Brieven uit Borneo,
Gemengd Nieuws.
gjggË
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT,
i weede Blad Donderdag 13 Oct. 1927
Ontsporing nabij Zaandam.
liiÉs-v 1i
ill
ERNSTIGE ONTPLOFFING
TE ARNHEM.
Slechts een propje linnen was
in een gasbuis verstopt.
Onder een rangeerenden
kolenwagen.
Als men zijn stuur kwijtraakt.
Tusschen twee buffers bekneld.
Aan den grond.
Bij een twist doodgeschoten.
Moordaanslag op zijn vrouw.
Vrijwel alles verloren.
Een mislukte smokkelaarstocht.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Organisaties op het gebied V{*n
koloniale waren en aanverwante
artikelen.
DE CENTRALISATIE-
GEDACHTE VAN ONZEN
STICHTER
E. H. LAMBRECHTS.
FINANCIËN.
VRAGENBUS.
Congregatie der Mariankiller
M issionarissen.
KUNST EN KENNIS.
Een Koninklijke subsidie.
L. S.
Gisteren pas thuisgekomen van mijn
«plaats' en ik dacht: jonge, 't wordt
!ld dat ik weer 'ns in de N, H. C. wat
a=i me laat hooren. En gisterenavond wilde
1 schrijven, maar 't lukte niet. Zooals
e boer zei: ,.Lukt 't vandaag niet, dan lukt
™crge".
-n ik zet me vandaag 'n vastendag
'er want morgenochtend vroeg gaat de
^'"dmboot met de mail naar Singapore.
anavond 5 uur sluit de post.
a, ik ben nog springlevend, schoon ik
?Jet spring, maar wel veel land loop, want
ben landlooper-missieman. Gossie-mijne
Wai 'n afstanden.
Gr ie weken op ontdekkingsreis geweest
°or cen stuk van mijn parochie.
De groote zijrivier Simunjan opgevaren,
v<>nt het gerucht loopt, dat ze „vol" zit
mat echte Dajakkers. Als me iets tegenge-
J"a"5n is. dan is 't d.it. Er leven wel Dajak-
,'crs maar verspreid, nog vec!-al op allerlei
k.ein'ere stroompjes, ver in de dichte bos-
schen
'n 'n roeiboot 'n meter of vier lang
ging uw dw dn mei drie Dajakkers als
roeiers die rivier op. Zes dagen tegen
stroom gevaren, o zoo prettig in zoo n roei
boot en toen was ik nog niet aan het
p'ridje, maar kon niet verder. Hier en daar
praatje gemaakt en tegen den avond
'1 een huis gekomen, hielden we halt
en overnachtten „onder-dak". Eén nach!
eenter kwamen we niet bij 'a huis en
'noesIcn we slapen in de roeiboot. Pot-
^oorkoffie, wat n moskicten zijn ev in Bor
neo! Mijn nek was een hebbel, want ofschoon
mijn moskielennet ophing en er in
Jrachtte te slapen, de muggen vonden 'n
kiertje of gaatje en kwamen met dozijnen op
n feestmaal! Midden op de rivier was het
beter geweest, doer, we lagen vast aan 'n
'nüw langs den kant natuurlijk, waar het
maagdelijk woud oprees en speelplaats is der
muggen. Een tropennacht zoo buiten, is on-
beschrijvelijk, je moet het meegemaakt
nebben, want je fantasie schiet te kort om
net op te dis.schen.
De insecten-wereld schijnt dan te leven
en kermis te houden. En als je bent inge
slapen, schiet ie weer wakker door het ge
knor of weggeloop van het wilde zwijn, dat
nieuwsgierig naar den waterkant kwam om
te kijken of er iets van zijn gading te vin
den was Niks hoor! Dan knorde en hard
Wegholde We waren in het land van den
Orang Oetan doch ik heb er geen gezien
of gehoord We! de Neus-aap, die alleen op
Borneo voorkomt en in geen enkelen Euro- I
Peeschen dierentuin te zien is. Zij zijn groot,
en sterk in spierkracht, maai tenger, en in
gevangenschap houden ze het niet lang uit.
