Gemengd Nieuws
De conferenties der
ministers.
De arbeidsconflicten in
Duitschland.
Autobus omgekanteld.
Het optreden van Moskou.
De moord op V/ojkow.
Stormen en wolkbreuken.
Het is schaarsch met
de kersen.
De motorfiets slipte.
Een zeldzaamheid.
Joe men over het bezoek van
oorlogsschepen kan denken.
„Lindberghiana".
Trein en Taal.
Centrale stadsverwarming.
De Amerikaansche toeriste en
de Javaansche Sateverkooper
STATEN GENERAAL,
TWEEDE KAMER.
Het Middenstandscredief.
De verplichtend-stelling van
het zevende leerjaar.
R.K. Radio-gids.
LUCHTVERKEER.
De huldiging van Chamberlin
en Levine.
HOLLAND—IND!Ë DOOR
DE LUCHT.
De reis gaat voorspoedig.
SOCIAAL LEVEN
UIT ONZE OOST.
BataviaSoerabaja door de
lucht.
De aanval op de veldpolitie.
Het verzet in Ned.-Indië.
MARKTNIEUWS.
De Algemeene R. K. Werk
geversvereniging in het
Bisdom Haarlem.
STOOMVAARTLIJNEN.
GENèVE, 16 Juni. Als eerste positieve
itkomst van de besprekingen van gisteren
n eergisteren tusscfcen de ministers der
laten, die aan de conferentie te Locarno
eelnamen, wordt heden officieus bekend,
at Duitschland de vierde zetel in de man-
aatcommissie van den Volkenbond zal krij-
en. Deze verklaring werd hedenavond be-
estigd door de mededeeling, dat de Vol-
enbondsraad in zijn hedenavond gehouden
itting bestoten heeft, de kwestie bij de
ïandaatcommissie, die Maandag haar zitting
egint, aanhangig te maken. De Volken-
ondsraad zöu dit zeker niet gedaan heb-
en, indien niet reeds in beginsel te dier
ake overeenstemming verkregen was. Het
ragen om advies der mandaatcommissie is
aarom, naar men mij verzekert, slechts als
en formaliteit te beschouwen.
BERLIJN, 16 Juni. De Duitsche bladen
ubliceeren alarmeerende berichten over de
ntwikkeling van h^t loongeschil in de Duit-
che Rijnscheepvaart,
De „Vossische Zebung" heeft den indruk,
at in alle stilte een staking wordt voor-
ereid èn de „Vorwarts" van hedenavond
eeft dit ononwonden toe.
De Deutsche Verkehrsbund staat reeds
edurende geruimen tijd in voortdurend con-
act met den Nederlandschen Transportar-
eidersbond en de Fransche en Belgische
onden, die eveneens een loonactie voeren.
Doel dezer besprekingen is een gemeen-
chappelijke actie van alle bij de Rijn-
cheepvaart betrokken organisaties, ten
inde betere arbeidsvoorwaarden af te
wingen.
BÈRLIJN, 16 Juni. Vanmiddag is te Ber-
jn-Schöneberg een stampvolle autobus in
olie vaart omgekanteld. Vier personen wer
en ernstig gewond, 23 liepen lichtere kwet-
uren en snijwonden op.
Het ongeluk ontstond, doordat de chauf-
:ur wilde uitwijken voor een wielrijder, die
vóór de bus langs plotseling de straat wilde
oversteken. Indien de politie hem niet in
bescherming had genomen, zou de wielrijder
door het Yerontwaardigde publiek zijn ge
lyncht. Hij en de chauffeur zijn in verzeker
de bewaring genomen, menneemt echter aan,
dat de chauffeur nog in den loop van den
avond in vrijheid zal worden gesteld, daar
hem geen schuld schijnt te treffen.
BERLIJN, 16 Juni. Naar de avondbladen
melden heeft de Duitsche regeering van
Tsjitsjerins aanwezigheid te Berlijn gebruik
gemaakt om roet hem van gedachten te wis
selen, waarbij de eveneens hier vertoevende
Duische ambassadeur te Moskou, graaf
Brockdorff-Rantzau, den volkscommissaris
inlichtte nopens de indrukken der Duitsche
delegatie bij de beraadslagingen te Genève.
Er werd o.a. op gewezen, welke bezwaren
de Europeesche mogendheden tegen de bols-
jewieksche propaganda in het buitenland
hebben. Verder werd aan Tsjitsjerin mede
gedeeld, welken indruk het fusilleeren van
politieke gevangenen op de te Genève ver
gaderde vertegenwoordigers der mogendhe
den maakte en welken indruk het zou ma
ken, indien door met een ultimatum gelijk
staande stappen der Russische regeering het
Russisch-Poolsch conflict nog meer zou
worden verscherpt.
Een B. T. A.-bericht uit Warschau meldt
dat de rechtbank Kowerda tot levenslange
gevangenisstraf heeft veroordeeld met ver
val van alle rechten.
De rechttbank besloot den president der
republiek te verzoeken deze straf in een van
vijftien jaar te veranderen.
MOSKOU. 16 Jun. Stormen en wolk
breuken hebben 39 districen van Witt-Rus-
land geteisterd en geweldige schade aan het
veldgewas veroorzaakt. Volgens een voor-
loopig berichtt werd de oogst over een op
pervlakte van 33.000 ha volkomen vernield
en werden 110 bruggen verwoest. In den
nacht van 15 Juni richtte een wolkbreuk te
Minsk enorme schade aan. t
Hoe schaarsch te Tiel het kersengewas is,
ijkt wel hieruit, dat dezelfde boomgaarden,
ie verleden jaar gezamenlijk 5400 op-
rachten, nu bij een hoogeren prijs per K.G.
echts 2600 deden.
Groote snelheid, die noodlottig werd.
De heer S., hotelhouder, eigenaar van het
„De Vergulde Wagen" te Alphen aan
an Rijn en van „Weipoort" te Zoeterwqude,
terwijl hij met groote snelheid op zijn mo-
trfiets reed, geslipt, en zoodanig gevallen,
at hij in bewusteloozen toestand met een
arsenschudding werd opgenomen. Door den
cidschen Eersten Hulpdienst is hij naar het
cademisch Ziekenhuis te Leiden vervoerd.
