Het 'demonstratief Congres van
R.K. Werkliedenverbond in Nederland.
ooraaaraste Nieuws
Maandag
18
Juli 1927
51ste Jaargang No. 16604
Aangiite moet,
°iP strg&fifie van verlies van alle rechten, geschieden utterlijk driemaal vier en twintig uren na het ongeval
Dit nummer bestaat uit 12 bladzijden - Eerste Blad
EEN GROOTSCHE MANIFESTATIE TE
NIJMEGEN.
Dr. H. A. Poels richt „Een tijdig woord aan onze
Katholieke arbeiders en arbeidersvrienden."
De reusachtige optocht op het Kleizer Karelplein te Nijmegen, gezien van
het gebouw der R.-K. Universiteit.
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht
iliilÉli
i c Isijincgeu werd LI. Zvijtidg utiuer uvet gruote deelneming uit alle deelen
des lands het R.-K. Volkscongres gehouden. Onze foto geeft een idee
van de drukte op het meetingsterrein vóór de rede van Dr. Poels.
De abonnementsprijs bedraagt vsor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bi
Vooruitbetaling 3 5b
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen)
Poatrekeininfi Nr. 5970.
NIEUWE
0
kdvértentiën tusschen den teksf
Vraag- en aanbod-advertenties 1^
regels 60 ct. per plaatsing; eli»
regel meer 15 ct., bij vooruitbetaling
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling 60 c\
per regel.
Bij contract belangrijke korting.
Sen bo°ngnewSnen ^erz^ S f 3000 - LeY?nslang.e Steele ongeschiktheid tot werken door f nKn bij een ongeval met f OCH bij verlies van een hand, f bij verlies van een f Kjfl
«gen ongevauen verzekerd voor een der volgende mtkeermgen 1 OUUU. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; SU," doodelij ken afloop I tC3U." een voet of een oog; 1 duim of wiisvinser - 30
bij 'n breuk van f Sft bij verlies v. een
been of arm andere vinger»
duim of wijsvinge
Een Roomsche krachlprestalie, een spon-
tan demonstratie van ruim 40.000 Room
sche arbeiders, leden van 't R X. Werklie
denverbond in Nederland, in enthousiaste
meeting bijeen, ziedaar hel evenement van
Zondag j.L, dat zich te Nijmegen heeft al-
gespeeld.
Eenig in de geschiedenis wellicht van
Nijmegens bestaan, zulk een samenlroomen
van duizenden R.K. arbeiders om te getui
gen van hun Roomsch-zijn, om te luisteren
naar hetgeen hun leiders hun te zeggen
hebben.
Het was voor Nijmegen, dat vooral in den
laatsten tijd een aantrekkingskracht schijnt
te hebben voor grootsche bijeenkomsten,
■wellicht ook om zijn centrale ligging, een
dag van bijzondere beleekenis, die zich
reeds in de ochtenduren kenmerkte door
buitengewone levendigheid en drukte,
steeds toenemend, naarmate meer deelne
mers aan het congres in de stad aankwa
men.
Op het congresterrein concentreerde zich
de belangstelling en een onafzienbare me
nigte was er samengestroomd, toen Z.D.H.
Mgr. A. F Diepen, bisschop van 's Herto
genbosch er te 12 uur de H. Mis in de
open lucht opdroeg.
De R.K. mariniers met vlootaalraoeze-
niers Alink aan bet hoofd, vormden, en
cerclc, voor het altaar staande eerewacht.
't Schitterende verbondsvaandel poseerde
in het midden. Voor het altaar waren eeni-
ge bidstoelen aanwezig, waarop behalve het
Verbondsbcstuur ook dc geestelijke, we
reldlijke en militaire autoriteiten hadden
plaats genomen.
Het was een indrukwekkend schouwspel,
deze menschenzce met innige devotie, die
voor iedereen een stichting was, den H.
Dienst te zien bijwonen. De goudstralende
zon zette aan deze vgrhrven plechtigheid
meerderen luister bij.
Onder dc Consecratie, die een machtigen
indruk maakte, brachten dc mariniers het
eeresaluut, terwijl met vaandels een eer
biedigen groet werd gebracht.
Onder de H. Mis speelde het Kon Mu
ziekkorps der Kon Ned Sigarenfabriek van
Eugène Goulmy en Baar uit Den Bosch, on
der leiding van den directeur, den heer J.
