Brieven uit Rome.
Radio-Omroep
Wat zal bij er mee doen?
Het werk der driemogendheden-cenferentie over de eerste week.
Léon Daudet met Delest en den communist Semard op een valsche telefo
nische mededeeling op vrije voeten gesteld. Uit Duitschland worden
verscheidene auto-ongelukken gemeld, die menig slachtoffer eischten.
De inspectie der gesloopte vestingwerken aan Duitschland's oostgrens zal
deze week plaats hebben.
GEM. BUITEML. BERICHTEN
KUNST EN KENNIS.
Sint Franciscus openluchtspel.
RECHTZAKEN.
Dc moord te Groningen.
Voor den Politierechter.
KERK EN SCHOOL.
Pater fr. J. J. A.Bernsen O.F.M.
FEUILLETON.
HET CONSISTORIE.
Deze week hield Z. H. de Paus in het
Vaticaan de plechtigheden van een consis
torie. Reeds vroeger schreven we hier over
den oorsprong en de beteekenis van deze
plechtigheden, die tot de voornaamsten
behooren van het Romeinsch Pontifikaat.
Immers in het Consistorie worden de Kar
dinalen benoemd die de raadsheeren der
Pausen zijn, en deel uit maken van het H.
College, wat men den Senaat van de H.
kerk noemt. Verder wordt het Consistorie
gehouden, opdat de H. Vader Zijn meening
en gedragslijn in vcorname gebeurtenissen
van hunne mededeelen aan de Kardinalen
rondom den Paus vereenigd en ook voor het
benoemen van Bisschoppen door den H.
Geest gesteld om de Kerk Gods te besturen.
Het Consistorie is altijd drievoudig. Een
geheim Consistorie, een openbaar, een
tweede geheim consistorie.
In 't eerste geheim Consistorie houdt de
Paus hetgeen men noemt de Consistoriale
toespraak in tegenwoordigheid van alleen
de Kardinalen, waarna Z. H. de namen van
de nieuw-benoemde Kardinalen afkondigt
en de meening der Kardinalen daaromtrent
vraagt met de woorden Wat dunkt u er
van Alsdan leest de Paus een lange lijst
namen af van Bisschoppen die reeds vroe
ger door decreet benoemd zijn of nu voor
't eerst benoemd worden. De eersten noemt
men preconizzali, de tweede preconizzandi.
Dit is het eerste geheime Consistorie, het
welk meestal niet langer dan een goed half uur
of drie kwartier duurt. Het is echter van de
grootste beteekenis, wegens de benoeming
der nieuwe Kardinalen. Deze hebben reed
te voren bericht ontvangen van hunne a.s.
benoeming, en bevinden zich te Rome,
ofwel, indien zij Nuntius zijn, bij een katho
lieke mogendheid, op hun post blijven. In
't eerste geval wordt de tijding der benoe
ming, met de brieven der Congregatie van
het Consistorie hen onmiddellijk gebracht
in het verblijf dat ze te Rome gekozen heb
ben, hetgeen met eenige plechtigheid ge
paard gaat.
pe In het tweede geval vertrekt onmiddellijk
na het gehouden geheim Consistorie een
bizondere afgezant der Pausen, die men
abdelegatus apostolicus noemt, naar het
land en de stad waar zich de Kardinaal-
benoemde Nuntius of Bisschop bevindt.
Deze bizondere afgezant wordt vergezeld
van een Pauselijken koerier die steeds een
edelwacht is. De afgezant brengt aan het
hoofd van de Staat die daartoe het voorrecht
bezit den rooden Kardinaalsbonnet en deze
zal dien ter gelegener tijd de nieuwbe
noemde Kardinaal opzetten. De Pauselijke
koerier brengt de nieuwe Kardinaal de
tijding zijner benoeming en het roode Kar
dinaalsmutsje.
Terwijl het eerste geheim Consistorie
steeds op Maandag een enkele uitzon
dering bevestigt de regel gehouden wordt,
volgt het openbaar Consistorie steeds op
Donderdag daaropvolgend.
Dit openbaar Consistorie is een der plech
tigheden van Rome en het Vaticaan, die
't meest gezocht zijn wegens de grootheid
en luister, die het omringen. Het doel van
dit openbaar Consistorie is het opzetten
door Z. H. den Paus van den grooten roo
den Kardinaalshoed aan de nieuwe Kardi
naal. De plechtigheid vindt plaats niet in de
Consistoriezaal, maar in de grootste zaal
van het Vaticaan die van de zegeningen of
de zaal gelegen boven het grootsche ver
trek dat toegang geeft tot de Vaticaansche
Basiliek. Een grootsche troon wordt daar
opgericht voor den H. Vader. Links en
rechts zijn tribunes opgeslagen voor de
gezanten bij het Vaticaan, die steeds vol
tallig en in ambtsgewaad tegenwoordig zijn
in gezelschap van hunne familieleden. Ook
zijn er tribunes voor de ridders van Malta
in ambtsgewaad, voor de Romeinsche pa
triciërs en de Romeinschen adel, de vertegen
woordigers van de Ridders van het H. Graf
en van genoodigden die voorzien zijn van
bizondere kaarten.
Voor dat het Consistorie begint, komen
de nieuwe Kardinalen die den hoed zullen
ontvangen, in de Sixtijnsche kapel en leggen
daar in handen van den eersten Kardinaal-
Bisschop, den eersten Kardinaal-Priester
en den eersten Kardinaal-Diaken, de eed
van getrouwheid af aan de Apostolischen
Constituties en bepalingen omtrent het
conclaaf en de opvolging van de Romein
schen Opperherder op den Stoel van Petrus.
