UTTEJïJ
Gesmette en
roode huid hij
kleine kinderen
FEUILLETON.
Wat zal hij er mee doen?
De Belgische minister Vandervelde protesteert tegen de begenadi
ging der moordenaars op luitenant Graff. Een overstrooming in Argen-
tiinië eischt vijf merschenlevens. De officieele cijfers omtrent de ver
liezen bij de jongste aardbeving in Japan.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
S1NNENLANDSCH NIEUWS.
Ned. R.K. Bond
voor Groote Gezinnen.
De arbeid der vrouwen
op de fabrieken.
GEMENGD NIEUWS.
De verblindende autolichten.
Zoo'n verwaand smoushond je.
Katholieke Radio-Omroep.
verzacht en
geneest men met
INGEZONDEN.
PARKHOTEL
PARKLAAN 94 - TEL. 11410
De Britsebe Luchtvaart- er
Marine-begrooting.
Het Lagerhuis heeft de begrooting van
Luchtvaart met 225 tegen 112 stemmen aan
genomen.
Hoare verklaarde nog, dat twee nieuwe
luchtschepen in aanbouw zijn, die in staat
zijn, meer dan tweehonderd volkomen uitge
ruste mannen te vervoeren, evenals een
compleet eskader vliegmachines.
Het arbeiderslid Lee Smith, die critiek
oefende op de luchtvaartbegrooting, zeide
dat Groot-Brittannië een nieuwen bewape-
ningswedijver met Frankrijk begon. Lee
Smith bepleitte radicale voorstellen voor de
voorbereidende ontwapeningsconferentie, die
een beroep zouden doen op de verbeelding
der wereld.
Baldwin zeide, dat hij een persoonlijk on
derzoek had ingesteld naar de quaestie der
ongelukken bij de militaire luchtvaart en
zeide dat het percentage ongelukken te
wijten aan oorzaken, die hadden kunnen
worden opgeheven, zeer klein was. De voor
naamste oorzaak van de ongelukken moest
worden gezocht in het menschelijk element.
Het meerendeel der ongelukken komt voor
in de eerste twee jaren na het examen der
bestuurders. Hij vroeg het Lagerhuis, geen
publicatie te eischen van de technische bij
zonderheden der ongelukken, die het mo
reel der luchtmacht zou deprimeeren.
Protest tegen de begenadiging der
moordenaars op luitenant Graif.
Vandervelde heeft zich bij Stresemann be
klaagd over de gratie, door Berlijn verleend
aan de twee Duitsche politie-beambten, die'
door de rechtbank te Stettin ter dood wa^en
veroordeeld wegens moord op den Belgi
schen luienant Graff, waarbij hij wees op den
betreurenswaardigen indruk, dien deze gra
tie in België wekt. Hij had ook een onder
houd met von Schubert, die zeide het leven
dig te betreuren, dat de verzachting der
straf (tot levenslange gevangenisstraf) werd
verleend zonder dat de Belgische revenu*
•werd gepolst of zelfs op de hoogte gesteld.
Na dit onderhoud schreef Vandervelde een
brief aan den minister van Buitenlandsche
Zaken van Duitschland, waarin hij uit naam
van België uit;ng geeft aan zijn groote spijt
dat geen rekening werd gehouden met de
formeele verplichtingen, die de Duitsche re
geering op zich nam, n.l. dat zij zou zorgen
voor een behoorlijke onderdrukking van de
misdaad.
Uit de Raadszitting te
Genève.
De lofspraak, welke Stresemann tegen
over de buitenlandsche journalisten over
de bondsmethoaen van persoonlijk overleg
hield, belet niet, dat de overeenstemming
tnsschen de Duitschers en de Franschen
over het Saa~-regiem, hetwelk dezer dagen
in den Raad ter sprake komt, op zich laat
wachten.
Ondanks Stresemanns verzekering, dat
hij vrij staat in zijn buitenlandsche politiek
niettegenstaande de nationalistische elemen
ten in de nieuwe Duitsche regeering,
schijnt bij de Duitschers toch het verlan
gen te heerschen, om "in ruil voor het stil
zwijgend voo*bi'gaan ditmaal van de kwes
tie der ontruiming van het Rijnland en in
Tuil voor de verzoenende houding jegens
Polen, welke ook zal blijken uit een
compromis inzrke de Duitsche minder-
heidsscholen in Opper-Silezië, dat in voor
bereiding is, in de Saarkwestie eenig
succes te behalen.
De Duitschers worden daartoe gestadig
aangespoord door eenlge delegaties uit het
S'argebied, die sedert jaren tijdens elke
raadszitting haar wenschen naar verdwij
ning' der Fransche bezetting in Genève on-
de-shands komen voordragen.
De Duitschers schijnen nu aan te dringen
oj- ®en vermindering van de militaire macht
tot bescherming van de Siar-spoorwegen
die de Franschen op SCO rran willen hand
haven, Briand zcu in eenigs vermin -te-in*
■willen toestemmen, in ruil voor de instel
ling van een speciale commissie voor con
trole van het Saar-spoorwegnet, hetgeen de
D itschers weigeren.
Bovendien schonen de Duitschers neg
steeds te pogen hot Belgische lid Lambert
uit de Sanr-eommissie te doen vervangen
door een neutraal lid, zoodat in deze be
stuurscommissie de gcalliee-de elementen
in de minderheid zouden raken. De onder
handelingen hierover duren voort.
Masaryk te Bern.
