichten: De val van het Duitsche kabinet-Marx.
bijzonderheden omtrent den staatsgreep in Litauen. Het eiland Madeira
door een orkaan geteisterd.
Het Kabinet-Marx afgetreden.
De staatsgreep in Litaueh.
Het eiland Madeira geteisterd.
De Japansche keizer overleden?
De orkaan boven Madeira.
Ue Haagsche uitgaande wereld
en Kerstmis.
Audv ties van de Koningin.
Geen moderne taal
op de Lagere School.
Jhr. De Gijselaar.
},Het Limbursch Dagblad".
Mr. Dresselhuys
in de Tweede Kamer herdacht.
katholieke Radio-omroep
in Indië?
Oud-Minister Vari IJsselsteyn.
Het heengaan van den
Burgemeester van Gouda.
De bestaanstermijn der oude
U. L. O. en M. U. L. Or
scholen.
behandelt men de roode Qfl g
en smettende plekken met fr V H w
KERKNIEUWS.
RECHTZAKEN.
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
In memoriam Mr. Dresselhuys.
Wijziging
der Lageronderwijswet.
Faillissement van de „Cetem".
I Doodelyk ongeluk bij Mijdrecht.
Ruiten van en D.-trein vernield.
De overval in de Schellerallee
te Zwolle.
Een bankbiljet van 1000 gulden
in beslag genomen.
Rijnschip gezonken.
De moord in de Riemerstraat
te 's-Gravenhage.
Hoofd p ij n- tabletten 60tt
Laxeer-fabiettenéOa
Zenuw-fabietten75d
Staal -tabiettenQOd
Maag-tablettenZScl
GEMENGD NIEUWS.
MARKTNIEUWS.
De „Nautilus" voor f 22.525
verkocht.
Inbraak te Almelo.
De revolverschietende
Duitschers.
VISSCHERIJ.
I
Het kabinet-Marx is ten va! gebracht.
Met 249 tegen 171 stemmen werd de sociaal
democratische motie van wantrouwen aan
genomen. Voor stemden niet alleen de
sociaal-democraten, de communisten en de
Deutschvölkischen, maar. naar we Donder
dag reeds als waarschijnlijk aankondigden,
ook de Duitsch-Nationalen. Tot op het
laatste óogenblik verkeerde men omtrent
dc houding, di zij. zouden aannmen in onze
kerheid. Zij waren bereid, hun stemmen te
veHcoopen voor een paar ministerszetels en
de Duitsche Volspaptij, in dagen van crisis
altijd de trouwe bondgenoote van de
Duitsch-Nationalen, had zich reeds met
algemeene stemmen voor het z.g. burgcrbloc
uitgesproken. Alles hing af van de beslis
sing van het centrum, maar het centrum
hield voet bij stuk en wenschte geen coali
tie met de Duitsch-Nationalen. Rijkskanse
lier Marx heeft dit gistermorgen ronduit
verklaard, toen hij tezamen met graaf
Westarp door den rijkspresident "Hinden
burg werd ontvangen en de centrumsfractie
stelde zich vanmiddag eenstemmig op het
zelfde standpunt. De Duitsch-Nationalen
antwoordden op dit blauwtje, door vóór de
sociaal-democratische motie te stemmen.
Onmiddellijk na de stemming begaf de rijks
kanselier zich naar von Hindenburg en bood
het ontslag van het geheele kabinet aan,
De rijkskanselier aanvaardde dit, maar ver
zocht dr. Marx voorloopig de Icopende
zaken nog te blijven afdoen, en alvast pools
hoogte te nemen omtrent de mogelijkheden
van een nieuwe regeeringsvorming. Waar
schijnlijk zal dr, Marx hiermede nog- vóór
Kerstmis beginnen.
Uit Kowno wordt gemeld, dat de Litau-
sche regeering omvergeworpen is. Smetona
heeft de regeering in handen genomen. De
troepen staan aan de zijde der nieuwe re
geering. In het land heerscht rust.
Het telefoonverkeer met Kowno is stop
gezet. Van Litausche zijde worden slechts
officieele gesprekken toegelaten.
Het Letl. Tel, Ag. meldt uit Riga, dat
in Litauen inderdaad de regeering is afge
zet en dat Smetona de regeering in handen
heeft.
De afgezette staatspresident Grinius is in
het paleis geïnterneerd; alle ministers zijn
gearresteerd- Tot commandant van Kowno
werd kolonel Grigaliunas Glovackia, leider
der Litausche fascisten, benoemd. Er werd
geen bloed vergoten; overal heerscht rust.
Volgens een telegram van het „Berk Tn-
gebl." uit Koningsbergen verklaart de nieu-
wemilitaire regeering in Litauen in een
proclamatie, dat het leger genoodzaakt
werd om de regeering over te nemen, om
dat de omvergeworpen regejering en de
Sepn Litauen aan Rusland wildenverraden.
Een orkaan heeft het eiland Madeira
zwaar geteisterd; 'enkele vaartuigen hebben
schipbreuk geleden. Er zijn dooden en ge
wonden. De schade is belangrijk. Bijzon
derheden ontbreken.
In Wall Street te New York liep gisteren
het gerucht, dat de keizer van Japan over-
'cden was, doch in Japansche kringen te
Londen werd dit bericht niet bevestigd,
erenmin als uit Tokio.
