Brieven uit Indië.
Be viering van den Feestdag
van Onze Lieve Vrouw
ten Hemelopneming.
PIJLTJES
STADSNIEUWS.
Vrijdag 12 Augustus 1927
51ste Jaargang No. 16626
Aaragjg^e moet, op str&gge -van verlies van alle recMen, geschieden uiterlijk, driemaal vier en twintig uren na hei ongeval
Dit nummer bestaat uit 10 bladzijden - Eerste Blad
VOOR DEN SOCIALEN
VREDE.
IV.
Een gevaarlijk electrisch net?
Agenda
13 Augustus
MET DE ZIEKEN NAAR
LOURDES.
J. J. VVEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10
Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht
DE HERDENKINGSFEESTEN
TE BEVERWIJK.
Akte-examen Middelbaar Onderwiis
in de Lichamelijke Oefening
te Haarlem.
De abonnementsprijs bedraagt voo»
Haarlem en Agentschappen:
Per week j 0 25
Per kwaartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bi'
Vooruitbetaling 3 5s
Bureaux: NASSAULAAN 49
Telefoon No. 13866 (3 lijnem
Poetrekeinins} Nr 5970
Advertenliën 35 ets. per regel.
Vraag- en aanbod-advertenties 1-4
regels 60 ct. per plaatsing; elka
regel meer 15 ct„ bij vooruitbetaling
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling 60 ct.
per regel.
Bij contract belangrijke korting.
^enbor^val°enC'ver'-eVeZr1^nv^re^e!feHie verireke"nSsY°orw?arden f Jïfïfifl - Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7Rfl w bÜ een ongeval met f O Ril bij verlies van een hand, f fl7C bij verlies van een f Efi bij'n breuk van f t f) bijverliesv.ee»
«gen ongevatten verzekerd voor een der volgende uitkeenngen I ÓUUU. verlies van belde arden, beide beenen of beide oogén; I /3U." doodelijken afloopI een voet of een oog; I 1Z3.' duim of wijsvinger- 3U beer. of arm; I andere vinger.
lieke scholen voor jongens zijn er, dat er
spoedig meerdere volgen!
Bij de behandeling van de Begrooting
heeft o.a. de heer Zuyderhoff het volgende
verklaard: „Ik zeide zooeven dat ik het
dochtertje van den taxichauffeur, die
spreker's hulp verzocht voor de opleiding
van zijn kinderen geplaatst heb gekregen
op een zéér goede Katholieke school. Ik
vrees dat dit de verontwaardiging zal op
wekken van een der geachte vorige spre
kers, den heer Stokvisch (Indisch Sociaal
Democraat), van wien ik al weder heb ge
hoord de klaroen van den schoolstrijd. Ook
hier zijn leuze en practijk dikwijls met
elkaar in strijd. Zeker, het confessioneel
onderwijs is óók ingesteld op een leuze,
Meester Cornells, 12 Juli 1927
UIT DE EERSTE ZITTING VAN DEN
NIEUWEN VOLKSRAAD.
De eerste dag van de zitting van den nieu
wen Volksraad met zijn vergroot aantal le
den, was gewijd aan de verkiezing van de
plaatsvervangende voorzitters. De eerste
plaatsvervangende voorzitter wordt gekozen
uit de Inlandsche leden, terwijl als tweede
een Europeaan gekozen wordt.
Gedurende de vorige driejarige periode
neelt h». Katholieke lid Dr. Schmutzer deze 'maar de praktijk heeft toch bewezen dat dit
plaats vervuld. De toenmalige keuze imoet j onderwijs buitengewoon goed is; en wanneer
-— en zeer terecht volgens de persoon- 'de sociaal-democratische partij hier erin kon
iijke waardeering geschied zijn. Deze keer slagen zich ook eens op sociaal en econo-
zou ciit echter anders worden, het werd nu misch gebied te bewegen en óók in andere
een kwestie van politiek. Reeds voor de richting het vertrouwen te winnen en óók
verkiezingen liep in de wandelgangen het scholen^ zou gaan oprichten, zou ik gaarne
gerucht dat het I. E. V. (Indisch Europeesch bereid zijn datzelfde vertrouwen ook aan die
Verbond), de H. E. B. (de Politiek Econo- scholen te geven, als ze goed waren. Maar,
if'jj ®onc^ e" Chineescbe leden, zich met dat schenken van vertrouwen moet ik
hadden verbonden tol een „bloc", alsook toch een weinig voorzichtig zijn, want ik wil
dat de heer Dr. Schmutzer „gewipt" zou j er hier op wüzcn dat in de vorige zitting
woj-den, zulks wegens de veranderde en 'de heer Stokvisch in zijn schoolstrijd als
minder goede verstandhouding tusschen de ik het zoo eens noemen mag zeer nadruk-
,e Indische Katholieke Partij) en kelijk er op heeft gewezen: die scholen van
ui i w?."<e veranderde verhouding de confessioneelen zijn goed, maar het gaat
gebleken is tijdens de laatste gemeente- bij hen niet alleen om dat onderwijs, het
raadsverkiezingen. - 1 gaat er om de leerlingen te doortrekken van
Natuurlijk heeft het I. E. V. zulk een op- den zuurdesem der religie. Men kan daar-
zet ontkend.
