üTfÊi
Radio-Omroep
FEUILLETON.
"Wat zal hij er mee doen?
'/On
V De inhoud van de Sovjet-nota aan de Britsche regeering. Moskou
'elscht satisfactie. Het regeeringsjubiüeura van den Spaanschen Koning.
- De Noordelijken bombardeeren de forten van Woesung in de nabijheid
.van Sjanghai.
Onder de Radio-berichten: Ontzettend tramongeluk bij Kassei. Negeii
idooden en verschillende gewonden. Sowjet-Rusland zal alleen nog han
delsbetrekkingen aanknoopen met die staten, die in normale, diplomatieke
betrekkingen tot het land staan. De Oostenrijksche regeering afgetre
den; de vorming eener nieuwe regeering opgedragen aan den afgetreden
bondskanselier, Mgr. Seipel. De staat Louisiana grootendeels over
stroomd. Woe Pei Foe zou een schitterende overwinning hebben be
haald.
GEM. BUIT. BERICHTEN.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De spoorweg Enschedé
Duitsche grens.
Het kiezersreglement
der R. K. Staatspartij.
De Sumatranaar Soerahaja.
Gas uit de mijnen voor een groot
aantal gemeenten bezuiden
den Moerdijk
De bijzetting van het stoffelijk
overschot van generaal
J. B. van Heutsz.
SOCIAAL LEVEN.
Buitenlandsch bezoek bij het.
R.K. Werkliedenverbond.
Nieuwe bondsadviseur.
De inval in het Sowjethuis.
In de gisteren overhandigde nota der
■Sowjetregeering wordt o.a. gezegd:
De Sowjetregeering verklaart catego
risch, dat de voortzetting der handelsbe
trekkingen slechts mogelijk is onder voor-
Waarde, dat de bepalingen der handels
overeenkomst door de regeering van
Groot Brittanië stipt worden nageleefd en
de rustige, zakelijke arbeid van de" econo
mische organen der Sowjet-Unie wordt ge
waarborgd.
Met dezelfde stelligheid verklaarde: de
Sowjetregeering, dat zij er geen genoegen
mee kan nemen, dat de uitvoering der han
delsoperaties in verband worden gebracht
met toevallige partij-combinaties in Enge
land, met verkiezingsmanoeuvres of met
fantastische veronderstellingen van dezen
lof genen minister.
De radenregeering acht zich gerechtigd
•van de Britsche regeering een duidelijk en
(ondubbelzinnig antwoord te eischen, waar
uit men dienovereenkomstige conclusies
kan trekken.
Zij acht zich verder gerechtigd, den eisch
4e stellen, dat de regeering van Groot-Brit-
tanië, wegens schending der uit het ver
drag voortvloeiende verplichtingen, wegens
de beleediging, de Radenregeering aange
daan en de haar door het optreden der po
litie betrokkende materieele schade, satis
factie geeft
Een telegram uit Moskou meldt nog om-
Srent de Russische protestnota, dat daarin
1de eisch wordt gehandhaafd van volledige
immuniteit der handelsagentschappen in
bet buitenland. Verklaard wordt, dat de
Britsche regeering deze immuniteit op de
grofste en krenkste manier heeft geschon
den en de erkende internationale gebruiken
totaal heeft genegeerd.
De nota beschuldigt er de Britsche re-
jgeering van opzettelijk te streven naar een
vergrooting der spanning in de Engelsch-
Russiche betrekkingen en geeft te verstaan,
dat het Britsche optreden aan de heele we
reld zal toonen, waar de vernielende krach
ten zijn te vinden, die den economischen
chaos en de anarchie in Europa in de hand
werken.
De Britsche vakvereenigingswet.
Sir Douglas Hogg, de „attorney-general"
deelde in het Lagerhuis mede, dat hij een
amendement zou voorstellen teneinde te
doen_ uitkomen, dat een sympathiestaking
op zichzelf door het wetsontwerp niet ver
boden wordt. Terwijl het wetsontwerp een
•taking onwettig verklaart indien zij nog
«en ander doel heeft dan de behartiging
van een vakgeschil in het bedrijf of de in
dustrie, waarin de stakers werkzaam zijn,
bepaalt dit amendement dat de arbeiders
•uilen worden geacht te behooren tot het
zelfde bedrijf of dezelfde industrie, indien
hun loonen of arbeidsvoorwaarden worden
vastgesteld in overeenstemming met de be
sluiten van denzelfden gemengden industri-
«elen raad of van een ander dergelijk
lichaam, of in overeenstemming met over
eenkomsten, aangegaan met denzelfden
werkgever of groep van werkgevers.
I Doumergue tc Londen.
De koning en de koningin zijn gister
avond de gasten van den Franschen pre
sident geweest aan een feestmaal in de
Fransche ambassade. De fraaie zalen waren
voor deze gelegenheid versierd met tal van
kunstschatten uit het Elysée te Parijs. Eén
wand der eetzaal was geheel bedekt met
gobelins.
Gisteren heeft de president een bezoek
aan de City gebracht, waar hem een adres
van welkom werd aangboden door den raad
der City.
Gisterenavond was president Doumergue
üe gast van Sir Austen Chamberlain aan
.een feestmaal in het Foreign Office.
j Doumergue en Briand doctor
in de rechten.
Aan een draadloos telegram ontleenen
Wij nog, dat in het aan Doumergue uitge
reikte diploma zijn diensten voor de zaak
van den vrede worden vermeld. Briand
rd door dengeen, die de onderscheiding
anbood, als „de welsprekenste bevorde
raar van den Europeeschen vrede" voorge
steld.
De besprekingen tusschen Parijs en
Londen.
