"srrtst™" in Puiiip in ii piflüfiiip nnttn bit IlILÜBiL linnilLLIVIÜUIII. UUUIirilV 9 Ad" -r;Ti Swaap,TANDDE* j* Van den vijand Voornaamste Nieuws HetOudsie Adres Stadsnieuws. KUNSTTANDEN GROOTE HOUTSTRAAT 99 Per week 0.25 Bg tg gf M MlB|| lOI SM $m AM l| P |W I I||i tWT MM PIN rejels 60 ct per plaatsing! elke Per kwartaal 3.25 flyH B® H B WjSwffl ff" Snij gyM IbLéÊ fffe B ÊP B fl Éfjl 1 II IB S 9H jffijpt gjtfgH 5 regel meer 15 ct., bij vooruitbetaling Bureau*: NASSAULAAN 49. »Wi«amW m2„00J„ „,d,d..l,»ê d. Aangiüe moei, op straffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ongeval Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad Agenda 5 Januari De Hawaiifiiin in den JanswegSchouwburg. DE ONBEWAAKTE OVER WEGEN IN HET DISTRICT DER KAMER VAN KOOPHANDEL. Sterkere koplichten der locomo tieven noodzakelijk. Eenige verdere wenken. Praatavond R. K. Vrouwenbond. Griepgevallen met doodelijken afloop. Tusschen een dorschmachine. Voor de katholieke tooneeldiiïetan- ten van Haarlem en Omstreken. Het Aalsmeerder Veerhuis, van ouds genaamd De Bonte Os. De gezondheidstoestand in Haarlem. J. J. WEBER ZOON OPTICIENS FABRIKANTEN Koningstraat 10 Haarlem. WEERBERICHT. Overgang. Baldadigheid. Diefstal. De zwijntjesjagers. Coöp. Haarlemsche Groenten- en BloemboIIenveHing. Telefoon No. 13866 (3 lijnen) inA/tc Postrekening No 5970 Dinsdag 4 Januari 1927 50ste Jaargang No. 1644b Bij contract belangrijke korting. Alle abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeririgsvoorwaarden f OOfSfi Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f T^fl bij een ongeval met f 9rifl bij verlies van een hand, IOC bij verhes van een Kjl m b;j 'n breuk van T Jij bi; verlies v. een tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen OUUU.^ verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; doodelijken afloopeen voet of een oog; duim of wijsvinger- been of arm; anuere vinges» Na de vele artikelen die wij in onze dag en weekbladen aan de jaarwisseling zagen gewijd met de overwegingen van hooger orde, welke een christen mensch in zulke plechtige uren vervullen; na de wenschen van heil en voorspoed voor het nieuwe jaar van onze bloedverwanten en vrienden tp hebben geoogst, blijft er nog ééne zaak te beschouwen over n.m. deze: wat wacht ons, Katholieken Nederlanders, dit jaar op openbaar terrein? 't Is goed, dat wij deze vraag bij den aan vang van het nieuwe jaar, vooral van dit jaar, stellen, al doen wij dit dan ook op de tweede plaats. Voor menschen, die slechts vóór en uit het materieele leven, komt deze vraag vóór alle andere. Daarom behoeft het niet te verwonderen, dat het socialis tisch hoofdorgaan „het Volk" het oude- jaarsartikel door Kleerekoper liet schrijven en de socialistische nieuwsjaarsgedachte geen andere was dan deze: wat hebben 0 wij in 1927 voor de roode propaganda, voor de roode pers en aan kiezerswint te verwachten? Hoewel zooals gezegd zulke vragen zich aan ons niet uitsluitend en zeker niet op de eerste plaats bij de jaarwisseling opdringen, is het toch goed ze niet te negeeren en ook onzerzijds voor het werk op openbaar terrein een program te ont werpen, De schrijver in „Het Volk" slaat een optimistisch en toon aan. Hij spreekt van 1927 „het oogstjaar" voor de Nederlandsche S. D. A. P. Hij ziet de velden rijp om nieuwe leden, nieuwe aanhangers met duizenden binnen te halen. De roode partij gaat met een grooten aanwas het nieuwe jaar in; maar dat is den rooden pro pagandisten niet voldoende. Zij willen hun leden niet meer met tien- of hondertallen binnenhalen; zij verwachten een massale volksbeweging in de richting van het roode kamp. En het Partijbestuur heeft de maand Januari voor een grootsche propaganda, vóór een algemeene léden-actie bestemd. En inderdaad hebben de roode leiders den wind mee. Aan de beide groote socialis tische bladen in Amsterdam en Rotterdam, „Het Volk" en „Voorwaarts," zal binnen kort een groote uitbreiding worden gege ven; het geld