Nieuwe Haarlemsche Courant | 1927 | 8 januari 1927 | pagina 9

i

Radio-Omroep.

M A PI IM een verward praatje
IMHrlüIN, door FRANS MEIJER

B
B

ELCK WAT WILS
TREKJES.

Derde Blad

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.

Zaterdag 8 Januari 1927

Griep of katterigheid. Radio en Oudejaar. Ook een prijsvraag. Over den koning van,
Spanje en de Heilige Theresia.

KUNST EN KENNIS.

Koffie niet schadelijk

No. 479.

De feestdagen liggen thans achter ons en
van de periode van katterigheid zijn we
zoetjesaan overgegleden in een griep-epide-
mie. Wanneer we echter de verschijnselen
van deze epidemie nagaan, is het niet moei
lijk de relatie aan te wijzen met de beruch
te verschijnselen van een te overvloedig ge
bruik van panje en dergelijke vochten, die
volgens sommigen niet voor de eenden ge
brouwen worden, hetgeen men dan tevens
met een bovenmatig aantal bijbelteksten
weet te bewijzen.

Het is nu een week geleden dat het Oude
jaar ons verliet en van de traditioneele
voornemens van het Nieuw-jaar liggen e:
weer verscheidene in de papiermand en niet
nader te noemen plaatsen. Het smeltende
gevoel van eindelooze naastenliefde en vre
desgezindheid, dat we gewoon zijn te koes
teren bij geslaagde liefdadigheids-predica-
ties en Oudejaars-avondfuiven, is reeds op
ettelijke plaatsen beschadigd en als er even
een kleinigheid in den weg komt, staan we
alweer klaar om onze kennissen het tegen
deel toe te wenschen van hetgeen we hen
bij de wisseling van het Oude en Nieuwe
toewenschten.

Als je een Oudejaarsavond aan de Radio
meemaakt heb je het idee dat je de aarde
ruischend door de onmetelijke ruimte hoort
gaan, of de kringloop der hemellichamen
iets tastbaars is geworden.

Eer, die aan den lijve ondervonden heeft,
dat uren, dagn, maanden, jaren, als een
schaduw heenvliegen,

iets op van een dominé in Beverwijk, die
een spook zag, dat hem een rol papier toe
wierp, waarin zijn sterfdatum vermeld
stond, van een meisje dat slapende een dood
kist naast haar bed zag en twee dagen later
dood was, van een oude dame die te Am
sterdam meemaakte, dat haar broer, die als
zouaaf in het Pauselijk leger streed, het ge
vecht bij Mentana meemaakte en door het
dreunend spreken van den overigens eer-
biedwaardigen grijsaard, het zingen van
Handels Largo, het gedempte licht dat de
hoeken in het duister houdt, ben je lang
zamerhand zóó murw geworden dat je alles
begint te gelooven en je b.v. niet geneert
te bekennen dat je gelooft ook al eens zoo
iets gezien te hebben.

Het Largo zingt door den ether, en trilt
ver weg, misschien niet alleen onze damp
kring, maar heel de oneindige ruimte door
en je ontwerpt' een dolle fantasie die iets
rijstebrijachtigs heeft en waarin het Nietz-
sche-stelsel over den onvermijdelijken terug
keer van alle dingen en de leer van de Har
monie der sferen een belangrijk aandeel
hebben.

Opeens herinner je je een artikeltje van
Henri Borel gelezen te hebben over zijn be
zoek aan de Zuster van de Heilige Theresia
van LfSieux, en met het heerlijke gevoel ook
iets aan de stemming van absolute deugd
zaamheid bij te dragen, breng je het gesprek
op dit chapiter.

De muziek te Hilversum zet in: „Uren,
dagen, maanden, jaren."

Je voelt het oude jaar wegglijden.

Ik heb het gevoel dat ik eens had, toen
ik ziek was en men meende dat ik aan
stalten maakte het tijdelijke met het eeuwi
ge te verwisselen. Ik droomde op een biljart
te liggen en zigzag-gewijze weg te zinken
in een eindelooze ruimte. Later bleek het
maar een beetje humbug geweest te zijn, ge
tuige mijn springlevende gezondheid van
deze dagen. Maar zoo leek het mij thans of
de wereld op een plankje lag vastgebonden
en langzaam vergleed naar een land waai
tijd noch ruimte is.

te wenschen en opeens is het de spook-
oom met zijn fantastische verhalen, die de
opmerking maakt, dat wijn en champagne
zoo gauw sentimenteel maakt, en tot over
maat van ramp voegt hij daaraan toe dat
het eigenlijk onzin is Nieuwjaar te vieren,
omdat het slechts een denkbeeldige punt is,
die we achter een bepaalde periode gezet
hebben.

j De klokken van de Sint-Vitus-toren ein-
digen met eenige verstrooide klanken en
door een zwaai aan de knop zeilen we naar
Engeland, waar het nog tien minuten vóór
twaalven is en waar het Nieuwjaar zijn in
trede nog niet gedaan heeft.

