R.K, Middenstanders!
Onderwijs Rijkszaak.
Voornaamste Nieuws
f40.-
DE R.K. MIDDENSTANDER.
f50
Stadsnieuws.
Dinsdag 17 Mei 1927»»'
51ste Jaargang No. 16553
Aangiiie moet, op straffe van "verlies van alle rechten, geschieden uiierlljk driemaal vier er» twintig uren na Irel or»ge~s al
Dit nummer bestaat uit 10 bladzijden - Eerste Blad
Agenda 18 Mei
Francisca van Leer.
HERDENKINGSFEESTEN
TE BEVERWIJK.
De Historische Optocht.
ONGELUK MET DOODE
LIJKEN AFLOOP AAN DE
GROOTE SLUIS
TE IJMUIDEN.
Onbestelbare Stukken.
DE ACTIE DER R.K. MIDDEN
STANDS VEREENIGING.
De eerste avond een mooi succes
Alle aanwezige ongeorgani
seerden geven zich als lid op.
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Abonneert U, op UW orgaan
Inteekenbiljetten op iedere
Propaganda-Vergadering aan
de Zaal verkrijgbaar.
Koningstraat 10
Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht
abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Fer week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bi;
■•ooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
/«lefoon No. 13866 (3 lijnen)
Postrekeining Nr. 5970.
Advertentiën 35 cents per Tegel
Vraag- en aanbod-advertenties 1-4
regels 60 ct. per plaatsing: elke
regel meer 15 ct., bij vooruitbetaling
Advertentiën tusschen den teks:
als ingezonden mcdedeeling 60 ct
per regel.
Bij contract belangrijke korting.
Alle abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f Oflflfl Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7^0 bij een ongeval met f 9^fi bij verlies van een hand, j IOC bij verli
*tgen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen oUUU. verlies van beide armen, beide bcenen of beide oogen; 1 **U, doodelijken afloop een voet of een oog; duim oi
bij verlies van een
wijsvinger
bij 'n breuk van
been of arm
bij verlies v. ee*
andere vinget.
Le taak. welke aan de commissie-Rutgers
Js opgedragen om te onderzoeken, of en zoo
hoe met handhaving van het beginsel der
financieele gelijkstelling tusschen openbaar
tn bijzonder onderwijs en zonder schade te
doen aan de levensbelangen van 't onderwijs,
®an liet beginsel der gelijkstelling een min
der kostbare uitvoering kan worden gegeven
die taak is een zeer zware. Men maakt zich
'turners in zulk een staatscommissie van
deskundigen zoo maar niet met wat politieke
Praatjes over verkwisting door bijzondere
•schoolbesturen en dergelijke van de zaak af.
Be hoogere kosten we toonden het giste
ren nog eens met onloochenbare cijfers aan
vloeien voor het overgroote deel hieruit
Voort, dat de Slaat de openbare scholen voor
Volle honderd procent uit de openbare kas
sen heeft betaald en een deel der burgerij
Piillioenen bijeen liet brengen om 't bijzonder
onderwijs te betalen o£ wel de voorstanders
Van christelijke scholen verplichtte met min
der genoegen te nemen, dan de bijzondere
school bied cn kon. Het beëindigen van die
Schreeuwende onbillijkheid kost aan de ge
meenschap vele millioenen. daar kan een
staatscommissie nu eenmaal niets aan doen.
Tc verwachten is dus, dat het rapport der
■oommissie zich zal moeten bepalen tot be
zuinigingen op details, die uiteraard weinig
zoden aan den dijk zetten; tenzij zij bet zou
Wagen een geheele omwenteling in ons lager
onderwijs oor te stellen.
Voor zulk een gezonde revolutie hebben
wij indertijd gepleit, toen de wijziging der
lager onderwijswet onder minister de Visser
aan de orde was. Er is natuurlijk niets van
Öekomen. Men is in de oude lijn doorgegaan.
Daarom vroegen wij tijdens de besprekingen
over de kabinetsvorming na tde algemeene
verkiezingen van 1925: is er nog wel aan
leiding om een afzonderlijk departement van
onderwijs te bandhaven? Na dc tot standko-
mjng der pacificatie en na dé wxiziging der
Undcrwijswet ware bet misschien beter, al
thans economischer geweest, het geheele de
partement maar op te ruimen en evenals
Vroeger weer tot een afdeeling van binnen
landsche zaken te maken. Tot handhaving
Was aanleiding geweest, wanneer men had
aangedurfd, wat wij indertijd bepleitten: het
lager onderwijs geheel tot Rijkszaak te ma
ken. Eén stap werd in die richting gezet
n.ra. de bezoldiging der onderwijzers werd
aan den Staat getrokken, maar de rest bleef
taak der gemeenten. Die tweeslachtigheid is
het, welke zich aanhoudend wreekt en
'vclke of. bok voor een groot deel de oor-
Zaak is van de stijging der onderwijsuitga
ven. De Staat moge al zeggen: wat de ge
meenten aan dc volksscholen ten koste leg-
fien laat mij koud; voor de burgerij is bet
Precies hetzelfde, of het de lasten van het
onderwijs op den aanslag in de Rijks- of dc
gemeentelijke inkomstenbelasting verant
woord ziet.
