"srrtst™" in Puiiip in ii piflüfiiip nnttn bit
IlILÜBiL linnilLLIVIÜUIII. UUUIirilV 9 Ad" -r;Ti
Swaap,TANDDE*
j* Van den vijand
Voornaamste Nieuws
HetOudsie Adres
Stadsnieuws.
KUNSTTANDEN
GROOTE HOUTSTRAAT 99
Per week 0.25 Bg tg gf M MlB|| lOI SM $m AM l| P |W I I||i tWT MM PIN rejels 60 ct per plaatsing! elke
Per kwartaal 3.25 flyH B® H B WjSwffl ff" Snij gyM IbLéÊ fffe B ÊP B fl Éfjl 1 II IB S 9H jffijpt gjtfgH 5 regel meer 15 ct., bij vooruitbetaling
Bureau*: NASSAULAAN 49. »Wi«amW m2„00J„ „,d,d..l,»ê d.
Aangiüe moei, op straffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ongeval
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad
Agenda
5 Januari
De Hawaiifiiin in den
JanswegSchouwburg.
DE ONBEWAAKTE OVER
WEGEN IN HET DISTRICT
DER KAMER
VAN KOOPHANDEL.
Sterkere koplichten der locomo
tieven noodzakelijk. Eenige
verdere wenken.
Praatavond R. K. Vrouwenbond.
Griepgevallen
met doodelijken afloop.
Tusschen een dorschmachine.
Voor de katholieke tooneeldiiïetan-
ten van Haarlem en Omstreken.
Het Aalsmeerder Veerhuis,
van ouds genaamd
De Bonte Os.
De gezondheidstoestand
in Haarlem.
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
WEERBERICHT.
Overgang.
Baldadigheid.
Diefstal.
De zwijntjesjagers.
Coöp. Haarlemsche Groenten-
en BloemboIIenveHing.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen) inA/tc
Postrekening No 5970 Dinsdag 4 Januari 1927 50ste Jaargang No. 1644b Bij contract belangrijke korting.
Alle abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeririgsvoorwaarden f OOfSfi Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f T^fl bij een ongeval met f 9rifl bij verlies van een hand, IOC bij verhes van een Kjl m b;j 'n breuk van T Jij bi; verlies v. een
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen OUUU.^ verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; doodelijken afloopeen voet of een oog; duim of wijsvinger- been of arm; anuere vinges»
Na de vele artikelen die wij in onze dag
en weekbladen aan de jaarwisseling zagen
gewijd met de overwegingen van hooger
orde, welke een christen mensch in zulke
plechtige uren vervullen; na de wenschen
van heil en voorspoed voor het nieuwe
jaar van onze bloedverwanten en vrienden
tp hebben geoogst, blijft er nog ééne zaak
te beschouwen over n.m. deze: wat wacht
ons, Katholieken Nederlanders, dit jaar op
openbaar terrein?
't Is goed, dat wij deze vraag bij den aan
vang van het nieuwe jaar, vooral van dit
jaar, stellen, al doen wij dit dan ook op de
tweede plaats. Voor menschen, die slechts
vóór en uit het materieele leven, komt deze
vraag vóór alle andere. Daarom behoeft
het niet te verwonderen, dat het socialis
tisch hoofdorgaan „het Volk" het oude-
jaarsartikel door Kleerekoper liet schrijven
en de socialistische nieuwsjaarsgedachte
geen andere was dan deze: wat hebben
0
wij in 1927 voor de roode propaganda,
voor de roode pers en aan kiezerswint te
verwachten?
Hoewel zooals gezegd zulke vragen
zich aan ons niet uitsluitend en zeker niet
op de eerste plaats bij de jaarwisseling
opdringen, is het toch goed ze niet te
negeeren en ook onzerzijds voor het werk
op openbaar terrein een program te ont
werpen,
De schrijver in „Het Volk" slaat een
optimistisch en toon aan. Hij spreekt van
1927 „het oogstjaar" voor de Nederlandsche
S. D. A. P. Hij ziet de velden rijp om
nieuwe leden, nieuwe aanhangers met
duizenden binnen te halen. De roode
partij gaat met een grooten aanwas het
nieuwe jaar in; maar dat is den rooden pro
pagandisten niet voldoende. Zij willen hun
leden niet meer met tien- of hondertallen
binnenhalen; zij verwachten een massale
volksbeweging in de richting van het roode
kamp. En het Partijbestuur heeft de maand
Januari voor een grootsche propaganda,
vóór een algemeene léden-actie bestemd.
En inderdaad hebben de roode leiders den
wind mee. Aan de beide groote socialis
tische bladen in Amsterdam en Rotterdam,
„Het Volk" en „Voorwaarts," zal binnen
kort een groote uitbreiding worden gege
ven; het geld ligt er voor klaar; de con
currentie van de zoogenaamde neutrale
Courant, aftreksel van de Telegraaf, zal in
de groote steden een geduchten aanval
moeten ondergaan, nu de socialistische
bladen met ochtend, en avondeditie en
fotopagina s gaan verschijnen.
