Quick Quaker
/tynM
wnmiAaffldim
Brieven uit Palestina.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde BladVrijdag 27 Mei 1927
ELCK WAT WILS.
Ren sprekende foto uit Limburg. Hoe door de mijnverzakkingen de
huizen scheuren alsof een aardbeving ze teisterden.
Een gecompüceer'Je Eotsïrig.
SOCIAAL LEVEN.
De malaise in de Maastrichtsche
glas- en aardewerk-industrie
De arbeidsvoorwaarden voor
de Rijnvaart.
de spijs voor jong en oud.
KUNST EN KENNIS.
GEMENGD NIEUWS.
Slachtoffer van zijn plicht.
Het collectief contract in
het metaalbedrijf.
MMIMll
JERICHO EN DE DOODE ZEE.
t Jericho van onze dagen gelegen aan den
rechteroever van den Jordaan, heeft een
zelfde aanzien al zoovele kleine dorpjes ift
Palestina: een groep vierkante huisjes zon
der orde of regelmaat in een smalle vlakte
bij elkander neergezet. Maar eens was Je
richo een groote stad.
De geschiedenis heeft drie steden van de
zen naam gekend. Het eerste Jericho lag 'n
3 K. M. meer westwaarts, aan den voet van
het gebergte, dat Jeruzalem van den Jor
daan scheidt. Het was voor Josue de eerste
Vesting, welke hij als nieuw aanvoerder der
Joden, moest innemen om zich den weg
door Palestina te openen. De ruïnen, gevon
den en blootgelegd in de jaren 19071909
door Prof. Sellin van Weenen wijzen uit,
dat het Kanaanietisch Jericho, reeds ge
sticht 3 a 4000 voor Chr. een zeer sterke
Vesting was. Gebouwd in den vorm van een
ellips was de stad omgeven door twee ring
muren, onderling door nevenmuren met el
kander verbenden. De stadswallen waren
stellig 2 M. dik zooals hun overgebleven fun
damenten terwijl men bij deze dikte ook een
hoogte van 6 tot 8 Meter mag veronderstel
len. De burcht in het noorderkwarier van
de stad gelegen, was ook door een dubbelen
ringmuur beschermd, de buitenste 1.50 M.
en de binnenmuur 3.50 M. dik. Josué had
zich echter omstreeks het jaar 1400 v. Chr.
weinig van deze steenmassa's aan te trek
ken, want wonderbaar vielen de stadsmuren
op den zevenden dag der belegering als een
kaartenhuis in elkander.
Vijf eeuwen later bouwde Hiël uit Bethel
de stad wederom op tegen het verbod van
Josué in, doch deze nieuwe constructie on
derging spoedig het lot van de eerste stad.
Koning Herodes, die de vallei van den
'Jordaan, van Eleopatra ten geschenke had
gekregen, bouwde het derde Jericho, doch
nu dichter bij den Jordaan, ongeveer op de
plaats van het tegenwoordige Er-Rika. Om
reden van het bijzonder warme klimaat van
dit punt van Palestina maakte de koning
hier zijn winterpaleis met circus, theater en
tuinen. Zelfs stierf hij hier en werd begraven
op den berg der Franken, halverwege Jeri-
phoBethlehem.
Het eenige aantrekkelijke van Er-Rika zijn
duidelijk het fijne zout op het zand der losse
duinen, welke de wind hier in zijn speelsch-
heid voordurend opwerpt en ook weer uit
elkander stuift.