ligt er voor klaar; de con currentie van de zoogenaamde neutrale Courant, aftreksel van de Telegraaf, zal in de groote steden een geduchten aanval moeten ondergaan, nu de socialistische bladen met ochtend, en avondeditie en fotopagina s gaan verschijnen. Dat is van het roode standpunt gezien i het beste wat men doen kan: versterking der eigen pers. Daarnaast zal de actie gericht worden op de politieke propaganda. En ook hiervoor is 1927 een uitgelezen jaar Ons wachten ver kiezingen voor de Provinciale Staten en voor de gemeenteraden. Dat de roode pi opagandisten niet met leege handen staan, wanneer zij voor de raadsverkiezingen het pad op gaan, is overbekend. Hoewel ook teleurstellingen maar al te vaak hun deel waren, wanneer zij, zooals te Amsterdam en elders gelegenheid hadden om van de critiek tot de daad over te gaan, toch heeft „socialistische gemeentepolitiek' klank gekregen; voor de propaganda zit hierin stof in overvloed om kiezers te bewerken. En de Statenverkiezingen? Laten wij hiervoor den heer Kleerekoper even zelf aan het woord. Na gevraagd te hebben of de beteekenis der Statenverkiezingen voornamelijk ligt in de bemoeiingen van 't Gewestelijk bestuur, of in de samenstelling der Eerste Kamer, schrijft hij: Neen, het hoogste gewicht van de Staten verkiezingen schuilt ditmaal in de beteeke nis, die de uitslag hebben kan voor de ont wikkeling der politieke verhoudingen in en tusschen dé pdrtijen zelve. Het inter mezzo-De Geer is het symbool van de af wachtende houding" der partijen in het land. Zal de reaktie slagen in den herbouw van den driebond der christelijkebroeders en vijanden in den geloove? Of zal een opstuwing naar links dat weerzinwekkende streven stuiten? Hdt antwoord op die vraag zullen de Staten-verlciezingen door haar Uitkomst geven. En temeer geven, naardien bij het huidige kiesstelsel tusschentijdsche uitspraken van de kiezers alléén nog moge lijk zijn door de stembus voor de Staten. Hierdoor bovenal krijgen zij een uitzonder lijke beteekenis voor de politieke ontwik keling in het algemeen, met name in dit tijdsgewricht van overgang. 1927 zal de heraut zijn, wiens stem den toon aangeeft^ voor den strijdroep van 1929! Inderdaad, de Provinciale Statenverkie zingen van dit jaar hebben onder de hier boven geschetste omstandigheden ver dragende beteekenis. Zij kunnen een poli tieke wegwijzer zijn. Theoretisch kunnen wij samenwerking met de socialisten in de openbare bestuurscolleges afwijzen, prac- tisch kunnen wij de weigering alleen vol houden, wanneer wij er een macht tegen over stellen, voldoende, om op andere basis te regeeren Want geregeerd moet er nu eenmaal worden. Ziedaar de problemen voor 1927. De S. D. A, P. noemt zich in Nederland paraat en legt de kaarten open. Zij verbergt haar doel: verovering van de massa, niet. Hoe staan wij tegenover dit alles, tegenover de vraagstukken van den dag, tegenover de propaganda? Op de Katholieke Partij loert dt roode het meest. „Qnze groote tegen partij, de Katholieke zegt „het Volk" voert een tnoeizamen klassenstrijd in eigen midden, in politieken èn in economischen zin. Hoe beter het ons (socialisten) zal gaan, des te grooter is ook daarginds de kans op eén ontwikkeling, die aan de katholieke arbeiders ten goede komt." Zullen wij ons dit laten zeggen? Zullen wij er de roode propagandisten zich op laten beroepen, dat, wanneer er sociale verbete ringen worden bereikt, ook de Roomsche arbeiders deze aan de roode actie te danken hebben? Natuurlijk niet. Maar met een een voudig: neen! kunnen wij niet volstaan. Ook van onzen kant worden daden ge vraagd. Laten wij in een volgend artikel eens nader bekijken, wat wij tegenover het roode plan van actie hebben te stellen, Sociëteit „St. Bavo". Cursus R. K. Vrou wenbond, 8 uur. Ledenvergadering R. K. Volksbond, 8 uur. Gymnastiek- uitvoering „Ursus", 8 uur. R. K. Be- volkingsbureau, 8 uur. "R. K. Jonge Vrouwenbond, 8 uur. Vioolonderwijs, 2 uur. Haarlemsche Inkoop