Dat dubbele beheer over dc volksschool
is aanleiding geworden tol de eindclooze
klachten over aantasting van de autonomie
der gemeenten, tot de geschillen over subsi
dies, over betaling voor boventallige onder-
Wijzers, over den schoolbouw enz. en daar
aan is ook te wiiten zij het in veel min
dere mate dan vroeger de nog voortbe-
staande oneerlijke concurrentie tusschen
Openbaar en bijzonder onderwijs.
Nu heeft het R.K. Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding in den Haag ge-
Poogd aan die concurrentie en aan die na-
deelen van dat dubbele beheer een einde te
maken door de beschikking over de gelden
voor openbaar onderwijs te leggen in han
den van een buiten partijen staand college,
l.m. Gedeputeerde Staten. Nieuw in deze
bedachte is alleen dc keuze van het college.
Fn deze achten wij niet bijzonder geslaagd.
V olgens de wet immers valt de controle over
de gemeentelijke uitgaven al reeds onder het
toezicht van Gedeputeerde Staten. Het zou
«en eigenaardige figuur in onze wetgeving
Worden, wanneet ten opzichte van een be-
Paald deel van de gemeentelijke inkomsten
uitgaven (inning van schoolgelden, uitga
ven van onderhoud en bouw van scholen,
-bezoldiging en aanstelling van boventallige
Onderwijzers enz., werd gezegd: de gemeen
teraad brengt deze kosten op de bcgrooting,
"'aar Gedeputeerde Staten bepalen in hoe-
Verre daarover mag worden beschikt. Wij
achten dit in strijd met de structuur onzer
Wetgeving en de moeilijkheden zouden daar
door slechts verplaatst en o.i. vermeerderd
borden. Bovendien eenige waarborg, dat
daardoor de bezwaren worden opgeheven, is
Met te geven. Waar nu een ongelijkheid in
bet beheer der scholen in de verschillende
fiemeentcn beslaat, zouden wii dan een on
gelijkheid van beslissingen bij de provinciale
besturen zien. Wie hier tot een radicale op
lossing wil komen moet uitgaan van de ge
dachte, dat goed volksonderwijs een N'eder-
D.ndsch belang is en niet aan de inzichten
van een gemeentelijk bestuur moet worden
°vergelaten. Waarom moet een volksschool'
Amsterdam of den Haag luxueuzer zijn
'"gericht, minder leerlingen per. klas tellen
dan in Amersfoort of Kerkrade? Goed on
derwijs is een algemeen belang. Daarom on-
derwijs RijkszaakI
Wij
weten wel, dat hiervoor een kleine
"avolutie noodie is en dat hier tal van be
swaren rijzen, maar het is ook waar, dat te-
genover groote kwalen groote remedies
?"°eten staan. Wie de sommen bekijkt, welke
1,1 °ns land aan het lager onderwijs ten koste
Worden gelegd, de vele millioenen, voorko
mend op dc Staaisbegrooting cn de begroo-
{jn2en der verschillende gemeenten;wie eenig
heeft van den paperasscnwinkel,
e'ke steeds maar uitbreidt, om de stapels
correspondentie te bevatten, tusschen Rijk
en gemeenten gevoerd over de uitvoering
der onderwijswet: wie tenslotte overtuigd is,
dat er aan de concurrentie tusschen de
openbare scholen en de biizondere school
besturen een einde meet komen in dien zin,
dat de bevoorrechting van het openbaar on
derwijs uit de gemeentekas moet ophouden,
die kalt niet anders wenschen, dan dat on
derwijs Rijkszaak gaat worden.
Aan de spoedige verwezenlijking dezer
idee gelooven wij nog niet. al bliiven wij ho
pen, dat het er eens van komen zal Deze
reorganisatie van het onderwiiswezen zal
gepaard moeten gaan met een eindelijke op
lossing van bet al zoo lang brandende vraag
stuk van een betere verhouding tusschen dc
Rijks- en gemeentelijke lasten. Ieder wel
denkend mensch is het er over eens, dat de
groote steden voor politie, armwezen,
krankzinnigenverpleging, veel te zwaar be
last zijn tegenover de kleinere gemeenten.
Deze uitgaven ziin ten slotte kosten, welke
op de geheele gemeenschap moeten druk
ken. Daarvoor zal een oplossing moeten ge
vonden worden, niet in dien zin. dal de ge
meenten uitgeven wat zii willen en de
Rijksschatkist voor betaalmeester speelt,
maar zóó, dat die lasten tot algemeene wor
den verklaard en onder beheer van den
Staat komen, dat zij niet tot de huishouding
der geipeente behooren. zooals straataanleg,
bouwpolitie, rioleering, verlichting en der
gelijke.