Volgens een V.D. bericht uit Londen, zou
daar een officieel telegram uit Tokio zijn
ontvangen, het doodsbericht behelzende.
Een nader telegram uit Funchal meldt,
dat er 10 personen, die zich aan boord vain
het gezonken jacht bevonden, verdronken
zijn. De kabelverbindingen zijn gestoord;
telegraafdraden werden vernield. Het gewas
heeft veel geleden. De orkaan is thans tot
bedaren gekomen.
De Haagsche „society" is een oogenblik
in opstand gekomen.
Het begrip „society", dat eigenlijk de
heele samenleving omvat, moet in dit ver
band worden verkleind tot de „hooge uit
gaande wereld" van de residentie, op de
manier ongeveer als in het Duitschland van
keizer Wilhelm de mensch feitelijk pas bij
den baron begon.
Welnu, de hooge uitgaande wereld van
Den Haag is danig ontsticht (op haar manier
dan ontsticht 1), dat de gemeenteraad een
motie van den Roomschen plebejer Guit
heeft aangenomen, waarbij de danspartijen
in den Kerstnacht in openbare gelegenheden
werden verboden.
Er was, nu de burgemeester uit eigen be
weging geen maatregelen had genomen, voor
zulk een motie alle reden, nadat in den
Kerstnacht van het vorig jaar zulk.e ontstich
tende toóneelen waren voorgevallen in Hotel
des Indes en andere inrichtingen van den
eersten rang.
Het was toen meer dan bar geweest, en
na afloop hadden zelfs liberale bladen er
schande over gesproken.
Een herhaling moest worden voorkomen.
De heer Guit deed daartoe een poging,
en al w„t christelijk was in den raad viei
hem bij, evenals al wat links was, liberaal
of sociaal-democraat, tegen stemde.
De liberale pers neemt het voor de hooge
uitgaande wereld op.
Er zijn bladen, die meer eerbied zeggen
te hebben, voor wie de wijding van den
Kersttijd beschouwt als een uiting van groote
geestelijke beteekenis, dan voor wie tot
diep in den Kerstnacht huil vermaak vin
den „in een wereldsch feest van zang en
dans en drinkgeneugfen".
Maar ook deze meenen, dat men zich
„onsterfelijk blameert", als men aan de
diplomateike en ander hooge uitgaande wereld
niet de gelegenheid laat om op de wijze
die zij zelve wil, feestelijk bijeen te zijn in
..Hotel des Indes".
Andere bladen laten min of meer altruïsti
sche beschouwingen over de wijding van het
Kerstfeest achterwege en zeggen eenvoudig
dat het spel van dans en lach, door buiten-
landsche gezanten en binnenlandsche autori
teiten in den Kerstnacht gespeeld, „van dezen
modernen tijd" is.
Of gezanten en de inlandsche hooge wereld
zich te buiten gaan, maakt de zaak niet
goed, het maakt ze erger.
Het is een beleediging voor al wat chris
telijk denkt en voelt, als de Kerstnacht wordt
ontwijd door ijdel vermaak en schaamteloos
spel van wat zich de „hooge wereld" noemt.
Terecht wijst de „Volkskrant" op de
schandelijke tegenstelling Christus, de Heer
van Hemel en aarde, in een schamele stal
geboren, de hooge, uitheemsche en in-
heemsche, standen in Den Haag tot dartel
spel bijeen.
Dat een deel der pers die heidensche ver
maken goedpraat, is een veeg teeken, ook
al geschiedt het met een beroep op de vrij
heid, de gelegenheidsvers'ontschuldiging te
vens voor de sociaal-democraten, die in
geestelijke en zedelijke vraagstukken altijd
aan de zijde der liberalen te vinden zijn.
De r van het Militaire Huis van de
Konir .n de Grootmeester van het Huis
van d Koningin, maken bekend, dat de
coJiegien, de civiele en militaire autoritei
ten, vereenigingen, corporaties en particu
lieren uit aile deelen des lands, uitgezon
derd de provincie Noord-Holland, die hun
opwachting weuschen te maken bij of die
wenschen voorgesteld te worden aan de
Koningin, worden uitgenoodigd zich daar
toe tusschen 17 en 24 December a.s. schrif
telijk te wenden, wat de civielen betreft
tot R. F. C. barpn Bentinck, dienstdoen-
den Grootmeester, wat de militairen aan
gaat, tot den adjudant van dienst van de
Koningin, beiden ten Paleize Noordeinde
te 's-Gravenhage.
Dames uit alle deelen des lands, uitge
zonderd de provincie Noord-Holland, die
v. enschen haar opwachting te maken, bij
of die wenschen voorgesteld te worden aan
de Koningin, worden verzocht zich daartoe
tiusschen 17 en 24 December schriftelijk te
wenden tot. de Grootmeesteres van het
Huis der Koningin, Gravin van Lynden
van Sandenburg geboren baronesse Van
Hagell, Lange Voorhout 13, 's-Graven
hage.
Het is Harer Majesteit's bedoeling de
genen, die zich voor deze audiënties aan
groeiden, bij verschillende gelegenheden te
's-Gravenhage te ontvangen.
Omtrent de audiënties voor dames en
heeren uit Amsterdam en de provincie
Noord-Holland, zullen te zijner tijd, bij een
eventueel bezoek van de Koningin aan de
hoofdstad des Rijks, berichten worden af
gegeven.
