REVOLUTIE IN DE HEERENMODE S1 Gordijnwasscherij Kleverpark'' Radio-Omroep. en een bezoek aan de D. V. en Leonidas door FRANS MEIJER ELCK WAT WiLS TREKJES. Derde Blad NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT. Zaterdag 23 April 1927 - Revolutie in de Heerenmode. Vergadering D. V. Leonidas. SANTPOORTERSTRAAT 41 TELEFOON 10131 HOFFMANN - SPAARNE 42-44 - TELEF. 12127 No. 494 'M Van Londen uit begint de victorie. Van Londen uit begint de groote omwen teling in de heerenkleeding, Tenminste voor zoover je het kleeding gelieft te noemen, hetgeen we thans ge wend zijn te dragen: een ding om je borst te bedekken, dat je vest noemt en iets om je rug bekleeden, dat 't jasje heet. Daaronder twee kachelpijpen, die met alle mogelijke en onmogelijke hulpmiddelen in den vouw worden gehouden. Iets wat gewoonlijk niet lukt. Je kunt broekklemmers koopen zoveel je wilt, je kunt op je broek gaan slapen, je kunt hem tusschen een paar planken leggen en er een heele biblio theek opstapelen, het geeft je allemaal niets, je komt ten slotte toch bij den kleermaker De heer de Boer (voorzitter D. V.) terecht, die je voor ettelijke guldens een paar vouwen in je broek levert, die in één woord meesterlijk zijn, maar die een paar dagen later alweer ter ziele gaan. In den tijd, dat ik nog droomde Capucijn te worden, was het broekenvouwen geen probleem meer, dat in mijne oogen eenige aandacht verdiende, maar sinds ik den sandalen ontwassen ben, drong het groote vraagstuk zich met des te meer hevigheid aan mij op. Je kunt toch ook niet altijd je knieën recht houden, vooral niet als je de onhebbelijke gewoonte hebt soms naar de kerk te gaan. Als je daarbij nog ietwat slordig op je kleeren bent een zwakheid, die mij aan kleeft is er heelemaal geen bijhouden aan. Zelf heb ik mijn deel al verkozen. Vrijwillig heb ik afstand gedaan van het epitheton „meneer" Een „meneer" immers is een individu, dat sigaren rookt, pils drinkt, kranten leest en een vouw in zijn broek draagt. En door het feit, dat ik de vouw in mijn broek verwaarloos, heb ik mij naast de maatschappij geplaatst. Maar Londen zal de redding brengen. Was Parijs tot heden toe nog het nimmer bestreden Mekka der vrouwenmode, zoo is Londen steeds de toonaangever geweest van datgene, wat een man mag aantrekken en wat niet. op den voorgrond treedt en de man op zulk een onverantwoordelijke manier wordt ver waarloosd? t I 1 II Dat hebben nu de Londensche kleer makers eindelijk ook ingezien. Er moet in de heerenmode iets bijzonders gebeuren, zeggen zij, er moet iets nieuws komen, er moet een algeheele omwente ling plaats hebben. Het is niet voldoende, dat een jacquet dit jaar twee knoopen en een vogend jaar drie knoopen telt, dat de uitsnijding van het vest nu eens zes centimeter en dan weer drie centimeter langer is, dat de ..faqon nu eens rond en dan weer vierkant is. me zulke kleinigheden zal men voortaan geen genoegen nemen. Vóór alles zal de komende heerenkleeding moeten voeren tot een knallend kleur- Waarom altijd zwart en bruin en donker blauw en grijs? Waarom niet rood, geel en lila. Waarom kan het niet worden als eenige eeuwen geleden toen de mannen- en vrou- wen-kleeding om den voorrang streed in rijkdom van kleuren? We behoeven slechts te zien naar oude prenten. Welk een rijkdom en weelde voor de oogen: wat een klëurenmuziek, wat een bont gewoel van de feestelijkste tinten. De heeren droegen rozeroode en gras groene gewaden met viooltjes-blauwe gar neering. En dan die sierlijke