De andere Kardianlen in groot gewaad
wachten den Paus in de z.g. Paramentenzaal,
waar Z. H. steeds met plechtigheden met
de gewijde paramenten bekleed wordt. De
H. Vader verschijnt daar vergezeld van
Zijne groote hofhouding en wordt verwel
komd door de Kardinalen. Nadat de Paus
gekleed is voor de plechtigheid, neemt Z. H.
plaats op de Sedia gestatoria, de groote
draagstoel en vormt zich de prachtige stoet
hoogwaardigheidsbeldeeders, Kardinalen,
Pauselijke hofhouding, bevelhebbers en
officieren der Pauselijke lijf .vachten, die
de Paus naar de zaal wa?r het Consistorie
gehouden wordt, vergezelt. Reeds meer
malen beschreven we uitvoerig dezen schit
terenden stoet. In de Hertog- en Koning
zaal, waar de stoet doortrekt, staan honder
den menschen die als de Sedia gesatoria
verschijnt, den Paus toejuichen, neerknielen
om den zegen van Z. H. te ontvangen. Bij
den ingang van de zaal van het Consistorie
zijn in bizondere tribune de Pauselijke zan
gers opgesteld, die den Paus ontvangen
met het „Tu es Petrus".
Vóór den Pauselijken troon wordt de
draagstoel neergezet. De Paus stijgt af en
beklimt de troon. Onmiddellijk heeft dan
de obedientie ot het bewijs van gehoor-
heid der Kardinalen plaats. De Kardinalen
kussen de hand van den Paus en alsdan komen
drie advocaten van het Consistorie tot vóór
den troon en een hunner bepleit in de Latijn-
sche taal de Zaligverklaring van de een of
anderen eerbiedwaardige dienaar of dienares
Gods. Op 'n teelten van den Paus verwijderen
zich de advokaten en thans worden de
nieuw-benoemde Kardinalen door mede
broeders van het H. College binnengeleid.
De nieuwe Kardiaalen maken driewerf
een diepe buiging voor den Pau-, knielen
neder, kussen voet en hand van den Paus
en worden door Z. H. omhelsd, waarna ze
van eiken Kardinaal, te beginnen met de
Deken van het H. College, den broederkus
ontvangen.
Wederom wordpn de nieuwe Kardinalen
tot den Pauselijken troon geleid en ontvan
gen knielend de rooden grooten Kardinaals
hoed die de H. Vader hen onder het uit
spreken der liturgische gebeden, opzet. De
advokaten van het Consistorie komen als
dan weder hunne pleitredenen houden, die
eindigen met het gezegde van de ceremonie-,
meester, dat de Paus de zaak in overweging
zal rtemen.
De plechtigheid is nu geëindigd en de
H. Vader staat op en schenkt plechtig de
zegen. De stoet vormt zich weer en leidt den
H. Vader terug naar de Paramentenzaal
vanwaar de H. Vader naar Zijne particu
lieren vertrekken terug keert.
De Kardinalen begeven zich dan met de
nieuwbenoemden in hun midden naar de
Sixtijnsche kapel, waar de Pauselijke zan
gers het „Te Deum" aanheffen, terwijl de
nieuwe Kardinalen plat ter aarde liggen vóór
het altaar, geheel bedekt met de groote
Kardinaalsmantel. Na het „Te Deum" zingt
de Kardinaal-Deken het gebed „Super crea-
to; Cardinales".
In de Consistoriezaal heeft dan het tweede
geheime Consistorie plaats. Z. H. de Paus
blijft alleen met de Kardinalen. De nieuwe
Kardinalen komen tot vóór den troon en de
Paus sluit hen de mond. Alsdan worden
weder talrijke nieuwe Bisschoppen afge
kondigd, waarna de nieuwe Kardi analen
weer vóór den Paus verschijnen en Z. H. hen
de mond opent. Deze ceremonie beteekent
dat de Kardi'nalen moeten zwijgen over de
kerkelijke zaken die ze te behandelen krij
gen en vrijmoedig moeten spreken als de
belangen der Kerk dit eischen. Voorts wor
den aan de nieuwe Kardinalen de Congre
gaties aangewezen, waarin ze hunne werk
zaamheid zullen verrichten. En hiermede
zijn de plechtigheden van het Consistorie
geëindigd.
Op Woensdag tusschen het eerste geheim
en bet openbaar Consistorie wordt in het
Vaticaan een plechtigheid gehouden die
niet tot het Consistorie behoort, maar ter
gelegenheid ervan gehouden wordt.
In den namiddag komen de nieuwe Kar
dinalen in het Vaticaan en de H. Vader zet
hen alsdan de roode Kardinaalsbonnet op.
De eerste der nieuwbenoemden houdt dan
een redevoering van dank en hulde tot de
Paus. Die antwoordt met een lofspreking
over de nieuwe Kardinalen.
CIVIS ROMANUS.
Driemogendheden-Conferenlie.
In de afgeloopen week waren de zittingen
der Driemogendheden-Conferentie gevuld
met verklaringen en uiteenzettingen omtrent
de programma's van de regeeringen der
confereerende landen. Daarbij traden, zooals
te begrijpen is, de uiteenloopende belangen
der mogendheden sterk aan het licht. Zorg
Voor eigen veiligheid en zorg anderzijds voor
het niet te hoog opvoeren van buurman's
veiligheid is oorzaak, dat van tastbare resul
taten op deze conferentie nog geen spra
ke is.
Dat heeft weer ten gevolge, dat de Brit-
sche houding uiterst voorzichtig moet blij
ven en dat de Britten stevig vasthouden
aan hun program, dat als zij een minimum
voor hun nationale veiligheid beschouwen.
De Britsche onverzettelijkheid doet ook an
dere delegaties zich in haar stellingen conso-
lideercn, zoodat de conferentie nog niet
verder is dan een week geleden. De Amen-
kanen die zelfs in eigen land reeds pessi
mistische beoordeelingen te hooren krijgen,
zooals onlangs van een republikeinsch lid
uit de marinecommissie van het represen
tantenhuis trachten nu een vergoelijkende
verklaring te geven. Gibson herinnerde aan
het feit,, dat in Washington slechts een pro
gram (het Amerikaansche) bestond waar
mede de andere delegaties bijna dadelijk in
beginsel instemming konden betuigen.