Doch feilen zijn:
Dat het „bloc" zich zonder meer gedu-
i - .-.if.
over denken zooals men wil. Ik ben niet reli
gieus, ik ben bij geen enkele confessioneele
partij aangesloten, maar toch lijkt mij dien
rende de verkiezingen heeft aangemeld, en zuurdeesem -Ier religie een buitengewoon
Hr- Schmutzer gewipt is. hoofd- goed bestanddeel, waartegen zeker in het al-
zakelijk door toedoen van het 1. E. V.
De samenstelling van het „Bloc" doet al
aanstonds minstens genomen hoogst eigen
aardig aan: het I. E. V., grootendcels "be
staande uit Indo-Europeanen, waarbij
vooral de kleine ambtenaren het grootst in
aantal zijn, samengaande met de vertegen-
woordigers van het grootkapitaal en de Chi-
neezsn, die ook daartoe gerekend mogen
worden. Deze een „bloc" vormde groepen
zullen, dunkt mij, nogal eens in conflict ko
men bij de behandeling van ieders bijzon
dere belangen.
De houding van het J. E. V. doet mij wel
eenigszins denken aan spelen met vuur. Im
mers, een zeer groot deel van de leden van
gemeen belang geen bezwaar kan bestaan;
terwijl, wanneer er scholen mochten be
staan. doortrokken van den zuu-deesem der
politiek, ik zou vreezen, dat ik mijn voor
keur steeds zou moeten geven aan die con
fessioneele scholen met dien religieusen
zuurdeesem."
Wat de karaktervorming betreft op In
landsche scholen, zou het geen aanbeveling
verdienen om allereerst eens te beginnen om
woorden te vinden of te maken, die, voor
zoover ik weet, niet bestaan in de Inland
sche talen, voor de begrippen: karaktervast
heid, oprechtheid, hulpvaardigheid, plicht en
plichtbesef, dankbaarheid en meer derge
lijke? Het is allernoodzakelijkst dat deze
dat Verbond zijn Katholieken, of staan ten-tnet !s het Xr
minste als 'zoodanic te hoek. Zal die dr^.e begrippen den longen In ander het aller
minste als zoodanig te boek. Zal die groote
groep van Katholieke leden het lijdelijk aan
zien, dat hun partij zich schrap zet tegen
over de I. K. P.? Mij dunkt van niet. Zoo
lang beide partijen samenwerkten op veler
lei gebied, v/as het aanetnelijk dat vele
Indo-Katholieken deel uitmaakten van die
partij; Of dit echter zoo zal blijven meen ik
sterk te moeten betwijfelen, want, ten eer
ste heeft het I. E. V. zich thans tegenover
de I. K. P. gesteld, iets wat een goed Ka
tholiek niet langer toestaat lid van zulk een
partij te biijven: ten tweede behartigt de
I. K. P. toch ook evenzeer de goede rech
ten van de Indo-Europeanen als het I. E.
V. Waarom zou men dan lid blijven van een
verbond dat zich schrap stelt tegenover ge-
loofsgenooten? Dit zal. volgens mijn beschei
den meening, het I. E. V. niet versterken,
•wél echter de I. K. P. Daar staat natuurlijk
tegenover, dat de I. K. P. dikwijls voor een
moeilijke positie zal komen te staan. Door
dat de I. K. P. slechts drie leden in dezen
vergrooten Volksraad telt, staat zij natuur
lijk niet zoo sterk tegenover het „bloc",
al heeft zij ook alle andere kleine partij
tjes mèt zich.
Maar, op den duur konden de bordjes wel
eens verhangen worden en wie weet wat
een vólgende Volksraad verkiezing nog voor
verrassingen zal brengen. De Katholieken in
Indië beginnen wakker te worden. Er is
„verzamelen" geblazen! Het Katholieke
leven bloeit sterk op, en het aantal Katho
lieken in Indië groeit met den dag, vooral
ook doordat het vereenigingsleven steeds
eerst bijgebracht worden. (Ik vergat nog het
woord betrouwbaarheidl. Al deze begrippen
zijn in bedroevend weinig gevallen aanwezig.
Het onderwijs, zooals dit thans gegeven
wordt, benast geheel, evenals het onderwijs
van den Koran, op mechanisch van buiten
leeren, zonder den waren zin te begrijpen.
Men bemerkt zulks dagelijks in den omgang
met overigens zeer ontwikkelde Inlanders.