Dikwijls is getracht ze over te brengen naar
Europa, doch altijd stierven ze. Toen de
Prins van Wales 'n paar jaar terug 'n reis
maakte naar Japan, deed hij ook Borneo
aan en ook hij nam twee exemplaren van den
neus-aap mee, voor den Londenschen dieren
tuin Een stierf heel gauw en de andere hield
het uit tot in den. Roodt Zee, waar hij om
zeep ging. De neus-apen heb ik wel gezien,
heele troepen. Ze staan een meter hoog En
toen ik nog jong was. heb ik er een ge
schoten, die mijn jongens oppeuzelden, want
apen-vleesch smaakt goed Zelf heb ik het
meermalen gegeten en alle Borneo-menschen
zijn er dol op. D"ch in n Dajakhuis aap-eten,
vereischt durf en niet in den pot kijken 1
Laat je verbeelding ook maar thuis I
Ze stroopen den aap het vel af, en kooken
m heel, 't Is wit vleesch en 'n beetje groote
i'jap ziet er net uit als 'n baby en 't schijnt
dan net, of ze Kannibalen oftewel men-
scheneters zijn! En heb je dat denkbeeld
en je moet het hebben, als je 'het voor de
eerste maal ziet dan eet je vast geen
aap Mijn kok snijdt ze altijd op en dan
mag hij de armpjes en beenen hebben en de
kop ook, o'och de rest is voor mij en smaakt
reuze-lekker, net als 'n heerlijke biefstuk
in Holland
Deze brief is een apen-praatje geworden
in plaats van 'n reisverhaal. Wel, dat reizen
en trekken op Borneo heb ik al meermalen
beschreven, De huizen der Daiakkers zijn
aanéén, d.w.z, het hpele dorp leeft in één
kuis. Dat komt nog van dien ..goeden ouden
tijd (niks hoor!), toen ze ieder oogenblik
n kopje kleiner konden gemaakt worden,
'letterlijk) Daarom woonden ze bijeen on
der één dak, 20, 30. 80 families! De h uizen
staan op palen en sommigen wel 12 nieters
van den grond. Die verdwijnen echter snel.
en worden niet meer gebouwd. Nu zit ik,
juist 1 of 1m boven den grond. Ruimte is
er onder den vloer, waar alles en alles door-
valt. voor de varkens en dc kippen. Geen
frissche lucht in huis! Een volgend praatje
als ik het niet vergeet over die huizen-
bouwerij. vooral vroeger Gebruiken om te
rillen 1
Dc eerste gelegenheid, 'n dag of vier nog,
ga ik naar dc boven-Sadong, landloopen
voor 'n paar weken Kan dan juist terug ziin
voor de Goede Week en aPschcn, want ik
moet mijn parochie kennen, door en door.
Een heele nieuwe streek, nog nooit bemis-
sionaard.
Wel, iemand moet de pionier zijn
Eindelijk is onze Missie hier in tweeën
gesplitst door Rome; Sarawak is één Pre
fectuur en Noord-Borneo een tweede Was
veel te groot met al die verscheidenheid
van stammen en talen.
Was mijn laatste brief niet voor 'n kapel
Ik hoop dat de lezers me niet in den steek
laten 1 Twaalf honderd gulden is zoo'n barre
som niet voor zoovele duizenden. Allemaal
een beetje en Sadong heeft zijn St. Jozef
Kerk
Kom aan goede lezers. Moge St. Jozef,
de allereerste missionaris, U allen indrukken
om in de beurs te grijpen. Mijn heele paro
chie op z'n minst 250Ó vierkante kilometers
groot heeft nog niets, dan twee kleine
schooltjes! Na Paschen ga ik n betere school
bouwen en dat maakt me plat-zak. Dan 'n
huis en dan in 1928 de St Jozef Kerk 1 En
dan 'n school en huis een paar dagen ver
der op.
Op mijn laatste verkenningstocht kwam ik
3 dagen de rivier op, bij een Chineesch,
wiens vrouw en drie kinderen katholiek zijn.
Zoo kunnen er meerdere zijn. 't Is zoo noo-
dig dat trekken en dwalen.
Bidt voor mij en mijn nieuwe missie. Ik
heb zooveel hulp van Boven noodig, waar
U geen denkbeeld van hebt. 0 zooveel I
Bidt voor me en denk aan mijn St. Jozef
Kerk te Sadong.
Genoeg voor vandaag Er komen niet zoo
veel Borneo-brieven als vroeger, doch ik
zit tot ver over mijn ooren in 't werk, daarom
geduld, af en toe pent de Borneo-missieman
wel. Bonjour God's beste zegen over U
allen.
t.t. J. STAAL, Pr. Miss.
