Haf jaar 1S26.
De liefde van een
kunstschilder.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Vijfde Blad Vrijdag 31 December 1926
Mussolini zet zijn anti-fascistische zuivering voort. De president van
Mexico weigert den datum van inwerkingtreding der petroleumwetten
4e verschuiven.
GEM. BUITENL. BERICHTEN
POSTZEGELNIEUWS.
Nieuwe Postzegels van f 2.50.
KUNST EN KENNIS.
Zonnevlekken
sn ultra-violette stralen.
Inhoud van Tijdschriften
FEUILLETON.
üTmm
Dc quaestie van Tanger.
Volgens de „Petit Parisien" zullen de
Fransch-Spaansche besprekingen nopens
een eventueele wijziging van het statuut van
Tanger in de tweede helft van Januari be
ginnen, in overeenstemming met het onlangs
tusschen Parijs en Madrid getroffen accoord
inzake de bij de onderhandelingen te voe
ren procedure.
Cook.
Cook, de secretaris der Engelsche Mijn
werkersfederatie, is volgens bericht aan de
„limes" uit Moskou naar Engeland terug
gekeerd. Hij heeft in het geheel drie we
ken in Rusland vertoefd en zijn tijd voorna
melijk doorgebracht roet het houden van
redevoeringen en het bijwonen van feestver-
gaderingen te Moskou en Leningrad, Cook
heeft de toezegging gedaan, in Mei a.s.
wederom een bezoek aan Rusland te zullen
brengen voor een excursie naar de mijndis-
fricten. Een delegatie van Sovjetmijnwerkers
vergezelde Cook tot aan de grens.
Litauen en Duitschland.
De Litausche minister-president heeft, na
persoonlijk in het Memelgebied een onder
zoek te hebben ingesteld, verklaard, dat de
verbanning der drie Duitsche journalisten
een quaestie van plaatselijke beteekenis is,
die niet den minsten invloed op de Duitsch-
Litausche betrekkingen kan oefenen.
De Duitsche regeering heeft naar aanlei
ding van deze verklaringen den Litauschen
gezant te Berlijn doen mededeelen, dat, als
de verbanningen van Duitschers uit het
Memeiland aanhouden, de Duitsch-Litausche
onderhandelingen in geen geval zullen wor
den voortgezet.
Duitsch-Finsch arbitrage-verdrag.
Het tusschen Duitschland en Finland ge
sloten arbitrage-verdrag voorziet in een per
manenten raad voor het vereffenen van ge
schillen. Deze raad heeft zich thans gecon
stitueerd. Hij bestaat uit een gelijk aantal
Finsche en Duitsche leden en verder uit de
buitenlanders prof. Delaquis, afdeelingschei
van het Zwitsersche dept. van justitie; Marx
yon Württemberg, president van het
Zweedsche hooggerechtshof, en Mowinkel,
oud-minister van buitenl, zaken in Noorwe
gen. Laatstgenoemde zal als voorzitter op
treden.
Anti-fascistische elementen.
De pogingen om de scholen te zuiveren
van anti-fascistische elementen worden
voortgezet. Hier hebben negen professoren
aan de universiteiten hun ontslag gekre
gen. Ook vele onderwijzers aan de lagere
scholen ondergingen hetzelfde lot. Senator
professor Cirincione, de directeur van de
kliniek voor oogziekte te Rome, is uit zijn
ambt ontzet en zal tevens voor onbepaal-
den tijd zijn salaris moeten derven.
Volgens een communiqué zijn deze maat
regelen genomen in verband met ontdekte
administratieve onregelmatigheden.
Een brief van Mussolini.
Dc bladen hebben dezer dagen een brief
van Mussolini gepubliceerd, waaruit blijkt,
dat hij er voorloopig nog niet aan denkt cr
het bijltje bij neer te leggen. De brief werd
geschreven naar aanleiding van een agi atie
in Caltagerone ten behoeve van de verhef
fing dezer stad tot den rang van provinciale
hoofdstad. In 1932, zoo schrijft Mussolini,
zal ik beslissen welke steden deze waar
digheid verdienen on zal ik de voorkeur
geven aan die, welker bevolking zich in-
tusschen hel nijverst, het gedisciplineerdst
en het vruchtbaarst heeft getoond.
De storm in Spanje.
De schade, welke door den jongsten
cycloon in de omstreken van Valencia is
aangericht, wordt geschat op 10 millioen
pesata's. Die aan de sinaasappelboomgaar
den is enorm. 'Sedert drie dagen is geen
enkel bericht ontvangen van het eiland
Columlbretes.
Een aardbeving in Colombia.
Volgens telegrammen van de grens van
Colomibia zijn de steden Gauchucal en
Aldana door een aardbeving verwoest.
Stad door brand verwoest.
De stad Naranjito, aan den spoorweg
van Quito, is bijna geheel door brand ver
weest. De schade wordt op meer dan dr;e
millioen gulden geschat. De heele bevol
king is dakloos. Hulpexpedities zijn er
Ven gezonden.
De Mexicaanscbe Petrolenmwetten.
President Galles heeft het verzoek van
verscheidene buitenlandsche petroleum-
maatschappijen, om den datum van 1 Ja
nuari, vas gesteld voor de inwerkingtre
ding van de nieuwe wetten op de exploita
tie van petroleumvelden, te verschuiven,
afgewezen. De maatschappijen verklaarden,
dat het hun onmogelijk was, alle clausules
der wet te aanvaarden, die niet de eigen
dommen zou beschermen, welke vóór 1917
werden verkregen. De weigering van den
president stelt om soortgelijke redenen ook
het meerendeel der Mexicaansche maat
schappijen teleur. Calles verklaarde; ,.Niet
de belangen der petro'eumindustrie, doch
redenen van geheel anderen aard zijn Ln
werkelijkheid de oorzaak van de onwillige
houding, die sommige maatschappijen te
genover de wet aannemen."
