Voornaamste Nieuws Dinsdag 1 Maart 1927 50ste Jaargang No. 16488 Aangifte moei, op» siraffe van verlies van alle reclrten, geschieden uilerliJR driemaal vier en twintig uren na hei ongeval Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad IN EN OM HAARLEM. PLAATSELIJK NIEUWS. Agenda 2 Maart: Nationale Bankvereeniging. Uitbreiding. Notarissen en Candidaat-Notarissen DEKEN H. J. ZONDAG. Met een locomotief in aanraking HET WEGENPLAN IN NOORD-HOLLAND. De weg naar Limmen. De politie op het Apachen-bal DE BLOEI VAN ZANDV00RT. HET RAPPORT DER RAADCOMMISSIE. DE EIGEN WATERLEIDING VOOR ZANDVOORT. Het zilveren priesterfeest van Pater Hentzen O.F.M. Cantine en logeergebouw op Schiphol. De heer P. H. van der Ley. f Een R.K. Middenstandsvereem- ging te Bloemendaal-Overveen. Nuts-Spaarbank te Haarlem. J. J. WEBER ZOON WEERBERICHT. Belgische onderscheiding voor J. H. Speenhoff. Hinderwet. Tentoonstelling der Kon. Ned. Maatsch. voor Tuinbouw en Plantkunde. De abonnementsprijs bedraagt vool Haarlem en Agentschappen; Per week 0.25 Per kwartaal3.25 franco per post per kwartaal bij fooruitbetaling 3.58 Bureaux: NASSAULAAN 49. Telefoon No. 13866 (3 lijnen,1 Postrekening Ne. 5970. Advertentiën 35 cents per regel /raag. en aanbod-advertentiën 1-4 fegels 60 ct per plaatsing: elke regel meer 15 ct., bij vooruitbetaling Advertentiën tusscben den tekst, als ingezonden mededeeling 60 ct, per regel. Bij contract belangrijke korting. Alle abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f 'QflfflO - Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f bij een ongeval met f OgfJ - legen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen 1 uUUU. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; i/^U. doodelij ken afloopeen van een hand, f 125. bij verhes van een f Cfï bij 'n breuk van «ft duim oi wijsvinger1 utl. been of arm; bij verlies v. eea allen verzekerd voor een der volgende uitkeermgen vwv. verues van tseiae armen, oeiae oeeneu u, wg™, -- --- cen °°g lCj°' duim of wijsvinger1 uu' heen of arm, 1 TU' andere vingefc DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN. Moeilijkheden voor die Politieke Partijen. De candidaatstellingen op 12 April of in Mei? Wanneer treden de oude gemeente raden af? De verschillende Politieke Partijen zijn al ijverig bezig met het samenstellen van can didatenlijsten voor de a.s. raadsverkiezingen. Zij verkeeren daarbij echter in moeilijk heden, .omdat zij niet weten of er een can- didatenlïjst voor klein Haarlem moet wor den gereed gemaakt of een voor het nieuwe, vergrcote Haarlem. Niet alleen de politieke partijen in Haar lem verkeeren in het ongewisse op dat punt, maar oolc de partijen in de bij de grenswij ziging betrokken gemeenten. Immers ook bun candidatenlijsten zullen er anders uit zien, naar gelang de grenswijziging er door komt cf niet. De moeilijkheid is opgeheven zoodra wij weten of het wetsontwerp tot wijziging der grenzen door de Eerste Kamer is aangeno men, Dan is het wet. Gedeputeerde Staten van Noord-Heiland bepalen dan den datum dc-r candidaatstelling. Deze kan niec vroeger zijn dan 1 Mei en niet later dan 7 Juni. Maar niemand kan nu met zekerheid zeg gen of de Eerste Kamer het wetsontwerp zal aannemen of niet. De gemeentebesturen van Heemstede en Blcemendaal zullen niet nalaten hun invloed aan te wenden om het ontwerp verworpen te krijgen en van hun standpunt bezien hebben zij gelijk. Men moet dus rekening houden met de mogelijkheid dat de Eerste Kamer het ont werp verwerpt en dat er van de grenswijzi ging niets komt. En dan komen de moeilijkheden, want. gaat de grenswijziging niet door, dan moe ten er op 12 April candidaatstellingen plaats hebben in de verschillende gemeenten voor de periodieke raadsverkiezingen. Immers dit jaar moeten de verschillende gemeenteraden aftreden en hebben nieuwe raadsverkiezin gen plaats. Zeker even groot wordt de moeilijkheid, als het wetsontwerp op 12 April nog niet door de Eerste Kamer behandeld is. Volgens de gemeentewet moet dan ook op 12 April gelegenheid zijn vcor candidaat- stelling,maar men kan dan alleen candida tenlijsten indienen voor de gemeenten, zoosi's zij nu zijn, niet voor de gewijzigde