Wierts, o.m. Knielt Christenschaar Rcx
Clementissimi en O Sanctissima.
Na de H. Mis speelde dit korps nog het
„Roomsche Blijdschap" dat door de duizen
den uit volle borst spontaan werd medege-
zongen.
De opening van het congres.
Daarna spoedden zich alle naar de op 't
terrein op'gestelde eere-tribune die met
bloemen en planten, guirlandes en dundoek
met vlaggen en wimpels in de pauselijke,
bisschoppelijke en nationale kleuren was
versierd.
Langs den bovenrand prijkte het opschrift
„Welvaart door samenwerking'.
Op het podium hadden behalve bet vol
tallige bondsbestuur met Mgr. Van Schaik,
geestelijk adviseur en het congresbestuur
plaats genomen: mr. A. Engels, referenda
ris van 't departement van Arbeid, die den
minister van Arbeid vertegenwoordigde,
wethouder Busser, die den burgemeester
van Nijmegen vertegenwoordigde wegens
diens ongesteldheid, mej. A Meijer, de
heeren prof. A. Veraart, .f Bulten, Van
Schaik, Ch. v. d. Bilt, H. Hermans, Dek
kers, Kuper, Loerakker en J. Wintermans,
J. Smit, prof, Ch. Raaymakers S J-, dr.
Bronkhorst, directeur van het sanatorium
„Berg en Bosch", prof. Poels, dr. Van
Beurden en mr. Van Kaastert. Talrijke
d'ocesanc geestelijke aviseurs, trof men
hier mede aanwezig.
Een viertal loudspeakers, die net ge
sproken woord over het uitgestrekte ter
rein aan de duizenden toeschouwers moest
verder brengen, waren hier en daar aan
gebracht.
Te ruim 1 uur plaatste de heer A. C. de
Bruyn, Verbondsvoorzitter, zich voor den
microfoon en opende de bijeenkomst met
een machtig „Geloofd zij Jezus Christus'
dat door het aandachtig gehoor met een
forsch: „in alle eeuwigheid. Amen", werd
beantwoord.
Toen hield de Verbondsvoorzitter onge
veer de volgende openingsrede:
De Voorzitter van het R. K. Werk
liedenverbond spreekt.
Was het voor spreker reeds een voorrecht
om aan deze massa-demonstratie te mogen
deelnemen, nr.g grooler voorrecht noemt hij
het, deze te mogen openen.
De groo he'd van dit demonstratief con
gres noemt spr. nog vergroot dcor de be
langstelling van de talrijke met name ge
noemde Kamerleden, die hij een speciaal
welkom toeroept alsook de overige aanwe
zige autoriteiten.
De tegenwoordigheid van Mgr. Diepen
is hem een groot genoegen en noem' deze
voor het congres een groote zedelijke
kracht.
Nog verwelkome spreker speciaal den
vertegenwoordiger van den minister mr. A.
Engels en den vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur van Nijmegen wethouder
Busser die hij in cleze hoedanigheid en
tevens als arbeidersvriend dubbel welkom
heet. (Applaus).
Spr- hoopt dat mr. Engels de verlangens
der arbeiders, hier geuit, aan den minister
zal kenbaar maken en hij hoopt vurig dat
minis!er met dc verlangs der Katholieke
arbeidersbeweging rekening zal houden.
De voorziter drukt nog zijn spijt uit over
de afwezigheid van Mgr. dr. Nolens, die hij
zoo gaarne hier eens egenwoordig had wil
len zien en van wien hij, ware hij hier ge
weest, eens had willen zeggen hoe hij tot
den besten vriend der arbeiders wordt ge
rekend. (Applaus).
Wij moeten van het socialisme niets heb
ben.
Waarom niet? vraagt misschien dc onwe
tende?
Nog los van theoretische beschouwingen
an woorden wij:
Kijkt naar Mexico!
Daar ziet men het socialisme in prac-
tijd, daar foltert en vermoordt men priesters
en lecken; daar vertrapt men enze Zustcr-
kens; daar vertreedt men de Kerk!
En aan die Mexicaansche honden zendt
het N. V. V., via zijn Internationale, zijn
gelukwenschen; aan dat banditisme betuigt
men zijn sympathie!
Met onzen Heiligen Vader den Paus pro-
testeeren wij uit den grond van onze ar
beiderszielen tegen die onmenscheUjke
Mexicaansche gruweldaden gepleegd op
wcerlooze Katholieken en gericht tegen
Christus' Kerk. (Applaus).