Dan is het of de tijd iets tastbaars is en
of je de aarde vóelt gaan.

Terwijl buiten donderbussen en ouderwet-
sche revolvers knappen, dreunen van gene
zijde der zee de psalmen aan. Dan begint er
eveneens een klok te luiden. De klanken
hebben een heel ander karakter, zijn voller
en muzikaler. Het duurt slechts kort, want
opeens knalt de feestvreugde los in Al-
bert-Hall.

Een geweldig spektakel brandt er los, ei
wordt gegild en gejoeld, geschaterd en ge-
ljruld en boven dit alles uit stampt en hijgt
de jazz-band.

Ik hou van je

Want eerst is het Berlijn dat de noodige
voorbereidingen maakt voor de ontvangst
van het Nieuwe jaar, maar omdat je buur
man op denzelfden golf zit te peuteren stem
je heel gauw af op Hilversum, waar een
klein trio Handels Largo inzet, waardoor je,
in combinatie met de genoten vochten, al
heel gauw op dreef komt en je gevoelens
gaat koesteren en dingen gaat zeggen, die je
onder iedere andere omstandigheid kinder
achtig zouden lijken.

Het gesprek van den ouden oom, die met
zijn tijd geen raad wist is langzamerhand op
de dooien terecht gekomen en vandaar op
spoken en spookverschijningen die tot 's
mans dagelijksche connecties schijnen te be-
hooren. In een doezelige stemming vang je

,.j_ >*t'i

oom, die op Oudejaarsavond spook
geschiedenissen ophaalt.

Zelfportret 5 Jan. 1927.

Van tijd tot tijd stuurt je buurman, die
nog even vóór het Nieuwe-jaar een ander
station wil opvisschen, net als een straat
jongen nog even vlak vóór de tram wil
oversteken, nog even je stemming in den
war, door ongenadig te genereeren, maar je
bent reeds murw genoeg geworden om ge
durende enkele minuten je medemenschen
alle leed te vergeven dat ze je aandoen of
hebben aangedaan.

Dan opeens beeft de stem van den Draad-
loozen omroeper door de blauwe sigaren
walm heen en nauwelijks heeft hij zijn
Nieuwjaars-wensch gesproken of de toren
klok van de Sint-Vitus-kerk te Hilversum
begint te luiden. Het is een warreling van
bronzen-klanken die door de ruimte cir
kelt. Moeizaam heffen we ons omhoog uit de
diepe stoelen om elkaar een Zalig Nieuwjaar

Je t'aime

Het heeft iets demonisch.

Het is of je het bruisen hoort van. een
geweldigen heksenketel. De banjo's ratelen
in feilen cadans, en de bedienaar van de
schuiftrompet lijkt den helschen gloed op te
poken. Het is het stalen geraas van een
gonzende fabriek waarboven uitgillen de
sirenen, het is of de aarde dreunt onder
het geweld van duizenden dynamo's.

Zoo is het Nieuwe jaar ingezet.

Terwijl ginds in de eindelooze ruimte de
klanken van Handel's Largo nog potentieel
aanwezig zijn, omdat de ethergolven Zt
voortdragen door de ongekende ruimten, is
hier het nieuwe jaar begonnen met den
heftigen cadans van de nieuwe phase, die
de wereld is ingegaan.

En als we den tijd hebben om te wachten
hooren we uren later dezelfde stemmingen
in de Nieuwe Wereld aan gene zijde van
den Oceaan

Als je zoo de uitingen van feestvreugde
in de verschillende landen overziet, krijg je
onwillekeurig den indruk, dat wij Hollanders,
waarschijnlijk wel de degelijkste menschen
ter wereld zijn. We zijn ten allen tijde dege
lijk, tot zelfs in onze ondeugden.

Dezer dagen werd ergens niet in Ne
derland, want daar zijn wij te degelijk voor,
nietwaar een prijsvraag uitgeschreven
voor een naam voor drie kleine, pasgeboren
hondjes.