kniebroeken. Welke redenen hebben de mannen om indezen tijd, waarin de dames vrijmoedig hare enkels exposeeren, om hun kuiten te verbergen? Zijn wij dan een kuiteloos geslacht? Neen, nogmaals, neen! „Vooruit dan," riepen de Londensche modehervormers, „voor den dag met je kuiten!" En voortaan zullen de kuiten der mannen De heer Weusting. Veel pleizier hebben we echter tot heden niet mogen beleven van de scheppingen der Londensche modekunstenaars. Als we be denken hoe in dertig jaar tijds het staatsie- liike plechtgewaad der dames veranderd is in een vloeiachtig vliesje, dat alle bewe gingen vrij laat, dat bij haar eenvoudig alles veranderd is, dan behoeven wij mannen ons niet te beroemen op de vin dingrijkheid en originaliteit van hen, die ons voorgingen in de lijn en de snit van ons gewaad. Je kupt met een smoking, die je een jaar of vijf voor den wereldoorlog in elkaar liet timmeren, zonder eenig bezwaar op het meest gedistingeerde bal verschijnen, zonder op te vallen. Op zijn hoogst kan je constateeren. dat de andere smokings nog ouder zijn, dan die je zelf draagt. Maar stel je nu eens voor een dame, die op een bal verschijnt in een avondtoilet .van veertien jaar geleden! Is het geen ten hemel schreiende onrechtvaardigheid, dat op het gebied der mode de vrouw nog altijd De Vice-president. dus niet meer als viooltjes bloeien in donkere vorborgenheid. Hel is inderdaad tijd, dat we hand eens in eigen boezem steken. De vrouw speelt een veel te groote rol. Alles draait om haar heen. Ten slotte, als we het goed beschouwen, zijn de mannen er ook nog. Na een groot feest van eenige beteekenis staan de bladen vol van modeberichfen, wat mevrouw Die-en-die wel aan had en wat mevrouw Zus-en-zoo niet aanhad. Voortaan zal het van meer beteekenis zijn te weten, dat burgemeester Maarschalk de voorkeur geeft aan een rose Jacquet en dat Reinalda een sterke voorliefde heeft voor rood. We zullen dan lezen, dat de directeur van het Frans Hals-museum, de heer Gratama, eerstdaags een tentoonstel ling zal openen van een speciaal costuum geïnspireerd op een der schuttersstukken van Frans Hals. Wie er lust in heeft mag hem door een geel glaasje bewonderen. In de politiek zou dat kleurenspel een zeer bijzondere beteekenis kunnen krijgen en het is boven allen twijfel verheven, dat de raadsverslagen sterk aan beduidenis zullen winnen. In Amerika heeft een Vrouwenvereeniging een schoonheidswedstrijd voor mannen uit geschreven. kaansche vereeniging ging daarbij echter van grondstellingen uit, die iïieer speciaal in het Amerikaansche maatschappelijke leven, van beteekenis zijn. Schoonheids wedstrijden van vrouwen zijn daar even talrijk als hier pluimveetentoonstellingen en De spreker P. Lourijsen. dragen een minder choquant karakter. „Waarom" zoo vroegen de Amerikaan sche dames zich af „houden we slechts schoonheidswedstrijden voor vrouwen? „Breede schouders, stalen spieren, een scherp en stevig gebouwd profiel en door dringende oogen.het wordt werkelijk tijd, dat we aan de schoonheid des mans eens wat meer aandacht gaan schenken." Zoo vermelde letterlijk het prospectus, dat werd rondgezonden om de heeren der schepping op te roepen tot den edelen strijd. Het gist overal. Het woelt in Amerika en in Londen. Tot nog toe kan men de nieuwe mode echter alleen nog maar in de étalage's van de Londensche hoofdstraten bewonderen: op straat is nog geen enkel specimen te ontdekken. Maar hoe het ook zij: de man moet zich weer meer laten gelden Nescis, quid