De on- en verkeerd georganiseerde Ka
tholieke arbeiders en bedienden in ons land
zouden wij willen toeroepen: kijkt toch
naar Mexico en gebruikt uw verstand.
Indien de Katholieken van Nederland
en in het nizonder de Katholiek earbeiders
ge enmacht hadden gevormd en zich in
schuldige nalatenheid niet hadden aaneen
gesloten; indien zij gedaan hadden als de
ongeorganiseerden, dan zouden de socialis
ten ook hier wellicht de baas zijn; dan
zou waarschijnlijk een Nederlandsche Cal-
les de practijker. van den Mexicaansche
Hebben overgenomen.
Nu staan we vrij sterk en wii zullen voor
onze vrijheid en rechtvaardigheid vechten
zoo noodig met een vuur, als waarmede de
Nederlandsche zouaven eertijds vochten
voor Paus en Kerk. (Daverend applaus).
Dit beloven wij elkander hier nog eens
plechtig. En dit congres is niet het mins!
een demonstratie van ons onverwoestbaar
willen en streven om onze Katholieke be
ginselen naar vermogen te beleven in alles
en ze ook in het maatschappelijk leven
tof gelding te brengen.
In de overtuiging, dat deze voor ons
groote dag van massale getuigenis daartoe
zal bijdragen, verklaard ik dit congres voor
geopend. (Daverend applaus.)
Vervolgens deelde de voorzitter mede,
dat Z. D. H. Mgr. H. van de Wetering,
Aartsbisschop van Utrecht, wegens een ver
moeiende vormreis in de Drentsche venen
niet aanwezig kon zijn.
Ouder luid applaus werd he tvolgende
lelegra maan Z. D. H. verzonden:
„Namens ongeveer veertig duizend te Nij
megen congresseerende bij het Verbond
aangesloten arbeiders en bedienden, betui
gen wij trouw aan de leiding van het ker-1
kelijk gezag als de beste en eenige waar
borg, dat onze werkzaamheid z,al blijven
strekken tot geestelijk en stoffelijk heil van
den arbeidersstand en daardoor zal bijdra
gen tot de handhaving en uitbreiding van
den christelijken geest in staat en maat
schappij."
(w.g. VAN SCHAIK, Adviseur.
DE BRUYN, Voorzitter.
SCHUTTE, Secretaris.
Bericht van verhindering waren nog in-
gekom envan jhr. mr. Ch. Ruys de Beeren-
brouck en mr. Fr. Teulings, resp. voorzitter
en secretaris der R.-K. Staatspartij; van
baron Van Voorst tot Voorst, voorzitter dei-
Eerste Kamer, dr. Möller e. a.
Nadat het strijdlied van het R.K. Werk
liedenverbond uit volle borst gezongen
was, nam dr. H. A. Poels het woord omlijn
rede uit te 'spreken, getiteld:
„Een tijdig woord aan onze ka-
thc'üeke arbeiders en arbeiders
vrienden".
Dr. LI. A. Poels sprak o.m. als volgt:
Mannen Broeders:
Op onzen eersten Nederlandschen Katho
liekendag, in 1919 te Utrecht, hebben wij
allen gejuicht over de vurige paarden, die
wij destijds overal voor onze wagens had
den; en die ons, naar het scheen, in ge-
strekten draf voortreden naar dat heerlijk
land der echt chiistelijke democratie, wat
raeds onze groote Schaepman als hij zijn
visioenen had en van uit den toren der ka
tholieke Kerk in de toekomst blikte van
verre had zien gloren. Wij allen hebben toen
gejubeld, omdat op dat oogenbhk in alle
rangen en standen, de Nederlandsche Ka
tholieken metterdaad beseltcn, dat hel ging
om een „radicale hervorming van heel de
bestaande maatschappij" dat bet ging
om een „voor den modernen fabrieksarbei
der radicale lotsverbetering" toen, zoo
veel jaren reeds geleden, bij het verschijnen
van Rerum Novarum, op de Kerk van Rome
de groote noodklok werd geluid.