In dezen geest past dan. dat niet een ge
meentebestuur bepaalt: een klas moet zóó
groot zijn; dat de eene gemeente 36 en de
andere 52 kinderen in een klas als maiimum
geoorloofd acht.
Dit beheer kome onder centraal gezag,
zonder verlof of mogelijkheid om van de
regels van dat centrail gezag af te wijken.
De bestaande toestand, dat de Rijksover
heid bepaalt: ik geef u het geld voor zoo
veel onderwijzers als gij voor 48 leerlingen
per klas noodig hebt, met daarnaast de be
voegdheid aan een gemeentebestuur om des
noods klassen van 24 leerlingen te maken en
hel daarvoor Jbenoodigde dubbele aantal on
derwijzers uit eigen inkomsten te bezoldigen
(in Amsterdam Rosten de boventallige on
derwijzers jaarlijks één millioenl dal is een
paskwil van wetgeving.
Radicaal is: Onderwijs Rijkszaak; maar in
dit land, waar zoovelen zich radicaal noe
men, is voor waarlijk radicale oplossingen
geen plaats!
Sociëteit „St. Bavo".Propagandaavond
Spoor en Tram, 8 uur. Haarlem s Ge
mengd Koor, 8 uur. R. K. Bevolkings
bureau, 8 uur. R. K .Jonge Vrouwen
bond, 8 uur. Gecombineerde besturen
Kleermakers,8uur. Hoofdbestuur R. K,
Volksbond, half 9 uur. Haarlemsche
Inkoop-Combinatie.
St. Josephs-Gezellengebouw, Jansstraat 19.
Repetitie muziekvereeniging „Utile Dul-
ci" van 8 tot 10 uur. R. K. V. „Zwalu
wen, elftalcommissie, 8 uur.
Statenzaal Prinsenhof. Gemeenteraad,
half 2 uur.
Café „Gek»", Spaarndammerweg. Ver
gadering R. K. Middenstandvereenïging,
afd, Darochie H.H. Elisabeth en Barbara
H, Liduina, en H. Bavo (Oud-Schoten),
half 9 uur
Theater „De Kroon" „Ben-Hur" om
8 uur.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat 79
Geopend eiken dag van 10 tol 5 uur, be
halve Zon- en feestdagen.
Kleine Theresia Stichting, Tehuis voor
onverzorgde zuigelingen. Spreekuur Dins
dag en Vrijdag van 34 uur. Tempeliers
straat 36.
R.-K. Arbeidsbeurs voor mannen en jon
gens. Sociëteit ,,St. Bavo", Smedestr.
23. Telefoon 10049. Alle werkdagen
van 9half 12 uur, 's middags van 35
uur, 's avonds van half 8half 9 uur
's Zaterdags alleen van half 1012 uur.
R.-K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen en Meis
jes. Bloemhofstraat f. Tevens bemid
delingsbureau voor verpleegsters cn alle
werkende dames. Alle werkdagen van
v.m. 1012 uur, des middags van 24
uur en 's avonds van 89 uur, behalve Za
terdagavond Tel. 11671.
Arbeidsbemiddelingsbureau van het Sint-
Franciscus Liefdewerk. Zoeteslraat 11.
Eiken Donderdag van 8-9'i uur.
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw ,.St.
uur op Maandag-, Woensdag- cn Vrij-
Bavo" Smedestraat 23. Van 810
dagavond.
R, K. Leeszaal en Uitleenbibliotheek.
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van, 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken
van 25 uur en van 7—9 uur. Woensdags
middag ruilen van kinderboeken.
St. Marthavereeniging Blocmhófstraat
I. Zondags en Woensdags van 810
uur gezellig samenzijn voor Hollandsche
mcisies, die hier geen thuis hebben.
Tel. 11671.
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat
49. Aanvragen om versterkende mid
delen voor arme zieken der S. E V.
Maandag van 2—3 uur Donderdag van
12 uur.
R. K. Kraamverpleging vrn de Derde Orde
St. Franciscus. - Aanvragen ook voor
niet-leden van de Derde Orde te richten
tot Mevr. Coebergh, Ged. Oude Gracht
74, Dinsdag van 23.
Zuster Toeset, Reitzstraat 29, Schoten,
Woensdags van 23 uur.
Zuster Toeset, Damiatestraat 1 (Bavodorp)
Donderdags van 23 uur.
R. K. Reclasseeringsvereeniging^ afdceüng
Haarlem. Eiken Donderdagavond half
9 vergadering in het gebouw der Sint-
Vincentiusvei eeniging, N. Groenmarkt 22.
EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN.
Ongevallendienst. Centrale oproepplaats aan
het gebouw van de Brandweer (Gcd. Oude
Gracnt). Uitsluitend Tclcf, 14141,
I
'n Veelbewogen leven.