Combinatie, half 9 uur. Haarlemsche Kerkkoren, Half 9 uur. St. Josephsgezellengebouw Jansstraat 59 R. K. V. Z„ Elftalcommissie, 8 uur. Repetitie „Utile Dulci", 8 uur. Schouwburg Jansweg. Lezing dr. W. G. N. van der Sleen, over: Tropisch Britsch- Indië-reis,, 8 uur. Stadsschouwburg. Budapester Strijkkwar tet, 8 uur. Theater „De Kroon". Bioscoopvoorstel ling, half 3 en 8 uur. „Luxor"-Theater, -Bioscoop-voorstelling, half 3 en 8 uur. Frans Hals-Museum Tentoonstelling van werken uit particulier bezit. Kunstzaal J. H, de Bois Kruisweg 68 Expositie schilderijen van William De- gouve de Nuncques van 9 tof half 1 en van half 2 tot 5 uur. Kleine Theresia Stichting. Tehuis voor onverzorgde zuigelingen. Spreekuur Dins dag en Vrijdag van 3—4 uur. Tempeliers straat 36. R.K. Arbeidsbeurs vooi mannen en jon gens. Sociëteit „St. Bavo". Smedestr. 23 Telefoon 10049 Alle werkdagen van 9half 12 uur, 's middags van 35 uur, 's avonds van half 8—half 9 uur, 's Zaterdags alleen van 9K-—12 uur. R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen en Meis jes Bloemhof straat 1 Tevens bemidde lingsbureau voor verpleegsters en alle werkende dames. Alle werkdagen van v.m. 1012 uur, des middags van 24 uur en 's avonds van 89 uur, behalve Zaterdag avond. Tel. 11671. Arbeidsbemiddelingsbureau van bet Sint Franciscus Liefdewerk Zoetestraat 11. Eiken Donderdag van 8-9Yi uur. R.K. Bevolkingsbureau Gebouw „Sint Bavo" Smedestraat 23. Van 810 uur >p Maandag-, Woenstdag- en Vrijdag avond. R.K. Leeszaal en Uitleenbibliotheek, Jansstraat 49. Eiken dag geopend van 1012. van 25 en van 710 uur, be halve des Maandagsóchtends en op Zon en Feestdagen. Uitleenen van boeken van 25 uur en van 79 uur. Woens dagmiddag ruilen van kinderboeken. St. Marthavereeniging Bloemhofstraat 1. Zondags en Woensdags van 810 uur n.m gezellig samenzijn voor Hollandsche meisjes, die hier geen tehuis hebben. Tel. 11671. St. Elisabeth's Vereeniging 'jansstraat 49. Aanviagen om versterkende middelen voor arme zieken der S E. V. Maan dag van 23 uur, Donderdag van 12 uur RK Kraamverzorging van de Derde Orde St. Franciscus. Aanvragen ook voor niet-leden van de Derde Orde te richten tot Mevr. Coebergh, God Oude Gracht 74, Dinsdags van 23 uur R.K. Reclasseeringsvereeniöintf »fd. Haar lem Eiken Donderdagavond half 9 vergadering in het gebouw der Sint Vin- centiusvereeniging, N Groénmarkt 22 EERSTE HULP BÏJ ONGELUKKEN. SNELVERBAND, Centrale Post Telef. 15151 en verder bij de leden, te kennen aan het zwart schild met wit kruis aan den huisgevel. REDDINGSBRIGADE VOOR DRENKELIN GEN, verstikkings- en electriciteitsonge- vallen Telefoon 10231. Donderdag a.s., zooals reeds in het blad van Vrijdag werd aangekondigd, is daar 's- avonds om 8 uur een Missie-Film. Deze film, buitengewoon mooi en duidelijk, zooals wij onlangs bij de St. Josef-Gezellen mochten zien, vertoont allerlei bizonderheden van de Hawaiï-eilanden. het oudste missie-gebied van de Paters der H.H. Harten, Noemden wij het toen jammer, dat slechts een beperkt aantal genoodigden ervan konden genieten a.s. Donderdag 6 Januari staan de deuren voor iedereen wijd open. pn meer nog dan het filmschoon moge de boeiende causerie over PaterDamiaan roomsch en onroomsch trekken. Hier toch staan wij tegenover een man als weinigen, een sociale figuur naar alle zijden, durver, doorzetter, prediker, organisator, timmerman, doodgraver, „bader der armen kruier van den dood." Voor onzen tijd een model, hij die van een hel op aarde een klein paradijs wist te maken onbaatzuchtig Wit wil uitgaan en een mooie Driekonin gen-avond hebben, leze de oranje-roode aan- la kbiljetten en koope een kaart. Ingevolge besluit der Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Haarlem en Om streken, genomen in hare vergadering van Dinsdag 6 April 1926, werd in handen der Commissie voor Verkeer en Vervoer gesteld, het vraagstuk der bewaking van spoorweg overwegen. Deze, door het lid der Kamer, Mr. H. J. D. D. Enschedé, aanhangig ge