VOOR DE
SLACHTOFFERS
w Jfcssstzk
j* Bezwaren tegen do E, V.
^W§it J§
lü
VAN DE RAMP
IN DEN ACHTERHOEK
Stadsnieuws.
Juni
1927
Maandag
51ste Jaargang No. 16580
AaragliÉe moet, op sSr-aff© van verlies -ven» talie rechien, geschieden uiéeiriijlte. driemaal vaer
en twiniig uren na
hel ongeval
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad
Het ontslag van een onderwijzer te
Vogelenzang.
ZWARE BRAND TE
BEVERWIJK.
Een timmerfabriek
voor den tweeden keer in
vlammen opgegaan.
De brandweer onmachtig.
lil
lt§
Bovenstaande foto toont aan, dat sinds enkele dagen plotseling een zeer
scherpe controle wordt uitgeoefend op de automobilisten, om te zien of
zij hun verplichtingen inzake de wegenbelasting zijn nagekomen.
Zangwedstrgd te Bergen.
Van de stormramp-collecte, die heden in Haarlem wordt gehouden.
R.K. Lyceum te Overveen.
De heer Douwe Draaisma alhier, die
onlangs met succes zijn solisten-
diploma behaalde aan het Toonkunst
conservatorium te Amsterdam.
TENTOONSTELLING
VAN MISGEWADEN DOOR
DE VEREENIGING DER
EEUWIGDURENDE
AANBIDDING.
J. J. WEBER ZOON
Telegraphisch Weerbericht
Van de stormramp-collecte, die heden in Haarlem wordt gehouden.
De abonnementsprijs bedraagt vcoi
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bi;
Vooruitbetaling 3 58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen)
Postrekeining Nr. 5970.
Advertentiéo 35 cents per regel
Vraag- en aanbod-advertenties 1-4
regels 60 ct. per plaatsing; elke
regel meer 15 ct., bij vooruitbetaling
Advertentiën tusscben den tekst
als ingezonden mededeeling 60 ct
per regel.
Bij contract belangrijke korting.
Alle abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
egen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f bij een ongeval met 250 een^v^t "of" een 125,- duteof wijlvLger" 50 beer ^Tarm
verlies van beide armen, beide beenèn of beide oogen; doodehi ken afloop een voet ot een oog 5
1 f A.R kij verlies v. eea
1 'EU." andere vingee.
Indertijd is het stelsel der Evenredige
Vertegenwoordiging bij de verkiezingen voor
de parlementaire lichamen door het meeren-
deel der politieke partijen geestdriftig bin
nengehaald. Maar sihds het oogenblik van
het inwerking treden hebben de bezwaren
zich doen gevoelen in steeds klemmender
mate. Het is er thans zóó mee gesteld, dat
velen in dit kiesstelsel zelfs een ontbinden
de kracht van den parlementairen regeerings-
vorm zien en daaraan de overal waarneem
bare politieke malaise toeschrijven. Goed
deels ten onrechte. Wie de zaken op haar
juiste waarde schatten, weten, dat het
■verval van het parlementairisme overal
valt waar te nemer, even goed daar, waar
het stelsel, der evenredige vertegenwoor
diging bestaat, als waar nog naar het oude
districtensysteem of anders gestemd wordt.
Het is echter niet te ontkennen, dat de
E. V. speciaal in ons land en ook wel
elders het gezonde partijwezen heeft
ontwricht, het ontslaan vap groeps- en be-
langenpartijtjes in de hand heeft gewerkt en
het volgen van groote lijnen in de poliflek
door het samengaan van machtige partijen
op gemeenschappelijke belangen, heeft be
moeilijkt.
Dit alles is de laatste weken in een pole
miek tusschen organen van verschillende
politieke belijdenis weer eens naar voren
gebracht; en „de Standaard" van Zaterdag
avond geeft daarvan een helder resumé.
Bovendien tracht het anti-revolutionaire
hoofdorgaan de voor en nadeelen van het
oude districtenstelsel tegenover het kies
stelsel met Evenredige Vertegenwoordiging
tegenover elkaar af te meten en het is be
grijpelijk, dat het blad de donkere kanten
van het laatste heel zwart teekent, al ver
zwijgt het de bezwaren van het districten
stelsel niet.