Aan de Doode Zee regeert waarlijk de
dood. Het eenige leven geven wiegelende
golven, bewogen door den wind, welke ge
durende het grootste gedeelte van het jaar
in deze diepe kom naar hartelust zijn grillen
uitgiert. De zee zelf, welke eigenijk een
meer is, heeft een lengte van 75 kilometer
en haar grootste breedte bedraagt 16 kilo
meter. Als eenig verschijnsel in de wereld
ligt ze 393 M. lager dan de spiegel van de
Middellandsche Zee. Door de Arabieren de
zee van Loth genoemd, ligt ze in het zuide
lijk gedeelte van de vallei Ghor. welke zich
uitstrekt van het geberte van den Hermon
tot aan de Roode Zee. De Doode Zee is stel
lig van vulkanischep oorsprong en ze be
stond reeds vóór de verwoesting van Sodo-
ma en Gomorha. Een bewijs hiervan is haar
diepteverschil: terwijl de diepte in het noor
den en het midden 300 M. bedraagt, liggen
de ruïnen van de Pentapolis in het zuiden
slechts 4 M. onder den waterspiegel. De
ramp van Sodoma en Gomorha, waaraan
de wateren der Doode Zee hun deel gehad
hebben, kan men dan ook zoo uitleggen,
dat de steden, door hemelvuur geteisterd,
overstroomd zijn, toen de zee de vlakte van
Siddin, waarin de steden lagen, blank zette.
De Doode Zee is een meer zonder door
strooming en zonder waterloozing; haar ver
lies aan water geschiedt door de snelle ver
damping tengevolge van een zeer hooge
temperatuur (40° tot 50°). Terwijl de Jordaan
en enkele kleinere rivieren eiken dag
millioen ton water erin uitstorten, is het peil
der zee in den regel standvastig, uitgezon
derd gedurende de regenperioden, waarin
het land aan de zuidkust over een kleine
oppervlakte overstroomd wordt.
Het water is door het gehalte aan Nemi-
caliën zeer zwaar en heeff als gemiddeld
soortelijk gewicht 1.16, gemiddeld soort,
gew,, want in het noorden is het water weer
lichter dan in het zuiden. Behalve solphaat
broommagnesium, potasch en chloorkalk zijn
chloosmagnesium en chloorsoda de over
wegende bestanddeelen, welke in Het wa
ter zijn opgelost. De aanwezigheid van
EEN DAAD VAN GEMEENSCHAPSZIN. Een aantal vrouwen op Wieringen die
samen bezig zijn de muziektent schoon te maken.
He dadels- en bananentuinen( hier mogelijk
door het zeer warme klimaat. Voorts leidt
de weg uit het Oosten naar de havensteden
van Palesina over dit dorp, zoodat ook nu,
zooals ten tijde van Josué, Jericho de deur
,van Palestina kan genoemd worden.
Van Jericho uit onderneemt men de wan
deling, zoowel naar de Jordaan, als naar de
Doode Zee.
Na een drie kilometers buiten Jericho af
gelegd te hebben tusschen heuvels van
fijn, gloeiend zand, terwijl men, steeds die
per dalend, in het dal van den Jordaan ook
de toeneming der hitte zeer goed bemerkt,
ziet men links Teil Djildjauliek, het oude
Galgala, waar de Joden hun eerste Paschen
in Palestina vierden. Hier hield de regen
van het wonderbaar manna op, hier verbleef
de ark des verbonds zes jaar en hier werd
Saul tot koning uitgeroepen.
Het zien van den Jordaan herinnert aan
vele, en zelfs aan zeer vele bijbelfeiten. On
der deze is zeker wel het voornaamste de
doop van Jezus in deze rivier. Volgens zeer
oude overlevering, niet jonger dan de derde
eeuw na chr. zou deze doop in de nabijheid
van het dorp Bethanië plaats gehad hebben,
'drie kilometer van den Jordaan. De tegen
woordige brug doet dadelijk denken aan de
wonderbare scheiding der wateren van de
rivier bij den doortocht der Joden, een ver
schijnsel, dat zich herhaalde op de gebeden
van de profeten Elias en Eliseus, toen deze
zich naar den anderen oever der rivier wilden
begeven, terwijl ze de kunst van bruggen
bouw niet verstonden.
De wandeling van Jericho naar de Doode
Zee is eentoniger en vraagt daarenboven nog
wegens de bovenmatige hitte, welke bijna
van pas tot pas toeneemt, meer inspanning.