gemeen ten. Weliswaar vervalt deze candidaatstel ling als de grenswijziging een feit is ge worden, maar men moet er rekening mede houden, dat de Eerste Kamer het wetsont werp verwerpt en dan blijft de candidaat stelling van kracht. Men kan er dus bij de candidaatstelling cok niet met de pet naar gooien, want aan de op 12 April gestelds candidaten zit men dan vast voor vier jaar. Op het stadhuis zit men met deze puzzle nok een weinig in de maag. Men meent daar echter, dat de candidaat stelling óp 12 April moet doorgaan, ook als Je Eerste Kamer het wetsontwerp nog niet "heeft goedgekeurd. Dat eischt de Gemeente wet en men kan daar niets aan veranderen. De oplossing zal1 dan uit de burgerij moe ten komen. Dat kan op verschillende manieren. De politieke partijen kunnen onderling overeenkomen om te „laten zitten wat zit' en dus candidatenlijsten indienen, waarop alleen de zittende raadsleden voorkomen. Bij enkele candidaatstelling zouden deze dan gekozen zijn. Maar het gevaar zit aan deze methode vast,, dat deze raadsleden dan vier jaar zitting zouden hebben, indien de grenzen der betrokken gemeenten niet wor den gewijzigd. Een ander middel is om, bij onderlinge afspraak, op 12 April geen candidatenlijsten in le dienen. En dat schijnt wel de aan gewezen weg te zijn. Te hopen is dan maar, dat er in Haarlem geen veertig grappen- makende kiezers zijn, die zich aan de af spraken van de politieke partijen niet sto ren en op het laatste moment met een lijst komen aanzetten. Haarlem oi een der an dere gemeenten zou dan wel eens een stel raadsleden kunnen krijgen, waar geen prijs op gesteld wordt. Indien geen candidatenlijsten op 12 April worden ingediend, dan beeft er dus volgens de Gemeentewet geen candidaatstelling plaats gehad. Er moet dan 14 dagen later gelegenheid gegeven werden voor candidaat stelling en heeft ook dan geen inlevering .van lijsten plaats, dan wordt 14 dagen later weer de gelegenheid opengesteld en zoo ■vervolgens. Op deze wijze zou dan gewacht kunnen worden totdat de Eerste Kamer een be slissing heeft genomen. Het is ons bekend, dat de Politieke Par tijen er algemeen rekening mede houden, ci?.t de Eerste Kamer het wetsontwerp tot grenswijziging zal aannemen. De candidaten- fijsten, die nu worden gereedgemaakt, hou- den daar rekening mede- En mocht dus de beslissing onverhoopt anders fcitvallen, dan zouden hun lijsten niet deugen. Ook daarom zou het wenschelijk zijn, dat op 12 April geen candidaatstelling plaats had, maar dat die werd uitgesteld 14 dagen oi tweemaal 14 dagen. Op die manier zouden zii gelegenheid hebben rustig de candidaten lijsten te veranderen. Het duurt neg wel eenigen tijd, voordat de fatale datum daar is, maar misschien wil een of andere politieke partij alvast eens het initiatief nemen om de kwestie onder de cogen te zien en te bespreken. De grenswijziging, wordt het ontwerp aan genomen, zop 1 Mei ingaan en nu is ons de vraag gesteld of op dien datum dan ook dr thans zittende gemeenteraden moeten aftreden. Dit is niet het geval. De oude raden blijven zitting houden tot den eersten Dk-sdag in September. Aan hen is ook op gedragen om vóór 15 Augustus de geloofs brieven na te gaan van de trieuwe raads leden. Van 1 Mei tot September regeert de oude gemeenteraad van Haarlem dus over het vergroote Haarlem en de raden van Heemstede en Blcemendaal blijven onver anderd r t'eren over de dan verkleinde gemeent'-i" Sociëteit „St. Bavo". Ledenvergadering A. R. K, O.", gemeente-ambtenaren, 8 uur. Haarlemsche Inkoop-Combinatie, half 9 uur, Ledenvergadering Melkhan delaren „St. Jozef", half 9 uur. Leden vergadering Smedenpatroons, 8 uur. Kanarieteelt, 8 uur. Ledenvergadering R.K. Volksbond, 8 uur. R.K. Bevol- kingshurea-u. 8 uur. St. Josepsgazeflengebouw, Jansstraaht 59. R, 1, V. Z„ Elftalcommissie, 8 uur Re petitie muziekvereeniging „Utile Dulci",_ 8 uur. Kleine Theresia Stichting. Tehuis voor onverzorgde zuigelingen. Spreekuur Dins dag en Vrijdag van 34 uur. Tempeliers straat 36. R.K. Arbeidsbeurs voor mannen en jon gens. Sociëteit „St. Bavó". Smedestr. 23 Telefoon 10049 Alle werkdagen van 9half 12 uur. 