Om een voorbeeld aan te halen: was een
ontwikkeld Inlander, met wien ik een paar
jaren heb samengewerkt, redacteur van een
Nederlandsch Indisch groot dagblad, waar
aan hij een tiental jaren verbonden was na
met succes de 5-jarige H. B. S, doorloopen
ie hebben, ten hoogste verontwaardigd toen
ik hem, op zijn vraag om twee kolom copie
extra, antwoordde: „Ik heb ze op het oogen-
blik nog niet, wacht een half uurtje, want ik
•kan ze zoo maar niet uit de mouw schud
den." Ziin verontwaardiging betrof spec'aa!
de laatste zinsnede. „Zulke aardigheden
moet u maar voor u houden, die accepteer
ik .net van u," antwoordde hij, waardoor hij
duidelijk bewee<- volstrekt niet te begrijpen
wat ik zeide. Tóch is hij een tamelijk ont
wikkeld man. Hij was daar weken lang hoos
om! Een kleine aardigheid verstaan zij niet,
zij begrijpen den zin daarvan niet.
Ook is er door den heer Stokvis in den
Vo'.kerraad het oude stokoaa-dje weer eens
van stal gehaald: „Het doel heiligt de midde
len bij de Katholieken", hetwelk door de
Katholieke fractie op zeer pittige wijze werd
weerlegd. Zoo werd o.a. den heer Stokvis
meer Katholieken tot hun "plicht brengt en duizend gulden aangeboden als hii in staat
i-.r- x i zoii 7iin om te bewiizen dat een Koomscn-
er tegenwoordig niet zooveel zedelijke moed
meer noodig is om het Katholieke geloof
openlijk te belijden. Men ziet dit voor den
dag treden van de Katholieken alleen reeds,
als men eens met kerkbezoek op Zondag
eens vergelijkt met dat van slechts enkele
jaren geleden. Hier, te Meester Cornelis,
waar men, slechts twee jaren geleden op
Zondag bijna kon schijfschieten in de kerk,
is diezelfde kerk nu in beide H. Missen
stevig bezet, ja zelfs in het Lof, waar vroe
ger bijna niemand kwam, begint nu al aar
dig toeloop te komen. En de propaganda
voor dc I. K. P. verricht flink werk. Waren
de Meester Cornelis verleden jaar slechts
28 kiesgerechtigden lid van de afdceling van
de I. K. P., thans zijn er reeds ver over de
honderd vijftig! Het is nog lang niet genoeg,
maar er wordt ook met frisschen moed en
nieuwen ijver voor gewerkt, en vóór wij een
jaar verder zijn, hopen wij het aantal leden
wel tot over de twee honderd te brengen.
Als men dan nagaat dat er bij de gemeente
raadsverkiezingen slechts ongeveer een goe
de drie honderd stemmen uitgebracht wor
den, dan ziet men wat zulk een succes be-
teekend.
Op Maandag 20 Juni, kwam de Begroo
ting aan de orde.
Daarbij zijn yele stemmen opgegaan voor
„Meer onderwijs, steeds meer onderwijs!"
Het Katholiek Volksraadslid, de heer ten
Berge, heeft daarbij zeer juist opgemerkt,
dat „van sport en handenarbeid weinig in
vloed ten goede is gebleken, eerder het te
gendeel. „En, dat de dessa (dorps-)onderwij-
zer beter opgeleid moet worden, speciaal
wat karaktervorming betreft."
Wat het eerste betreft, en in verband
daarmede ook het tweede, karaktervorming,
elementair onderwijs en vakonderwijs zijn
drie zaken, die meer aandacht verdienen.
Maar, hoe wil men karaktervorming ver
wachten als men ziet, dat bij onlusten zoo
als die voorkomen, het steeds blijkt, dat
onderwijzers juist de hoofdleiders van der
gelijke onk'Men zi'n? En van (ie pl'arnood-
zakelijkste dingen is daarom, dat alle roode
elementen u't het onderwijzerskorps ge
weerd worden en er uit gehaald, zoowel uit
het Inlandsche als uit het Europeesche on-
derwüzerskorps. En daar wordt nog veel te
weinig acht op geslegen. Men behoeft helaas
slechts een groep onderwijzers, en ook
leeraren, bij e .ao te zien ep hen t j hoo-
ren spreken, om de overtuiging te krijgen,
dat er onder hen vele roode, fel roode ele
menten schuilen. Kan men dan betere resul
taten verwachten? Hel is nog niet zoo héél
zou zijn om te bewijzen dat een
Kathoiiek pastoor dit gezegd zou hebben,
zooais die heer beweerde. Dit oaard wordt
altijd weer opnieuw van stal gehaald: het is
ook zulk een verheffend strijdmiddel!
K. I. P.
De derde dag brengt een waardig slot.
De derde dag van de Sociale Studieweek
te Rolduc zette in zooverre minder
gunstig in, dat sommigen onder ons een
beetje slaperig waren. Niet van 't bier in de
speelzaal en ook niet van de speeches, waarop
we daar vergast werden, maar van een snork-
partij in het Torentje, waar onze groep
logeerde. Ai mij, als ik daar nog aan denk
Aan de irriteerende dithyrambe van den
inaividualistischen gorgelaar hebben we na
tuurlijk solidair een einde gemaakt, met de
paardemiddelen die daartoe plegen gebe
zigd te worden; maar het was werken
We kwamen daardoor wat slaap te kort,
edoch een stevig lied en een dito ontbijt
brachten ons weer op dreef. D:t laatste was
wel noodig, want wat Pref. Kors ons te
hooren gaf, eischte de volledige werking
onzer hersenen. Ik heb zelden een geïmpro
viseerd betoog gehoord, dat zoo fijn gefor
muleerd en zoo sluitend was als dat van deze
ochtendles. Het is om zijn geslotenheid on
mogelijk verkort weer te geven en ik zal
mij daarom bepalen tot enkele interessante
grepen.