Kuching, Sarawak via Singapore
ger, nl. in de benedenwoning, heeft plaats
gegrepen. i
Een chaotische verwarring heerscht in
de keuken van de bovenwoning. Van den
vloer zijn nog wat latten over en daarop
rust de kort en klein geslagen keuken
inventaris, omgevallen kasten enz. Geluk
kig was er in deze bovenwoning niemand
thuis tijdens de ontploffing.
Tijdens haar afwezigheid had in de keu
ken een petroleumstel gebrand. Daarom
verkeerde men aanvankelijk iri de veron
derstelling, dat in dit vertrek de explosie
ontstaan was. In de bovenwoning Spijker
straat 172, bewoond door de familie Spij
ker, was niemand thuis, toen het ongeluk
geschiedde. De ontploff'ng heeft hier rui
ten en glaswerk vernield en eenige kozij
nen ontzet. De benedenwoning Spijker
straat 174 is echter ernstiger gehavend.
De woning stond op net oogenblk leeg,
maar zou over enkele dagen betrokken
worden door de familie Bosch. De nieuwe
bewoonster was juist aan het werk met1
behulp van den behanger A. H. van Loon,
terwijl haar vierjarig zoontje in het huis
speelde. Ook in deze woning hing een
zware gaslucht en de nieuwe bewoners
hadden dan ook reeds besloten de gasfa
briek te waarschuwen Terwijl mevrouw
Bosch jn de leege suite aan het werk was,
staande op een trap, verliet de behanger
Van Loon het vertrek en begaf zich naar
hel zijkamertje, dat, gelijk gezegd, onder
bet perceel Karei van Gelderstraet 29 is
gelegen.
Hij heeft nu, naar aan de „Tel gemeld
wordt, in deze kamer een lucifer aange-
i stoken en onmiddellijl- daarop volgde de
j ontploffing, waarbii het plafond van de
kamer naar beneden kwam, de deuren naar
i buiten werden gedrukt en glasscherven en
j houtspaanders in het rond vloger. Van
Loon, die tegen den grond werd geworpen,
vluchtte, hevig bloedend aan gezicht en
i handen, naar buiten en nam het jongetje
dat in dezelfde kamei had zitten soelen,
mei zich mee Het knaapje bloedde u't
I versche'dene wonden aan het gelaat en
j werd naar ziin woning overgebracht en
aldaar verbonden.
Van van Loon werden de wenkbrauwen
en hoofdharen geschroeid.
De politie nam de noodige ve gheids-
maatregelen. Ernst'gc persoonlijke onge
lukken kwamen verder gelukkig niet voor
Gisteren is te Oostzaan de trein, welke
om 8 uur van hel station Zaandam ver
trekt met cen nabij het station Oostzaan
staanden goederentrein in botsing gekomen
Daardoor- ontspoorden drie goeaerenwa-
gons.
Treinen, komende uit de richting Pur-
merend en Hoorn konden station Oostzaan
niet passeeren, daar er enkel spoor ligt.
De personentreinen naar Hoorn en Pur-
merenQ werden over Alkmaar geleid, naar
de „Tel." verneemt.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor. De materieele schade is belangrijk.
Japasische priesters in vol ornaat bij gelegenheid van den doop der nieuwe prinses in
Tokio. Deze is thans de tweede dochter van het Jananscfce Vorstenhuis.
Het ontsteken van een lucifer veroor
zaakte de ontploffing.
hen ernstige gasontploffing heeft gister
morgen vele bewoners van Arnhem in de
Karei van Gelderstraat opgeschrikt en de
kracht der exploisie was zoo groot, dat
vijf woningen min of meer ernstige schade
bekwamen. De getroffen huizen zijn Karei
van Gelderstraat 27, 29 en 31 en Spijker
straat 172 en 174.
Het gebeurde in een kamertje, gelegen
onder perceel Gelderstraat 29. De ont
ploffing is te wijten aan het feit, dat de
vorige bewoners een gaskraan in het zij
kamertje hebben afgesloten door een
propje I nnen in de buis te steppen. Deze
afsluiting was natuurlijk onvoldoende en
sedert eenige dagen is er veel gas ont
snapt, totdat het gistermorgen tot een
explosie kwam.
He was ongeveer kwart over tien toen
een geweldige knal zich deed hooren en
werden voorbijgangers opgeschrikt door
een geweldigen glasregen, die op de straat
neerkwam uit de twee verdiepingen hooge
huizen. Onmiddellijk was de omgeving in
rep en roer. Men waarschuwde de brand
weer, die met groot materieel verscheen.