maakte kwestie, diende aldus bleek uit de gehouden discussies niet van den principieelen kant bekeken te worden, aoe-, slechts uit een districtsoogpunt. De taak der Commissie zou zijn na te gaan, welke spoorwtgoverweg-r in het district der Ka mer onbewaakt zijn in hoeverre de toestand gevaarlijk is voor het wegverkeer. Zoo mo gelijk zouden middelen tot verbetering kun nen worden aangegeven. De Commissie verzocht de 'directie der Ned Spoorwegen om een opgave der onbe waakte overwegen in haar gebied, doch haar werd medegedeeld dat de directie geen aanleiding kon vinden om aan dit verzoek te voldoen. Mede, dank zij de inlichtigen van eenige leden der Kamer werd tenslotte door de Commissie de volgende lijst van onbewaakte overwegen samengesteld: Op de lijn HaarlemUitgeest: Pruimenweg (even voorbij Beverwijk). Kruidbergerweg (tusschen Station Santpoort-Driehuis). Par ticuliere weg, idem. Op de lijn HaarlemLeiden: Leiduinweg bij Woestduin. Nieuwe Doodweg (tusschen Vogelenzang en Hillegom). Op de lijn HoofddorpLeiden: Benne- broekerdwarswég. Venneperdw.weg. Hoofd weg bij Nieuw-Vennep Westzijde. Hoofd weg bij Nieuw-Vennep, Oostzijde. Sloter- weg-Zuid Lisserdwarsweg. Overweg station Leimuiden. Op dé lijn AalsmeerAmstelveen: De hal te Oosteinde. Overweg Legmeerdijk. Over weg Nieuwe Weg. Öp de lijn HaarlemAalsmeer: Aalsmeer- derweg. Sloteweg-Noord. IJweg. Spiering weg. Cruquiusdijk. Kerkweg (Zomervaart Nieuwe Weg (Zomervaart). Teneinde zich een oordeel te kunnen vor men omtrent den toestand ter plaatse, be sloot de Commissie de verschillende on bewaakte spoorwegoverwegen te bezoeken. Op 9 November 1926 bezochten de heeren Burgersdijk, voorzitter, Klercq, Brinkmann en Lasschuit, leden der Commissie voor Verkeer en Vervoer, benevens de adj.-se cretaris der Kamer als rapporteur, in een tweetal, door den heer Brinkmann welwil lend beschikbaar gestelde auto's, een groot aantaloverwegen, terwijl op 22 December de situatie van eenige overwegen door den voorzitter en adj.-secretaris der Kamer nog in oogenschoüw werden genomen Het rapport geeft vervolgens een aantal mededeelingen over deze onbewaakte over wegen en stipt o.m. aan, waardoor het uit zicht bij die overwegn belemmerd wordt. Over een particulieren weg tusschen sta tion Santpoort-Driehuis wordt o.m. gezegd, dat daar door doelmatig kappen een zeer behoorlijk uitzicht naar alle kanten was ge waarborgd. Alvorens de conclusies mede te deelen, waartoe zij gekomen is, maakt de Commissie eenige opmerkingen van algemeenen aard. Zij wil voorop stellen, dat zij principieel geen bezwaren heeft tegen overwegen, die onbewaakt zijn, omdat zij van meening is, dat ook op de buitenwegen oplettendheid van de weggebruikers geëischt kan worden, een eisch, welke ten aanzien van het druk ke stadsverkeer als vanzelfsprekend wordt aanvaard. Zij meent echter, dat hiertegen over van de Ned Spoorwegen verwacht mag wórden, dat het naderen van treinen bij on- waakte overwegen door den oplettenden weggebruiker zonder buitengewone inspan ning moet kunnen worden geconstateerd. De commissie is echter van oordeel, dat niet alle onbewaakte overwegen in het district der Kamer aan dezen norm voldoen. Niet alleen de plaatselijke toestand maakt het zien van naderende treinen moeilijk, ook de lichten der locomotieven zijn ten eenen- male onyoldoende om de aandacht van het wegverkeer te trekken De Commissie meent dan ook, dat het en gebiedende eisch is, dat de locomotieven van treinen, die een tra ject berijden, waarop onbewaakte overwe gen voorkomen, voorzien worden van ster kere koplichten Voorts heeft de Commissie geconstateerd, dat in enkele gevallen met niet noemens waardige kosten in verband met de aan wezigheid van stationspersoneel in de on middellijke nabijheid tot bewaking zou kunnen worden overgegaan, door midde] van trekboom en of anderszins De Commissie zag een dergelijke bewaking in werking op den Middenduinweg, die aangekondigd werd overdag door een belsignaal