Het probleem van Volendam. »€;sr« NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT. Tweede biaa Vrijdag 12 Augustus 1927 Samenwerking tusschen Overheid en belanghebbenden noodig. Spoedige oplossing te verwachten? Aanleg van een nieuwen pier. DE SLUISWERKEN TE IJMUIDEN. HB .-I 'S', - v ',fi, Vele zijn de pennen, die het probleem van Volendam beschreven hebben, de ver gaderingen van belanghebbenden waar het behandeld is, de conferenoties van autoritei ten waar het lang en breed besproken is, de plannen die geopperd 2ijn om verbete ring te brengen. Het vraagstuk is reeds 5 a 6 jaar oud en vroeg dringend om een op lossing, omdat vitale belangen van het vis- schersdorp er mede gemoeid zijn. Vooral met het oog op de komende droogmaking van de Zuiderzee is het, zooals wijde vorige week schreven, noodig dat het eendenbe drijf goed geoutilleerd is als een bron van ihkomsten, wanneer de drooggelegde bin nenzee de visscherij onmogelijk maakt. Al len, die op zee het onderhoud van zich en de zijnen verdienen, moeten dan een ande ren werkkring zoeken. Men kent de vraag stukken van dezen aard die de Zuiderzee- commissie bestudeert en het behoeft geen nadere uitleg, wanneer, als in Volendam, voor de visschers een goede gelegenheid in een reeds gevestigd bedrijf hun levenson derhoud te vinden, dat deze gelegenheid benut moet worden. Na de uiteenzetting, die wjj de vorige week gaven over de omstandigheden, waardoor de Volendamsche eendenhouders worden gehandicapt, en waarvan wij als Voornaamste noemden de vervuiling van het afdoende oplossing. Om de bovengenoemde bezwaren is men tot nu toe nog niet over gegaan tot het bouwen van een'"'gemaal. Een gemaal. De alles beheerschende vraag is n.l.: waar vandaan moet het versche water ko men? Het vuile water kan naar zee wor den afgevoerd, en versch water kan slechts gemalen worden uit den Schermerboezem. De slooten in Volendam zijn het vuilst bij warm, broeierig weer, zooals men den laat- sten tijd gehad heeft. Maar juist in den tijd, dat wij dit weer hebben, heeft de Scher merboezem niet voldoende water en moet hier water uit de Zuiderzee worden inge bracht voor eigen gebruik, niet meer dan strikt noodig is, omdat zoo weinig mo gelijk brak water, met het oog op het vee, in de slooten aanwezig mag zijn. In deze periode kan dus geen water van den Scher merboezem in den Zuidpolder gemalen worden, zoodat dus de eendenhouders het vervuilde water wel kunnen loozen, maar geen versch er voor in de plaats krijgen. Evenmin.is het gewenscht versch zeewa ter in te voeren. In dien men dit doet, zul len de slooten nog meer stank afgeven dan nu. Bovendien zal het Polderoestuur nooit zijn goedkeuring geven aan dezen maatre gel, en, aldus burgemeester Kolfschoten, zijn standpunt is in deze te billijken en in Op de Israëlitische begraafplaats te Diemen werden feraarde besteld de drie slacht offers van het gezin Lisser uit Amsterdam, die bij de trambotsing bij Laren zoo nood lottig om het leven kwamen. Een foto van het moment waarop de kisten in de aula gedragen worden. ALLE EENDJES ZWEMMEN IN HET WATER!. Een kiekje in een der kooien. water, hebben wii ons, om een zuiver beeld van den toestand te krijgen, gewend tot den burgemeester van Edam, Th, C. P M. Kolfschoten. Deze heeft alle phasen van het probleem medegemaakt, het grondig be studeerd, middelen gezocht om het op te lossen en een werkzaam aandeel genomen in alle pogingen om het deel zijner gemeen tenaren, dat in Volendam vereenigd is, te helpen in den strijd om het bestaan door het bedrijf te saneeren. Burgemeester Kolf schoten is dus een van hen die het pro bleem van alle zijden heeft bezien en die de meest volledige inlichtingen hierom trent kan geven. Hij is bovendien iemand die een journalist met meer dan de beken de „groote welw llendheid" ontvangt, die alles vertelt wat gevraagd wordt en voor publiciteit gesch.kt