Toen men de woningen binnendrong, bleek,
dat een hevige gasontploffing had plaats
gehad, die met een ontzaglijke kracht deu
ren had ontwricht en houten kozijnen,
paneelen enz. had versplinterd.
In de benedenwoning Karei van Gel
derstraat 27 woont de familie Massar. Al
leen de echtgenoote was thuis, toen de
ontploffing plaats vond. Zij verrichtte op
de binnenplaats een'ge bezigheden en nam
bij de explosie de vlucht. Even later daal
de op deze binnenplaats een regen van
glasscherven en houtsplinters neer. Me
vrouw Massar kwam met den schrik vrij.
Een deel van de benedenwoning was in
gericht voor showroom van meubelen, ta
pijten enz. Van het meubilair is veel be
schadigd.
Door den luchtdruk werd de gangdeur
naar binnen gezet en hangt in een zware
bocht voorover, terwijl hier en daar gaten
In den muur zijn ontstaan. Het huis ligt
vol steenen en gruis. De deurposten zijn
gedeeltelijk uit de deurtD gewrongen en
deuren zijn weggeslagen.
In de bovenwoning Karei van Gelder
straat 31 woont de broer van den heer
Massar met zijn echtgenoote en cen jong
kindje. Ook van deze woning is veel Ver
nield. Alle ruiten zijn weggeslagen en ko
zijnen zijn versplinterd.
In de bovenwoning Karei van Gelder
straat 29, bewoond door de fam'lie Men-
tink, heeft de deur tusschen gang en keu
ken een flinken knauw gekregen. De half
steens muur is naar voren gekomen en
vertoont een breeden barst. Houtwerk is
vernield en geen ruit is er meer heel. In
de voorkamers zijn lamoen stukgeslagen.
De keuken van deze woning ligt boven de
zijkamer van de benedenwoning Spijker
straat 174. Aanvankelijk dacht men, dat de
ontploffing in deze keuken ontstaan was,
maar later bleek, dat deze een étage la-
Te Oldenzaal is een gehuwde fabrieks
arbeidster onder een rangeerenden kolen
wagen gekomen. Ze was oo slag dood. Haar
lijk was vreeseliik verminkt.
Te 's Gravenhage is oo de Nieuwe Park
laan bij de Witte Brug een auto tegen een
boom gereden. Da chauffeur was eensklaps
zijn stuur kwiitgzraakt. De auto werd zwaar
beschadigd Dc bestuurder werd op den
grend geslingerd en bekwam verschillede
verwondingen.
Een conducteur dW Haagsche Tramweg
Mij. geraakte bij de remise aan den Delft-
weg te Rijswijk bij het rangeeren bekneld
tusschen twee buffers van tramwagens. Aan
het hoofd gewond en met lichte hersen
schudding is hii naar het ziekenhuis te Den
Haag overgebracht.
Uit Schiermonnikoog wordt gemeld, dat
het Zweedsche stoomschio „Mansa", bij het
vu laten van het Friesche gat, gisteren aan
den grond is geraakt. Een sleepboot is 'er
assistentie gezonden.
Weer v'°
Het Zweedsche stoomschip „Malva'dat
in het Friesche gat aan den grond was
geraakt, is weer vlot gekomen en op eigen
kracht verder gestoomd.
De reddingsboot „Insub'nde", welke in
de nabijheid van het schip was gebleven,
is op den terugweg naar de haven.
Te Nieuwenhagen is aangehouden een 24
jarige Duitscher, genaamd W. S.. die bil een
twist zijn vriend A. had doodgeschoten-
Te. Apeldoorn werd de hulp der P°pi,cj
ingeroepen in een perceel aan de riet
Joubertstraat, bij een twist tusschen een
gescheiden echtpaar. De vrouw kreeg on
verwacht bezoek van haar voormalige" man,
een twistgesprek ontstond, waarbij de man
zich dermate opwond, dat hij z'n vrouw met
'n mes een steek in den rug toebracht.
De man nam de vlucht, maar is door de
politic aangehouden.
Door onbekende oorzaak is te Heesch
(N.-B.) totaal afgebrand de woning van
Schel.
De inboedel ging grootendeels verloren.
Een kalf en een hond kwamen mede m de
vlammen om. Verzekering dekt de schade.