's middags van 3—5 uur, 's avonds van half 8—half 9 uur, 's Zaterdags alleen van 9% 12 uur. R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen en Meis jes Bloemhofstraat 1 Tevens bemidde lingsbureau voor verpleegsters en alle werkende dames. Alle werkdagen van v.m. 1012 uur, des middags van 24 uur en 's avonds van 89 uur, behalve Zaterdag avond Tel 11671. Arbeidsbemiddelingsbureau van het Sint Franciscus Liefdewerk Zoetestraat 11. Eiken Donderdag van 89*4 uur. R.K. Bevolkingsbureau Gebouw „Sint Bavo" Smedestraat 23. Van 810 uur vp Maandag-, Woenstdag- en Vrijdag avond. R.K. Leeszaal en Uitleenbibliotheek. Jansstraat 49. Eiken dag geopend van 1012. van 25 en van 710 uur, be halve des Maandagsochtend3 en op Zon en Feestdagen. Uitleenen van boeken van 25 uur en van 7—9 uur. Woens- dagmiddag ruilen van kinderboeken. St. Marthavereeniging Bloemhofstraat 1. f Zondags en Woensdags van 810 uur I n.m gezellig samenziin voor Hollandsche meisjes, die hier geen tehuis hebben. Tel. 11671. St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat 49. Aanviagen om versterkende middelen voor arme zieken de*- S E. V. Maan dag van 23 uur. Donderdag van 12 uur. R-K. Kraamverzorging van de Derde Orde St, Franciscus. Aanvragen ook voor niet-leden van de 'Derde Orde te richten tot Mevr. Coebergh, God Oude Gracht 74, Dinsdags van 23 uur. R.K, Reclasseerïngsversenigintf afd. Haar lem. Eiken Donderdagavond half 9 vergadering in het gebouw der Sint Vin- centiusvereeniging, N Groenmarkt 22. EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN. SNELVERBAND, Centrale Post Telef. 15151 en verder bij de leden, te kennen aan het zwart schild met wit kruis aan den huisgevel. REDDINGSBRIGADE VOOR DRENKELIN GEN, verstikkings- en electriciteitsonge- vallen. Telefoon 10231 ROODE KRUIS TRANSPORT COLONNE. Telefoon 12685 (bij geen gehoor 10392). Aan het jaarverslag over 1926 der Na tionale Bankvereeniging ontleenen wij het navolgende: Niettegenstaande de daling in den rente standaard konden wij onze rente-winst on geveer handhaven. Eveneens stemi het tot tevredenheid, dat de aanmerkelijke mindere levendigheid in het effectenbedrijf op ons provisie-inkomen weinig invloed heeft gehad. Het blijft ons groote voldoening geven, dat ook dit jaar het aantal relatiën over alle takken van ons bedrijf, geene uitgezon derd, regelmatig bleef toenemen. Evenmin als vorige jaren gaven wij cre- dietpromessen in herdisccnto, terwijl wij bovendien het geheele boekjaar een belang rijk tegoed onderhielden bij de Rotterdam- sche Bankvereeniging. Onze debiteuren achten wij, na nauwkeu rige revisie, en in aanmerking nemende de onder crediteuren opgenomen speciale re serve, geheel volwaardig. Overeenkomstig de verwachting, welke wij in ons vorig verslag uitspraken, wijzen or.ze onkosten, zoowel wat betreft t hoofd „Honoraria" als „Bedrijfsonkosten een ver laging aan Wij stellen u voor evenals verleden jaar uit de winst 500.000 te bestemmen voor onze speciale reserve tegen debiteuren, op genomen onder crediteuren 100.000 toe te voegen aan de statuaire reserve en ditmaal 200.000 af te schrijven op gebouwen. Wij stellen u voor daarna het dividend te bepalen op 4K pet. De balans vertoont de volgende cijfers: Debetzijde: Kas en coupons 3.210.965.68 (v. j. 2.945.368.24), Credtisaldi bij bankiers en kassiers 15.422.929.11 fv.j. 88.943.378-94 Vreemde valuta 47.557.61 (v. j. 60.604.51 K Wisselportefeuille 17.905.106.38 (vorig j. I f 17.951.125.53), Leendepöt f 1.701.493 (v. j. 1.670.250.56), Effecten 600.174.33 (v. jl 602.151.56), Prolongatie gegeven en voor schotten tegen effecten f 12.212.792.01 (v. i. 13.232.254.13), Debet-saldi in rekening- courant 45.453.790.80 (v. j. 46.351.928.97), Vorderingen wegens gestelde borgtochten 5.298.100.38 (v. j. 3.973.062.13), Gebou wen 4.197.029.18 (v. j. f 4.292.008.70). Creditzijde: Kapitaal f 10.000.000 (onv.) Reserve 2.500.000 (v. j. f 2.400.000), Leen depöt 1.701.493 (v. j. 1.670.250.56). De posito en credit-saldi in rekening-courant 81.789.412.23 (v. j. 79.515.263.15). Te be talen wissels en giro-crediteuren 3.299,568.35 (v. j. f 554.8844.40), Nederlandsche Bank en bankiers SS2.593.85 (v .j. 1.329.722.61), Ge stelde bergtochten 5.298.100.38 (v. j. 