,en vreest voor zijn leven.
Als een bijzondere zeldzaamheid op het
ïbied der diamantbewerking kan worden
ameld, dat gisteren bij de firma Gebr.
oudvis aan de Nieuwe Keizersgracht te
'dam, is afgekomen een diamant van extra
ooie roode kleur, zooals tot dusverre min
er werd aangetroffen.
De diamant, die uit Zuid-Afrika aan ge-
oemde firma ter bewerking werd opgedra-
2n, woog in ruwen staat 18% karaat, nu hij
bewerkt 534 karaat,
j Bij aandachtige beschouwing is het alsof
e steen roode vlammen schiet. De geheel
rivere steen, die niet gekloofd, niet ge-
aagd en niet gesneden is, werd in vierkant-
orm geslepen. Zijn waarde is moeilijk te
j :hatten, daar men, naar het „Hbld." meent,
i doen heeft met een unicum.
Een vriendelijk bezoek met de wapens
in de hand.
Het Rotterdamsch gemeenteraadslid me-
rouw Suze Groeneweg heeft tot B. en W.
an Rotterdam de volgende vragen gericht
j a verzocht deze mondeling te mogen toe-
chten:
Krijgen B. en W. zóó tijdig kennis van
oorgenomen beleefdheidsbezoeken door
reemdelingen, dat zij desgewenscht te vo-
an de bezoekers kunnen inlichten omtrent
e hier ter stede heerschende opvattingen
mtrent internationale omgangsvormen in
matschappelijk verkeer?
Achten B. en W. het overeenkomstig de
i onze burgerij levende opvattingen over
riendschappelijk verkeer, dat beleefdheids-
ezoeken in onze havens worden gebracht
er oorlogsschip?
Zijn B. en W. bereid en in staat maatrege-
:n te treffen om herhaling van bezoek op
eze wijze te voorkomen en om daarnaast
oor een gastvrije ontvangst van vertegen-
'oordigers van vreemde mogendheden zoo-
eel mogelijk te bevorderen een internatio
nal verkeer, dat in al zijn uitingen het ka-
ikter van vrede en vriendschap draagt?
Is het college van B. en W. door het be
tuur van de Alg. Vereeniging van Verlofs-
fiicieren der Nederlandsche Zéé- en Land-
lacht geraadpleegd over het organiseeren
an een leger- en vlootdag te Rotterdam op
4 en 25 Juni a.s.?
Hebben B. en W. op eenigerlei wijze mede-
'erking verleend tot het welslagen van deze
ïilitaire demonstratie?
Zijn B. en W. bereid al het mogelijke te
oen om in het vervolg onze burgerij deze
ls propaganda bedoelde militaire vertoo-
ingen te besparen?
5000 Francs voor een zakdoek, of een
leger enthousiasten beetgenomen.
Souvenirs bemachtigen van den tocht van
•indbergh wordt een manie.
Tot Lindbergh's Parijsche bekenden be-
oort een Amerikaansch journalist die daar
as eenige jaren woont. Op een partijtje,
raar ook deze journalist aanwezig was,
wam het wilde enthousiasme der Parijze-
aars ter sprake, die na Lindbergh's lan-
ing het historische vliegtuig hadden be-
tormd en getracht hadden, stukjes linnen
an de vleugels af te trekken als souvenir
•f als talisman.
Een jonge dame vroeg den journalist: U
ebt toch zeker ook zoo'n stukje linnen be
machtigd? Tk heb heel wat beters gekre
gen was het antwoord, dan ik bij mogelijk
heid had kunnen nemen. Lindbergh heeft mij
den zakdoek geschonken, dien hij op zijn
vlucht bij zich had; en de jongeman liet het
meisje den zakdoek zien.
O, geeit u mij dan alstublieft, alstublieft,
alstublieft een heel heel klein stukje van
dien zakdoek, smeekte de jonge dame, en
andere niet minder lieve jonge dames slo-
tèn zich bij de smeekbede aan.
Wat doet men dan? Men strijkt over zijn
hart. Goed zei de jou-nalist, maar ik geef
die stukjes niet weg, ik wil ze verkóopen;
elk stukje moet 100 frcs. opbrengen ten bate
van. de nagelaten betrekkingen van Nunges-
scr en Coli. En hij sneed den zakdoek in, 50
lapjes, die dus te zamen 5000 frcs. op
brachten.
Het is natuurlijk overbodig hieraan toe te
voegen, dat deze zoo prachtig-duur betaal
de zakdoek afkomstig was uit de wasch des
journalisten en zelfs nooit in de buurt van
Lindbergh was geweest.
Waarom geen Nederlandsch?
Men schrijft aan het „Hbld.":
„De opschriften in l'Etoile du Nord, (mag
men zeggen: de Noordster?) de nieuwe
verbinding tusschen Amsterdam en Parijs,
zijn in het Fransch, het Engelsch en het
Duitsch gesteld.
„Uit persoonlijke ervaring weet ik dat
deze trein ook wel eens door Nederlanders
genomen wordt. Is zulks ter oore van de
Nederlandsche Spoorwegmaatschappij geko
men?"
Inderdaad bleek zulks bij informatie aan
de spoorwegdirectie bekend. Zij vond geen
aanleiding blijkbaar stappen te doen, om
Nederlandsche opschriften aangebracht te
krijgen, of achtte elke poging daartoe a
priori tot mislukking gedoemd.
Het blad weet niet, waarom dit laatste
zoo zou moeten zijn, maar zou het zeer be
treuren, indien niet in elk geval ware ge
probeerd in deze Pullman-wagens Neder
landsche opschriften naast die in vreemde
talen geplaatst te krijgen.
Niet zoozeer omdat de, Nederlanders die
van deze wagens gebruik maken de opschrif
ten in vreemde taal niet verstaan ook
een Duitscher, die naar Parijs gaat en een
Pullman-wagen gebruikt, kan geacht worden
voldoende Fransch te kennen om de Fran
sche opschriften te lezen maar omdat de
Nederlander die met de Noordstar reist recht
heeft op evenveel eerbied voor zijn taal als
Engelschen en anderen voor de hunne.