is, die na het officieele interview hoewel dit gezellig-onofficieel werd gegeven in zijn huis een kopje thee laat offreeren en een kostbare verza meling serviezen en wapens bezichtigen, zoodat het professioneel bezoek tot een prettige en aangename herinnering wordt. Wij laten hieronder volgen, wat burg. Th. Kolfschoten ons over de moeilijkheden en de toekomst der 'eendenhouders vertelde. Het Volendamsche probleem is een lastige puzzle, waarvoor niet in een dag een be vredigende oplossing gevonden wordt en waarvan evenmin in enkele woorden de oorzaak aangegeven kan worden. Evenals in andere gevallen heeft hier wat men kan noemen „de periode van de hoog-conjunc- tuur" een rol gespeeld: in de jaren van 1918 tot 1920 was de mais betrekkelijk goedkoop en brachten de eieren hooge prijzen op. In zulke omstandigheden is het verklaarbaar dat het getal eendenhouders grooter ;werd en niet steeds gelet werd op de eischen, waaraan een goed ingericht bedrijf moet beantwoorden. Daarnaast blijft echter de groote oorzaak van alle ellende: de vervui ling van het water. Het water. In ruwe lijnen is de toestand geschetst met enkele woorden: de Zuidpolder, waar in de eendenbedrijven gelegen zijn, biedt te weinig waterberging voor de menschen en dieren; de polder is te klein en daar mede het water te gering. Voor het vee der boeren is er voldoende land en water. Ge leidelijk zijn er echter 120 000 130.000 eenden gekomen; alle afval van menschen en dieren heeft gedurende jaren alleen de slooten tot afvoerbuis gehad. De gevolgen kan men zich voorstellen. Het eenige mid del om hierin verbetering te brengen is een het belang van den veestapel. Ofschoon de veehouders in den Zuidpolder natuurlijker wijs frisscher en helderder water willen hebben, is de toestand der slooten momen teel voor het vee niet slecht; men onder vindt er geen last van. Zeewater in den polder is voor het vee zeer slecht; verlies van of ernstig nadeöl am den vee stapel heeft ernstiger economische gevolgen dan ziekte en sterfte onder dé eenden. Men kan geen middel toepassen waarmede het eendenbedrijf gebaat is, doch dat groote na. groote nadeelen heeft voor de veehouders. Intusschen werd de toestand met den loop der jaren erger; het water leverde ook ten, doch indien óp deze manier het een denbedrijf gesaneerd kon worden, is dit slechts een denkbeeldig bezwaar en moest men de waarheid van de oude spreuk: de cost gaet voor de baet uyt, aan de praktijk toetsen, om tot de ondervinding te komen, dat de resultaten van het aldus ge saneerde bedrijf hen, die deze methode volgden, in het gelijk stellen. De „droge" fokkerij is echter alleen mogelijk in theorie. De eend is een waterdier; vaklui zijn het er over eens dat na een jaar de resultaten van deze methode nog slechter zouden zijn' dan thans het geval is. De traanklieren der eenden zouden op het land een gomachtige vloeistof afscheiden, waardoor alle vuil aan het lichaam bleef kleven en de dieren, we gens onvoldoende uitwaseming, ziek zouden worden; bovendien zouden zij hoogstwaar schijnlijk in hevige mate door ongedierte bezocht worden. De oplossing. Wanneer de Zuiderzee eenmaal is droog gelegd zijn de moeilijkheden verdwenen. Het IJseimeer, voornamelijk gevoed door water van IJsel en Eem. bevat dan zoet water. De bovengenoemde bezwaren der veehouders tegen inlating van het brakke zeewater zijn dan opgeheven, de Zuidpol der wordt verbonden met het IJseimeer en het eendenbedrijf is gered. Maar de huidige toestand in Volendam laat niet toe, dat met deze oplossing nog jaren wordt gewacht, tot de droogmaking der Zuiderzee een feit is. Op conferenties van Gedep. Staten en het gemeentebestuur van Edam is daarom het plan geopperd om van Volendam en het land met de eenden- bedrijven, een aparte inpoldering te maken met een gemaal, dat voor loozing en inla ting van versch water zorgt. Men heeft dan alleen rekening