Wij moeten nooit vergeten, dat onder het
oude bestel de anti-revolutionairen zich een
onevenredig groot aantal zetels zagen toe
gewezen ten koste van de andere coalitie-
genooten en daardoor ook de leiding in de
christelijke coalitie gemakkelijker konden
voeren. Wij, Katholieken, echter hebben aan
de E. V. een zestal zete's in de Tweede
Kamer meer en daardoor onze overheer-
schende positie te danken. AAlicht dat wij
gemakkelijker over de bezwaren heen stap
pen!
Toch zou het onjuist zijn dc oogen hier
voor te sluiten, dat niet het minst door de
invoering der E V. de bend tusschen de
christelijke partijen losser is geworden en
dat het verbreken der coalitie, zoo zij aan
hét nieuwe kiesstelsel al niet te wijten is,
dan toch zeker aanmerkelijk daardoor ver
haast.
Het is echter duidelijk, dat de groote po
litieke partijen niet meer i.aar den ouden
weg terug willen. En ook ronder op het
zuivere partijbelang te letten, kan van de
E. V. gezegd worden, dat zij een veel juister
beeld geeft van de politieke gezindheid der
kiezers dan het districtenstelsel mei zijn
grove toevalligheden en verwaarloozing der
minderheden. Maar ook al wil men de E. V.
dan niet meer missen, men kan toch streven
naar opheffing, althans vermindering der be
zwaren, welke ontegenzeggelijk aan het stel
sel kleven.
Nu is hier moeilijk een uitweg te vinden.
Allerlei wijzigingen in de kieswet aange
bracht, hebben gepoogd aan die bezwaren
te gemoet te komen. En er zijn inderdaad
enkele verbeteringen bereikt, speciaal in de
richting om de versnippering van ons volk
in al maar meer belangengroepen tegen te
gaan. Maar tegen een der hoofdbezwaren
schijnt nog geen kruid gewassen en wette
lijk zal daartegen ook bezwaarlijk een re
medie gevonden kunnen worden. Wij be
doelen het noodzakelijke uitvloeisel uit het
kiesstelsel met evenredige vertegenwoordi
ging en partijlijsten, dat n.m. iedere politie
ke partij of groep bij een stembusstrijd uit
sluitend let op het behalen van een zoo
groot mogelijk aantal stemmen, zonder be
dacht te zijn op de politieke gevolgen van
den uitslag. Andere kiesstelsels dwingen
groote politieke partijen om vóór het begin
der verkiezingen samen te gaan op een
stembusaccoord. Daardoor staat de politieke
lijn na den slag meestal scherp geteekend.
De kiezers weten te voren, welke politiek
er na den strijd zal gevoerd worden door
de overwinnende partijen. Dat is het ge
zonde en vruchtbare element in het parle
mentaire stelsel. Wanneer echter alle par
tijen en belangengroepen ieder met een zoo
gunstig mogelijk program den strijd ingaan,
geheel onafhankelijk en feitelijk allen tegen
over elkaar, dan komt het redderen van
den stembusboedel in handen van de frac
ties der brootste partijen, feitelijk in die
van enkele partijleiders; en heel de samen
stelling de' regeeiing en van het regeerings-
program gaat buiten het volk om. Immers,
iedere partij kan wel bij de stembus met een
fraai en meestal lang programma voor den
dag komen; voor een regeeringsprogram-
in-groote-trekken wordt onder het stelsel
van E. V. niet meer gestreden. Bij ec-n an
der b.v. het districtenstelsel zullen
partijen, die zich voor een regeering op el
kander voelen aangewezen, haar kleine po
litieke meeningsverschillen zooveel mogelijk
op zij schuiven en bii de stembus met kracht
naar voren brengen, wat hen vereenigt; wat
dan tevens een leidende gedachte wordt
voor een volgend kabinet; wat dus een
opbouwend element tevens in de landspoli-
tiek is.