3.973.062.13), Dividend en belasting 490.725 (onv.), Onverdeelde winst 88.065.67 (v. j. 888.265.42). Het winstcijfer der rente-rekening be draagt 2.780^677.34 (v. j. 2.791.854.27), dat der provisie f 2.437,251.36 (vorig jaar 2.440.783.95). De onkosten-,rekening wij^t aan, gesplitst over de twee hoofden: hono raria 2.641.251.61 (v. j. 2.6886.537.33) en bedrijfsonkosten 978.051,73 (vorig jaar f 1.008.162.38). De nettó-winst bedraagt 1.686.890.78 (v. j. 1.621.758.67). De verdeeling van de netto-winst een van 1.686.890.78, na aftrek van de uitkeering volgens art. 16 der statuten van tantièmes aan plaatselijke directeuren, bedragende 308.100.11 (v. j. 292.768.25) laat toe: een afschrijving op gebouwen van 200.000 (v. j. 150.000); een toevoeging aan het re servefonds van 100,00 (onv.) een toevoe ging aan de speciale reserve tegen de debi teuren, op te nemen onder crediteuren van f 500.000 (onv.) 4 Vi pCt. dividend 450.000 (onv.) en een reserveering voor belasting van 40.725— (onv.) terwijl alsdan eer overblijvend winstsaldo van 88.065.67 fv j. 8..265.42) op de nieuwe rekening is over te boeken. Ingaande 1 Maart, zullen de gebouwen van de firma Jan Muller, in verhuizingen en méubelbewaring, Nieuwe Raamstraat 1012 uitbrefding ondergaan door aankoop de aangrenzende perceelen der firma v, d. Lande. De zaak, welke door Jan Mul ler in 1891 werd opgericht, werd 1 April 1923 voortgezet onder de firma Jan Muller. De eerste uitbreiding had plaats in Juli 1923, de tweede in December, De derde uitbreiding, welke thans tot stand komt, vermeerdert de bergruimte met ongeveer 80 In verband met de omvang rijkheid ven het bedrijf, was deze uitbreiding noodzakelijk. Bij beschikking van den Minister van Justitie is opnieuw benoemd tot lid der kamer van toezicht over de notarissen en candidaa t-notarissen te Haarlem, mr. W, G. der Baere, kantonrechter te Haarlem. De Hoogeerw. Heer H. J. Zondag, deken van Noordwiik en pastoor te Vogelenzang, is gisteravond op zijn verzoek, uit voorzorg, van de H.H. Sacramenten der Stervenden voorzien. De patiënt bracht een vrij rustigen nacht door. De algemeenc toestand is nog on veranderd. De machinist der Nederlandsche Spoor wegen C. de H., en de leerling-machinist S. waren Vrijdagavond op de laadplaats van steenkolen, nabij het station Hoofd dorp bezig kolen in té Iaden. Terwijl öc machinist tegen de beun van de omheining van de laadplaats leunde, verplaatste de leerlingmachinist de machine, waardoor de heer De H. in aanraking kwam met de luchtpomp van de in werking zijnde loco motief. Inwendig gekneusd, moest de machinist zich onder geneeskundige be handeling stellen. Zijn toestand is thans vooruitgaande. Het lid der Provinciale Staten van N 'ord-Holland mr. W. C Bosman heef! den 3den Februari de navolgende vragen bij Gedeputeerde Staten ingezonden. Bij de behandeling van het Wegenplan in de Staten is, ter bestrijding van het amendement, dat beoogde de definitieve vaststelling van de richting der primaire wegen aan de Statenvergadering voorte behouden, door den heer Hendrix namens Gedeputeerden gezegd: 2 December 1925, bi. 125: „De Staten bepalen de eindpunten van de nieuw te maken primaire wegen en de richting, welke daarbij zal worden ge- volgt, terwijl de uitvoering bij Gedepu teerde Staten ligt. Wat de beide wegen betreft, het Zandpad er, den weg naar de Zaan, zal, als de Staten zich met de voor dracht verecnigen, met de uitvoering van die projecten onmiddellijk worden be gonnen." Hoe kunnen Gedeputeerde Staten met deze vaststelling van het wegenplan door de Staten rijmen de wijziging die Gedepu teerde Staten schijnen te zullen aanbrengen in de richting van den primairen weg langs de Zaanstreek naar Limmen? Zijn Gedeputeerde Staten met van oor deel, dat een wijziging in de richting der vastgestelde primaire wegen aan de be slissing van de Staten behoort te worden onderworpen? Achten de Gedeputeerde Staten het in overeenstemimng met het stelsel van pri maire wegen, door de Provinciale Staten aangenomen, dat deze primaire wegen in richting gewijzigd worden om aansluiting te geven op tertiaire wegen, als de duin wegen bij Castricum, Egmond, Bergen en Schoorl, met aanmerkelijke