De president der Tsjechoslcwraksche re
publiek Masaryk is met zijn dochter Elise,
voorzitster van het T. S. Roode Kruis,
te Bern aangekomen. Hij bracht 's morgens
bondspresident Motta een niet-officicel be
zoek.
De Ameriksansche marine.
In een te Jcliet (Illinois) gehouden rede
heeft Wilbur, de staatssecretaris van ma
rine, het zenden van Amerika~nsche s rijd-
krachten naar Nicaragua en China verde
digd. Onze marine-soldaten zijn in Nica
ragua, zeide hij. op uitnoodiging der p'aat-
selijke regeer'n-1 en met het doel de Ame-
rikaansche levens en eigendommen te be
schermen.
Voor eenzelfde reden, doch zonder een
nadrukkelijke ui noodiging bevinden zij
zich in China, De hoogste plicht der ma
rine, zoo betoogde hij, is de bevordering
des vredes, terwijl zij voor den oorlog moet
zijn voorbereid.
Ova-strooming In Argentinië.
Bij een overstrooming in de provincie
Joejoey zijn meer dan vijf personen omge
komen. De materieele schade is zeer groot
en de spoorwegverbinding met Bolivië is
verbroken.
De ontwapeningsconferentie.
Uit Tokio komt de officiee'e bevestiging
van het aanvaarden, door Japan van de
uitnoodig'ng der Ver, S aten tot het hou
den eener conferentie tusschen Engeland,
Amerika en Japan ter bespreking der be
wapening ter zee.
De verliezen bij de
aardbeving in Japan.
De jongste rapporten van het minis erie
van binnenlandsche zaken deelen mede,
dat het aantal slachtoffers der aardbev'ng
2687 dooden en 6443 gewonden bedraagt.
Tienduizend huizen zijn verwoest.
De strijd om Sjanghai.
De aankomst van 600 gewonden wijst er
op, dat de slag bij Konan (stad) zich ver
der ontwikkelt. De Noordelijken gaan voort
om onder dekking der ar illerie de Gele
Rivier te overschrijden op verschillende
punten, ondanks de oppositie van de geïso
leerde strijdkrachten van Woe Pei Fot,
die ten deele onafhankelijk, ten deele de
Zuidelijken gunstig gzind verklaren te zijn.
Zij vormen een tegenstand, dien de Noor
delijken moeten breken alvorens contact
met de Zuidelijken te krijgen.
S'akingen te Sjanghai,
Wederom zijn twee werkwillige arbeiders
door betaalde moordenaars vermoord. De
spoorwegstaking in Woesoeng (de haven
stad van Sjanghai) duurt voort, naast de
afzonderlijke staking in de weverijen.
Een nieuwe Sovjet-nota,
De tweede nota der Sovjetregeering in
zake de inbeslagneming van het e.s. „Pa-
myat Lelina" is in energieke bewoordin
gen gesteld. Zij brengt ter kennis van de
regeering in Peking, d£f. elke schending
van de vei'igheid der koeriers de Sovjet
regeering zou verplichten tot buitengewone
maatregelen.
EEN MEDICUS DOOR EFN PATIENT
DOODGESCHOTEN.
De medicus Guilpin, die sinds 21 jaar
directeur is van het ziekenhuis van Issondun,
is gistermorgen door een der patiënten
doodgeschoten. De dader, een zekere Raoul
Martin, was een jaar geleden in het zie
kenhuis opgenomen wegens gedeeltelijke
verlamming. Niettegenstaande dr. Guilpin
al het mogelijke geprobeerd had, ging de
toestand van dezen patiënt niet vooruit.
Gistermorgen kwam dr. Guilpin hem be
zoeken; Martin wandelde in den tuin. Zij
maakten eenige oogenblikken een praatje
toen Martin een revolver te voorschi'n
haalde en op den dokter schoot. Dr. Guil
pin werd doodelijk getroffen, hij kon nog
een paviljoen bereiken, maar stierf voor
dat een chirurgisch ingrijpen mogelijk was.
HEVIGE REGENS.
Ten gevolge van hevige regens, is in het
Zuid-Westen v„n Frankrijk groote schade
geleden. In de buurt van Cohars (aan de
Lot) zijn 27 personen op het dak van een
molen g'vlucht, die door het water omge
ven is .Het is onmogelijk hun te hulp te
komen.
SUZANNE'S TERUGKEFR.
Dezer dagen keerde Suzanne Lcnglen na
haar langdurige tournée in de Vereenigde
Sta'en, in de ouderlijke woning terug. De
aankomst aan het station te Nice toonde
een opvallend contrast met vorige ontvang
sten, toen zij steeds werd opgewacht door
een blocmen-dragende irenigte. van lieden,
die op een handteekering jacht maakten.
Ditmaal was er geen muziek, onbrak
zelfs het roode tapijt. Een vriend met een
ruiker, een bediende en twee andere be
langstellenden sch-nen de eenigen te zijn,
die van haar aankomst wisten. Suzanne's
vader was ziek en de drukke wedstriid-
programrna's hielden de andere tennis-
slachtoffers op de banen.
EEN DOODENSPRONG.
Dezer dagen deed korporaal East op het
vliegveld van Biggin Hill in Kent een po
ging om het record voor het dalen in eer
parachuut te verbeteren door op 6000 voe'.
hoogte uit een vliegtuig te springen. De
vlieger stortte echter, zonder dat de para
chuut zich opende, cp een straatweg neer
en was dadelijk dood.