en s ivonds door een verlicht „Halt", ook elders goede diensten zou kunnen bewijzen Resumeerende komt de Commissie tot de volgende conclusie: De Kamer richte een schrijven aan de directie der Ned. Spoor wegen, waarin zij als haar meening het vol gende te kennen geeft: A. de koplichten der locomotieven moe ten worden -versterkt. B. Bet griendhout bij den overweg aan den Pruimenweg te Beverwijk moet wor den weggekapt. C. Eenig hout bij den Kruidbergerweg bij de kruising van den spoorbaan dient te worden verwijderd. D. Het singeltje, dat zich langs den spoor baan bevindt bij den Leiduinweg, dient ge heel te verdwijnen. E. Tot bewaking van den overweg Ven neperdwarsweg worde overgegaan. De onmiddellijke nabijheid van de stop plaats Venneperweg en de aanwezigheid van een vrouwelijke beambte op het tijdstip, dat er treinen den overweg passeeren, maakt l)et mogelijk overwegboomen door deze be ambte te doen bedienen. Opgemerkt wordt nog, dat alle treinen (thans zes in elke rich ting) aan de Halte tot het in- en uitlaten van reizigefs stoppen Hieraan- zouden slechts weinig kosten ver bonden zijn in verband met het aanwezige personeel aan het station Nieuw-Vennep. Door middel van trekboomen zou zonder techni: che moeilijk.ir.jfer» de bediemi.ig van uit 'iet station kunan p'aats hebben F tot bewaking van de overwegen aan den Hoofdweg bij Nieuw-Venneo dient te worden overgegaan, G. Alle treiiien moeten stoppen aan de stopplaats Aalsmeerderweg zoolang deze overweg onbewaakt is. Thans stoppen alle treinen op een na. H. De overweg Sloerweg-Noord moet wor den bewaakt. Deze overweg wordt als een der gevaarlijkste beschouwd. Bij een telling bleek het aantal passderende auto's per dag 120 te zijn. Een drietal ongevallen vond reeds plaats. j I. Bewaking van den overweg Spieringweg dient ernstig te worden overwogen. J Bewaking van den overweg Cruquius dijk (Ringvaart) dient ernstig te worden overwogen K. Het westelijke waarschuwingsbord bij den overweg Nieuwe Weg aan de Zomer vaart dient iets verplaatst te wordpn, waar- i door het beter zichtbaar wordt. L. Het verdient aanbeveling bij den over weg Bennebroekerdwarsweg voorseinen te doen aanbrengen. M. Het plaatsen van voorseinen bij den overweg Nieuwe Weg (Aalsmeer) is nood zakelijk. N. De overweg Legmeerdijk dient be waakt te worden. De Commissie meent, dat hieraan geen bezwaren verbonden zijn, daar de overwegwachteres nog bij den overweg woont O. De overweg Oosteinde dient bewaakt tb worden. Bewaking zou kunnen geschieden vanuit het station Oosteinde. De Eerste Praatavond van den R. K Vrouwenbond, waarop als inleider optreedt de Z. Eerw. Pater Rector Vlaar optreedt is Woensdag 5 Januari en niet 4 Januari. „Wat Leek en Leekendom alszoo be- teekent." Naar wij vernemen, hebben zich in Haar lemmermeer weder twee griepgevallen met doodelijken afloop voorgedaan en wel te Nieuw-Vennep en aan den Aalsmeerderdijk. Het 9-jarig zoontje van den Heer J. B-, wonende aan d enAalsmeerderdijk te Haar lemmermeer, begaf zich op Nieuwjaarsdag naar zijn grootouders in Hoofddorp. Hij ging toen met een paarv riendjes spe len op een boerenerf, waar een dorschma chine stond. Ze klommen er op en begingen zélfs de onvoorzichtigheid de raderen in ir, beweging te brengen. Genoemd knaapje schreeuwde plotseling, dat ze moesten op houden met draaien, omdat zijn hand er tusschen was geraakt.Voor echter zijn vrien den begrepen wat er aan de hand was, bleek dat hij reeds met de in beweging zijnde dorschbachine in aanraking was gekomen er twee vingers geheel waren afgesneden,. De (onken, die hevig bloedde en veel pijn feed, werd naar een ziekenhuis overgebracht. Op a.s. Maandag 10 Januari en op Maandag 24 Januari zal de R.K. Volksuniversiteit in i een der zalen van St. Bavo een tweetal cur- sus-avonden houden over het onderwerp „Roomsch amateurstooneel". De avonden staan onder leiding van de Rederijkerskamer „Alberdingk Thijm", onderafdeeling van den R.K. Volksbond. De cursussen