Aanslagen op banken in Korea.
Uit Seoel wordt aan de bladen gemeld:
Een Koreaan wierp een bom in een bank
instelling; drio personen werden gedood,
vijf gewond. De man, die de bom wierp,
pleegde zelfmoord. Bij een andere bank
instelling werd eenzelfde aanslag gepleegd,
doch daar ontplof'e de bom niet. Men ge
looft, dat de misdadigers behooren tot een
organisatie van revolutionnairen.
EEN MISLUKTE BANDIETENSTREEK.
Gistermorgen kwam een Roemeensche
zeeman het kantoor der diamantfirma
Grundbe-g en Proujansky in de Pelikaan
straat te Antwerpen binnen en overhan
digde den daar aanwezigen 21-jarigen be
diende, die bezig was diamant te sorteeren,
een brief. Terwijl de bediende het epistel
las, dat een uitnoodiging om over zaken te
komen spreken, behelsde, gaf de bezoeker
hem met een ijzeren staaf een slag op het
hoofd. De aangevallene, die over een we-
ligen haardos beschikt, was eenige oogen-
blikken duizelig, doch herstelde zich wel
dra, begrijpende, dat het om de diamanten
ter waarde van 12.000 gulden te doen was,
die voor hem lagen, en greep den bandiet,
dcoh moest hem, door bedwelming over
mand, weer loslaten. De indringer nam de
vlucht, gevolgd door den bedeinde, die wee-
bijgekomen was, en werd kort daarop gear
resteerd. Hij gaf voor, dat het hem er niet
om te doen was geweest den bediende te
dooden of diamanten te stelen, maar alleen
om het den bediende onmogelijk te maken
zijn werk voort te zetten. Hem zou hier
voor een groote scm gelds zijn geboden door
een onbekende, die veel schade ondervond
van de firma Grundberg en Proujansky. Die
onbekende zou hem den weg naar het kan
toor hebben gewezen en den brief en de
ijzeren staaf hebben gegeven.
De bediende is er, dank zij zijn haardos,
met een flinken buil afgekomen.
„PRINZ WILHELM" EEN BEKENDE
DER POLITIE,
De geniale oplichter, die in Thü-ingen
voor „Prinz Wilhelm van Preuszen" ge
speeld heeft, blijkt een oude bekende van
de politie te zijn. Reeds in 1924 trad hij te
Berlijn op als gedelegeerde van het Bal-
tische Roode Kruis, in welke functie hij de
goede lieden oplichtte. Latêr dook hij in
een der eerste hotels op als „Prinz Wil
helm". Echter slechts voor één nacht. Den
volgenden dag bleek de slimme vogel
reeds onraad bespeurd te hebben. In een
ander hotel logeerde hij onder den naam
van baron v. Korff; elders weer als „Prins
von Lieven". En steeds wist hij, hetzij als
prins, hetzij als ba-on, zijn slag te slaan.
Thans, nu de man geidentificeerd is, is
het een eerezaak van de recherche den on
vindbare te grijpen.
VROUWELIJKE POLITIEAMBTENAREN
Verschillende groote steden in Pruisen
hebben sinds geruimen tijd de beschikking
over vrouwelijke politieambtenaren, speci
aal belast met de bescherming van kinderen
en vrouwen.
De „Demokr. Z." meldt thans, dat er in
verband met de gestelde hooge eischen er.
de niet zeer hooge bezoldiging gebrek be
gint te komen aan de noodige candidaten
voor de openvallende plaatsen.
HET VONNIS VAN LANDAU.
Uit vele persstemmen blijkt, dat men na
het gebaar van de regeering te Parijs, het
incident-Landau als gesloten beschouwt. Zoo
schrijft bijv. de „Germania", dat Duitschland
niet gebaat zou zijn met een bestraffing van
den luitenant Rouzier, zooals de Duitscht
nationalisten blijven eischen. Het feit, dat
de regeering-Poincaré het verleenen van gra
tie heeft voorgesteld, acht het centrumor
gaan een bewijs hoe sterk, alle tegewerking
ten spijt, de idee der verzoening onder het
Fransche volk heeft wortel geschoten. „De
politiek blinde krijgsaad heeft het tegendeel
bereikt van hetgeen hij wilde: groei van het
inzicht van de nutteloosheid, ja van het na
deel van de bezetting, niet alleen in het neu
trale buitenland, maar ook in Frankrijk
zelf." De „D. Alig. Z." constateert, dat de
Fransche regeering zich heeft weten heen
te zetten over velerlei formeel-juridische
bezwaren. „Door zonder de stukken op te
vragen, tot gratie te besluiten, heeft dc
Fransche regeering een politieke daad ver
richt, die ook een veroordeeling van Rou
zier inhoudt." En de Berliner „Börscenkur"
verklaart, dat hef officieele Frankrijk in den
geest van Locarno gedaan heeft wat het
kon doen. De verontwaardiging van hei
Duitsche volk treft niet de Fransche regee
ring.
NIEUWE DEENSCHE POSTZEGELS.
Met het nieuwe jaar worden nieuwe post
zegels in omloop gébracht in de waarden
van 15, 20, 25, 30, 35 en 40 óre, waarop een
afbeelding voorkomt van feen oud type
Karveel. Onder deze waarden blijft het be
staande type met de golflijn en van 50 ore
af het bestaande type met den kop van den
koning in gebruik. De types, die in 1920 in
omloop zijn gebracht met de koppen van
Christiaan IX en Frederik VIII en de kathe
dralen van Kronborg en Roskilde zullen
worden ingetrokken. De jubileumpostzegels,
in 1924 uitgegeven, met de koppen van
Christiaan W en Christiaan X blijven in ge
bruik evenals de in 1925 uitgegeven jubi
leumzegels.
EEN TREIN INGESNEEUWD.
