In en om Haarlem
1
VA
W
Voornaamste Nieuws
ONZE UITKEERINGEN
!eder die dit Iee«t
Stadsnieuws.
ml
Donderdag 27 Jan.
1327
50ste Jaargang No. 16466
Aangilie moei, op slraffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na hel ongeval
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad
Uit den Gemeenteraad.
De onbewoonbaar verklaarde woningen aan de Mariastraat te Hillegom
schijnen een bijzondere aantrekkingskracht te hebben uitgeoefend op de
vernielzucht der Hillegomsche jeugd. Bovenstaande foto laat iets van de
verwoesting zien.
DE KALENDER VAN DE
HAARLEMSCHE VRIÏW.
OUDERDOMSVERZEKERING
DE PLANNEN
VOOR EEN TUINDORP
IN HAARLEMMERMEER.
Het antwoord van den Minister
Verkiezing Prov. Staten
Noord-Holland.
De held.
Nederlandsche Reïsvereeniging.
WEERBERICHT.
Reizende schoolbioscoop.
m
OP OROND VAN ONZE GRATIS
- ONGELUKKEN-VERZEKERING
-ZESTIEN HONDERD GULDEN
IN TWEE WEKEN TIJDS
Zeven honderd vijftig Gulden
keerden wij uit. aan de Wed. J. WASSENAAR
WARMERDAM, Haarlemmerstr. 9. Hillegom
wegens een Tramongeluk met doodelijken af
loop, dat haar echtgenoot is overkomen
Vijftig Gulden
betaalde wij uit aan Mejuffr. E. PARLEVLIET-
v. WARMËNHOFEN. IJmuiderstr. 9, Noord-
wijk, wegens e?n aan haar overkomen ongeval
en nog niet tot onze vaste lezers behoor'
geven w ij den welgemeerden raad
Abonneert U op de Nieuwe Haarlemsche Courant
het beste en meest gelezen Roomsche Dagblad in Uw omgeving
DE ADMINISTRATE
Be abonnementsprijs bedraagf 7003
Haarlem'en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal3.25
franco per post per kwartaal bij
vooruitbetalingJ 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No 13866 (3 lijhen)
Postrekening Ne 5970
HIEUWE HAARLEMSCHE CMT
Advertentiên 35 cents per regel
traag- en aanbod-advertentiën 1-4
egels 60 cL per piaatsing: elke
regel meer 15 ct, bij vooruitbetaling
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezonden mededeeling 60 ct,
per regeL
Bij contract belangrijke korting.
Alle 'ibónné'sop dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f QOflfl Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7;in bij een ongeval met f OCfl bij verlies van een hand, f |02 bij verlies van een f CjjV bij 'n breuk van f Éfl bi
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende ukkeeringen *iUUUe verlies van beide armen,, beide beenen of beide oogen; doodelij ken afloop«Ju/ een voet of een oog; duim of wijsvingerbeen of arm; 1 an
bij verlies v. eej
andere vingee
De lucht in de Raadzaal was bezwan
gerd met verkiezingsstoffen. Er was niet
méér noodig dan dat een scherpe tong
even over de tanden streek, om een ont
ploffing te veroorzaken. In onze anders zoo
kalme, bijna saaie raadszaal, was thans den
geheelen middag rumoer en woeligheid.
Men moest telkens zijn hoofd vasthouden,
niet enkel om te luisteren, maar ook van
verbazing: bij de eenvoudigste onderwerpen
van verkoop van een stukje grond of uit
gifte in erfpacht, wijziging van een regle
ment of wat ook, stond plotseling een
raadslid te fulmineeren over verzaking van
socialistische of andere beginselen; hoorde
men over den schoolstrijd, over alle denk
bare princiepen en geestelijke geschilpun
ten praten als in de Tweede Kamer bij de
jaarlijksche begrootingsdiscussies. Vooral
de heer Peper had het telkens met de
S.D.A.P. aan den stok. Nu onze communist
het kleine slandjc, dat hem op den raads-
stoel bracht, ziet splijten in anti-stem-
dwangzingers en pro- en anti-Wijnkoopia-
nen, nu is het uitzicht op zijn terugkomst
in September vervaagd tot eén dunnen
mist. Nu vlamt ook zijn haat tegen de
sociaal-democraten ongemeen fel op en
deze laatsten, die den eenzamen communist
anders maar wat laten praten, vallen nu met
drieën en vieren tegelijk op hem aan. Uit
des heercn Koppens mond snelde zelfs op
een oogenblik aan Peper's adres de inter
ruptie: „dat is schunnig," welke lieflijkheid
bij een berisping van den voorzitter werd
gewijzigd in: "t is dun!