Het wets ontwerp verworpen.
In de Vrijdag gehouden Tweede-Kamer
zitting is het wetsontwerp tot wijziging der
Lager Onderwijswet, er toe strekkende, om
het onderwijs in Fransch, Duitsch en
Engelsch met ingang van 1 Januari a.s. op
de lagere scholen in het 5e en 6e leerjaar
weer mogelijk te maken, verworpen met
3736 stemmen. t
Tegen hebben gestemd de soc.-democra-
ten, benevens de vriiz.-democraten met uit
zondering van mevrouw Bakker—Nort en
de heeren Oud, Van Aalten en Joekes, de
heer Braat en de katholieken Veraart, Su-
ring, Bulten, Kuiper, Vos, Loerakker,
Mölier, Nolens, Engels, Van Vuuren, Van
Schaik, Van Dijk en v. d. Bilt.
Een afscheid in den raad.
Jhr. de Gijselaar zal in de Raadsvergade
ring van Maandag a.s. afscheid nemen als
burgemeester van Leiden. Op 31 December
zal de heer De Gijselaar door een commissie
uit de burgerij worden gehuldigd, waarbij
hem als aandenken een huldeblijk zal worden
aangeboden.
Naar wij met zekerheid vernemen is het te
Heerlen verschijnend „Limburgsch Dag
blad" dat tot nu toe in bezit was van de
firma Teulings te 's Hertogenbosch overge
nomen door een Zuid-Limburgsche com
binatie, welke ook de gebouwen in de Sa-
roleastraat heeft aangekocht. Het geheele
personeel is in dienst gebleven en de exploi
tatie schijnt voorloopig op denzelfden voet
te zullen worden voortgezet. Er is althans om
trent nieuwe plannen niets naders bekend.
(De Morgen).
Bij den aanvang der Vrijdaggehouden
I weede Kamer-zitting heeft de voorzitter,
jhr. Ruys de Beerenbrouck het ontslapen
Kamerlid, mr. H. C. Dresselhuys, herdacht.
Terwijl alle leden zich van hun zetels
hadden verheven, hield de voorzitter de
volgende toespraak
Met mij zult gij diep onder den indruk
zijn van het bericht vari het overlijden van
ons medelid, mr. H. C. Dresselhuys, dat,
zij het ook niet onverwacht, ons allen treft.
Na een eervolle rechterlijke en administra-
I tieve loopbaan, deed hij nu tien jaar geleden,
als opvolger van wijlen mr. Tideman, Zijn
intrede in deze vergaderzaal. Eenige jaren
te voren, in liet zittingsjaar 19111912,
had hij reeds als regeerings-commissaris aan
de behandeling van het Wetsontwerp tot
wijziging van de Rechtspleging bij de Land
macht en van die bij de Zeemacht aan de
beraadslagingen der Kamer deelgenomen.
Veelzijdig als weinigen, toegerust met een
zeldzame werkkracht en een groote scherp
zinnigheid, heeft hij in de Kamer aan de
behandeling van menig ontwerp in openbare,
afdeelings- en comissie-vergadering mede
gewerkt.
In de Interparlementaire Unie was hij
een geziene figuur en buiten ons parle
ment heeft hij, vooral in de laatste jaren
tal van instellingen in het algemeen belang
arbeidend, zijn krachten gegeven. Als een
beroep op zijn medewerking werd gedaan,
was het weigeren hem moeilijk, zoo niet
onmogelijk. En zoo is hij heengegaan, nog
enkele maanden geleden naar het uiterlijk
een krachtig man, van wiens arbeid in 's lands
belang nog veel te hopen, viel.
Zijn verscheiden zal, zoowel in deze ver
gaderzaal als is menigen kring daarbuiten,
ten zeerste worden betreurd. De herinnering
aan zijn werkzaam leven moge vele tot na
volging aansporen.
Namens de regeering sloot minister Was
zink zich bij de gesproken woorden aan. Hij
bracht eveneens eerbiedige hulde zan de na
gedachtenis van den heer Dresselhuys, dien
hij schetste als een man van buitengewone
bekwaamheid en wiens persoon en- werk in
dankbare herinnering gullen blijven voort
leven.
Door de regeering van de hand gewezen.
Naar „De Maasbode" verneemt, is door
den Centralen Raad van Nederlandsch-In-
dische Katholiek-Sociale Bonden aan de
regeering een request ingediend, houdende
verzoek, om een concessie voor een zelf
standigen Katholieken omroepdienst en daar
toe tegen vergoeding van de zelfkosten,
eventueel verminderd met een evenredig
gedeelte van de opbrengst, die uit de licen-
'tiegelden der luisterastations of anderszins
zal worden verkregen, gebruik te maken
van een voldoend krachtigen en gunstig ge
legen gouvernements radio-telefonischen zen
der met overbrengingsgeleidingen.