vesper serus vehat. Je weet nooit wat de late avond brengen zal. Laten we dus geduldig afwachten. rukkelijk en een derde noemt Mozart aller aardigst. In mijn onmiddellijke nabijheid duikt op eens een jongeman op, blond-harig, blauw- oogig, roodwangig, met zacht-gevooisd ge tuid, kortom, een brave jongeling uit een gewaagde operette. Zijn stem gaat zingend uit naar een col lega: „Hoe laat zou de trein gaan, denk u? En gaat er wel een trein, denkt u? Ik kom van héél ver, ziet u. Jae, jae, 't is een heele reis, heur. Ik zou niet graag te laat aan de trein komen, ziet u. Want dan zou ik hem missen hè? Neen, daar hebt u gelijk in, hel is niet prettig als je een trein mist. Wat zegt u? O, jae, als je een trein mist moet je met de volgende gaan. Althans als er nog een trein gaat, hè, anders kun je niet gaan." Nauwelijks was deze mensch buiten mijn gezichtsveld of de voorzitter wendde pogin gen aan de vergadering te openen, pogingen die eenvoudig doodliepen op de botte on willigheid der vergaderden. Slechts weinig heb ik uit den chaos van tafeltjes, rook en rumoer weten op te pikken. De voorzitter verklaarde herhaaldelijk met nadruk dat hij sterk, ja buitengewoon sterk stond en dat hij een jas had. Of hij een figuurlijke of een letterlijke jas bedoelde wil ik graag in het midden laten, daar ik 't voor mijn gemoedsrust noodzakelijk achtte dat troebel woordgeploeter te ontvluch ten en mijn heil te zoeken op Haarlemsch straten, waarop de veelbeleckende woorden, „maakt recht den weg des Heeren" mij door het hoofd speelden en toen ik even De heer A. Brugman. Turner Hl Leonidas. Deze week voerde mij naar de jaar vergadering van de Diocesane Vereeniging van Onderwijzers. Totaalindruk was zéér slecht. Weinig orde en zeer luidruchtig. Gebrek aan tucht en discipline. Veel blozende, naieve gezichtjes met de eerste beginselen van zich pover ontwikke lende snorretjes. Hier en daar zelfs een baardje in embryonalen toestand. Ook veel blauwe vergeet-mij-niet-oogen. Er zijn onderwijzeressen, die je van het voorhoofd schept, dat ze dwepen niet Mendelssohn. Een ander vindt Bach ver- Volendam bij Leonidas. later bijna wegzonk in een grafkuil met kabels en buizen dreunde het door mij heen, „alle dal zal gevuld en alle heuvei ge slecht worden". Ten slotte voerde m'n gelukkig gesternte mij deze week naar een uitvoering van de R.K. Schotensche Sportvereeniging „Leoni das". Nu zal het onmogelijk klinken, maar een gymnastiek-uitvoering bijwonen beteekende voor mij een ongekende sensatie. Ik had nog nooit een gymnastiek-uitvoe ring bijgewoond. De eerste kennismaking ermee had mij al gauw doen ervaren, dat het prettiger is om het te doen, dan om er naar te kijken. De executanten op het tooneel worden hoe langer hoe leniger, terwijl het publiek in de zaal meer en meer verstijft. Als je vijftig maal achtereen een paar dunne zwarte becnen over een lat hebt zien slingeren, kun je drie dagen later je oogen niet dicht doen of je ziet het nóg voor je gebeuren. Een mooie stand is werkelijk de moeite waard. Tenminste als je hem één keer ziet. De andere keeren maken dat je een ge- weldige dorst krijgt. Gymnastiek echter lijkt mij een der edel ste manieren om sport te beoefenen: het gaat recht op het doel af, lichaamstraining, en is niet of althans niet rechtstreeks verbonden met de hartstocht van het spel. Maar het resultaat moet getoond worden in het dagclijksche leven. Op het tooncei kan het alleen beteekenis hebben voor belangstellende familieleden. maker zijn de navolgende vragen bij Gede puteerde Staten ingekomen: 1. Zijn Gedeputeerde Staten van oordcel, dat de vraag omtrent de keuring van alle vrouwelijke ambtenaren door eene vrouwe lijke dokter door den heer Gerhard namens Uw College in de vergadering van 1 Decem ber 1.1. voldoende beantwoord is geworden? 