In „The Catholic Times" verscheen een
belangwekkend artikel over onze land-
genoote, waarvan de vertaling hieronder
volgt:
Donker van haar is zij, 'l olijfkleurig
gelaat met 'n profiel als van 'n profetes van
Israel; -ze heeft niets van de modevrouwen
onze dagen, in heel baar verschijning wil ze
zijn: 'n waardige dochter van het Oude
Volk, waarvoor zij haar krachten en talen
ten opoffert,
Francisca Van Leer spreekt uren lang
voor een menigte, die vele honderden telt.
Dat gehoor bestaat uit priesters en leeken,
geletterden en ongeletterden. allen brengt
zij onder de betoovering van haar woord,
dat haar uit het hart komt. Ze is zeer ont
wikkeld, maar bovenal is ze echt overtuigd
Katholiek, bezield met een apostolischen
geest, die ons doet denken aan de eerste
Christenen.
Geboren te Amsterdam, werd zij opge-
oed in een Joodsche familie, trouw aan
de oude tradities. Voor haar was Christus
een Man, die zich voor God uitgaf, wat in
haar oogen een godlasterend spel was: de
Messias moest immers nog komen.
Ruim 17 jaar oud verliet ze 'haar familie,
omdat niemand haar rijzende twijfels op
godsdienstig gebied kon oplossen. Ze ging
naar München om vrede voor haar ziel te
vinden Door handenarbeid voorzag zij in
haar onderhoud en wijdde haar vrijen tijd
aan de studie. De groote oorlog kwam en
met een edelmoedig hart gaf zij zich aan het
werk der hospitalen.
Toen ze echter bevond, dat ze slechts de
lichamelijke wonden van de soldaten kon
heelen, zonder verzachting te kunnen aan
brengen bij zielelijden, verliet ze haar lief
dadig werk en keerde naar Münchcn terug.
Op zekeren dag las zij een boek van
Tolstoi. Ze ontmoette daarin de Bergrede
van den Zaligmaker, die bij wijze van aan
haling was ingelascht. De woorden van den
Heer maakten een diepen indruk op haar,
't was een nieuwe revelatie en in haar ver
warring geloofde ze, dat de doctrine van
Ghristus, die van 't communisme was.
Meenendc de i^aarheid achterhaald te
hebben, sloot zij zich bij de communisten
aan.
Gedurende de revolutie van Kurt Eisner
verkeerde haar leven in groot gevaar. Ze
werd gevangen genomen en voor den krijgs
raad gebracht, 't Verhoor duurde vier uur.
De rechters konden niet tot eenstemmigheid
komen. Een der officieren hield haar voor
krankzinnig. e%n ander dacht, dat ze een
gevaarlijke dweepster was, een derde wilde
haar laten neerschieten, terwijl een vierde,
een katholiek, van oordeel was, dat zij be
hoorde gedoopt te worden. Zij werd terug
gebracht naar de gevangenis en bracht den
nacht in groote spanning door, want zij ver
wachte vast, 's morgens te worden dood
geschoten.
Tot haar groote verrassing werd ze echter
op vr.ije voeten gesteld. Een liefdadige dapie
bezocht haar, bood godsdienstige boeken
a&n en wekte haar op zich te laten onder
richten voor het H, Doopsel.
Ze wilde daar nog niet van hooren.
Enkele dagen lier verschenen twee gerechts
dienaren in haar woning om haar weer ge
vangen te nemen. Dit bracht een plotselinge
ommekeer in haar geestesgesteldheid
teweeg. Ze verklaarde te willen gedoopt
worden en.... 't gerecht liet haar met rust.
't Was haar ernst en ze maakte er oogen-
blikkelijk werk van. Zij ontving het H.
Doopsel en de Eerste H. Communie, zonder
daartoe behoorlijk te zijn voorbereid. Dit
kwam door een misverstand tusschen twee
paters Franciscanen, èen misverstand zoo
groot, dpt het alleen te verklaren is uit de
woelige tijden, waarin men leefde.
Enkele dagen later werd juffrouw Van
Leer, nu Francisca, verbannen uit Duitsch-
land. Ze keerde naar Holland terug en sloot
zich aan bij de Zusters van Betbanië, een
betrekkelijk nog jonge stichting, die zich
wijdt aan de bekeering van de moderne
heidenen in de groote steden. Drie jaar
lang verrichtte zij als zoodanig prachtig
werk te Amsterdam.
Voelende, dat ze geroepen was te werken
aan de bekeering van haar eigen volk,
reisde zij naar Rome, werd toegelaten tot
Kardinaal Van Rossum en daarna tot den
Paus zelf. Met de zegen van den H. Vader
vertrok zij naar Palestina. Daar leefde zij
geheel naar dc gewoonten en gebruiken der
Joden, om daardoor beter onder hen te
kunnen werken ten gunste van het Katholi-
'cisme.