De route gaat dwars door een woestijn, hier
en daar afgewisseld met enkele groepen van
boomen en struiken, een uur gaans. Op een
kwartier afstand van de zee ziet men zeer
de overwegende chlooren en broommagne
sium belet elk leven in en om de Doode
Zee. Ten gevolge van het hooge soort. gew.
kan een zwemmer slechts met moeite in de
Doode Zee duiken en zoo hij zich aan de
baren toevertrouwt, zal hij hierop blijven
drijven zonder gevaar van zinken.
Voor de rijkdom van chemicaliën stellen
eenige Engelsche chemisten, de laatste
maanden veel belangstelling. Deze beschou
wen de Doode Zee als een goudmijn voor de
chemie, welke gedurende de eerste eeuwen
onuitputtelijk zal blijken. Onderhandelingen
worden nog gevoerd over de keuze van uit-
voerhaven voor deze chemicaliën, daar im
mers op betrekkelijk korten afstand Akaba
ligt, een onooglijk plaatsje, doch als toekom
stige haven van de Doode Zee van zeer veel
belang.
Behalve in deze industrieele plannen is de
Doode Zee nog opgenomen in het groote
ontwerp van den Zionist Dr. Ruthenberg ter
electrificatie van Palestina. De Doode Zee
immers zal, volgens dit ontwerp te zamen
met het dal van den Jordaan, het groote
waterbekken vormen, waarin zich het water,
aangevoerd door een kanaal uit de Middel
landsche Zee, zal moeten storten. Deze
plannen zijn gebaseerd op het groote ver
schil in peil van de Middellandsche en de
'Doode Zee. De twee industrieele ontwer
pen, reeds beide door de Engelsche Regee
ring goedgekeurd, zullen voorzeker in de
naaste toekomst wat leven brengen aan de
verlaten en doodsche kusten van dit meer.
Het groote zoutgehalte moet toegeschre
ven worden aan de aanwezigheid van zout-
heuvels ten zuiden van de zee. De hoogste
top dezer heuvels is de Djebel Ousdoum
Onder de vele puntige pyramiden en stom-
pige heuvels vindt men er eenige, welke
voor de zoutzuil gehouden worden, Waarin
de vrouw van Loth veranderd werd. Vooral
één dezer zoutpilaren, da hoogste van de
vele, waarmede de top van den Ousdoum
bezet is, geeft in juiste afbeelding een vrou
wenfiguur van reusachtige afmetingen weer.
Men zou de figuur willen toekennen aan een
koningin, in volle majesteit gezeten op een
troon van harden steen. Aan de voeten van
dezen troon waakt reeds eeuwen en eeuwen
met opengesperden bek en gezeten op de
achterpooten de hond van Loth; een andere
zoutzuil, waaromtrent veel fantastische ver
halen in de Arabische wereld te ronde
doen. Volgens de volgelingen van den pro
feet immers heeft Mahomed eens overnacht
in den omtrek van Hadithed. De eerste de
beste tent binnengetreden, werd den profeet
in plaats van schapenbout een gebraden
hond voorgezet. De vrouw van den gastheer
klaagde haar echtgenoot bij den profeet aan,
waarop de laatste zijn oordeel velde: de
hond door den profeet aangeraakt, herleefde
onmiddellijk en sprong van het bord op den
gastheer toe,' de vrouw kreeg de waarschu
wing te vluchten op den dag, dat ze uit een
aangewezen drogen put water zou zien
stroomen. Dit verschijntel liet niet op zich
wachten en eenige dagen na het vertrek van
Mahomed vulde de put zich zoo overvloedig
met water, dat dit laatste weldra buiten den
put over de omliggende terreinen heen-
stroomde. De vrouw vluchtte met haar kind
op den arm de bergen in, doch op het hooren
van het ruischende water achter zich, keek
ze om en veranderde hierop in een steen.
Aan dergelijke verhalen, welke in den
volksmond voortleven, bemerkt men, hoe
Mahomed veel uit de H, Schrift heeft be
waard, wat met de zeden en den aard van
het Oostersche "volk overeenkomt.