Utrecht zal de proef eens nemen.
Hoewel te Utrecht reeds eenigen. tijd ge
leden een plan werd uitgevoerd om het sta
tion en de drie gebouwen der Ned. Spoor
wegen uit de centrale Nicolaas Beetsstraat
door middel van stoom te verwarmen, was
toch een verwarming waarbij heef water
op een dergelijke wijze aan particulieren
werd verstrekt, onbekend.
Thans verneemt de ,,U. Crt." dat door de
R. K. Vereeniging van Spoor- en Tramweg
personeel St. Raphael een contract is aan
gegaan voor de levering van heet water in
haar nieuw gebouw op den hoek van de
Westerstraat en Moreelselaan.
Waar het hier dus een overeenkomst be
treft met een particulier die geen stoom-
maar watervoorziening contracteert, is dat
bericht van gTOote beteekenis.
Bij nadere informatie is gebleken dat een
tweede leiding zal worden aangelegd langs
de huizenrijen van Moreelsepark, Moreelse
laan, Westerstraat, Station, Stationsstraat
Catharijnesingel. Reeds zijn met verschil
lende particulieren contracten afgesloten
voor de levering van heet water voor de
cenirale verwarming en worden met ande
ren nog onderhandelingen gevoerd.
De aanbesteding van het leggen van de
betonnen bedding en de buizenlevering zal
binnen enkele weken geschieden, de bestek
ken zijn reeds gereed.
Is het blad goed ingelicht dan zou om de
geheele stad al een buizennet zijn gepro
jecteerd, zoodat wanneer de financieele be
zwaren niet overwegend zullen zijn, Utrecht
binnen tien jaar van één punt uit centraal
verwarmd kan worden.
Zoo luidt de titel, van het relaas van een
dier wonderlijke ontmoetingen tusschen
Oost en West, zooals ze zich soms afspe
len in een door vele rassen bezochte ha
venstad als Soerabaja. Het Soer. Hbl. ver
telt er van: „Een aardige Amerikaansche
toeriste te zien filmen, midden op Toend-
joengan in de brandende zon. wel, dat is
geen alledaagsch schouwspel. Dit zullen
ook de tientallen katjongs (kleinere jon
gens) hebben gedacht, die met een vrien
delijk handgebaar werden uitgenoodigd om
voor de lens te paradeeren, waaraan zij
al grijnslachende, en met wapperende kains
voldeden. Ze vonden het eenvoudigweg
prachtig, men slootte elkaar aan, tolde te
gen elkaar op, gaf een partijtje mentjak, of
tewel Inlandsch' boksen en had plezier in
de njonja, die zulke gebaren de moeite
waard vond om op het gevoelige lint vast
te leggen.
Totdat de aandacht van de kleine toe-
ris1 e werd getrokken door een toekang
saté (verkooper van aan stokjes geregen
vleesch Ook dat moest op de film. Ijlings
verplaatsten'zij den driepoot en richtte het
glazen oog van haar toestel op het wan
delende gaarkeukentje, den verbaasden
loekang een lief „Wait a moment, please",
toeroepende.
Men behoeft niet bepaald toekang saté
te zijn om onder de bekoring te geraken
van een stem, die klinkt als een zilveren
klokje.
De toekang saté zette zich neer aan den
trottoirband. De Amerikaansche beduidde
hem, wat voedsel klaar te maken, het aan
stokjes geregen vleesch te snierken op het
kolenvuurtje, dat hij bij zich droeg. De
toekang, naar den aard van den inlander
zich over niets verbazende, dacht blijk
baar, „nou, als jij saté wil eten midden
op straat, dan kun je dat krijgen" en zette
zich met ijver aan het kokerellen. Het
Amerikaansche juffertje in haar witkanten
toiletje draaide en draaide. De film rolde.
De inlandsche jongens echter verkeerden
in de veronderstelling, dat de gaar gebak
ken stokjes saté bestemd waren voor hun
grage monden. En iederen keer, als de toe
kang klaar was met een rijtje saté, dan
gristen zij dat Uit zijn handen, liepen er
een eindje mee weg en verorberden het
in een oogenblik om dan weer terug te
keeren voor nieuwen voorraad.
Zoo ging het een poosje door, totdat het
s'alletje leeg was.
De Amerikaansche toeriste wilde weg
gaan, blijkbaar niet er aan denkende, dat
saté laten bakken en eten geld kost. En
het heeft nog heel lang geduurd, vóór zij
begreep, dat de saté-bakker recht had op
de zes gulden vijftig, die hij in alle be
scheidenheid vroeg. Verschillende oms'an-
ders moesten er aan te pas komen. Een
linguïst ontfermde zich toen over de Ame
rikaansche toeriste en inlandschen saté-
kooper en bracht de zaak in 't reine. Het
meisje vond echter de tarieven van het
geitenvleesch ietwat heel duur. Het pruil-
lipje, dat zij zette bij het betalen, zette
aan de overtuiging kracht bij- Het meest
voldaan waren de inlandsche jongelieden,
die uit vet'ige monden der toeriste een
'noera'tje achterna zonden".
In de vergadering van de Tweede Kamer
werden gisteren zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen het wetsontwerp ontei
gening van pèrceeleri enz.noodig voor de
verbetering van den weg van Rijswijk naar
Hoek van Holland met zijtak naar Delit in
de gemeenten Rijswijk en Wateringen, 's
Gravenhage, Monster en 's Gravcnzande.
Het ontwerp wijziging en verhooging van
hoofdstuk V der Staatsbegrooting 1927 en
het wetsontwerp beschikbaarstelling van
een renteloos voorschot uit 'sRiiks kas ten
behoeve van'dé N. V'. waterleiding micat-
schappij „Schouwen-Duiveland" gevestigd
te .Zierikzee.
Daarna kwam aan de orde het wetsont
werp wijziging van- het zevende hoofdstuk
B der staatsbcgrootjng 1927 (Centrale Hid-
denstandscredietbank).