Het aantal inzendingen was legio, omdat
er een heeleboel menschen waren die niets
anders te doen hadden, en de jury had een
moeilijke taak zooals men dat pleegt
uit te drukken.

Eindelijk was men het erover eens ge
worden en werd de prijs toegekend aan een
juffrouw, die voorstelde de beestjes Bebe,
Nini en Toto te noemen, aldus te zamen
vormende den voornaam van Benito Mus
solini.

Als je zooiets hoort, voel je onmiddellijk
dat onze Nederlandsche taal een sof is. Hoe

Largo v. Handel.

zou men dergelijke diepzinnige kunstjes
moeten uithalen met onze banale Holland
sche namen als Van Aalst en Mengelberg.

Laten we b.v. den geëerbiedigden naam
van onzen burgemeester eens nemen. Nog
daargelaten, dat het woord Maarschalk al
leen voor tweelingen bruikbaar zou zijn,
hoe zou het klinken, als we onze huisdier
tjes Maarmaar en Schalk-Schalk gingen noe
men.

't Klinkt eenvoudig allerellendigst.

De naam Heerkens Thyssen is opzichzelf
al onbruikbaar, omdat men daarmede alleen
vierlingen kan bedienen en deze zeer wei
nig voorkomen.

Welke namen u overigens ook bedenkt,
ze blijken allen onbruikbaar voor het ver
heven doel.

Welke andere conclusie valt hieruit te
trekken, dan dat onze taal absoluut onbruik
baar is, misschien uitstekend geschikt is
voor handelaars in metselmaterialen en mai-
garinefabrikanten, maar absoluut onvoldoen
de moet heeten voor de zoetere aandoe
ningen des levefcs.

Daar een liefdesverklaring algemeen als
een der zoetste evenementen in het leven
wordt bschouwd, kunnen wc deze crisis tot
voorbeeld nemen. Vergelijken we slechts
het smeltende „je 't'aime" van den Fransch-
man met het blikkerige „ik hou van je" van
den Hollander, waarmee je je zelfs onder
de beste condities zoo stumperig voelt.

Er zijn er meer, die het zoo gevoeld heb
ben en het is niet voor niets, dat Hooft
ergens zegt van een Spaanschen koning
wie het geweest is, weet ik waarachtig niet
meer, (misschien dat Dr. Sterck mij op weg
zou kunnen helpen) dat deze vorst
Spaansch sprak met zijn volk, Fransch met
zijn hof, Latijn met God en Italiaansch met
de dames, wien hij, naar Spaansche zede,
achtereenvolgens zijn liefde schonk.

Vóór mij ligt 'n Hcllandsche vertaling van
het bekende werk van de Kleine Theresia:
„Histoire d'une ame, écrite par elle même".
Het is een flinke, zorgvuldig bewerkte uit
gave, maar nergens is de schrijver erin ge
slaagd den zuiveren, ontróerenden toon te
treffen, die het oorspronkelijke werk ken
merkt. De naieve poëzie en de kinderlijke
vergelijkingen gaan in onze taal e-nvoitdig

Knock-out.

kapot en krijgen iets gemaakts, hetgeen in
het origineele Fransch niet het geval is.
Ik geloof zelfs, dat men door het lezen va:>
deze Hollandsche vertaling een héél ver
keerden indruk zal krijgen van deze Hei
lige en dat zelfs zij, die niet door een sterk
inwendig geloofsleven met deze teederheid
reeds eerder vertrouwd raakten, een zeke
ren afkeer zullen ondervinden. Daarom, als
het even mogelijk is, moet men dit werk in
het Fransch lezen, zooals het geschreve;»
is en waarin de sublieme woorden van deze
kinderlijke Heilige in de ware atmosfeer
gekend kunnen worden.

„Zien we af van patiënten, die hierom
trent hun dokter behooren te raadplegen,
dan kan gevoegelijk worden gezegd, dat
een zelfs meer dan normaal gebruik van
koffie vols rekt niet nadeelig is voor de
gezondheid van den drinker." Aldus dr.
A. avn Raalte, directeur van den gemeen
telijken keuringdienst van waren, te Am
sterdam, in een hoofdartikel in „Voeding en
Hygiëne." En hij geeft daarover een in e-
ressante beschouwing, waaraan we het vol
gende ontleenen:

„Laat ons eens zien: Als moeder de
vrouw koffie zet, zoodat op ieder lid van
het gezin 'A lood (is. 5 gram) koffie word.
genomen, dan is zij royaal! Nemen we aan,
dat alle daarin aanwezige caffeine in de
koffie overgaat, dan krijgt ieder van ons
met de gezette koffie 50 m-G. caffeine naar
binnen. Drinken we nu driemaal daags kof
fie, dan nemen we per dag dus 150 m. G.
caffeine tot ons.