Ze gevoelde, dat gebed haar sterkste
wapen was, daarom richtte zij over geheel
de wereld een vereeniging van Priesters
op, die zich verbinden onder iedere H. Mis
de arme verblinde Joden te zullen geden
ken. Die vereeniging, is bekend onder den
naam „Amici Israël".
Na 'n jaar van apostolaat in Palestina,
keerde zij naar Europa terug. Toen begon
dat reizen en trekken van land tot land om
overal geestdrift te ontsteken voor 't werk
van dc bekcering der Joden. In enkele
maanden hield ze meer dan 200 lezingen
in Blaandoren en in één jaar traden 40.000
leden tot haar vereeniging toe. 't Nieuwe
apostolaat staat onder 't presidium van den
Hoog Ecrw. Deni. Ben. Gariador, Generale
Abt der Benedictijnen van Subiaco.
W. K.
In aansluiting op ons bericht van Zater
dag, deelên wij thans enkele nadere bij
zonderheden omtrent dezen optocht mede,
Dc opiocht, waaraan ongeveer 200 per
sonen en 24 paarden zullen deelnemen,
wordt verdeeld in 10 groepen, in verband
met de verschillende tijdstippen.
Dc eerste groep zal bestaan uit Herau
ten, daarna Germanen, welke men wil plaat
sen in een ossenwagen, Romeinen, n.l. één
hoofdman te paard en 2 voetknechten,
Frankische krijgslieden.
Dc twee groep wordt gevormd door Wil-
librord, Bonifacii*|S, dc Abten van Eg'mond
en monniken.
Groep 3. Noormannen, gedeeltelijk in
een schip, verder te paard en te voet.
Groep 4 bestaat uit Kruisridders, gehar
nast en te paard, waaronder zich bevinden
Graaf Willem I en Peter van Amiëns, dc
laatste zittend o peen ezel, verder vandel-
dragers.
Gröep 5 is dc hoofdgroep. Deze wordt
vooraafgegaan door tamboers en pijpers,
vaandrigs, pages en wapenknechten. Hier-:
na volgen Floris V, Gijsbrecht van Aem-
slel, Gerard van Velsen en Herman van
Woerden met hunne gemalinnen benevens
Arent van Aemstel, edeien, burgers, schout
en raden en daarna weer herauten.
Vooral deze groep belooft schitterend te
zullen worden.
Groep 6. St. Joris met den Draak, met
pages, boogschutters van St. Joris en het
bierbrouwers gilde.
Groep 7. Jan Vernieijen, de Beverwijk-
sche schilder, met rederijkers, Deze laat-
sien zullen vaandels meedragen, ontworpen
naar de zich thans op het raadhuis bevin
dende.
Groep 8. Joost van den Vondel, verge
zeld door de personen uit zijn „Palamedes."
Oldenbarneveld, v. d. Pouw, Pomaris en
Armenius. Verder de dames Wolf en Deken
en alle optredenden uit Sarah Burgerhart."
Groep 9, heeft als hoofdpersoon Napo
leon Bonapart», vergezeld van zijn Grena
diers, trommelslagers, ruiters en kozakken,
terwijl groep 10, tevens de laatste, bestaat
uit de Beverwijksche schutterij.
De cosuums en paarden komen geheel
voor rekening der deelnemers, waarbij
echter dc commissie de overtuiging heeft,
dat vele eigenaars van paarden, deze gratis
ter beschikking zi/llen stellen.
Uitvoerige besprekingen werden gevoerd
over de indeeling van de groepen en de
hoofdpersonen, hieromtrent is evenwel nog
geen enkel besluit genomen.
Het comité zoowel als de heer Bleeker,
is bereid aan hen die dit verlangen, alle ge-
wenschte inlichtingen te verstrekken. Zoo
als Aekend is, komt het hoofd-comité eiken
Maandagavond bijeen in het K. S. A. ge
bouw.
Gisterenavond had nabij écn den sluis-
putten ter hoogte van de Vclserspoorbrug
een ongeluk met doodelijken afloop plaats.
Te circa zes uur was men bezig met het
grond lossen door middel van een knijper
op een daar ter plaatse gelegen steiger.
Deze knijper heeft door zijn stabiliteit
een contra gewicht. Op een zeker moment
geraakte de ongehuwde arbeider Chr. van
Bizen uit Raamdonkvcer tusschen het zwa
re contragewicht bekneld, waarna de dood
cmmiddellijk intrad, doordat de borstkast
Ier linkerzijde werd ingedrukt. Men beeft
hef lijk naar de algemeene begraafplaats te
IJmuidn overgebracht.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, van welke de afzenders onbekend
zijn. Teruggezonden in de eerste helft van
de maand Mei 1927.
Binnenlandsche brieven.