Na de stelling ontwikkeld te hebben, dat
het individueele belang gesubordineerd is
aan het algemeene belang, zegt Prof. Kors,
dat het privaat bezit niet is een
instituut van primair, maar slechts van
se u idair belang, daar het moet wijken voor
het sociale (algemeene) belang, dat primair
is. Immers de goederen dezer wereld zijn
uitteraard aan het menschdom als geheel
gegeven. Om echter den vrede onder de
menscheu te bewaren, om den prikkel tot
waardigheid van staat of stand uitgaat, moet
aan den armen worden gegeven.
Het gebruik der goederen is dus niet
onbeperkt. Grootgrondbezit heeft daarom,
om een voorbeeld te noemen, geen reden-van
bestaan, wanneer meer bestaansmiddelen
noodig zijn. En de gemeenschap heeft daar
om ook recht op het privaat bezit, indien
het algemeen belang dit eischt.
Bij de toepassing van dit beginsel moeten
echter twee deugden elkaar helpen: de
rechtvaardigheid en de naastenliefde. De
rechtvaardigheid vraagt om het overtollige
aan de gemeenschap terug te geven (let wel:
terug te geven, omdat de menschen oor
spronkelijk collectief bezitten), terwijl de
naastenliefde bepalend aangeeft, wat de
rechtvaardigheid niet precies kan aangeven.
Bij beide deugden is een wisselwerking:
recht vraagt liefde, maar ook liefde vraagt
recht.
Na een interessant betoog over het gezag
in het algemeen en dat in de onderneming
in 't bizonder, volgde een fijne analyse van
den arbeid. Velen meenen, dat de arbeid
voor den mensch een straf is als gevolg vöor
de erfzonde. Dit is een dwaling. Ook in het
paradijs was arbeid, al had hij een- ander
karakter, want de arbeid was daar geen
last, maar een lust. Volgens St. Thomas
heefi de mensch zijne geestelijke en lichame
lijke vermogens niet ontvangen om er niets
mee te doen, maar om ze in werking te
stellen. Arbeid ligt geheel in zijne natuur.
Hieruit volgt, dat arbeid, in zich beschouwd,
nooit verlagen kan, wel echter door de voor
waarden, waaronder hij plaats heeft.
Hoe moet de waarde van den arbeid
worden afgemeten? We hebben hier het
probleem van den modernen tijd. Naar
Thoma's leer moet die waarde worden ge
meten naar de behoeften van den volmaak
ten mensch, d.w.z. van het individu, dat de
roepstem der natuur volgt tot behoud van
de soort m.a.w. naar de behoeften van het
gezin. Het arbeidsloon moet dus familieloon
zijn. Welke familie: van twee of van twintig
kinderen Geen van beide. De grootte der
familie moet gerekend worden naar het ge
middelde, dat onder natuurlijke voorwaar
den is tot stand gekomen, niet dus onder
gebruikmaking van b.v. N. Malthusiaansche
middelen.
De hoogte van het loon vindt hare bepa
ling in het product van den arbeid. Dat pro
duct kan zijn stoffelijk of geestelijk cf beide
gecombineerd, zooals in de kunst. Het is de
waarde van het product, welke den mensch
in een hoogeren of lageren stand plaatst.
En, aangezien een geestelijk product een
hoogere waarde heeft dan een stoffelijk, is
de stand van den handenarbeider lager
dan die van den hoofdarbeider.
Op een vraag, door een arbeider gesteld,
of een ondernemer, die overtollige middelen
bezit, verplicht is te zorgen voor zijne ar
beiders, wanneer zij werkloos zijn, ant
woordt Prof. Kors, dat in het algemeen dfe
werkgever het overtollige moet geven aan
hen, die bij hem dienen en, ingeval van uiter
sten nood, zelfs ook van het niet-overtollige.
Waaruit zou volgen, dat bij een naaml.
vennootschap de reserves in aanmerking
zouden komen voor uitkeering van werk-
loozensteun.
Ziedaar de meest sprekende deelen van
het betoog, dat. ofschoon het scherpe op
lettendheid eischte, bij iedereen schijnt ge
pakt te hebben; getuige de diepe stilte, die er
heerschte en het meer dan gewone applaus,
dat erop volgde, en dat stormachtig herhaald
werd, toen de voorzitter den spreker uit-
noodigde het gesprokene in druk te doen
verschijnen.
Als Prof. Kors tot dit laatste besluit, kan
ik iederen werkgever en arbeider raden, zich
deze monographie aan te schaffen. Het zal
velen de oogen openen.
Na het Strijdlied van Verhoeven gezongen
te hebben, kregen we pastoor Souren uit
Maastricht te hooren over de beteekenis
van den Katholieken godsdienst voor de
beschaving en het geluk van den mensch.