Dat is van het roode standpunt gezien i
het beste wat men doen kan: versterking
der eigen pers.
Daarnaast zal de actie gericht worden op
de politieke propaganda. En ook hiervoor is
1927 een uitgelezen jaar Ons wachten ver
kiezingen voor de Provinciale Staten en
voor de gemeenteraden. Dat de roode
pi opagandisten niet met leege handen staan,
wanneer zij voor de raadsverkiezingen het
pad op gaan, is overbekend. Hoewel ook
teleurstellingen maar al te vaak hun deel
waren, wanneer zij, zooals te Amsterdam
en elders gelegenheid hadden om van de
critiek tot de daad over te gaan, toch
heeft „socialistische gemeentepolitiek' klank
gekregen; voor de propaganda zit hierin
stof in overvloed om kiezers te bewerken.
En de Statenverkiezingen?
Laten wij hiervoor den heer Kleerekoper
even zelf aan het woord.
Na gevraagd te hebben of de beteekenis
der Statenverkiezingen voornamelijk ligt in
de bemoeiingen van 't Gewestelijk bestuur,
of in de samenstelling der Eerste Kamer,
schrijft hij:
Neen, het hoogste gewicht van de Staten
verkiezingen schuilt ditmaal in de beteeke
nis, die de uitslag hebben kan voor de ont
wikkeling der politieke verhoudingen in en
tusschen dé pdrtijen zelve. Het inter
mezzo-De Geer is het symbool van de af
wachtende houding" der partijen in het land.
Zal de reaktie slagen in den herbouw van
den driebond der christelijkebroeders en
vijanden in den geloove? Of zal een
opstuwing naar links dat weerzinwekkende
streven stuiten? Hdt antwoord op die vraag
zullen de Staten-verlciezingen door haar
Uitkomst geven. En temeer geven, naardien
bij het huidige kiesstelsel tusschentijdsche
uitspraken van de kiezers alléén nog moge
lijk zijn door de stembus voor de Staten.
Hierdoor bovenal krijgen zij een uitzonder
lijke beteekenis voor de politieke ontwik
keling in het algemeen, met name in dit
tijdsgewricht van overgang. 1927 zal de
heraut zijn, wiens stem den toon aangeeft^
voor den strijdroep van 1929!
Inderdaad, de Provinciale Statenverkie
zingen van dit jaar hebben onder de hier
boven geschetste omstandigheden ver
dragende beteekenis. Zij kunnen een poli
tieke wegwijzer zijn. Theoretisch kunnen wij
samenwerking met de socialisten in de
openbare bestuurscolleges afwijzen, prac-
tisch kunnen wij de weigering alleen vol
houden, wanneer wij er een macht tegen
over stellen, voldoende, om op andere
basis te regeeren Want geregeerd moet
er nu eenmaal worden.
Ziedaar de problemen voor 1927. De
S. D. A, P. noemt zich in Nederland paraat
en legt de kaarten open. Zij verbergt haar
doel: verovering van de massa, niet.
Hoe staan wij tegenover dit alles, tegenover
de vraagstukken van den dag, tegenover de
propaganda? Op de Katholieke Partij loert
dt roode het meest. „Qnze groote tegen
partij, de Katholieke zegt „het Volk"
voert een tnoeizamen klassenstrijd in eigen
midden, in politieken èn in economischen
zin. Hoe beter het ons (socialisten) zal
gaan, des te grooter is ook daarginds de
kans op eén ontwikkeling, die aan de
katholieke arbeiders ten goede komt."
Zullen wij ons dit laten zeggen? Zullen wij
er de roode propagandisten zich op laten
beroepen, dat, wanneer er sociale verbete
ringen worden bereikt, ook de Roomsche
arbeiders deze aan de roode actie te danken
hebben? Natuurlijk niet. Maar met een een
voudig: neen! kunnen wij niet volstaan.
Ook van onzen kant worden daden ge
vraagd. Laten wij in een volgend artikel
eens nader bekijken, wat wij tegenover het
roode plan van actie hebben te stellen,
Sociëteit „St. Bavo". Cursus R. K. Vrou
wenbond, 8 uur. Ledenvergadering
R. K. Volksbond, 8 uur. Gymnastiek-
uitvoering „Ursus", 8 uur. R. K. Be-
volkingsbureau, 8 uur. "R. K. Jonge
Vrouwenbond, 8 uur. Vioolonderwijs, 2
uur. Haarlemsche Inkoop Combinatie,
half 9 uur. Haarlemsche Kerkkoren,
Half 9 uur.