De heer OUD (V.D.) meent in het wets
ontwerp een poging te mogen zien, om te
komen tot een gezond en afzonderlijk mid
denstandsbankwezen. Er is volgens spr. wel
degelijk een groep, die zich middenstand
kan noemen en zich niet wendt tot de
groote banken. Fr dient echter voör ge
waakt te wo'den, dat het middenstandscre-
dietwezen niet ontaardt in philantropie. Het
moet crediet blijven.
De heer v. d. TEMPEL (S. D. A. P.)
vindt het uiterst moeilijk, zijn stem aan dit
ontwerp te geven. Als hij het doet, dan
beteekent dit, dat hij van twee kwaden het
minste kiest. De gang van zaken met het
middcnstandscredietwezen is de laatste
jaren verre van bemoedigend geweest. Wat
vooral geconstateerd moest worden, dat
was een gebrek aan belangstelling in eigen
zaak. Dat gebrek aan medewerking van den
middenstand is ook de zwakke plek van dit
wetsontwerp.
Spr. vraagt de stellige toezegging, dat de
regeering al het mogelijke zal doen, om de
garantie zoo snel mogelijk te doen vermin
deren.
Vervolgens wijst de heer v. GIJN (V.B.)
er op, dat het maximum risico-bedrag voor
den Staat kleiner wordt en de concurrentie
schijnt te verdwijnen.
Bovendien ziet hij een zeer goede reden
voor een apart middenstandscredietwezen.
En mits het bedrijf goed wordt beheerd, kan
een middenstandsbank bestaan. Maar ieder
crcdiet, dat bedoeld wordt voor uitbreiding
of verbetering van een zaak, moet worden
vermeden. Dit geld moet uitsluitend worden
gevonden door uiterst spaarzaam te leven.
Verder zou spr. wenschen, dat een maxi
mum crediet wordt bepaald, waarvan slechts
zou mogen worden afgeweken met toestéin-
ming van den regeeringsvertegenwoordiger.
Dan komt de heer FLF.SKENS (R.K.) op
tegen hetgeen in het Voorloopig Verslag
en in de Memorie van Antwoord is gezegd
over de Boerenleenbanken. Deze banken
hebben veel bijgedragen tot de welvaart
van het land. Evenwel acht hij een combi
natie van middenstands- en landbouwcre-
diet onbestaanbaar. De boerenleenbanken
hebben een plaatselijk karakter en verlee-
nen het crediet slechts tegen groote zeker
heid; tantièmes worden niet verleend en
de beheerders hebben zelfs geen salaris. Zij
zullen zich niet leenen om ondergebracht te
worden bij het middenstandscredief, ook
niet om daarmede samen te werken.
De heer v. d. HEUVEL (A.R.) zegt, dat
er wel niemand in de Kamer zal zijn, die
groote bewondering heeft voor dit ontwerp.
Het brengt voor den Staat een groot risico
mede. De vraag is ook, of de thans voor
gestelde oplossing de meeste juiste is. 1
Een middenstandscredietbank is wensche-
lijk, betoogt de heer VAN WIJNBERGEN,
R. K„ daar zij een groot sociaal belang is.
7-ij is voorts mogelijk, hetgeen in het rap
port-van Doornink is aangetoond. Hef falen
van middenstandsbanken is te zoeken in
het feit, dat zij zich niet beperkt hebben tot
heur terrein:
De vraag of de kans bestaat, dat de voor
gestelde regeling aan den staat geld zal kos
ten, wordt in het rapport op optimistische
wijze besproken en naar spr. meent, niet
zonder grond. Echter is de mogelijkheid
niet uitgesloten, 'dat het den staat geld zal
kosten, maar dit is voor spr. geen reden-
zich tegen het ontwerp te verklaren. De
middenstand getroost zich groote gelde
lijke uitgaven, die voor anderen uit de
staatskas worden gedaan; mocht het mid
denstandscredief dus geld kosten, dan acht
spr. dit ten volle gerechtvaardigd. Vol
gaarne zal spr. zijn stem aan het ontwerp
geven.
De heer SCHOKKING, C.-H., wijst er op,
dat de Staat tegenover den middenstand
reeds gebonden is en niet alleen financieele
overwegingen tegenover den middenstand
mag laten gelden.
De heer BRAAT, P.B., overigens geen
voorstander van staatsbemoeiing, ziet in dit
Ontwerp een stap in de goede richting.
In zijn antwoord zegt de Minister van
Financiën, de heer DE GEER, dankbaar te
Zijn, voor den steun, eigenlijk van alle zijden
ontvangen.
Ook al is het ontwerp inderdaad niet
fraai, de goede zijde ervan is, dat het de
unificatie van het middenstandscredietwe
zen brengt en het risico van den staat ver
kleint en korter maakt.
Spr. is het niet eens met hen, die in het
Voor). Verslag zeiden, dat eischen van gods-
dienstigen aard niet mogen primeeren bo
ven eischen van economischen aard. Dit is
natuurlijk onjuist, doch waarschijnlijk be
doelde men: er zijn hier geen eischen van
godsdienstigen aard en zoo gesteld, kan
spr. deze uitspraak onderschrijven.
Op de vraag van den heer Oud, wanneer
de garantie eindigt, antwoordt spr. dat de
garantie van 634 millioen zal verminderen
paarmate het aandeelenkapitaal .woTdt uitge
geven en dat zij zal ophouden, zoodra de
6 millioen aandeelen geplaatst zijn.
Intusschen zal spr. gaarne alles doen, om
zoo.spóedig mogelijk de verplichtingen aap
den Staat te verminderen. Hij meent, dat
het voor de bank wel degelijk gewenscht zal
zijn van.de garantie af te ko«r.en. Een termijn
acht spr.. niet gewenscht en daarover zou met
partijen ook geen overeenstemming bereikt
kunnen worden.
Hierna wordt het ontwerp z. h. st. aan
genomen.
Vervolgens zijn aan de orde de wets
ontwerpen tot wijziging van de artikelen
56, 97 en 203 der L. O.-wet 1920 en tot
wijziging van artikel' 3 der Leerplichtwet,
zooals het wordt gelezen krachtens de
wet van 30 Juni 1924 en het voorstel-
Albarda c.s., tot invoering van de leerver
plichting voor het zevende leerjaar.