De beschikking der regeering op dat ver
zoek luidde aldus
„Aan verzoekers mede te deelen, dat de
invoering van een particulieren algemeene
omroepdienst in voorbereiding is en dat de
daaraan te verbinden voorwaarden geen be
letsel zullen vormen tegen het verspreiden
ook van onderwerpen van bijzondere strek
king als door verzoekers bedoeld, onder
aanteekening tevens dat in afwachting van
j de totstandkoming van den algemeenen
omroepdienst en zoolang de werking daarvan
nog niet kan worden overzien, geen aanlei
ding bestaat tot het verleenen van een af
zonderlijke concessie voor een omroep ten
behoeve van bijzondere doeleinden,"
Oud-Minister van IJselsteijn, wiens reis
naar Ned.-Indië tengevolge van een ernstige
ongesteldheid werd uitgesteld, is thans in
Zooverre hersteld, dat hij zich per stoom
schip Tjerimai, dat den 24sten December
van Marseille vertrekt, naar Billiton denkt
te begeven.
Naar de „Goudsche Crt." meldt, heeft de
burgemeester van Gouda, de heer U. J. Mijs,
die zooals wij meldden, ontslag zal vragen
ui.t die functie, medegedeeld, dat hij zijn
ambt zal neerleggen, omdat hij zich niet lan
ger kan vereenigen met de wijze, waarop het
gemeentebestuur wordt gedreven in een
richting welke z.i. strijdig is met het belang
der gemeente en dat hij daarom niet langer
de verantwoordelijkheid wenscht te dragen
voor den gang van zaken.
Naar de „Msb." nader verneemt is in-
tusschen door den Commissaris der Konin
gin aan den burgemeester verlof verleend
voor den tijd van een maand, ingaande 20
December a.s. Tengevolge van een en ander
zal de burgemeester reeds a.s. Dinsdag de
Raadsvergadering, waarin het Waterleiding
rapport aan de orde zou komen, niet presi-
deeren, evenmin als de in Januari te houden
zitting ter behandeling van de gemeente-
begrooting. Als loco-burgemeester zal op
treden de heer P. D. Muijlwijk, wethouder
Hei wetsontwerp tot verlenging verworpen.
De Tweede Kamer heeft Vrijdag met 39
tegen 35 stemmen verworpen hef. wetsont-
werp tot wijziging van de Lager-Onderwijs-
wet, hetwelk beoogt, om den bestaanster-*
mijn van de oude U. L. O. en M. U. L. 0,-
sch-jlen tot 31 Januari 1930 te verlengen.
l
ruim 20 pCt, van de leden weg, o.a. een
geestverwant van mej. Westerman, de heer
Boissevain, wiens plaats niet alleen giste
ren leeg bleef.
Eenige emotie veroorzaakte de stem-
nrctiveering van mr. VAN GIJN, die vroe
ger tegen het voorstel-Westerman heelt
gestemd, wijl hij niet voor herstel van het
Fransch is. Hoewel niet van meening ver
anderd, zag mr. van Gijn het ontwerp-
Waszink als' een vraag van vrijheid of
dwang (verbod van een moderne taal) en
daarom wilde hij zijn stem aan het wets
ontwerp geven, in den geest van den zoo
juist ontslapen w/irmen voorstander mr.
Dresselhuys, wiens stem zijn plaatsvervan
ger hier als 't ware wilde uitbrengen.
Even later leed minister WASZINK een
tweede échecje. Met 39 stemmen tegen 35
werd voornamelijk verworpen een wetje,
dat tot strekking had, de 9- of 10-klassige
m.u.l.o. scholen voorloopig het leven te la
ten (door verlenging van de overgangsbe
paling in art. 193 der L. O.-wet) in af
wachting van het rapport van de Staats
commissie tot herziening van de Lager-
Onderwijwet 1920. De Kamerleden vonden
het niet noodig hierover een woord te
zeggen. Waren de argumenten, door minis
ter Waszink in zijn Memorie van Antwoord
aangeroerd, niet eenige bespreking waard?
Gold dit niet met name voor den finan-
cieelen kant van deze kwestie, dien de
tegenstanders van deze „standenscholen"
niet begrepen hadden, terwijl de minister
had voorgerekend, dat verwerping van dit
wetje in het gunstigste geval een ton gouds
's jaars kost? Men gaf er zelfs geen aan
dacht aan. i
dit in werkelijkheid niet het geval was,
Pleiter vestigt er nog de aandacht op, dat
de N. V, I.Internationale) C.(etem) Arbi
trage) niet eens in het handelsregister was
ingeschreven.
De inbreng, waarop de tegenpartij zich
wil beroepen, heeft niet plaats gehad en in
ieder geval is deze op geen enkele, wijze
door de N.V, goedgekeurd.
Men zal dus niet anders dan tot een ver
oordeeling der gedaagden tot het gevorder
de bedrag kunnen komen.
Hierna werd de zitting geschorst.
De heeren Cramer, Lovink en van Boet-
zelaer hebben de algemeene beschouwin
gen over de Indische begrooting ingezet,
welke Dinsdag worden voortgezet
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal
Dinsdag a.s. geen audiëntie verleenen.
VERGADERING VAN VRIJDAG 17 DEC.
GEOPEND TE 1 UUR 5.
De GRIFFIER leest voor het bericht, dat
is ingekomen van het overlijden van mr. H.
C. Dresselhuys.
De VOORZITTER, Jhr. Ruys de Beeren
brouck, spreekt hierna een rede uit, even
als de minister van Onderwijs, die men el
ders in dit no. kan vinden.
Het is voor de voorstanders van een
moderne taal op de gewone lagere school,
dus beneden het zevende leerjaar, op een
teleurstelling uitgeloopen.