Welnu, de Nederlandsche Pharmacopoea
geeft als grootste hoeveelheid caffeine, die
men mag nemen, per keer 250 m.G., per
dag 1 gram.

Zelfs een stevig koffiedrinker blijft dus
ver beneden de hoeveelheid, die hij onge
straft kan drinken en daaruit blijkt dat de
schadelijkheid van koffie voor gezonde
personen een fabel is.

ZONDAG 9 JANUARL

HILVERSUM, 1050 M. 10.1512 uur, uit
zending van den dienst in de St. Domini-
cuskerk te Amsterdam. De Gregoriaan-
sche gezangen zijn: Voor het Kyrie:
Spreuken 23 v. 24-25. Na het Gloria: Ps.
26 v. 4 (St. B. Ps. 27). Ps. 83 v. 5 (St. B.
84). Isaias 45 v. 15. Na het Credo: Lucas
2 v. 22. Na het Agnus Dei: Lucas 2 v. 5.
Door het koor der St. Dominicuskerk
wordt uitgevoerd: De „Missa in honorem
Sanctissimae Trinitatis", van Hub. Cuy-
pers, voor 4st. mannenkoor o. 1. v. den
heer G. Kimmijzer. Orgel Evert Haak. Na
de H. Mis: Het „Tantum ergo", van Witt
en het „Jubilate" 4-st. mannenkoor van
C. Aiblinger. Predikatie door den Wel-
eerw. Heer P. J. de Roos, voorz. v. h.
Hong. Kindercomité te Amsterdam, over
Liefde zonder Grenzen. 12.30 Kamer
muziek door het Trio „Pro Arte", be
staande uit de heeren: H. Boudijn, viool.
P. Rich. Sombroek, cello. G. J. Haalebos,
piano 2.30 Namiddag-concert door de
Amsterdamschc Orkestvereeniging, o. 1.
v. Frans van Diepenbeek. In „Artis",
Amsterdam. 5.20 Uitzending van den
dienst in de Geref. Kerk te Hilversum
(Zuiderkerk). Voorganger: Ds. N. Willemse
te Abcoude. 1. Orgelspel. 2. Votum en
Zegen. 3. Zangen Ps. 95 v. 1. en 4. 4
Lezen Geloofsbelijdenis en 2 Kor. 5:11-21.
5 Zingen Ps, 106 v. X 6 Gebed. 7. Tekst:
2 Kor. 5:17. 8. Inleiding preek. 9. Zingen
Ps. 103 v. 2 en 3. 10 le ged. preek. 11
Tusschenzang Ps. 119 v. 9. 12 2e ged.
preek. 13 Dankgebed. 14 Zingen Ps. 92 v.

7 en 8. 15 Uitspreken van den Zegen.

8 uur Persber. 8.10 „Rigoletto", groote
opera in 4 bedr. Muziek van G. Verdi.
Voorbereiding en alg. leiding: Chris de
Vos. De Hertog van Mantua J. R.
Schulze. Rigoletto Paul Pul. Gilda
(dochter van Rigoletto) Jeanne Baci'.ec.
Sparafucil, een Bravo Henri Bloemgar-
aen. Madeleine, zijn zuster Annie Hof
man. Joanna, gouvernante van Gilda
Jo Jansen. Graaf Montezone M. v.
Reen. Marcello Ridder A. Hendriks.
G-aaf Ceprano B. Leeuwin. De Gravin,
zijn echtgenoote Kitty Florel. Het stuk
speelt in Mantua in de 16e eeuw. Het ver
sterkte H. D. O.-orkest, Dir. J. J. v.
Amerom.

DAVENTRY, 1600 M. 3.50 Russisch pro
gramma. Symphonie-orkest en R. Radfort,
bas. Solomon, piano 5.506.20 „Sis
ter Clare" van L. Housman, tooneclstuk.
8.20 De klokken van St. Martin-in-the-
fields. 8.35 Kerkdienst. Preek door
Rev. Fleming. 9.15 Causerie: The Royal
Northern Hospital. 9.20 Weerber.,
nieuws. 9.35 Vocaal concert door het
koor o. 1. v. S. Rovinson, Strijkmuziek.
9.5011.05 Concert. F. Woondman,
sopraan. K. Goodson, piano. A. Samsons,
viool. 11.1011.20 The silent Fel
lowship.