De heer SURING (R.K.) zegt accoord te
gaan met de ontwerpen der regeering, doch
meent, dat de wijziging van art. 203 der
L. ,0.-wet niet veel te beteekerien heeft.
Het artikel beteekende uit een oogpunt
van Bezuiniging niet veel en daaruit volgt,
dat het herstel in den ouden vorm even
min veel beteekent. Op het oogenblik
hebben 75 pet. der scholen een zevende
leerjaar, waar 20.000 kinderen onderwijs
ontvangen. Wordt artikel 203 hersteld zon
der dat de leerverplichting wordt inge
voerd, dan zal hét aantal leerlingen tot 25
a 26000 stijgen, terwijl het bij invoering
van de zevenjarige leerverplichting 100,000
zal bedragen.
Spr. begrijpt niet welk bezwaar de re
geering tegen de leerverplichting kan heb
ben-
De-heer ALBARDA (S, D. A. P.) acht de
ontwerpen van belang, maar van groote
beteekenis worden zij pas, indien de leer
verplichting wordt ingevoerd. Het versto
ken blijven van het onderwijs in het ze
vende. leerjaar is een nadeel voor het
geheele volk, in hét bijzonder voor de arm-
stem, die alleen lager onderwijs genieten.
Niet alleen intellectueel, ook zedelijk is
het hervallen van het zevende leerjaar een
nadeel, want het is in een adres van Ka
tholieke onderwijzers, de Canisius- federatie
be oogd, dat het zevende leerjaar vooral-
gebruikt wordt voor de zedelijke vorming
van de jeugd. Bovendien is het zevende
leerjaar een belang uit een oogpunt van
volkskracht. )*-,>>
Df heer Setring heeft terecht in zijn op
1:9 NSyember aangenomen motie de nood
zakelijkheid van. onmiddellijke invoering
uitgesproken. En nu is het merkwaardig,
dat Onmiddellijk van de zijde van de re
geering heftig verzet is uitgegaan tegen de
motie, die echter steeds gepaard gipg met
een sympathie-betuiging van den minister
van Onderwijs,
Aanvankelijk heette het. dat de kosten
op 4 millioen per jaar moesten worden ge
schat, daarna zijn zij gedaald tot 334 mil
lioen.
Spr. uit er zijn spijt over, dat de Minister
van .Fitjanciën niet aanwezig is. Van hem is
het .verzet uitgegaan, niet van minister
Waszink, „op wiens misschien onschuldig
hoofd nu de critiek moet neerkomen. De
aanwezigheid van den Minister van Finan
ciën ware hoffelijker en moediger geweest.
In het verzet van de regeering zit een
element van koppigheid; zij wil de leiding
behouden. Waarom?
De heer RUTTEN (R.K.) betoogt, dat de
invoering van hef zevende leerjaa- schade
doet aan het economisch herstel en be
klaagde hem, die te laat in het boerenbe
drijf komt; de handen staan hem verkeerd.
In dezen vorm moeten de ontwerpen
worden afgewezen. De mogelijkheid moet
echt?? geschapen worden om lessen in land
en tuinbouwkunde te ontvangen.
De heer T1LANUS (C.H.) zegt niet ge
stemd te hebben voor de motie-Suring op
19 Nov, 1926, doch gewaardeerd, dat de
regeering het gemeen overleg met de Kamer
in eère -Wil houden. Spr. acht het juist, dat
het Zevende leerjaar zal worden ingevoerd
als verplicht voor de scholen. De leerver
plichting voor de leerlingen moet daarop
volgen om een geleidelijke ontwikkeling
mogelijk te maken.
Mej. WESTERMAN (V.B.) vraagt zich af
of de tewerkstelling van wachtgelders wel
zoo vlot zal gaan als de Minister het zich
voorstelt, De ongeschikte krachten onder
de Wachtgelders zullen toch worden aange
steld en dit is een bevoorrechting van de
bijzondere scholen, die alleen maar te
maken zullen hebben met de leerkrachten,
die zij zelf hebben aangesteld. Spr. hoopt,
dat met voorzichtigheid zal worden te werk
gegaan en het oordeel van de inspectie, zal
worden ingewonnen.
De heer ZIJLSTRA (A.R.) uit de hoop,
dat de regeering voet bij stuk zal houden
en voelt als principieel tegenstander van
leerplicht niet veel voor uitbreiding daarvan
op een vroêgeren datum dan in uitzicht is
gesteld.
De heer VAN VOORST TOT VOORST
(R.K.) meent, dat er uit een oogpunt van
algemeene volksontwikkeling veel pleit
voor de invoering van de 7-jarige leerver
plichting en wil dan nog niet spreken van
de leemte tusschen Leerplichtwet en Ar
beidswet, die ook door land- en tuinbouw-
cursüssen wordt aangevuld.
De heer VAN WIJNBERGEN (R.K.) wijst
erop, dat met de pacificatie verschillende
onderwijsverbeteringen zijn toegezegd,
waarvah verschillende door den nood der
tijden zijn uitgesteld. Nu heeft men uit deze
verbeteringen er één genomen, de 7-jarige
leerverplichting, waaromheen èen zekere
agitatie is gewekt. Dit had kunnen worden
voorkomen als men het 7e leerjaar be
schouwd had als de andere zaken, die nog
tot stand moeten komen.
Spr. meent, dat de leiding moet blijven
bij de regeering en, warm voorstander van
het 7e leerjaar, vertrouwt spr.,- dat de
Minister met evenveel .verlangen het tijd
stip afwacht waarop de 7-jarige leerplicht
kaïn worden ingevoerd, Een nadere verkla
ring-.daaromtrent heeft spr. niet noodig.
In ziin antwoord deelt de MINISTER
VAN FINANCIËN, de heer DE GEER, mee,
dat hij geen uitnoodiging heeft ontvangen,
noch van den voorzitter, noch vati den heer
Albarda, om bij de behandeling van deze
ontwerpen aanwezig te zijn. Had hij een
schijn van uitnoodiging ontvangen, hij ware
aanwezig geweest; niemand zal vermoeden,
dat hij den moed zou missen hier aanwezig
te zijn.