Zeer juist drukt „de Standaard" dit al
dus uit:
Strijd met verwante partijen is er ook
onder andere kiesstelsels. Doch onder het
pude districtenstelsel werd die strijd door
de noodzakelijkheid van stembus-verbonden
zeer getemperd. Om een concreet voor
beeld te noemen: he' was toen een zeer
gewoon verschijnsel, dat een Anti-revolu
tionair spreker optrad tot aanbeveling' van
een Christelijk-historischen candidaat, en
omgekeerd. De groepen, die in het Staats
bestuur met elkander konden samenwerken,
werden door het kiesstelsel ook met elkan
der saamgebonden
Thans is dat niet meer zoo. Maar nu
rust dan ook in verdubbelde mate op elke
partij de plicht om zich niet te laten mee
sleuren door de ontbindende krachten, die
ifl" het stelsel van Evenredige Vertegen
woordiging werken, en het mogelijke te
doen ter vermijding var. toespitsing der te
genstellingen en verscherping van verhou
dingen tusschen groepen, wier samenwer
king krachtens de verwantschap van haar
beginselen in 's lands belang noodzakelijk
is,
Jammer echter, dat het anti-revolutio
naire orgaan hiermee zijn beschouwing be
sluit, Want deze vage wensch is niet vol
doende. Wij moeten verder gaan en den
plicht der groote politieke partijen vast
stellen, om ook onder het stelsel der E. V.
te trachten vóór een algemeene verkiezing
tot een stembusaccoord te komen. Wij we
ten, dat dit niet gemakke'ijk is. Het zijn
vooral de politieke leiders, die hier bezwaar
maken om hun partij zich voor een beperkt
program en een bepaalde richting, voor een
eventueel samengaan met bepaalde partijen
en dergelijke vóór een stembusstrijd te la
ten uitspreken. Men vreest daarvan óf wel
zetelverlies, óf wel te veel invloed der kie
zers op de regeeringsvorming. Men gebruikt
daarbij zelfs het groote woord incon
stitutioneel. Wij echter kunnen niet inzien,
dat, wat vroeger uit noodzaak door een
ander kiesstelsel werd afgedwongen en wat
een bindend element in onze landspolitiek is
gebleken, thans niet meer mogelijk en zelfs
schadelijk zou zijn.
Men zoeke de oplossing voor de bezwa
ren tegen de E. V. weer in een stembus
accoord tusschen partijen, die na een stem
busoverwinning voor de regeering op elkaar
zijn aangewfezen, of bit een nederlaag de
oppositie dienen te vormenl
De Bond van Ned. Onderwijzers is op
verzoek van den heer W. H. Dekker, aan
wien bij raadsbesluit van Bloemendaal van
den lóden dezer eervol ontslag is gegeven
als onderwijzer aan de L. O. school te Vo
gelenzang van dit besluit in beroep gegaan
bij Ged. Staten.
Zaterdagmiddag, omstreeks half vier, brak
een hevige brand uit in de nieuwe timmer
fabriek van de firma Knaapen, te Beverwijk.
Het vuur vond in de groote voorraden ge
zaagd hout overvloedig voedsel, zoodat i
een oogenblik tijds de fabriek met opsla;
plaats één groote vuurzee geleek. Aan blur
schen kon niet worden gedacht, temee
niet, daar het bluschmateriaal ten eenemak
onvoldoende was, om nog iets tegen een
dergelijke vuurzee te presteeren.
Het is aan de gunstige richting van den
dat het gevaar steeds toenam. Het water,
dat tegen de muren gespoten werd, ver
dampte direct.
De stoker liet toen, uit voorzorg, alle
machines draaien. Hierdoor bleven de drijf
riemen lenig en verminderde het gevaar
dat zij zouden gaan branden. Hij vermin
derde tevens den druk op de twee extrac-
tieketels met chloor, hetgeen feitelijk een
schadepost beteekent, doch dat uit een oog
punt van veiligheid geraden was. Immers,
bij een mogelijke explosie (en dit gevaar was
niet denkbeeldig) zouden de gevolgen niet
te overzien zijn geweest.