Het officieel bezoek van president Doumcr-
feue te Londen is voor de Fransche bladen
een aanleiding te betoogen. dat van dit be-
«oek gebruik dient te worden gemaakt om
de Entente Cordiale te verjongen en „de
violen te stemmen". Want ofschoon de
vriendschap tusschen de beide landen onge-
«chokt is, zijn er tal van problemen, die een
spoedige oplossing vereischten.
Volgens de „Gaulois" ziin het er vier: het
eerste is het vraagstuk van den Rijn, waar
van Duitschland op het punt staat de alge-
heele ontruiming te eischen.
Het tweede is de verhouding tot Rusland.
Engeland, dat zijn voorzichtig vertrouwen in
de mannen van Moskou duur heeft betaald,
herstelt zij dwaling moedig. Het is onmo
gelijk 't zou absurd ziin dat Frankrijk
de fout zou maken, welke Engeland tracht
te herstellen en dat het handelscredieten
zou verleenen aan Sovjet-Rusland, om dit
in staat te stellen het communisme in beide
landen te steunen.
Het derde probleem, hetwelk de Entente
Cordiale doeltreffend moet oplossen, is vol
gens het blad de vreedzame samenwerking
der groote mogendheden in China w,aar het
noodig is tan de sojvet—propaganda het
hoofd te bieden. Het gaat echter niet alleen
om een kiachtsvertooning. Het tiidperk van
de economische exploitatie van het Verre
Oosten met de Westersche industrieele
methoden, schijnt voorbij. Er dienen nieuwe
bases te worden gevonden voor een pene
tratie der Westersche beschaving in Azië,
dat vooral voor de bolsjewistische gisting
dient te worden behoed.
En ten slotte noemt de „Gaulois" als
laatste probleem het evenwicht in de Mid-
dellandscbe Zee. dat door betreurenswaar
dige misverstanden in gevaar dreigt te
worden gebracht. Frankrijk en Italië dienen
hier naar een harmonieuser samenwerking
te streven, welke slechts door een beter
wederzijdsch begrijpen mogelijk zal zijn. Het
staat aan Engeland om niet, zooals het tot
dusver schijnt te hebben gedaan, de Fransch-
Italiaansche geschillen te zijnen voordeele
te exploiteeren, maar integendeel, om ze te
verzachten en de lovale betrekkingen tus-
Parijs en Rome te begunstigen.
De conferentie van Coolidge.
De ïlaliaansche regeering heeft aan den
gezant der Ver. Staten te Rome het ant
woord op de tweede nota van president
Coolidge overhandigd, waarin Italië werd
uitgenoodigd zich op eenigerlei wijze op de
a.s, ontwapeningsconferentie te doen verte
genwoordigen.
Italië behoudt zich het recht voor waar
nemers te zenden naar gelang van het ver
loop der onderhandelingen.
Het jubileum van den Spaanschen koning.
Geheel Soanje vierde gister het 25-jarig
regeeringsjubiieum van den koning. De ju
bilaris ontving telegrammen van den Paus,
den koning der Belgen, den president van
Portugal, Chamberlain e.a.
De Grieksche handelsvloot.
Op de nieuwe Grieksche begrooting is een
bedrag van twee mülioen drachmen uitge
trokken voor subsidies aan de Grieksche
handelsvloot.
Fransche school gesloten.
Gister is de Fransche meisjesschool Ste.
Pulchérie te Konstantinopel, welke door
meer dan 500 leerlingen werd bezocht, zon
der voorafgaande wna-schuwing door de po-
litie-autoriteiten gesloten. De reden zou zijn,
dat men zich niet gehouden had aan de
regeeringsinstructies nopens de schoolboe
ken.
Burgeroorlog in China.
De kruisers der Noordelijken „Haitsji" en
..Tsjaoho", behoorend tot de flottilje van
Tsjang Soen Tsjang, bombardeeren de door
de zuiderlijke bezette forten van Woesung
bij Sjanghai. De forten beantwoorden het
vuur. Vijf torpedojagers der zuidelijken trok
ken zich snel de rivier op terug toen het
bombardement begon.
De toestand te Hankow is meer gespan
nen geworden tengevolge van de berichten,
dat uit verschillende richtingen troepen
naar de stad oprukken. De Chineezen, die
voldoende geld hebben, ontruimen de stad.
Generaal Tsjang Kai Sjek is uit Nanking
te Sjanghai aangekomen. De Britsche gezant
te Peking, Miles Lampson, wordt heden hier
verwacht.
Gemeld wordt uit Hankau, dat de Britsche
vertegenwoordiger Newton vertrokken is.
Op den Jangtse.
Een Japansch oorlogschip met een missie
van het Japansch departement van huiten-
landsche zaken aan boord, die een onderzoek
instelt naar den toestand op den Jangtse en
op weg is naar Hankau, is te Tsjinkiang
door de Noordelijken beschoten. Het oorlogs
schip antwoordde met zwaar geschut en
bracht schade toe aan de forten, die het
vuur beantwoordden zonder treffers te
maken.
HET LIJK IN DEN KOFFER.
Gisteren heeft te Londen de begrafenis
plaats gehad van heï stoffelijk overschot 3er
37-jarige vrrouw, wier lijk de vorige week
Dinsdag in een koffer aan het station Cha
ring Cross gevonden werd. Duizenden waren
getuigen van de begrafenis. Rechercheurs
zochten onder de dichte menigte naar den
man, die van het misdrijf verdacht wordt.