Hier breekt spr. zijn rede af en wordt de
vergadering verdaagd tot hedenmiddag 1
HH. DD. HH. de Aartsbisschop en de
Bisschoppen van Nederland achten zich ver
plicht de Katholieken van Nederland er op
te wijzen, dat met "1 Jttli ais. zal verschijnen
de R. K. Radio-Gids met volledige program
ma's, zoodat er voor de Katholieken geen
enkele reden bestaat zich te abonn,eeren op
de neutrale radio-gidsen.
Het Wolffbureau seint uit Boedapest:
De oceaanvliegers Chamberlin en Levine
hebben de uitnoodiging der Hongaarsche
regeering pm een bezoek aan Boedapest te
brengen, aangenomen.
Chamberlin en Levine zijn op het vlieg
veld te Karlsruhe aangekomen in een auto
uit Baden-Baden. Zij werden dopr een
groote menigte met enthousiasme begroet.
Voor hun ontvangst waren de autoriteiten
van de regeering en stedelijke overheids
personen aangekomen; zij overhandigden
den beidenVliegers bloemen. Later vertrok
het Dornier-vliegtuig D 1085 met de beide
oceaan-vliegers aan boord naar Friedrichs-
haferi.
De „Columbia", het vliegtuig, waarmee
Chamberlin en Levine hun glorieuzen tocht
paar Bischofsrode-Ko'tbus-Éerlijn maakten,
is bijna het slachtoffer geworden van een
jüridiscb incident. Maandagavond verscheen
op het vliegterrein te, Tempelhof een deur
waarder om het vliegtuig in beslag te ne-
nien. Op bet laatste oogenblik gelukte het
de Lufthansa en het Verkeèrsministerie,
den strengen man der wet te vermurwen
en hem van zijn plan af te brengen.
Intusschen bleek het volgende: Een ze
kere prpfessor Puppe, vroeger te Dussel-
dorp woonachtig en thans te New York,
beweert een vordering van 40.000 mark te
hebben op Levine, den eigenaar van het
vlieguig. Waarop die vordering berust,
s'aat niet vast; en bovendien zegt Levine,
dat Puppe niets meer vap hem te vorde
ren heeft. Hoe dit zij, het zou niet moeilijk
zijn geweest, beslag te leggen op de groote
bankrekening, die Levine te Berlijn heeft
en stellig ware deze methode kiescher dan
de hisiorische „Columbia" met beslagzegels
te versieren.
De vliegers maken zich intusschen vol-
st'rekt. niet ongerust over verdere stap
pen des heeren Puppe. De interventie van
het Verkeersministerie heeft hen te dien
aanzien volkomen gerust gesteld en de
Amerikaansche legatie heeft zich gehaast,
dit ministerie voor zijn tactvolle houding
te bedanken.
De reis per vlieg tui? van Holland naar
Indië gaat voorspoedig: Gistermorgen 8 uur
17 (M, E. T.) is de Fokker VII van Buda
pest naar Konstantinppe] vertrokken.
In een interview vertelden Geysendorffer
en Seholte, de stuurlieden van de eerste
Holland --Indië Express, dat hun reis over
het algemeen een aangenaam verloop heeft
gehad en dat -zij gemiddeld een gröolcre
snelheid; hebben bereikt1: dan Chamberlin
en Lindergh. Van Amsterdam naar Wies-
baden hadden de vliegers met stórm en hagel
te kampen, zoodat zij genoodzaakt waren
tot vierduizend metér te stijgen, Voorbij
Wiesbaden werd. het weer echter veel beter.
W. A. Wouterlood werden herkozen.
Vervolgens spoorde de voorzitter de aan»
wezigen aan, voor zoover dit nog niet is
geschied, toe te treden tot de Ziekte-ga-
rantievereeniging, die de A. R. K. W. V.
hoopt op te richten.
Ten slotte deelde de voorzitter mede dat
in September a.s. de A. R. K. W. V. een
congres zal organiseeren, vermoedelijk te
's-Gravenhage, waar o.L de heeren dr.
Steenbergen en H. Colijn zullen spreken.
Naar „Aneta" verneemt, heeft de regee-
ring principieel ingestemd met het verlee-
nen van subsidie aan de K. L. M. in ver
band met de exploitatie van een luchtver-
binding tot vervoer van post en passagiers
tusschen Batavia en Soerabaja. Later zal
deze verbinding eventueel kunnen worden
uitgebreid naar de buitengewesten.
Zware straffen voor de daders.
De Landraad te Sawaloento heeft de
daders van den aanval op de kazerne van
de veldpolitie te Moearakelaban veroor
deeld, een tot vijftien, een toi tien en acht
tot zeven jaar gevangenisstraf.
Beschouwingen in den Volksraad.
In den Volksraad heeft de heer Soeroso
bij behandeling der algemeene beschouwin
gen over de begrooting betoogd, dat de
Regeering het afbreken van een verzet had
kunnen voorzien, terwijl hij van meening
is, dat de economische toestand bijgedra
gen heeft tot het verzet. De sterkte van
politie en leger is voldoende gebleken, zoo
dat versterking hiervan, volgens spr., niet
noodig is.
De heer Soangkoepon betoogde, dat er
bij een goed en intensief bestuur geen on
zekerheid of onrust te verwachten is. Vol
gens spr. schiet de regeering vaak te kort,
wat betreft tactisch optreden, hetgeen o.a.
blijkt uit de gebeurtenissen te Tanga-Tanga
op de Westkust van Sumatra.
AMSTERDAM, 16 Juni. Aardappelen. Bericht van den
makel. Jac. Knoop.) Zeeuwsche bonten 5.756.50, blau
wen 5.75—6.50, bravo's 5.506, roodstar 5-505-75,
West!, muizen 1316, kleine muizen 79. Andijker mui
zen 1516, kleine muizen 79, Langedijker muizen
1516, Winter Malta en Zomer Malta 1920 per kg.
Friesche roodstar 5.505.75 per kg.
AMSTERDAM, 16 Juni. (Noteering v/h. Veilinggebouw
De Jong Koene). Fruit. Druiven Frankenthalers 1.90
2.20, witte druiven 0.901.20, aardbeien extra 1.301.44
dem I 0.700.94 P- kg. Aardbeien 0.24 —0.30 p. pot.