St. Josephsgezellengebouw Jansstraat 59
R. K. V. Z„ Elftalcommissie, 8 uur.
Repetitie „Utile Dulci", 8 uur.
Schouwburg Jansweg. Lezing dr. W. G.
N. van der Sleen, over: Tropisch Britsch-
Indië-reis,, 8 uur.
Stadsschouwburg. Budapester Strijkkwar
tet, 8 uur.
Theater „De Kroon". Bioscoopvoorstel
ling, half 3 en 8 uur.
„Luxor"-Theater, -Bioscoop-voorstelling,
half 3 en 8 uur.
Frans Hals-Museum Tentoonstelling van
werken uit particulier bezit.
Kunstzaal J. H, de Bois Kruisweg 68
Expositie schilderijen van William De-
gouve de Nuncques van 9 tof half 1
en van half 2 tot 5 uur.
Kleine Theresia Stichting. Tehuis voor
onverzorgde zuigelingen. Spreekuur Dins
dag en Vrijdag van 3—4 uur. Tempeliers
straat 36.
R.K. Arbeidsbeurs vooi mannen en jon
gens. Sociëteit „St. Bavo". Smedestr.
23 Telefoon 10049 Alle werkdagen
van 9half 12 uur, 's middags van 35
uur, 's avonds van half 8—half 9 uur,
's Zaterdags alleen van 9K-—12 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen en Meis
jes Bloemhof straat 1 Tevens bemidde
lingsbureau voor verpleegsters en alle
werkende dames. Alle werkdagen van v.m.
1012 uur, des middags van 24 uur en
's avonds van 89 uur, behalve Zaterdag
avond. Tel. 11671.
Arbeidsbemiddelingsbureau van bet Sint
Franciscus Liefdewerk Zoetestraat 11.
Eiken Donderdag van 8-9Yi uur.
R.K. Bevolkingsbureau Gebouw „Sint
Bavo" Smedestraat 23. Van 810
uur >p Maandag-, Woenstdag- en Vrijdag
avond.
R.K. Leeszaal en Uitleenbibliotheek,
Jansstraat 49. Eiken dag geopend van
1012. van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsóchtends en op Zon
en Feestdagen. Uitleenen van boeken
van 25 uur en van 79 uur. Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken.
St. Marthavereeniging Bloemhofstraat 1.
Zondags en Woensdags van 810 uur
n.m gezellig samenzijn voor Hollandsche
meisjes, die hier geen tehuis hebben.
Tel. 11671.
St. Elisabeth's Vereeniging 'jansstraat 49.
Aanviagen om versterkende middelen
voor arme zieken der S E. V. Maan
dag van 23 uur, Donderdag van 12
uur
RK Kraamverzorging van de Derde Orde
St. Franciscus. Aanvragen ook voor
niet-leden van de Derde Orde te richten
tot Mevr. Coebergh, God Oude Gracht 74,
Dinsdags van 23 uur
R.K. Reclasseeringsvereeniöintf »fd. Haar
lem Eiken Donderdagavond half 9
vergadering in het gebouw der Sint Vin-
centiusvereeniging, N Groénmarkt 22
EERSTE HULP BÏJ ONGELUKKEN.
SNELVERBAND, Centrale Post Telef. 15151
en verder bij de leden, te kennen aan
het zwart schild met wit kruis aan den
huisgevel.
REDDINGSBRIGADE VOOR DRENKELIN
GEN, verstikkings- en electriciteitsonge-
vallen Telefoon 10231.
Donderdag a.s., zooals reeds in het blad
van Vrijdag werd aangekondigd, is daar 's-
avonds om 8 uur een Missie-Film. Deze
film, buitengewoon mooi en duidelijk, zooals
wij onlangs bij de St. Josef-Gezellen mochten
zien, vertoont allerlei bizonderheden van de
Hawaiï-eilanden. het oudste missie-gebied
van de Paters der H.H. Harten,
Noemden wij het toen jammer, dat slechts
een beperkt aantal genoodigden ervan konden
genieten a.s. Donderdag 6 Januari staan de
deuren voor iedereen wijd open.
pn meer nog dan het filmschoon moge de
boeiende causerie over PaterDamiaan roomsch
en onroomsch trekken.
Hier toch staan wij tegenover een man als
weinigen, een sociale figuur naar alle zijden,
durver, doorzetter, prediker, organisator,
timmerman, doodgraver, „bader der armen
kruier van den dood."
Voor onzen tijd een model, hij die van een
hel op aarde een klein paradijs wist te maken
onbaatzuchtig
Wit wil uitgaan en een mooie Driekonin
gen-avond hebben, leze de oranje-roode aan-
la kbiljetten en koope een kaart.