PARIJS „RADIO-PARIS", 1750 M.
1.052.10 Concert. Orkest en Cadex,
zang. -- 5.055.55, Conce-t door de Jazz
Symphonic. 8.5011.20 Concert. Or
kest, jazzband en vocale solisten. Popu
lair programma en dansmuziek.

KÖNIGSWÜSTERHAUSEN, 1300 M. en
BERLIJN. 484 en 566 M. 8.20 Morgen
concert. Orgelspel en koorzang. 10.50

12.10 Concert. Symphonisch blaas-orkest.
3.506.20 Concert. Steiner-kapel.
7.50 Wagner-avond. Orkest. 9.5011.50
Dansmuziek door het orkest Eette.

LANGENBERG, 468.8 M. 8.20—9.20 Mor
genconcert. Preek. koor, orgelspel.
10.2010.35 Een kwartiertje over Goefhc.
Voordracht door Dr. Barthel. 11.20
12.20 Concert. Dortmunder strijkkwartet
(2 violen, viola, cello). 3.505.20 Orkest
concert. 7.209.15 Orkestconcert (or
kest van 60 musici). 9.2010.50 Dans
muziek.

HAMBURG, 394.7 M. 8.35—9.50 Morgen-
concert. 12.251.05 Orkest-concert.
1.051.50 Kamermuziek. 4.205.50
Orkestconcert. 7\2311.15 Concert.
Uit de bekende opera's en operette s.

BRUSSEL, 509 M. en ANTWERPEN, 266
M. 8.5010.50 Orkestconcert. Mme.
Germain, zang. Om 9.50 onderbroken
door een lezing.

•Steects het Nieuwste ia/tactto.

Gjg* Va/c/cunctr<ze /tersteftï//<?cn yeMiarbo/yd.

MAANDAG 10 JANUARL

Hilversum 1050 M. 12.00 Politieber. 3.30
4.00 Vrouwenhalfuurtje door Mevr. Rhé-
monda. 5.00—5.00 Kinderuurtje door Mevr.
Ant. v. Dijk. 6.006.45 Concert door het
H.D.O.-orkest. Engelsche muziek. 6.45
7.15 Tuinbouwpraatje door den heer P-
Lemkes, over: Behandeling van eokele
kamerplanten. 7.157.45 Engelsch* les
voor beginners. 7.45 Politieber. 10.00
Persber. 8.10 Roosendaalschr avond. 1 K.
E. Harmonie „Vlijt en Volharding", dir.
Adr. Somers 2. St. Alfonsus-koor, dir. Th.
Gieles. 3. Spreker: de heer J. F. Stadhou
ders, over: Roosendaal en zijn inwoners.
4. Symphonie's Unie en Kat-h. Kring, dir.
A. Somers. 5. Dubb. mannenkwartet, dir.
J. Tierolff. 6. K. E. Harmonie „Erato",
dir. A. J. Maas. 7. St. Janskoor, dir. J.
Tierolff. 8. Pianosolo mej. A. Somers. 9.
Jubileumcantate 1923, gem. koren van
Kath. Kring en de Ver. lot voortzetting
der K. H. Unie. onder leiding van Hr.
Somers. 10. Jazzband, leider: Broeder Ar-
senius. 11. Trio. 12. R. K. Mannenkoor
„Concordia", Ant. Tierolff. 13. Chr. Gem.
Zangver. „Excelsior", dir. H. J. Schulte.
14. Roosendaalsche liedjes. 15. N. K. Har
monie „Vlijt en Volharding", dir. Hr. So
mers.

Daventry, 1600 M. 11.201.20 Concert Da-
ventry-kwartet en solisten (sopraan-con
tra alt tenor piano). 1.202.20 Orgel
concert van de St. Michaëls-kerk 4.20
Dansmuziek door de IL A. C. band. 5.20
Huishoudpraatje. 5.35 Kinderuurtje. 6.20
Orkestconcert. 6.45 Padvindersbulletin
6.50 Weerber. nieuws. 7.05 Orkestcon
cert. 7.20 Causerie. 7.35 De 48 Preludes en
Fugues van Bach. Pianomuziek. 7.45
Spaansche lezing. 8.05 Vocaal concert
door het koor van de Featherstone Road-
boy's school. 8.35 „Rouget de l'lsle", le
gende van de Marseillaise van Wilts en
Langbridge. 9.05 Liederen van Brahms,
door Mark Raphaët-zang met pianobe-
gel. 9.20 Weerber. nieuws. 9.35 Causerie.
9.50 Fraser-Simson avond, o. 1. v, den
componist O. Groves-sopraan. D. Noble,
bariton, orkest. 10.50 Populaire balletmu
ziek. 11.2012.20 Dansmuziek.