Aardbeien/o 220.26 p. doosje. Prolefic bessen 1.501.64
gewone roode bessen 1.101.30, alles per kg. Perziken
extra 0.260.34, perziken I 0.140.22, netmeioenen
1.10—1.40 per stuk.
Groenten. Asperges dik wit 0.620.74, dun wit/0.30o
0.36, di k blauw 0.440.48 per bosje. Bloemkool extra 26
30, idem 1/ 1520, kassnijboonen df 135140, kassper-
cieboonen 90110, enkele spercieboonen 94104, dop
pers 24—26, peulen 24—28, spinazie 8ia, postelein
10—16, tomaten 38—44, alles per too kg. Peen 1522.
rabarber 8—15, prei 4—7, selderie 1217, pieterselie
1830, raapstelen 1.503 per 100 bos. Sla extra 2.50
5.80 per IOO krop. Nieuwe aardappelen 1416, drielingen
to14 per 100 kg. Komkommers geel 1218, idem wit
13—15, idem groen 12—14 per 100 stuks. Augurken
'basterd 42—44 per 100 kg.
Bloemen. Rozen. Hadley 610, Golden Ophelia 47,
Ophelia 4—6, Sunburst/ 2—4, Verschure a—5, Keizerin
4—7, Columbia 4—6, Cordeïf 3—5, Marcel Royer 3—5
per 100 stuks. Pioenen 11.50, Violieren 6to per 100
tak. Am. Anjers 10—14, Pioenen Chinensis a3, Gladio
len 46.50, Irissen 0.501.50, Papavers 1.502, ra
nonkels 0.20—0.40 per too St. Japansche lelies 912 per
100 kelk. Lathyrus in div. kleuren 0.120,18 per bosje.
Snijgroen 3—7.50 per 100 ranken.
Planten. Hortensia's i.ao—2.50, klein 0.350.65,
DrcsSena's 0.30—0.70, Zonalen Crampels 0.190.21,
Jqan me Clare 0.18—0.21, rose 0.350.40, Spirea's 0.20
-0.25, Coleüs 0.350.50, Tradescantia's o.x80.22,
Frirtitila's Ö.25—0.30, Adianthums 0.10—0.13 Plumosa'»
o.ofi—O.II, Varens 0,08—0.09, alles per stuk. Af «kaan
tjes 1.25—1.75 per bakje.
BOVENKARSPEL (STATION), 15 Juni. Aardappelen
Schotsche 7.908.50, kleine 3.90—5 per baal. Aanvoer
5060 baal. Bloemkool ie soort 16.9020.70, 2e soort 9.70
—13.10, 3e soort 3.505.50 per 100 stuks. Aanvoer 4700
stuks.
ELST (Bet.), 15 Juni. Fruit. (Veiling V. V. O. B.) Per
ziken te soort 1421, 2C soort 5%8ymeloenen 1.50
2.20 per stuk. Aardbeien ie soort 5070 ct., 2e soort 4344
ct., kruisbessen 1213 ct„ kersen 90 ct. per kg.
HOORN, 16 Juni. Kaas. Aangevoerd 10 stapels fabrieks-
kaas 40 15 st. boerenkaas 42 6 st. fabriekscommissie
43 31 st. boerencommissie 42totaal 62 stapels, we
gende 47.457 kg. Handel goed.
DELFT 16 Juni. Boter. Aanvoer 288/8 en 6/16 v., teza
men 4620 kg. Prijs 1.85—2.10 per kg. Handel vlug.
HALFWEG, 15 Juni. Eierveiling. Aanvoer 13.000 st-,
kippen- 5.706.75, eenden- 4-6o5.20. Handel goed.
Te Amsterdam vergaderde de Algemeene
R.K. Werkgeversvereeniging in het Diocees
Haarlem onder voorzitterschap van den
heer H, W. D. Hellebreker.
Aan dit jaarverslag ontkenen wij:
Het ledental bedroeg op 1 Januari 1926
192 en steeg in den loop van het jaar tot
206. De vereeniging heeft dus ook dit jaar
weer getoond de mogelijkheid te bezitten
haar invloedssfeer onder de Katholieke
Werkgevers in het Bisdom Haarlem uit te
breiden.
Het vraagstuk der ziekteverzekering trad
in het afgeloopen jaar bijzonder op den
voorgrond, tengevolge van de aankondiging
van het ministerie-de Geer van een spoedig
te verwachten invoering der Zieklewet-Tal-
ma, nada,t deze zou zijn .gewijzigd -in dien
zin, dat meer ruimte zou worden gelaten j
aan het particulier initiatief.
In den loop van het verslagjaar heeft de
Regeering een commissie benoemd tot de
bestudeering van de vraag op welke punten
in de sociale verzekering, speciaal 'Invalidi-
teits-, Ouderdoms- en Ongevallenverzeke
ring, bezuiniging te verkrijgen is zonder de
rechten van dè verzekerden aan te tasten.
De benoeming dezer commissie mag mede
beschouwd Worden als een resultaat van de
reeds zoo lange jafen door de georganiseer
de werkgevers bepleite noodzakelijkheid, tot
vermindering van de hoóge administratieve
onkosten te komen, die de uitvoering der
sociale verzekering hier te lande kenmerkt.
Tezamen met andere werkgeversvereeni-
gingen werd een aciie bij het bestuur der
Rijksverzekeringsbank aanhangig gemaakt
om te komen tot billijke toekenning van
gevarencijfers en juister indeeling der in
dustrie in gevarenklassen.
De druk, dien een groot deel van het
Nederlandsch bedrijfsleven ondervindt,
wordt mede veroorzaakt door eene leemte
in onze handelspolitiek. Tot wegneming van
dit euvel heeft ,ook dit jaar weer de A, R.
K. W. V. door woord en geschrift het hare
bijgedragen. Dat het aantal van hen, die de
behoefte aan een andere handelspolitiek in
zien, steeds grooter wordt, vindt een tast
baar bewijs in de oprichting Van de Veree-
niging voor Actieve Handelspolitiek, waar
aan velen, ook buiten den Kring der Kat'ho-
lieke Werkgevers, krachtig medewerkten.