Als laatste merkwaardigheid is nog de
heet-water-rivier, welke zich op het gebied
van Trans-Jordanië in de Doode Zee stort.
Aan deze zijde glooien de bergen van Moab
naar de Doode Zee af en vormen op eenigen
afstand van de zee een landschap met veel
ravijnen, waarvan vele van vulcanische vor
ming. Halverwege een der toppen ontspringt
een heetwaterhron, welke rijkelijk, een klein
riviertje voedt, dat op zijn beurt na een
hoogen waterval gevormd te hebben, zich in
het dal neerstort en dan geleidelijk naar de
zee afstroomt. Tusschen de bron en den wa
terval is het water steeds op kookpunt, en
zou men, daar een bad nemend, dadelijk ge
kookt worden, iets wat eenige jaren gele
den een Mahomedaansche vrouw overkomen
is.
Op een afstand van enkelo honderden'
meters van den waterval, onder in het dal
tusschen de bergen en de zee treft men in
de Bomermaanden een tentkamp aan, opge.
slagen, door bewoners van Palestina en
Trans-Jordanië, die dit water ter genezing
van vele ziekten benutten. Huizen, hotels en
nog minder een ziekenhuis, treft men er niet
aan, ofschoon, naar de resultaten te oordee-
len, het water hier 'grootere geneeskracht
bezit dan dat der warme bronnen van Tibe-
riade. De plaats is wat woest en onherberg
zaam en voor het grootste gedeelte van hel
jaar geheel verlaten, doch de aanwezigheid
van een bron van gezondmakend water zou
iemand, met veel ondernemingsgeest er toe
kunnen verleiden hier een hotel of zieken
huis en fabriek van mineraal water neer te
zetten.
De eerste dagen dat men in de vallei ver
toeft, is de hitte ondragelijk. Spoedig ech
ter acclimatiseerd men zich hier en ook een
gezond mensch vindt bij het baden veel ver
lichting. Na het bad volgt er in den regel
een overvloedige transpireering over geheel
het lichaam en reeds na enkele baden neemt
de gezondheid toe. De bezoekers, die gedu
rende de zomermaanden aldaar eenige we
ken doorbrengen, gevoelen zich door een ge-
heele afzondering van het overige der we
reld als leden van één familie, wat het ver
blijf in den regel zeer genoeglijk maakt.
Zoo is deze badplaats, ofschoon weinig be
kend en bezocht, wellicht een der heilzaam
ste, en ook door haar vrije afgesloten ligging,
een der bekoorlijkste. Dr. J. B
In het Buikslotermeer reed de vrachtauto
van den heer Bak uit Edam, toen hij voor
een paard en wagen moest uitwijken. Plot
seling stopte hij, waardoor een auto, die
er onmiddellijk achter reed, tegen den eer
sten botste; de twee. die daar achter kwa
men konden evenmin nog tijdig stoppen
en reden eveneens op hun voorgangers in.
Twee der auto's waren niet meer in staat,
met eigen kracht weg te riiden. De resp.
eigenaars waren zekere B; k uit Edam. Dc
Jong uit Volendam, de z.g. „Vliegenier" uit
Edam en de heer Th. Holling uit Monniken
dam. De schade was vrij aanzienlijk, per
soonlijke ongelukken kwamen echter niet
De Kamer van Koophandel te Maastricht
heeft besloten er bij de Limburgsche Ka
merleden op aan te dringen, om van hun
recht van interpellatie in de Kamer gebruik
te maken, teneinde den minister alsnog er
toe te brengen, zijn antwoord in de Kamer
betreffende de outillage der Maastrichtsche
fabrieken, welk antwoord gebaseerd was
op een door hem ontvangen z.g. geheim rap
port te herroepen of den naam van den
samensteller van het bewuste rapport be
kend te maken, waardoor het de Maastricht
sche industrie mogelijk wordt gemaakt zich
tegen de op haar geworpen blaam te verde
digen.
Door den Centralen Bond van Transport
arbeiders wordt mededeeling gedaan van
zijn voorstellen aan de werkgevers in de Rijn
vaart.