Parijs „Radio-Paris" 1750 M. 10.5011.20
Persber. en muziek. 12.502.10 Concert.
Orkest Gayina en Mme Allard, zang. 5.05
5.55 Literaire matinee. Declamaties en
muziek (piano en viool). 9.0510.50 Con
cert Orkest en vocale solisten.

Königswusterhausen, 1300 M. 1.502.20 en
2.507.20 Lezingen en lessen. 7.359.50
uitzending van het programma van Leip
zig. Groot orkest-concert. Nieuw-Russi-
sche avond. Declamaties.

Langenberg, 468.8 M. 10.20—11.50 Orkest-
concert. 3.203.50 Lezing: Die kunst des
Sprechens. 3.505.2Q Concert door klein-
orkest. 6.206.50 Causerie over het
avond-concert. 7.209.20 Symphoniecon-
cert. 1. Dopper: Ciacona Gotica; 2. Bruck
ner: 7e Symphonie.

Hamburg 394.7 M. 11.501.20 Orkestcon
cert. 1.252.05 Kamermuziek. 3.354.20
Kamermuziek en balladen. 5.206.20 Or
kestconcert. 6.459.20 „La Bohème," ope
ra van Puccini.

Brussel 509 M. en Antwerpen 266 M. 8.20
De Radio-courant. 8.5010.50 Operette
muziek. Orkest en solisten.

WENSCHT U EEN RADIO-

ontvang-installatie die in elk opzicht af
is, laat U deze dan aanleggen door
RADIO MOORS, Koningstraat 27
Haarlem, en U is ten volle tevreden.
Alle installaties met volle garantie.

4233 6

Tooneelpraatje naar
aanleiding van

De liefhebberij voor tooneelspelen zit
ons, Katholieken, in het bloed.

We behoeven maar een blik te slaan in
het R.K. vereenigingsleven, en we ontmoe
ten tientallen jongens, meisjes, jongeman
nen, jongedochters, dames en heeren, die
zich in hun vrije uren bezig houden met
deze kunst, of althans trachten hun planken
prestaties aan het woord „Kunst" tejverbin-
den.

Het feit, dat de oorsprong van het too-
neelspel (van het tooneelspel als „waarschu
wende spiegel") te vinden is bij onze Room-
sche voorouders, zal hieraan wel niet heele-
maal vreemd zijn. We kunnen dus gerust
spreken van een overlevering.

Zeker, de heidensche Germanen hadden
reeds hun wapendansen en zwaardspelen
als middel tot ontspanningde Grieken
hadden hun comoediën en tragoediën, die
weer door de Romeinen werden afgekeken
maar toen het Christendom zich met het
tooneelspel ging bezighouden werd deze
kunst van lieverlede algemeen beoefend.

Het was wel noodig ook, dat de Christenen
Zich er mee gingen bemoeien. Om hiervan
overtuigd te zijn behoeven we alleen maar
te herhalen de uitspraak van een Chryso-
Stomus, die reeds toen het tooneel noemde
„een school der zwelgerij, en een oefenter

rein der uitspattingen". Wel hebben som
mige geschiedschrijvers het doen voorko
men alsof Chrysostomus zich kantte tegen
alles wat tooneel heette, de waarheid is,
dat hij alleen het slechte tooneel veroor
deelde en het goede heeft helpen bevorde
ren.

Je moet onwillekeurig glimlachen wanneer
anti-katholieken bij onze campagnes tegen
slechte stukken en films uitroepen, dat die
Roomschen tegenwoordig overal hun neus
in steken. Van begin af aan toch is er de
strijd geweest tusschen het goede en het
j slechte tooneel, zooals die er altijd ook ge
weest is tusschen goede en slechte lectuur,
schilderkunst, danskunst enz. Het Room
se he tooneel heeft altijd zijn taak, zijn roe-
ping gehad en in steeds aanwassende macht
hebben door al e eeuwen de nieuwe geslach
ten die taak voortgezet.

Wel jammer is het, hoewel verklaarbaar,
dat het begrip roeping ten opzichte van 'de
tooneelkunst door de veelvuldigheid der
beoefening erg aan het verwateren is.