2. Zoo ja, op welke wijze zal dan in t ver volg voorzien worden in de bestaande leemte, dat niet in elk voorkomend geval aan de vrouwelijke ambtenares bepaald ge vraagd wordt, of zij aan keuring door een mannelijken arts dan wel aan die door eene vrouwelijke arts de voo-keur geeft? Het antwoord van Gedeputeerde Staten luidt als volgt: 1. Gedeputeerde Staten zijn van oordeel, dat de heer Gerhard het standpunt van hun College in de vergadering der Staten van 1 December 1926 op juiste wijze heeft weer gegeven. 2. Hoewel ook bij de andere takken van dienst vrouwelijk personeel werkzaam is, is de vraag omtrent het keuren van dat per soneel door vrouwelijke artsen alleen bij de Provinciale Ziekenhuizen nabij Santpoort en Duinenbosch te Bakkum gerezen. In beide Ziekenhuizen wordt terzake verschillend gehandeld. Terwijl bij het Provinciaal Zie kenhuis Duinenbosch te Bakkum aan alle vrouwelijke sollicitanten uitdrukkelijk de vraag wordt gesteld, of zij er bijzonder pri.A op stellen door eene vrouwelijke arts te worden gekeurd dan wel geen bepaalde voorkeur hebben en in Medemblik op de zelfde wijze wordt gehandeld, vindt bij het Provinciaal Ziekenhuis nabij Santpoort zoo danige keuring alleen plaats, indien de wensch daartoe eigener beweging door de vrouwelijke sollicitante te kennen gegeven wordt. Aangezien derhalve aan de Ziekenhuizen met de wenschen van vrouwelijke sollici tanten omtrent keuring door eene vrouwe lijke arts rekening wordt gehouden en de tot dusverre gevolgde gedragslijn nimmer tot eenige klacht aanleiding heeft gegeven, kunnen Gedeputeerde Staten niet toege ven, dat op dit stuk van eene bestaande leemte zou kunnen worden gesproken en acht hun College geen te-men aanwezig nadere instructies ter zake tot de betrok ken takken van dienst te richten. ZONDAG, 24 April. HILVERSUM, 1050 M. 1—2.30 Concert door het mandoline-orkest „II mando- lino', Dir. G. Noorda. Mandoline-kwintet, G. Noorda, le mandoline; mej. M. Haan, 2e mandoline; S. Kensen, mandola; G. Holland, guitaar; B. Pommerel, mandolon- cello. 2.30 Namiddag-concert, te geven door de Amsterdamsche orkestvereeni- ging, o. 1. v. Frans van Diepenbeek ir. „Artis" te Amsterdam. 8.10 Opera- concert. Helène Vals, sopraan; Chris de Vos, tenor; Paul Pul, bariton. Het ver sterkte H. D. O.-orkest, o. 1. v. Nico Treep. DAVENTRY, 1600 M. 2.50 Concert. De militaire band en V. Chatterlon, sopraan; J. Thornc, bariton; C. Towbin, viool 4.505.05 Vertellingen u. h. Oude Testa ment „The story of Gideon-Judges" BERLIJN, 484 en 566 M. 8.20 Morgen wijding 10.50 Lunapark-orkest-concert 3.505.20 Vrcolijk concert. Russische kapel 7.50 Concert. Berliner Fanfare- b laascorps 9.50—11.50 Dansmuziek Hoffmannkapel.. HAMBURG, 384.7 M. 8.35—10.15 Mor genconcert 10.5011.50 Orkest-con cert 12.25—1.10 Orkest-concert 1.101.50 Kamermuziek 3.254.25 Orkest-concert 4.506.50 Orkest-con cert 7.20 „Boccaccio", operette van Supp. Tot 11.10 dansmuziek. BRUSSEL, 509 M. 4.20—5.20 Dansmu ziek 7.209.20 Orkest-concert. Mmew R. de Collons, zang. •Steeds /tet JVieuwste in Radio. C-é£~* Va/ctcund/pe //erstefftnyenge^nardoryct. MAANDAG 25 APRIL: HILVERSUM 1050 M. 12.00 Politiebcr. 