Asperen Firma van, Dordrecht Avont-
rood, Rjlevr. C., den Haag Administratie
weekblad „Pan", 's-Gravenhage Baaren,
Mej. van, Haarlem Bruggink, T., Haarlem
Bruin T. de, Haarlem Berg, C. H. van den,
Amsterdam Bureau v. Zeitung, Amster
dam Boekhandel Wr A. Antonijsen, Haar
lem Doctor Douma, Amsterdam ;„Floralia"
Foulidi's lm- en export Mij. S. en A., Am
sterdam Inspecteur geneesk. dienst Land
macht, 's-Gravenhage Klinkenberg-Sche-
pens, Mevr., Voorburg Kiosk Nassaukade,
Amsterdam Maurits Mevr. L. M., Utrecht
Nauta M., Amsterdam Nijman T., Schoten
Nijkerk S. M., Haarlem N. V. Margarine
Verkoop Combinatie, Amsterdam Ra-mondt
Han, Haarlem Schmidt W., Groningen
Steimetz, Dora, Haarlem Verhoef, J.,
Bloemendaal de Vries, H., Haarlem Wes
terhof J., Haarlem
Binnenlandsche briefkaarten.
Biezenaar, J., Rotterdam Bassecom, Laan
de la, den Haag Bornebroek fam. H.,
Groot, Lena dé, Amsterdam Haan, Dames
de, Haarlem Haas J., de, Zaandam Jol-
man, Jansen Mej., Amsterdam Klaver,
Hoorn; Kroese F.?; Kop van dén Ham,
Mej., Schiedam Kramers, C., Rijswijk
Koomen, Dames, Schoten Lefeld, Lina
und Kath., Amsterdam Linde Stotor, J. J.
v. d., Gouda Loo-Blom, R. v. d., den Haag
Mesdag G. van, 's-Gravenhage Pooter,
Mej. L„ Peters, Haarlem; Potjer,
Epen Potjer B., Epen Reutsch H., Am
sterdam Schilperoort Mevr. Takens,
Mej. J,, den Haag Verstegen, Mej. C.,
Amsterdam; Veer, Mej., G. de,? Verzijl-
berg A., Geldrop Vet, Mej. Afra, Arnhem
Vries, Mej. de, Haarlem Veen, E. v. d„
den Haag Wal, J. v. d., Rotterdam Woude,
Zusfer v. d., Amsterdam.
Buitenlandsche Brieven.
Bossen, Mr. P., Plymouth Everard Mons,
et Mad. Nice Esq. M. G. J. de, New-
York Linssen Monsieur et Mafd H., An-
vers Monnickendam, Mr. A., London
Planteijdt-Stijger Mevr. M., Cannes.
Buitenlandsche briefkaarten.
Blankenhagen, Mad. Olga, Bruxelles
Bier, Henri, Grand-Halleux Conrad Willy,
Krefeld Halkema, fam., Singapore Leeuw,
Mr. B. de, Canada Oberlé Annelisse,
Karlsruhe Scherpenhuysen, Mons. et Mad.,
A., Paris Verkerk, K., Londen 10 brief
kaarten zonder adres.
Men wordt verzocht om het adres op de
stukken te vermelden, opdat deze bij onbe
stelbaarheid kunnen worden teruggezonden.
Voorts is het gewenscht, alle per post te ver
zenden) stukken van een volledig adres,
straatnaam en huisnummer te voorzien.
Dat is nog eens een succes geweest, deze
eerste avond van de actie der R. K. Mid
denstands vereeniging: vicr-en-twintig nieu
we leden uit de parochies van den H. An-
tonius en van het H. Hart van Jezus zijn
er bij gewonnen. Een succes, dat met een
■streepje aan den balk mag. Niet écn aan
wezig ongeorganiseerd middenstander bleef
aehter, maar allen gaven zich als lid op.
Dat geeft moed voor de toekomst. Dc in
zet is «ftslekend geweest, een goede be-
looriing voor hen, die het voorbereidend
weck verrichl en hun medewerking ver
leend hebben, een aangenaam resultaat ook
voor den spreker van den avond.
De Zeereerw. heer pastoor J. P. Reijnen-
berg O. F. M. opende de bijeenkomst met
den chr. groet en heette allen welkom.
Spr. kon de verblijdende mededceling doen,
dat reeds, voor de actie eigenlijk goed be
gonnen was, twee nieuwe leden toegetre
den wargn.
Nog heette spr. in het bijzonder welkom
den heer Boon, hoofdbestuurslid der Hanze.
Na dit korte openingswoord nam de
spreker van den avond, de Weleerw. Pater
J. J. C. Hentzen O. F. M„ het woord.
Spr. wilde beginnen met een halve hei
ligverklaring. De Roomsche middenstanders
zijn goed Roomsch; zij gaan graag naar de
kerk, geven graag aan de kerk. zijn gast
vrij voor de geestelijken, enz.
Het kan echter slechts een halve heilig
verklaring zijn, want zij hebben één groot
gebrek: zij willen zich óf niet óf niei
Roomsch organiseeren. Spr. wil nu eens
komen vertellen, waarom de middenstan
ders zich moeten organiseeren en waarom
zij dat Roomsch moeten doen.