Ja, ik weet 't en te Utrecht zelf werd
het luid verkondigd: indien het Nederland
sche volk niet eerst de ondieren van bloe
dig geweld en revolutie had hooren huilen,
welke destijds uit de krochten van socialis
me en anarchisme in andere landen waren
losgebroken en reeds snuffelend langs
onze eigen grenzen slopen zouden zonder
eenigen twijfel ook toen in Nederland vele
Katholieken nog doof gebleven zijn voor dc
vermanende stemmen hunner priesters. Zoo
lang toch hadden dezen, bij velen geheel
vergeefsch gewezen op den geweldigen
ernst van het verschijnen dier Pauselijke
Encycliek, wier twee eerste cn gewis niet
zonder diepe bijbedoeling vooropgeplaatste
woorden „Rerum Novarum" onwillekeurig
deden denken aan 't inluiden, te Rome
zelf, van een nieuw tijdvak der wereldhis
torie.
Doc-h niettemin, toen wij in 1919 te IJ-
trecht waren, verheugden wij allen ons van
harte, omdat wij dachten, dat nu werkelijk
in plaats van allerlei geliefkoosde schijnma
noeuvres, onverwijld, ook en vooral op so
ciaal-economisch gebied, daden zouden
worden gesteld, die tusschen patroon en
arbeider den voor beiden zoo noodigen en
toen door beiden zoo vur;g gewenschten
vrede brachten. Wij allen hebben toen in
onzen eenvoud oprecht gemeend, dat ein
delijk die metterdaad doortastende en, a]s
het moest. harde maatregelen zouden
getroffen worden, welke, waar een wereld
hervormd moet worden, soms de eenige
zijn, die baten.
Verwonderen mag het ons ^wezenlijk
niet, d.at, nu volgens velen het onweer is
afgedreven, de gevaren van de cene, naar
zij meenen, alleen maar volgens ongeluks
profeten en van uit de verte dreigende
wereldrevolutie op het oogenblik niet meer
den noodigen indruk maken; en dat velen,
die in '19 zoo warm voelden voor allerlei
sociale hervormingsplannen, thans beu zijn
van wat zij nu noemen sociale „Streberei".
Mannen-broeders, laat U door deze ont
goocheling niet ontmoedigen! Het feit, waar
voor wij staan is achteraf bekeken 'n dood
gewoon verschijnsel. Wij hadden het, had
den wii voldoende nagedacht, reeds in ,19
met volkomen zekerheid kunnen voorspellen.
Wij mogen hierbij niet vergeten, dat aan
het oud en welbekend systeem van „baas
in eigen huis", behalve dc bekoring van al
leen heer en meester zijn. vast zat een veel
te teere en veel te groote centen-kwestie,
om de door ons verlangde, zoo diep in het
maatschappelijk leven ingrijpende hervor
ming van de evenzeer ingewikkelde s
wijdvertakte organisr.tie der moderne groot
industrie, in ons goed Nederland bijna zon
der slag ot stoot ir, enkele jaren tot stand
te kunnen zien komen.
Wij hebben te Utrecht ook veel te zeer
vergeten, dat Europa door den wereldoor
log economisch geweldig ontredderd is.
Iets, wat wij dikwijls ook nu nog te veel
uit het oog verliezen, is, dat bovendien
de moderne wereld, met haar ééne wereld
markt. bijna alle groote economische Prö"
blemen internationale problemen zijn ge'
worden; die natuurlijk nooit, door wie dan
ook, in een handomdraaien zijn nn te
lossen.
Tal van patroons, vooral in de zuidelijk®
provinciën van ons land worden op d'f
oogenblik door onze handelspolitiek zs'^s
volkomen lam geslagen, indien wij niet spOe
dig een ministerie krijgen, wat, over de
nieuwe te Rotterdam zelf juist door „Werk
spoor" te bouwen brug, het Nederlandsche
volk weer terugvoert op 'net in den econo-
miscben wirwar der laatste jaren bijsier
geraakt spoor naar werk.
Bovendien laten wij het eerlijk er-
kennen ook onder de echt katholieke en
in hun hart inderdaad sociaal voelende pa
troons zijn er eenigen de laatste jaren, wat
men noemt, kopschuw geworden.
Verschillende dezer zakenmenschen heb
ben blijkbaar, hoezeer dan ook ten onrech
te, den ook thans nog niet geheel verdwe
nen indruk gekregen, dat onze katholiek®
arbeidersorganisatie dreigt te worden een
hun vijandige nieuw opgerichte „zaak" van
gesalarieerde beambten of bestuurders.