In Genève zijn er drie verschillende pro
grams, zoodat eerst een gemeenschappelijk
terrein moet worden gezocht, waarna de
eigenlijke besprekingen pas kunnen begin
nen. Gibson vroeg de publieke opinie dus
om veel geduld te hebben en niet te snel
te veroordeelen. Voor het overige herhaalde
hij de oude argumenten betreffende, de
Amerikaansche zienswijze, maar erkende op
de vraag, dat de Engelschen door de nabu
righeid van Frankrijk en Italië, die hier niet
meepraten, in bijzondere omstandigheden
verkeerden, welke het zouden kunnen mo
gelijk maken, dat zij een eventueele aan
vaarding van een mogelijke overeenkomst
met Amerika en Japan afhankelijk moeten
stellen van de aansluiting van Frankrijk
Italië daarbij. Dit is echter zeer moeilijk,
aangezien men hier niet over eventueele
Fransche en Italiaansche verhoudingen van
vlootsterkte kan onderhandeleu.
Uit Genève werd gisteren gemeld, dat de
beraadslagingen inzake de vlootverhoudin-
gen geheel zijn vastgeloopen daar minister
Bridgeman een debat over de „capital ships
eischte en de Amerikaansche afgevaardig
de Gibson die beslist weigerde. De Ame
rikaansche en de Japansche afgevaardigden
zouden nu naar hun regeeringen om instruc
ties seinen Minister Biidgeman's standpunt
is, dat de beeerking der lichtere schepen
van de verhouding der „capital ships moet
afhangen. Hij zeide, dat de Britsche delega
tie niet kan terugkeeren zonder in de ge
legenheid te zijn gesteld, over de verhoudin
gen der groote oorlogsschepen te spreken.
Gibson zou hebben gezegd, dat de Verl
eenigde Staten na 1931 wellicht zelfs nog
grootere schepen zouden moeten bouwen
dan 35.000 ton. In ieder geval moet Amerika
rekening houden met het bestaan van s^'\e"
pen als de „Hooden de „Rodney de Brit
sche super-superdreadnoughts.
Léon Daudet vrij.
Léon Daudet is Zaterdagmiddag op een
telefonische mededeeling aan den directeur
van de gevangenis „La Santé uit de gevan
genis vrijgelaten. Met hem werden boven
dien Delest en de communist Semard ont
slagen.
De directeur van de gevangenis kreeg te
gen twee uur de valsche order om Léon
Daudet, den beheerder der „Action Ffan"
caise" en Delest en den communist Semard
vrij te laten.
Hij noodigde hen dadelijk uit, de gevange
nis te verlaten en deelde vervolgens aan dc
prefectuur mede, dal de order was uitge-
voerd.
Ter verklaring wordt aangevoerd, dat dc
directeur geenerlci twijfel koesterde, daar er
dc laatste dagen sprake was van het ver-
leenen van gnttie aan deze gevangenen.
Men veronderstelt dat degenen, die deze
mystificatie hebben uitgevoerd, in het roya
listische kamp moeten gezocht worden.
Natuurlijk zou den gevangenen worden
verzocht naar de gevangenis terug te kee-
ren, daar zij anders gevaar zouden loopen
niet de echte gratie te krijgen, tegen den
14en Juli beraamd.
Een later telegram meldt, dat de mysti'i
catie het werk was van een „camciot du
roy", die den directeur opschelde en daarbi
de stem van den minister van binnenland-
sche zaken Sarraut nabootste.
Volgens mededeeling der „Action Fran-
?aise", heeft Daudet Parijs met onbekende
bestemming verlaten.
Vrijdagavond wa's te Parijs een vergade
ring gehouden, waar verschillende sprekers
tegen de gevangenhouding van Daudet had
den geprotesteerd. Aan het slot was een
motie aangenomen, waarbij de aanwezigen
zich verbonden, „om alle middelen in hun
macht in werking te stellen om Daudet en
Delest te ontrukken aan den kerker waarin
zij zich met minachting van alle gerechtig
beid nog bevinden.
Verschillende auto-ongelukker.
hadden in Duitschland plaats. Op den straat
weg BerlijnHamburg heeft er een plaat?
gehad. Door het springen van een band is
een auto, waarin de heer Dvorsky, bekend
in de Berlijnsche filmindustrie, zijn vrouw
en nog twee heeren zaten, tegen een boom
gereden. D'vorsky werd gedood; een der an
dere heeren gewond, de beide andere inzit
tenden licht gewond.
Van ernstiger'aard is het volgende, dat in
de nabijhbeid van Küstrin heeft plaats gehad
waarbij de vroegere ceremoniemeester van
den ex-keizer graaf Leonhard von Rothkirch
Trach en zijn neef de riddergoedbezitter
graaf Finck von Finckenstein om het leven
kwamen. De derde passagier, graaf Seidlitz
Sandreczki is levensgevaarlijk gewond. Juis!
op het oogenblik, dat de auto van graaf Finck
von Finckenstein met vrij groote snelheid
voor een boerenwagen wilde uitwijken
sprong een band, tengevolge waarvan dc
auto over den kop sloeg en alle drie inzit
tenden over de straat werden geslingerd
Graaf Finck von Finckenstein en Rothkirch-
Trach waren op slag dood. De chauffeur bleef
ongedeerd.
Nader wordt geseind, dat ook Sandreczk
is overleden.
Een ander ernstig auto-ongeluk heeft ir
Meckenlburg plaats gegrepen. Bij een over
weg van de lijn LübeckStettin werd een
van Ratzeburg komende auto door de loco
motief gegrepen en ongeveer zeventig metei
ver meegesleurd. De vijf inzittenden werden
door den trein overreden en deerlijk ver
minkt. Alle vijf waren onmiddellijk dood
Het blijkt dat de slagboomen niet gesloten
waren.
Een treindcraillement eischte verder twee
slachtoffers. Een uit Stralsund komende
goederentrein is bij het binnenrijden van
het station Rostock ontspoord. Een wagon
sloeg om, waarbij twee beambten werden
gedood.
Min ster Rathcnau herdacht.