Zij moeten zich organiseeren uit plicht
tot zelfbehoud. Er dreigt gevaar van de
zijde van het kapitalisme: trusts, kartels,
warenhuizen, bazars, enz., welke de goede
ren goedkooper aan den ma!n kunnen brengen
en het afzetgebied beperken en het socia
lisme, dat den middenstand wil laten ver
dwijnen, om de goederen door de gemeen
schap te laten distribueeren.
Men kan die gevaren keeren door middel
van organisatie. Men klaagt wel, maar
waarom beperkt men zich tot jeremiades?
Waarom vormt men geen groot leger tot
bestrijding van het gevaar? Dat moet men
ook doen, wil men niet, dat men straks
tevergeefs zal moeten uitroepen met de
Apostelen in het zinkende schip: „Heer,
red ons, wij vergaan."
Spr. aarzelde niet te zeggan, dat, hetgeen
tot nu toe voor den middenstand gered is,
moet gedankt worden aan de organisaties
van den middenstand. Spr. noemde als
voorbeeld, dat door het werk der organi
satie de weelc'.verteringsbelasting ddor de
regeering terug genomen is.
Wil de middenstand niet doodgedrukt
worden, dan moet hij coöpereeren. Doch
ook daartoe is organisatie noodig, anders is
dit niet mogelijk.
Hoe komt hel nu. dat zoovele middenstan
ders zich niet willen organiseeren? Dat
komt door gebrek aan sociaal gevoel en
door vrees voor concurrentie.
Spr. werkte dit nader uit en vroeg verder,
of het te verdedigen is, dat men als onge
organiseerde parasiteert op bet werk van
den georganiseerden middenstand.
Wat zou de enkeling gedaan en bereikt
hebben, als de organisatie er niet geweest
was?
Om dit alles moet dus dc middenstander
zich organiseeren. Hij moet een hulpe zoe
ken in de organisatie. Maar bet gemengde
huwelijk is verboden en dus moet de room-
scl.-e middenstander zich roomsch organisee
ren. Dal wil spr. nu ook nog eens uiteen
zetten, Neutraliteit is een straat, welke
doodloopt; neutraliteit in bet verenigings
leven bestaat niet.
A's katholiek heeft men altijd rekening
te Jiouden met wat God en de H. Kerk voor
schrijven.
Spr. stelt een neutrale en katholieke ver
eeniging tegenover elkaar. Wat geeft de
eerste om encyclieken van Pausen en ver
maningen der Bisschoppen? De „sociale
kwestie" waarvan 't middenstandsvraagstuk
een onderdeel is, is in den diepsten grond
een religieuse, een godsdienstige kwestie,
omdat de ordening der maatschappij niet
volgens de menschelijke rede, maar volgens
de wetten Gods begonnen, voortgezet en
voltrokken wordt.
(Hoe zal men bijv. in een neutrale ver
eeniging het sluiten der winkels op Katho
lieke feestdagen bereiken? Neutrale ver-
cenigingen voeren verder de liberale be
ginselen door op sociaal en economisch ge
bied.
De middenstanders, ook de katholieke
hebben den neutralen Staalman in de
Tweede Kamer gebracht en deze hielp me
de, het gezantschap bij den Paus tc laten
verdwijnen.
In 1913 viel liet christelijk miniserie
door de hetze legen de Tariefwet van
Kolkman cn deze hetze werd gevoerd door
de neutrale middensiandsvereenigingen. De
neutrale vereeniging voor „kleine" midden-
slanders te Amsterdam is op het oogen-
blik druk bezig om het socialisme te pro-''
pageeren.
Spr. geeft slecht*» enkele voorbetf Jen.
waar daaruit blijkt reeds voldoende, dal de
roomsche beginselen niet veilig zijn bij de
neutrale organisatie.
Men moet zich ook roomsch organiseeren
om een goed voorbeeld te geven aan de
arbeiders.
Heden wordt te Haarlem de Directeuren
dag der Maria-congregaties in het Bisdom
Haarlem gehouden.
Ter gelegenheid van den lOOsten ge
boortedag van wijlen den architect dr. P. J.
H. Cuypers is in hel Jtijksmuseum te Am-
ster een tentoonstelling vaan Cuypersiana
geopend.
Te nijmegen heeft de plechtige uitvaart
en begrafenis plaats gehad van het stoffe
lijk overschot van den Zeereerw. pater J*
van Ryckevorsel S. J.
Oud-minister Colijn heeft het voorne
men, een bezoek aan Indië te brengen.
Ingediend is een wetsontwerp tot het
nemen van maatregelen ter voorkoming van
misbruiken bij den uitvoerhandel van ha
ring
Voorgesteld wordenwettelijke maatrege
len ter voorkoming van smokkelhandel in
suiker; speciaal voor de omgeving van
Baarle-Hertog,
Voor de rechtbank te Tiel is de Culem-
borgsche moordzaak behandeld. Tegen
beide verdachten is levenslange gevangenis
stra! geëischt.