12.352.09 Lunchmuziek door het Trianon-i'.io. 3.304.30 Vrouwenuurtje door Mevr. Rhemonda. 5.006.00 Kin deruurtje door Mevr. Ant. v. Dijk. 6.00 6.45 Concert door het H.D.O.-orkest. 6.457.15 Tuinbouw-halfuuVtje door den heer F. V. Falstar over: De vooruitzichten van den tuinbouw. 7.157.45 Concert door het H.D.O.-orkest (vervolg). 7.45 Poli tiebcr. 8.10 EEN AVOND IN HELMOND 1 Kon. Stadsharmonie „Phileutonia", DA. P. H. Kwakernaat. 2. Rede door den Bur gemeester van Helmond, den heer M. P. W v. Hout. 3 Helmondsch Dubbelmannen- kwartet „Inter Nos", Dir. N. H. Lodewykx. 4 De heer J. de Roy, violist met begel. van Mej. FV. Valtentgoed, piano. 5 De heer André Spoorenberg met Helm. Humor. 6. Helmondsch Muziekcorps. 7 Kwartet van de Kon. Stadsharmonie „Phileutonia". 8 Helmondsch Mannenkoor, Dir. J. Jacobs; 9 Mej. Vallentgoed en de heer N. H. Lode wykx, met quatre mains voor piano. 10 Helmondsch Strijkorkest „Jan de Roy", Dir. J. de Roy. 11 Pistonsolo door den heer P. Althuizen. 12 Helmondsch Dubbel- mannenkwartet „Inter Nos". 13 Helmond- sche humor door den heer A. Spoo'renburg. 14 Kon. Stadsharmonie „Phileutonia". 10.30 Persber. DAVENTRY, 1600 M. 10.20 Het Daventry- kwartet en solisten (sopraan, tenoi', alt viool, piano) 12.201.20 Orgelconcert, M. Russel, alt. 2.20 Het Daventrykwarle' en baritonzang. 3.20 Dansmuziek. 4.20 Voorlezing: A pilgrim in Gallipoli. 4.35 Kinderuu'tje. 5.20 Het Daven- trykwartet. 5.50 Tijds, weerb. 6.05 Fransche causerie, 6.20 Literaire cri- tiek. 6.35 Sonates van Beethoven. Pianomuziek. 6.45 Variété (pianomu ziek, zang en imitaties). 7.50 Sympho- nieconcért, S. Niedzielski, piano. 8.20 Weerb., nieuws. 8.40 Causerie in Dor- shire dialect. 8.55 Symphonieconcert (vervolg). 10.2011.20 Dansmuziek. PARIJS „RADIO-PARIJS", 1750 M. 9.50 10.20 Concert. 11.50—1,10 Orkest- concert. 4.055.00 Concert M. Lan- deau, declamatie, piano en vioolmuziek. 8.0510.00 iVansche Roemeensche avond Orkest. Popui. Roemeensche liederen. Koor en solisten. 7.05 Kerkdienst 8.15 Causerie: St. LANGENBERG, 469 M. 12.251.25 Or- Georgc's Hospital 8.20 Weerber., I kesiconcert. 7.35 Robert-Koppelavond nieuws 8.40 Concert. Orkest. HetR- Koppel met vroolijke liedjes en orkest. „Orpheus"-koos van Glasqow 9.501 Daarna tot 11.20 Dansmuziek. Sluiten. IKONIGSWUSTERHAUSEN, 1250 M. DE KEURING VAN VROUWELIJKE AMBTENAREN. Van het lid van Prov. Staten van Noord- Holland, Mevrouw C. Th. IdenburgHoede KONIGSWUSTERHAUSEN, PARIJS „RADIO-PARIS", 1750 M. 11.20 12.05 Gewijde muziek. Koorzang en preek 12.051.10 Orkestconcert 4.055.05 Concert. Jazz Symphonic- band 7.50 Kinderhalfuurtje 8.2010 uur Dansmuziek door de jazzband Mario LANGENBERG, 469 M. 8.20—9.20 Mor genwijding 12.201.20 Kamermuziek (orgel-vioia d'amore-sopraan) 4.205.20 Mandoline-conctrt 7.05—7.35 Vroolijkj concert 7.35 „Ftdelio", opera in 2 ucten van Beethoven. Daarna tot 11.20 dans-' muziek. 1250 M. 1.507.05 Lezingen en lessen. - 7.20 8.20 Voorlezing. 8.20 ConceVt voor Cambalo en viool. 9.5011.50 Dansmu« ziek. HAMBURG, 394,7 M. 11.50—1.20 Or kestconcert. 1.252.05 Kamermuziek. 3.354.20 Orkes'concert. 4.205.15 Dansmuziek. 5.20610 Vroolijk con cert. 8.50 Volksliederen in de lente, orkest, gem. koor, mannenkwartet en G Ladendorf, sopraan. BRUSSEL, 509 M. 4.205.20 Concert, Radio-!,ilo. 7.20 Operette-opvoering. 8.359.20 Orkestconcert. RADIO MOORS, Koningstraat 27t Jelef. 