Onze tegenstanders breken het Christen
dom zoo gaarne af met het steeds terugkee-
rende verwijt: zie, hoe de wereld geworden
is onder het Christendom! Dit verwijt is
absurd, omdat de verwording der wereld
niet ontstaan is door toepassing van de
Christelijke beginselen, maar juist door de
negeering ervan; nog erger, door formeele
bestrijding en zelfs vervolging van het
Christendom. Indien zij, die Christen heeten,
het.ook in der daad waren, dan zou de wereld
er heel anders uitzien.
Maar, al hebben onze tegenstanders on
gelijk, verklaren kan men hunne houding in
zooverre, dat zij het Christendom afmeten
naar hen, die er slechts den naam van voeren,
maar in strijd niet de leer handelen. Die
Christenen laden daardoor een schrikkelijke
verantwoordelijkheid op zich.
Als daarin eens verbetering kwam, wat
zou er dan enorm veel gewonnen zijn!
Wij moeten terug naar Christus' gebod:
zoekt eerst het Rijk Gods en zijne gerech
tigheid. Waar dit wordt opgevolgd, is geen
plaats voor zelfzucht en zijn alle hinderpalen
weggenomen voor een gelukkig en tevreden
bestaan op aarde.
Door het geheele Evangelie is de groote
gemeenschapsgedachte geweven. Zoodra de
ze in het organisme der volkeren is inge
groeid, dan kunnen de belangen der klassen
niet met elkander in strijd komen; dan is de
weg tot overeenstemming gebaand, die leidt
tot welvaart en vrede.
Dc leiding heeft er goed aan gedaan om
voor de slotles iemand te kiezen van het ge
halte en de kracht van den Valkenburgschen
kapelaan Dr. Feron. Mijn hemel, wat een
gloed en welsprekendheid bezit deze jeug
dige priester! Hij heeft zijn menschen van
het begin tot het einde, zonder een enkel
oogenblik van verslapping of Zelfs weife-
brek aan constante bestaanszekerheid en
daardoor aan tevredenheid onder het volk;
een gebrek aan gelijkheid van godsdienst;
een groot gebrek aan eenvoud.
Limburg wordt steeds meer een industrie
gebied en daardoor meer onderhevig aan de
wisselvalligheden van de conjunctuur. Als
gevolg materialistische levensopvattingen en
ontevredenheid, waarin veel lauw geloof ver
gaan zal.
Limburg zal meer en meer een mengeling
van gezindten herbergen. Verdwijnen zal
dan de apologetische kracht der eenheid en
de gevaarlijke invloed van vreemde confes
sies. Ook hierdoor zullen vele zwakke broe
ders verdwalen.
Limburg zal steeds meer steden en minder
dorpen tellen. Stedelijke praal en genot
zucht zullen dus de plaats innemen van den
alouden landelijken eenvoud. De begeerlijk
heid des vleesches, de begeerlijkheid der
oogen en de hoovaardij des levens zullen veel
zielevrede, veel reinheid, veel geloof ver
stikken.
Zeg niet, dat ik overdrijf, waarschuwde de
.spreker zijn toehoorders het beeld, dat ik
u hier ophang, is dat van het kolengebied
in België en Duitschland, waar niet meer dan
20 der menschen voor het geloof behou
den zijn.
Is ef dan geen redding mogelijk? Neen,
tenzij Verschillende dingen tijdig gebeuren
le levensverdieping door meer kennis van het
geloof en meer religieuse wilskracht2e een
inniger eenheid in onze gelederen 3e een
scherper isolement tegenover de anders
denkenden 4e. de jeugd in onze handen door
eigen scholen en jeugdorganisaties onder
een leiding, die de kunst verstaat belangstel
ling te wekken voor de bovennatuurlijke
dingen,
Dr. Poels meende in zijn dankwoord „zijn
jeugdigen vriend" te moeten waarschuwen
voor pessimisme. Goddank is in Limburg,
door de wijze voorzienigheid van ons episco
paat, tijdig ingegrepen. Ik zie.de zaken niet
zoo donker 'in, zei hij met het vuur van zijn
ondoofbaar optimisme. En wie weet, voegde
hij er aan toe, of de Voorzienigheid aan Lim
burg niet de taak heeft toebedeeld voor de
Belgische Kempen en voor het Duitsche
mijngebied een voorbeeld te zijn, opdat zij
gered worden voor algeheelen ondergang
De voorzitter had hierna nog vele bedank
jes uit te deelen aan Rolduc in de eerste
plaats, aan de sprekers, die met zooveel suc
ces waren opgetreden, aan de hooge oomes,
die aan deze studieweek een bizonder cachet
hadden verleend door hun tegenwoordig
heid hij memoreerde speciaal Jhr. Ruys
de Beerenbrouck, minister Waszink en Prof.
Brom, aan de arbeidersleiders, de arbei
ders, de overige belangstellenden, enz. enz.