verslechte ring van de doorgaande verbinding van den hoofdweg, de rijksweg naar Alkmaar en Helder? Het antwoord van Gedep. Staten luidt o. m. als volgt: In de laatste Stalen-zitting is zoowel schriftelijk als mondeling op Gedeputeerde Staten aandrang uitgeoefend, een kleine wijziging te brengen in de richting van het laatste gedeelte van den primairen weg langs de Zaanstreek naar Limmen Naar aanleiding daarvan is namens genoemd College in de Vergadering der Provinciale Staten van 1 December 1926 toegezegd, de gevraagde wijziging in gunstige overweging te zullen nemen, indien de gemeente Castricum aan de daarbij genoemde voor waarde zou voldoen. Gedeputeerde Starten vermogen niet in te rien, dat door die toezegging wordt afge weken van hetgeen voorkomt in de rede van hun medelid J. N. Hendrix, dat in de eerste vraag wordt aangehaald. Zaterdagavond was in een café-restaurant te Velsen-Noord een „Apachen-bal" geor ganiseerd. Het ging langen tijd goed en 't moet er bij den aanvang zeer gezeilig zijn weest Of er werkelijke apachen onder hel gezelschap waren wet°n we niet; doch in elk geval probeerde men er zich naar te gedragen en wei zóó, dat de eigenaar van het café-restaurant zich later in den avond niet langer verantwoord achtte om deze apachen-soiree ongestoord te doen voortdu ren. Hij riep de hulp van de politie in en deze slaagde erin om de zaal te ontruimen en het illustre gezelschap op straat te zet ten. Politie-agenten en apachen hebben t echter nog nooit goed met elkaar kunnen vinden ook niet te Velsen-Noord. Daar werden na d1 ontruiming nog vele onvrien delijke woorden gesproken, welke een on aangenaam „antwoord" met den gummistok 1 uitlokten. De commissie, die verleden jaar werd ingesteld om na te gaan op welke wijze de attractie van Zandvoort verhoogd kan wor den, heeft thans een uitvoerig rapport uit gebracht. Hierin stelt zij op de eerste plaats voor meer reclame in binnen- en buitenland oor Zandvoort te maken, hiertoe zou aan de H(otel) en P(ensionhouders) V(ereeniging) een subsidie te verleenen van j 800. Voorts wordt in het rapport voorgesteld: in het tijdperk van 22 Mei tot 30 Aug. vijf vuurwerk te geven; tusschen 15 Mei en 31 Augustus 11 con certen te laten geven door verschillende Harmonie- en Fanfarecorpsen, en daartoe 25 subsidie per concert te geven; een bloemencorso te houden en hiervoor een subsidie beschikbaar te stellen van 150; strandfeesten, een concours de carosserie enz. te organiseeren. Tenslotte stelt de com missie een betere regeling der volksbaden voor. Het Zangconcours dit jaar is boven dien reeds verzekerd voor Zandvoort. in hun prae-advies op dit rapport geven B. en W. te kennen, dat het juister zou zijn, het subsidie voor reclame te geven aan de V. V. V. en niet aan de T. T. V. Ook is het wenschelijk één dag per week vast te stel len voor hét houden van een vuurwerk, en niet op vastgestelde data. Wijders achten B. en W. hef wenschelijk, een Vereeniging te stichten voor volkscon certen, voor het geven van concerten, ter wijl zij meenen, dat een bloemencorso van het particulier initiatief moet uitgaan en hiervoor geen subsMie van 150 te geven. B. en W. deelen verder mede, dat het in de bedoeling ligt, de besturen der vereeni- gingen, die aan het Zangconcours deelne men, 8 Mei op het Raadhuis te ontvangen. B. en W. Zandvoort stellen den raad voor, ongeveer 3500 M2 grond te Bentveld te koopen voor een bedrag van 1250, om daarop het prise d'eau voor de waterleiding te stichten. Woensdag 9 Maart a.s. zal het 25 jaar geleden zijn dat de Weleerw, Pater J. J. C. Hentzen, kapelaan aan de Sint Antonius- kerk alhier, de H. Priesterwijding ontving. Naar wij vernemen, zal Pater Hentzen, die geen feestelijke viering van dit jubilé wenscht, dien dag uitstedig zijn. Op hel vliegveld Schiphol doet zich de behoefte gevoelen aan een op eenvoudige wijze ingerichte gelegenheid, welke kan dienen als cantine voor het lagere perso neel der aldaar gevestigde luchtvaart ondernemingen en tevens als nachtverblijf voor monteurs. Hiervoor kan ingericht wor den een bestaande stal. De verbouwing zal kosten 20.000. Het gebouw zal daarna gehuurd worden door de K. L. M, voor 