De Spaansche regeering zendt vliegtuigen
om levensmiddelen te brengen aan de pas
sagiers van een trein van Madrid naar Al-
bacete, die tengevolge van de sneeuw, die vijf
voet hoog ligt, niet verder kan. Het sneeuwt
nog steeds; hulptreinen waren gedwongen
terug te keeren.
OPRICHTING VAN
EEN OOSTENRIJKSCH—ROEMEENSCHE
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Zooals „Argus" mededeelt, bereidt het
Roemeensche departement voor Handel in
overeenstemming met de desbetreffende
overheden in Oostenrijk de oprichting voor
van een Oostenrijksch-Roemeensche Kamer
van Koophandel, die haar zetel in Weenen
zal hebben. Deze oprichting heeft ten doel,
de wederzijdsche handelsbetrekkingen te
bevorderen en een grooler goederen- en
warenverkeer tusschen beide landen moge
lijk en gemakkelijk te maken. Genoemd
blad is zeer ingenomen met deze schrede
van de Roemeensche regeering, en meent,
dat de Roemeensche export naar Oosten
rijk zich hierdoor beduidend zal ontwikke
len, terwijl tevens verwacht wordt, dat ook
de import van Oostenrijksche waren naar
Roemenië belangrijk verhoogd zal worden.
PASTEUR NUMMER EEN.
The National Council for Prevention of
War (Nationale Bond ter voorkoming van
Oorlog) heeft een zeer origineelen wedstrijd
uitgeschreven onder de scholieren van de
gansche wereld, teneinde een lijst op te
maken van de twaalf grootste figu-en in de
wereldgeschiedenis, die zich tegenover de
menschheid de meeste verdiensten hebben
verworven.
Louis Pasteur kreeg de meeste stemmen.
Daarop volgden; Abraham Lincoln,
Chris'toffel Columbus, George Washington,
Benjamin Franklin, Woodrow Wilson, Flo
rence Nightingale, Jeanne d'Arc, Socrates,
Johan Gutenberg, David Livingstone en
George Stephenson.
TE VEEL BETAALDE BELASTING
GELDEN.
Meiion, de staatssecretaris van de Schat
kist heeft het Congres machtiging gevraagd
om een bvdrag van 420 millioen gulden aan
Amerikaansche belastingbetalers terug te
betalen, die dit bedrag in het belastingjaar
1926 en in de voorafgaande jaren te veel
hadden betaald. Niet minder dan 287.000
belastingbetalers zullen van deze terugbe
talingen profiteeren, die wisselen van één
cent tot honderdduizenden dollars. Boven
aan op de lijst staat de British-American
Tobacco-Company, die meer dan 12 mil
lioen gulden zal ontvangc a, terwijl John D
Rockefeller 192.000 gulden zal ontvangen
en William Mc. Adoo, de vroegere secretaris
der schatkist, 19000 gulden. Rudyard Kip
ling, de bekende schrijver, krijgt 200 gulden
terug.
EEN MILLIONNAIR VAN ZEVEN JAAR.
Dezer dagen is een zevenjarig jongetje in
Australië de eigenaar geworden van een
kapitaal van niet minder dan ongeveer 12
millioen gulden en tevens van den baronets-
titel tengevolge van het overlijden van zijn
vader, Sir Rupert Clarke, van Rupertswood,
in Victoria, te Monte Carlo, waar hij tijde
lijk vertoefde, Sir Rupert wes ,een zoon van
Sir William Clarke uit Sydney, de eerste
baronet, die den tite in Australië verwierf.
De grondslag voor dit fortuin is gelegd door
sir Rupert's grootvader, die bekend was
als „Big Clarke". Deze Cla-ke was slagers
knecht te Londen en emigreerde in 1840
naar Australië. Hij vestigde zich te Hobart,
in Tasmanië als slager en ging tevens over
tot speculatie in land. „Big Carke" bleek
een bijzondere kijk op de waarde van land
te hebben en strekte al spoedig zijn be
moeiingen verde- uit en begon ook scha
pen- en veeboerderijen te koopen en te
verkoopen. Door dc omstandigheid, dat
Australië zich in die jaren snel ontwikkel
de, verwierf Clarke zich een fortuin van
millioenen, die onder de familie verdeeld
werden. De thans gestorven sir Rupert had
heel wat meer geërfd dan hij heeft nage
laten. Verliezen op de renbaan, met de ex
ploitatie van een toonoelgezelschap en on-
derzoekings-expedities in Nieuw-Guinea,
waaraan hij zelf deelnam, hebben het oor
spronkelijke familiebezit aanzienlijk doen
verminderen, doch het is voorloopig nog
groot genoeg.
De Tel. verneemt, dat binnenkort zal
worden overgegaan tot de uitgifte van het
nieuwe frankeerzegel van 2.50.
Zooals men weet is eenige maanden ge
leden et nieuwe frankeerzegel van 5 uit
gegeven. De waarde van f 2 50 zal dezelfde
afmetingen hebben als de f 5 en de reeds
vroeger verschenen van f 1.
Door deze uitgifte zal de geheele serie,
naar het ontwerp Prof. Veth, volledig zijn.
(Binnenlandsch Overzicht.)