Ingevolge besluit der Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Haarlem en Om
streken, genomen in hare vergadering van
Dinsdag 6 April 1926, werd in handen der
Commissie voor Verkeer en Vervoer gesteld,
het vraagstuk der bewaking van spoorweg
overwegen. Deze, door het lid der Kamer,
Mr. H. J. D. D. Enschedé, aanhangig ge
maakte kwestie, diende aldus bleek uit
de gehouden discussies niet van den
principieelen kant bekeken te worden, aoe-,
slechts uit een districtsoogpunt. De taak
der Commissie zou zijn na te gaan, welke
spoorwtgoverweg-r in het district der Ka
mer onbewaakt zijn in hoeverre de toestand
gevaarlijk is voor het wegverkeer. Zoo mo
gelijk zouden middelen tot verbetering kun
nen worden aangegeven.
De Commissie verzocht de 'directie der
Ned Spoorwegen om een opgave der onbe
waakte overwegen in haar gebied, doch haar
werd medegedeeld dat de directie geen
aanleiding kon vinden om aan dit verzoek
te voldoen. Mede, dank zij de inlichtigen
van eenige leden der Kamer werd tenslotte
door de Commissie de volgende lijst van
onbewaakte overwegen samengesteld:
Op de lijn HaarlemUitgeest: Pruimenweg
(even voorbij Beverwijk). Kruidbergerweg
(tusschen Station Santpoort-Driehuis). Par
ticuliere weg, idem.
Op de lijn HaarlemLeiden: Leiduinweg
bij Woestduin. Nieuwe Doodweg (tusschen
Vogelenzang en Hillegom).
Op de lijn HoofddorpLeiden: Benne-
broekerdwarswég. Venneperdw.weg. Hoofd
weg bij Nieuw-Vennep Westzijde. Hoofd
weg bij Nieuw-Vennep, Oostzijde. Sloter-
weg-Zuid Lisserdwarsweg. Overweg station
Leimuiden.
Op dé lijn AalsmeerAmstelveen: De hal
te Oosteinde. Overweg Legmeerdijk. Over
weg Nieuwe Weg.
Öp de lijn HaarlemAalsmeer: Aalsmeer-
derweg. Sloteweg-Noord. IJweg. Spiering
weg. Cruquiusdijk. Kerkweg (Zomervaart
Nieuwe Weg (Zomervaart).
Teneinde zich een oordeel te kunnen vor
men omtrent den toestand ter plaatse, be
sloot de Commissie de verschillende on
bewaakte spoorwegoverwegen te bezoeken.
Op 9 November 1926 bezochten de heeren
Burgersdijk, voorzitter, Klercq, Brinkmann
en Lasschuit, leden der Commissie voor
Verkeer en Vervoer, benevens de adj.-se
cretaris der Kamer als rapporteur, in een
tweetal, door den heer Brinkmann welwil
lend beschikbaar gestelde auto's, een groot
aantaloverwegen, terwijl op 22 December
de situatie van eenige overwegen door den
voorzitter en adj.-secretaris der Kamer nog
in oogenschoüw werden genomen
Het rapport geeft vervolgens een aantal
mededeelingen over deze onbewaakte over
wegen en stipt o.m. aan, waardoor het uit
zicht bij die overwegn belemmerd wordt.
Over een particulieren weg tusschen sta
tion Santpoort-Driehuis wordt o.m. gezegd,
dat daar door doelmatig kappen een zeer
behoorlijk uitzicht naar alle kanten was ge
waarborgd.
Alvorens de conclusies mede te deelen,
waartoe zij gekomen is, maakt de Commissie
eenige opmerkingen van algemeenen aard.
Zij wil voorop stellen, dat zij principieel
geen bezwaren heeft tegen overwegen, die
onbewaakt zijn, omdat zij van meening is,
dat ook op de buitenwegen oplettendheid
van de weggebruikers geëischt kan worden,
een eisch, welke ten aanzien van het druk
ke stadsverkeer als vanzelfsprekend wordt
aanvaard. Zij meent echter, dat hiertegen
over van de Ned Spoorwegen verwacht mag
wórden, dat het naderen van treinen bij on-
waakte overwegen door den oplettenden
weggebruiker zonder buitengewone inspan
ning moet kunnen worden geconstateerd. De
commissie is echter van oordeel, dat niet
alle onbewaakte overwegen in het district
der Kamer aan dezen norm voldoen. Niet
alleen de plaatselijke toestand maakt het
zien van naderende treinen moeilijk, ook
de lichten der locomotieven zijn ten eenen-
male onyoldoende om de aandacht van het
wegverkeer te trekken De Commissie meent
dan ook, dat het en gebiedende eisch is, dat
de locomotieven van treinen, die een tra
ject berijden, waarop onbewaakte overwe
gen voorkomen, voorzien worden van ster
kere koplichten
Voorts heeft de Commissie geconstateerd,
dat in enkele gevallen met niet noemens
waardige kosten in verband met de aan
wezigheid van stationspersoneel in de on
middellijke nabijheid tot bewaking zou
kunnen worden overgegaan, door midde] van
trekboom en of anderszins De Commissie
zag een dergelijke bewaking in werking op
den Middenduinweg, die aangekondigd werd
overdag door een belsignaal en s ivonds
door een verlicht „Halt", ook elders goede
diensten zou kunnen bewijzen
Resumeerende komt de Commissie tot de
volgende conclusie: De Kamer richte een
schrijven aan de directie der Ned. Spoor
wegen, waarin zij als haar meening het vol
gende te kennen geeft:
A. de koplichten der locomotieven moe
ten worden -versterkt.