14609 Haarlem. Vakkundig adres. ZIJN ALLES. Miniatuur-drama. PERSONEN: Dantma: de vader. Bep: de zoon. Dokter Croll: de zwager. Tooneel: Een kamer in half-duister. jiek meubilair; schilderstukken en etsen aan de wanden. Op 'n divan, opgemaakt als nood- bed, ligt, half bedekt met 'n plaid, de on geveer 16-jarige Bep, doodsbleek en met verbonden hoofd. De vader, 'n veertiger, zit er naast. Zijn gelaat teekent smart en zijn branderige oogen zeggen ons, dat hij daar de nacht wakend heeft doorgebracht, 'n Staande schemerlamp, met kap van Ja- pansche zijde, beschijnt hun gelaat Ais 't gordijn splijt ligt Bep ongeveer tien secon den met gesloten oogen. De vader beziet hem met een uitdrukking van flauw hoop, en schrikt als de jongen met piin-vert. okken mond ontwaakt en hem met 'n glimlach- poginkje aankijkt. Dantma. Pijn, vent? Bep. (met 'n kreuntje) Ja.... ja vader nou weer heel erg. Dantma. 'n IJeetje limonade? (hij vult een porseleinen medicijnschuitje). Bep. Graag, vader.... (weer "n pijn scheut) Au.... dat beer,. dat been hoe laat is 't. heb 'k geslapen? Dantma. (laat hem drinken) Oom heeft je 'n spuitje gegeven. Bep. O ja... 'k heb geslapen.... 'k weet 't weer.. want ik droomde..... van ailes door-elkaar.'k heb moeder ook gezien.... zou dat wat beteekenen, vader? Dantma. (bedekte angst) Hoe bedoel je, jongen? Bep. Dat 'k dat 'k.... Wat zegt oom d'r eigenlijk van? En die andere dokter, die zoo raar keekWat was dat 'r voor een? Dantma. Die werd cr ook bij gehaald Blijf nou rustig, Bep.... ie moet je niet vermoeien. Bep. Als 'k praat.- Jan voel k t niet zoo erg Is m'n been d r af. vader? Dantma. (zeer nerveus) Nee.... nóg., eh Beo. Nóg niet wou u zeker zeggen, hè? Dantma. Stil nou, Bep.. denk er niet zoo over.... Dat moet nog blijken.... t is verbonden.... we hopen nog, dat t niet hoeft.... Bep. (langzaam, starend) Nee.... t zal ook.... niet hoeven.... t.... t komt zoo ver niet. Dantma. (met 'n siddering) Bep.... Bep. Ik weet natuurlijk niet.... hoe je wordtals je gaat sterven.... maar, dat al langer hoe moeier worden.... zóó moe, dat je oogen al pijn doen ais je maar even tjes ergens naar kijkt.... als dat t is.... als dat 't is.... ja, dan.... En ik ben toch bediend, vader.... dat wordt toch alleen gedaan als er gevaar van sterven is....? Dantma. Uit voorzorg, jongen.... uit voorzorg.... zeg toch niet Bep (allengs moeilijker sprekend) k Ben toch blij, dat 't gebeurd ie.... dat is.... dat is zoo'n gerustigheid.zoo veilig.... (haalt rustiger adem). D a n t rr a (z'n witte hand grijpend) Bep kind.... kind.... je mag niet.... je mag niet van me weg.... je wil! zelf toch óók nog graag heel lang.... héél lang.... (stokt in 'n snik], Bep. Zooals 'k nou ben, vader, kan ik doodgaan niet erg vinden.... die pijn.... die vreeseliike pijn.... en dat gevoel of k heelemaal lam ben.... of 'k nooit.... nooit meer. Wat was dat ineens gauw gebeurd, hè? Ik slipte over de rails.... en toen die auto als razend de hoek om.... Ja, meer weet 'k eigenlük niet't werd donker.. zwarten toen 'k bijkwam lag 'k hier en 'k zag de kapelaan.... en de kaar sen.... en 'k heb gebiechtja. goed ge biecht.... en toen 'k Ons Heer ontvangen had.... toen heb 'k gebeden.... héél gauw en zooveel 'k maar kon. want ik dacht: dit zal m'n laatste Communie wel ziinToch wel fijn, hè, vader.... als ie nog bediend kan worden.... Met moeder kon dat toen niet, hè? Dantma. (ineenkrimpend) Nes.... nee die was ineens.... ineens.... Bep. Hartverlamming, niet? Nou ja.... t is wel heel erg.... maar als ie goed ge leefd hebt.... zooals moeder.dan.... (op 'n schokkende beweging van Dantma wendt hij even het hoofd naar z'n vader en ziet diens groote angst-oogen) Wat is 'r, vader? Waarom kijkt u zoo? D a r t m a. (verward, bijna heftig) Hè? Natuurlijknatuurlijk..,, goed geleefd, goed geleefd....