De Raad van Overleg, omvattend de vier
Katholieke standsorganisaties van werkge
vers, boeren, middenstanders en werklieden,
ten doel hebbend de sociale onderwerpen
onderling te bespreken, is op het einde van
1926 op zeer onaangename wijze in haar
werkzaamheden verstoord door het vcrschij
nen van het berucht rapport over de toe
standen bij.de Katholieke werkgevers, vooy-
al in het Zuiden.
Door de A. R. K. W. V. is een uitvoerig
verweer op de in het. rapport vervatte be
schuldigingen samengesteld.
De samenwerking met het Verbond van
Nederlandsche Werkgevers, de Christelijke
Werkgeversvereeniging en Cenlraal Overleg,
bleef op de meest aangename wijze besten
digd,
Daarna werden de rekening en verant
woording van den penningmeester goedge
keurd, waarna met algemeene stemmen de
aftredende bestuursleden.' de heeren ir. F.
M. JUmrbmt. nr FW P. A. Ten Hagen en
NEDERLANDSCHE SCHEPEN.
ALDEBARAN 15/6 120 mijl Z.O. v. Rio Grande: 17/8
v. Rott. te Bahia Blanca verwacht.
BATAVIER VI 16/4 v.m. 8 u. 15 v. Rott. te Graveeend.
BELLATRIX 14/6 v. Montreal n. Hamburg.
GELDERLAND en ZEELAND, sleepb., 15/6 v. Palermo
te Sheerness m. s. „Capena" op sleeptouw.
FRIESLAND, sleepb., 15/6 v- Preston n. Hamb. met
lichter „Neerlandia".
GOUWZEE, sleepb. 12/6 v. Amst. te Geestemunde met
een baggermolen.
HILLEGOM 14/6 v. Hamina n. Rott.
HUDSON, sleepb., 15/6 v. Rett, en Havre te Faro, met
een zuiger en sleepb. op sleept.
JOBSHAVEN 15/6 St. Vincent, B.-Ayres n. HuD.
RIJN 15/6 v. Sundsvall n. Rott.
SCHELDE, sleepb. 13/5 op 265 mijl. y. Alexandria met
ItaJ. s.s. „Amazonia" op sleept., Alexandria n. Genua.
SCHIE 15/6 v. RafsS n. Rott.
STENTOR, sleepb. 15/6 v- Ro,t- ,e Havre met a lichte»-.
THUBAN 14/6 v. Rosario te San Nicolas.
WAALHAVEN 15/6 v. Savannah n. Bremerh.
YILDUM 16/6 Udsire gep., Rott. n. Archangel.
STOOMVAARTLIJNEN.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
PRINSES JULIANA (uitr.) 16/6 v.m. 6 u. te Genna.
SEMBILAN (uitr.) 16/6 te Londen.
KON. HOLL. LLOYD.
ZEELANDIA (thuisr.) wordt 18/6 nam. te Amst. verwacht.
KON. NED- STOOMB. MAATSCHAPPIJ.
DEUCALION 15/6 v. Amsterd. te Vlaardingen.
FAUNA 15/6 V. Amst. n. Hamburg.
FLORA 15/6 V. w.-lndie te New York.
NEREUS 15/6 v. Hamburg n. Amsterdam.
ORION 15/6 v. Samos n. Smyrna.
PROTEUS 16/6 v. Amst. te Rott.
RHEA (uitr.) 15/6 te San Juan de Porto Rico.
SATURNUS 16/6 V. Algiers te Amst.
STUYVESANT wordt Vrijdagochtend 7 u. 30 V. West.
Indië te Amst. verwacht.
ULYSSES 15/6 v. Curacao n. Santé Malta.
VENUS 16/6 v. W.-Indië, 1. v. Havre, te Amst.
KON. PAKETV. MAATSCHAPPIJ.
TASMAN 16/6 v. Singapore n. Batavia.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
GILKERK 16/6 V. Hamburg te Antwerpen.
KLIPFONTEIN (thuisr.) 15/6 te Antwerpen.
MELISKERK (thuisr.) 14/6 v. Port-Said. n. Genua.
RIJPERKERK (uitr.) pass. 14/6 Dakar.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN.
IJSELKERK (uitr.) pass. 15/6 Perim.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
DRECHTDIJK 15/6 v. Vancouver te Satiie.
EDAM, New-Orleans n. Rott., 15/6 v. Havana.
NARENTA, Rott. v. d. Pacifickust, 13/6 v. Cristobal.
NIEUW-AMSTERDAM, Rott. n. New York, pias.
15/6 Sable Island.
SIRIS 15/6 v. d. Pacifickust, 1. v. Glasgow te Bremerhaveo.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
GEMMA (uitr.) 16/6 v. Yokohama.
OOSTKERK (uitr.) pass. 15/6 Teniche.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
ALBIREO (thuisr.) 15/6 v. Las Palmas.
JAVA—BENGALEN LIJN.
CEYLON, Java n. New York, 16/6 v. Sabang.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
BLITAR (thuisr.) 16/6 te Suez.
BUITENZORG 16/6 v. Hamburg n. Bremen.
INSULINDE (thuisr.) 19/6 v.m. 6 u. te Marseiolle ver
wacht.
MEDAN, Australië n. Port-Said, pass. 16/6 Perim.
SIANTAR 16/6 v. Rotterd. n. Batavia.
T AMBO RA (uitr.) 15/6 v. Suez.
TOSARI (uitr.) pass. 15/6 Peniche.
ROTTERDAM—ZUID AMERIKA LIJN.
POELDIJK (uitr.) 14/6 v. Bahia.
ZIJLDIJK 16/6 v. Bremen te Hamburg.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
HECTOR 16/6 v. Jpaan n. Rotterdam.
IDOMENEUS, Japan, n. Rott., pass. 14/6 Gibraltar.
EMZETCO LIJN.
JONGE MARIA, Carthagena fn. Londen/Rott., pMfc
16/6 Gibraltar.
JONGE JACOBUS 16/6 v. Londen n. Rott.