Velen waren getuigen van het verschrik
kelijke ongeluk. Het vliegtuig was tot in
de wolken omhoog gestegen, toen werd ge
zien, hoe een kleine figuur zich ervar
losmaakte.
Niemand maakt zich ongerust, toen d
parachutist lager en lager viel. Hij zou im
mers de parachuut eerst openen op eei
hoogte van eenige Konderden meiers bo
ven het vliegveld.
Maar korporaal East viel lager en lager.
En naarmate hij lager kwam, werd de
valsnelheid zoo groot, dat het lichaam met
een fluitend geluid door de luchtlagen
sneed. Even boven den grond opende het
valscherm zich gedeeltelijk, doch te laag.
De val was te snel en werd doodelijk.
BRITSCHE DOUANE-INSPECTIE,
De Engelsche douane overweegt de
mogelijkheid om de bagage van reizigers
niet meer bij aankomst te Dover te visi
teeren, maar in den trein tussohen deze
plaats en Londen. Zooals in Frankrijk
reeds geschiedt tusschen Calais en Parijs.
Zij beseft, dat een dergelijke maatregel
een belangrijke faciliteit zou beduiden
voor de vreemdelingen, die Engeland be
zoeken, maar merkt het departement
der douane op, het Engelsche douane
onderzoek is minder vluchtig dan het
Fransche en de spoorreis DoverLonden
is veel korter dan die van Calais naar de
Fransche hoofdstad.
Voor Pullman-treinen echter wordt uit
voering van den nieuwen maatregel zeer
wel mogelijk geacht en de spoorweg-maat
schappij is ten gunste van de wijziging ge
stemd.
Schitterende kinderaftrek bij de Inkomsten
belasting te Maastricht,
De heer J W. F. van Meegeren, voor
zitter van den Ned. R. K. Bond voor groote
gezinnen, schrijft ons:
Dat de groote gezinnen recht kunnen
laten geiden op ruimen aftrek bij de belas
tingen is reeds vroeger door ons bij her
haling betoogd.
Dat men er op verschillends plaatsen van
ons land is toe overgegaan verneugl ons
ten zeerste.
Mochten we het vorig 'aai- melden, dat de
gemeente Venlo een voorbeeld kon genoemd
worden voor al de fndere plaatsen des
lands viel het als een verblijdend tceken
te beschouwen, dat men hier en daar de
regeling van Venlo 800.voor nood
zakelijk levensonderhoud plus kinderaftrek
als bij de Rijksinkomstenbelasting) overnam.
Maastricht gaf dezer dagen een regeling, die
niet aan de vergetelheid mag worden ont
rukt.
Het kan van voldoende bekendheid wor
den geacht, dat aan den Bond voor groote
gezinnen, voorgelicht door zijn bekwamen
belastingspecialiteit, deji heer J. v. d. Ven,
inspecteur directe belasting te Heerlen door
regeering en autoriteiten meer en meer een
gewillig oor wordt verleend om tegemoet
te komen aan de rechtmatige eischen der
groote gezinnen.
De tijd ligt nog niet zoo heel ver achter
ons, dat men geen grooteren kinderaftrek
toekende dan 4 maal 50, zelfs al was men
gezegend met 10 kinderen,
Stel daar nu eens naast de regeling, zoo
als die door den Raad van Maastricht is
aangenomen.
Er is progressie naar het inkomen en ook
naar het aantal kinderen. Ingevoerd zijn
6 klassen.
I zuiver inkomen beneden 1400; II van
1400 tot 1700; III van 1700—2000;
IV. van 200 tot 2500; V van 2500 tot
3000; VI. boven 3000.
Voor deze laatste klasse is de aftrek;
Bij 1 kind 200; bij 2 kinderen 400;
bij 3 kinderen 645; bij 4 kinderen 920;
bij 5 kind. 1225; bij 6 kinderen 1550; bij
7 kinderen 1925; bij 8 kinderen 2220;
bij 9 kinderen 2745; bij 10 kinderen 3200.
Voor elk volgend kind te verhoogen met
320.
Het noodzakelijk levensonderhoud laat nog
een aftrek van 750 toe.
Alzoo zal de vader van 10 kinderen bij
een inkomen boven de 3000 een aftrek in
rekening brengen van 10 maal 320 plus 750
is 3950.
We gaan den goeden kant uitl
Maastricht geeft hier een schitterend voor
beeld van daadwerkelijken steun aan de
groote gezinnen.
Zoo dringen de ideeën door, die het groote
gezin willen beschermen en steunen in den
zwaren strijd om het bestaan.
Gaarne brengen we een woord van hulde
aan de Maastrichtsche Vroeaschap.
Een mot'e van de federatie
van R.K. Vrouwenbonden,
Het bestuur van de Federatie van de R.K.
Vrouwenbonden in Nederland, met aange
sloten vereenigingen ruim 50.000 leden
vertegenwoordigende, heeft aan de Tweede
Kamer de volgende motie gezonden:
Het bestuur van de Federatie van R.K.