't Wordt benauwd binnen Haarlem's enge
grenzen en even benauwd in den Raad van
klein Haarlem Heeren van den Haag, hebt
medelijden met onzen Raad, die altijd, on
danks een groote socialistische fractie, den
goeden toon bewaard heeft Verlos ons van
onze knellende banden, opdat een frissche
Raad van eén Groot Haarlem weldra de
goede, oude traditie moge voortzetten!
Wij laten al de incidenten nu verder
voor wat ze zijn, om ons tot enkele op
merkingen over bet zakelijke van de be
raadslagingen te bepalen. Daar was voor
eerst het voorstel van B en W om een
fonds te vormen uit de overschotten der
middens tands-woningbouyvvereenigingen om
daarmee de eventueele verliezen van som
mige dier bouwvereenigingen te dekken.
De zaak ging in casu hierom: bij de Wo-
ningbouwveréeniging Patrimonium wordt op
de middenstandswoningen winst gemaakt.
Die winst willen B en W reserveeren en
daaruit bet verlies op de exploitatie van
de woningen der HaarRmsche Wonïngstich-
Iting bestrijden. Nu is bet eigenaardig, dat
hetzelfde Patrimonium cck arbeiderswonin
gen exploiteert, waaron belangrijke verlie
zen worden geleden Ibij buren van 7.80
per week, moet wekelijks door Ruk en
gemeente 5 per woning of 84.000 per
jaar worden bijgelegd!) De heer de Braai,
voorzitter der stichting, zuchtte, dat het
zoo iammer was. dat de wins' van de mid-
denstandswoningen van 'Patrimonium niet
ter d-kking van het verlies op de arbeiders
woningen kan worden gebruikt Maar de
regeering wil dit nu eenmaal riet on daar
om zou hfl zich maar met de voordracht
van B. en W, vereenigen. N? dif deels ge
voelige. deels pracfïsche betoog kwam-n
de heeren Roodenb-rg, Wolzak en Job.
Visser nog met uitvoerige disrussies waar
in bet voorstel van B en W. werd afge
keurd, een oppoitie, die wii ter wille der
sprekers zelf maar niet zullen vermelden,
want na hét antwoord van Jen Wethou
der li'kt ze bijna onverklaarbar. De heer
Reinalda legde uit, dat er in Haarlem 5
complexen middenstandswonmgan zijn,
waarvan er één met winst 'Patrimonium1
een met verlies (Haar! Stichting) werkt en
drie gelijk' uitkomen. Inderfh'd heeft de Re
geering aan die vereenigingen een som a
fonds perdu gegeven evenwel met de be
paling dat, moebt er in de toekomst winst
worden gemaakt, deze jou wo-den opge-
snaard om hét grondkanitaa! f3'4 voor het
Ruk r-n Yt voor de gemeente) af te lossen.
Nn doet zich hef geval voor, dat één der
stichtingen groote verliezen maakt, bii de
Faarl. Woningstichting stsan 20 buizen leeg
Dat verlies -komt gehetl ter nadeele der
gemeente, die garant is voor de hypotheek
B. en W. hebben zich tóen tot de regeering
gewend met het verzoek om dat verlies
uit de winst der andere middensiandswo-
ningbouwver. te mogen dekken. En door het
beleidvol optreden van een der hoofdamb
tenaren, den beer Meeusen, is het inder
daad gelukt de toestemming der regeering
te krijgen. Natuurlijk kan men zulk een
activiteit van het gamcnteDestuur niet an
ders dan loven Op deze wijze ontkomt
Haarlem wellicht gedeeltelijk aan een strop.
Er zou over dezen midrlenrtandswoning-
bouw, die nu juist niet de mooiste blad
zijde vormt uit de woningvoorziening van
overheidswege, nog heel wat te zeggen zijn
en het laatste woord is er nog niet in ge
sproken, Maar we zullen ons voor heden
bij dit voorstel bepalen Het fonds komt er
en kar nuttig zijn Overheve'en van winst
uit de kas van een mïddenst.woningb ver.