te houden met de belangen en behoeften van het eendenbedrijf. De uitvoering van dit plan met twee gemalen zal ongeveer 50.000 kosten. Daarbij blijft het echter noodig dat voor drinkwater lei dingwater wordt gebruikt. Daar het een aangelegenheid van den polder betreft, zal het werk moeten wor den uitgevoerd door het bestuur van den Zuidpolder. Dit bestuur moet dan van Rijk, Provincie en gemeente subsidie trachten te verkrijgen, terwijl dan later een regeling kan worden getroffen op welken grondslag (naar het aantal eenden, de grootte van het land dat in gebruik is, enz.) de eenden- >N»i UK' den. Daarna volgden twee zeer slechte ja ren de aflossing kon niet voldaan wor den. Vijf en dertig duizend gulden werd afbetaald. Eenigen tijd geleden bracht de handelwijze van sommigen, om aan hun ver plichtingen te ontkomen, den regeerings- ambtenaar, die met de aflossing van het cre- diet belast was, er toe, enkele faillisse menten aan te vragen. In zes gevallen zou het uitgesproken worden en voor ongeveer twintig anderen was hel spoedig te ver wachten. Het gemeentebestuur en het hoofd der gemeente deden moeite om dit onheil af te wenden. Vrijdag 5 Aug. j.l. werd op- EEN ZOOGENAAMDE MOSSELMOLEN IN WERKING. gevaar voor de menschen op. Zeer gemak kelijk komen de bewoners en hun gebruiks voorwerpen in aanraking met water uit de vervuilde slooten en volgt besmetting. Het aantal typhusgevallen in Volendam is dan ook abnormaal hoog. Hoe langer hoe meer dreigde zoo het cirkeltje van: noodzakelijk heid van een gemaal en de bezwaren er aan er aan verbonden, noodlottig te worden. Tenslotte werd het plan geopperd om de huoders in de kosten zullen moeten bijdra gen. Wat betreft de gemeente Edam kon burgemeester Kolfschoten verzekeren, dat B. en W. en de gemeenteraad een naar ver houding juiste subsidie niet zullen weigeren. De teekeningenreedsge- r e e d. Officieus kunnen wij mededeelen dat deze oplossing binnen afzienbaren tijd te ver- wachten is. De teekeningen zijn gereed en - VrLcr n 1, d r zijn reeds door het Polderbestuur ter visie stoomgemaal dat voor geregelden afvoer eenden op het droge tc'fokken. Ook daar- Indjen dus dg nQodi bespre_ van het vuile water en aanvoer van versch tegen bestaan bezwaren. Alle eendenhou- gewenschten spoed worden ge- ders moesten hun bedrijven dan laten aan- s r j sluiten bij de waterleiding, om hun dieren in zuiver water te laten drinken en baden. Zij moesten zich hiertoe onkosten getroos- water zorgt. Maar een gemaal brengt over wegende bezwaren met zich. Het Provin ciaal bestuur heeft reeds langen tijd het Vraagstuk in onderzoek en gezocht naar een '.iehier een stinksloot, die de nachtmerrie van eiken Volendammer eendenhouder en van aderen bewoner van Volendam uitmaakt. De sloot is geen sloot meer, doch zoo goed als gedempt door modder en vuil. Er in zwemmen is onmogelijk! voerd, kan ia de naaste toekomst met de uitvoering van het plan begonnen worden. Zooals blijkt uit het bovenstaande is deze maatregel slechts van tijdelijken aard, d. w. z. totdat de Zuiderzee is drooggelegd en het water van het overblijvende IJseimeer is ontzilt De dringende behoefte eischt echter, dat men zich de onkosten getroost, opdat het eendenbedrijf niet geheel is on dergegaan, als het, na de drooglegging, een goede en belovende werkkring is geworden voor de uit hun beroep gestooten visschers. Het crediet. Een voorname rol in de lijdensgeschiede nis der Volendamers heeft het regeerings- crediet van 110.000 gespeeld. Burg. Kolf schoten zeide ons, dat het kwaad deels was gelegen in de manier waarop het geld werd verdeeld. Er. waren er die crediet ontvin gen en het geld voor alles besteedden be halve voor hun eendenbedrijf. Onnoodig te vermelden dat juist bij dezen de meeste moeite wordt ondervonden bij de aflossing van voorschot en rente. In 1923. bij het be zoek van minister Ch. Ruys de Beeren- brouck was