worden ge geven door den heer H.B. v.d. Sande, die in hoofdzaak zal behandelen de huidige praktijk van het Katholieke liefhebberijtooneel. Jong en oud, dames zoowel als heeren-too- neelisten zullen in de gelegenheid worden ge steld deze leerzame avonden bij te wonen. Het cursus-geld behoeft voor niemand een bezwaar te, zijn het lesgeld bedraagt voor beide avonden samen een kleinigheid. Leden van R.K. Organisaties betalen, op vertoon van lidmaatschap-bewijs, het halve lesgeld voor hen beteekent dit dus heelemaal niets. Aan de Sociëteit St. Bavo zijn toegangsbe wijzen verkrijgbaar, alsook vóór den aan vang der cursus-avonden aan de zaal. Ver wacht wordt, dat allen uit Haarlem en omstre ken, die zich bezighouden met het Katholieke liefhebberij-tooneel, deze twee practische les sen zullen volgen. De waa'rborg van den do cent is reeds een waarborg, dat men iets goeds zal hooren en leeren. In het maandblad Heemschut geeft C. Visser bijzonderheden over het Aalsmeer der Veerhuis aan het einide van den Over toom vlak bij de plaats, waar vroeger de Klapbrug lag, maar dan aan de overzijde. En hoe rus lig en pretentieloos het oude gebouw daar ook moge staan, tóch valt het op. Want wij Amsterdammers zijn gewend om onze oude huizen zeer smfe! en zeer hoog te zien, deze oude „herreberg" is slechts anderhalve verdieping hoog en rela tief onevenredig lang. Boven de toegangsdeur treft men een ge velsteen aan geflankeerd door twee cartou ches waarop „Anno" en „1634". De gevelsteen is lijn bewerkt en toont een voorstelling, waarin men, oppervlakkig kijkende, het huis zelve mei zijn omgeving meeht te herkennen, beziet men hem nader, dan blijkt het een ander stadsgezicht, welk welen we niet, te zijn. Een legendarische „Engelsman" zou voor dien steen „honderd pond" of wel twaalf honderd Hollandsche guldens hebben geboden. We zouden het gelooven, wanneer de steen er zelve nog niet was, om het tegen te spreken, We mogen uit de cartouches afleiden, dat het pand in 1634 werd gesticht. Maar zelfs al leerde d» ons niet de jaartalsteen, de stijl waarin de gevel is opgetrokken wijst het onwedersprekelijk uit. De zware sluit- en aanzetsleensn van de bogen bo ven de raamopeningen leeren ons, dat hel pand niet ouder kan zijn dan ongeveer 1630 en piel jonger dan ongeveer 1660. !n 1634 was dit een zeer modern gebouw. De schuine afdekking van den geveltop past al heel slecht bij de overige vórmen van den gevel. Voorheen was deze gevel top met trappen voorzien. Moge dit vrijwel geen bewijs behoeven, ieder die wel eens huizen uit de eerste helft der zeventiende eeuw. gezien heeft voel', 't, een oude prent in het stedelijk archief, een gewasschan O. I. inkt teeikening van Aartman „ad vivum del" feu jare 1750, toont ons den top nog geheel in den oorspronkelijken staat, fier gekroond door het scbildhqudende leeuwtje VOOR GEBITTEN en, PIJNLOOS TREKKEN Spreekuren alle werkdagen van 10-12 2-4 s' avonds van 7-9. dat als droef rudiment van vergane glorie ook thans nog den geschonden top siert. Vermeldenswaard is ook nog de fraai ge sneden puilijst in het midden waarvan men, zij het al klein, een os vindt uitgebeiteld. De naam „De Bonte Os" is dus zeker van ouds, het is haast zeker, dat het pand bij zijn stichting dien naam ontving. De plaats was zeker niet slecht gekozen voor een herberg. Want de tegenwoordige sluis werd ongeveer in het jaar 1800 ge maakt voorheen was er een dam, die het Amstelwater van dat van Rijnland scheidde. De schepen werden over den in den dam aanwezigen „overtoom", die aan onzen Overtoom zijn naam gaf, uit het eene wa ter in het andere getrokken. Menig schip per zal „In de Bonte Os" zijn borrel ge pakt hebben alvorens aan dit zware karwei te beginnen en onder een glas bier hebbeq uitgerust, wanneer zijn schuit goed en wel over was. Ook de latere naam Het Aalsmeerder Veerhuis, laat zich wel uit de ligging van het pand bij dien overtoom verklaren. Im mers de pakschuit zal wel niet zijn over getrokken