Volgens de booze tongen, immers, zoudef.
tal van arbeiders-vrijgestelden, kregen zl'
hun zin, veel minder de bonden voor de
arbeiders laten dienen dan de arbeider'
voor de door „acties" en nog eens „actie5
leden wervende bonden.
Aan deze legende, katholieke mannen van
stavast, moet zoo spoedig mogelijk v°°r
goed de kop worden ingedrukt. Niets 's
meer in staat om, onder de andere standen,
ook onze beste vrienden tegen de ons z°°
dierbare katholieke arbeidersorganisaties op
te zetten, dan het wekken van den schijf-
dat haar leiders, soms voor de meest rV1'
dente economische feiten moedwiliig r'e
oogen sluiten; dat zij zonder ooit eenig1'
waardeering te betuigen voor wat door he'
energiek werken van patroons voor de r"
van vele, ja, zeer vele patroons vergelijken.
We begrijpen dan ook volkomen, dat onder
onzekatholieke arbeiders, die vóór acht
jaren in zoo oprecht blijmoedige stemming
waren, velen de laatste jaren een tijd lang
mismoedig zijn geweest.
Maar, Goddank, de moed zit er weer in!
Zij hebben begrepen, dat wat zij willen
en waarnaar zij blijven streven met alle
kracht die in hen is slechts stap voor
stap bereikt kan worden en zelfs nu nog
bij velen op grooten weerstand stooten moet.
Zij weten echter tevens, dat de hoogste ge
zagdragers der Kerk zelf de vaandels ge
zegend hebben, waarmee zij ten strijde trek
ken voor hun, naar het scheen, in '19 alom
erkende maar thans weer door velen mis
kende rechten. Zij zien in hun gelederen
overal priesters mede trekken, die zich met
hart en ziel gegeven hebben aan de ver
vulling der vooral ook hun in „Rerum Nova
rum" opgelegde levenstaak.
Zeer Zeker, onze katholieke arbeiders
strijden eerst en vooral voor hun eigen rech
ten, voor de rechten van hun gezinnen en
van den zooveel millioenen menschen tel
lenden arbeidersstand; maar zij strijden
daarom niet minder voor dc redding en het
behoud van heel de huidige, tusschen plu
tocratie en bolsjewisme naar af gronden van
gruwelen en ellenden voortgedrongen samen
leving.
Hun strijd is inderdaad een heilige strijd
,God wil Ihet!"
Voor het bereiden van den weg, waarlangs
de katholieke arbeiders eens in triomf den
Christus zullen terugdragen in de Hem on
trouw geworden wereld, wordt gevraagd
naar mannen, die dalen kunnen vullen en
bergen kunnen slechten. Aan het hoofd van
ons Katholiek Werkliedenverbond moeten
vooral thans geen droomers en geen treuze
laars, maar echte leiders slaan: die op tijd
weten aan te pakken.
Mannen-broeders, wilt gij voorkomen, dat
in uw strijd voor lotsverbetering, vroeg of
laat van velen uwer de mismoed zich weer
meester maakt en dat het al te lang moet
duren, -eer gij uw heerlijk doel bereikt
laat dan uw leiders speciaal voor twee din
gen zorgen.
De Katholieke arbeiders moeten grondiger
het karakter der moderne maatschappij,
waarin zij leven, leeren kennen gelijk het
werkelijk is. Zij moeten tevens, willen zij
niet, vooral in onze groote steden en indu-
striedistrictcn worden misleid door dc drog
reden der socialisten, de Katholieke Kerk
altijd zelf en van nabij met eigen oogen blij
ven zien.
Waar het volk het levend contact verliest
met instellingen of personen, die voortdurend
;bloot staan aan als verhaal van algemeen
bekende feiten verkleede lastertaal, daar is
de macht der suggestie eenvoudig onbereken
baar.
Schandelijke leugens.
De Katholieke Kerk, zoo spreken de socia
listen, telt zonder twijfel vele leden, wier
voortlreffelijke hoedanigheden door ieder
een geprezen moeten worden.
Desniettemin, zoo zeggen zij, is én blijft
de Katholieke Krfrk de groote en speciaal
in katholieke streken meest gevaarlijke vij
andin van hen, die, als geen half midden-
eeuwsche of half versufte maar echt moderne
en helder ziende meUschen de kwalen van
hun tijd doorschouwend, het kloek en vast
besluit genomen hebben, om, koste wat het
kost, dc ketenen te verbreken waaraan cle
demon van het kapitalisme den modernen
arbeider heeft vastgeklonken.