- waarom zeg je dat.... waarom zèg je dat? Nee, nee, laat 'k nou zelf niet.kalm nou, Bep.kalm. (als Bep hem blijft aankijken moet hij zich afwenden. Hij staat op; loopt even heen en weer en blijft dan eenige oogenblikken staan, de hand voor de oogen). Bep. Ja.... 't is wel erg voor u, vader Ms ik doodga.... voor u is 't heel erg andere ouders houden meestal nog 'n paar kinderen over.... maar u.... heele maal niks.... 't zal stil v/orden... Dantma. (de vuist tegen z'n mond per send) Kind....- kind('n lange kreun; sleept zich naar 'n kamerhoek en steunt daar schokkend op 'n meubel). Bep. (wil 'n traan van 't gelaat vegen, maar z'n arm valt slap-zwaar terug). Kom hier, vader.... huil niet alléén.... u hoeft 't voor mij niet te verbergen.... toe, kom nog 'n poosje bij me.... (als Dantma weer op de stoe] zaktl 't Is to h 'n.... 'n troost, vader, dat u weet, dat 'k naar de Hemel ga.... en naar moeder.wat hebben wij dat toch vóór, hè, met ons mooie geloof-... en moeder zal. Dantma (wanhopig, Beo's hoofd en hand streelend) Jongen.. jongen.hou op.... spreek zoo niet.... spreek daar niet over. Bep. Niet over de Hemel, vader? En niet over moeder, die op me wacht? Dantma (in smart-kramp) Stil! Stil! God, God, God.... Nee.... nee.... niet., niet!!! Niet daarover.... daérover.... stil Beo. Bep. Wat is er dan, vader....? (ligt vreemd te peinzen). Dantma. Niks, jongen.... niks.... ik kan je niet zeggen.... eh ik bedoel maar: je mag niet heen.... je mag niet.... ik kan ie niet missen.... dat is niet te 1 dragen voor me.... Bep. Toch denk 'k, vadertjedat 't moet.... dat Onze Lieve Heer 't zoo wil, want.... (z'n hoofd nikt dieper in 't kus- sct.de ademhaling wordt moeilijker). Dantma. (hevig ontsteld; heesch) Bep Bep!! Jongen! (zacht, voor zich) God God, als dat de straf.... de straf moet zijn.... (hij staat op; loopt radeloos, als hulpzoekend heen en weer; handenwringend) En machteloos.... machteloos! Niets, niets kunnen doen! Waar blijft Freek toch?! God, God.... laat 'm verminkt zijn.... voor z'n heele levenals 'k 'm maar houden mag.verzorgen, vertroetelen.... Mag 'k dat nog vragen.... mèg ik dat? (ploft op de knieën, hoofd in de handen). Mijn Heer en mijn God; mijn zonden zijn mij.... (stil; Bep hijgt zwaar). Dokter CrolL (komt geruischloos binnen; 'n bijna onhoor baar kuchje). Dantma. (schokt overeind) Freek. (wijst als 'n angstig kind op Bep) Kijk.... kijk Croll. (gebaar van: ik kan er óók niets aan doen) n-Ja. wat 'k gevreesd heb.... (gaat naar Bep; voelt pols). Dantma. (in opperste spanning) En? Croll. 't Wordt minder.... 't hart haalt 't niet, denk ik.... De pijn is te erg voor zoo'n jongen.... Dantma. Dus.... dus.... Croll. (hand op D.'s schoudert. Ik mag 't niet mooier maken, dan 't is. Frans.... Je zult je jongen moeten missen.... Wees man, kerel.... 't is niet anders Dantma. (wezenloosl 't Isniet.... anders(hevig) Kun je dan niksniks meer doen.... o. je wéét niet.... je wéét nietKun je dokter Heiling nog niet es... Croll. Die kan net zoo min de dood tegenhouden.... hij zou trouwens niet eens meer hier kunnen zijn.... Dantma. Is 't dan.... al zóó ver? Croll (gaat naar 't tafeltje met 't kruis beeld en de kaarsen: steekt ze aan; neemt n kerkboek uit z'n zak). Laat ons bidden, Frans.