geworden, de goederen zullen zijn overgeladen en ook bij dit werk zal een glaasje op zijn tijd wel niet zijn versmaad geworden. Ons oude pand is aangekocht door de Vereeniging Hendrick de Keyser. Nog juist bijtijds, want zijn vonnis was geveld, een ontwerp voor een ter plaatse te stichen nieuw gebouw was reeds ge reed. Door een voor de cultuur-historie gelukkigen samenloop van omstandigheden kon het plan niet doorgaan en was er voor de vereeniging gelegenheid zich er het be zit van te verwerven. Zooals bij in Amsterdam verworven per- ceelen in den regel het geval is, werd bij de overdracht een pakket oude, op het pand betrékking hebbende papieren over gelegd. Het is opmerkelijk, dat de aanwe zigheid van zulke oude stukken in de hoofdstad evenzeer regel als zij elders uit zondering is. Koopt men buiten een huis, zelden krijgt men méér dan de allernoodig- ste eigendomsbewijzen, de rest is verloren gegaan.' Het is bijna altijd interessar»'wanneer men in die oude stukken wat gaat snuffe len. Men staat verbaasd, hoeveel malen huizen wel van eigenaar verwisselen. Wij willen hier een „bloemlezing" uit de oude stukken geven, ons bepalende tot verschil lende eigendomsovergangen. Hel oudste stuk. dat bij ons pand behoort is een „Brief van Decreet wegens verhoop bij executie" ten jare 1788. Het pand be hoorde aan Andries Carel Smit, die van de weduwe van Abraham Gripman, Marga- retha 'Sonnabend een som van ongeveer 5000 had geleend tegen Z'A pCt., waar voor het huis hypothecair verbonden was. Smit betaalde geen rente meer, weshalve de „Schepenen van Sloten, Sloterdijk, Os dorp en de Vrije Geer" het pand openbaar bij executie verkochten. Hendrik Kalvelage werd voor 5420 eigenaar. In 1800 stierf Kalvelage „in gemeldt Huijs" en zijn weduwe Barbara ten Oever verwierf den eigendom. Barbara heeft zich blijkbaar spoedig het verlies van haar ech'genoot getroost, want reeds in 1801 was zij door Christiaan van den Akker naar het altaar gevoerd; blij kens de paperassen compareerde zij in ge meld jaar met hem als haar echtgenoot, voor notaris Jan Willaars, tot het doen opmaken van een testament. Na van den Akker s dood vinden we in 1809 Johan Har me Rieman als eigenaar, hij verkocht het in het jaar 1827 voor 2800. Veor Eggers is dit geen voordeelige koop geweest, want we vinden een adte van het elfde jaar waarin vermeld, dat hiKhet oude huis verkoopt aan Poulus van Schravesande en wel voor 2559. We meenen niét on vermeld te moeten laten, dat de naam van den notaris, die de acte passeerde, P, A. de Genestet was. Johan van Schravesande erfde het pand van zijn vader en verkocht het ten jare 1856 aan W. A. G. Roelvink, tapper, vcor 5250. Toen deze stierf in 1873 werd het huis bij acte van scheiding toegewezen aan zijn echtgenoote, later mevrouw Sondaal, geb. Van Alfen. Deze verkocht in 1905 dit bezit bij pu blieke veiling, het werd toen gekocht door B. L. W. Roelvink, die het, eveneens in publieke veiling, overdeed aan P. C. de Rooy in het jaar 1916. De vereeniging Hendrick de Keyser kocht het pand evenwel niet van dezen maar van anderen, die er den eigendom van had den verkregen. Het valt te verwachten, dat zij de laatste eigenares zal zijn. Want, geen op winst belustte ondernemer zal het ooit van haa^ kunnen koopen. Het eenige gevaar dat dreigt is het beruchte „ver keer Eischt deze demon het gebouw op, het zal niet meer te redden zijn. Maar tot zoolang is het in ieder geval veilig. Evenals elders in den lande heeft ook Haarlem veel te kampen met ziektegeval len, vooral griepgevallen. Omstreeks dezen tijd doen zich dergelijke gevallen altijd voor, doch vooral in een kwakkelwinter cis wij thans hebben, is het aantal geval len veel grooter. De griep draagt echter een zeer goedaardig karakter. Meeren- deels zijn het slechts lichte gevallen. Hier ter stede heerscht dan ook niet het geval wat zich in andere steden voordoet, dat de ziekenhuizen overvol zijn met patiënten. Het aantal roodvonk-gevallen schijnt