Het spreekt, dat Dr. Poels woorden van
dank ontving voor zijne leiding. Die leidina
was uitmuntend en aan haar hebben we voor
een goed déél het succes dezer derde Lim-
burgsche Sociale Studieweek te danken.
En nu wil ik nog even in 't kort mijn eind
indruk formuleeren.
Er wordt in die sociale retraites, zooals
men de studieweken is gaan noemen, be
langrijk werk verricht; dat staat voor mij
vast. Wc krijgen er les in den socialen Kate-
chismus, die o zoo weinigen nog kennen.
En we krijgen die les van de allerkundigsten
en zoo fundamenteel mogelijk.
Dat die lessen noodig zijn, zal iedereen
begrijpen, die weet hoevelen in onze kringen
nog averechtschc begrippen hebben omtrent
de leerstellingen, die het gevaarlijkst voor
ons zijn: het liberalisme en het socialisme;
en ook hoe weinigen iets afweten van het
stelsel, dat we allen moeten aanhangen: het
solidarisme.
In de 9 lessen, welke wij nu gehad hebben
is hierover ampel en breed gesproken en ik
ben overtuigd, dat van de 270 cursisten er
niemand zal zijn, die in die leerstellingen nu
niet behoorlijk geconfijt is. Die cursisten
worden ieder voor zich, de een meer, de ander
minder, propagandisten voor de ware op
vattingen en zoo zal het zaad, dat hier ge
strooid wordt, met den wind meegevoerd
worden en overal wortel schieten.
Eén ding viel mij op dat ik zoo weinig
werkgevers zag te Rolduc. Hebben zij niets
te leeren Weten zij zich vrij van de smetten
van het economisch liberalisme en passen
zij het Christelijk solidarisme reeds toe?
Na een dergelijke sociale retraite wordt
men eerst recht gewaar, hoe ver de wereld
nog verwijderd is van de toepassing van het
Christendom in het welvaartsleven en hoe
bitter noodig het is, dat ieder jaar opnieuw
de sociale missie wordt gepredikt. Men wordt
er ook gewaar, hoe noodig het was, dat wij
te Nijmegen een Katholieke universiteit op
richtten en hoe goed ons episcopaat zag, toen
het de Tilburgsche Handelshoogeschool heeft
voorbereid.
Alleen vraag ik mij dit af: moet die sociale
missie alleen maar te Rolduc gepredikt wor
den? De toeloop naar dit nieuwe Mekka
zal ten slotte zóó groot worden, dat menschen
zullen moeten worden afgewezen en dat zou
jammer zijn. Laat men daarom in 't Noorden
het voorbeeld van Limburg volgen. Er zal
belangstelling genoeg zijn, want reeds nu
komen meerdere Noordelingen naar Rol
duc.
Wie met dit denkbeeld sympathiseert,
gelieve mij dit via de redactie van dit blad
te kennen te geven.
V.
lang geleden dat ik soms met cenige leeraren arbeid te geven en om de goelïren goed teli ng» kunnen vasthouden en aan het slot
in gezelschap kwam, en dan vroeg ik mijzelf beheeren, was het privaat bezit noodig en
herhaaldelijk met argst cn^ vrees af: „Moet worden de goederen dus onder de menschen
ik mijn jongens aan dergelijke menschen toe- veTC)eeld
vertrouwen voor hun opleiding, juist in een De ~enschen be/ieeren dus de goederen,
tijd, dat die jongens in de gevaamjksle j n*
i i l i Daaruit volst, dat hetgeen overtollig is voor
periode verkeer- iJ^nroro nu oo t -
brooclnooozakclijk dat wij racer, steeds vneer individu, toebchooit aan degenen, die
Katholieke scholen hier krijgen Het begin is gee.n goederen bezitten: de armen. Vandaar
er, Goddank, de eerste Middelbare Katho-dat Thomas van Aquino zegt: wat boven de
slot klonk een applaus, dat meer van een
ovatie had. Van dezen zieleherder mag Lim
burg nog veel hopen, als God hem het leven
laat- Want hij electrizeert zijn toehoorders.
Dr. Feron had tot taak een blik op Lim
burgs toekomst te werpen. Laat ik er alleen
van zeggen, dat hij er zwarte schaduwplek
ken op zag. Enkele noemde hij: een groot ge
Verleden week zou een dienstbode te
Bloemendaal een antenne, d e door het on-
weer onklaar was geworden, in orde maken
en klom daarvoor op het plat van de keu
ken. Daarboven hingen draden van het
electrisch net en zoo laag, dat de dienst
bode daarmede in aanraking kwam en op
gevoelige wijze geëlectriseerd werd. Dat zij
het er zoo ongedeerd afbracht, mag een
geluk heeten. Op klachten, dat de draden
op het betreffende punt te laag hangen,
werd door de directie van het P. E. N.
geantwoord dat dit te wijten was aan de
bewoners zelf, omdat het plat was opge
trokken na het spannen der draden en
deze daardoor dus naar verhouding te laag
kwamen te hangen. Hiertegenover wordt
opgemerkt door de bewoners, dat de di
rectie reeds herhaaldelijk op het gevaar
opmerkzaam is gemaakt, dat er ook wel
verbeteringen zijn aangebracht, doch onvol
doende. Wat er van zij, Maandag j.l. hebben
werklieden alle draden van h-et balcon van
het opgetrokken huis verwijderd en zoo
doende bet gevaar weggenomen.