De aanvang van het jaar vond Nederland
zonder feitelijke regeering. Want de Minis-
terieele crisis, ontstaan tengevolge van het
votum tegen het Gezantschap bij den Paus,
duurde nog steeds voort. Dr. de Visser slaagde
in den loop van Januari niet in zijn tot twee
malen herhaalde poging om de breuk te her
stellen, en de heer Limburg werd tot de for
matie geroepen, waaraan hij ettelijke weken
besteedde om daarna, op het oogenblik, dat
zijn op zakelijken grondslag berustend Kabi
net bijna was gevormd, terug te treden. De
heer de Geer nam toen zijn taak over met
een deel der ministers, die reeds toegezegd
hadden vormde hij een zuiver zakenkabinet,
dat zich als ministerie van interregnum aan de
Kamer aandiende. Het valt niet te ontkennen,
dat tot dusver dit Ministerie naar behooren
heeft geregeld scherpe conflicten naar beide
kanten heeft weten te vermijden en den neu
tralen koers heeft weten te behouden. Finan
cieel liep het der Regeering in zooverre mede,
dat de middelen een voortdurend accres bo
ven die van het voorgaande jaar en ook bo
ven de raming van 1926 toonden. Verschil
lende belastingwetten werden in discussie
gebracht zoo die betreffende de weeldever-
teering, waartegen veel tegenstand aanwezig
bleek zoo die betreffende de wegen, waar
mede een eerste poging wordt gedaan om aan
de verbetering van het Nederlandsche we
gennet, die zoo dringend noodzakelijk is, de
hand te leggen. Ook wetsontwerpen, die de
nieuwe regeling der naamlooze vennootschap
betroffen, vonden uit handelskringen tegen
stand. De Bioscoopwet, door het vorig mi
nisterie ingediend, werd door deze regeering
voortgezet en werd in de Eerste Kamer over
genomen. Ten bate van de drooglegging der
Zuiderzee werden nieuwe wetsontwerpen in
gediend. De sociaal-democraten maakten een
initiatief-voorstel betreffende de ontwape
ning aanhangig, hetwelk in de afdeelingen een
weinig gunstig onthaal vond, en thans, dank
zij de door de voorstellers ingediende Memo
rie van Antwoord, voor mondelinge discussie
vatbaar valt te rekenen.
In dit Ministerie neemt de Minister van
Koloniën, Dr. J.C. Koningsberger een eigen
en eigenaardige plaats in. Vooral hij had
gelijk men mag aannemen de hand in de
spoedig gevolgde benoeming van Jhr. de
Graeff tot Gouverneur-Generaal van Nederl.-
Indië. Deze aanvaardde in begin September
uit de hand van den heer Fock het bewind
over ons uitgebreid koloniaal rijk, en trok
vooral de aandacht met den passus, in zijn
openingsrede, waarin hij gewaagde van een
noodzakelijk herstel van het vertrouwen der
Inlandsche bevolking. De Communisten,
tegen welker actie hij onverbiddellijken te
genstand toezegde, toonden dit woord ge
heel te hebben misverstaan, en lokten in den
nacht van 12 op 13 November vocral in het
Westen van Java opstootjes en relletjes uit,
die bloedige gevolgen na zich sleepten, maar
toonden dat de Regeering den toestand volko
men meester was. In Indië staat de nieuwe
Staatsregeling op het punt ingevoerd te wor
den de Volksraad zal worden uitgebreid en
uit zijn midden zal een Wetgevende Raad
met een voor Indië nieuwe taak worden ge
kozen. De Indische Regeering is met de
Europeesche meerderheid, die in den Volks
raad blijft bestaan, niet ingenomen, maar de
vraag is of zij dit niet op wat-al te duidelijke
wijze heeft getoond Indië werd overigens
bezocht door natuurrampen de aardbeving
te Padang Padjang was de eerste in de reeks en
de Merapi op Java volgde te Padang werden
nieuwe aardschokken waargenomen ook ter
Oostkust van Sumatra werd beving gecon
stateerd, en een uitbarsting van de Goenoeng
Batoer op Bali had schrikkelijke gevolgen.
Als een symbool van de beteekenis, die de
Koloniën voor Nederland hebben, is in den
loop van dit jaar het Koloniaal Instituut te
Amsterdam geopend. Het trotsche gebouw
verrijst daar, waar het oude in het nieuwe
overgaat, als een bewijs hoezeer Nederland
meer van de Koloniën wenscht te weten dan
het tot dusver weethoezeer ook de Kolo
niën behoefte blijven hebben aan Neder-
landschen steun. De aanwezigheid van de
Koningin en de Koninklijke familie bij de ope
ning van het Koloniaal Instituut zette aan
deze gebeurtenis grooten luister bij.
Een andere belangrijke figuur in dit Ka
binet is Minister van Karnebeek, die nu reeds
meer dan acht jaren zijn moeilijk ambt be
kleedt, langer dan eenig Minister voor hem,
langer wellicht ook dan eenig Minister van
Buitenlandsche Zaken van een ander Rijk
Grey in Engeland uitgezonderd. Zijn aan
blijven was geen toeval, want hij is de man,
die het Nederlandsch-Belgisch tractaat heeft
ontworpen, en zijn wensch is het is een
openbaar geheim om dit zelf ten einde toe
te verdedigen. De tegenstand tegen dit trac
taat nam in sterke mate toe uit economische
en commercieele kringen van de zijde van
de betrokken gebieden letterlijk uit alle la
gen der bevolking kwamen de klachten. De
Memorie van Antwoord van den Minister
mocht aanvankelijk, mede tengevolge van
de interpretaties, in overleg met de Belgische
Regeering aan het tractaat gegeven, de critiek
voor een deel tot zwijgen brengen zij her
leefde daarna weer krachtiger. Geen wonder,
dat met groote belangstelling de Kamerdebat
ten werden tegemoet gezien. Zij hebben zich
onderscheiden door een ver doorgevoerde
zakelijkheid weliswaar is de pohtiek onge
twijfeld van invloed geweest op het stemmen
van een of meer voor- of tegenstanders, maar
de rustige toon der debatten is een opmerke
lijk en goed verschijnsel. De Mimster is erin
geslaagd, om, zij het met een uiterst kleine
meerderheid, die door toevallige afwezigheid
van een drietal leden werd begunstigd, het
tractaat te zien aannemen. Wacht nu de moei
lijke strijd in de Eerste Kamer, waar de nee-
ningen al even scherp tegenover elkander
staan als aan de overzijde van het Binnenhof
het geval was. Voor het eerst was Nederland
dit jaar lid van den Volkenbondsraad de
Minister nam als permanent gedelegeerde van
ons land aan deze zitting deel. Trouwens, ook
op andere wijze is in den loop van 1926 ge
bleken, dat Nederland tegenover het Volken-
bondwerk niet onverschillig staat. De namen
van Zimmermann en Ter Meulen zijn aan
Oostenrijk en Hongarije onverbrekelijk ver
bonden Prof. van Hamel werd Hooge-Com-
missaris in Danzig de heer Loudon werd
tot Voorzitter van de zoo belangrijke voor
bereidingscommissie der Ontwapeningscon
ferentie benoemd. Herinneren wij nog, dat
Minister van Karnebeek ditmaal het gezant
schap bij den Paus, het groote strijdpunt van
een vorig jaar nogmaals verworpen zag. De
aldus automatisch afgetreden gezant bij den
Paus, de heer Van Nispen tot Sevenaar, nam
de plaats te Weenen in, zoo lange jaren met
eere door Jhr. van Weede vervuld.