Eerst strandde een min of meer gelijk
soortig wetsvoorstel van mej. Westerman
in de Eerste Kamer. Dat was toen géén
princlpieele ui'spraak van den Senaat. In
tegendeel. Van invloedrijke zijde in de
Eerste Kamer werd. namelijk destijds te
kennen gegeven, dat dit onderwerp zich
niet voor een initiatiefvoorstel leende en
het voorstel van de liberale afgevaardigde
werd toen afgewezen, mede in verband
met een toezegging, van minister de Vis
ser, die deze kwestie ter hand zou nemen.
Thans ging het om een wetsontwerp van
MINISTER WASZINK, die den indruk
wékte van een overtuigd voorstander te
zijn van het herstel van een vreemde taal
op de gewone lagere school, mits faculta
tief, waardoor de vrijheid der ouders niet
in het gedrang zou komen. En hoewel de
minster het wetje met kracht heeft ver
dedigd, is het thans in de Tweede Kamer
gevallen. Gevallen met de kleinst moge
lijke meerderheid van stemmen, gevallen
door - een toeval en door een abstentisme.
Dit is wat de voorstanders van het wetje
deze beslissing een ergerlijke zullen doen
noemen en de tegenstanders zullen slechts
over hun overwinning, niet over de wijze,
waarop deze bevochten werd, tevreden
kunnen zijn. De uitslag was 37 tegen, 36
voor; de 37e voorstander, ds. Langman,
heeft, hoewel in hel gebouw der Kamer
aanwezig, niet aan de stemming deelgeno
men. En de' christelijk-historische afgevaar
digde moet aan een verslaggever hebben
meegedeeld, dat dit géén opzet was, doch
dat hij de bel, welke een "stemming in het
Kamergebouw aankondigt, niet had ge
hoord. Ware het bewuste belletje beter
overgegaan, of had de heer Langman be
ter opgelet, de stemmen zouden geslaakt
hebben en het zou ons niet verwonderd
hebben als de voorstanders dan bij een
herstemming (op a.s. Dinsdag), meer zou
den hebben opgehaald dan de tegenstan
ders. Vóór hebben geslemd alle Vrijheids-
houders, Christelijk--Historisch en en Anti
revolutionairen, benevens 10 Katholieken;
tegen waren alle socialisten, 3 (van de 7)
vrijzinnig-democraten en 13 Katholieken.
Tezamen dus 73 leden. Rekent men hierbij
met de leege plaats, door mr. Dresselhuys
achtergelaten, met bovengenoemden heer
Langman en met eenige zieken, dan blijven
er nog ruim 20 leden over, die zonder
eenig teeken van leven te geven, wegble
ven bij deze stemming, welke door tiendui
zenden in den lande met spanning werd
tegemoet gezien. En hier kon niemand ver
rast zijn: de Kamerleden wisten, dat er
zou gesteuid worden en niettemin bjeven
Vordering van den curator van ruim
twee ton tegen de oprichters, de
heeren mr. H. P. Marchant
en S. S. Weyl.
Naar men zich herinneren zal had de
curator in het faillissemnt van de N. V.
„Int. Cetem Arbitrage" te Amsterdam, mr.
W, A. Moerel, in hef begin van dit jaar,
de oprichters der N. V., de heeren S. S.
Weyl en mr. H. P. Marchant, in rechte
aangesproken tot betaling van 275,000.
Later werd dit bedrag met eenige tien
tallen duizenden guldens verminderd, uit
hoofde van vorderingen, welke mr. Marchant
op de N. V. Cetem had.
Mr. Moerel grondde zijn vordering op de
overweging, dat volgens de statuten ge
plaatste en volgestorte aandeelen niet zijn
betaald en er geen storting heeft plaats
gevonden. De oprichters beweerden, dat de
storting geschied is door inbreng van een
vroegere N. V.
Vrijdag werden voor de derde kamer der
rechtbank de pleidooien in deze zaak ge
houden, De Cetem was vertegenwoordigd
door mr. W. A. Moerel, de heeren Marchant
en Weyl resp. door mr. Alb. B. Gompertz
en mr. Chr. Polak.
Mr. Moèrel zeide, dat hij niet dan na zeer
grondige overwegingen en na uitvoerige
besprekingen met den rechter-commissaris,
zoomede onder pressie van verschillende
crediteuren, deze zaak, welke overigens
voor hem moreel en juridisch volkomen in
orde is, begonnen is.
En moreel én juridisch zulleto, zeide spr.,
de heeren Marchant en Weyl tot storting
van het gevorderde bedrag moeten worden
veroordeeld. Door "de verklaring in de op-
riehtingsacte van de N. V. „Internationale
Cetem Arbitrage" v^bonden gedaagden
zich om samen 550 aaTOcelen a 1000 te
nemen tegen betaling van 550.000. Derden
moeten op een zoodanige storting hebben
kunnen vertrouwen. Is het nu immoreel van
den curator deze bedragen ten behoeve
van crediteuren in te vorderen?