Te Bcllingwolde probeerden gisternacht
eenige smokkelaars een tiental varkens
over de grens te hrengen. Hun opzet mis.
lukte echter en de kommiezen confisccerden
de levende buit. De smokkelaars keken op
hun neus.
verbindingswegen met 't vliegveld Schiphol woiden b was terdege herzien. Ged. Staten
hebben o.m. besloten den Spaarndammerweg tot circa 15 Meter te verbreeden. Op onze
foto zien we, hoe een noodzakelijk te maken bocht op dezen weg (zie stippellijn) wordt
afgesneden, waardoor reeds een heele verbetering ontstaat.
Een internationale conferentie.
Te Amsterdam is geopend de internatio
nale conferentie van organisaties op het ge.
bied van koloniale waren en aanverwante
artikelen. Aan de conferentie nemen deel de
nationale bonden uit Duitschland. België,
Denemarken, Zweden, Noorwegen, 1 inland,
Zwitserland en Nederland.
Na een verwelkoming der buitenlundsche
delegaties door den heer D. Terhenne, j00r"
zitter van den Ned. Grossiersbond. werd tot
voorzitter der conferentie benoemd, dc heer
Ottd Dahlström uit Stockholm en tot tweede
voorzitter de heer Wilhelm Herrmann uit
Berlijn.
Daarna hield de heer H. Leemhuis te Am
sterdam een inleidende voordracht over toe
standen en organisaties op het gebied van
den groothandel in levensmiddelen in ver
schillende laqden.
Het volgende punt van behandeling was
het voorstel der Deensche organisatie om op
he,t punt van arbitrage aansluiting te zoeken
bij de Internationale Kamer van Koophandel
Mr. J. E. Claringbould te Den Haag gaf
daarbij een uiteenzetting over het arbitrage
instituut der Internationale Kamer van
Koophandel.
Na een gemeenschappelijke lunch en een
boottocht door de havens en grachten hield
de heer Wilhelm Herrman uit Berlijn een
rede over standaardiseering en normalisec-
ring in den groothandel in levensmiddelen,
waarna de heer J. Rosenbach te Amsterdam
hetzelfde onderwerp meer van de direct
practische zijde behandelde.
Gisteren zijn achtereenvolgens voordrach
ten gehouden door de heeren Fegersten uit
Olso, Linder uit Stockholm en Piagct uit
Bern, resp. over wederkeerige waarschuwing
tegen onbetrouwbare afladers, de certifica
ten van de Californian Dried Fruit Associa
tion en over regeling der verhouding tus
schen agenten en grossiers-importeurs.
De conclusies over de verschillende onder
werpen werden verder in commissie-verga-
dering vastgesteld.
De Nederlandsche Grossiersbond heeft de
buitenlandsche delegaties een diner aangebo
den in het Paviljoen Vondelpark.
Na grondige sociale studiën aan de Leu-
vensche Hoogeschool onder leiding van den
welbekenden Hoorleeraar Brants werd E.
H. Lambrechts onder-pastoor te Vorst bij
Brussel (30 Juni 1909).
Daar zou de sociale leider van later
ontkiemen. Wijl hij er als eerste proef, met
de beste gevolgen
zijne krachten wijdde
aan het verbeteren
van den weinig be
nijdenswaardigen toe
«tand der hoveniers
rf boerkozen, zag h'
verder.
E. H. Lambrechts.
een'gingsgedachte, nu was hij als 't ware
overrompeld, maar hij kwam de inrichtings
periode zegevierend te boven.
Doch van een anderen kant was hij ook
meer en meer overtuigd van het gedacht,
dat van meelal het zijne was geweest,
dat alleenloopers slechts slruikelsteenen
zijn, dat alleen eenheid sterkte geeft
de centraPatie moet niet alleen op papier
bestaan, zij moet werkelijkheid worden
overal, schreef hij in Jur.i 1922 maar
ook dat het secretariaat, dat het centrum
moet zijn, dat die eenheid moet bewerken
en handhaven, financieel sterk moet staan
om te kunnen met welgelukken zijn rol
vervullen.