naar die van een arbeidersworingb.ver is
onmogelijk, zooais wethouder Reinalda uit
eenzette. Men kómt daarbij <n botsing met
de wet. Immer- de arbeidersbouwver. wel
ke met verlies werken, hebben nu al reeds
een bijdrage van het Rijk. Zocdra zulke
vereenigingen meer in kas krijgen, moet
het Rijk de bijdrage verminde'en. Men schiet
er dus niets mee op, wanneer men zulk
een operatie zou gaan uitvoeren. Of v«or
arbeiderswoningbouwvereenigingen ook niet
zulk een fonds te vormen is? vroeg de
heer Keesen. Een belangrijke vraag, zei de
Wethouder, die overwogen zal worden,
zoódra er practised over zulk een fonds
te denken is. Maar nu is er van kassen
met een batig saldo bij deze vereenigingen
nog geen sprake
Dan kwam opnieuw de zaak van den
heer Spee aan de orde, die. zooals m-n
zich herinneren zal, hef vorig jaar een stuk
grond, grenzend aan het Bavodorp in koop
bad gevraagd aan de gemeen'e. om daarop
een winkelzaak te bouwer. Eenige katholie
ke raadsleden hadden zich toen daartegen
verzet onder leidmg van den beer Keesen.
En daar de sociaal-democraten principieel®
tegenstanders van grondverkoop zijn, werd
de aanvraag door bef samengaan van deze
twee groepen afgewezen. Men kent verder
uit ons blad de beweging, welke ces en
ander in bet Bavodorp heeft veroorzaakt
Het verzet van het bestuur van „St. Bavo''
gaat voornamelijk tegen het feJt, dat, waar
eertijds een maximum aantal winkels in het
complex arbeiderswoningen der Katholieke
bouwvereeniging was toegestaan, thans ver
gunning zou worden gegeven om op een
stuk grond, grenzend aan dit complex, een
groote winkelzaak op te richt-n en daarmee
de bestaande winkels in het bouwblok het
bestaan moeilijk te maken en de exploita
tie der bouwvereeniging in gevaar te bren
gen
Nu was de heer Spee opnieuw met zijn
aanvraag terug gekomen, terwijl hij aan den
Raad een lijst met een paar hónderd hand-
teekeningen van Bavodcrpers had voorge
legd, waaruit zou moeten blijken, dat er
geen bezwaar tegen eer. ni -uwe winkelzaak
is. B. en W. hebben geadviseerd om niet
terug te komen op een eenmaal gevallen
besluit. Maar de heer Roodenbürg was
daarmee niet tevreden Hij bad met eenige
andere collega's een voorstel ingediend om
den grond wel aan den heer Spee te ver-
koopen en hij verdedigde dtt op het motief,
dat de overheid er niet mee te maken
heeft, of iemand een winkelzaak wi] op
richten en daarmee misschien aan een an
der concurrentie aandoet. En voor dit spe
ciale geval beriep hij zich op de lijst met
bandteekeningen van de bewoners van „St.
Bavo" zelf. De heer Klein Schiphorst viel
hem ten volle bii en wierp nog scherper
de strijdvraag in de Raadzaal: mag de
overheid iemand beletten een winkel te
bouwen? Neen, duizend maal neen. zei hij.
En hem steunde weer wethouder Slingen-
berg, die bij de eerste behandeling dezer
zaak niet aanwezig was geweest en dus
vrijheid vond om van het thans door B en
W. ingenomen standpunt af te wijken.
Wethouder Reinalda, die van principieele
debatten houdt, nam de zaak hoog op en
wees op het merkwardige verschijnsel, dat
er strüd is gekomen in middenstandskrin
gen zelf over de vraag: moet het stichten
van winkels worden vrijgelaten of moeten
er regelen worden gesteld „in een onge
breidelde stichting van middc.nstandsbedrij-
ven tegen te houden. Met genoegen con
stateerde hij. dat er al middenstanders naar
de sociaal-democratische gedachte van re
gelende bevoegdheid door de overheid be
gonnen over te loopen. (Tusschen haak
jes: dit heeft met sociaal-democratie niéts
te maken: ook de christelijke democratie
wenscht waar noodig en nuttig, ingrijpen
der overheid!)
In dit geval wilde de heer Reinalda ech
ter vasthouden aan het eenmaal genomen
besluit
Het debat werd inmiddels interessant,
want ook de beer Joosten kwam verklaren,
dat hij zich schaarde aan d'e zijde, die in
grijpen der overheid bii een te veel aan
neringdoenden w'llcn.
De heer Keesen bestreed in een uitvoe
rige rede het standpunt, dat de gemeente
bij verkoop van grond alleen als bandels-
man moet optreden De gemeente is ver
plicht de gevolgen van baar daden te dra
gen. En waar indertijd met gemeentesteun
een bouwexploitatie is opgezet, waarbij een
maximum aantal winkels is toegestaan, daar
mag deze exploitatie door een andere daad
van de gemeente weer niet in gevaar wor
den gebraent.