Vrouwenbonden in Nederland, in vergadering
bijeen te Utrecht, den 3en Maart 1927,
Gezien: het ontwerp van wet, houdende
voorbehoud der bevoegdheid tot toetreding
tot het ontwerp-verdrag van Washington,
regelend o. a. den arbeid van vrouwen vóór
en na hare bevalling, volgens hetwelk de
ongehuwde moeder-arbeidsters volkomen
gelijk gesteld worden met de gehuwde en
haar, evenals aan de gehuwde moeders, het
recht op ziektegeld bij zwangerschap en
bevalling toegekend wordt,
vooropstellende: dat de ongehuwde
moeder-arbeidsters niet aan haar lot mogen
worden overgelaten, maar door particuliere
vereenigingen van liefdadigheid, zoo noodig
met overheidssteun, op een andere wijze
verzorgd moeten worden,
Overwegende:
1. dat het moederschap buiten huwelijk
s een inbreuk op de wetten Gods,
2. dat het wettelijk op één lijn stellen
van 3e z.g. vrije huwelijken en 3e wette
lijke echtverbintenissen, van het moeder
schap buiten wettigen echt en het moeder
worden in het huwelijk, den eerbied voor
het huwelijk en het wettig gezin vermindert,
3. dat iedere van staatswege genomen
maatregel, die deze gelijkstelling in de hand
werkt, afkeurenswaardig is, omdat de staat
daardoor den grondslag van het wettig gezin,
het fundament van den staat, ondermijnt,
4. dat het moederschap buiten echt,
zijnde het gevolg van een ongeoorloofde
daad, nooit door de wet beschermd mag
worden,
is van meening, dat het betreffende Wets
ontwerp, eenmaal tot wet verheven, onver
mijdelijk moet leiden tot de miskenning van
de wet Gods, tot bevordering van het on
wettig samenleven en tot den ondergang van
het gezinsleven.
Wederom een oplossing?
In de „Bedrijfsauto" wijdt S.W. Numann
een artikel aan de verblindende autolich
ten, waarin hij vertelt van een nieuw middel,
hetwelk tegen deze verblinding zou zijn
uitgevonden door den Amerikaan Ryan.
De heer Ryan, zoo ve. telt de sch ijver,
is een der beroemdste experts op bet gebied
van verlichting in Amerika, Bij het vele
werk dat hij deed om de verlichtingen in
fabrieken, winkels, kantoren, publieke ge
bouwen en straten te verbeteren, megen
genoemd worden de verlichtingen van de
Panama Pacific tentoonstelling, de Rio de
Janeiro tentoonstelling, de Hudson-Fulton
viering, de verlichting van de Niagara Falls
etc.
Reeds eenige jaren geleden kwam de heer
Ryan tot de conclusie dat het eenigste be
langrijke veld van verlichting nog niet weten
schappelijk bestudeerd was, dat der kop
lantaarns van automobielen omvatte. Terwijl
verschillende observaties gemaakt zijn met
bestaande koplantaarns en zekere maximum
en minimum kaarssterkten om de meest
gevaarlijke typen van lantaarns te eliminee-
ren, was dit op z'n best een compromis
tusschen radius en verblinding.
In geen geval kon gesproken worden over
een wetenschappelijke studie der verschil
lende koplantaarns welke iemand in staat
zou stellen de karakteristieke eigenschappen
en de aanklevende defecten vast te stellen,
m.a.w. aan welke voorwaarden een koplan
taarn zou moeten voldoen om zoowel voor
den autobestuurder als voor een naderende
auto de grootst mogelijke veiligheid te ver
zekeren.
Verschillende van de zoogenaamde niet-
verblindende lampen die thans in gebruik
zijn verbeteren we 1 de laterale distributie
van het licht, doch behouden niettemin de
gevaarlijke verticale karakteristiek van den
oarabolischen reflector, welke het onmogelijk
maakt voldoende radius zonder verblinding
te verkrijgen. Een nauwgezette studie van
de isometrische lijnen van de lichtdistributie
van verschillende koplantaarns leidde tot
deze conclusie.
Een bestudeeren van denhyperbolischen
reflector leidde tot 't resultaat, dat weliswaar
de radius eenigszins verbeterde, doch het
veroorzaakte een donkere centrale area welke
niet voldoende weggewerkt kon worden
door het gebruik van een frontlens zonder
terzelfder tijd 'n breeden lichtband te wer
pen naast de auto omtrent het punt waar de
gewone lantaarns nu haar hoofdstraal werpen
wanneer ze ingesteld zijn op niet-verblin-
ding. Dit gaf wei een prachtig licht, doch
kwam te duur om het publiek te bereiken.
Toen kwamen de proefnemingen en ver
beteringen waarvan het resultaat was een
lantaarn die een dubbelen straal uitwerpt,
welke slechts door één lamp in de lantaarns
wordt geproduceerd. Bij groote radius zonder
verblinding en de breede zijstraal, heeft deze
lantaarn twee groote voordeelen, en wel
1. het „non focusing" element.
2. de mogelijkheid van het bijstellen der
stralen.
Het onder 1 genoemde stelt niemand in
staat zonder focusing lampen te verwisselen.
Wanneer nu de lampen op de auto zijn
aangebracht is het enkel noodig dat iemand
circa 100 stappen voor de auto gaat staan
om te constateeren of de lantaarn een al-
of niet verblindend licht geeft. De stelschróef
wordt zoodanig gedraaid, totdat de waar
nemer verklaart dat de lamp niet verblin
dend meer is.
Dit punt is zoo zuiver gedefinieerd, dat er
geen kans bestaat voor misverstand en een
extra draai aan de stelschróef zal een onge
lijke vracht van de auto compenseeren zon
der den radius merkbaar te verkleinen. Een
maal gesteld behoeft hiernaar niet meer te
worden omgekeken. De lampen zullen dan
zoowel voor land als stadsgebruik kunnen
worden gebruikt, zonder dat er iets aan ge
wijzigd zal moeten worden. De volgende
voordeelen zijn verder aan het gebruik van
de lampen verbonden
Goede- radius zonder gevaarlijke verblin-
ding.