Ri-t personeel werkten als paarden om
het g.vaar, dat hun bedrijf (en hun brood)
bedreigde, te bezweren.
dat dë brand geen uitbreiding meer zou ver-
rijgen. De houtmassa's brandden intusschen
ustig door, het duurde nog geruimen tijd,
vooraleer het vuur hier minderen ging. En
het zou nog geruimen tijd duren, voordat de
gloeiende massa's gedoofd konden zijn.
De puinhopen toonden hoe groot de
schade was. Het is nauwelijks een jaar ge-
De brand in de timmerfabriek van de firma Knaape te Beverwijk.
roepen en deze hulp verscheen om half 6
in den vorm van een motorspuit, welke na
een kwartier(l) met twee slangen water gaf.
Intusschen was de fabriek verloren. Het
was een vreeselijk schouwspel, het splinter
nieuw gebouw zoo snel in vlammen- te zien
opgaan. De geheele werkplaats was na een
goed uur totaal uitgebrand; na een half uur
was ook het kantoorgebouw verwoest en
spoedig bleef er biets meer over dan een
puinhoop. De groote loods, welke met ge
golfd plaatijzer was gedekt volgde onmid
dellijk. D'e ijzeren platen bogen als stukjes
blik rond en lagen gloeiend tusschen ae
brandende houtmassa's.
De chemische fabriek verkeerde al dien
tijd in het grootste gevaar. Een houten
loods, waarin voor een waarde van 60.000
aan vischmeel lag Opgeslagen, had aan een
zijde reeds vlam gevat. De aanwezige werk
lieden zaten echter niet stil Honderden
emmers water werden tegen den branden-
leden, dat de vorige fabriek van de firma
Knaapen afbrandde. Ook toen kon de brand
weer weinig of niets uitrichten.
De nieuwgebouwde fabriek, waarin voor
namelijk kisten gemaakt worden, was uit
gerust met de nieuwste houtbewerkings
machines. Het was juist in een zeer drukken
tijd, zoodat er een groote voorraad gezaagd
hout aanwezig was. En dit alles is verbrand.
Tusschen de puinhoopen staan nu nog der
verwrongen overblijfselen van de machines.
Zware ijzeren balken hangen, als ijzerdraad
gedraaid en verbogen, op hun betonnen
pilaren.
Het eenigste wat nog gered kon worden,
zoo deelde men ons mede, waren de papie
ren en de polissen. Ook een auto werd nog
in veiligheid gebracht Hoe groot de jchadc
is, kon men ons Zaterdag nog niet mede-
deelen. De fabriek is op beurspolis verze
kerd.
De belangstelling was natuurlijk zeer
De brand in de timmerfabriek ven de firma Knaape te Beverwijk.
den wand geworpen. Ook de brandweer nam
haar aandeel in het werk en Eiield de muren
van de fabrieksgebouw nat. Tengevolge van
wind te daken, dat de brand geen grooter
omvang heeft aangenomen. Slechts met de
grootste inspanning is het riiogen gelukken
de chemische fabriek „Noord-Holland'
welke naast de timmerfabriek staat, te be
houden.
Omstreeks half vier is de brand ontdekt.
Omwonenden en het personeel, dat nog in
de chemische fabriek aanwezig was, zagen
rookwolken uit de timmerfabriek opstijgen
Onmiddellijk werd alarm gemaakt. Het bleek
toen echter reeds, dat het vuur een grooten
omvang had; de geheele werkplaats, welke
aan de voorzijde ligt, stond in vlammen.
Van uit het zuiden woei een hevige wind,
waardoor aanvankelijk de hoop gewettigd
was, dat men het vuur zou kunnen tegen
houden. Spoedig zag men het onmogelijke
hiervan in De vlammen vraten, tegen den
wind in, het geheele gebouw en vervolgens
ook de houtvoorraden en de loodsen aan.