De burgemeester van Amsterdam is als
zoodanig herbenoemd.
In de eerste zitting van den nicHwen
Volksraad voor Ned. Indië beeft de Gouver
neur Generaal een rede gehouden.
Dc Oceaanvliegers Nungesser en Coli nog
steeds vermist.
De inval in de gebouwen van de Acros te
Londen geschiedde op instigatie van den
minister van oorlog. Het bewuste docu
ment nog niet gevonden.
De resolutie om de Britscbc Vakvereeai-
gingswet verder in zestien dagen af te han
delen, lokt een protest uit van de zijde der
arbeiderspartij, die in haar geheel de zaal
verlaat.
De behandeling der Duitscbers in Opper-
Silezië. Vermoedelijk zal een protest bij
den Volkenbond worden ingediend.
De Beschermingswet der Duitsche repu
bliek in eerste en tweede lezing met groote
meerderheid van stemmen door den Rijks
dag aangenomen.
Spoorwegongeluk in Canada;
den, verscheidene gewonden.
drie doé-
Barometerstand 9 uur v.m. 7.60 stilstand»
Administratie
NASSAULAAN 49.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.21.
Naar waarnemingen In den morgen van
17 Mei.
Verwachting: Zwakke, tot matige, W. tot
Z.W. wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, aanvankelijk koeler, later war
mer.
Ten slotte moet men zich 'bij de room
sche organisatie aansluiten, omdat^ Paus en
Bisschopcn het willen. Ten bewijze daar
van haalde spr. verschillende pauselijke en
bisschoppelijke uitspraken aan.
Spreker vroeg of het eigenlijk niet be
schamend is, dat de Bisschop nog in het dc
vorige week verschijnend nummer van „De
R. K. Middenstander" zijn bittert klacht
moest uiten, dat in Haarlem nog niet een
vierde deel van de Roomsche midden
standers georganiseerd is.
Maar dan moet men ook niet aarzelen als
lid toe te treden, want altijd waar blijft
het woord van Christus: „Wie u hoort,
hoort Mij, wie u versmaadt, versmaadt Mij."
Spr. somde dan de geestelijke voordeden
van het lidmaatschap der R. K. Middcn-
standsverceniging op:
Retraite, algemeene H. H. Communiën,
H.H. Missen voor de leden, cursussen op
apologetisch gebied, voorlichting inzake
hel gpdsdicnstig leven, dc zuiver katho
lieke acties, waaraan „De Hanze" deel
neemt.
Spr. komt nu lol de fouten, welke ge
maakt zijn, maar men moet niel overdrij
ven. Alvorens men een oordeel uitspreekt
over de Hanzebank, moet men verschil
lende factoren in aanmerking nemen.
De Hanzebank nam geen mindere posi
tie in dan de „Algemeene", want hef bleek groot is. op de gebruikelijke wijze gesloten
al spoedig, dal het katholieke midden-
slandscrcdiet sterker was dan het neutrale
midden st a ndscrcdiet. Daarenenbovcn kreeg
de neutrale Middenslandsbank van dc re
geering een garantie van ruim 11 millioen
en de Katholieke kreeg geen cent, ter
wijl zij met 1 millioen gered zou zijn
geweest.
Met een schitterende peroratie besloot
spr. zijn met bijzondere aandacht aanhoorde
rede.
Trouw cn sterk als de duinen langs Hol
lands kusten moeten de mannen en vrouwen
der roomsche organisaties zich reien over
de lengte en breedte van den vaderland-
schen bodem; hand in hand zich heffen tegen
den verwoeden golfslag van de wilde zee
in het slormgelij van het moderne econo
misch leven. En als dan straks het onge
loof zijn woeste stroomen aanstuwt en doet
cpklateren tegen uw stand, aldus besloot
spr., weest gij dan als roomsch- georgani
seerden de HoUandsche duinen, die bevei
ligen en beschermen de schoonste klasse
van ons katholiek Nederland.
Daverend applaus volgde op deze en
thousiaste rede, waar zooveel propagandis
tische kracht van uitging.
Niemand wenschte op- of aanmerkingen
te maken over de R.-K. Middenstandsver-
eeniging en bij het ophalen der inteekenbil
jetten bleek, dat alle ongeorganiseerden
zich als lid hadden laten inschrijven.
Een ongekend succes!
De heer Van Tetering sprak vervolgens
woorden van dank aan allen, die tot het
succes van dezen avond hadden bijgedra
gen, waarin hij vooral betrok pastoor Rcij-
nenberg en pater Hentzen. Rector Kok
sloot zich in hartelijke woorden hierbij aan.
Ten slotte werd een propaganda-commis-
sie gevormd, die blijvend zal arbeiden voor
de aanwerving van leden.
Nadat pastoor Reijnenbcrg ten slotte nog
een kort, pittig woordje gesproken had.
werd deze eerste vergadering in de reek.'
der actie-vergaderingen, welker succes zo»