nog 30.000 van het crediet overgebleven. Na besprekingen werd be sloten dit geld te gebruiken voor de aflos sing der mais-schulden, welke niet zoo hoog bleken als men vreesde, en voor den aankoop van deugdelijke eenden, om het bedrijf op gezonden grondslag opnieuw te beginnen. Maar jammer genoeg was het geld hiertoe niet voldoende; slechts 40 pet van het benoodigde aantai kon gekocht worden. Men begon dus met een goeden opzet, die niet geheel uitgevoerd kon wor- BURGEMEESTER KOLFSCHOTEN, aan wiens hoede Volendam's welvaart is toevertrouwd! nieuw een conferentie gehouden; het is nog niet de tijd om de besprekingen van deze conferentie te publiceeren, doch wij kunnen reeds melden dat op voorstel van burg. Kolfschoten een basis is gevormd, waarop de afwikkeling der crediet-kwestie zal plaats hebben. Door de belangstellen den en belanghebbenden zal dit voorstel nader besproken worden, dat een goede kans biedt voor de eendenhouders om „schoon schip" te maken en hun bedrijf op een ge zonde basis voort te zetten De vooruitzichten. Hier gekomen vroegen wij onzen vrien delijken zegsman wat de vooruitzichten wa ren van het eendenbedrijf. 'Het antwoord was kort en duidelijk: „goed". Maar onder zekere voorwaarden. De overheid moet in dit stadium het be drijf steunen, maar de belanghebbenden moeten medewerken zooveel zij kunnen. Men moet de Volcndammers in de gele genheid stellen hun bedrijven te saneeren; zij moeten van hun kant alles in het werk stellen om de bedrijfsresutaten op te voeren en waar vertrouwde en deskundige leiding wordt gegeven, deze ook aanvaarden. Bur gemeester Kolfschoten noemde in dit ver band o.a. als voorwaarden: lo. Aanschaffing van andere eenden, die ook 's winters eieren leggen. De aankoop van betere eendensoorten kan geleidelijk geschieden, terwijl men niet moet terug schrikken voor de grootere onkosten. Duurkoop is per saldo altijd goedkoop. 2o. Betere en meer doelmatige voedering. Wanneer het bedrijf zwaar belast is en men nog te kampen heeft met andere tegensla gen is het begrijpelijk, dat men duur en goed voer niet durft en wil koopen en men er toe overgaat min of meer ondeugdelijke visch te koopen, mosselen of garnalen die te oud zijn of niet geheel deugdelijke mais. Het moge echter begrijpelijk zijn, het is evenzeer te bevatten dat vooral onder ongunstige omstandigheden als te Volendam absoluut goede en krachtige voedering voor de eenden en de eierenproductie noodza kelijk is. De proeven met den kunstkorrel heeft bewezen dat met dit of gelijk waardig voer, betere resultaten zijn bereikt dan met ander voer. De samenstelling van dit voedsel is berekend op versterking van het lichaam en opvoering van het aantal eieren. Terwijl gemengd voor of meelvoer leidt tot kieskeurigheid der dieren, die er het lekkerste uitzoeken, (de rest wordt door ratten en e.d. opgegeten), en bij het tweede tot nuttelooze verkwisting, doordat veel in het water verloren geraakt, heeft de kunstkorrel, zooals in proef-hokken is aan getoond, een hooge voedingswaarde en biedt, door eenvoudige voedering, ook eco nomische voordeden, doordat minder ar beidskrachten noodig zijn. De gevulde bak wordt in het hok geplaatst en de eenden eten er gedurende den dag zooveel van als zij behoefte hebben. Ten opzichte van deze en dergelijke duurdere voedingsmiddelen geldt dat tenslotte de resultaten, ook finan cieel, beter zijn. Het is gebleken, dat in ruitijd, wanneer geen eieren worden ge legd, de eenden weinig van dit voer ge bruiken. De eieren van met den kunstkor rel gevoederde eenden zijn grooter dan van andere eenden, zij missen den visch- bijsmaak en vertegenwoordigen dus een hoogere handelswaarde. De sterfte tenslotte onder de eenden, die uilsluitend met den kunstkorrel gevoerd zijn, was minder dan onder andere eenden. 