De Beverwijksche brandweer, die met
enkele slangenwagens spoedig arriveerde,
begon met twee slangenkop de waterleiding
het vuur van achteren te bestrijden. Deze
laatste uitdrukking is misschien wat te
sterk. Want het kinderachtige straaltje wa
ter, hetwelk de waterleiding met haar lagen
druk gaf, deed tegenover deze vuurzee wel
heel onschuldig aan. Men besloot dan ook
om de hulp van de gemeente Velsen in te
Terzijde van de fabriek lag een groot aan
tal vaten met traan. Ook deze hadden reeds
vlam gevat. Blusschen kon men deze vaten
niet, zoodat de brandweerlieden, toen zij er
in geslaagd waren om ze, de geweldige hitte
ten spijt, te bereiken, de vaten, maar in de
scheidingsslcot wierpen.
Aan de zijde van de chemische fabriek
gaf de motorspuit, die 't water uit de Pijp
haalde, met 3 slangen water. Hoofdzakelijk
moest men zich bijzig houden met het nat
houden van de helende gebouwen en het
tegenhouden van het vuur. De Beverwijksche
brandweer, die aanvankelijk op de binnen
plaats had post gevat, moest geleidelijk en
dikwijls onder groot gevaar, retireeren
Ten laatste had ze zich geposteerd op de
bergplaatsen, welke aan de zuidzijde van
de timmerfabriek waren gelegen en die met
riet waren bekleed en met asphaltpapier ge
dekt. Zij mocht er in slagen om deze loodsen
te behouden.
Omstreeks zes uur kon men constateeren,
de enorme hitte, sprongen de ruiten, zoo
groot. De zware rookwolken, welke opste
gen, kon men tot op grooten afstand zien
Het politiecorps, versterkt met marechaus
sees en rijksveldwachters, waren op het
terrein aanwezig voor de orde te bewaren.
Wij merkten nog verschillende autoritei
ten op, zooals de burgemeester van Bever
wijk, de wethouder en verschillende raads
leden, de gemeente-architect e.a, De opper-
brandmeester van Velsen, de heer Melgerd
was, tegelijkertijd met de motorspuit, gear
riveerd.
De brandweer, onder leiding van den heer
H. Blom, heeft hard gewerkt, doch zij kon
tengevolge van den geringen waterdruk, niet
veel doen.
Zondag 1.1., de laatste dag van den wed
strijd was de hoogste afdeeling mannenko
ren aan de beurt.
Het verplichte koor, getiteld „De Keizer"
is gecomponeerd door Jac. Bonset. De jury
werd gevormd door dezen componist en dc
heeren Corn. Jonkar, Olivier Koop, Isr.
Olman en F. Roeske.
,Zang en Vriendschap," ^Hilversum, direc
teur L. C. Keereweer, zong het verplichte
koor met goede uitbeelding en dictie. „De
rots in zee" van Iiol, als vrij nummer, ge-
noqt een vertolking, dit ouda werk waardig
dik, zwaar en veel effect.
De Joodsche zangvereeniging „Harpe Da
vids" onder leiding van den dirigent Lind
boom gaf het verplicht koor ook zeer goc
weer. De lyrische zachte deelen klonk'-
mooi, ook het glanzende „vlug rijst op".
Het vrije nummer: Jerusalem" van O
man klonk in ziin geheel brillant! Gevo!
enorm succes, niet het minst voor den co:
ponist.
Het politiemannenkoor „Euterpe", A'dar-
onder Jacob Hamel, bracht het verplichts
koor in een zeer stemmingsvolle vertolkin-'
weer. Geen overdreven krachtsuiting, maa~
nobel.
„Gebed voor den tempel" van Roes!
ging met veel enthousiasme, te veel zelfs ir
den aanvang. Weder een ovatie voor de-
componist.
Als laatste koor kwam dezen middag op
„Oefening kweekt kunst" onder P. v. pk
Roovaart viel geen materiaal iets tegen.
Toch geen voldoende praestatio voor deze
afdeeling. In het vrije nummer zakte het één
toon.
De uitslag luidde:
le prijs: „Harpe Davids", 2e prijs „Euter-
„Oefening kweekt kunst'k De direcUursprijs I Voornaamste Nieuws
werd toegekend aan den heer Keereweer.
Alle prijzen waren met algemeene stem
men. Een unicum.
Des avonds had de eerewedstrijd plaats.