1500— Zooals wij Zaterdag reeds melden is hier ter stede overleden de heer P. IT. van der Ley, oud-directeur van de Rijkskweekschool voor onderwijzers te Haarlem, officier in de orde van Oranje Nassau en officier de l'In- struction Publique,. De heer v. d. Ley is 85 jaar geworden, en een zeer bekend man in onderwijskringen. Veel deed hij voor de verbetering der Kweek schoolopleiding. Hij was 60 jaar bij het onderwijs werkzaam en daarvan 33 jaar als directeur der Kweekschool. Op 30 April 1921 nam hij afscheid als directeur en werd hem een grootsche hulde gebracht. Zelf nog leerling van de Kweekschool om opgeleid te worden tot hoofdonderwijzer, ge schiedde hem de zeldzame eer, benoemd te worden als leeraar voor de kweekelingen (1 Mei 1865) in de wis- en natuurkunde. Ruim 23 jaar later, in April 1888, werd hij benoemd tot directeur als opvolger van den heer J. H. Slangen. Mag terecht worden gezegd, dat hij een uitmuntend docent was in de wis kunde, meer nog heeft hij zich verdienstelijk gemaakt op het gebied van het onderwijs in de physica. Zijne leerboeken staan op den bodem der echte natuurwetenschap. Ook was hij al dadelijk een aanhanger van de eertijds „nieuwe richting," die handen arbeid, slöjd, als deel van het onderwijs wilde invoeren. Ook als examinator trachtte hij invloed op het onderwijs uit te oefenen en ook op vergaderingen van onderwijzers maakte hij een opgewekte en levendige propaganda voor zijn geliefkoosd denkbeeld: „de leerlingen zelf zooveel mogelijk laten werken." Geen wonder, dat de aandacht der regeering al spoedig op zijn werken werd ge vestigd. Op 18 Juni 1891 kreeg de heer Van der Ley de vereerende opdracht een regeling voor het onderwijs in slöjd te ontwerpen. Als proef werd nu het slöjdonderwijs ingevoerd aan de Kweekschool te Haarlem, onder zijn leiding. En die proef is gelukt gelijk trou wens te voorzien was zij moest gelukken, waar een man met de energie van een Van der Ley wilde, dat zij zou gelukken. Zoo goed slaagde de proef, dat sindsdien de handen arbeid ook aan andere kweekscholen is in gevoerd. Geen wonder, dat toen de regeering besloot deel te nemen aan de tentoonstelling te Parijs in de afdeeling onderwijs, de Haarlemsche Kweekschool werd uitverkozen als exposante. Met het schitterend gevolg, dat zij werd be kroond met de hoogste onderscheiding den Grand Prix. Dat was in het jaar 1900. Onze regeering huldigde den heer Van der Ley daarvoor zooals hierboven reeds medege deeld door hem te benoemen tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau, welke onder scheiding werd gevolgd door zijn benoeming tot „officier de l'Instruction publique." En niettegenstaande de Kweekschool steeds zijn uiterste krachten vergde, vond hij toch nog den tijd, jarenlang een der meest werk zame leden van afdeeling N. O. G hier ter stede te zijn, lang haar voorzitter, toen lid van het hoofdbestuur. Ook willen wij hem memoreeren als lid van de com missie van toezicht op de Kweekschool voor onderwijzeressen, van de schoolcom missie voor het L. O., van de commissie van toezicht op het M. O., enz. Steeds nam hij daarin een werkzaam aandeel. Waar hij zich gaf, daar gaf hij zich geheel. In 1915 was hij 50 jaar aan de Kweek school verbonden. Toen werd ook het nieuwe gebouw aan de Leidsche Vaart ingebruik genomen. Bij het vijftigjarig bestaan der Rijks kweekschool voor Onderwijzers te Haarlem, zeide de heer Stamperius o.m. het volgende: „De leeraren hebben hem trouw geholpen en ter zijde gestaan doch hij, Van der Ley is steeds geweest ik heb er mij van kunnen overtuigen gedurende den korten tijd, dat ik zelf aan de Kweekschool les gaf de spil, waarom alles draaide in waarheid de directeur, die bestuurde niet alleen, maar voorging. „Groot is de verdienste van den heer Van der Ley voor de Haarlemsche Kweekschool; maar niet minder groot voor het Nederland sche onderwijs. En wel in tweeërlei opzicht. „In de eerste plaats door zijn arbeid voor het onderwijs in de kennis der natuur. Hij is het geweest in het laatste Regeeringsver- slag is het nog zoo volkomen juist opgemerkt Van der Ley is het geweest, die het onder wijs in kennis der levenlooze natuur op de lagere school in de juiste richting heeft gestuurd. Wat hij door zijn lessen aan de kweekelingen en niet minder door zijn geschriften voor de school heeft gedaan, kan nauwelijks hoog genoeg worden ge slagen. Van der Ley is het geweest, die ons geleerd heeft hoe we werken, hoe we studeeren moeten l" Zooals wij eenigen tijd geleden reeds mededeelden, waren er te Overveen en Bloemendaal planen gerezen om te komen tot de oprichting van een afdeeling Bloe mendaal-Overveen van de R, K. Midden- standsvereeniging. In een dezer dagen ge houden bijeenkomst is besloten tot de op richting van zulk een afdeeling. 