3o. Iedere eendenhouder voere een een voudige boekhouding om een overzicht van ziin bedrijf .e verkrijgen, na te gaan de uit gaven voor voer en stallen en de priizen der eieren, om aldus te kunnen beoordee- 'en of economischer gewerkt kan worden, veranderingen moeten worden ingevoerd, enz. Samenwerking. Zoo kan bij samenwerking tusschen over heid en eendenhouders de toekomst voor DE AANLEG VAN EEN NIEUWE PIER TE IJMUIDEN. ilet „inspuiten" van de zware betonnen palen voor den damwand. Deze foto is genomen op het strand, aan de landzijde, waar men reeds een heel eind gevorderd is. Volendam goed zijn. Samenwerking en steun van de overheid Want in den huidigen toestand is 't voor veel eendenhouders on doenlijk het bedrijf voort te zetten met redelijke kansen op gunstige resultaten. Door het vervuilde water en de daarmede samenhangende plagen, als infectie door de talrijke ratten en ander ongedierte, zijn ziekten en sterfte onder de dieren onver mijdelijk. Het gevolg is dat men te weinig eenden behoudt om zich en zijn gezin te onderhouden, de kosten van onderhoud en voedering worden relatief grooter, men moet steeds opnieuw schulden maken, aflossing van crediet en andere schulden wordt on mogelijk, enz., zoodat het bedrijf veel te zwaar belast wordt. Allereerst moet dus het oude crediet-vraagstuk afdoende opge lost worden; zooals boven gezegd wordt thans in deze richting gearbeid. Daarna moet men de bedrijven hygiënisch en zaakkundig inrichten. Het komt nu voor dat de eenden met broeiende of gistende mais gevoerd worden, te oude mosselen of overgebleven garnalen en andere visch van de veiling. Deugdelijk voer moge duurder zijn, het behoeft toch niet aangetoond dat illeén met goed voer goede eenden wor- -ijn gefokt en goede eieren verkregen. De nadruk dient vooral gelegd op een sterk eendenras. Bij de vervuiling van het water sterven de minst sterke exemplaren van de jonge eenden in Volendam, die in andere omstandigheden in leven zouden blijven; en juist de sterfte onder de jonge dat in de pratftijk op den duur de gunsug- ste resultaten oplevert. Zij, die nu den kunstkorrel gebruiken, ondervinden de voordeelen reeds. Burg Kolfschoten heeft, naar hij ons ver telde, gecorrespondeerd met de drie groote ziekenhuizen van A'dam, om daar 'n nieuw afzetgebied te vinden voor vischsmaakvrije eieren. Van een der directeuren is reeds een gunstig antwoord ontvangen. Voortaan zullen alle eieren van eenden die met den kunstkorrcl gevoerd zijn, gestempeld wor den, onder d.e noodige waarborgen dat alleen vischsmaak-vrije eieren met dit stempel zullen worden gemerkt. De hooge voedingswaarde en de goede smaak dezer eieren zal het gebruik propageeren, waar door indirect iedereen cr toe gebracht zal worden de nieuwe methode van voedering toe tc passen. De vraag is onbeperkt, zoodat men, ook bij een grooter getal eendenhouders dan thans, voor het gebrek aan afzetgebied niet heeft te vreezen. Als veelzeggend feit dient nog vermeld, dat te Roermond en Nijmegen op de veiling de eendeneieren 1 cent meer opbrachten dan de kippeneieren. Tenslotte hebben wij1 nog een bezoek ge bracht aan hef -isschersdorp. Terwijl de auto langs den dijk suisde, vond burg. Kolfschoten in den toestand van som mige gedeelten van den weg aanleiding om te betoogen, dat in aller belang het onder- DE AANLEG VAN EEN NIEUWEN PIER TE IJMUIDEN. Sinds eenigen tijd is men bezig met den aanleg van het nieuwe gedeelte van den noordelijken pier voor de haven van IJmuiden, ten behoeve van het nieuwe toeleidingskanaal achter het fort om naar de in aanbouw zijnde groote sluis. Een foto van het werk bij de bestaande pier. In ons nummer van heden reproduceeren wij twee foto's van de werkzaamheden voor den aanleg van een nieuwen Noord- pier voor de haven van IJmuiden, welke werkzaamheden reeds een flink eind ge vorderd zijn Zooals men weet, wordt ten behoeve van de in aanbouw zijnde groote sluis een nieuw toeleidingskanaal aangelegd, dat benoorden het fort