Vermoedelijk is er ook nog een vrouwelijke
medeplichtige in het spel. Een man en een
vrouw hebben n.l. kort voor het misdrijf in
een winkel naar een groote mand gevraagd;
verondersteld wordt dat de man daarna den
koffer gekocht heeft. Als een bizonderheid
wordt van deze vrouw vermeld, dat zij een
ongewoon lange rok draagt. Tot dusver had
de politie aangenomen dat alleen de gezochte
man iets van het afschuwelijke misdrijf af
wist, da,t dan, zoo veronderstede zij, bijv.
in een garage zou gepleegd zijn. Thans wordt
het mogelijk geacht, dat het misdrijf onver
schillig waar gepleegd is, hetgeen het onder
zoek natuurlijk bemoeilijkt.
GEMEENTERAAD VERVOLGD.
De „Westminster Gazette" verneemt, dat
een invloedrijke groep kooplieden der City
besloten heeft een prcces te beginnen tegen
den in meerderheid tot de arbeiderspartij
behoorenden raad van de Londensche bo
rough Stepney en zijn electriciteits-com-
missie in verband met hun houding tijdens
de algemeene staking, toen de electriciteits-
voorziening der afnemers werd afgesneden.
Niet alleen wordt contractbreuk ten laste
gelegd, maar ook wordt den raad verweten,
dat hij het aanbod van arbeidskrachten, na
mens de regeering gedaan, van de hand heeft
gewezen.
Het bekende liberale Lagerhuislid Sir John
Simon zal voor eischers optreden.
DE WONINGRUIMTE IN BELGIË.
Volgens het Belgisch Jaarboek der Sta
tistiek moeten er in Brussel 11.437 gezinnen
van 2 personen het met één kamer als wo
ning stellen; dit is eveneens het geval met
4913 gezinnen van 4 personen, 491 gezinnen
van 5 personen, 172 gezinnen van 6 per
soen, 65 gezinnen van 7 personen, 4 gezin
nen van 8 personen en met 33.503 alleen
wonende personen.
Ook voor Antwerpen, Gent en Luik zijn
de cijfers niet veei gunstiger. Daartegen
over beschikken in Brussel 294 alleenwo
nende personen over ten minste 10 kamers
en ook 1254 gezinnen van twee personen,
2226 gezinnen van drie personen en 2329
gezinnen van vier personen verkeeren in
hetzelfde gelukkige geval.
De „Standaard" voegt hieraan nog toe,
dat er nog duizenden in het land zijn, die
negen jaar na den oorlog zich met houten
noodwoningen moeten behelpen,welke soms
verschrikkelijk vervallen zijn.
OTTO DE BENEY.
Te Luik is door de politie gearresteerd
Otto de Beney, die indertijd in Duitschland
zich voor prins Karei Van België heeft uit
gegeven en wegens oplichting gevangen ge
nomen werd.
Otto de Beney is uit Luik afkomstig; hij
was juist uit Duitschland teruggekeerd en
had zijn intrek in een hotel genomen. De
hotelhouder waarschuwde de politie, die De
Beney aanhield, omdat hij nog gevangenis
straf te goed had,
DE HAVEN VAN ANTWERPE.
De stad Antwerpen heeft een overeen
komst met den Staat goedgekeurd betref
fende die uitbreiding der zeevaartinrichtin
gen, Deze overeenkomst moet thans nog
door de Kamer aangenomen worden.
De overeenkomst houdt o. m. in de over
neming van de haveninrichtingen, door den
Staat gebouwd voor rekening van de stad
ten Noorden van Antwerpen e'n de gronden
door den Staat in dit gebied onteigend.
De Staat blijft o. m. belast met de verleg
ging der Schijns en de voltooiing van de
Noorderland.
Het grondgebied van Antwerpen zal met
4400 II.A. vergroot worden door de inlijving
van verschillende gemeenten.
DE COMMUNIST MAX HÖLZ.
Dezer dagen is voor het eerst de jonge
mijnwerker Erich Friehe verhoord, die zich
in October van het vorige jaar heeft aan
gegeven als de moordenaar van den land
eigenaar Hess te Gutsch bij Halle, voor wel
ke daad de communistische bende-aanvoer
der Max Hölz, die indertijd tijdens de com
munistische actie in Midden-Duitschland zoo
te keer is gegaan, tot levenslang tuchthuis
straf is veroordeld. Friehe beweert, dat niet
Max Hölz, maar hij zelf Hess heeft dood
geschoten, toen hij dacht, dat deze een re
volver wilde grijpen, terwijl de communis
ten hem om geld vroegen; Hölz zou op dat
oogenblik niet eens aanwezig zijn geweest,
hij kwam pas later ter plaatse.
Hoewel Friehe zich reeds in October j.l.
heeft aangegeven, heeft de rechter van in
structie den man al dien tijd op vrije voe
ten gelaten. Wel werden eenige getuigen
gehoord, o. a, de vroegere hoofdgetuige h
charge Uebe, die op 8 April voor den rech
ter van instructie herhaalde hetgeen hij
reeds in Oct. '26 aan den verdediger van
Hölz verklaard heeft, n.l. dat hij thans van
de onschuld van Hölz en de schuld" vani
Friehe overtuigd is.
Het verhoor van Friehe zal waarschijnlijk
geruimen tijd duren. Hölz had indertijd nog
verschillende andere misdrijven op zijn ge
weten als brandstichting, geweldpleging enz.
maar hij werd toch hoofdzakelijk wegens
den moord op Hess tot levenslange tucht
huisstraf veroordeeld.
Kosten van naasting 633.259.
Verschenen is een wetsontwerp tot naas
ting vani 3en spoorweg van T?nscïïe3é naar
de NederlandschPruisische grens in de
richting van Ahaus.