De herdenking van den moord op minister
Walter Rathcnau, heeft op plechtige wijze
plaats gevonden. Vrijdag was het vijf jaar
geleden, dat Rathenau werd vermoord.
Op het kerkhof te Ober-Schöneweide,
waar ket stoffelijk overschot in het fami
liegraf is bijgezet, heeft een plechtige her
denking plaats gehad, waaraan duizenden
leden van de organisatie Reichsbanner
Schwarz-rot gold deelnamen.
Een vertegenwoordiger van het rijks-
mins terie van binnenlandsche zaken legde
namens de rijksregeering een krans op het
graf van Rathenau neer. Verder waren er
kransen van den Reichsbanner, de democra
tische partij en de democratische jeugd.
De inspectie der gesloopte vesting
werken aan de Oostgrens.
De inspectie der gesloopte vestingwer
ken aan de Duitsche oostgrens, waarom
trent de betrokken ministers van buiten-
landsche zaken te Genève een overeenkomst
hadden getroffen en waartoe Duitschland
militaire deskundigen der geallieerden heeft
uitgenoodigd, zal de volgende week plaats
hebben.
De terechtstellingen in Rusland.
De president van het Internationale
Roode-Kruis-Comité, Gustave Ador, heeft
zich "telegrafisch tot de radenregeering ge
richt, waarin hij verklaart, dat het comité
met diepe bezorgdheid kennis heeft geno
men van de berichten over de Russische
summiere executies. Krachtens de interna
tionale Roode-Kruis-conventies, die vergel
dingsmaatregelen veroordeelen en bescher
ming voorschrijven voor gevangenen en gij
zelaars, doet het Comité een beroep op de
zedelijke verantwoording der radenregee
ring om een einde te maken aan de maat
regelen, die indruischen tegen rechtvaardig
heid en redelijkheid.
Zware brand in het Wolga-geb'ed.
Volgens berichten uit Mockou heeft in het
gouvernement Oeljanowsk (Wolgagebied)
een geweldige brand gewoed, waarbij zes
honderd huizen in vlammen opgingen, 49
personen en vierduizend stuks vee in de
vlammen omkwamen.
SER A WAK.
In Canada heeft zich een nieuwe preten
dent aangemeld voor Serawak, het onder
Engclsch bewind Staand sultanaat op de
Noordwestkust van Borneo. Deze preten
dent is een zekere E. Brooke Daykin, een
handelsman, die rich aanmeldt als de recht
matige zoon en erfgenaam van wijlen Sir
Charles A. Brooke, den tweeden blanken
radja van Serawak. Hij heeft verklaard, dat
hij de Engelsche regeering zal verzoeken, om
öf den tegenwoordigen radja, Zijne Hoogheid
Charles Vyler Brooke, af te zetten, óf hem
(A. Brooke) schadeloos te stellen. Hij ver
klaart, dat hij de zoon is van Sir Charles A.
Brooke en de dochter van een inlandsch
hoofd, en dat het huwelijk tusschen deze
beiden in 1363 plaats had te Fort Alice, ter
wijl hij zelf werd geboren in 1867. Zijn
moeder stierf bij zijn geboorte en hij werd
gedoopt met den naam Isaha Brooke. Hij
bezit een geboortebewijs in de Maleischc
taal en een doopbewijs in het Engclsch. Hij
werd tenslotte toevertrouwd aan de zorg
van archdeacon Daykin, rector van Sheeps-
ton, waarna zijn naam werd veranderd in
Esca Brooke Daykin. Hij woonde gedurende
eenigen tijd te Manchester en Londen en
verhuisde later naar Canada. Hij verklaart
verder, dat hem jaarlijks door de schatkist
van Serawak een klein bedrag aan geld
werd overgemaakt.
De regeerende radja werd te Londen ge-
horen en is de zoon van Sir Charles A.
Brook en Margaret, dochter van Clayton de
Windt, een ontdekkingsreiziger.
FRANK HODGES.
Frank Hodges heeft volgens de „Evening
Standard" nog niet beslist of hij de uitnoo-
diging om op te treden als president van de
beraamde niet-politieke mijnwcrkers.'edera-
tie al dan niet zal aannemen. Er zijn thans
niet-politieke mijnwerkersbonden gevormd
in Nottinghamshire, Zuid-Wales, Schotland,
Northumberland en Durham, Yorkshire, Lan
cashire, en andere deelen des land. Het aan
tal mijnwerkers, dat zich bij deze bonden
heeft aangesloten, wordt in totaal geschat op
80.000 a 100.0CO. Hodges is van meening, dat
alvorens hij overgaat tot aanneming van de
hem aan geboden positie, hij ervan over
tuigd moet zijn, dat het in het beste belang
der arbeiders is, dat bovenbedoelde nieuwe
federatie wordt gevormd. De nieuwe bonden
steunen op het beginsel, dat het voort
durend bevechten van de mijneigenaars een
versleten methode is, en dat thans samenl
werking een kans moet krijgen.
DE SPAANSCHE KONING TE LONDEN.
De koning van Spanje is Zaterdag te
twaalf uur naar Engeland vertrokken en
denzelfden avond te Londen aangekomen,
hartelijk verwelkomd door koning George,
den prins van Wales en prins George. Hij
zal vermoedelijk eenige weken in Engeland
vertoeven
ONÖENOODE GASTEN.
Dezer dagen waren voor een huwelijks
plechtigheid te Londen vijfhonderd nage
maakte uitnoodigingen rondgezonden. Thans
maken de bladen melding van een soortge
lijke „aardigheid". Bij een bal te Londen be
merkte de gastvrouw in de danszaal een
man, dien zij liever niet in haar huls zag.
Bij navraag bleek, dat hij in gezelschap was
van een familie, die evenmin uitgenoodigd
was als de „gast" in tjuaestie. Een nader
ingesteld onderzoek wees uit, dat deze
familie per telefoon was uitgenoodigd tot
het bal met het verzoek, zooveel personen
als mogelijk was mee te brengen.