Ook de Minister van Oorlog wij hadden
er niet minder dan drie in den loop van. dit
jaar had moeilijke tijden. Want, kwamen
reeds te Amersfoort bij de herhalingsoefe
ningen moeilijkheden voorlokte een ge
forceerde marsch van Maastricht uit tot ver
zet in Ede en Assen kwam het in het najaar
tot heftige tooneelen, waarbij, te Assen, zelfs
een slachtoffer te betreuren viel. Er zijn er,
die dit militair verzet ongetwijfeld een
slecht teeken des tijds hebben toegeschre
ven, geheel of ten deele, aan de ontwapenings
demonstratie en het daarbij behoorend massa
congres, door de S.D.A.P. en het N.V.V. in
September te 's-Gravenhage gehouden. Er
zijn er ook, die beiden geheel los van elkander
zien, en die meenen, dat vele, althans een deel
der militaire autoriteiten niet voldoende met
de verandering van den volksgeest weten re
kening te houden. Hoe het zij, Assen en Ede
blijven onaangename, te betreuren voorvallen,
waarvan voorkomen een noodzakelijke ver-
eischte is. Het N.V.V. bij de Ontwapenings
demonstratie betrokken, zag zijn Voorzitter,
den vechtersbaas met dictatoriale allures,
Stenhuis, terugkomen op de dwalingen zijns
weegs, daarin bestaande, dat hij wat al te
zelfstandig naarbuiten eigen meening voor die
van het N.V.V. verkondigde. Stakingen had
den wij ook dit jaar volop er was de belang
rijke staking bij Heemaf te Hengelo er was
de staking der bioscoopmusici te 's-Graven
hage, die een treurig fiasco opleverde er was
een langen tijd volgehouden staking bij de
S|oomtram ZutphenEmmerik, die met
een compromis eindigde.
In het mijnbedrijf in Limburg leken een
oogenblik conflicten ook te zullen voorko
men, maar zij werden gelukkig vermeden.
Van de politieke partijen gaf de communis
tische het meest reden tot bekijks Wijnkoop
en van Ravestein, na hen ook de Visser, wer
den door Moskou uit de 'partij gezet. Daar
ging het dientengevolge nog roeriger toe dan
voorheen. De leider der Vrijz.nmg-demo-
craten, de heer Marchant, beleefde door het
proces, dat de curator van Cetem tegen hem
aanbond, geen genoegen. Maar het aller
zwaarst werden wel de liberalen getroffen,
doordat de President van den Vrijheidsbond,
Mr. H.C. Dresselhuys, van wien men op ver
schillend gebied nog zooveelmochtverwachten
na een slepende ziekte kwam te overlijden.
De naam van Dresselhuys zal op menig ge
bied in Nederland onuitwischbaar blijken
hij zal, niet alleen in de liberale gelederen,
niet worden vergeten. De hulde, hem bewe
zen bij zijn heengaan, staat daarvoor borg, en
het vele, dat hij deed tijdens zijn even werk
zaam als eervol leven, spreekt daarvoor.
Wie aan 1926 denkt, denkt aan de spoor
wegongelukken, ook in ons land voorgeko
men. Reeds in den zomer ontspoorde de elec-
trische trein naar Rotterdam en wel boven
op de viaduct, zoodat het weinig scheelde of
de zware wagens waren omlaag gestort met
niet te overziene gevolgen. Op 9 September
kwam bij de Vink de sneltrein naar Amster
dam te ontsporen de beide Lobo's met den
chef-machinist en den leerling-stoker vielen
als slachtoffers. Enkele kleine ongelukken
voltooiden de onrust, die zich van het reizend
publiek in Nederland begrijpelijkerwijze
meester maakte. Zelfs degenen, die niet de
neiging hebben om alles wat op de spoorwe
gen verkeerd gaat, op den breeden rug der
Directie te schuiven, stemmen toe, dat de po
gingen, van de zijde der Directie gedaan om
geruststelling te geven, als weinig geslaagd, ja
als weinig gelukkig kunnenwordenbeschouwd
Daarbij komt, dat de onbewaakte overwegen,
maatregelen van ten eenenmale misplaatste
zuinigheid, gelijk ook de mindere zorg, aan
het spoorwegnet besteed, tal van ongelukken
veroorzaakten. Naast deze spoorwegonge
lukken hadden wij de processen, die veel
openbare belangstelling vroegen. Er was
tusschen de journalisten van Blahkenstijn en
Groeninx van Zoelen, gevolg van een even
dwaze als afkeurigenswaardige aanval in het
openbaar, de uitdaging tot een duel, dat in
Nederland slechts nuchtere lachlust kan op
wekken Er was het proces tegen Muylwijk
te Amsterdam, een man van moord beschul
digd, die met enkele jaren gevangenisstraf
naar veler meening te licht uitging. Er was de
bekende Glindhorst-zaak er was het proces
van den Politie-commissaris Blok te Culem-
borg, er waren last not least de processen te
gen de Hongaarsche en de Portugeesche
valsche munters. Vooral dit laatste, waarbij
fin deel der eigenaardige Portugeesche fi-
nancieele politiek werd onthuld, maar waarbij
ook zonderlingheden der Haagsche samen
leving meedoogenloos aan de kaak werden
gesteld, trok veel belangstelling. Waarnevens
niet vergeten mag worden, dat Nederland op
z'n Amerikaansch bankberoovingen kenae
zoowel te Bussum als te Druten, waar met
even groote stoutmoedigheid als handigheid
werd opgetreden. De politie slaagde er tot
dusver niet in de eerste zaak op te helderen,
zij toonde zich even ijverig, maar ook even
inproductief als in de moordzaken, die in de
afgeloopen jaren achter ons liggen
Op ander gebied ligt het glansrijk afscheid,
dat Mevrouw Mann-Bouwmeester van het
tooneel nam. Gevierd in Amsterdam, Den
Haag en Rotterdam, gehuldigd door geheel
het land, heeft zij ons eens doen genieten van
het echte, tintelende spel der oude garde, door
haar onvergetelijken broer gevormd spel,
waartoe de jongeren, zoo vol kritiek op de
ouderen, toch eigenlijk niet meer in staat zijn.