Geheele weg- en bermverlichting tot aan
het punt van de maximale verlichting.
Zij-verlichting, verlichting van bermen,
van passeerende wagens en de mogelijkheid
de wegteekens te kunnen lezen.
Verlichte voorgrond, en bij nadering van
een auto reductie van helderheid.
Achter zicht mogelijkheid door silhouette.
Klaar zich t op den heelen wegbij bochten
zonder verblinding.
Gebruik van standaard lampen zonder
focusing.
Geen gevaarlijke witte plekken, doch goede
laterale spreiding met gemiddelde kaars;
sterkte en maximaal licht.
Kan gebruikt worden met enkel en met
dubbel filament lampen.
De nieuwe lampen zijn nog niet op de
markt.
't Gebeurde op het Leidscheplein te
Amsterdam, vertelt de „Tel." Voor een der
groote mode-etablissementen hield een zes-
cylinder-in-lijn stil, waaruit achtereenvol
gens stapten een spierwit langharig poe-
deltje met roode kraaloogjes, een jonge
dame en een zeldzaam klein niettemin zelf
bewust smoushondje. Dat nietige diertje
met een kom-me-niet-te-na-expressie in z'n
gedrongen snuitje zag kans op het drukst
van den middag een verkeersstremming te
veroorzaken. Dat levend stukje kinderspeel
goed op vier brooze hooge pootjes benutte
het moment, dat zijn meesteresse met het
poedeltje via het glazen tourniquet de ves
tibule van het modepaleis betrad, om onge
merkt de plaat te poetsen.
Aangezien het smousje het bezit van een
paar sterke beenen ontbeerde, was 't begrij
pelijk, dat de weelde van zijn onverwachte
vrijheid hem weldra in z'n mormelachtig
kopje was geslage'-. Het gevolg was, dat hij
in v 1 ige ooge: blikken het verkeer n de
war had gestuurd.
Toen kwam de juffrouw, een, die in elk
klein en losloopend hondje e?n weggejaagd
en gemarteld schepseltje pleegt te zien. Zij
zou 't diertje wel even bevrijden. Op het
moment echter, dat ze haar vingers in het nek
vel van den vluchteling zette, verloor ze plot
seling haar evenwicht en viel pardoes op
haar beschermeling, die dusdanig teekenen
van leven gaf, dat een oploop ontstond.
Het verkeer op het Leidsche plein was
pas hersteld, toen het hondje veilig in den
auto geborgen was.
Daar begint het al. Wij hebben herhaalde
lijk gewaarschuwd, en nu roepen wij het
nog eens van de daken af. Richt toch overal
vereenigingen op, al is het alleen maar om
gezamenlijk en met meer kracht de plaatse
lijke centrales op te treden, wanneer dit
noodig mocht blijken. Wij ontvingen dezen
morgen (10 Maart) het vólgende schrijven
uit X. (De brief ligt bij ons ter inzage).
Eerwaarde.
Daar wij aangesloten zijn aan de....
Centrale tedirecteur N. N., geeft
genoemde heer ons vanaf 8 Maart geen
Katholieke of Christelijke uitzendingen meer
of wij moeten een tweeden draad laten aan
leggen, wat ons vijf gulden kost, zoodat wij
nu van onze eigen partij niets meer te hooren
krijgen. Nu zou ik U eens willen vragen,
wat hier aan te doen is. W'ij kunnen wel
begrijpen waar hem de schoen wringt. Het
gaat natuurlijk als hetze van de roode broe
ders en als er nu een eigen zender is, hoe
Zal het dan gaan. Dan krijgen wij natuurlijk
niets meer te hooren. Het is erg als men
daar zijn geld voor moet betalen en men op
zoo een wijze wordt genegeerd. Nu zou ik
U eens willen vragen ons raad te geven
want ik vind het toch erg. Men hoort van de
meditaties niets en ook de gezangen niet.
Nu had ik van U gaarne een lettertje terug.
In afwachting met hartelijke groeten
N. N.
Lid van den K. R. O.
Of wij den schrijver van der brief nog raad
kunnen geven Wij weten niet hoe het con
tract luidt, waarmede men zich daar ter
plaatse aan die Centrale verbonden heeft,
maar o i. moet men zoo spoedig mogelijk
overgaan tot het oprichten van een R. K.
Radio-Vereeniging, en zich de hulp daartoe
verzekeren van eenige vooraanstaande katho
lieken, zoo mogelijk van de K. S. A. of de
katholieke leden van de gemeenteraad. Van
o Zen kant zijn wij bereid bij het oprich e i
uer vereeniging alle hulp te verleen en, oie
mogelijk is. Oudergeteekende stelt zich dis
ponibel, daar ter plaatse, maar ook overal
in den lande de oprichtingsvergadering van
een R. K. Radio-Vereeniging bij te wonen
en daar te spreken.
Opschieten, er is haast bij, niet achteraan
komen hinken, als het te laat is. Wij moeten
nu onzen slag slaan, als de Centrales overal
zijn opgericht zonder onzen invloed, is er
niets meer aan te doen.
L. H. PERQUIN,
Voorzitter K. R. O.
(Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.)
HULDIGING VAN V/IJLEN DR. P. J.