Het wa.s een zaak met twee netelige
kanten; geen wonder, dat de uitslag een
dubbeltje op zijn kant was. Het voorstel-
Roodenburg tot verkoop van den g-ond
werd nu aangenomen met 17 tegen 15 stem
men, met ook de stem van den heer Peper,
die dus den doorslag gaf en daarna onder
hoongelach van de socialisten verklaarde,
dat hij zich had vergist, wat aanleiding gaf
tot een der in den aanvang van dit over
zicht bedoelde incidenten.
Een voordracht, om in de instructie van
de Arbeidsbeurs een bepaling op te nemen
waarbij de Directeur werd verplicht inlich
tingen te geven aan de Inspectie der Rijks
belastingen, namen B, en W. terug, toen in
den Raad de opmerking werd gemaakt, dat
hierdoor de Beurs impopulair tou worden
Wethouder Heerkens Thijssen zei, c!at B.
en W de voorgestelde wijziging als van
heel weinig beteekenis beschouwden en er
niet aan dachten om daarvoor de popula
riteit der Arbeidsbeurs in de waagschaal
te zetten.
Niet zoo gemakkelijk ging bet met een
ook vroeger al eens aangehouden voor
dracht over vaststelling van een reglement
voor de afdeelmg beroepskeuze. Wij vol
staan voor heden met het zakelijk verloop
van het debat aan te stippen, omdat we
ons voornamen dezer clagcn uitvoeriger op
dit onderwerp terug te komen.
De heer Gerritsz zette in een lange rede
uiteen, dat de voordracht moest worden
aangehouden. De grondslag van het regle
ment deugde z, i. niet. B. en W. willen
toelating van een aantal particuliere bu
reaux, welke ieder een afgevaardigde kun
nen benoemen in de gemeentelijke com
missie voor de Beroepskeuze. Verder komt
er een gemeentelijk bureau, dat allen tech-
nischen en adminisfratieven arbeid verricht,
dat aan de particuliere bureaux alle ge-
wenschte inlichtingen verstrekt en kosteloos
voorlichting geeft aar. iedereen. De heer
Gerritsz wilde een anderen weg uit; n.m.
officieels bureaux van bepaalde godsdien
stige richtingen en daarnaast een gemeen
telijke instelling ter verzameling van de
benoodigde gegevens. Wanneer men van ge
meentewege maar tijdig met de particulie
ren beraadslaagd had, zou deze gedachte
wel naar voren zijn gekomen, meende de
beer Gerritsz.
De heeren Keesen en de'Braai en later
zeer uitvoerig ook wethouder Thijssen, be
twistte" den beer Gerritsz het'recht om in
dit stadium nog met een nieuw voorst"! te
komen. Daarvoor was alle gelegenheid Ge
weest. Trouwens, wat B, en W voorstellen
komt geh-el overeen, zeide.n rii, njet waf
de heer Gerritsz vroeger zelf gewild beeft
en wat ^oer de kafból'eke en protes-
tantseb-rl~riste1pf,-e comité's wordt ver
langd. De beer Gerritsz be"t~eed dit en
partijen konden r>ét tot elkaar '-omen,
waarop een voorstel van den beer Ger
ritsz om de zaak nogmaals aa te houden
met 18 tegen 15 stemmen werd aangeno
men. De heer Gerritsz heeft den Raad een
schriftelijke uiteenzetting van zijn ideeën
beloofd, zoodat wij meer van deze zaak
zullen hooren.
De Raad heeft zijn zitting tot zeven uur
weten te rekken niet het minst door de
geweldig lange discussie, welke hierop
vólgde. Een aannemersbedrijf hier ter ste
de heeft op 1 Augustus 1925 twee percee-
lèn bouwterrein aan de Twijnderslaan in
erfpacht- gekregen, legen een canon bere
kend naar een basis van zeven procent.