De lokaalspoorweg EnschedéAhaus,
eigendom van de te Ahaus gevestigde
„AhausEnscheder Eisenbahn Gsellschaft"
is, wat het Nederlandsch gedeelte betreft,
aangelegd volgens concessie van 23 Juni
1899. De exploitatie werd toevertrouwd aan
de H.IJ S.M. Van den spoorweg ligt 7.426
K.M. op Nederlandsch en 13,748 K.M. op
Duitsch gebied, zoodat de Nederlandsche
onderneming over een naar verhouding lan-
geren afstand moet exploiteeren op vreem
den bodem. Hieraan zijn eigenaardige be
zwaren verbonden, op grond waarvan er
sedert eenige jaren naar gestreefd wordt om
verplichtingen tot exploitatie over de grens
niet meer te bestendigen. In de plaats hier
van bepalen zich de wederzijdsche spoor
wegondernemingen er toe, om over de grens
alleen voor elkander den rijdienst te ver
lichten. Aldus hebben de Nederlandsche
spoorwegen zich sedert 1920 kunnen ont-
doeen van de exploitatie van het baanvak
grensEmmerik, sedert midden 1924 van
het baanvak grensSalzbergen. Omgekeerd
doen van de exploitatie van het baanvak
Winterswijkgrens begin 1926 geëindigd.
Het thans ingediende wetsontwerp be
oogt, ten aanzien van den lokaalspoorweg
EnschedéAhaus tot een dergelijke hervor
ming te komen. Naasting is het middel hier
toe, en waar de keuze bestaat tusschen
naasting op grond van art. 49 der Spoor
wegwet en naasting naar de concessie, moet
aan het laatste de voorkeur worden gege
ven, aangezien in dat geval vrij zeker ge
rekend mag worden op besparing.
De naastingsprijs op 1 Januari 1926 wordt
becijferd op 633.259.
Een amendemenf-Kevenaar.
Dinsdagavond is in de vergadering van
de R.K. Kiesvereeniging te Tilburg door
den beer G. V. B. Kevenaar, hoofdcommies
ter secretarie aldaar en lid van den par
tijraad, een nieuw cmtwerp-Kiesreglement
aanbevolen, dat in zijn hoofdgedachte, al
thans voor wat de verkiezingstechniek der
vrije plaatsen betreft, fundamenteel af
wijkt, van het ontwerp-Ruijs.
De Tilburgsche R.K. Kiesvereeniging
heeft besloten dit nieuwe ontwerp bij het
Rijkskieskringbestuur Tilburg in te zenden
als „amendement" op het ontwerp-Ruijs.
Het denkbeeld der „kwali'eits-zetels" is,
naar de „Msb." mededeelt, door den heer
Kevenaar gevolgd. Evenwel met dien ver
stande, dat het Partijbestuur (dus niet het
Centraal College) ze aanwijst en 't getal be
perkt blijft tot zeven, oftewel evenveel als
het aantal Rijkskieskringgroepen, waarin
he' land .officieel" verdeeld wordt. En ein
delijk, dat aan elke Rijkskieskringgroep
slechts één specialiteit kan worden toege
wezen.
Het betreffende artikel luidt als volgt:
Art. 6. 1. Het Partijbestuur vergadert in
de eerste helft der maand November,
2, Het bepaalt welke personen uit hoofde
van speciale kwaliteiten in de Kamerfractie
moeten worden vertegenwoordigd en op
welke lijsten die personen moeten worden
geplaatst, met dien verstande, dat:
a. deze vaststelling slechts geldt voor
ten hoogste zeven personen:
b. deze personen worden verdeeld over
de verschillende lijsten in kieskringen of
samenvoegingen van kieskringen, zoodat op
elke lijst niet meer dan één persoon, als
hiervoor bedoeld, mag worden geplaatst.
3. Voor ieder der hiervoor bedoelde per
sonen wordt bovendien de plaatsvervanger
gesteld, welke moet voldoen aan dezelfde
speciale kwaliteiten, als degene, wiens
plaats hij eventueel moet vervangen.
De aldus aangewezen personen en hunne
plaatsvervangers worden door de besturen
der Rijkskieskringorganisaties op de cam
didatenlijst gebracht, met dien verstande,
dat de verkiezing van de door het Partij
bestuur aangewezen persoon verzekerd is.
In deze laatste alinea is dus uitgescha
keld, de impératieve bepaling, dat de „spe
cialiteiten" persé bovenaan moeten wor
den geplaatst. Zulks geschiedt, omdat de
mogelijkheid niet is uitgeslo'en. dat een
„vrije candidaat" grooter trekkracht bezit.
Vervolgens houdt de on'werper zich bezig
met de verkiezingstechniek, welke betrek
king heeft op de z.g. „vrije zetels". Hij
volgt daarbij eenvoudigweg het „lijsten-
etelsel", zooals het ook in de Kieswet is
neergelegd voor de olficieele verkeringen.
De desbetreffende artikelen zijg als volgt
geredigeerd: de zuiver formeele zinsneden
en alinea's blijven duidelijkheidshalve ach
terwege:
Art 10. Op den dag der candidaats'el-
ling kunnen bij den Voorzitter van het
hoofdstembureau...- candidaten worden
ingediend.
Iedere lijst wordt onderteekend door ten
minste 35 leden van de R.K. Staatspartij,
die hun woonplaats hebben binnen den
kieskring waarin de lijst wordt ingediend.
Hetzelfde lid mag niet meer dan één lijst
onderteekenen.
Art. 11. De candidaten worden op de
lijst geplaatst in de volgorde, waarin door
de onderteekenaars aan hen de voorkeur
wordt gegeven.