Behalve een toeslag van vijftig cent per
man en per dag voor het varen met Neder-
landsche sleep booten, wordt voor het sleep-
VLUGKOKEND HAVERMOUT
gezette redenen, heeft het bestuur van dei
Metaalbewerkersbond zich bereid verklaard
tot het voeren van verdere onderhandelinges
met den Metaalbond.
bootpersoneel hi) het aanvaarden van een „eerbiedwaardig"- Buitengewoon interes-*
VALKOOG. Een schitterende foto van het fraaie dorpje Valkoog met zijn schilderachtige omgeving.
nieuwe reis in het buitenland drie uur gele
genheid gevraagd voor het doen van inkco-
pen. Verder wordt de eisch gesteld dat
stuurlieden en stokers den leeftijd van 18
jaar moeten hebben bereikt.Voor het per-
De 24-jarige Nederlander M. van G. - -
ka overschrijden d„ 8,,„.
bij 's Heerenbergerbrug zijn pas aan
controleereaden kommies vertoonen. Hier
tegen opperde hij bezwaar en vel den kom
mies, terwijl deze den pas nazag, plotseling
met een mes aan. Hij gaf den ambtenaar
een steek in de borst
De toestand van den kommies is ernstig.
De dader is in arrest gesteld
(jen goeding voor laden of lossen in de haven
'c ManorOfl *o étnon
DE SPUITDEMONSTRATIE. De spuit van Zaandijk, op een motorboot
als drijvende spuit dienst doende.
tusschen 's avonds negen en 's nachts twee
uur en wel: f 2.50 voor schippers, f 2 voo?
matrozen en f 1.50 voor jongens. Voor uren
na twee uur 's nachts zouden die vergoedin
gen resp. f5, f4 en f3 moeten bedragen.
Voor lossen op Zaterdagmiddag na 3 uur
wordt voor schippers een vergoeding van 60
cent, voor matrozen van 50 cent gevraagd.
De Centrale Bond heeft aan de werkgevers
verzocht vóór 31 Mei een beslissing te ne
men op deze voorstellen. Genoemde datum
is het laatste tijdstip waarop het besluit kan
worden genomen of de bestaande overeen
komst al of niet ongewijzigd zal voortduren.
Het bestuur van den Algem. Nederl. Me
taalbewerkersbond en de Bondsraad heeft
een afwijzend standpunt ingenomen tegen
de tegenvoorstellen van den Metaalbond in
Zake het door de werknemers ingediende
ontwerp-collectief contract in de metaal
industrie.
In een schrijven aan den Metaalbond deelt
het werknemersbestuur mede, dat ook de
leden van den Metaalbewerkersbond zich
niet met voornoemde werkgeversvoorstellen
kunnen vereenigen.
De leden van den werknemersbond heb
ben het bestuur echter opgedragen alsnog te
pogen het totstandkomen van een collectieve
arbeidsovereenkomst te bevorderen.
Op grond van in den brief nader uiteen
sant is de bespreking van Levie de Vrii„
proefschrift: „Een hypermodern geluid in d#
wereld van den Islam", gegeven door D<
Mulders: „Mohamed heeft een staat gei
sticht op theocratischen grondslag". ,,Ad
rem" een juister woord wetea we niet,
bespreekt pater P. van Luvk S. J. een,
anoniem werk over Joh. Bapt. de la Salk
én een juistere typeering van de werken
van den wereldberoemdcn Daedagoog
Foerster, dan van zijn hand. is wel haast
niet denkbaar. Hij bespreekt hier „Gods
dienst en Karaktervorming" en „Opvoeding
en Zelfopvoeding" en weet treffend juist
de waarde dezer werken, speciaal voor
ons, katholieken, te bepalen. We vinden
verder in dit nummer vlotte besprekingen
van merkwaardige romans en dichtbundels.