Dat is één geval. Ecnige jaren geleden
werd te Assendelft bij een fabriek een
schilder, die daar aan het wirk was, door
aanraking met den electrischen draad ge
dood. Beweerd werd, dat de isoleering van
het net daar Ier plaatse onvoldoende en
dit de oorzaak van het ongeval was. Het
bedrijf ontkende zulks. Eenigen tijd later
waren er verbeteringen aangebracht.
Eenige jaren geleden sloeg te Velsen-
Driehuis door storm of onweer wij we
ten het niet meer een telegraafdraad
stuk, kwam over den openbaren weg te
hangen en stond onder electrischen stroom
omdat die draad in aanraking kwam met
het bovengrondsch net van het P. E. N. Een
fietser k,wam or langs en werd door den
electrisch geladen draad gedood. Sindsdien
is het bovengrondsch net in een onder-
grondsch veranderd.
Uit deze enkele, bekend geworden feiten
blijkt wel, dat er aan de veiligheid van het
electrisch net nog wel wat verbeterd zou
kunnen worden en dat een grondig onder
zoek, waar verbeteringen zijn aan te bren
gen, zeer gewenscht is. Wij weten wel dat
in den oorlogs- en crisistijd vele werkzaap-
heden provisorisch zijn gemaakt, maar het
wordt tiid om d;en toestand langzamerhand
te liquidceren. Veiligheid moet vóór alles
gaan; ook vóór zuinigheid.
Sociëteit „St. Bavo" Gewone zittingen
7 uur Geel-Wit 5 uur,
St. Jozefsgezellengebouw, Jansstraat 59,
Geopend van 8 tot 10 uur.
R. K. M'lstairenvcreemgi'ng Zoetestraat
14. S. K. V. V. „Victrix" 7 uur.
Met de „Helena Maria" naar Marken,
Vertrek naar het Kagermeer en Warmond
om 1.30 vanaf den Koudenhorn.
Zondag om 2 uur vanaf het Z. B. Spaarnc
bij Haarl. Dagblad.
BESLUIT.
Zoo behoort dan de 33e Nat. Ned. Bede-
vaart naar Lourdes, weer tot het verleden
en met voldoening mogen wij terugzien op
deze voor ons en onze zieken, zoo heerlijke
dagen.
Toch, al zijn wij dankbaar gestemd voor
hetgeen door onze zieken is gedaan, toch is
het ons een behoefte geworaen om te
trachten voor hen, die geheel op onze hulp
zijn aangewezen, nog meer te bereiken.
Is ons werk voor de afgeloopen' bede
vaart gedaan, de 34c Bedevaart vraagt nu
reeds onze aandacht en voorbereiding, op
dat wij als de tijd daar is, klaar zijn om
eiken zieke te kunnen helpen.
Hoe moeten wii dat doen?
Het was ons dit iaar niet mogelijk, om
meer dan viif patiënten mede te nemen
vanuit den Kring Haarlem ofschoon tien
tallen zieken en velen reeds inren
hunkerend uitzagen of ook zij niet mede
konclcn naar het genadeoord „Lourdes
I.ourdes! O heerlijk woord,
Woord van troost en hope voor den zieke
Welk een leed moet het hun dan doen,
wanneer zij bericht krijgen, dat er geen
plaats meer is ora hen mede te nemen in
den ziekentrein, of dat er geen geld genoeg
aanwezig is om het ontbrekende der reis
koeten aan te vullen.
Hebt gij, die misschien in den geest door
'iet lezen der „Lourdes"-stukjes in deze
courant, de gansche reis hebt medegemaakt
of wel opnieuw hebt belee'd, u wel eens
ingedacht het groote verdriet, het smarte
lijk lijden, dat deze teleurstelling bij onze
zieken moet veroorzaken?
Is het dan niet heerlijk, dat wii hun da-
leed kunnen besparen door hen metterdaad,
maar óók financieel te steunen, door ons
t© verbinden Je zwaarst© kosten, nl. het
transport naar Roosendaal en de zorg daar-
vont op ons te nemen.
Tot dit doel is het. dat zich een comité
heeft gevormd, dat wil trachten voor Haar
lem eii Omstreken te komen tot het op
richten van zulk een ziekentransportafdee-
ling.
Wat kunt gij daarvoor doen?
Ie. Aan een van onderstaande adressen
uw instemming voor dit doel betuigen en
ons uw adres op geven.
2e._ U verbinden tot een vaste bijdrage
waardoor onze kosten voor transport naar
Roosendaal kunnen bestreden en een bij
drage in de reiskosten naar Lourdes even
tueel kan gegeven worden.
3e. Door uw persoon of uw auto ter
onzer beschikking te stellen, wanneer de
dagen van vertrek naar, en terugkeer van
Lourdes, zijn aangebroken.