H. CUYPERS BIJ GELEGENHEID VAN
DEN 10CSTEN VERJAARDAG ZIJNER
GEBOORTE OP 16 MEI 1927.
Elk Nederlander, die de geschiedenis van
ons Vaderland in de laatste vijftig jaar,
vooral de Kunstgeschiedenis, heeft gevolgd,
kent den grooten bouwmeester Dr; P. J. H.
Cuypers, een genie zooals een eeuw er slechts
weinigen voortbrengt. In couranten, tijd
schriften en kunstwerken is door architec
ten en letterkundigen zijn werk en zijn per
soon herhaaldelijk geroemd en bezongen
bij gelegenheid van zijn 70en, zijn 80en en
zijn 9Cen verjaardag. Wij behoeven daarom
hier niet breed uit te weiden over zijn buiten
gewone verdiensten voor de Nederlandsche
bouwkunst, die hij grondig heeft hervormd
en in nieuwe banen ^geleid, en het kunst
handwerk dat hij heeft veredeld. Voldoende
zal het zijn eenige zijner grootsche schep
pingen en geniale restauraties in de herin
nering terug te roepen.
Op de eerste plaats de restauratie van da
monumentale Munsterkerk te Roermond,
die met henderden andere kerken in alle
deelen des lands, ook in het buitenland, zijn
rcem blijft verkondigen kasteelen als het
feeëriek schcone gothische slot Haarzuylen
en de ridderburcht het Oude Loo het greot-
sche en practische Centraal-Station te Am
sterdam en boven alles zijn meesterwerk
het Rijksmuseum aldaar, een kunstpaleis
voor kunstschatten. Wat een scheppingen,
getuigend van ongeëvenaarde genialiteit
Voeg daarbij den invloed, die van zijn
rijken geest en zijn warm geloovig hart uit
straalde op zijn omgeving, niet enkel in
zijn drukke kunstateliers te Roermond of
aan de Rijksacademie voor Beeldende Kun
sten en de Kunstnijverheidsschool te Amster
dam, maar op ieder die het geluk had met
hem in meer intieme aanraking te komen.
Daardoor heeft hij jongeren in de kunst
gevormd, die zijji beginselen voortzetten en
vervolmaken, en werklieden die hun ambacht:
smeden, timmeien, meubelmaken, beeld
houwen, van hem geleerd hebben. Want hij
was niet enkel een grondig kenner, maar
ook een onvermoeid werker.
Het hoeft ons dan ook niet te verwon
deren, dat hij met tal van hooge onderschei
dingen werd begiftigd, dat drie Hocge-
scholen hem tot Doctor honoris causa bevor
derden, dat een dertigtal Vereenigingen in'
ons land en daarbuiten het zich tot een eer
rekenden hem tot lid of tot Voorzitter te
hebben, dat hij jarenlang denVcorzitterszetel
innam van het Internationaal Congres van
architecten en dat deed met eere, want hij
was een welsprekend polyglotte bovendien.
Dien grooten, gemalen bouwmeester wen
schen wij te huldigen door het stichten van
een beeldbouwkundig-architectomsch monu
ment in d? stad zijner geboorte. Wil echter
zoo'n monument zijner waardig zijn en den
schenkers tot eere strekken, dan vraagt het
vele en aanzienlijke bijdragen. Doch wij
meenen te mogen rekenen op den steun van
het groot aantal zijner vereerders, die
met ons ten volle sympathiseeren
de groote schare van architecten en kunste
naars, die voortbouwen op Cuypers' begin
selen of van zijne wijze lessen partij kunnen
trekken
de vereenigingen, die hem onder het getal
harer leden hebben mogen tellen, of die
de veredeling der kunst en den vooruitgang
van land of gewest in hun vaandel hebben
geschreven
de parochies en kloosterorden die de groote
bouwmeester bij hun stichtingen met raad
en daad heeft bijgestaan.
de gemeentebesturen, die er trotsch op
mogen zijn een schepping van zijn genie op
hun grondgebied te bezitten
Amsterdam vooral, dat hem jarenlang tot
zijn meest verdienstelijke burgers mocht
tellen en prijkt met de meesterstukken van
zijn genialen geest
de besturen van de stad Roermond en de
provincie Limburg en de regeering des
lands, die niet onverschillig kunnen blijven,
v/aar het geldt hulde te brengen aan een hun
ner grootste zenen
kortom alle Nederlanders, die hun land
wenschen te eeren door het eeren zijne-
groote mannen
tevens wordt een beroep gedaan op bui
tenlandsche vereerders en corporaties, met
wie Dr. Cuypers in relatie heeft gestaan,
want zijn kunst had een internationaal
karakter.
Mogen de benoodigde gelden dan rijkelijk
toevloeien, opdat spoedig aan één der drie
bekwame beeldbouwers, aangewezen door
de Commissie van Advies, bestaande uit
afgevaardigden van vier Nederlandsche
Kunstvereenigingen en één buitenlander,
een opdracht tot vervaardiging van het
monument zal kunnen worden gegeven.
Bijdragen kunnen ingezonden worden aan
de diverse Sub-Comité's opgericht in alle
gewesten van ons land, of aan den Penning
meester van het Uitvoerend Comité te Roer
mond.
Wij beschouwen het als een groot voor
recht en een hooge eer aan het hoofd van ens
Huidigings-Comité te mogen begroeten H.
M. onze geërbiedigde Koningin als Bescherm-
vrouwe, en als Eere-Voorzitsters.
Z. Ex. Mr. M. A. M. Waszink, Minister
van Onderwijs K. en W.