De lessen indachtig, welke' wij in 1914
hadden tc hooren en te zien gekregen in
Noord-Holland, vooral gedurende het zoo
vriendelijk onthaai in het Nationaal Han-
zebureau, zou hii economische werken in
't leven roepen die sterk gecentral seerd
door een deel hunner winsten het secre
tariaat zouden voeden en bekwaam maken
den onmetelijken last te dragen. Zoo kwa
men ze de eene na de andere als „pilaren
van zijnen grooten bouw" gelijk hij het
noemde: de Centrale Bankinrichting, de
verzekeringmaatschappij, die om redenen
van praktischen aard voorloopig in Gent
werd gehouden en niet in 't center en
eindelijk, toen hij reeds op zijn ziekbed
lag, werd een derde hoofdp laar van het
gebouw opgericht, een centraal koopkan
toor beginnend met de kruideniers. Toen
dit laatste gebeurde, wat was hii gelukkig
midden zijn lijden en, toen de ziekte
scheen te keeren, zegde hii mii nog: „nu
staan de groote afdeel ngen daar, nu zul
len we vooruit kunnen!"
Eilaas, hii mocht het niet beleven! God
loone hem voor zijnen reuzenarbeid!
Op heden nochtans is dat gedacht, zijn
gedacht nog niet uittfewekt litk hij het
had gewild. Tegenslagen liik het zooal in
dit tranendal gaat. ook wel soms onwil
van menschen ziin er de oorzaak van
De centrale Bank inrichting had eerst
een lijdensgeschiedenis.maar nu is er ken
tering: de sterke hand van eenen vakman
staat aan 't roer en wij mogen hopen dat
ze nu zal worden wat E. II. Lambrechts
gedroomd had de sterkste steun van het
centraal secretariaat De Verzekering ook
is nog niet wat onze stichter voor oogen
had. Het „voorloop'g" te Gent ziin, schijnt
bestendig te willen worden en zoo in
plaats dat de verzekering een middel tot
centralisatie en tot sterk maken van het
centraal secretariaat zou zijn, is eerder een
middel van de centralisatie en in alle ge
val geeft ze niet den minsten steun aan
het algemeen secretariaat, wel integendeel.
Doch daar ook komt kentering, daar ook
al er veranderd worden, het moet! Het
Centraal koopkantoor alleen is in de lijn
zijner stichting gebleven en jis reeds van
nu een heerlijke steun der Landelijke cen-
tralisat'e.
Mochten we weldra den dag beleven, dat
het heerlijke olan van E. H. Lambrechts
tot zijne volle uiting komt! Dan zal de
katholieke mddenstandsbeweging in Bel
gië de zegeklok lu'den, omdal daardoor
met een sterke centralisatie de volledige
eenheid en sterkte zal bewerkstelligd
worden. Hii. de stichter, offerde zijn le
ven voor het welzijn dier organisatie: dit
offer mag noch zal vruchteloos blijven.
P. ALLOSSERY.
Diocesaan Bestuurder voor W.-Vlaanderen.
Vr. Ik ben in nel bez't van een witte
leeuwerik met roode oogen. Komt dat
meer voor?
Antw. Ja.
Vr. Kunt u mij zeggen, of de Noord-
Hollandsche Witte Kruisloten al uitgeloot
zijn?
Antw. U moet ons terst de nummers
opgeven, alvorens wij kunnen nazien, ot
uw nummers uitgeloot zijn.
Vr.: Hoe kan ik vuile vlekken, ontstaan
door transpire eren, weg krijgen? Ook kun
nen het olievlekken ziin.
Antw.: Daarvoor bestaat geen middel. De
schoenen zwart maken is het eenige, vat
u kunt doen. Zijn het olievlekken en ziin
ze er pas een zee- korten tijd in, dan kunt
u het probeeren met petroleum-aether.
Daarmede stevig afwrijven, daarna met ter
pentijd en dan poetsen met schoencream
van dezelfde kleur als de schoenen.
Vr.: 1. Hoe kan ik inktvlekk-n uit ten
wollen vloe-kleed verwijde en? Ik heb het
al met azijn geprobeerd doch ze zijn al
leen een weinig verbleekt?
Ü?2. Hoe kan men een witten viltenhoed
verven?
Aniw I. Het verdient aanbeveling om,
wanneer u vlekken wilt verwijderen en
daarvoor de bemiddeling van de „Yragjp-
bus" inroept, niet zelf aan dc v!ekken*i.e
we-ken. Veel wordt e~ dikwijls door ver
keerde behandeling bedorven, zóóveel zelfs
dat latere middelen dan niet meer of on
voldoende helpen. De mislukking wordt dan
op rekening van de Vragenbus geschoven,
maar ten onrechte dan. zooals u begrrpl.
In uw geval zult u met succes het vol
gende kunnen aanwenden. Heet kleezuur
in citroenzuur. Is het tapijt op de plaats
van de vlek gekleurd, gebruik dan verdund
zoutzuur.