Wie strijden wil voor de rechten en belan
gen van den modernen werkman zoo zeg
gen zij wie, waar dan ook, de mouwen
opstroopt, om aan te pakken en een eir.d
te maken aan de heerschende sociale wan
toestanden, stoot voortdurend overal op den
tegenstand der katholieke Kerk.
Nu evenwel, zoo zeggen zij, de katholie
ke bisschoppen en priesters zich overal
gedurig met allerlei dingen op wereldlijk
terrein bemoeien en daarbij voortdurend
den voet dwars zetten aan de socialisten,
wier eenig' doel toch gelijk de socialis
ten zelf reeds zooveel duizenden malen
uitdrukkelijk hebben verklaard de be
vrijding van de arbeidende klasse uit de
klauwen van het kapitalisme is: nu heelt
de Kerk, zoo zeggen zij, het eenvoudig
aan zich zelf te wijten, dat de propagan
disten der moderne arbeidersbeweging de
katholieke arbeiders ontrouw moeten ma
ken aan hun Kerk.
Ziedaar een dier schandelijke leugens,
Welke als onder modern ontwikkelde lie
den alom bekende en erkende feiten, dag
'n dag uit, door de socialisten verkondigd
Worden.
Door de geheimzinnige macht der sug
gestie worden zij ten slotte geslikt i!
zoete koek door allerlei menschen, die i
deze draaiende en woelende en vliegend
Wereld met haar duizenden van hein
en verre als wemelende mieren naar
van de mijnen en fabrieken gaande en kc
jUende industrie-arbeiders, met haar voe'
balvelden en wielerbanen, met haa
schouwburgen en bioscopen het levem
contact met de katholieke Kerk verliezen
°f misschien reeds lang verloren hebben.
Al wonen zij in dezelfde steden en dor-
Pen, tallooze katholieke arbeiders kennen
U'et meer hun priesters. Zij kennen hun
leven, hun werken en streven niet meer.
Over het door Poelhekke zoo schoon be
schreven „Land der Zon" hangt vooral op
die plaatsen, waar de menschen onder den
r°ok van mijnen en fabrieken wonen, een
zware nevel trekt daarbij voortdurend het
door de socialisten uitgezonden geloof en
godsdienst doodend giftgas rond.
Wie gruwt bij de gedachte dat ce mil-
'ioenen door de socialisten reeds geroofde
schapen en lammeren voor goed voor
Christus' schaapstal zouden verloren zijn
wie de millioenen en millioenen nog
tot in bet diepst hunner ziel katholieke
arbeiders ook in dc toekomst voor de Kerk
behouden en nu tevens voor onze katho
lieke arbeidersorganisatie begeesteren wil
behoort, gelijk wij zeiden, vóór alles
zorg te dragen, dat zij onze Moeder, de
bb Kerk, wezenlijk en waarachtig kennen
£ebjk zij is. Zij moeten met hun eigen
°°gen blijven of leeren met hun eigen
°oren blijven of leeren hooren, wat de
Kerk leert, wat zij wil, wat zij doet
Wat.leert de Kerk?
In de bedendaagsche wereld is over het
Leiders wordt verkregen, voortdurend bot- algemeen de afstand tusschen menschen
-- die tot, verschillende, maatschappelijke
standen 'hooren, veel en veel grooter clan
afstand tusschen menschen, die tot ver
schillende, hoe ver ook van elkander wo
nende beschaafde volken hooren.
•staat dan in de huidige wereld de Kerk
'elf zoo ver van den modernen in zijn dorp
weg dingen blijven vragen, waarvan zij zel>
toch moeten weten, dat zij in de gegeven
economische omstandigheden onmogelijk zij";
Nochtans, al zijn hier en daar inderdaa"
dergelijke juist door de beste en trouwste
arbeidersvrienden het meest betreurde f®1"
ten voorgekomen: deze dingen verzinken 'n
het niet, wanneer wjj daarmee de houding
schappelijken stand levenden arbeider, dat
hij haar niet duidelijk genoeg meer ziet? Is
het voor den huidigen werkman dan moei
lijk geworden om te weten, en met volko
men zekerheid te weten, wat de Kerk in
waarheid leert, wat zij wil, wat zij doet?