Mr. E. O. J. M. Baron van Hövell tot Wes-
terfker, Comm. der Koningin in Limburg.
Mgr. L. Schrijnen, Bisschop van Roer
mond.
Het Eere-Comité telt verder nog 1C4 leden,
nl. 84 van de meest op den voorgrend tre
dende Nederlanders en 20 vertegenwoor
digers van buitenlandsche vereenigingen,
terwijl het Landelijk Comité, 57 leden is
samengesteld uit het Kern-Comité van Roer
mond met afgevaardigden van diverse Weten
schappelijke en Kunstvereenigingen, alscok
van arbeiderskringen, want Dr. Cuiipers
hoort aan het heele volk. Wij wenden ons
daarom ook met het volste vertrouwen om
steun tot alle Nederlanders.
Een volk, dat zijn groote mannen eert, eert
Zich zelf.
Het Uitvoerend Comité
J. L. TH. SANDERS, Burgemees
ter van Roermond, Eere-Vcorz.
JHR. Mr. G. MICHIELS VAN
KESSENICH, lid le Kamer
der Stat. Gen., Voorzitter.
J. N. SNACKERS, Voorz. Prov.
Gen. „Limburg", Onder-Voorz.
F. ADRIAANSE, Gem. Secretaris,
Pres. Kerkvoogd der Ned. Herv.
Gem., le Secretaris.
Mr. R. HöPPENER, Advocaat-
Procureur, 2e Secretaris.
H. DREHMANNS, lid van den
Gemeenteraad, Penningmeester,
Roermond, Maart 1927.
Apartementen, Salon met telefoon.
Stroomend koud en warm water. Matige
prijzen. Intieme zaaltjes voor Club- en
Familiefeestjes. TJ. TEI1SMA
Vrij bewerkt naar BULLWER LYTTON'S
„What will be do with it",
door ]OS. P. H. HAMERS.
10
„Dat is zoo," zei Vance, nader bij de ta
fel schuivend. „Maar ik zie dat gij rookt.
Mag ik zoo vrij zijn een sigaar op te ste
ken?"
„Doe alsof ge thuis waart, antwoordde
de acteur, met al de welwillendheid van
een vaderlijken gastheer, die daarop voor
zijn gasten, onder onderhoudend gekeuvel,
den tijd aangenaam liet voorbij gaan, tot
dat de klok twaalf sloeg en de jongelui af
scheid namen.
„Merle, Merle!" riep Waife, toen ze weg
waren.
De schoenlapper verscheen.
„We vertrekken morgen r.iet. Als Rugge
om ons zendt, zooals hij bij het aanlichten
van den da$'wel-doen zal, zeg het hem dan
maar. We zullen nog eenige dagen op uw
kamers blijven en. dan.... en dan, mijn
kiene Sofie, geef me een kus! Ge zijt nu
ten minste van die afschuwelijke beschil
derde schepsels af."
„Mooi zoo," zei Merle in zich zelf: „hij
heeft het'geld gekregen, Blij dat ik het hoor
Maar," vervolgde hij, terwijl hij een blik
sloeg op meerdere symbolen van sterren
wichelarij, waarmee hij zich bezig gehou
den had, „dat is het niet. De eigenlijke
kwestie van het oogenblik is; „Wat zal hij
er mee doen?"
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Sofie kon niet slapen. In het eerst ge
voelde zij zich tè gelukkig. Zonder zich
'uist de vernedering in haar levenslot on
der de reizende kermistroep van Rugge
diep bewust te zijn, beviel haar onwillekeu
rig een gevoel van ontzetting om met haar
in aanraking te komen. Wel vergat zij, wan
neer zij meegesleept werd in een of andere
opwindende rol, haar medespelers en de
toehoorders en genoot zij zelf van haar spel
want zij speelde uitmuntend. Maar wanneer
'-aar rol niet al haar denken in beslag nam
dan voegde zij zich bij haar grootvader met
een mengeling van schrik en walging voor
de beschilderde personaadjes, haar mede
spelers, en haar eigen geleenden tooi.
Maar vooral voelde zij zich diep gegriefd
door elke beleediging, door iederen hoon,
haren grootvader aangedaan, en deze wa
ren niet zeldzaam. En aan zulk een leven
te ontkomen, alleen met hem te zijn, hem
alleen voor zich te hebben om hem op te
Dassen en te lie'koozen, naar hem te luis
teren en met hem te spreken, dèt alles
scheen haar het toppunt van menscholijke
gelukzaligheid. Maar ach, zou ze wel ge
heel alleen met hem zijn? Juist toen zij op
het punt was om in te sluimeren, trof haar
die vraag en schrikte zij op. Toen was het
geen geluk dat haar wakker hield; het was
.ets minder zeldzaams voor het vrouwelijk
gemoed, de nieuwsgierigheid. Wie zou die
geheimzinnige derde zijn, aan wiens bezit
de drie pond klaarblijkelijk zouden gewijd
worden? Welk nieuw gelaat had zij ge
kocht door het hare te leenen? Niet de
dame met de varkenskop, noch den jongen
met de gevlekte huid. Zou het dan de reus
van Noviolk of het kalf met twee koppen
zijn? Afschuwelijke gedachtel Monsterach
tige droombeelden begonnen aan haar
ocgen voorbij te trekken en om ze te ver
dwijnen begon ze met grooten ijver haar
gebeden op te zeggen, hetgeen ze in haar
opgewondenheid verzuimd had te doen, *eer
zij haar hoofdje op het kussen nedervleidc;
een verzuim dat, zoo wij hopen, niet al te
zwaar zal worden opgeteekend door den
engel van haar levensboek.