Met haar trokken Annie van Ees en de kra
nige Mevrouw de Boer-van Rijk het land door
en werden gehuldigd. Maar ook aan glorie
rijk verleden werd hulde bewezen, in het bij
zonder op den 250-jarigen sterfdag van
Michie) Adriaanszoon de Ru yter, wiens graf
door Amerikaansche en Duitsche marine
officieren en manschappen werd bezocht.
IJmuiden jubileerde ter rer: van het vijftig
jaar bestaan van het Noordzee kanaal de
Wijde Wormer ter eere van haar 300-jarig be
staan. Dat onze gemeenten prat gaan op eigen
zelfstandigheid, bewezen Heemstede en Voor
burg, die* zich verzetten tegen plannen tot
inlijving bij de groote nabijliggende steden.
Een dezer groote steden. Den Haag, zette zijn
veelbesproken trambedrijf om in een gemengd
bedrijf, waarin de H.T.M. en de gemeente
gelijke rechten zullen hebben. Den Haag
evenals andere groote gemeenten hadden ove
rigens moeite om het budget sluitend te ma
ken, gevolg mede van de vele lasten, die de
wetgeving op de steden legt. Een commissie
onder leiding van den oud-Minister Rutgers
is ingesteld om een wijziging van de Lager-
Onderwijswet voor te bereiden een andere
Staatscommissie onderzoekt het bedrijf der
haringvisschers weer een andere, die haar
rapport niet zonder critiek zag ontvangen, be
studeerde het radiovraagstuk. Hoezeer de
radio zich reeds heeft ingeburgerd, bewijst
wel het feit, dat de Radiodienst voor de bin
nenvaart door den Minister van Onderwijs
kon worden geopend.
Er was zooveel meer, dat voortdurend
aandacht trok zooveel meer dat tot moei
lijkheden in den parlementairen arbeid leid
de. Minister Slotemaker, wiens sociaal be
leid nogal eens aan critiek blootstond, was
niet gelukkig met zijn toepassing der tand
prothese. Minister Kan zag opnieuw een
aanval op den zomertijd voorbereid, en kon
als Minister van Landbouw niet stellig ge
noeg tegenstand bieden aan het nog steeds
geldend invoerverbod op Nederlandsch ge
slacht in Engeland. De Minister van Water
staat kreeg het, alvorens af te treden, aan den
stok met den heer Damme, het hoofd van het
veel besproken Post- en Telegraafbedrijf.
Maar wel het scherpst was de verwijdering op
kerkelijk gebied. De scheuring in de Gere
formeerde Kerk te Amsterdam, wier voor
ganger Ds. Geelkerken door de Synode te
Assen uitgestooten werd, heeft aller aandacht
op zich gevestigd. De strijd in en buiten de
Synode is met belangstelling gevolgd weer
eens te meer is uit de aanhankelijkheid, door
zijn volgelingen aan Ds. Geelkerken betoond,
gebleken, hoezeer het Nederlandsch volk
zich warm maakt voor de oplossing van ker
kelijke vraagstukken.
Alles bij elkander genomen, kunnen wij ons
over den gang van zaken in 1926 in het al
gemeen slechts verheugen. Koningin en
Prins herdachten het feit, dat zij 25 jaren ge
leden in den echt werden verbondenhet
feest werd gevierd op waardige, doch naar het
verlangen der Koningin stille wijze. De in
tocht in den Haag heeft nog eens te meer be
wezen, dat er banden zijn tusschen Neder
land en Oranje, die het groote meerendeel van
ons volk behouden wenscht te zien.
Maar 't jaar toonde ook reeds in den aanvang,
hoezeer het water nog immer een gevreesde
vijand van ons land is. Limburg en Brabant,
een groot deel van Gelderland werden ge
teisterd door overstroomingen, die de groote
doorbraken der vijftiger en zestiger jaren
evenaarden. Groot was de ellende, die werd
geleden groot ook de hulp, die van ver
schuilende zijden werd betoond. Moge 1927
ons land en ons volk voor de herhaling van
zulke rampen sparen
Een interessante waarneming.
Dr. Edison Pettit van het observatorium
van den berg Wilson had ontdekt, dat als
men zonnestralen laat vallen op een vrij
dik laagje zilver, alleen de ultra-violette
stralen er door gaan. Wanneer men ze
daarentegen laat vallen op een dim laagje
goud, aan alleen de groene stralen er door,
dat zijn de meest karakteristieke stralen
voor het zichtbare licht.