Verklaarbaar, omdat zoo zoetjesaan alles
in de tooneelkunst is gaan liefhebberen.

Het begint eigenlijk al met de kleuters,
die, verkleed als nonnekes, paterkes, Chi
neesjes, engeltjes, heiligen, apostelen enz.
in de H. Kindsheid-processie meeloopen.
Dat is nog wel geen tooneel, maar toch de
eerste stap er naar toe. Later spelen de jon
gens en meisjes mee in stukjes voor school
feest-uitvoeringen, wéér later in de patro
naatsclubs of andere jeugdkringen.dan
in de tooneelafdeelingen van Jonge Vrou
wenbond, Gezellen, R.K. Sportclubs, St.
i Franciscus-Liefdewerk, Francisca-Romana,
Jonge Middenstand, R.K. Volksbond, Kring,
R.K. Studenten-vereeniging, Lyceum, enz.
enz., trien gelieve zelf het ontbrekende maar
aan te vullen.

I Zooals gezegd je kijkt maar rond en je
ziet 'n getal tooneel-enthousiasten. Tegen
woordig hebben ook verschillende vak-
organisaties 'n eigen tooneelclub in andere
plaatsen hebben we vaste tooneel :lubs van
de R.K. Postbeambten, Politieagenten,
I onderwijzers (essen) tooneelclubs van Ja-
min-personeel, van Philips-personeel en van
employe's van ettelijke industrie-onderne
mingen voorts hebben in 't Zuiden zoo
j goed als alle Harmonie- en Fanfai e-gezel
schappen, alsook vele zangvereenigingen
een afzonderlijke tooneelafdeeling.en
wordt er aan tooneel gedaan zoowat op alle
pensionaten, kweekscholen, gymnasiums,
missiehuizen en andere Katholieke inrich
tingen van opvoeding en onderwijs. Het
kleinste gehucht heeft zijn tooneelclubs
van werk! e 'envereeniging, patronaat, Ma-
ria-vereeniging en Kruisverbond. In alle
hoeuen en gaten van ons landje wordt co-
medie gespeeld.

Als de lezer nu denkt, dat ondergeteeken-
de dit verschrikkelijk vindt, of zachter ge
zegd afkeuit, dan heeft hij 't mis
Die tooneelliefhebberij op zich zelf, mits
onder bevoegde leiding, kan heelemaal
geen kwaad en mag onder de onschuldigste
genoegens worden gerangschikt. Maar er
zijn er velen, die het zoo ongeveer gelijk
stellen met het genoegen van biljarten, ke
gelen, visschen, of dat van 'n kaartclub of
naaikransje. Anderen spelen tooneel, om
hun eigenliefde te streelen, om te laten zien
dat ben ik en dat lean ik wéér anderen,
om 'n zekere „nadere kennismaking" te
vergemakkelijken en er zijn er ook, die het
doen, omdat ze 't „zoo lollig" óf „zoo leuk"

I vinden. Het doel, dat toch zoo mooi is, wordt
uit het oog verloren.Wat praten we
Velen hebben er zelfs nooit aan gedacht,
dat er nog zooiets als 'n roeping aan vast

zat. „Ik speel voor m'n liefhebberij"
Zeggen ze „en daarmee uit l"

Goed, dan doet u datniemand zal
het u beletten, of u dat genoegen misgun
nen.... maar vergeet dan asjeblieft niet,
dat ge katholiek zijt, en als katholiek, óók
al is het louter liefhebberij van u, toch nog
een plicht hebt na te komen. Biljarten, vis
schen, kaarten, schaken, dammen, kegelen
doet ge voor uw eigen genoegen, maar too
neelspelen doet ge voor het genoegen van
een anderen die ander is uw geloofs
genoot, die komt, om wat goeds te zien en
te hooren, al behoeft het dan (in uw geval)
direct niet stichtend te zijn. Laat het gebo-
dene nóg zulke lichte amusements kost zijn,
ge hebt in ieder geval te zorgen, dat de eer
lijke, volle, gezonde, de Roomsche lach door
uw zaal klinkt, en die moet ge verkrijgen
door het geven van nou ja „kunst",
die in zien toch degelijk is en waaraan ern
stige studie is voorafgegaan. Waarmee we
tevens willen zeggen, dat uw repetitie
avonden werkelijk ook oefen-avonden moe-
ten zijn, die beheerscht worden door de wil,
om iets moois te brengen. In de uren, dat
gij uw toeschouwers werkelijk amuseert,
zal er geen tijd zijn voor verkeerde daden
of gedachten en als ge, door steeds beter
te willen, uw publiek blijft trekken, dan
houdt ge het af van ont: panning, waarvan
de soliditeit niet zoo safe is.