DE ZIEKTE VAN BRIAND,
De oogontsteking, waaraan Briand
lijdende was, heeft een gunstig verloop ge
had zonder complicaties. Zijn herstel is
aanstaande. De geneesheeren hebben hem
evenwel eenigen tijd rust voorgeschreven,
waarvoor hij zich naar buiten moet begeven.
DE GEVANGENNEMING VAN CACHIN.
De „Humanité" deelt mede, dat het com
munistische Kamerlid Cachin en zijn mede-
veroordeelden een oproeping van de Santé-
gevangenis hebben gekregen, waarbij de 4e
Juli als datum hunner opsluiting wordt vast
gesteld.
DE STIKSTOFFABRIEK TE CHORZOW.
In de gehouden z'tting van het Perma
nente Hof van Internationale Justitie heeft
de agent der Poolsche regeering, de heer
Sobolewski, gerepliceerd in de kwestie van
de excep ie van onbevoegdheid van het
Ilof, door zijn regeering opgeworpen tegen
de vordering der Duitsche regeering om
schadevergoeding terzake van de inbezit
neming door de Poolsche regeer.ng van de
stikstoffabriek te Chorzow.
Proi Kaufmann dupliceerde vervolgens
namens de Duitsche regeering. De presi
dent, de heer Huber, sloot hierop de z t-
ting, doch verklaarde de behandeling der
zaak zelf nog niet ges'o en, ten einde het
Hof in de gelegenhed te stellen, alsnog na
dere inlichtingen aan de vertegenwoordigers
van partijen te vragen, indien het dit mocht
noodig achten.
VRIJSPRAAK.
Door de rechtbank ie Berlijn is de aan
klacht tegen den motorbetscr. die eenige
maanden geleóen in de Wilhelmstrasse den
oud-staatsoecretaris von Kühlmann heeft
aangereden, behandeld.
Von Kühlmann, die nog steeds niet beter
is, had laten weten, dat hij zich niet meer
precies herinnerde, hoe het ongeluk ge
beurd was.
Daar onvoorzichtigheid niet bewezen kon
worden, werd de beklaagde vrijgesproken.
STORM EN REGEN.
Op 50 K.M. afstand van Tslita (Rusland)
heeit een geweldige orkaan gewoed, die ge
paard ging met een hagelstorm, iwaaif boe
ren weraen gewond een groote hoeveelheid
vee gedood.
In het deparement Smolensk is in ver
schillende streken door stor regens groote
schade aangericht.
TEGEN HET BOLSJEWISME.
De Grieksche regeering heelt aan de re
geeringen van de overige Balkanstaten, met
ui zondering van Turkije, voorgesteld een
conferentie van politieprefecten van a.ie
i>ai„ansiaten bijeen te roepen, om maatre
gelen ter bestrijding van de bolsjewistische
exces-sen op het Balken-schiereiland vast te
stéllen.
Deze démarche van dc Grieksche regee
ring zou, naar verluidt, door Engeland ge
steund worden.
DE UITTOCHT NAAR EUROPA.
Alanson Houghton, de ambassadeur te
Londen, is naar Europa scheep gegaan
aan boord van de eers e der negen passa
giersbooten, die einde der week naar
..luropa vertrokken. De iaariirksche groote
uittocht van toeristen nadert thans het
maximum.
EEN FILMPROCES.
Te Los Angeles heeft Charles Duell een
eisch ingediend tot schadevergoeaing tot
een bedrag groot twaalf millioen gulden le
gen mej. Lman Gisli, de iilraactrite met
wie hij vroeger verloofd is geweest,
Dueil beweert, dat mej. Gisli op 1 Sep
tember 1922 een con ract met hem is aange
gaan, waarbij zij zich tot 1930 tot zeker
weik verbond, doch dat zij 1 December 1924
het contract verbrak, ongeveer denzeltden
tijd, dat zij haar belof e om met hem te
trouwen verbrak.
Duell eisent 200.000 gulden werkelijke
schadevergoeding en 4.8ud.ODO voor „sirai -
schade.
NICARAGUA EN DE VER. STATEN.
Het Amerikaansche departement van
marble gar last tot het onverwijld terug
trekken van 500 marinematrozen uit Nica
ragua krachtens het plan tot algeheele te
rugtrekking van de Amerikaansche expe-
dilietroepen uit dit land.
In het reeds vermeide plan lot het terug
roepen van Amerikaansche mariniers uit
Nicaragua is ook opgenomen het terugroe
pen later, als de omstandigheden gunstig
zijn, van nog een contingent van 600 man.
Er zouden aidus 15O0 man .blijven, die er
voor onbepaalden tijd zouden zijn.
Zooals wij reeds eerder vermelden, zal
op de Zondagen 10, 17 en 24 Juli en 7 Aug.
a.s. in het Openluchttheater „De Doolhof
te Tegelen worden opgevoerd het „Sint
Franciscus Openluchtspel" van P. Justinus
Janssen O. F. M.
Het Spel bestaat uit een Proloog en vier
bedrijven, terwijl een vijfde bedrijf gevormd
wordt door een Apotheose, een verheer
lijking van den jubileerenden Franciscus.
Aan de opvoering wordt deelgenomen
door een 60-tal speelsters en spelers, ter
wijl als proloog- en rei-zegster optreedt de
bekende declamatrice mej. Jo van Basien
Batenburg.
Een gemengd koor van een 140-tal da
mes en heeren zal de gezangen uitvoeren
met gegeleiding van het Tegelsch Orkest
„Mignon", onder leiding van den componist
zelf, den heer C. A. M. de Rooy, die nog
onlangs zoon schitterend succes mocht
oogtsen met de opvoering van Edgar linel's
„Sint Franciscus Oratorium" te Vcnlo.
Het amphitheater en het tooneel, uitge
voerd onder de architectonische leiding van
de heeren W. G. Siebgens en F. Böskes, zijn
thans voltooid.
Voor deze opvoering is door den beken
den kunstschilder Piet Peters een spreken
de reclamieplapit ontworpen, uitgevoerd in
linoleum en voorstellend den gestigmati-
seerden Franciscus, die geheel in strakke
lijnon is gehouden.