Achteraf bleek de bouw niet te rendeeren
en verzochten de aannemers den grond te
mogen koopen tegen 19 per M2 inplaats
van in erfpacht te houden.' B. en W. stél
den den Raad voor om het verzoek toe
te staan; een. minderheid (wethouder Rei
nalda en de Burgemeester) wilden daarvan
niet weten. En mocht de Raad besluiten
den grond toch te verknopen, dan stelde
de minderheid voor21 per M2 te be
rekenen
Een lang debat is over deze zaak ge
voerd. Wethouder Reinalda hield van
zijn standpunt beschouwd een knappe
rede, waarin hij vooral waarschuwde tegen
liet gevaarlijke precedent om met één zaak
te beginnen. Wanneer men één erfpachter
toestaat om zijn contract te verbreken, op
welken grond zal men het dan anderen
weigeren? Wii moeten iedere zaak op zich
zelf beoordeelen, zei rnr, Slingenberg. Er
zijft tal van erfpachtsuitgiften (midden in
een heel complex erfpachtsgrond of aan
primaire wegen) waaraan wij nooit zullen
laten tornen. Maar er zijn tal van gevallen,
waarin men beter doet de grond te ver-
koopen en kapitaal in de gemeentekas te
''rijgen dan het risico van een rentebeta
ling op langen termiin te loopen. Het
standpunt dus van den theoreticus tegen
over dat van den nuchteren zakenman. En
de laatste w;on het met één stem meerder
heid! 17 tegen 16). In principe besloot
dus de Raad het contract te verbreken, en
d"n grond te verkoopen Fee belangriik be
sluit! Maar over den priis werd men het
niet eens. Wethouder Slingenberg mocht
met de heeren Miezerus, van Liemt. Klein
Schiphorst enz. betoogen, dat hpt gevallen
besluit practiscb geen waarde had wanneer
men 21 gin" vragen, omdat de firma niet
meer dan f 19 kan geven, wat een goede
priis is de handelsgeest van den Raad was
eenmaal opgewekt en er kwam een meer-
■'er^eïd om f 21 te vragen.
Wegens bet late uur werd de rondvraag
op voorste! van de,i eer v d. Karna niet
gehouden De Raad was 5uur bijeen
geweest!
Prinses Juliana's achttiende verjaardag.
Bijzondere feestplannen in Den Haag.
Bestrijding der werkloosheid. Nieuwe
conferentie met Minister Kan op 3 F tbr.
Jacht op een brninen beer,'uit de Rot-
terdamsche diergaarde ontsnapt
Een bestelling van 100 locomotieven voor
Indië.
Het stofielijk overschot van generaal
van Heutsz wordt van het Kon. Paleis te
Amsterdam nit begraven.
Minister Slotemaker verzoekt de ver-
spreidi"g te staken doch krijgt een
weigerend antwoord.
Naar aanleiding van de scbrifteliikc vraag
van 't Tweede Kamerli 1 van der Waerd"":
„Wil de Minister terstond de verspreiding
v?n den afzichtelijken en onvoegzamen re
clamekalender voor de vrijwillige oudef-
''omsverzekerina, ui gegeven door het „Bu
reau Vrijwillige Rijkspensiocnverzekcring,
Statenbolwerk 1. te Haarlem", doen stop
oen en de exemplaren, die zijn uitgegaan,
doen opvragen?" deelt de heer Slotemaker
de Bruine, Minister van Arbeid, Handel en
Ni'verbe'd bet vc'gcnde mede;
Onmï-'delHjk naaa' ondergeteekende, 'n
verband met de door den heer van der
Weerden gestelde vraag kennis had geno
men van den kalender, waarop die vraa'1
betrekking had, welke kalender hem weinig
gelukkig en voor de reclame der vrijwillige
ouderdomsverzekering niet doelmatig voor
kwam, heeft hij den voorzitter van den
Raad van Arbeid te Haarlem verzocht de
verspreiding te staken.
De voorzitter verklaarde zich daartoe
voor zoover hem persoonlijk betrof be
reid, en deed aan ondergeteekënde de toe-
zegging in de vergadering van he' bestuur
van zijn Raad een daartoe strekkend be-
-luit te zullen verde-flgen. Hef bestuur van
den Raad b'eek echter blijkens schrijven
van 18 dezer in dezen .van andere neemn'1.
Het deelde ondergeteekende mede, da' de
kalender, naar zijn gevoelen, niet in strijd
is met de openbare orde, noch met de
goede ieden en ook niet onvoegzaam, ter
wijl de aesthe'iscbe waarde op -erscbil-
lende wijze kan beoordeeld worden
Het bestuur verklaarde dan ook bezwaa'
te hebben om de verspreiding van dén ka
lender stop te zetten.