B. Bet griendhout bij den overweg aan
den Pruimenweg te Beverwijk moet wor
den weggekapt.
C. Eenig hout bij den Kruidbergerweg bij
de kruising van den spoorbaan dient te
worden verwijderd.
D. Het singeltje, dat zich langs den spoor
baan bevindt bij den Leiduinweg, dient ge
heel te verdwijnen.
E. Tot bewaking van den overweg Ven
neperdwarsweg worde overgegaan.
De onmiddellijke nabijheid van de stop
plaats Venneperweg en de aanwezigheid van
een vrouwelijke beambte op het tijdstip, dat
er treinen den overweg passeeren, maakt
l)et mogelijk overwegboomen door deze be
ambte te doen bedienen. Opgemerkt wordt
nog, dat alle treinen (thans zes in elke rich
ting) aan de Halte tot het in- en uitlaten
van reizigefs stoppen
Hieraan- zouden slechts weinig kosten ver
bonden zijn in verband met het aanwezige
personeel aan het station Nieuw-Vennep.
Door middel van trekboomen zou zonder
techni: che moeilijk.ir.jfer» de bediemi.ig van
uit 'iet station kunan p'aats hebben
F tot bewaking van de overwegen aan
den Hoofdweg bij Nieuw-Venneo dient te
worden overgegaan,
G. Alle treiiien moeten stoppen aan de
stopplaats Aalsmeerderweg zoolang deze
overweg onbewaakt is. Thans stoppen alle
treinen op een na.
H. De overweg Sloerweg-Noord moet wor
den bewaakt. Deze overweg wordt als een
der gevaarlijkste beschouwd. Bij een telling
bleek het aantal passderende auto's per dag
120 te zijn. Een drietal ongevallen vond
reeds plaats.
j I. Bewaking van den overweg Spieringweg
dient ernstig te worden overwogen.
J Bewaking van den overweg Cruquius
dijk (Ringvaart) dient ernstig te worden
overwogen
K. Het westelijke waarschuwingsbord bij
den overweg Nieuwe Weg aan de Zomer
vaart dient iets verplaatst te wordpn, waar-
i door het beter zichtbaar wordt.
L. Het verdient aanbeveling bij den over
weg Bennebroekerdwarsweg voorseinen te
doen aanbrengen.
M. Het plaatsen van voorseinen bij den
overweg Nieuwe Weg (Aalsmeer) is nood
zakelijk.
N. De overweg Legmeerdijk dient be
waakt te worden. De Commissie meent, dat
hieraan geen bezwaren verbonden zijn, daar
de overwegwachteres nog bij den overweg
woont
O. De overweg Oosteinde dient bewaakt
tb worden. Bewaking zou kunnen geschieden
vanuit het station Oosteinde.
De Eerste Praatavond van den R. K
Vrouwenbond, waarop als inleider optreedt
de Z. Eerw. Pater Rector Vlaar optreedt is
Woensdag 5 Januari en niet 4 Januari.
„Wat Leek en Leekendom alszoo be-
teekent."
Naar wij vernemen, hebben zich in Haar
lemmermeer weder twee griepgevallen met
doodelijken afloop voorgedaan en wel te
Nieuw-Vennep en aan den Aalsmeerderdijk.
Het 9-jarig zoontje van den Heer J. B-,
wonende aan d enAalsmeerderdijk te Haar
lemmermeer, begaf zich op Nieuwjaarsdag
naar zijn grootouders in Hoofddorp.
Hij ging toen met een paarv riendjes spe
len op een boerenerf, waar een dorschma
chine stond. Ze klommen er op en begingen
zélfs de onvoorzichtigheid de raderen in
ir, beweging te brengen. Genoemd knaapje
schreeuwde plotseling, dat ze moesten op
houden met draaien, omdat zijn hand er
tusschen was geraakt.Voor echter zijn vrien
den begrepen wat er aan de hand was, bleek
dat hij reeds met de in beweging zijnde
dorschbachine in aanraking was gekomen er
twee vingers geheel waren afgesneden,. De
(onken, die hevig bloedde en veel pijn feed,
werd naar een ziekenhuis overgebracht.