Laten we hopen, dat deze opvoeringen
het verwachte resultaat hebban, opdat het
geven van verdere vextooningen in hel Te-
óelsche Openluchttheater verzekerd zijn.
DINSDAG 28 JUNI.
HILVERSUM, 1050 M. 12 uur Politieker. 12.35—
2 Lunchmuziek uoor het A.N.R.G. Trio, o.L van Lock
Groeneveld, viool, A. v. Leeuwen, cello, P. Jochemse,
piano. 56.45 Voorovondconcert door het A.N.R.O.-
orkest, Barend Kenden, piano. 6.457.15 Engelsche
les voor gevorderden. 7.157-45 Engelsche conver
satieles. 7.45 Politieber. 10.30 Persbcr. b.io
R.K. Radio-avond. Dubbelmannenkwartet „Onderling
Kunstgenot" te Nieuw-Vennep, Mej. L. Kosters, ceilo-
De heer Joh. Brandts-Buys, piano, ia Jesu öulcis me-
raoria, v. d. Pol, b. Salve Regina, Oberhofter (kwarect)
2. Roroanze Goetermann (cello, piano) 3a. Nimmer
Nacht, Andriessen, b. Het kerkklokje (Hamel kwartet).
4. Lezing door den heer Gerrit Jan van Eyck, declama
tor te Utrecht, over: Moderne Kathblieke dichters cn
prozaschrijvers, 5a. Tota pulchra es (duet). Frank, b.
Onze Vader (bariton) v. d. Slcot. 6 Le Cygne, Sr. Saens
(cello, piano). 7a. Het Kerkhof, Andriessen. b. De Avond,
Jacobs (kwartet). 8. Kol Nidrei Eruch (cclio-piano).
9. 2e gedeelte lezing. 10a. Gloria in excelsis Deo, V/an-
sel. b. Meiliedje, Olman, (kwartet), ix. Minusctto, Bec
ker, (cello, piano), ia. Er was ereis, v. d. Linder (kwar
tet.
DAVENTRY, 1600 M. 11.20 Het Daventry-kwartet
en solisten (viool-contra alt, tenor, bariton). 1.20
2.20 Olof sextet en L. Rosa, sopraan. 3-15 Voorlezing.
3.20 Muziekles. 4.05 Fransche les. 4-35 Lezing:
What we shall see at to-morrow s "eclipse. 4-50 Orkest-
concert. 5.20 Lezing: Legends about flowers. 5.35
Kinderuurtje. 6.20 Dansmuziek. 6.50 Tijds, weeib.
nieuws. 7-05 Dansmuziek. 7-20 Lezing Hew money
is made at the mint. 7.35 Liederen van Grieg door I.
1'Anson. 7.45 Lezing:' To morrow s eclipse. 8.C5
Indianen liederen door Chief Os-Ke-Non-Ton. 8.20
„The Belle of New York" muzik. comedie in 2 acien
van H. Morton, Orkest koor en solisten. 9.20 Weerber.
nieuws. 9.40 Lezing: Music and the ordinary listener.
10 uur (vervolg) „The belle of New York." 10.50
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS". 1750 M. 10.50—11.20
Concert. 13.502.10 Orkestconcert. 5.055.55
Trioconcert (piano, viool, cello,) 9.05ix Operafrag
menten Orkest, koor en solisten.
LANGENBERG, 46g M. 1.25—2.50 Orkestconcert,
5.506.50 Orkestconcert. 8.5010.20 Serenaden
en orkest-liederen, Werag-orkest en A. Holtz, sopraan.
KONIGSWUSTERHAUSEN, 1250 M. en BERLIJN
434 en 566 M. 12.20—8.05 Lezingen en Lessen.
9.2010.50 Concert in Maagdeburg. Ket Berliner or
kest en M. v. d. Berg, viool.
HAMBURG, 394 7 M. 4-35—5-20 Schetsen van Milau.
8.20 „Schule der Musik", Causerie erf muziek „Die
Sinfonie bis Beethoven (VI). 9.35-11-10 Volksliede
ren. Daarna dansmuziek.
BRUSSEL, 509 M. 5.20—6.20 Dansmuziek. 8.20
10.20 Orkestconcert, Sté, Royale de Zoölogie.
Zeven jaar gevangenisstraf.
Het gerechtshof te Leeuwarden, heeft
Zaterdag in hocger beroep arrest gewezen in
de zaak legen den 29-jarigen typograaf W, S.
die terecht had gestaan wegens zware mis
handeling, den dood van Johan Schot len
gevolg hebbende, een cn ander gepleegd in
de drukkerij van de firma J. B, Wolters le
Groningen, op 10 Dec. j.l.
Het Hof veroordeelde hem tot een gevan
genisstraf van zeven jaar; de eisch was
Iwaaif jaar.
De onverantwoordelijke wijze waarop
zaken huurkoop-artikelen afleveren.
Voor den politierechter, mr. Servatius. te
Amsterdam heeft Vrijdag bij verstek te
rechtgestaan een reeds meermalen veroor
deeld bewoner der Laurierstraat, ter zake
van verduistering.
Toen hij bezoek kreeg van een reiziger,
ging hij gretig in op diens vcorstel, om een
stofzuiger in huurkoop te nemen. Dat 's mans
inbcedel er niet naar was, dat hij bij mogelijk
heid ooit een stofzuiger noodig zou hebben,
ja, dat hij zelfs geen electrische leiding in
zijn wening had, werd dcor den reiziger,
wiens belang het nu eenmaal was, zooveel
mogelijk stofzuigers aan den man te brengen,
öf niet opgemerkt, öf wat ook het geval
wezen kan volkomen veronachtzaamd.
En de firma zelve, nou, die gaf zich ook geen
moeite een nauwkeurig onderzoek naar den
klant in te stellen, want zoo zij dit gedaan
had, zou ze hem zeker niet geleverd hebben.