In de rubriek „Geschiedenis" geeft o.m.
prof. Dr. Huybers, pittige recensies, die het
lezen overwaard zijn. Wederom een num
mer van „Boekzaal" dat er met eere ziin
mag. W. S. J.
kalmeeren en worden
gesterkl door
Buu,e 75ct Bij Apoth en Drogisten
BOEKZAAL DER GEHEELE
WERELD. No. 10. Het Ne-
derlandsche Boekhuis, Tilburg
Een prachtnummer met boekbespreking
gen. Het doet zoo prettig aan. dat bij elld
nummer van „Boekzaal" het vertrouwen
alom groeit. „Boekzaal" bliift voor de R.Kj
Leeszalen en voor allen die met IectuuB
iets te maken hebben een alleszins be
trouwbare gids. Die het blad nog niet van
nabii mochten kennen, moeten heusch eens.
proefnummers aanvragen. „Boekzaal" ver
dient werkelijk aller svmpathie. Deze af
levering is weer zeer interessant. 7ü bevati
alleen besprekingen, maar iuist HOE een
boek besproken wordt. beDaalt de waarde
van een bibliographisch tiidschriff. Laten
wij enkele grepen doen. uit de fijne re
censies van dit nummer Terecht wijst na-
ter Dr. Luvckx O. P. er bij ziin bespreking
van het 1ste deel der Nederlandscbe uit
gave van St. Thomas' werken oo. dat def
Thomas-literatuur er geen is voor gelegen-
heidsthomisten. al verdient de Nederland-
sche uitgave een uitbundige toeiuicbing Fan
aangename waardering schitterend obicc-
tief geeft natet Vriimoed O. F, M vani
Gunning's Hef Kruis des Verlossers": te
recht gebruikt hij voor dezea schrijver-theo
loog alhoewel Calvinistisch, het epitheton*
f.
,i
i-
i'
1 t
i
BESCHERMING VAN HET KIND VOOR
SLECHTE CINEMA'S.
De prefect van Bas-Rhin (Frankrijk) vaar
digde een strenge verordening uit betreffen
de het bezoek van cinematische voorstellin
gen door de jeugd. Deze verordening bevat
o.a. de volgende voorschrilten:
Art. 2. Personen onder 16 iaar mogen
slechts tot jeugdvoorstellingen worden toe
gelaten. Kinderen onder 7 jaren moeten uit
alle cinemavoorstellingen uitgesloten wor
den,
Art. 11. Bij jeugdvoorstellingen zijn uitge
sloten filmen met geweldplegingen en ande
ren, die een scha<Klüken moreelen invloed
op kinaeren -uitoefenen kunnen.
Art. 12. Kinderen, welke niet in begelei
ding van de ouders zijn, moeten gedurende
de voorstelling in de zaal volgens geslachten
gescheiden bliiven.
De film-controlecommissie bestaat uit
drie vertegenwoordigers van den prefect, de
opvoedingscommissie der onderwijzers, en
de particuliere organisaties voor jeugdbe
scherming.
Het toenemen van slechte voorstellingen
is niet alleen oorzaak van de steeds dieper
vallende openbare zedelijkheid, maar paral
lel daarmede stijgt de krimmaliteit. Zoo tel
de Parijs b.v. in 1922 505 gevallen van kri-
mindliteit, in 1923 738. in 1924:997, in 1925:
1165 en in 1926 zelfs 1633.
KATHOLIEKE FEESTEN IN TRIER, I
Trier, de oude bisschopsstad aan de Moe
zel, zal in September a.s. met veel plechtig
heid den dag herdenken, waarop, acht
eeuwen geleden, het gebeente van den H.
Matthias, bit eer brand in de Basiliek, on
der het Maria-altaar werd ontdekt. De Hei
lige Matthias is overigens de eenige apostel,
die aan deze zijde van de Alpen begraven
werd.
De feestelijkheden zullen een week duren
Mgr. Pacelli. de Pauselijke Nuntius te Ber
lijn, alsook de aartsbisscop van Keulen en
de bisschoppen van Mainz. Fulda. Speyer,
Limburg en Luxemburg zullen ze met hun
tegenwoordigheid vereeren Groote gods
dienstige plechtigheden staan eveneens op
het programma.