Toen zij haar gebeden ten hemel had op
gezonden, namen haar gedachten een aan
genamer wending aan. Zij gaven haar Lio
nel's vriendelijke oogen weer en herhaal
den voor haar zijn liefderijke woorden:
„De hemel zegene hem," zei Sofie en haar
'dankbare oogen schoten vol tranen, want
zij was een dier liefelijke mens; henkinde
ren, wier tranen traag vloeien bij eigen leed,
maar spoedig in vreugde.
Zoo vond haar de dageraad nog wakend.
Zij stond op, baadde haar wangen in het
koele, fr'ssche water en brac! er zoodoen
de een bios op te. voorschijn. Zich daarna
kleedend met die bedaarde bedrijvigheid
welke al haar bewegingen kenmerkte,
opende zij het venster en ademde de fris-
sche morgenlucht in. Alles was stil in de
smalle laan; de winkels waren gesloten,
maar op de stille hoornen achter de nog
niet afgebroken kermistenten, kwamen de
vogels in beweging en begonnen te kwinke-
leeren. Sofie rekte haar bevallige hals uit
het venster om een klein puntje te kunnen
zien van de blauwe rivier. Zij had den
grooten stroom gezien op den dag, toen zij
en haar grootvader op de kermis kwamen
en verlangd naar heur liefelijke oevers
slavernij aan het tooneel verbood het haar.
Nu zou ze vrij zijn! Nu zou ze zorgelooze
dagen van vreugde kunnen genieten! En
vergetend, dat Waife haar gezegd had, dat
hun bedrijf in de stad moest worden uitge
oefend, liet zij haar kinderlijke verbeelding
huppelen, te midden van visioenen van
groene velden en weiden, lachende wate
ren en verzamelde in haar lie lelijke begoo
cheling madeliefjes en vervolgde de vlin
ders.
Sofie sloot het venster in zich zelf glim
lachend sloop de aangrenzende gang door
en zag dat haar grootvader nog sliep.
Vervolgens hield zij zich bezig met de
kleine zitkamer in orde te brengen, zette
het ontbijt gereed en begoot de bioemej.
Eindelijk nam zij het kristal van Merle op
en keek er beschroomd in, terwijl het haar
bevreemdde, dat de schoenlapper er zoo
veel in zien kon, en zij alleen een ver
draaide beeltenis van haar eigen gezicht.
Ditmaal geraakte zij echter zóó verzonken
in de beschouwing van den geheimzinnigen
bol, dat zij niet opmerkte, hoe de dage
raad in vollen dag was overgegaan, noch
een stem vernam aan de benedendeur, in
één weord, de geheele buitenwereld ver
gat, totdat een zware tred den vloer deed
trillen. Toen, opschrikkend, zag zij den
„wreeden baron," met een gezicht, boos er.
donker genoeg, om zelfs het kristal van
Merle te verduisteren.
„Zoo, zoo," zei Rugge met sissende stem,
„oproerig, hè? Wil je niet komen? Waar H
,e grootvader kwaje meid?"
Sofie liet het kristal vallen, gelukkig zon
der dat het brak, en keek Rugge vast in het
booze gelaat.
„Waar is je gemeene weglooper van een
grootvader?"
„Grootvader is niet gemeen," riep Sofie
verontwaardigd, „gij moest u schamen om
zoo te spreken, mijnheer Rugge."
Op dit oogenblik vertoonden zich gelijk
tijdig Waile, die haastig zijn kamerjapon
had aangeschoten, aan de geopende kamer
deur, en de schoenlapper op den drempel
der zitkamer. De acteur bleef zwijgend
staan; misschien vertrouwde hij op de ge
biedende uitdrukking eener theatrale hou
ding. Maar Merle, die niets theatraals over
zich had of in zich voelde, zag Rugge streng
in 't gezicht, zette beide handen op de heu
pen en voegde hem toe:
„Een beetje beleefder tegen mijn com
mensalen, meneer, of de deur uit!"
Da „wreede baroa" vestigde zijn blikken
vol wraakzucht nu op den een, dan op den
ander. Eindelijk liep hij op Waife toe en.
zeide grijnzend: „Ik heb u iets te zegganj
zal ik het zeggen in tegenwoordigheid van
;w hospes?"
De acteur wenkte den schoenlapper met
le hand.
„Laat ons alleen, vriend; ik zal uw hulp
tiet noozli'* hebben. Kom hier heen, mijn
heer Rugge."
üeze trau de slaapkamer binnen en Waife
Joot de deur achter hen.
„Zoo, zoo," zei langzaam de schoenlap
per, terwijl hij zijn hoofd krabde; „het toe
geven van uw grootvader, lieve Sofie, be
grijp ik niet goed. Het is hier Britscha
grond; uw ster staat toch niet in zulk een
noodlottige conjuctuur met dien boosaardi-^
gen dwingeland, da gij als het ware met
handen en voeten aan hem gebonden zijt?
Laat ons eens zien, wat het kristal er van
zegt. Neem het zachtjes op, kindlief, ea
ga met mij naar beneden."
„Neen, ik wil bij grootvader blijven,
antwoordde Sofie vastberaden, „hij moet
niet hulpeloos met dien ruwen man alleen
gelaten worden."
(Wordt vervolgd).