29 leden traden toe. HET CONCOURS HOLLAND 1926. In de „Revue de Cavalerie" treffen wij on derstaande beschouwingen aan van ritmeester de Montergon, die dezen zomer aan het con cours Hippique te Hoofddorp, en Den Haag deelnam, onder den titel van Terug uit Holland. Wij ontleenen daaraan ....En daar ben ik een weinig voor het donker in Haarlem. Het regent nog altijd en de tulpen zijn al twee maanden uitgebloeid. Maar ik was zoo gelukkig in een uitstekend hotel van zuiver Hollandschen ritus gelogeerd te zijn dank, zij hiervoor aan het comité van het Concours en er mijn kameraden terug te vinden, de luitenants Clavé en de Fréminville en met hen ritmeester Vasselot. die na het kampioenschap van Hilversum, waar hij vierde was geplaatst, gebleven was om ons te helpen. Door hen werden mij de in lichtingen gegeven en de eerste kennisma kingen voorbereid. Den volgenden dag ving, op 8 K.M, van Haarlem, het concours van Hoofddorp aan en daar waren wij in het hartje van de polders. Hoofddorp en zijn gebied is een deel van het oude „Meer" van Haarlem, een meer van 18000 H.A., sedert 75 iaar door een wonder lijk kanalisatie-systeem drooggelegd. De or- ginaliteit van zijn concours is vooral daarin ge legen, dat het georganiseerd is door boeren en het heeft inderdaad den eenvoudigen aanblik van onze provinciale wedstrijden. Maar waar vindt men bij ons die ongehoorde tentoon stelling van luxe équipages Waar vertoonen ons de boeren aangespannen voor „voitures et sous harnais de maitre" en met wel een correctheid spannen van één, twee, zelfs vier paarden, dravers van hooge klasse en die toch voor het meerendeel slechts werkdieren zijn En wat te zeggen van een caroussel van 95 boeren, waarvan verschillende meisjes, alle op lar.dbouwpaarden. gedurende meer dan een kwartier evolueerende in een be wonderenswaardig geregelden en gecaden- seerden draf en de moeilijkheden van een re prise met de meest verschillende figuren met een verwonnerlijke zuiverhein uitvoerende De eenige critiek, die op het concours te Hoofddorp te maken is, heeft betrekking op zijn terrein, een kleinachtig weiland, dat vtij glad is en dat een gebruik van kalkoenen noodzakelijk maakt. Te meer omdat het ter rein vlak voor de hindernissen niet in orde is gemaakt. Den eersten avond waren' wij ter tafel ge nood bij een der beminnelijkste leden van de Haarlemsche wereld. Wij genoten er van de geraffineerde goedmoedigheid van de ont vangst en ook van die charmante gewoonte van toasten, die van het begin tot het einde het maal kruiden met hartelijkheid. Tusschentijds loopen wij door de kalme straten van Haarlem, die gebaad worden in de atmosfeer, welke de vreedzame jaren er ge vormd hebben. Oude huizen in ouden stijl, oude monumenten, oude glorie van Frans Hals, rustige, lange rijen wielrijders, die in kalmen gang en volkomen orde voorbij gaan (want iedereen fietst in Holland) en vooral de zwijgende hoeken, waar het geluidlooze geluk van de stad óp het stille en beschaduwde water van zijn kanalen schijnt te rusten. Een delicaat genoegen was voor ons wegge legd door de hoffelijke vriendelijkheid van een onzer Hollandsche vrienden een gan- schen namiddag langzaam te varen op de ka nalen. Een klassieke tocht, doch ook klassiek uitzicht,, dat overeenkwam met hetgeen wij van de studie der Hollandsche gravures wis ten Onder een lucht, waarvan het blauw eenigszins minder hel was door een lichten nevel en waarop enkele groote, witte wolken dreven, leden wij langs lange vergezichten van grasvlakten, kudden, bouwgrond, alleen staande boerderijen en voortaan stilstaande