Van de gemengde koren verkreeg: le prijs
met alg. stemmen. „Excelsior" te Zaandam
de 2e eereprijs „St. Caecilia" te Krommenie
met 4-1 stem.
Van de mannenkoren: le eereprijs A, aan
de „Vereenigde Zangers" te Alkmaar, le
eereprijs b aan „Harpe Davids", 2e eereprijs
„IJzangers" A'dam. Alle prijzen met alge-
Eindexamen van de Afd. Gymn. (R.K.
Lyceum te Overveen) op Vrijdag en Zater
dag 17 en 18 Juni,
Geslaagd: W. F. Kloes, P. J. Ph. Th.
Menger, P. J. Th. van Te :ring, allen voor A.
Vorig bedrag 1488.96
N. N1—
Kaartclub O. H. 10.
Op het feest van het jonge paar
Haalden wij vijf gulden bij elkaar
Deze moesten wij maar besteden,
Voor de streek, waar armoe
wordt geleden 5.
J. A. F10—
Spaarnebank P. J. v. K25.
Hofje Nic. van Be-
resteijn, alhier 50.
Hofje van Mr. Pie-
ter Codde, alhier,
genaamd Spoorwater
alhier 50.
Totaal 1639.96
Ook door de Spaarnebank worden giften
in ontvangst genomen, welke in deze lijst
zullen verantwoord worden.
i Door de mooie vereeniging der Eeutvig-
durende aanbidding wordt ook dit jaar we
derom een tentoonstelling van misgewaden
gehouden. Dat doet men elk jaar en dit moet
niet vreemd in onze' ooren klinken, want het
doel der vereeniging is: eerherstel te geven
aan Christus in het Heilig Sacrament des
Altaars, welk doel zij mede tracht te berei
ken door het vervaardigen en schenken van
kerkgewaden en kerkversierselen aan arme
en behoeftige kerken. Dit jaar zal de ten
toonstelling plaats hebben op Zondag en
De Burgemeester van Utrecht neemt ont
slagslag als bestuurslid van de Vereeniging
van Nederlandsche gemeenten.
Te Erica (Drente) dreigt een conflict in
het Iandbocwbedriji.
Dreigend conflict in de Textielindustrie in
Twente.
Nieuwe regeling voor de toelating van
vreemdelingen op Dnitsch grondgebied.
De scheepsbrand cp de „Essen", D-uitsche
experts zullen de schade schatten.
Onweer in Nederland .Noodweer op ver
schillende plaatsen.
De Gemeenteraadsverkiezingen. De minis
ter van Binnenlandsche Zaken, vraagt het
advies der Gedcput. Staten der provincies.
De viering van het 2" jarig bestaan van
den Ned. R.-K. Metaa.--verkersbond.
Ongemotiveerde christelijk-historische,
angstvalligheid of anti-papisme.
Een verklaring van den Minister van Bui»
tenlandsche Zaken over den Volkenbond.
De Roiterdamsche Koninginnebrug aan
„Werkspoor" gegund.
Bafometerstand 9 uur v.m.: 762. Vooruit,
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat f0 Haarlem.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.54.
Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te de Bilt.
Hoogste barometerstand 769.1 te Clermont.
Laagste barometerstand 754.1 te Skagen.
Verwachting: Matige tot zwakken, later
wellicht toenemende W. tot Z. wind, tijde
lijk opklarend; weinig of geen regen, over
dag warmer.
Maandag a.s. 26 en 27 Juni, in het gebouw
„Sint Bavo." De plechtige opening zal plaats
hebben op Zondag 26 Juni om half één, door
den Hoogeerw. heer directeur der vereeni
ging, deken L. A. A. M. Weesterwoudt,
Het is te hopen en te verwachten dat de
vereeniging wederom veei belangstelling
voor haar werk ondervinden zal, wat zich
moge uiten in een druk bezoek aan de ten
toonstelling. De toegang is vrij, maar ergens
verscholen zal een schaal staan, waarop ge
offerd kan worden. Hoe meer het zilver daar
klinken zal, hoe beter de vereeniging haar
doel zal kunnen nastreven. Men brenge daar
dus minstens één bezoek!
nan