Op a.s. Maandag 10 Januari en op Maandag
24 Januari zal de R.K. Volksuniversiteit in
i een der zalen van St. Bavo een tweetal cur-
sus-avonden houden over het onderwerp
„Roomsch amateurstooneel". De avonden
staan onder leiding van de Rederijkerskamer
„Alberdingk Thijm", onderafdeeling van den
R.K. Volksbond. De cursussen worden ge
geven door den heer H.B. v.d. Sande, die in
hoofdzaak zal behandelen de huidige praktijk
van het Katholieke liefhebberijtooneel. Jong
en oud, dames zoowel als heeren-too-
neelisten zullen in de gelegenheid worden ge
steld deze leerzame avonden bij te wonen.
Het cursus-geld behoeft voor niemand een
bezwaar te, zijn het lesgeld bedraagt voor
beide avonden samen een kleinigheid. Leden
van R.K. Organisaties betalen, op vertoon
van lidmaatschap-bewijs, het halve lesgeld
voor hen beteekent dit dus heelemaal niets.
Aan de Sociëteit St. Bavo zijn toegangsbe
wijzen verkrijgbaar, alsook vóór den aan
vang der cursus-avonden aan de zaal. Ver
wacht wordt, dat allen uit Haarlem en omstre
ken, die zich bezighouden met het Katholieke
liefhebberij-tooneel, deze twee practische les
sen zullen volgen. De waa'rborg van den do
cent is reeds een waarborg, dat men iets goeds
zal hooren en leeren.
In het maandblad Heemschut geeft C.
Visser bijzonderheden over het Aalsmeer
der Veerhuis aan het einide van den Over
toom vlak bij de plaats, waar vroeger de
Klapbrug lag, maar dan aan de overzijde.
En hoe rus lig en pretentieloos het oude
gebouw daar ook moge staan, tóch valt het
op. Want wij Amsterdammers zijn gewend
om onze oude huizen zeer smfe! en zeer
hoog te zien, deze oude „herreberg" is
slechts anderhalve verdieping hoog en rela
tief onevenredig lang.
Boven de toegangsdeur treft men een ge
velsteen aan geflankeerd door twee cartou
ches waarop „Anno" en „1634".
De gevelsteen is lijn bewerkt en toont
een voorstelling, waarin men, oppervlakkig
kijkende, het huis zelve mei zijn omgeving
meeht te herkennen, beziet men hem nader,
dan blijkt het een ander stadsgezicht, welk
welen we niet, te zijn. Een legendarische
„Engelsman" zou voor dien steen „honderd
pond" of wel twaalf honderd Hollandsche
guldens hebben geboden. We zouden het
gelooven, wanneer de steen er zelve nog
niet was, om het tegen te spreken,
We mogen uit de cartouches afleiden,
dat het pand in 1634 werd gesticht. Maar
zelfs al leerde d» ons niet de jaartalsteen,
de stijl waarin de gevel is opgetrokken
wijst het onwedersprekelijk uit. De zware
sluit- en aanzetsleensn van de bogen bo
ven de raamopeningen leeren ons, dat hel
pand niet ouder kan zijn dan ongeveer
1630 en piel jonger dan ongeveer 1660. !n
1634 was dit een zeer modern gebouw.
De schuine afdekking van den geveltop
past al heel slecht bij de overige vórmen
van den gevel. Voorheen was deze gevel
top met trappen voorzien. Moge dit vrijwel
geen bewijs behoeven, ieder die wel eens
huizen uit de eerste helft der zeventiende
eeuw. gezien heeft voel', 't, een oude prent
in het stedelijk archief, een gewasschan O.
I. inkt teeikening van Aartman „ad vivum
del" feu jare 1750, toont ons den top nog
geheel in den oorspronkelijken staat, fier
gekroond door het scbildhqudende leeuwtje
VOOR
GEBITTEN
en, PIJNLOOS TREKKEN
Spreekuren alle werkdagen van 10-12
2-4 s' avonds van 7-9.
dat als droef rudiment van vergane glorie
ook thans nog den geschonden top siert.
Vermeldenswaard is ook nog de fraai ge
sneden puilijst in het midden waarvan men,
zij het al klein, een os vindt uitgebeiteld.
De naam „De Bonte Os" is dus zeker van
ouds, het is haast zeker, dat het pand bij
zijn stichting dien naam ontving.
De plaats was zeker niet slecht gekozen
voor een herberg. Want de tegenwoordige
sluis werd ongeveer in het jaar 1800 ge
maakt voorheen was er een dam, die het
Amstelwater van dat van Rijnland scheidde.
De schepen werden over den in den dam
aanwezigen „overtoom", die aan onzen
Overtoom zijn naam gaf, uit het eene wa
ter in het andere getrokken. Menig schip
per zal „In de Bonte Os" zijn borrel ge
pakt hebben alvorens aan dit zware karwei
te beginnen en onder een glas bier hebbeq
uitgerust, wanneer zijn schuit goed en wel
over was.