Vat ge uw „liefhebberij" zóó op, dan
kunnen we toch nog respect er voor hebben.

Meer respect hebben we echter voor de 1
amateurs, die de waarachtige roeping van
het Roomsche tooneel begrijpen en daar
naar trachten te handelendie, in ferme

eenheid van Roomsche clubgeest, hun best
doen, om de Katholieke gemeenschap we
zenlijke kunst te brengen. Goddank zijn

er velen onder onze dilettanten, die met ernst
dat mooie doel nastreven.

Maar onder die velen zijn er óók weer,
die, hoewel bezield met een prijzenswaar
dige goede wil, door gemis aan voldoende
kennis, vaardigheid en goede lei i g niet
kunnen geven wat noodig is, om de rijen
der strijders naar behooren aan te vullen.

Het is heelemaal niet erg als ge een be
scheiden plaatsje op de tooneelplanken
inneemt.ook niet erg als ge zelfs op dat
bescheiden plaatsje nog wat onbeholpen
staatAls ge steeds de gedachte op die
planken meedraagt „Ik help naar vermo
gen mede aan een daad van Katholiek be
lang", dan zal uw werk vruchtbaar zijn en
ge zult met leergierigheid aanvaarden wat
ernstig meenende voorlichters u zeggen en
raden.

Wanneer zwakken en sterken, bekwamen
en minder bekwamen, gedreven door een
zelfde eerlijk enthousiasme, optrekken tot
het verrichten van die goede taak, die toch
óók een zaak van God is, dan zal het Room
sche amateurstooneel nog veel en groot
sociaal werk kunnen doen.

In dit teek** zullen staan de twee cursus
avonden over Katholiek Dilettanten-tooneel,
die de R.K. Volksuniversiteit zal geven op
aanstaande Maildag 10 Januari, en op
Maandag 24 Janöfn in een der zalen van de
Sociëteit St. Bkvo.

Als spreker zal optreden de welbekende
heer H.B. v.d. Sande, een man, die tiental
len jaren midden in de praktijk van het R.K.
liefhebberij-tooneel heeft gestaan, die ons,
Roomsche dilettanten, een warm hart toe
draagt en bezield is met een heilig vuur,
om de Roomsche tooneelkunst te helpen
verheffen en veredelen. Hij zal u niet ver
moeien met ver achter ons liggende toon eel-

histories of idealistische toekomstmuziek,
die vaak is gecomponeerd, maar nooit ge
speeld zal worden doch in eenvoudige,
bevattelijke taal wil hij spreken tot alle
Katholieke tooneeldilettanten van Haai Lm
en omstreken en met hen bespreken de
vraag „Wat moeten we doen en hoe moeten
we het doen V'

We verwachten al onze Katholieke too-
neelbcoefenaars, en dat zijn er niet weinig,
want het Jaarboekje van Katholiek Haarlem
vertelt ons, dat alleen reeds in onze stad
meer dan twintig Roomsche tooneelcluba
en tooneelafdeelingen van Katholieke or
ganisaties zijn. Die het goed meenen met
de taak van het Roomsche tooneel, hun
taak dus, beginnen met aanstaande Maandag
naar St. Bavo te komen, waar de leden vaa
„Alberdingk Thijm" hen als ware tooneel-
vrienden zullen ontvangen. Voor hen, wier
vereeniging onder K.S.A.-verband staat
(leden van R.K. Standsorganisaties dus)
bedraagt het cursus-geld één kwartje per
avond voor particulieren 50 cents per avond.
Practisch komt het hierop neer, dat bijna
iedereen voor 25 cents per avond van deze
leerzame cursus zal kunnen profiteeren.

Ook de mannelijke en vrouwelijke Room
sche tooneelisten ten Zuiden en ten Noorden
van Haarlem verwachten we. Laten we,
door groote opkomst, toonen, dat in en rond
onze Spaarnestad liefde en ijver is voor
onze mooie Roomsche tooneelkunst

Dat u nog niet in 't bezit zijt van een toe
gangsbewijs behoeft geen bezwaar te zijn.
Men zal u er Maandagavond aan de zaal
gaarne alsnog van voorzien.

G. N.