Aangezien ondergeteek <ndp niet de be
voegdheid bezit om aan een Raad van Ar
beid of zijn bestuur eenige door hem wen-
schelïjk geoordeelde handelwijze voor Je
schrijven, kan ondergeteekende niet anders
doen dan zijn leedwezen er over uit te
spreken, dat het bestuur van den Raad van
arbeid niet tot 't inzicht is kunnen komen,
dat 't met de verspreiding van een kalan
der als de onderwerpelijke het belang van
de vrijwillige ouderdomsverzekering ni£'
beeft gediend
Op de schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid van den Heuvel betreffende plan
nen tot het verleenen van een Rijksvoor
schot voor den bouw van een tuindorp in de
gemeente Haarlemmermeer, luidt het ant
woord van den heer Slo'emaker dc Bruine.
Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
als volgt:
Eenige dagen geleden heeft de burgemees
ter van Haarlemmermeer zich, onder over
legging van teekeningen en becijferingen, ge
wend tot der. Directeur-Generaal van de
Volksgezondheid, ten behoeve van een be
spreking. Meer is den ondergeteekende van
de plannen niet bekend.
Nu een voorloopige bespreking nog ge
houden moet worden, waarbij de circulaire
van 17 Maart 1926 grondslag zal zijn, kan op
de vragen eenantwoord niet worden gegeven.
Door de kieskringen Haarlem en Vefsen
van de Vrijz, Democratische partij zijn toe
gevoegd aan de vier lijstaanvoerders, ge
steld door de kieskringen Haarlem, Vel-
sen en Weesp de navolgende personen: A.
G. Boes. Haarlem; A. F. C. Bückmann. IJ-
muiden; E. van Eerde, Schoten; A. Kore-
man, Schoten; H. van Leeuwen, Schoten,
aftr.; J de Nobel, IJmuiden; J. Over Azn„
Haarlarh; K Ruiten, Schoten; Mr M. Slin
genberg, Haariem; K. Steyn, Beverwijk en
A. A. de Winter, Wijk aan Zee en Duin.
De nationale held, naar wien het Helden-
der-Zee-fonds is genoemd, Dorus Rijkers,
die 511 maal zijn lev enheeft gewaagd, om
dat van anderen te redden, wordt beden
80 jaar. „De Telegraaf" heeft te dezer ge
legenheid een onderhoud met den grijzen
held gehad, waaraan wij het onderstaande
onfleenen:
Helder, Willemsoord, Nieuwediep: haat,
woede, nijd. Zoo was het vaak; herhaalde
lijk bleek de afgunst tusschen de verschil
lende deelen der uitgestrekte gemeente.
Zoolang de zee kalm was! Niet wanneer hel
bu'ten spookte. Wanneer de stormbal ge-
heschen was en de felle Noord-Wester de
kust beukte; dan voelden allen zich één,
kinderen van de zee. Het wisselvallige cle
ment, dat spiegelvlak, schier onberoerd kan
zijn, maar dat dan woelde en kookte tegen
de bazsltblokken van den diik en over de
havenhoofden. Een verderfbrengende, inkt
zwarte massa, geen pardon kennend voor
mensch of goed.
Dan staan ze aan de haven, of op den
dijk. kletsnat ten laatste, terwijl regen of ba-
gel bun in hel gezicht striemt cn schuimvlok
ken over de zeewering vliegen. Hoeyelen
hebben niet familieleden of bekenden buiten,
op zee?
Schip in nood! En in minder dan rfeen tijd,
is de reddingsboot bemand, gespierde armen
krommen zich, vereelte knuisten trekken de
riemen. Vooruit, naar buiteii, waar men-
schenleveos in gevaar zijn, waar misschien
een broeder den verdrinkingsdood voor
oogen heeft.
Dan wisten de Nieuwediepers van geen
veete meer, dan was ieder als in andere zee
plaatsen, onder zulke omstandigheden, in
bedachten bij de koene" redders, bij de
blauwe ridders van de zee....
Meer dan dertig jaar, tot hij 65 was, beeft
aan het roer van diezelfde reddingsboot de
man gestaan, die van zijn 20ste jaar af, eerst
als vletterman, later als roeier en ten slotte
als schipper, waar 't mogelijk was, hulp ge
bracht aan schepen, die voor Helder, vaak
een gezicht ver uit de kust, in nood verkeer
den. Aan 42 vaartuigen heeft hij assistentie
''eboden, 511 menschenlcvens zün mede door
ziin onverschrokken optreden behouden ge
bleven. Gezwellen nog van de keeren, dat
bij ruw weer uitgevaren werd zonder dat
bijstand noodig bleek.
Dat is, wat schipper Theodorus Rijkers
op de creditzijde van zijn levensboek kan
schrijven.