ge lukkig af te nemen. Deze besmettelijke ziekte draagt mede een goedaardig karak ter, zoodat ook hierbij Haarlefn in een gun stige positie verkeert. Andere ziektegevallen doen zich zoo goed als niet voor, en als het weer iets kouder wordt, wat voor den algemeenen De verklaringen van Cook na zijn Russi sche reis. Hertzog gehuldigd voor zijn arbeid op de Britsche Rijksconierentie; Ontsporing van een sneltrein bij Boeka rest; 8 gewonden. De nota van Tsjin aan Kellogg van Britsch standpunt toegelicht. In 1927 zal een totale zonsverduistering plaats hebben, die in Engeland en Noorwe gen waarneembaar is. Achtervolging van Opium-smokkelaars. De opstand in West-Sumatra. Woning van een stationschef met bommen bestookt. Het Autobusbedrijf der Ned. Spoorwegen Influenza in de Hoofdstad, Aanzienlijke vermeerdering van verkeer op den Waterweg. Opening van het Radio-station te Scheveningen. Barometerstand 9 uur v.m.: 755. Stilstand. Licht op. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 4.29. Medegedeeld door het Ned. Kon. Meteoroi. Instituut te De Bildt. Naar waarnemingen in den morgen van 4 Januari 1927. Hoogste Barometerstand 768 6 m.M. te Isafjord. Laagste Barometerstand 732.5 m M te Valdersund. Verwachting van den avond van 4 tot den avond van 5 Januari: Matige, tijdelijk nog krachtige, later af nemende, N. W. tot W. wind; waarschijn lijk neg regen- of hagelbuien. Lichte vorst des nachts in het O. Overdag dezejide temperatuur. gezondheidstoestand uit den aard der zaak beter is, zal ook de griep wel spoedig af- Zooals ieder jaar de lente den zomer voorafgaat en de herfst gevolgd wordt door den winter, is dit jaar in den Oudejaarsnacht 1926 in 1927 overgegaan. Zooels ieder jaar is het oudejaar uitgeluid en het-nieuwe in geluid met veel bombarie, dekselmuziek, schieten, champagne-drinken of glaasjes met punch. Iedereen, of hij Oudejaar van harte vierde, of met de traditie heeft gebroken en misschien met opzet 1926 heeft uit geslapen, heeft gehoord dat klokslag twaalf uur het jaar 1927 begonnen was. Of men in diepen slaap was of zoo verdiept in een spelletje skat of bndge, om twaalf uur werd men door knallende vreugde-schoten, door kletterende pannen en hoerazgeroep, er aan herinnerd dat 1926 tot de geschiedenis be hoorde. De sirenes der fabrieken gilden oor- verdoovend hun schreeuwende wenschen voor het nieuwe jaar de lucht in, de stoom schepen in het Spaarne toeterden doordrin gend pf dof, de locomotieven op het stations emplacement mengden hun gefluit in het welkomst-concert en daartusschen krijschte vooral in sommige buurten, de schrille mu ziek van pannen, deksels en dergelijke ge- inproviseerde instrumenten. Ergernis over de onwelluidende klanken voelt men op de eer ste oogenblikken des jaars niet. In het Bavo-dorp was de instemming met het nachtelijk concert niet algemeen, waar schijnlijk omdat de jongere bewoners op min der gewenschte wijze er aan deelnamen. Het is ook begrijpelijk dat de ouders er de voorkeur aan geven de wenschen van hun spruiten op andere wijze en anderen tijd te vernemen. In den afgeloopen nacht hebben kwa- jongtns ingebroKen in het consumpiie- gpbouwtje van het „Haarlem"-terreih. Een aantal kogelflescbjes werd vernield, waar schijnlijk om de glazen knikkers machtig te worden. Andere voorwerpen werden niet ontvreemd. Een onderzoek wordt ingesteld. Op verzoek van den Commissaris van Politie te Haarlem is door de marechaussee te Roosendaal de 48-jarige Th. v. D„ wo nende alhier, gearresteerd, verdacht van diefstal van een handwagen, gepleegd op 20 Mei 1926 ten nadeele van T. te Haarlem. De man is naar Haarlem overgebracht. Voor een café op de Ged. Voldersgracht is gisteren een heerenrijwiel ontvreemd. Men deelt ons mede,-dat het nieuwe ge bouw der Coöp. Haarl. Groenten- en Bloem bollenveiling ontworpen is door den heer J. P. A, Nelissen, aan wien tevens de uit voering is ongedragr"'

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1927 | | pagina 1