Art. 12. Op dezelfde lijst mogen ten hoog
ste tien cand'daten worden geplaatst. De
zelfde candidaat mag niet voorkomen op
meer dan een van de lijsten, ingeleverd in
denzelfden kieskring.
Art. 13. Bij de inlevering van de lijst
kunnen de onderteekenaren schriftetijk een
gemachtigde aanwijzen, bevoegd tot het
verbinden van de lijst.
Art. 14. Bij de lijst wordt overgelegd Je
schriftelijke verklaring van iedere daarop
voorkomenden candidaat, dat hij bewilligt
in zijn eandidaatstelling op deze lijst.
Art. 24. De gemach'igden kunnen de lijs
ten tot een groep verbinden.
Dezelfde lijst kan niet deel uitmaken van
meer dan één groep.
Lijsten ingediend in eenzelfden kieskring
kunnen niet worden verbonden.
Het Centraal Stembureau nummert de
lijsten In 3e voïgor3e door Eet Tof aange-
wezen.
Art. 26. Binnen 45 dagen na de eandi
daatstelling geschiedt een stemming over
de lijsten en de daarop voorkomende can
didaten.
Art. 39, Elk kiezer brengt slechts één
stem uit. Voor wat de vaststelling van den
uitslag betreft, wordt dezelfde procedure
gevolgd, als in de Kieswet staat aangege
ven.,
Art. 57 bepaalt dienomtrent: Even zoo
vele malen als de kiesdeeler begrepen is in
het stemm en-cijfer eener lijst, wordt aan
die lijst, een der te vervullen plaatsen toe
gekend.
Ten aanzien van de „plaatsvervangers"
schrijft art, 62 voor:
Het Centraal Stembureau wijst als plaats
vervanger aan, diegenen, der niet-gekoze-
nen, die gekozen zouden zijn. indien het
aantal verkiesbare „vrije plaatsen" het
dubbele zou hebben bedragen, en wel in de
volgorde, waarin zij in dat geval gekozen
zouden zijn.
En eindelijk rest dan nog de rangschik
king van de candidaten op de „officieele"
lijst.
Die geschiedt volgens art'k-el 64 zoo:
Het Partijbestuur plaatst de gekozen can
didaten en plaatsvervangers op de defini
tieve candidatenlijsten, en houdt daarbij
rekening met het stemmenaantal, dat door
die candidaten en hunne plaatsvervangers
in de verscheidene kieskringen is verkre
gen.
Tot duidelijk inzicht dient hierbij in_ ver
band met de plaatsing der „specialiteiten",
nog even verwezen te worden naar art. 6,
waarin bepaald wordt, dat het Partijbe
stuur dezen cand'daten een zekere plaats
op de lijst moet bezorgen.^
Naar gelang de omstandigheden kan^ het
Partijbestuur alzoo den specialiteit" op
elke willekéurige, mits „verkiesbare" plaats
inschuiven.
Het essentieele onderscheid tusschen_ net
s'elsel-Kevenaar en het denkbeeld-Ruijs is
dus dit, dat de kiezers volle, onbelem
merde medezeggingsehap krijgen, zonder
eenig leidend „politiek advies over ruim
van het aantal candidaten en bovendien
elke maatschappelijke groep of denkrichting
algeheel de gelegenheid geboden wordt Om
standgenooten of geestverwanten gekozen
te krijgen, in de verhouding tot de betee-
kenis van elke groep.
Naar 't Haagsch Aneta-kantoor verneemt,
heeft de commandant van Hr. Ms. „Suma
tra" opdracht ontvangen, om na vertrek uit
Nagasaki naar Soezabaja te varen, inplaats
van naar Tandjong Priok, zooals de oor
spronkelijke opdracht luidde.
Door de directie van de Staatsmijnen in
Limburg is, naar de „Tel," meldt, een plan
ontworpen, volgens hetwelk een groot aan
tal Nederlandsche gemeenten bezuiden den
Moerdijk van een centrale in Zuid-Limburg
uit, van gas zal worden voorzien. Reeds
zijn verschillende besprekingen te dezer zake
gevoerd met het Departement van Water
staat en met den Mijnraad, De Minister van
Waterstaat heeft nog geen beslissing geno
men. Waarschijnlijk kan deze beslissing ech
ter spoedig verwacht worden.
De minister moet het plan van de direc
tie der Staatsmijnen in gunstige overweging
genomen hebben.
De Commissie tot Huldiging van de na
gedachtenis van Generaal J. B. van Heutsz
deelt mede, dat het stoffelijk overschot op
6 Juni a.s. van Clarens naar Nederland per
spoor zal worden overgebracht.
De overbrenging zal geschieden ten over
staan van een deputatie der Commissie,
bestaande uit de heeren luitenant-generaal
b.d. H. N, A. Swart, kolonel b.d. Th. J.
Veltman en C. G. Vatlier Kraane. Bij de
opgraving te Clarens zullen ook H. M. s
Gezant in Zwitserland, mr. dr. W. L Doude
van Troostwyk en enkele andere autoritei
ten aanwezig zijn.
Van de Nederlandsche grens wordt het
stoffelijk overschot vergezeld door een eere-
wacht van 20 man vani de Koloniale Reserve
vervoerd naar Amsterdam. Aan het Cen
traal Station aldaar zullen op Wosdag 8
Juni 16 ridders in de Militaire Willemsorde
beneden den rang van officier, als dragers
aanwezig zijn, waarna het stoffelijk over
schot onder begeleiding van de leden der
deputatie uit de Commissie, den garnizoens
commandant, alsmede den plaatselijken ad
judant en met een escorte van 50 man be
reden Politietroepen naar het Koninklijk
Paleis op den Dam worden overgebracht.