Mochten er lezers zijn, die zich niet wil
len verhinden tot een of ander, doch wel
een gift in eens willen doen, zoo zullen deze
ook gaarne door ons in ontvangst genomen
worden.
Reeds mochten wii van den hoogeerw.
Deken J. J. Graaf, Jhr. Mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck en niet in bet minst van den
directeur der ziekenverpleging zelve nl. Jhr.
mr. F. ,T. van Nispen tot Sevenaer. de volle
instemming en medewerking ontvangen,
waardoor wij reeds de belofte hebben, dat
20 zieken uit Haarlem mede mogen gaan.
Nu is het aan u gegeven ons in staat te
stellen dit heerlijk ideaal te bereiken.
Wacht niet, doch zendt ons nu reeds uw
naam en uw giften.
Helpt ons, opdat wij daardoor in staat ge
steld mogen worden onze zieken bij te
staan en O. L. Vrouw van Lourdes de hulo
en troost der zieken zal u toonen, dat, wilt
gij zelf gelukkig zijn, gif anderen gelukkig
moet maken.
F. N. DUIJN Jr.
Mej. D. REUNES. N. Gracht 72.
Zr. A. DERKSEN, Zaudvoortkade 4
Heemstede.
F, N. DUIJN Jr., Jansstraat 16,
De kerkvervolging in Mexico. Dr. David
G. Raminez, secretaris van den Aartsbis
schop van Duracgo verhaalt van de ver
schrikkingen in zijn land.
Na het noodlottig tramongeluk bij Laren.
Deelneming van H. M. Koningin-Moeder.
Te Rotterdam is een verduistering van
40.000 aan het lichtgekomen, die in het
tijdvak 19231927 door $en kassier is ge
pleegd.
Minister Kan verzoekt B. en W. van Am
sterdam met hem in overleg te willen tre
den alvorens een beslissing te nemen inzake
de vuilverwijdering.
De Chineezen zijn te Batavia opnieuw
een boycot van Japansche waren begonnen.
Tusschen Gcleen en Lntterade is een
autobus tegen een muur g®r®den. Twaalf
passagiers werden gewond.
De eerste passagiersvlucht van Holland
naar Indië, de aanstaande huldiging van
Geysendorffer.
Mededeelingen omtrent den vliegtocht
van luitenant Koppen naar Ned.-Inlië ca
terug,
Volgens berichten uit Mexico-City aan
enkele Fransche bladen zou een godsdienst
vrede in Mexico aanstaande zijn.
Bomontplofiing in een tramstation te Bazel
na een betooging voor Sacco en Vanzetii.
Verscheidene gewonden.
De Ierschc Republikeinen besluiten tot
het afleggen van den eed aan. koning
George.
Mislukte aanslag op ex-koning George II
van Griekenland door een Roemeense!»
journalist.
Het Supreme Court van Massachuetta
komt vermoedelijk Dinsdag a.s. weer bijeen
ter behandeling van de zaak Sacco en Van-
zetti.
Barometerstand 9 uur v.m.: 760. Vooruit,
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.59.
Hoogste Barometerstand 769.5 m.M. ta
Isafjord.
Laagste Barometerstand 751.3 m.M. ta
Sarna.
Verwachting: Meest matige Z.W. tot W.
wind,, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen
regen, weinig verandering in temperatuur.
Het bestuur en de geestelijke adviseur,
der R.K. Middenstandsvereeniging verzoe
ken ons opname van het volgende:
Voldoende aan het verlangen onzer Ker
kelijke Overheid, verzoeken wii onzen Ka
tholieken Handeldrijvenden en Industriee-
len Middenstanders op a.s. Maandag, denl
Feestdag van Onze Lieve Vrouw ten Hemel
opneming, geboden te vieren als Zondag,
hun zaken en bedrijven gesloten te houden.
Ten einde het nakomen dezer Kerkelijke
verplichting niet tegen te werken, doch t®
bevorderen, verzoeken wij den Katholieken
van Haarlem en omgeving met grooten na*
druk dien dag geen inkoopen te doen,
noch bij Katholieken, n o c h bij niet-
Katholieken.
Geen Koninklijk bezoek.
Het Gemeentebestuur van Beverwijk had
zich lot H. M. de Koningin gewend met
het verzoek tijdens de herdenkingsfeesten
een bezoek aan Beverwijk te willen bren-
gen.
Bij het gemeentebestuur is thans bericht
ontvangen van H, M.'s particuliere secre
taris, dat het H. M. tot haar leedwezen
niet mogelijk is aan dit verzoek te voldoen,
omdat juist in die dagen een reeds lang
te voren vastgesteld bezoek zal worden
Gebracht aan Leeuwarden.
Haarlem, 10 Augustus. Gerxammeerd
9 mannelijke candidaten Gr.riaajfd de hee-
ren: C. W, J. Rózeboom le Lage;
T. Schuripga !e Scbev'ngcn; B. f»i;-kema te
Winschoten; P. V/. Simon I Rotterdam;
L, L. W. v. Broekhuizen le Gravenhaga,