Neen, Goddank, dat is het niet! Indien
hij slechts niet blijf! ronddolen in den
mist van leugen en laster, door het socia
lisme alom verspreid indien hij slechts
behoort tot die verstandige menschen, die
zich gaarne zooveel mogelijk van alles
persoonlijk overtuigen, eer zij een oordeel
vellen kan hieromtrent ook de mo
derne arbeider zich nog zonder moeite vol
komen zekerheid verschaffen. Zonder lange
en geleerde betoogen, op een heel eenvou
dig manier kan ook hij nog als niet handen
en voeten tasten, dat ook te midden dezer
wereld van plutocratie en roammonisme,
de Katholieke Kerk is en blijft het Rijk
van Christus, waarvan, naar Christus
eigen woord, het eerst en meest sprekend
kenmerk is, dat in Zijn Rijk het Evange
lie, de Blijde Boodschap, wordt verkon
digd aan de zoowel door het bedendaag
sche als door het oude heidendom ver
smade armen."
Wat de priesters leeren, wat de priesters
willen, komt toch ook iedere socialist zon
der eenige moeite met volmaakte zeker
heid te weten, indien hij slechts stil en
ongemerkt, als hij verkiest - in welk land
of stad of dorp dan ook, de overal open
staande katholieke kerken wil binnengaan
en luistert naar de preken en instructies.
Ook voor iederen socialist zal dan zonder
eenige verdere moeite, onomstootelijk
komen vast te staan, hoe om een enkel
voorbeeld te noemen, wat hem speciaal
moei interesseeren het aan de arbeiders
onthouden van een hun rechtvaardig toe
komend loon door de Kerk gebrandmerkt
wordt als een „wraakroepende zonde,"
waarvan reeds de kleine katholieke kinde
ren weten, dat zij qm wraak ten hemel
roept.
Indien hij dikwijls, liefst niet alleen in
eigen land maar ook in vreemde landen en
zelfs in andere werelddeelen, naar katho
lieke kerken gaat en bovendien mis
schien ook nog katholieke lagere en
hoogere onderwijsinstituten wil bezoeken
zal ook de meest verstokte socialist
spoedig tot de ontdekking komen, dat de
Kerk niet enkel met de lippen elk men-
schenkind leert bidden. „Onze Vader die in
de hemelen zijt"; maar dat haar' aller
kostbaarste en juist baar zelf meest dier
bare parel is de haar toevertrouwde en tot
in haar diepste wezen doorgedrongen leer,
dat alle menschen wezenlijk en waarachtig
onderling broeders en zusters, broeders en
zusters tevens van Jezus Christus zijn.
„Wat gij^ aan de minsten der Mijnen
hebt gedaan" goed of kwaad „hebt
gij aan Mij gedaan", die leer op alle toon
aarden en onder alle leerlingen van den
Christus met de meeste voorliefde door
haar verkondigd, is de hartslag zelf van
onze Moeder de H, Kerk.
„Zalig dc armen.... wee de rijken."
Ja ik begrijp, dat rijken in onze kerken
kunnen sidderen! De poort van 't Rijk der
Hemelen zoo blijven in alle talen tot aan
het einde der tijden dc predikers der Blijde
Boodschap van den Christus verkondigen
is voor de rijken wat het oog eener
naald voor een kameelharen scheepstouw
is!
Ziedaar de leer, waarvoor in deze wereld
van bonden en vrijgestelden, de vrijgestel
den der Katholieke Kerk, de priesters,
voortdurend overal propaganda voeren.
Wat doet de Kerk?
Vraagt gij mij nu, wat de Kerk niet
slechts leert en wil, maar wat zij coet?
Zou ik dan in eerste instanlie u niet deze
wedervraag mogen stellen: is die wereld
omvattende propaganda-actie zelf niet
reeds een daad van onzeggelijk groote be-
teekenis?
De tijd ontbreekt natuurlijk om hier in
den breede na te gaan, wat in c'e verschil
lende landen de Kerk op haar eigen ter
reinen heeft tot stand gebracht, speciaal
voor het kleine volk, dat steeds en overal
haar troetelkind is gebleken.
Ik begrijp, dat wie zich door de socia
listen laat begoochelen, slechts oogen heeft
voor wat in het een of ander land, door
den cenen of anderen pr:ester hetzij dan
te goeder of te kwader trouw in waar
heid tegen de arbeidersklasse is misdaan.