Toen hij dit wist heeft Dr. Pettit eenige
jaren achtereen geregeld de betrekkelijke
intensiteit van de zonnestralen vergeleken,
door die te laten gaan door een zelfden
kijker, dien men beurteling voorzag van een
glas met verzilverd of verguld kwarts. Door
deze vergelijking vond hij de betrekkelijke
intensiteit van de zichtbare en de ultra
violette stralen in de uitstraling van de zon.
Ui zijn vergelijkingen is gebleken, dat de
zon ons naar evenredigheid veel meer
ultra-violette stralen zendt, wanneer ze
bedekt is met vlekken, dan waneer dit niet
het geval is. In het afgeloopen tijdperk, toen
de zon rijk aan vlekken was, zond de zon
ons twee en een half maal meer violette
stralen dan in 1923, toen er bijna ger
zonncnvlekken waren.
„ZONNEBLOEMEN." 1
Het December-nummer van „Zonnebloe
men," het maandblad van Herwonnen Le
venskracht, geeft wél blijken van de groote
zorg die aan den inhoud daarvan is besteed.
'Welk artikel men daarin ook leest: Het
vraagstuk der voeding en voedingsmidde
len, of; Ziet de maan schijnt door de hoo
rnen, of: Kerstmis in huis of: Onze woning,
allen geven blijk van ernstig en goed vei-
zorgd werk.
Bijzonder interessant is de beoordeeling
van de jury op de ingezonden kinderfoto's,
welke beoordeeling met een negental kie
ken wordt toegelicht. Dc belofte, dat deze
fotowedstrijd zal worden herhaald, zal niet
•alleen vele abonnees plezier doen, doch
voorspelt ook wel een goeden uitslag.
Ter afwisseling is deze keer een verhaal
opgenomen vol vergissingen: Het uitstapje.
Het zoeken der vergissingen is niet alleen
een bezigheid die nog veel genoegen kan
bezorgen, doch spitst de aandacht van al
len, die eraan meedoen, op wat wel en wat
niet in een bepaald jaargetijde kan gebeu
ren.
Oom Jos geeft weer heel wat wenken aan
zijn Wim betreffende de tandverzorging, die
ook vele grooten nog wel lezen mogen.
66
Hij zorgde er voor den graaf niet te com-
promitteeren, hij vroeg alleen, of een dame,
een jonge weduwe met haar kind, die als
Duitsche aan de bescherming \an hunnen
voormaligen heer was opgedragen en zich
mevrouw Wangen noemde, hun bekend was
en of zij wellicht de vroegere woning dier
dame konden aanwijzen.
De bedienden antwoordden ontkennend;
de kleine, listige lakei liet zich een per
soonsbeschrijving van de dame geven, maar
deze paste op geen enkele, welke hij kende.
Richard noemde de voorstad waar Mag-
dalena het laatst gewoond hd, de koetsier
zeide, dat hij zijn heer daar nooit had heen
gevoerd.
Moede en ontmoedigd, maar zonder zijn
verdenking te laten varen, keerde Richard
weer, maar niet naar het lachende Weenen,
niet haar zijn atelier en zijn geïmproviseerd
tehuis, naar de Duitsche provinciestad, waar
in het huis van den joodschen zaakwaar
nemer Magdalena's verlaten kind een zoo
gastvrije opname gevonden had.
Toen hij in den namiddag op den dag zij
ner aankomst zich bij Ruben liet aanmelden,
zeide het dienstmeisje hem, dat juffrouw
Esther een noodzakelijk bezoek was gaan
afleggen, maar dat de kleine Veronica met
een dame zich in de kamer der juf
frouw bevond.
Zachtkens opende hij de deur, om de
kleine bij haar spel te verrassen en het
dikke tapijt dempte het geluid zijner
9chreden.
Hij zou gemeend hebben, dat de kamer
ledig was, als de groote spiegel, die tegen
over de deur hing, niet een beeld had
weerkaatst, dat tegelijkertijd zijn gemoed en
zijn kunstenaarsoog in verrukking bracht.
Diep in een grooten armstoel gedoken,
welks hooge rug naar hem was toegekeerd,
zat een jong meisje met een slapend kind
op den schoot.
Zij was zwartlokkig, van zuidelijke
schoonheid en de donkere oogen rustten op
de kleine slaapster met een teedere uit
drukking, die aan hare jonkvrouwelijke
verschijning de roerende bekoorlijkheid
der moederlijke liefde toevoegde.
Hare blikken ontmoetten de zijne in den
spiegel, toen hij haar verbaasd en bewon
derend eenige oogenblikken had beschouwd
en hij zag het nog, hoe de schrik haar het
bloed naar de teedere wangen dreef en hoe
Hare schoone oogen schitterden met leven-
ligen glans.
Het volgende oogenblik was hij aan haar
zijde, terwijl zij onbeweeglijk in dezelfde
houding blee$. Alles wat zij gevoelde stond
te lezen op haar gelaat in de uitdrukking
van zalige verrassing en ongeveinsde liefde,
alleen in bedwang gehouden door de vrees
hem te verjagen.
Zij kon het nog niet van zich afzetten,
dat hij Venetië verlaten had, zonder haar
weer te zien; zij had het niet vergeten, hoe
koel hij zich getoond had in de korte en
zeldzame brieven, die hij haar vader ge
schreven had, en hoe duidelijk hij deed
uitkomen, dat hij wilde vergeten zijn.
„Het lot brengt ons te zamen, niet gij, nicl
ik heb deze ontmoeting gezocht," zeide zij
bijna angstig. „Wij dachten u zoo ver. Maar
nu het zoo gekomen is, zonder ons toedoen,
wees nu goed, signor Ricardo, als in vroe
gere dagen; ga niet heen en beveel ook mij
niet te gaan, zonder dat ik u mag zeggen,
hoe innig ik met u geleden heb. Eens wend
de ik in kinderlijken toom den rug toe aan
de schoone, blonde Madonna, vergeef het
mij en geloof, dat ik vurig gebeden heb se
dert dien tijd, dat ge haar zoudt wedervin-
den en in haar geluk zelve gelukkig zijn."