Het eerste exceptief verweer van ge
daagden boudt in, dat de curatur nimmer
meer zal kunnen vorderen dan het totale
passief in het faillissement (ul.m. 14.000)
met de daarop komende kosten. Dat is on
juist. De curator heeft het recht, zejfs den
plicht, alle rechten van den boedel geldend
te maken, ook wanneer daardoor in totaai
bedragen, grooter dan het passief zouden
binnenkomen Bovendien komt het geheele
passief slechts door het verhinderd worden
der uitdeelingslijst vast te staan. Zoo heeft
de heer Van Eeghen nog pl.m. 11.500 te
vorderen, al is diens vordering nog niet
ingediend. Is er na de liquidatie geld over,
dan zal dit aan de aandeelhouders der N. V.
ten goede moeten komen.
De tweede exceptie van gedaagden wil
het bestaan van de N. V. met den curator
incluis aantasten, omdat door het niet stor
ten der gelden de N. V. nimmer zou Zijn
tot stand gekomen, Ook dit verweer gaat
niet op.
Aan de stortingsplicht voldaan?
Het hoofdverweer van de tegenpartij
houdt in, dat aan de verplichting tot stor
ting zou zijn voldaan door inbreng van een
internationale berichten-organisatie. Dit
zou evenwel in strijd zijn met de oprich
tersakte, welke van storting in contanten
spreekt. Dat die storting geschied is vol
gens de acte zullen de gedaagden hebben
te bewijzen Het oprichten en deel
neming staan door de bewijskracht der
authentieke acte naar pleiters meening vol
doende vast.
Wat er verder tusschen de oprichters
is afgesproken kan aan derden niet worden
tegengeworpen. De curator der N. V.
hier derde te goeder trouw, gelijk de N.V.
zelf ten aanzien der acte heeft zich
slechts aan die acte te houden.
Wat den beweerden inbreng van relaties
tot een waarde van 550.000.betreft,
daarvoor zou dan moeten vaststaan, dat er
iets van eenige waarde in te brengen viel.
Dat was hier niet het geval. Er waren ver
liezen aan te wijzen, die bij ingebrachte
zaken tot een bedrag van f- 76.000 over
enkele jaren. Pleiter weigert te gelooven,
dat iemand als mr. Marchant iets dergelijks
wat geen rooie cent waard was, voor vijf
en een halve ton zou hebben ingebracht.
De loopende contracten hadden geen
waarde en ook de balansen gaven een verre
van rooskleurig beeld te zien. Dat ales was
mr. Marchant bekend.
Nog besprak Mr. Moerel uitvoerig een
prospectus vol groote plannen, dat ten be
hoeve van de oprichting van de N. V. het
licht zag.
Daaruit moest blij'ken, dat er bijna vier
Mr. Gomperts aan het woord.
Na de opening kwam mr. A. B. Gomperts
aan het woord. Pleiter begon met te protes
teeren tegen verschillende uitingen van mr.
Moerel welke deze over de wijze van pro-
cedeeren van de tegenpartij had doen hoo-
ren. Een zekere welwillendheid aan eischers
zijde heeft pleiter te vergeefs gezocht. Met
inlichtingen van den boekhouder en ande
ren, doch buiten mr. Marchant om, is de
curator deze actie begonnen. Pleiter meent
te moeten constateeren, dat het voor den
curator van deze gefailleerde N.V. een ze
kere aantrekkelijkheid zal hebben gehad
een dergelijke actie tegen een persoon als
rar. Marchant te beginnen.
De eischer zal niet-ontvankelijk moeten
worden verklaard, nu hij een bedrag vor
dert, dat het passief in het faillissement
verre en verre overtreft. Door dat te doen
overschrijdt een curator de grenzen van zijn
taak.
Immers als er 100 kan worden uitge
keerd aan crediteuren en daarenboven een
zeker bedrag aan kosten beschikbeer is,
heeft de curator in een faillissement met het
verdere actief niet te maken. Hoe zou het
gaan wanneer de ingestelde vordering zou
slagen? De curator zal dan na uitbetaling
der crediteuren met 100 met een vijf
ton blijven zitten, welke hij aan aandeel
houders zou willen uitkeeren. Het resultaat
zou zijn dat een niet onbelangrijk bedrag
uit den zak van mr, Marchant in dien van
zijn medegedaagde Weyl zou vloeien.
Bovendien volgt uit eischers stellingen,
dat er geen N.V, bestaat. Ook om die re
den is de curator niet ontvankelijk. Terwijl
mede naar de stellingen van den curator
de N.V. als niet bestaand moest worden ge
acht, omdat hij beweert, dat de door de
wet vereischte 10 van het kapitaal nim
mer zijn getort.
„De organisatie niet waardeloos".
De gedachte van den heer Weyl, die de
Cetemzaak. heeft opgezet, was geniaal. Een
uiterst snelle berichtgeving was in het bij
zonder in die dagen van groote koers
schommelingen voor de bankinstellingen
van veel belang. De organisatie, die dit tot
stand bracht, kan men niet waardeloos noe
men. Ook de Dresdner Bank had vertrouwen
in de onderneming en nam 5 aandeelen van
1000.
PI. neemt Mr. Moerel diens uitlating, dat
Mr. Marchant van een beweerde waardeloos
heid van den inbreng overtuigd zou zijn ge
weest, kwalijk. Ten aanzien van de bank
instellingen is met het oog op de plaatsing
van aandeelen van misleiding geen sprake
geweest. Niemand kan de dupe geweest zijn
van de vermelding in het prospectus, dat
550.000 zou zijn gestort, hoewel dat niet
in contanten is geschied.