molens. Des avonds waren wij in Scheveningen, de badplaats van Den Haag aan de oevers van de droevige Hollandsche zee. Ik zal met een diep gevoel dit zachte, dit kalme land terugzien. Al regende het nog, toen ik het verliet Vergelijkend overzicht over Februari 19271926. Aantal behandelde posten 11534 (v .j. 7911); Aantal inlagen 9188 (v. j. 7125); Aan tal terugbetaringen 2346 (v. j. 1886); Inge legd f 365.517.13 (v. j. 317.391 90ks); te rugbetaald 310.313.78)4(v. j. 241.097.07). Meer ingelegd 55203.34)2 (vorig jaar 76.294.83'A). Aantal nieuwe boekjes 350 (v. j. 221). Aantal albetaaide boekjes 103 *(v. j. 57) Het verdrag NederlandBelgië; een ver- weeivchriit van de Antwerpsche Kamer van Koophandel. Nadere bijzonderheden omtrent de hevige ontploffing te Amsterdam. Minister van Karnebeek zal te Genève vervangen worden door mr. Doude van Troostwijk. Een nieuwe groote R. K. Stichting te Gouda. Door een feilen brand worden te Strijp 1N.-B.) 6 huizen in de asch gelegd. Artikel 88 der Arbeidswet. Het voor-ontwerp Ziektewet; de commis sie uit den Hoogen Raad van Arbeid met haar werk gereed. Vijf arbeiders nabij Kerkrade onder in stortend zand bedolven; één van hen ge dood. Spoorwegongeluk in Yorkshire; 32 gewon den. De Hongaarsche politie ontdekt een uit gebreid bolsjewistisch complot. De Engelsche regeering zal het Russische antwoord op de door haar gezonden nota onbeantwoord laten. Het antwoord der Engelsche regeering op het voorstel van Coolidge. De Duitsche spoorwegarbeiders wenschen een nieuw collectief contract. Barometerstand 9 uur v.m.; 752 Vooruit. OPTICIENS - FABRIKANTEN Koningstraat 10 Haarlem. Licht op. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 6.08. Naar waarnemingen in den morgen van 1 Maart. Hoogste Barometerstand 763.8 m. M. te Varsö. Laagste Barometerstand 736.8 m. M. te Shields. Verwachting van den avood van 1 Maart tot den avond van 2 Maart: Meest matige Zuidelijke tot Z.-W. wind; zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring, waarschijnlijk nog enkele regenbuien; iets zachter overdag. Spaarbusjes op 28 Februari 1927 in om loop 1850. Geledigd in Februari 1927 130 busjes, met totaal 2482.68)4. Aantal kluis- loketten verhuurd op 28 Februari 1927 45. De Burgemeester dezer gemeente heeft aan den dichter-zanger J.H. Speenhoff namens den Belgischen gezant het brevet en onderscheidingsteeken van de Kroonorde van België overhandigd. Burgemeester en Wethouders van Haar lem doen weten, dat bij hunne beschikking van heden aan de Firma Dieben en Gubbi vergunning is verleend tot uitbreiding van hare fabriek tot het bereiden van minerale wateren, gevestigd in het perceel aan de Lange Heerenstraat no. 13 kad. sectie B no. 185, door het daaraan bijtrekken van het perceel aan de Lange Molenstraat no. 20, kad. sectie B no. 152, en het hierin plaat sen van een electromotor van 2 P.K. voor het aandrijven van een mineraalwatermachine. Op Vrijdag 11 Maart houdt de Kon. Ned. Maatsch. v. T. en Plantkunde hare winter- bijeenkomst in het Gem. Concertgebouw. Afgevaardigden van het geheele land komen daar bijeen, terwijl verschillende sprekers onderwerpen inleiden, die voor den Tuin bouw van belang zijn. De afdeeling Haarlem organiseert bij deze gelegenheid in de Bovenzaal eene tentoon stelling. Hoewel deze van geen grooten om vang is, belooft zij toch zeer interessant te worden. De fijnste gewassen zullen er ver tegenwoordigd zijn. Een prachtcollectie Orchideeën wordt ingezonden, benevens een fraai sortiment Freesia's. Dit is een Kaapsch bolgewas, waarin de fijnste nuances van lila, wit en geel vertegenwoordigd zijn. Naast tal van bloeiende bolgewassen zullen ingebracht worden uitgebreide keurcol- lecties van Cactussen en Vetplanten, waar voor tegenwoordig zoo'n groote liefhebberij bestaat. Hoewel het oorspronkelijk de bedoeling was deze tentoonstelling uitsluitend open te stellen voor leden der Maatschappij, heeft de afdeeling Haarlem toch (besloten tegen een geringen toegangsprijs het publiek in de gelegeriheid te stellen, wat Haarlem en om geving op dezen tijd van het jaar aan bloem gewassen te zien geeft.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1927 | | pagina 1