Bedevaartgangers zullen uit alle streken
van Duitschland naar Trizr komen. Ook
vele buitenlandsche deelnemers worden ver
wacht.
ZALMVANGST IN DEN RIJN.
De zalmvangst in den Rijn was sinds en
kele jaren sterk achteruit gegaan, daar de
zalm steeds zeldzamer m deze rivier was ge
worden. Sinds enkele weken ziin echter
weer grootere hoeveelheden van dezen ge-
zochten visch in den Beneden-Riin gesigna
leerd. zoodat op een spoedige hervatting
van de Zalmvangst kan worden gerekend,
DE KU-KLUX-KLAN.
Onze lezers, die zoo nu en dan over deze
secte in de bladen losse berichten te lezen
krijgen, zullen wellicht met belangstelling
iets meer hiervan willen weten. Het tijd
schrift der Dominikanen te Montreal geeft
in zijn Maart-nummer een studie, welke
wij hier laten volgen:
Er wordt in de Ver. Staten veel gespro
ken over deze broederschap. Het doel van
dit artikel is, te verklaren, hoe zij ont
staan is en waardoor zii. ondanks haar
voorbijgaande populariteit, invloed en leden
verliest. Die taak is niet zoo gemakkelijk.
Onze provincie heeft niet van de Klan
te lijden gehad, hoewel sommigen aan haar
hebben geweten de brandstichtingen in
1922 en 1923, die een tiental onzer ker
ken heeft verwoest, waaronder vooral de
oude basiliek van Quebec en die beweren,
dat de verwoesting van het St. Bonifacius
College en de Provencherschool haar werk
is. In den afgeloopen herfst echter zijn
bommenwerpers, uitgesproken aanhangers
van de Klan, naar de gevangenis gezonden,
omdat zij een katholieke kerk in de lucht
wilden doen springen.
De Ku-Klux-Klan is één van de duizend
geheime vereenigingen. die men in de Ver-
eenigde Staten kent. Volgens haar officiee-
len leider onderscheidt deze vereeniging
zich van de andere, doordat zii de preten
tie heeft Amerika te zuiveren.... het on
neembaar te maken, reusachtig en toch tot
helpen bereid. Het te zuiveren van vreem
de elementen, een aristocratie pur-sang-
Yankee te vormen, wat men noemt den
Amerikaan 100/1,00.
De stichting had plaats in 1865 te Pulaski
in Tenessee, waar een groep Zuidelijken
een club wilden oprichten, die daarvoor
een naam zochten. Een der aanwezigen,
die wat Grieksch kende, stelde voor de
club te doopen „Kukloi", wat in 't Grieksch
beteekent kring, samenkomst. Laten we
dan liever zeggen „Ku-Klux-Klan", meen
de een attder. Ziin voorstel werd aangeno
men en hem komt de twijfelachtige eer
toe de vereeniging te hebben gedoopt, die
later zooveel van zich zou doen spreken.
Het was in de eerste dagen na den Ame-
rikaanschen slavenoorlog. De kleurlingen,
die voor t eerst de zegeningen der vrij
heid genoten, hadden het hoofd verloren
en onder het welwillende oog der ambte
naren gaven alle Noordelijken zich aan
rooverii over.
Wat moest daartegen gedaan worden?
Aangezien de Staat weigerde ze te be
schermen, organiseerden de Zuidelijken
zich onderling en aangezien zii de negers
kenden als groote kinderen, d.w.z. als
lichtgeloovig en lafhartig, sloten zij zich
aan bij de Klan, die hen naar wensch hielp-
Deze had juist haar eerste bijeenkomst te
Nashville gehouden. Men had er een be
stuur geïnstalleerd met namen, die voor
een fatsoenlijk oor afschuwelijk klonken.