In het Paleis zal de historische „Vierschaar"
worden Ingericht tot chapelle ardente. Tel
kens zullen vier officieren gedurende één
uur de wacht bij de katafalk betrekken.
Op Donderdag 9 Juni vertrekt de stoet
ten ciroai 12 uur van het Koninklijk Paleis.
Hij zal dezen weg volgen: Dam, Mozes- en
Aaronstraat, N. Z. Voorburgwal, Raadhuis
straat, Heerengracht (evenzijde), Amstel,
Blauwbrug, Amstel Nieuwe Heerengracht,
Hortusbrug, Plantage Middenlaan, Alexan-
derplein, brug over de Buitensingelgracht,
M,nuritskade langs Koloniaal Instituut, Lin-
naeusstraat, Middenweg, Kruislaan, Nieuwe
Oosterbegraafplaats.
De militaire stoet staat onder bevel v&n
den commandant van het Veldleger, luite-
nan-generaal Muller Massis. Hij zal worden
gevormd door detachementen van alle wa
pens van Land- en Zeemacht, waaronder
ook de voor dit doel uit Indië komende
twee brigades marechaussee.
De kist wordt geplaatst op een affuit, ge
trokken door zes paarden. Als slippendra-
VRIJDAG 20 MEL
HILVERSUM, 1050 M, 12.35—.00 Lunchmu-
ziek door het trio. S. L. Castrelli, viool,
S. Metz, piano, S. Swagemakers, cello.
5.006.45 Concert door het H.D.O. kwar
tet. Annie van BeekRitsjouw, sopraan.
6.457.45 Engelsche lea voor beginners
en iets gevorderden. '|5 Polilieber. S 10
Les vanwege het Onderwijsfonds voor de
Binnenvaart, R. C. v. Ree, over: Kote
ren voor de binnenvaar l 8.35 Avondcon-
eert door het H.D.O.-jrkest, onder lei
ding van Nico Treep, Nannie van Es,
Concertzangeres. Bram Mendes, viool.
10.30 Persberichten.
DAVENTRY, 1690 M. 11.20 Daventry-kwar-
tet en solisten (contra alt, tenor, cello).
12.50 Orgelconcert. 1.202.20 Orkcstcon-
cert. 2.30 Speeches aan het diner van de
United Associations. 3.15 Voorlezing: An
Inland voyage. 3.20 Lezing: How Eng
lish laws are made. 3.50 Lezing: Lets go
round the world. 4.05 Volksmuziek en
dansen. 5.05 Concert. E. Bryan, sopraan,
5.20 Lezing: A garden chat. 5.35 Kinder
uurtje. 6.20 Orkestconcert. 6.50 Tijds.
weerbericht, nieuws. 7.05 Orkestconcert
7.20 Causerie: Seen on the screen. 7.35
Composities van Brahms, Pianomuziek.
7.45 Lezing: Johnson's lives of the poets.
8.05 Variëte (kinder, imitaties, syncopatie,
„At George's, conversatie aan een kof-
fiestalletje. 10.05 Kamermuziek. Philhar-
monie, piano, quartet, P. Beard, viool. F.
Venton, viola J. C. Hoek cello, C.h. Kel
ly piano, G. Parker, Bariton. 11.20
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS" 1750 «L 10.50—
11.20 Concert. 12.502.10 Orkestconcert.
5.055.55 Concert, Declamaties, piano,
en vioolmuziek. 9.0511,00 Fragmen
ten van de opera „Messaline", van I. de
Lara. Orkest en solisten. Daarna Ser
vische koorzang.
LANGENBERG, 469 M. 10.20—12.20 Ope
ning van de Internationale Automobielen
tentoonstelling. 1.252.25 Orkestconcert.
Duitsche Volksliederen, Reigen en Ro
mances. 5.506.50 Liederen en instru
ment, soli, (alt, harp, viool, piano). 8.35
9.15 Vroolijke avond. 9.20 Wagner-avond
Werag-orkest. E. Försier, sopraan N.
Reinfeld, tenor, W. Strienz, bas. Daarna
tot 12.20 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN, 1250 M. EN
BERLIJN, 484 7 566 M. 3.20—8.05 Lezin
gen en lessen. 8.50 Symphonieconcert. AL
v. d. Berg, viool en orkest. Koorzang,
10.5011.50 Vroolijk concert in café Va-
terland, Berlijn.
HAMBURG, 394 M. 4.35—5.20 Techniek in
gedicht. 5.206.15 Dansmuziek. 6.20—
8.15 Vroolijk concert. 8.3512.15 „Nest-
küken", klucht van Grund, Daarna dans
muziek.
BRUSSEL, 509 M. 5.20—6.20 Dansmuziek.
8.20 Kamermuziek. 9.2010.20 Vlaara-
sche literatuur.
gers zullen fungeeren de luitenants-generaal
b.d. H. N. A. Swart, C. H. van, Rietschoten,
S. A. Dryber en G. K. Dykstra.
Bij het vertrek van den Dam zullen eenige
vliegtuigen boven den Dam cirkelen, terwijl
door Hr. Ms. Pantserschip „Hertog Hen
drik" met enkele andere marine-vaartuigen,
op het Y liggende, 21 saluutschoten worden
afgegeven.
In volgrijtuigen zullen in den stoet mede-
rijden de vertegenwoordigers van de Ko
ninklijke Familie, van de Regeering en eeni
ge andere autoriteiten, de naaste familie
leden van Generaal van Heutsz en een de-,
putatie uit het Comité.
Op de begraafplaats zullen drie of vier
daartoe uitgenoodigde sprekers in korte
trekken het leven van den Generaal
schetsen.