Dorus Rijkers, welke Nederlander kent
'hans niet den naam van den zeeheld, die
niorgen 'n den familiekring ziin 80sten ver-
aardag viert en Vrijdag met velen zijner
collega's in de bloemetjes gezet zal wor
den?
„Ik zie er méér tegen op als vroeger te-
een stormpie," zei hij, toen wij hem in het
gezellige huisje achter den diik opzochten,
waar „Opa" nu al jaren met z'n dochter
die een voortreffeliike kop koffie schenkt
woont. Dicht bij zijn zee, vlak bij het
houten loodsje, waar den heelen dag haast
vletterlui zitten om de nieuwtjes van den
dag te bepraten. Een „weerhuisie" is bet
tevens: naar mate het ruwer wordt op zee
is het bezoek drukker. Jaren had het oude
wachthofeje er gestaan, tot het onlancs weg
geslagen is. „Opa", die toen natuurlijk óó1
op den dijk was, moest zich aan een paa'
vasthouden en kwam 's morgens S uur a*
kletsnat thuis. Nu is er een nieuwe „Zec-
societeit" gebouwd, stevig, iets hooger op
den dijk.
„Vier jaar doe 'k nou heelemaal niks meer,
dat wil zeggen, vaar ik niet meer. Alleen
ben "k nog één keer, als passagier, mee-
geweest met de nieuwe motorreddingsboo*
hier, die naar mij vernoemd is". De oude
geniet genoegelijk van de welverdiende rust
met z'n pijpje, z'n kippen en. z'n fiets.
„Van 't jaar beb 'k nog metgereden, 'k
moet nog 'n plaatje koopen"'
Lang in huis zitten kan hij nog altijd niet
Als 't een beetje weer is, kan men hem gere
geld op den dijk vinden. Daar komt het ver-
beden weer nader, daar spreekt alles van
rijn welbesteed leven. En dan is er nog het
„pottewinkeltje", de stamkroeg van de
vletterlui, waar Opa den eenen bezoeker
van buiten een lesje in hef biljarten gaf en
den teekenaar tot wanhoop bracht door zijn
nog verwonderlijke vlugheid. Kwiek speelt
hij en met een vaste hand, die menig jongere
rich mocht wenscben. Met Sinterklaas een
konijn gewonnen!
Hoe Opa Parijs had gevonden, moesten
we' natuurlijk weten. „Mooi, meneer, prach-
ig maar véél te druk en den heelen nach
;s 't er kermis, 's Nachts om half drie
laat wordt 't er altijd was de lucht nog
heelemaal rood van de reclames."
„Of ik 't niet vermoeiend heb gevonden?'
Niks hoor! M'n maat, Levy Grunwald, was
veel moeier Bezorgd dat-ie voor me was!
Op "n nacht hoestte ik; dadelijk kwam-ie uit
de kamer er naast; of ik 'n warme kruik
wou Ben je dwaas, zeg ik.
Zoo praatte de oude maar door. ,,'k Moet
den Duitschen keizer ook nog schrijven.
We zijn gelijk jarig; verleden jaar hebben
we elkaar ook een voorspoedigen ouden dag
toegewenscht. Z'n zoon heeft me op Wie-
ringen es uitgeteekend en 't leek ook."
't Werd onze tijd. „Wat V visite de laatste
dagen, verzuchtte de vrouw des huizes, aan
je werk kom je haast niet toe, je kunt
aldoor wel op salet zitten". We trooss'.en
haar, dat 't na Vrijdag wel weer rustig zou
worden. „Kom, ik breng jullie even weg.
Opa had de jas al aan en stevig stapte hij
mee, 'n massieve figuur nog, echte zeebonk,
vierkant in de schouders, haast niet gebo
gen.
„Kijk, daar hebben ze me ook al van
suiker gemaakt." Een banketbakkers-éta
lage vertoonde Opa's welgelijkend portret
tret van marsepain. „Gekker moet 't maar
niet worden, grapte hij, tot nog toe deden
ze dat alleen met de koningin en met Sin
terklaas.
Voor 't station een hartelijke hand. God
zegen je, meneer en goeie reis."
Weg beende hij, die op het water even
goed thuis was, als op het land en die,
hetzij ten slotte nog vermeld, als zoovelen
der oudere waterrotten, niet zwemmen
kan
„Dag Opa!", 'n paar kinderen wuiven hem
toe. Is het wonder, dat zijn geboorteplaats,
waar ieder hem kent, Dorus Rijkers op
gr6otsche wijze zal hu'digen?