Niet op gedaagde rust de last te bewijzen,
dat de aandeelen betaald zijn geworden. Dc
stukken zelf, die aan hem zijn afgegeven,
zijn bewijs van de betaiing.
Reeds vóór de faillissementsaanvrage
heeft het personeel van de Cetem getracht
misbruik te maken van mr. Marchant's posi
tie, door betaling van salarissen over zeke
ren tijd te verkrijgen. Niet alleen in dit
geval, maar ook later is steeds op mr. Mar
chant een dergelijke pressie uitgeoefend,
waarbij men zijn positie wilde uitbuiten.
Een element van chantage viel daarin niet
te miskennen. Zelfs heeft men aan de andere
99 leden der Tweede Kamer blauw-omlijnde
courantenuitknipsels gezonden, ora mr. Mar
chant's naam afbreuk te d-oen.
Op grond van de in dit geding vaststaan
de feiten, zal moéten worden aangenomen,
dat de aandeelen waren volgestort. In ieder
geval was mr. Marchant volkomen te
goeder trouw, zoodat hem moreel niets
te verwijten is, terwijl juridisch van een toe
wijzing der vordering wel geen sprake zal
kunnen zijn.
Mr. Ch. Polak, de advocaat van den twee
den gedaagde, den heer Weyl, zag van plei
dooi af.
Na re- en dupliek werd het vonnis vast
gesteld op 23 Januari a.s.
Vrijdagmiddag omstreeks één uur is door
trein no. 580 van Uithoorn naar Nieuwer-
sluis bij den onbewaakten overweg ..Zijweg
tc Mijdrecht een man doodgereden. Het
bleek een in die streek bekend voddenkoop
man te zijn.
Nader wordt do£ gemeld: De voddenkoop-
man S, de Gróót die steeds een beetje
suffig is liep met een hondenkar op den
weg naar Mijdrecht, van welke plaats hij
afkomstig is. Hoewel hij den trein moet heb
ben zien aankomen, daar het uitzicht op de
spoorbaan ter plaatse geheel vrij is, trachtte
hij toch nog de rails over te steken, waarbij
hij door den locomotief gegrepen werd.
Hoewel de machinist sterk remde, kon hij
niet verhinderen, dat de man een 15-ial me
ters werd mcdegesleurd. De wagen werd
totaal versplinterd. De hond bracht er echter
het leven af.
Van den D.-trein, welk# 's avonds 9.06
van Amsterdam vertrekt en te 10.02 in
Den Haag aankomt, werden Vrijdagavond
even voorbij Leiden, tijdens het passeeren
van een trein in de richting Amsterdam,
een drietal ruiten vernield.
Doordat één der passagiers aan de
noodrem trok, werd de trein tot stilstand
gebracht. Als gevolg van dit oponthoud
kwam de trein met pl.m. 15 minuten ver
traging in Den Haag aan.
Vermoed wordt, dat een ijzeren voor
werp buiten den passeerenden trein naar
Amsterdam heeft uitgestoken. Het inge
stelde onderzoek heeft dit echter niet kun
nen bevestigen,
Verzonnen
Er loopen volgens „Het Volk" geruchten,
dat de geheele overval slechts .zou bestaan
hebben in de verbeelding van vrouw v.
Dijk. Volgens verkregen inlichtingen zou zij
bij de verschillende haar afgenomen ver-
hooren verklaringen hebben afgelegd, die
volkomen met elkaar in strijd zijn.
'Men vermoedt, dat vrouw v. Dijk het
verhaal verzonnen heeft, om haar zin door
te drijven, teneinde een andere woning
te kunnen betrekken, hetgeen zij gaarne
wenscht.
Een eierhandelaar te Deventer kreeg dezer
dagen van een collega elders een bank
biljet van f 1000.in betaling, waarmede
hij zich naar een bankinstelling begaf, om
het te verzilveren. Hier bleek, dat het bil
jet behoorde tot de 180 Nederlandsche bank
biljetten van f 1000.die begin September
jl. te GenèVe zijn gestolen. Het door ge
noemde handelaar ontvangen biljet bleek
afkomstig te zijn van 'n firma in Duitsch
land. Het is door den commissaris van politie
te Deventer is beslag genomen.
De bemanning gered.
Vrijdagmorgen te half zes werden twee
matrozen van het 1300 ton groote Rijnschip
An ton" dat in de Waalhaven te Rotterdam
lag plotseling wakker door een hevig ge
kraak. Aan boord gekomen zagen zij dat
het achterschip reeds zinkende was. Ter
nauwernood konden zij zich op een langszij
liggend schip redden, terwijl de Anton"
waarvan J. H. uit Gondelheim afd. Neckar
de schipper was, geheel zonk. Het schip
dat geladen was met kolen is vermoedelijk
door overbelasting middendoor gebroken.
Behalve de twee matrozen was niemand aa»
boord.
Gelijk men weet heeft de Haagsche politie
j.l. Zaterdag aangehouden den fotograaf A.L.
M., als verdacht van moord, den 24sten
Juli 1924 gepleegd op den heer v.d. Stijl,
wonende aan de Riemerstraat.