Laten wij eens onderstellen, dat zulke be
treurenswaardige gevallen vijf, neen, tien
maal menigvuldiger waren dan zij in wer
kelijkheid zijn. Wat vermocht hun getui
genis dan nóg tegenover een Kerk, die
reeds door haar genoemce wereldomvatten
de en tot in heiligdommen der gewetens
'oordringende propaganda tegen alles wat
ok maar uit de verte op verachting of ver-
'rukking van den kleinen man gelijkt, c'ag
1 dag uit ten aanschouwen van heel de
v.-reld een daad blijft stellen, waardoor
ij alle dergelijke beschuldigingen indien
'en deze tot c'e Kerk zelf wil richten
iet één slag te gruizel slaat?
Voor wie de Kerk ziet gelijk zij in waar
heid is, zijn al die op zich zelf wellicht
soms groote mcnschelijke fouten en ge-
reken, welke ook aan het werk van onze
prie^ ers kleven, slechts molshoopen in een
alpenland.
Neen, de priesters die, ongehuwd om zich
geheel te kunnen geven, bij duizendtallen
Te Nijmegen had gisteren onder enorme
deelname en algemeene belangstelling het
demonstratief Congres plaats van het R. K.
Werkliedenverbond in Nederland.
Holland-Indië door de lucht. In verbant*
met de vertraging, welke de Fokker VU
beeft ondervonden op den terugtocht, wor
den de vliegers Woensdag of Donderdag op
Schiphol terug verwacht.
B. en W. van Amsterdam vragen den ge
meenteraad een crediet voor het doen bou
wen van 50 woningen te Eindhoven, ten
einde daar de werklooze Amsterdamsche
sigarenmakers te werk te stellen.
Verschenen is het voorloopfg verslag der
Tweede Kamer in zake de capitulantenwet.
Het bezoek der Koninklijke Familie aan
Zuid-Limberg.
De ramp van den logger „Theodoor VI
213" waarbij elf mannen verdronken. Het
onderzoek door den raad van de scheep
vaart.
Door onopletlendKei'1 heeft een wagen
bestuurder te 's-Gravenhage een 5-jarig
meisje, ,dat op den trottoirrand zat te spe
len, doodgereden.
De brand bij de Loosduinsche groenfen-
eiling; men taxeert de schade op ongeveer
100.000.
Bij den Indischen Volksraad is een ont
werp ingediend tot wijziging van eenige ar
tikelen van dc Indische Staatsregeling be
treffende de samenstelling van den Raad
van Ned. Indië en den Volksraad.
Te 's-Gravenhage zijn de besprekingen
voortgezet betreffende vereenvoudiging van
het ambachtsonderwijs.
De vlieger Smith, die van San Francisco
naar Honolocloe wilde vliegen, is op het
eiland Molakai (cirka 50 K.M. van Hono-
loeloej neergekomen.
De loondorschers en de wegenbelasting;
verschillende coöperaties worden opgericht.
Op den Rijksstraatweg te Hillegom is gis
terenmiddag een auto bij het uitwijken over
den kop geslagen. Een dame werd gedood,
de vier overige passagiers ernstig gewond.
Onder de gemeente Jaarsveld zijn Zon
dagmiddag drie kinderen bij het baden in
de rivier verdronken.
De onlusten te Weenen. De regeering be-
heerscht de situatie.
Officieel worden 12 dooden en 119 ge
wonden opgegeven; van andere zijde 68
dooden en 700 gewonden.
Parker Gilbert over de uilvoering van het
vredesverdrag.
Barometerstand 9 uur v.m.; 763. Achteruit.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden, opgestoken om 9.40.
Hoogste barometerstand 767 m.M. te Stor-
noway.
Laagste barometerstand 736,8 te Breslau.
Aanvankelijk nog matige N.W. later tij
delijk afnemende cn veranderlijke wind,
zwaar bewolkt of betrokken, aanvankelijk
nog eenige regen, weinig verandering in
temperatuur.
naar verre vreemde landen gaan, om craar
aan soms wilde en barbaarsche volken de
speciaal voor armen en ongelukkige Blijde
Boodschap van den Christus te verkondigen,
kunnen voorwaar in hun eigen land geen
handlangers van uitzuigers en verdrukkers
zijn!
De vooral in Europeesche landen ontel
bare katholieke instellingen en gestichten
of stad wel wonenden, doch in zijn maat-