Ook de latere naam Het Aalsmeerder
Veerhuis, laat zich wel uit de ligging van
het pand bij dien overtoom verklaren. Im
mers de pakschuit zal wel niet zijn over
getrokken geworden, de goederen zullen
zijn overgeladen en ook bij dit werk zal een
glaasje op zijn tijd wel niet zijn versmaad
geworden.
Ons oude pand is aangekocht door de
Vereeniging Hendrick de Keyser.
Nog juist bijtijds, want zijn vonnis was
geveld, een ontwerp voor een ter plaatse
te stichen nieuw gebouw was reeds ge
reed. Door een voor de cultuur-historie
gelukkigen samenloop van omstandigheden
kon het plan niet doorgaan en was er voor
de vereeniging gelegenheid zich er het be
zit van te verwerven.
Zooals bij in Amsterdam verworven per-
ceelen in den regel het geval is, werd bij
de overdracht een pakket oude, op het
pand betrékking hebbende papieren over
gelegd. Het is opmerkelijk, dat de aanwe
zigheid van zulke oude stukken in de
hoofdstad evenzeer regel als zij elders uit
zondering is. Koopt men buiten een huis,
zelden krijgt men méér dan de allernoodig-
ste eigendomsbewijzen, de rest is verloren
gegaan.'
Het is bijna altijd interessar»'wanneer
men in die oude stukken wat gaat snuffe
len. Men staat verbaasd, hoeveel malen
huizen wel van eigenaar verwisselen. Wij
willen hier een „bloemlezing" uit de oude
stukken geven, ons bepalende tot verschil
lende eigendomsovergangen.
Hel oudste stuk. dat bij ons pand behoort
is een „Brief van Decreet wegens verhoop
bij executie" ten jare 1788. Het pand be
hoorde aan Andries Carel Smit, die van
de weduwe van Abraham Gripman, Marga-
retha 'Sonnabend een som van ongeveer
5000 had geleend tegen Z'A pCt., waar
voor het huis hypothecair verbonden was.
Smit betaalde geen rente meer, weshalve
de „Schepenen van Sloten, Sloterdijk, Os
dorp en de Vrije Geer" het pand openbaar
bij executie verkochten. Hendrik Kalvelage
werd voor 5420 eigenaar.
In 1800 stierf Kalvelage „in gemeldt
Huijs" en zijn weduwe Barbara ten Oever
verwierf den eigendom.
Barbara heeft zich blijkbaar spoedig het
verlies van haar ech'genoot getroost, want
reeds in 1801 was zij door Christiaan van
den Akker naar het altaar gevoerd; blij
kens de paperassen compareerde zij in ge
meld jaar met hem als haar echtgenoot,
voor notaris Jan Willaars, tot het doen
opmaken van een testament.
Na van den Akker s dood vinden we in
1809 Johan Har me Rieman als eigenaar, hij
verkocht het in het jaar 1827 voor 2800.
Veor Eggers is dit geen voordeelige koop
geweest, want we vinden een adte van het
elfde jaar waarin vermeld, dat hiKhet oude
huis verkoopt aan Poulus van Schravesande
en wel voor 2559. We meenen niét on
vermeld te moeten laten, dat de naam van
den notaris, die de acte passeerde, P, A.
de Genestet was.
Johan van Schravesande erfde het pand
van zijn vader en verkocht het ten jare
1856 aan W. A. G. Roelvink, tapper, vcor
5250.
Toen deze stierf in 1873 werd het huis
bij acte van scheiding toegewezen aan zijn
echtgenoote, later mevrouw Sondaal, geb.
Van Alfen.
Deze verkocht in 1905 dit bezit bij pu
blieke veiling, het werd toen gekocht door
B. L. W. Roelvink, die het, eveneens in
publieke veiling, overdeed aan P. C. de
Rooy in het jaar 1916.
De vereeniging Hendrick de Keyser kocht
het pand evenwel niet van dezen maar
van anderen, die er den eigendom van had
den verkregen. Het valt te verwachten,
dat zij de laatste eigenares zal zijn. Want,
geen op winst belustte ondernemer zal het
ooit van haa^ kunnen koopen. Het eenige
gevaar dat dreigt is het beruchte „ver
keer Eischt deze demon het gebouw op,
het zal niet meer te redden zijn. Maar tot
zoolang is het in ieder geval veilig.
Evenals elders in den lande heeft ook
Haarlem veel te kampen met ziektegeval
len, vooral griepgevallen. Omstreeks dezen
tijd doen zich dergelijke gevallen altijd
voor, doch vooral in een kwakkelwinter
cis wij thans hebben, is het aantal geval
len veel grooter. De griep draagt echter
een zeer goedaardig karakter. Meeren-
deels zijn het slechts lichte gevallen. Hier
ter stede heerscht dan ook niet het geval
wat zich in andere steden voordoet, dat de
ziekenhuizen overvol zijn met patiënten.