Nader wordt dienaangaande nog gemeld
Zaterdagochtend werd de fotograaf op
het politiebureau ontboden en werd hem
medegedeeld, dat de oorzaak hiervan was,
dat hij verdacht werd van moord op den
heer v.d. Stijl. M. ontkende pertinent, waar
op men hem aan een verhoor onderwierp,
dat tot ongeveer twee uur duurde. Toen wist
de politie nog niet, of zij den fotograaf in
verzekerde bewaring zou stellen, dan wel
hem zou vrijlaten. Daarom werd nogmaals
een onderzoek ingesteld naar het alibi, dat
M. opgaf.
De politie kreeg aanwijzigingen, die van
dien aard waren, dat men het geraden
vond den verdachte vast te houden.
Woensdagavond nu is hij voor den recht-
ter-commissaris geleid. Na ondervragingen,
waarbij ook mr. Denekamp, de raads
man van M„ tegenwoordig was, verklaarde
de rechter-commissaris geen termen aan
wezig te achten om M. op vrije voeten te
stellen. Daarom is hij in het Huis van Be
waring ingesloten.
BU AP0TH- EN DROGISTEN.
Het oud-opleidingsschip der Marine „Nau
tilus", liggende in de Vluchthaven van het
Merwedekanaal te Gorcum, is heden bij
inschrijving verkocht.
Van de 15 inschrijvers bood de heer T. C.
Pas te Scheveningen het hoogst met f 22.525.
Het vaartuig werd gegund.
Vrijdagnacht is ingebroken in het kantoor
der meubelfabriek van den heer Visser te
Almelo. De inbrekers, vermoedelijk twee,,
hebben getracht de brandkast te forceeren
echter zondlr succes. Uit wraak over deze
teleurstelling hebben zij een nogal groote
verwoesting in het kantoor aangericht. Er
wordt niets anders vermist dan een doos si
garetten en enkele sigaren.
ton aan contanten beschikbaar was, hoewel k aanslag heeft herkend-
oe politie is hen op het spoor.
Men meldt uit Deventer
Naar wij vernemen, hebben de beide Duit
schers, die Dinsdagnacht te Deventer op een
tweetal politieagenten revolverschoten losten,
Zaterdag j.l. te Staphorst een veldwachter
met hun revolver bedreigd. Gisternacht
hebben zij te Almelo ingebroken. Naar ons
ter oore kwam meent de politie de daders
op het spoor te zijnde Deventer politie
is in het bezit gekomen van een portret, waar-
in zij een der daders van den daar gepleegden
AMSTERDAM, 17 Dec. Aardappelen.
Bericht van den mak, Jac, Knoop. Zeeuw-
sche Bonten 5.205.50, id. Blauwen
4.504.60, id. Bravo's 44.25, id. BL
Eigenheimers 44.20, id. Roodstar 3.75
—3.90, id. Juin per 50 K.G. 2.10—2.20,
id. Bonte Star 4.204.40, id. Eigenh,
3.703.90, id. Eigenh. poters 2.702.90,
id. Blauwe poters 2.602.70, id. Bonte
Poters 2.602.70, id. Roodstarpoters 2.60
2.70, IJpolder Bravo's 4.254.40, Drent-
sche Eigenh. 33.20, Anna' Pauwion a Zand
44.75, id. Roodstar 3.904, Hillegom-
roer Zandaardapelen 45.50, Flakkeesche
Eigenh. 3.803.90, idè Roodstar 3.75
3.90, id. BI. Eigenh. 44.20, Snuischo
Eigenh. 3.90, id. Roodstar 3.753.90, id.
blauwe Eigenh. 44.20, Friesche borgera,
3.904, alles per H.L.
LEEUWARDEN, 17 Dec. Vee. Aange
voerd 86 stieren 160460, 275 vette
koeien 160 340, per K.G. 0.700.92;
440 melk- en kalfkoeien 140390; 52 vette
kalveren 4085; 102 pinken 90200;
434 graskalveren 50125; 206 nuchtere
kalveren 1017 284 vete schapen 22—
36; 105 weideschapen 1526; 1260 lamme
ren 1421; 1130 vete varkens 55—145,
per K.G. 0.560.66; 124 magere varkens
25 -53; 429 kleine biggen 7—15; 38
paarden; 24 bokken.
Handel m gebruiksvee en goede soort
vette koeien behoorlijk, overigens stug;
stieren aanvankelijk goed, later flauwer;
graskalveren kalm, vette kalveren traag,
nuchtere, goede soort, duur; varkens min
der goed; wolvee slecht.
IJMUIDEN, 16 Dec. Van de treilvis-
scherij kwamen heden hier aan den afslag
de stoomtreilers IJM. 62 (Concordia) met
ƒ2406; IJM. 175 (Trio) met 2635; IjM.
119 (Mies en Truus) met 2445; IJM. 190
(Henriette Jacoba) met 3865; IJM. 324'
Amalia) met 3148; IJM. 187 (Derika IX)
met 2517; IJM. 6 (Polaris) met 2361;
IJM. 365 (Holland VI) met 1996; IJM.
(Peter D.) met 3486; IJM. 21 (Corrie) met
ƒ3202; IJM. 56 (Groningen) met 2543;
IJM. 50 ISimon) met 2507; IJM. 27
(Zwarte Zee) met 3326; IJM. 12 (Johanna)
met 1936; IJM. 154 (Protinus) met 2394;
IJM. 22 (Ita) met f 3403. IJM. 183 fLies-
beth Betty) met 2219 'en IJM. 28 (WaU
rus] 2504 aas besomming