loopt. Midden voor dit nieuwe ka naal dat intusschen al een heel eind ge vorderd is ligt echter de oude Noord- pier, waardoor het noodzakelijk is, dat deze, althans voor een gedeelte, verdwijnt en door een nieuw stuk wordt vervangen, dat een eind Noordwaarts moet komen te liggen. In de toekomst wanneer de haven plannen werkelijkheid worden zal de geheele bestaande Noordpier verdwijnen. Dan zal een nieuwe pier van grootere leng te meer Noordwaarts worden aangelegd, terwijl de Zuidpier dan, als vanzelf een gelijke lengte verkrijgt. Maar dat is alle maal nog toekomstmuziek. Voorloopig wordt volstaan met het wegbreken van de eerste helft, nadat het nieuwe gedeelte zal zijn aangelegd, vanaf het fort, een eind Noordwaarts gelegen tot aan het begin van het overblijvende gedeelte van de Noord- pier. Aan de landzijde is men met den onder bouw al een heel stuk gevorderd. Er wor den twee damwanden aangelegd van zware betonnen palen. Het tusschengelegen zand wordt verwijderd, waarna de open ruimte tusschen de wanden, met beton wordt vol gestort. De belonpalen worden in het zand ge spoten, d.w.z. dat het zand onder de palen met door perspompen, aangevoerd water wordt weggespoten, waardoor de zware palen naar beneden zakken. Op een der foto's ziet men dezen arbeid van nabij. De tweede foto geeft een beeld van de werkzaamheden bij de pier, waar men even eens begonnen is met een damwand te plaatsen. Wanneer we de enorme bouten palen zien, waarvan de koppen nabij de oude pier nog boven den grond uitsteken endie dienst gedaan hebben voor de hulpsteiger bij het bouwen, dan lijkt het ons toe, dat het tegenwoordig heel wat eenvoudiger gaat en vlugger. eenden, die den geheelen winter zijn ge voerd, is noodlottig. Bij den aankoop van jonge eenden is dus het ras, niet de prijs hoofdzaak; dan zullen ook gevallen n;et voorkomen, zooals ons er één bekend is, dat n.l. overjarige eenden te Purmerend worden verkocht, die later als jonge een den werden teruggekocht Wanneer dan met het gemaal de groote oorzaak van alle ellende is weggenomen, is het behoud van Volendam verzekerd Als na eenige jaren meer Volendammers een an der beroep moeten kiezen, kunnen velen een eendenbedrijf inrichten. Want, econo misch en hygiënisch gevoerd, verzekert de eendenfokkerij het levensonderhoud van velen. De veiling. De veiling, ging burg. Kolfschoten voort, moet de nieuwe methode propageeren en overal doen invoeren, door veiling op de soort, den naam, of het gewicht. Als de eieren van met den kunstkorrel gevoederde eenden h°oger prijzen opbrengen dan die van andere eenden, lijdt het geen twijfel of hcua der wegen beter kan berusten Wj dê gemeente dan bij het Polderbestuur, Een omslachtige en dure dubbele administratie werdt er door vermeden en het onderhoud zal waarschijnlijk bij de gemeente in betere handen zijin dan bij den kleinen Zuidpolder. Ten Noorden van het dorp bezochten wij een eendenhouder, die. ongeveer 3000 een den heeft. De reuk van het water was erg en voor hen, die er niet dagelijks verkeer den, is een brandende sigaar of pijp onont beerlijk. Bij den mosselmolen, die door een benzinemetor wordt gedreven, krioelden duizenden vliegjes door elkaar; in een oogenblik zaten kleeren en handen vol. In een naburig slootje dreef afval en bodem- vuil aan de oppervlakte; wormen en ander ongedierte kroop er rond. Op den wal v'°" gen de ratten heen en weer langs de hokken. Wanneer men dergelijke toestanden ziet, beseft men de moeilijkheden, waarmede men te Volendam te kampen heeft. Door een drachtige en goede samenwerking mogen zij spoed g \erdwenen zijn. EEN WARMEN DAG IN SCHEVENINGEN. Men heeft er heel wat voor over om een poosje in het verfrisschende zeewater te spartelen. Een groote groep sollicitanten naar een badkoetsje, geduldig wachtend tot er een kamertje open komt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1927 | | pagina 5