Bovendien had men een boeman-costuum
aangenomen: een lange, witte mantel der
vroegere boetelingen, met den puntigen en
buiten mate hoogen Hoed. naar 't schijnt
gelijk aan dien. welke men vroeger de
slachtoffers der Spaansche autodafé om
hing; ten slotte een masker, dat den dra
ger onzichtbaar maakt op oogen en neus
na. De geheimzinnige broederschap huldigde
nobele beginselen, want in 't eerste artikel
van haar reglement noemde zii zich de be
schermster der onderdrukten en wie was
dat niet in 't Zuiden tiidens die verwarde
periode?
Eenmaal machtig geworden, zond zij
haar troepen uit tegen de plunderaars, die
tot nu toe ongestraft waren gebleven, Dip
witte spookgestalten, die het land door
trokken biï dag en des nachts voorna
melijk in den pacht— hadden een toover-
achtig effect op de negers, die als 't ware
verdwenen. De leden der broederschap had
den dat ook maai moeten doen. Niets is
echter minder waar. Toen ze eenmaal suc
ces hadden, gingen ze door met hun nach
telijke plundertochten en gaven zich over
aan aanslagen op mensohen en eigendom
men. De groote inquisiieurs waren zelf
moordenaars en roover geworden. Zoo
erg werd de toestand, dat Washington tus-
schenbeide moest komen De toenmalige
president Grant pakte de zaak streng aan
en onderdrukte de beweging.
Vijftig aar later, omstreeks 1917, her
rees in Atlanta, Georgië, de Klan uit zijn
asch. Ook nu dachten William Joseph
Simmons en zijn vrienden aan niets anders
dan den tijd prettig zoek te brengen. In
dien tijd gebeurde het. dat een zekere
Thomas werd gearresteerd, omdat hij een
man had doodgestoken: Dat was een lid van
de Klan, maar niemand wijdde aandacht
aan het feit. Waarom bemoeide de New
York World zich met het geval? De New
York World was het Noorden: De Zuidelij
ken wierpen zich allen op de tegenpartij,
werden binnen enkele maanden leden van
de Klan, opgehitst door de Politici en op
roermakers.
De groote oorlog had ziin hoogtepunt
bereikt; het land stond op 't punt zich
in den strijd te mengen. Het was ook de
tijd van de oorlogswinst.
De Klan gaf zich uit voor de eenige
vereeniging die waardig was te leven on
der de vlag met de sterren, de ware
Yankee. Zij frischte het oude klatergoud
op van 1865 en begon stemmipg te ma
ken tegen de vreemdelingen, die volgens
haar ontzettende massa's vertegenwoordig
de ia de .Vereenigde Staten. Die mooie.
vaderlandslievende ijver belette haar intus-
schen niet. om b.v. de wetten van haar
dierbaar land te miskennen en een leven
te leiden van diefstal, onderdrukking en
moord
De „World" van New-York, die een
ernstige enquête had ingesteld omtrent
deze onregelmatigheden, publiceerde in
Januari 1923 het resultaat van haar on
derzoek.
Hier volgen over het enkele jaar van
October 1920 tot October 1921 de misda
dige handelingen, welke aan leden van de
Klan ten laste worden gelegd: vier moor
den, een ongeneeslijke verminking, een ge
val van inspuiting met een zuur. 41 geese-
lingen met de zweeo en vooral de
zweep met vochtige koorden is een gelief
koosd wapen van de Klan, 27 gevallen van1
bestrijking met teer. ook een der gewone,
kwellingen. 5 ontvoeringen. Het iiar 1922
heeft nog erger dingen aan 't licht ge
bracht. De senator Walsh meldt in een
brief aan den attorney general Daugherty
wat hij van een advocaat van Texas heeft
vernomen. In dien staat vonden over een-
periode van 18 maanden 500 gevallen vanj
teerbestriiking plaats, geeselingen, hevig®
aanvallen, en een serie gevallen van dood
slag. De slachtoffers werden biina altijd na
de marteling gemerkt met een gloeiend ijzee
waarop de letters K. K. K. Dat waren dus
de zachte meesters. Maar dergelijke exces
sen konden niet van duur zijn. de KlajJ
zou er van te gronde gaan;
*5 I