„Theresa, mijn genadigste gravin," zeide
hij hartelijk en kuste de kleine hand, die
licht bevend in de zijne rustte, „hoe zou ik
niet dankbaar zijn voor een deelneming, die
mijn lot zoo trouw heeft gevolgd."
„Heeft geen enkele moeite ooit geleid tot
een goeden uitslag?" vroeg zij beschroomd
„Is zij voor u nog steeds verloren?"
„Nog steeds," herhaalde hij, gedenkend
aan de laatste dagen. Hij boog zich, om
zijn aandiening meester te worden, over het
kleine meisje heen, wier gezichtje hem
zoo levendig aan Magdalena deed denken;
zouden hare onbehoede schreden haar lei
den tot een beter lot?
Hét oude, knagende leed verhief zijn
stem opnieuw, aanklagend noemde het den
naam, dien ook Theresa nu droeg en toen
hij het hoofd weer ophief, had het onbil-
Iijkegevoel van afkeer, dat zich uitstrekte
tot alles, wat behoorde tot Herbert en
zijn familie, den zachten trek doen ver
dwijnen van zijn gelaat en hij keek de jonge
gravin bijna aan als een vreemde.
„Juffrouw Esther is niet hier," zeide hij
rondziende, „wordt het kind u niet lastig?
Vergun mij, dat ik het dienstmeisje roep."
Zij hield hem terug, terwijl zij hare hand
op zijn arm legde.
„Ach, doe dat niet," smeekte zij, „ik
houd er zooveel van en juffrouw Esther
heeft het mij toevertrouwd. Zet u bij bij
neder, signor, doe niet zoo onbeschrijfelijk
vreemd, terwijl in mij alles leeft van
vreugde. Ik ben u genegen, maar ge moogt
mijn ongeduld niet gaande maken, signor
Ricardo!"
Haar ongekunstelde natuurlijkheid sleep
te hem mede tegen wil en dank, en over
zijn ernstig gelaat gleed een vroolijk lachje,
„Kunt gij dat nog worden?" vroeg hij, „ik
meende, dat de wereld u dit reeds lang zou
ontnomen hebben.
„En toch ben ik het nog vaak, als ik nu
stil blijf, zelfs niet eens de punten mijner
voeten beweeg, dan is dit omdat ik in tpsm
gehouden wordt door de vrees, om het kind
wakker te maken, het lieve, kleine kind,
dat zoo heerlijk slaapt."
Zij keek het teeder aan, mei
verrukking en het scheen hem toe, dat zij
schooner geworden was, sedert hij haar het
laatst had gezien.
Maar evenals vrseger dagen kantte hij
zich bijna met trots aan tegen iedere op
merking, die ten haren gunste sprak. Hij
had steeds ijverzuchtig gewaakt over den
schat van liefde en bewondering, die zijn
hart voor Magdalena bevatte en hij deed
het nu nog, ofschoon Theresa zich niet
meer naast haar plaatste.
Hij voldeed aan haar verlangen, haalde
een stoel en zette zich aan hare zijde neer.
De haard, waarvoor zij gezeten waren,
straalde een behagelijke warmte af en de
groote spiegel daarboven, gaf het vertrou
welijke beeld weer van hen beiden, ver
eend met het kind.
Een herinnering vol verlangen bewoog
Richards gemoed, zoo had hij vroeger
zich een eigen huis gedroomd, een vriende
lijk tehuis, een lieve vrouw aan zijne zijde
:n op hare knieën een kind! Maar die her-
nnering was opgewekt alleen door een
eeld, niet door een verlangen en hij
/oedde haar niet lang,
„Ik wist niet, dat gij zulk een goede ken
nis waart van mejuffrouw Esther, om te
kunnen denken, dat ik a hier in huis zou
wederzien; hoe komt het, dat gij, als gast,
alleen hier in huis rijn?,"
„Ik ben geheel onverwacht me? papa in
de stad gekomen, zeide zij en mijn plan was,
om, terwijl hij een samenkomst met den
heer Ruben had, een bezoek af te leggen
bij mejuffrouw Esther. Zij was juist van
plan, om een doorreizende vriendin aan het
station te begroeten en ik duldde natuur
lijk niet, dat zij dit voornemen liet varen.
Het kind, dat ik hier korten tijd geleden:
voor het eerst aantrof, heeft mij
gelokt, en het is, terwijl juffrouw Esther
heen is, door mijn spelen in slaap geraakt.
Het is zoo lief, zoo lief," vpegde zij er
teeder bij, „en wanneer heb ik in het kloos
ter, of bij tante Lorenzc ooit met kleine
kinderen kunnen spelen!"
De warmte van haar gevoel oefende een
weldadigen invloed op hem uit, maar de ge
dachte bekroop hem, dat Ruben zijn belof
te omtrent de afkomst van het kind had ge
schonden, en dat Theresa's teederheid ge
grond zou kunnen zijn op een kleine be
rekening.
„Het kleine meisje weet uw goedheid nog
niet op prijs te stellen," zeide hij, „maar
hare bloedverwanten zullen er u wel dank
baar voor zijn."
„Bloedverwanten?" zeide zij plotseling
ernstig wordend, „weet gij dat niet? Het
kind heeft niemand op de wereld, op wie
het betrekkingen heeft. Ach, en het is zoo
treurig geen moeder te hebben!" Zacht
kens streek zij over de blonde lokken. „Ik
wilde, dat juffrouw Esther het mij gaf, ik
zfiu het zoo liefhebben!" .Wordt yervolgdj