Nu leverde zij hem wel, maar even haastig
als, zij was, haar stofzuiger te plaatsen, even
haastig waslij er bij om een aanklacht bij
de politie in te dienen, toen bleek, dat haar
klant zijn betalingen niet verder uitstrekte
dan tot den eersten termijn, en, daags na de
levering, den stofzuiger beleend had..
Het O. M., mr. van Arkel, vond het voor
de firma, die niet behoorlijk informeerde,
zoo erg niet, dat zij haar stofzuiger kwijt
raakte. Intusschen mag het feit, waaraan
verdachte zich schuldig maakte, niet on
gestraft blijven. In aanmerking nemende
diens verleden, eischte spreker verocrdeeling
tot vier maanden gevangenisstraf.
Mr. Servatius, vonnis wijzende, noemde
van de vele huurkoopzaken, die de politie
rechter te behandelen krijgt, dit geval een
van de ergste soort. Het doel was hier om
het voorwerp in handen te krijgen en het
zoo gauw mogelijk te gelde te maken. Waar
bij nog komt, dat verdachte meermalen is
veroordeeld.
Aan den anderen kant is het waar, dat de
zaken, die zich met dergelijke huurkocp-
affaires inlaten, cp uiterst onverantwoor-
I delijke wijze de voorwerpen maar leveren.
Dit moet natuurlijk bij de strafbepaling in
aanmerking genomen worden. Ket wordt
den menschen inderdaad wèl erg gemakke
lijk gemaakt cm dergelijke feiten te plegen I
Op grond van deze overwegingen legde
mr. S. den verdachte drie maanden ge
vangenisstraf cp.
Vrijdagmiddag promoveerde tot doctor in
de wis- en natuurkunde aan de universiteit
van Amsterdam op een profschrift „The
Geology of the Tegiian Clay and its Fossil
Rem: ins of Rhinoceros", pater Joannes Ja
cobus Athanasius Bernsen (pater Fr. Sane-
es O.F.M.) geb. te Nederhorst den Berg.
De promotie geschiedde met lof.
Promotor was prof. E. Dubois.
Vrij bewerkt naar BULWER LYTTON'S
„What will he do witn it",
door 70S. P. H. HAMERS.
96
„Dat is waar", antwoordde Losely „en als
ge dus zeker zijt dat ge zoo veel in huls
hebt, kunt ge de rekening betalen en de
zaak in orde maken. Ik zal terug wezen,
eer Sparks de architect komt om zijn geld
te halen voor 'de nieuwe schuren van onzn
boerderij; dat zal 600 pond zijn; maar de
volgende week krijg ik geld voor timmer
hout. Waar kan hij van betaald worden?"
Maar Gunston wilde dit niet. „Neen, ik
zal Sparks ook betalen uit hetgeen ik in
mijn secretaire heb -en de kooper van het
timmerhout kan zijn schuld bij mijn ban
kier in Londen betalen."
„Wilt ge daarmee zeggen" vroeg Losely,
„dat ge geld genoeg in buis hebt om die
beide rekeningen te betalen?"
„Ja, in de secretaire van mijn studeerka
mer. Ik weet niet juist hoeveel ik heb. Mis
schien 1500, misschien ook wel 1,700 pond.
Ik heb het niet geteld, maar ik weet zeker
dat er meer dan 1400 pond is."
Losely maakte hierop de schertschende
aanmerking, dat als Gunston nooit uitre
kende hoeveel hij bezat, hij nooit kon zeg
gen of hij bestolen was. Daarop werd hij af
getrokken en scheen verlangend te zijn om
Guston kwijt te raken. Hij gaf voor dat hij
het arbeidersboek moest nazien, eenige or
ders moest noteeren voor den opzichter en
den volgenden morgen op reis moest.
Hier keek de kolonel van het manuscript
op en zeide tot Lionel: „ge denkt misschien
dat ik dit alles gearrangeerd heb bh wijze
geschied schrijning. Dat is niet zoo. Ik geel
het verslag van wat er gebeurd is, zooals
Gunston het woordelijk heeft berteld en
ik geloof, dat zijn geheugen vrij goed
was."
„Nu, hier keerde Morley weer tot het
handschrift terug „Guston verliet Willy en
ging naar z'n eigen kamer waar hij alleen
thee dronk. Toen zijn kamerdienaar het
theeblad binnen bracht, zeide hij hem dat de
heer Losely den volgenden morgen vroeg
naar Londen ging, en beval hem, zorg te
dragen, dat de rentmeester koffie kreeg vóór
zijn vertrek. De bediende merkte hierop aan
dat de heer Losely in den laatsten tijd niet
opgeruimd geweest was en dat het mis
schien een onaangename zaak geweest was
die in verband stond met den heer, die er
twee dagen geleden geweest was om hem
te spreken. Gunston had niets van dat be
zoek gehoord: Losely had er niets van ge
zegd. Toen de bediende de kamer verlaten
besloot Gunston te onderzoeken wat hij
in z'n secretaire had. Hij onderzocht de la
den en vond op verschillende plaatsen een
i veel groolcc som dan hij gedacht had; aan
goudgeld en bankpapier een bedrag van
1967 pond, waarvan hij 300 pond aan sou-
vereinen. Hij streek het bankpapier zorg
vuldig glad en uit gebrek aan andere be
zigheid en om Losely te laten zien dat hij
gebruik wist te maken van een wenk,
schreef hij de nos. der banknoten op in
zijn zakboek, legde ze allen in dezelfde lade
met bet goudgeld, sloot dc secretaire en ging
kort daarop naar bed. t
Den volgenden morgeg Losely was 's
morgens vertrokken kwam de koopman
om betaling voor.de broeibakken te ont
vangen. Gunston ging naar z'n secrtaire nam
er zijn banknoten uit en bevond dat er 250
pond verdwenen waren. Hij kon nauwelijks
z'n oogen gelcoven. Had hij zich soms met
tellen vergist? Neen. Daar lag zijn zakboek
waarin de nummers waren opgeschreven.