2 Koopt U bij den drogist een verftnbe.
De gebruiksaanwijzing staat daarop ver
meld.
Vri: Ik ben als arbeider in dienst, 'k ben
verhuurd voor I 20.per week, vrre wo
ning vanaf 15 Maart tot en met 15 Sep
tember, 2 Liter melk per dag, van 15 Sep
tember tot en met 15 Maart, 1 liter per dag
Nu geeft hij mi? ongevraagd tot 2 Octo
ber 2 liter per dag en van 28 October
ook 2 liter per dag, doch nu hield hij j.l.
Zate-dag 6 liter van mijn loon af. Mocht hij
dat doen en heb ik recht op dat geld?
Antw.: Wij kennen niet de bepalingen
van het contract en weten dus niet, of in
een dergelijk geval door een of andere be
paling voorzien wordt. U had recht op 1
liter melk per dag. Over het verstrekken
van meer lite-s per dag moet U het onder
ling eens zien te worden.-
Vr. 1. Weet u een anderen naam voor
een booz.e vrouw, van vijf letters, waar
van op 1 na, de laatste een k is?
2. Wat is padvinderstouw van vijf let
ters?
Antw. U moet er reken-ng mede hou
den, dat de vragen rubriek niet bestemd
is voor het oplossen van raadsels. Daarom
worden dergelijke vragen niet beantwoord
Bovendien waren uw vragen niet onder
teekend.
Vr. Zoudt u mij het bijvoegelijk naam
woord van „plomp kunnen noemen?
Antw. Zie het antwoord op de sorige
vraag.
Vr. Kunt u mij het adres geven van
Prof. Snapper te Amsterdam? Welke da
gen van de week houdt hij spreekuur en
hoe laat?
Antw. Prof. Snapper woont Valerius-
plein 18. Amsterdam, doch maakt thans
een studiereis in Amerika.
7 pCt. Eerste hypothecaire 20-iarigen
obligatieleening groot 700.0C0.
Vanaf Dinsdag 18 October is bij de firma
Theodoor Gilissen ten kantore te Amster
dam en bij verschillende andere bankin
stellingen o.m. de firma G. F. H. Pastoor
en Oscar Smit's Bank te Haarlem de in
schrijving opengesteld op 700.000, 7 pCt.
eerste Hypothecaire 20-jarige obligation in
stukken van 1000, 500 en 100, ten
laste van de Congregatie der Mariannhiller
Missionarissen te Mariannhill (Natal) tot
den okers van 99 pCt.
In 1882 als Trappisten Orde aangevangen,
bestaat de Congregatie der Marianhiller
Missionarissen in haar tegenwoordigen vorm
sedert 1910
Deze Congregatie heeft als hoofddoel h^t
Missiewerk in Zuid-Afrika, meer speciaal
in Natal, Rhodesia en Kaapland.
Ten behoeve der gymnasiale studiën harer
toekomstige Missionarissen, heeft zij institu
ten te Reimlingen en Lohr (Duitschland),
waar ongeveer 300 jongelieden hunne op
leiding genieten.
Voor de academische vorming der a.s.
Missionarissen is thans een Priester-semi
narie te Würzburg in aanbouw. Deze bouw
is reeds tot de derde verdieping gevorderd
en zal in 1928 gereed moeten zijn.
De opbrengst der leening zal uitsluitend
worden aangewend ten behoeve van het
bovengen. Seminarie, waarvan de bouw
kosten alleen reeds zonder de waarde van
den grond en de kosten van meubileering
in aanmerking te nemen, rond R M. 1.500.000
zullen bedragen
Voor hoofdsom en rente is de Congregatie
der Mariannhiller Missionarissen met al hare
bezittingen aansprakelijk.
Het Bestuur der Congregatie heelt zich
verplicht hare lot nu toe onbelaste bezit
tingen, buiten Duitschland en Nederland
gelegen, zonder toeslemming van den
Trustee niet met hypotheek te bezwaren,
zoolang deze leening niet geheel za", zijn
gedelgd.
De aflossing der leenmg geschiedt a pari.
Den eersten October van ieder jaar m oet
een bedrag van 37.000worden afgelost,
aan te vangen 1 October 1929, it odat de
geheele lecning uiterlijk op 1 October 1947
zal zijn afgelost
De aflossing zal geschieden bij jaarlijksche
uitloling, te houden door den Treestee in
de maand Juli. De betaling der losbare obli
gation heeft plaats op 1 October d.a.v.