Na de daarop volgende bijzetting in het
grafmonument defileeren de troepen langs
de laatste rustplaats van Generaal Van
Heutsz.
Het R. K. Werkliedenverbond in Neder
land, mocht dezer dagen weer enkele buiten-
landsche gasten ontvangen.
Het waren ditmaal de' Eerw. heer Aimé
Boileau, directeur der sociale werken te
Montreal (Canada) en pater M. J. Légart
O.P., die naar Europa zijn overgekomen or;,
hier het vereenigingsleven op sociaal gebied
te bestudeeren.
Beide eerwaarde heeren hadden een lang
durig onderhoud met den heer A. C. de
Bruyn, voorzitter van het Werkliedenver
bond, die hun alle gewenschte inlichtingen
verschafte.
Vooral werd daarbij de aandacht geves
tigd op de actie, door het Verbond ont
plooid op het terrein van de collectieve
contracten, de volksgezondheid en de be
roepskeuze.
De heer De Bruyn mocht van zijn kant
belangrijke gegevens ontvangen omtrent de
arbeidsverhoudingen in Canada, zoowel wat
de stoffelijke als de godsdienstige belangen
der arbeiders betreft
Deze mededeelingen waren vooral van
belang met het oog op het veelbesproken
vraagstuk der emigratie van arbeiders naar
Canada.
De beide eerwaarde heeren hebben nog
enkele andere instellingen bezocht en o.a.
een onzer katholieke scholen in oogenschouw
genomen.
Pater F. Spoorenberg O.E.S.A., heeft naar
de „Volkskrant" verneemt, ontslag gevraagd
en verkregen als geestelijk adviseur van den
Ned. R. K. Bond van Hotel-, Café-, Restau
rantgeëmployeerden „St. Antonius,"
De Aartsbisschop Mgr. v. d. Wetering,
heeft in zijn plaats benoemd pater J. A. van
Lieshout O.E.S.A., te Utrecht.
-Vrij bewerkt naar BULWER LYTTON'S
«What will he do with it",
door ]OS. P. H. HAMERS.
'65
VIERDE HOOFDSTUK.
Rngge had dan het voorwerp zijner be
geerte teruggekregen. Maar nu is de vraag:
„Wat zal hij er mee doen?" een vraag met
even veel hoofden als de Hydra.
Sofie is gtkocht en betaald geworden.
Zij is nu het wettige eigendom van den
heer Rugge. Echter, tot groote ergernis
van dien waardigen heer, wilde Sofie niet
spelen.
Toen Jasper Losely en jutfrouw Crane
het kind in hun macht hadden, voerden
zij haar ver van Gatesburg en zijn omstre
ken weg. Zij gingen echter niet naar het
dorp terug, waar zij Rugge hadden achter
gelaten, maar gingen regelrecht naar Lon
den en schreven aan den directeur dat hij
zich dan bij hen kon vervoegen.
Sofie scheen geheel verbijsterd sinds zij
«ich in de macht van Losely bevond; zij
bood geen geweldigen tegenstand. Toen
haar gezegd werd. dat zij in Jasper Lo
sely een vader moest liefhebben en gehoor
zamen, sloeg zij de oogen naar hem op,
wendde zich snel weder af en schudde
zwijgend en ongeloovig het hoofd. Die man
haar vader? Dat geloofde zij niet. Ook gat
Jasper zich geen moeite om haar van zijn
vaderschap te overtuigen of hare liefde te
winnen. Hij behandelde haar niet ruw ot
onvriendelijk; hij scheen volkomen onver
schillig omtrent haar en dat was hij waar
schijnlijk ook, want de hoofdondeugd van
dien man was zelfzucht. Hij was karakter-
en beginselloos en gaf zich teugelloos over
aan al zijn driften en hartstochten. Het
ontbrak hem niet aan een scherpen geest
vnn berekening; hij was listig.
Hij was in staat een of ander ontwerp
op te vatten met he oog op de een of an
dere winst in de verre toekomst en ter ver
wezenlijking daarvan plannen tot rijpheid te
brengen, even fijn gesponnen als listig ge
heim gehouden. Maar hij kon voor den goe
den uitslag zijner ontwerpen niet opoffe
ren, niet eenmaal de luim van het oogen
blik of de traagheid van het volgende. Al
ware het zijn hoofdoel geweest, zich voor
zijn geheele leven de kinderlijke liefde
voor Sofie te verzekeren, dan nog zou
hij zich in geen vijf minuten van den dag
hebben willen inspannen om dat doel te
bereiken. Bovendien had hij nog juist ge-
noeg schaamtegevoel overgehouden, om
een onaangenaame gewaarwording te on
dervinden bij den aanblik van het onschul
dige kind, dal hij in koelen bloede verwacht
had. Toen hij haar dus even onder de kin
gesterken en gezegd had, dat zij 'n lieve
dankbare meid moest zijn voor alles wat
juffrouw Crane voor haar had gedaan en
nog wilde doen, liet hij haar geheel aan de
zorg van die dame over.