(bladert in 't gebedenboek). Dantma. Ikkan 't nietik kan niet. Croll. (kijkt hem even somber aan) Dan zal ik 't alleen doen- Bep. (opent de oogen; heel zwak): Oom... Croll. Dag Beppie(op de stoel) Nog pijn, vent? Bep. Koud.... koud.... zijn de dekens er af? M'n beenen zijn als ijs. Croll. (even 'n allcs-beteekenende blik op D.) Nee, jongende dekens liggen nog precies zoo Bep. En de kaatsen aan? Ja.... ia.... u hoeft 'lme niet.... te zeggen.... waar is m'n rozenkrans? (C. geeft de ro zenkrans van 't tafeltje). V/aar is vader ovadertjekom hier(D. strom pelt naar de andere zijde van de divan). De pijn is wegmaar die koudie kou.. (C. bidt reeds), Dantma. (op de knieën; z'n hoofd naast dat van z'n zoon; snikkend): Beplieve ling Bep. Ik ga naar Jesus, vadertjedaar wachten we op uin de Hemel gaal de tijd heel gauw.... en als u dat nou weet.... weetdan zal u niet langbedroefd ziin.... Dagdag Dantma. Zoo jong.... zoo jong. Bep. Beter zoo.... vader.... als dat 'k later.... later misschien slecht.... slecht zooals veel groote mcnschen.... 'k heb nu noggeen erg kwaad.... gedaan.... geloof 'k.... (bewusteloos). Dantma. Kindkind.... C r o 11. Zal 'k nu voor-bidden? (D. ant woordt niet; begraaft 't gelaat in de dekens; pauze). Bep O, dat is mooi! Dat is mooi.... o, wat prachtig..., Maria.... en.... en., waar is móeder nu? Waar blijft ze dan? O. maar dat hindert niet.... Maria is zóó I mooi.... zóó mooi.... als moeder nictl komt zal 'k haar tóch niet missen.vroe ger heb 'k dat wel eens.... niet begrepen maar nu begrijp 'k. dat 't kan.... dat je heelemaal vergeet die daar niet zijn dat moet ook zoo.... daar is 't de Hemel voor.... ah.... wat schitterend mooi.... engclenmuziekStil! Stil! (hij ligt roerloos). Croll. (dichtbij Bcp's gelaat), 't Is.... voorbij.... Dantma. Bep! (luider) Bepll (haast gil lend) Bep!! (hij zoent het gelaat). M'n jon genm'n allesm'n alles.... wèg.. wèg.... (gaal huilend, met 't gezicht in de] gekromde arm, naar 't midden van de ka mer. Als z'n zwager bij hem komt, blijk baar met 't voornemen 'n troostwoord te spreken, kijkt ie hem wild aan; dan in schier waanzinnige uitbarsting): Zeg 't maarll Z 't maar!! Schreeuw 'l in m'n gezicht!! Dat z'n moeder verdoèmd, verdoemd, verdoemd is!! En dat ik m'n verdiende loon heb m'n verdiende loon.... omdat hij.(wijst op 't lijk) omdat hij m'n alles niet had h o v e n zijn.... niet had m ó- g e n zijn, niet had moeten zijn ('n akelige lach). Zeg 't dan! Schreeuw 't dan! Sla me.... trap me.... trap me in 'n hoek.... als 'n vod.... als 'n vod.... Waarom komen ze nou niet.... om mij.... mij te geeselen.... Hèm Hèm.... Hèm hebben ze gegeeseld. om die zonde, om die zonde 't meest.... zoo werd 't toch gezegd in de meditatie? Waarom ko men ze niet.... waarom rijten ze mijn vleesch niet aan stukken?.... omdat ik zoo laf.... zoo vuil, zoo gemeen-laf was?! Dek dat lijk toe! Dek 't toe! Ik mag 't niet zien.... ik kan 't niet zien.... dat reine lichaam.... ik m a g 't nietdat ben k niet waard! Toe dan tochtoe dan toch of ik doe 't zelf! Croll. (bang) Frans.... Frans.... Dantma. Dóe je'T niet? Doe ie t niet. Dan zal iktgaat naar de divan. Op t zien van Bep's gelaat krimpt hij terug als voor 'n spook). Nee! Nee! Bep! Beppie.... (afwerend gebaar) Kijk me niet zoo aan.... Kijk me niet zoo aan.... weg, weg, weg die cogenweg die oogen.... ze zijn immers dooddooddood., (bij smakt op de gnnd, brult als n gew nd dier. Door 'n gordijnspleet schuchtert de zon naar binnen), G o r d ij n. (Auteursrecht) t

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1927 | | pagina 9