Het aantal roodvonk-gevallen schijnt ge
lukkig af te nemen. Deze besmettelijke
ziekte draagt mede een goedaardig karak
ter, zoodat ook hierbij Haarlefn in een gun
stige positie verkeert.
Andere ziektegevallen doen zich zoo
goed als niet voor, en als het weer iets
kouder wordt, wat voor den algemeenen
De verklaringen van Cook na zijn Russi
sche reis.
Hertzog gehuldigd voor zijn arbeid op de
Britsche Rijksconierentie;
Ontsporing van een sneltrein bij Boeka
rest; 8 gewonden.
De nota van Tsjin aan Kellogg van
Britsch standpunt toegelicht.
In 1927 zal een totale zonsverduistering
plaats hebben, die in Engeland en Noorwe
gen waarneembaar is.
Achtervolging van Opium-smokkelaars.
De opstand in West-Sumatra. Woning
van een stationschef met bommen bestookt.
Het Autobusbedrijf der Ned. Spoorwegen
Influenza in de Hoofdstad,
Aanzienlijke vermeerdering van verkeer
op den Waterweg.
Opening van het Radio-station te
Scheveningen.
Barometerstand 9 uur v.m.: 755. Stilstand.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.29.
Medegedeeld door het Ned. Kon. Meteoroi.
Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen van
4 Januari 1927.
Hoogste Barometerstand 768 6 m.M. te
Isafjord.
Laagste Barometerstand 732.5 m M te
Valdersund.
Verwachting van den avond van 4 tot
den avond van 5 Januari:
Matige, tijdelijk nog krachtige, later af
nemende, N. W. tot W. wind; waarschijn
lijk neg regen- of hagelbuien. Lichte vorst
des nachts in het O. Overdag dezejide
temperatuur.
gezondheidstoestand uit den aard der zaak
beter is, zal ook de griep wel spoedig af-
Zooals ieder jaar de lente den zomer
voorafgaat en de herfst gevolgd wordt door
den winter, is dit jaar in den Oudejaarsnacht
1926 in 1927 overgegaan. Zooels ieder jaar
is het oudejaar uitgeluid en het-nieuwe in
geluid met veel bombarie, dekselmuziek,
schieten, champagne-drinken of glaasjes met
punch. Iedereen, of hij Oudejaar van harte
vierde, of met de traditie heeft gebroken en
misschien met opzet 1926 heeft uit
geslapen, heeft gehoord dat klokslag twaalf
uur het jaar 1927 begonnen was. Of men
in diepen slaap was of zoo verdiept in een
spelletje skat of bndge, om twaalf uur werd
men door knallende vreugde-schoten, door
kletterende pannen en hoerazgeroep, er aan
herinnerd dat 1926 tot de geschiedenis be
hoorde. De sirenes der fabrieken gilden oor-
verdoovend hun schreeuwende wenschen
voor het nieuwe jaar de lucht in, de stoom
schepen in het Spaarne toeterden doordrin
gend pf dof, de locomotieven op het stations
emplacement mengden hun gefluit in het
welkomst-concert en daartusschen krijschte
vooral in sommige buurten, de schrille mu
ziek van pannen, deksels en dergelijke ge-
inproviseerde instrumenten. Ergernis over de
onwelluidende klanken voelt men op de eer
ste oogenblikken des jaars niet.
In het Bavo-dorp was de instemming met
het nachtelijk concert niet algemeen, waar
schijnlijk omdat de jongere bewoners op min
der gewenschte wijze er aan deelnamen.
Het is ook begrijpelijk dat de ouders er de
voorkeur aan geven de wenschen van hun
spruiten op andere wijze en anderen tijd te
vernemen.
In den afgeloopen nacht hebben kwa-
jongtns ingebroKen in het consumpiie-
gpbouwtje van het „Haarlem"-terreih. Een
aantal kogelflescbjes werd vernield, waar
schijnlijk om de glazen knikkers machtig te
worden. Andere voorwerpen werden niet
ontvreemd.
Een onderzoek wordt ingesteld.
Op verzoek van den Commissaris van
Politie te Haarlem is door de marechaussee
te Roosendaal de 48-jarige Th. v. D„ wo
nende alhier, gearresteerd, verdacht van
diefstal van een handwagen, gepleegd op
20 Mei 1926 ten nadeele van T. te Haarlem.
De man is naar Haarlem overgebracht.
Voor een café op de Ged. Voldersgracht
is gisteren een heerenrijwiel ontvreemd.
Men deelt ons mede,-dat het nieuwe ge
bouw der Coöp. Haarl. Groenten- en Bloem
bollenveiling ontworpen is door den heer
J. P. A, Nelissen, aan wien tevens de uit
voering is ongedragr"'