De Congregatie behoudt zien het recht
om na 1 October 1932 de leening versterkt
of algeheel af te lossen doch verbindt zich
daarbij een opzeggingstermijn van drie
maanden in acht te nemen.
We hadden wiel in
België een „Lands
bond der klein2 Bur
gerij", die jaarlijk
onder meer een cor
gres hield, maar di
Landsbond was neu
traal. Wij hadden wel
het zoogenaamd „Al
gemeen Syndicaat"
dat op christelijken grondslag was ge
schoeid maar de werking ervan bepaalde
zich hoofdzakelijk tot het geven van Talen
en Handelsleergangen en inrichten van
Ziekenbonden. Iets anders was er noodig
waar alle Katholieke Middenstanders zou
den thuis hooren, iets dwarsdoor katho
liek, en dat heel hun econoursch en sociaal
leven zou omvallen en waar vooral de
zoo noodzakelijk vakgroepeering tot hare
volle waarde zou komefi. Om dat te ver
wezenlijken vormde hij zijn plan, dat wel
dra goedgekeurd door den klaarzienden
groot-vicaris Van Roey, nu Kardinaal-
Aartsbisschop van Mechelen, later zou uit
gevoerd worden.
In 1911 deed het zoogenaamd „Algemeen
Synd'caat" een beroep op zijne hulp. Door
het feit zelf in nadere voeling met de
belanghebbenden uit al de streken van het
land, kon hij doorwerken en zijne apostel-
ziel vollen teugel laten, ook meteen zijn
plan aan de werkelijkheid toetsen.
9 Oogst 1912 begon hij de uitwerking
er van en stichtte zijn Landelijk Bestend g
Secretariaat, dat in zijn gedacht, de spil
Woest ziin van heel de Katholieke Midden
standsbeweging in 't land.
Tot dan hadden w« bu'ten het Algemeen
Syndicaat hier en daar, vooral in West-
Vlaanderen, afzonderlijke katholieke Mid
denstandsbonden. Allen voelden we de
leemte: een band was er noodig, eene
sterke Centralisatie, d.e ze alle omsloot
Ook als E. H. Lambrechts zijn Bestendig
Secretariaat had ingericht en de hand reik
te naar onze inrichtingen hier in West-
Vlaanderen. onmiddellijk werden we met
geestdrift zijn eerstevolgeFngen.
Een secretariaat dat alle middenstands-
werken vereenigde was in ziin gedacht
broodnoodig en de dageliiksche ondervin
ding deed die meening bij hem gedurig
toenemen om aan de beweging de noo
dige sterkte te geven. Te veel, veel te
veel krachtsinspanning liep verloren ten
gevolge van afzonderlijke werking. ])at
mocht niet meer, en van het oogenbl k at
maakte hij er een levenstaak van, aan
den katholieken, middenstand van België
een sterk, degelijk algemeen secretariaat
te geven. Maar dat secretariaat moest
sterk zijn. niet alleen door het getal der
aangesloten leden, maar vooral door de
geldelijke middelen waarover het beschik
ken mocht, D't echter te verwezenlijken le
verde veel bezwaar op: onze middenstan
ders voelden nog zoo weinig voor hunne
zaak, minstens als zij geldelijke offers
vroeg. Hij had er wel een plan toe, maar
het was nog niet in al zijne punten u'(ge
werkt. Tot betere documentatie kwamen
wij met hem en eenige vrienden een om
reis doen in No°rd-Nederland in Juli 1914.
Van dan af was hii beslist vooruit te gaan,
maar de ongelukkige wereldoorlog doemde
ons tot nietsdoen.... en als e'ndc'ijk de
wapens neergelegd werden, moest alles
herbeg'nnen.
Hii herbegon en reeds in 1919 werd de
Christelijke Landsbond van den Midden
stand gsticht aangesloten bi! ziin algemo-—i
secretariaat Nu dal er kentering in de riex centraal Bios
gedachte gekomen was en dat de midden- tuinen van het Rijksmuseum te Amsterdam. Het beeft voor dit doel 30.CCO bellen belang-
standers meer vatbaar waren voor de ver- loos versteekt. Onze loto toont de planters aan het werk in den tuin van hei Rijksmuseum.
H. M. dc Koningin heeft voor dit faar
wederom een subsidie van 5000 verleend
aan de Co-opera-tie.
"vy ~?s'v
Het Centraal Blpemenbollencomiié te Haarlem, zal een toilpenbeplaniing uitvoeren in de