Zooais bekend, wordt Vrijdag 28 Janauari
a.s. in den Stadsschouwburg een feest
avond gehouden ten bate van het Dorus-
Rijke-sfonds. Hef programma waarborgt een
avond van amusement en kunstzinnig ge
not, terwijl het doel van den opzet zeker
aller steun verdient.
Voor een gevulde zaal sorak Woensdag
avond in den Schouwburg Jaasweg de beer
J. G. P. Sabel, voorzilter van de afd. Haar.
lem.
De secretaris, de beer W. E. Zuurendonk,
leidde den scrcker, overigens voldoende
bekend bij de leden, bij de aanwezigen in.
en gaf, na erke'e mcdedeelingen van inter
nen aard te he'bb"n gedaan, het woord aan
den spreker van den avond
Het o"derwerp voor deze bijeenkomst
was: de Ned. Reisvereenigmg n"ar de fjor
den van West-Noorwegen, dat met een
fraaie serie Fchtbeelden werd verduideliikt.
Ui' hetgeen we gisterenavond hebben
vernomen, hebben we den indruk gekregen
dat de deelnemers aan dezen tocht een
pracht-uitriapje te wachten sta.a'.
Na eenige algemeene medc'eeli-gen om
trent de geologische gesteldheid van he'
land, de zeden, de geschied "nis der bewo
ners. de d:chtbeid van bevolking enz., ver
leide de heer Sabel, dat het gelukt was een
schip te char'eren voor deze reis van 160
M. lengte, 20 M. breedte en 9 M. diepgan?
Dertig uren zullen de passagiers op di
scMp verblijven.
Spr. gaf eer schets van het reisplan. De
lichtbeelden, die uitmuntten door een bui
tengewone scherpte gaven een volledig
beeld van de reis. van de ui'reis, het ver-
bliif blijf in Noorwegen en de terugkomst
De animo van deze reis blijkt bijzonde"
groql te zün en belooft vo >r de Ned. Heis-
verezn'kink e»n succes te worden.
De Noordzeeharingvisscherij.
vangsten terug loopen.
Waarom de
De uit Frankrijk verbannen kolonel Gari
baldi heeft zich ingescheept met bestem
ming naar Amerika.
De verwerping van het verdrag van Lau
sanne door den Amerikaanschen Senaat,
zal op de AmerikaanschTurksche betrek
kingen niet van invloed zijn.
De Britsche regeering doet voorstellen
aan China.
Geruchten over een complot tegen
Tsjitsjerin.
De motie-Robinson inzake arbitrage in
'aet petroleum-geschil met Mexico door
den Amerikaanschen Senaat aangenomen.
Barometerstand 9 uur v.m.: 765. Vooruit
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.06.
Naar waarnemingen in den morgen van
27 Januari.
Hoogste Barometerstand 772.5 m.M. te
W eenen.
Laagste Barometerstand 731.5 mH. te
Thorhaven.
Verwachting: krachtige tot matigen,
meest Z. W.-wind, half bewolkt tot be
trokken; weinig of geen regen, weinig ver
andering in temperatuur, later iets kouder.
Men schrijft ons; Naar wii vernemen is
hier ter stede op initiatief van Filmfabriek
Polygoon tot stand gekomen een „Reizende
Schoolbioscoop". Met alle eischen, welke
aan een moderne filmles gesteld moeten
worden is rekening gehouden. De organisatie
beschikt over projectie-apparaten, welke
zeer gemakkelük te transporteeren zijn, zoo
dat het mogelük wordt zelfs de kleinste
plaatsen van filmonderwijs te doen profi
teered
Reeds zijn verschillende gemeenten, waar
onder ook grootere er toe overgegaan een
serie filmlessen te bespreken, #welke onder
paedagogische leiding staan, zoodat voor het
onderwijs de beste resultaten te verwachten
zijn.
Voorbela'n<tstellcnden in de onderwijs-
cinematografie is een brochure uitgegeven:
„De Film ten dienste van onderwijs en volks
ontwikkeling", welke de geheele organi
satie nauwkeurig omschrijft en gratis ver
krijgbaar gesteld is. Aanvragen te rich.en
aan Filmfabriek „Polvgoon te Haarlem.
Gezien de groote belangstelling voor de
onderwijs-lvoscoop ©i*1 bijna oBOycrkomC*
lü'ke moeili'kheden bij he* organiseeren van
fllmlessen door leeken, met als noodzake
lijk gevolg tallooze teleurstellingen, geooven
wij dat een terdege doordachte or<»a"isatie,
welke den betrokkenen alle mocfli'kheden
uit handen neemt, groot succes zal hebben.
1