Toen Rugge kwam en Sofie met haar
bestemming bekend werd gemaakt, verbrak
zij het stilzwijgen. Zij werd beurtelings
rood en bleek en de armen over de borst
kruisend, verklaarde zij vastberaden niet
te zullen spelen, zoolang zij van haar groot
vader gescheiden was. Juffrouw Crane, ge
troffen door hare houding deed Rugge op
merken, dat, nu hij Sofie als zijn wettig
eigendom kon beschouwen, hij verstandig
zou handelen, door aan haar begeerte toe
te geven en Waife weder aan zijn tooneel
te verbinden. Wat zij, om den burgemeester
van Gatesburg Sofie te doen afstaan ook
mocht verteld hebben, waardoor deze een
afkeer aan den acteur gekregen had, zij
had geen gehoor gegeven aan den wensch
van Rugge hem een soortgelijke verklaring
te geven. Zij zeidé hem niets, dat een
nieuw engagement met Waife had kunnen
tegenwerken, als deze er eenigszins toe
mocht geneigd zijn. Maar Rugge geloofde
niet aan de vastheid van wil bij een kind
en hij voedde een diepen wrok tegen
Waife, zoodat hij halstarig weigerde toe te
geven. Hij maakte echter de uitdrukkelijke
voorwaarde bij den koop, dat Losely en
juffrouw Crane hem zouden vergezellen
naar de stad, waarheen hij zijn troep had
óvergebracht, om door hun tegenwoordig
heid zijn gezag en zijn aanspraak op haar
te doen gelden, in geval Waife weer te
voorschijn mocht komen en hem dat gezag
betwisten mocht. De directeur bood aan
om de reiskosten te betalen, welk aanbod
juffrouw Crane voor zich hooghartig van de
hand wees, ofschoon zij er in bewilligde
om Losely op haar eigen kosten te verge
zellen, als hij besloot om aan Rugge's ver
zoek gehoor te geven. In het eerst maakte
Losely tegenwerpingen, maar toen hij ver
nam, dat er wedrennen in die streken zou
den plaats hebben, liet hij zich overhalen
om z'n reis naar het vaste land uit te stel
len. De brave Jasper had een sterken
hartstocht voor weddenschappen en voor
het spel in 't algemeen en hij wenschte
niets liever dan zijn honderd pond daarvoor
te gebruiken. Rugge nam Sofie in tusschen
mee, maar Sofie weigerde te spelen.
Hij trachtte haar met zachtheid over te
halen, vergeefs; hij dreigde haar, hij liet
haar honger lijden, alles vergeefs, Rugge
hief de zweep op maar liet die niet op
haar neerdalen. Misschien ontwaakte zijn
njenschelijk gevoel, misschien ook bekroop
hem de vrees voor de gevolgen, want hij'
begon zich te verontrusten over den staat
van Sofie's gezondheid. Zij kon wel eens
sterven en er kon onderzoek naar gedaan
worden. Hij wenschte nu, dat hij den raad
van juffrouw Crane gevolgd en Waife we
der aan zijn tooneel verbonden had. Maar
waar was Waife? Intusschen annonceerde
hij in de dagbladen het „Jonge natuur
wonder", liet den naam van Julia Araminta
op de muren plakken en haalde het stuk
van „de hardvochtige baron" weer voor
den dag met een nieuwe rots-scene. Daar
Waife in dat drama niets had behoeven te
zeggen, kon ieder zijn rol vervullen.
De eerste voorstelling was voor dien
avond aangekondigd, het zou vol zijn, fle
beste plaatsen waren zelfs nu reeds voorat
besproken, het was de eerste avond van de
week, waarin de wedrennen zouden plaats
hebben. De klok had zeven geslagen; de
voorstelling begon om 8 uur. En Sofie
wilde niet spelen.
Het kind zat in een hokje dat tot kleed
kamer diende, achter de schermen. Het ge
heele tooneelgezelschap was op haar afge
zonden om haar over te halen, of haar met
haar koppigheid te plagen tot zij toegat.
Des konings luitenant, het verleidelijke
personaadje van den troep, lag voor haat
jp een knie. Hij was gewoon den minnaar
te spelen, op en buiten het tooneel. Buiten
het tooneel had hij een afgezaagde frase.
„Gij ziet er veel te lief uit, om zoo wreed
te kunnen zijn," Drie maal herhaalde hij
thans die woorden, met een lachje tusschen
elke herhaling, zoodat een steenen hart er
door vermurwd zou worden.
Achter den stoel van Sofie stond de oud
ste dame van het gezelschap en stak val-
sche bloemen in de lokken van het k:nd; zij
was geen kwade vrouw bewaarde de too-
neelcostuums, paste de zieken op, was een
vereerster van Rugge, voorspelde de for
tuin met een spel kaarten, dat zij altijd in
den zaak had en vervulde van tijd en ijd
een rol in het illustre. tooneelgezelschap,
waarin ouderdom geen hinderpaal en lee-
lijkheid een vereischte is zooals bijv. die
van tooverkol of heks. Met dezen laatsten
naam sprak Rugge haar gewoonlijk aan
Haar overleden man heette Gormerick.
Terwijl nu die dame den krans vlocht voor
Sofie deed zij tevens haar best het kind
over te halen, en zeide met groote zacht
heid, in aanmerking genomen dat zij den
mond vol spelden had: „Nu liefje kijk eens
in den spiegel, we zouden u kunnen slaan,
knijpen en prikken, maar dat willen wij
niet doen." Én meteen kwam er een groot
plakaat blanketsel op de bleeke wangen
van het kind.
Rugge stond al dien tijd, met de eene
hand tusschen zijn vest, de andere in den
broekzak, de diplomatieke pogingen van
zijn personeel gade te slaan en zag aan de
saamgeknepen lippen en de strakke oogen
van Sofie, dat hun aardigheden geen uit
werking op haar hadden. Hij naderde haar
en siste haar in de ooren:
„Maak me niet razend hoorl Gij zult
spelen; zult ge?"
Sofie stond plotseling op. Zij rukte den
krans uit haar lokken, vertrapte die onder
haar kleine voet en zeide: „Neen, al sloegt
ge mij dood,"
Wordt vervolgd.