Toen telde hij de souvereinen, er waren er
142 we'g, dus omstreeks 400 pond in 't ge
heel. In 't eerst kon hij Losely niet verden
ken; maar toen hij zijn bedi inden onder
vroeg, verklaarde zijn kamerdienaar, dat hij
omstreeks twee uur in den morgen wakker
was geworden door het blaffen van den
waakhond, die 's nachts los liep op de bin-
neplaits van het huis. Niet omdat hij bang
voor dieven was, maar uit vrees dat de hond
ziin meester stoveti zot, klom hij het venster
uit, op de eerste verdieping gelegen, om het
dier sïil te houden: verder verklaarde hij,
dat hij toen in dien tegcnovcrgestelden hoek
van 't gebouw, een licht had gezien bngs de
vensters van den gang tusschen de vertrek
ken van .Losely en de kamer van Gunston.
Hierover verwonderd, was hij dat gedeelte
van 't huis genaderd cn had het licht slechts
even kunnen zien door de reten van de blin
den in de studeerkamer. De vensters in den
gang waren zonder blinden; het waren
ouderwetsche steenen vensterramen. Hij
had een paar minuten bij den muur ge
wacht, toen het licht weder in den gang
kwam. Toen had hij iemand gezien, met een
jas, dien hij aan de kleur, direct voor dien
van Losely herkende. Maar eer de man den
gang half door was, ging het licht uit en
kon de bediende niets meer zien. Hij was
door dien jas zoo stellig overtuigd dat de
man Losely was, dat zijn vrees of verwon
dering geheel verdween, daar hij veronder
stelde, dat Losely later opgebleven was
dan gewoonlijk om nog een en ander in orde
te brengen vóór zijn vertrek en waarschijn
lijk in Gunston's kamer gegaan was om een
boek of een papier te lnlen, dat hij er mis
schien had laten liggen. De hond begon weer
te blaffen en scheen absoluut de binnen
plaats af te willen waar hij opgesloten was.
Maar de bediende bracht hem langzamer
hand tot bedaren/ging naar bed en versliep
zich een weinig. Toen hij w ltker werd,
haastte hij zich om de koffie in Losely's ka
mer te brengen, maar deze was reeds ver
trekken. Er was neg een verdachte omstan
digheid. De vraag deed zich voor, hoe de
secretaire geopend was geworden, daar de
sleutel in 't bezit was van Gunston cn c?
geen spoor van geweld zichtbaar was. He!
-as een vr.n d:.o rtlwe. ouderwc'.sc'ïe s"o' en,
die zeer gemakkelijk kunnen open gestoken
worden, maar waar c;n nicuwcrwelsche
sleutel niet bij past. Nu werd er in den gang
een lange spijker gevonden met een krom
me punt/en de commissaris van politie had
de gevatheid, den spijker in het slot van de
secretaire te steken, waardoor zij gemakke
lijk open cn dicht ging, Het was duidelijk,
dat, wie clan ook dien vorm aan den spijker
gegeven had, hij dit instrument niet voor
het eerst in zijn leven gebrokt had, maar
een bekwaam slotenbrekcr wezen moest.
Dat moest, oppervlakkig beschouwd, voor dc
onschuld van Losely getuigen. Maar Je
waarheid was, dat hij een knap man was in
't vervaardigen van allerlei werktuigen.
Dat was bekend. Bovendien werden eenige
spijkers, precies van den zelfden vorm aan
getroffen op den schoorsteenmantel van
een binnenkamertje, dat tusschen dc kamer
lag, waar hij Gunston 't laafst gesproken
had en zijn eigen slaopkamer. Het binnenka
mertje werd door Losely als studeerkamer
en als werkplaats gebruikt. De spijkers, die
zeer lang en dun waren, werden direct door
den Timmerman der plaats herkend als ver
vaardigd op aanwijzing v;,n Losely voor een
tuinbank, die op het lievelingsplaatsje va-,
Gunston zou gepla~ts worden.
Nog steeds niet in de schuld van Losely
gcleovend, ging Gunsten met den commis
saris van polilie, den bediende en c :n ad
vocaat uit dc buurt naar Londen. 7ij had
den geen moeite cm Losely te vinden. Hij
w-s op dc kamers van zoon in dc city, dicht
bij het handelshuis waar deze klerk was.
Toen m~n hen den dicfs'el ime-.V- d",
scheen hij zeer verwonderd, maar legde
geen vrees aan den dag. Men vroeg hem of
hij tegen twee uur in den morgen in de slu-
deerkamer geweest was, waarop h'j ant
woordde: „neen, waarom zou ik?" Toen riep
de bediende uit: „maar ik heb U toch ge
zien; ik herkende U aan dien ouden grijzen
jas met de roode voering. Kijk, daar iigt
hij, daar ginds op dien stoel. Ik wil zwe
ren, dat het de zelfde is." Losely begon toen
te beven cn werd zeer bleek. Daarna werd
hem iets over den spijker gevraagd, ma er
hij scheen geheel verslagen en mompelde:
„Goede hemel, die jas; wilt gij soms bewe
ren, dal gij dien jas gezien hebt?" Hij werd
nu aan den lijve onderzocht en men vond
eenige souvereinen, zilvergeld en een bank
noot van vijl pond bij hem. Het nummer
van die banknoot kwam overeen met dat in
het zakboek van Gunston. Men vroeg hem
waar hij die banknoot gekregen had. II j
v/e!gerde te antwoorden. „Het is een van de
brnkbiljctten die mij ontstolen zijn", zeide
Gunston, waarop Losely woedend u.-tncp:
.Pas op wat gij zegt! Hoe weet ge dat?'
Gunston antwoordde: „ik heb de nummers
van m';n bankbipetten opgeschreven, toen
ik Uw kamer verliet. Hier is de lijst in - 'in
zakboek, zie." Losely keek en viel a hier
over, alsof hij doodclük getroffen was. 7.1.'tl
zwager, die het geval meemaakte, ri-p:
,0 William! Gij kunt niet schuldig zij Ge
zijt de eerlijkste man van dc wereld. Er
moet een vergissing plaats hebben, heeren»
Waar hebt ge die bankbiljetten gekregen,
William zeg het!"
(Wordt vervolgd).
