Buitenlandsch Nieuws.
Kamer No. 19
RADIO-OMROEP.
FEUILLETON.
Sft
t
GEM. BUITENL. BERICHTEN
GEMENGD NIEUWS.
De merkwaardigheden van het
mooie weer.
Een groot ongeluk nog
voorkomen.
Feile brand te Zegge.
Schipbeek en Bolksbeek vallen.
Door aanvaring gezonken.
Tragische dood.
Het Maas- en Waalkanaal.
Kieneneen publieke
vermakelijkheid.
Een tragisch geval van gas
vergiftiging in Den Haag.
De electrificatie Amsterdam
Rotterdam.
De handige Algerijn.
UIT ONZE OOST.
Van een maansverduistering
te Merauke.
KUNST EN KENNIS.
Mannenadel en Vrouweneer.
l
gracht S
z|
H te
De opening der Spaansche
Nationale Vergadering.
JJeze opening was wel de grootste poli
tieke gebeurtenis in de laatste vier jaren.
De pers uit ade 'landen haa vertegenwoor
digers geronaen, die op enkele uitzonderin
gen na, geen toegang kregen.
De omgeving van het parlementsgebouw
had het aanzien van een gewichtigen nag.
De naar net geoouw leidenae straten waien
doör poutie aigezet, waarachter duizenden
toeschouwers stonden. Urn drie uur kwam
Prima de Rivera aan.
Yanguas, de vooizitter, opende daarop
de veigaueiïng. Het decreet, waarbij de Na-
tionaie Vergaucring werd bijeengeroepen,
wera vervolgens voorgelezen uoor een aoor
de regeering benoemue secretaresse.
KlOKne vier uui kwam ae Honing binnen-
die tusscnen t-rimo de Kivera en ïanguas
plaats nam.
Yanguas zeide in zijn heel slecht te vol
gen openingsrede, dat deze Vergadering een
rawigcvenu licnaam was tot steun der re-
geenng, geen parlement.
De grondslag van den Spaanschen Staat
in de monareme, gerepresenteerd door den
heerscnenden Hon.ng, die als een knap en
modern vorst de kracht van zijn geest en
zijn gevoel in dienst van zijn vaderland
steit. ue voorzitter ueed ten siotte een be
roep op de trouw en werkkracht der leden.
Vooitaan zal zonder rheloriek gewerkt wor
den, maar de werkelijke vrijheia zal in geen
enkel opzicht te kort worden geoaan.
Met een citaat van wuson over de ware
politieke vrijheid beëindigde de voorzitter
zijn rede.
Daarop stond Primo de Rivera op. Ook
'lij zeiue nogmaals nadrukkelijk, oat onm.d-
dellijk met uen aroeid begonnen moet wor
den, met praten, maar doen, moet hel motto
dezer Veigauenng zijn.
Daarop verkiaarue de Koning de Vergade
ring voor geopend en verliet het gebouw,
dat sedert eemge dagen niet meer net op-
schrilt draagt: „Congreso de Deputados",
maar „Asamoiea nacional".
De „Voss. Ztg." en het Berl. Tag." wij
zen er op dat alléén aan vertegenwoor
digers der rechtsche pers toegangskaarten
voor deze opening waren gegeven, Linkscnc
blaoen hadden wegens „plaatsgebrek" geen
toegang gekregen.
Met de vrijheid der pers is het dus nog
niet heelemaal in orde!
Internationaal Arbeidsbureau.
In de groote ontvangzaal van het mini
sterie van arbeid werd hedenmiddag de
37ste bijeenkomst van den beheersraad van
het internationaal Arbeidsbureau geopend,
nadat te voren reeds commissievergaderin
gen hadden plaats gehad. Aan de bestuurs-
taiel waren de vlaggen van alle bij bet In
ternationaal Arbeidsbureau aangesloten lan
den bevestigd, in het midden de Duilsche
rijksvlag.
Bij het begin der zitting heette de rijks
minister van arbeid dr. brauns de deelne
mers namens de rijksregeering welkom en
hij verzekerde dal Duitschland met alle
kracht zal medewerken aan den uitbouw
van de internationale arbeidsorganisatie.
Duitschland behoort, vervolgde hij, tot de
landen, die reeds vele tientallen jitfen
werken aan den uitbouw van hun sociaal-
politieke wetgeving. Op dit gebied is
Duitschland vaak vooigegaan. Het was
spreker een bijzondere volcoening den pre
sident van den beheersraad heden de rati
ficatie-oorkonden van het Duitsche rijk be
treffende de overeenkomst van Washington
over de tewerkstelling van vrouwen voor
ei: na de bevalling te kunnen overhandigen.
Duitschland is het eerste groote industrie
land, dat deze overeenkomst ratiiiceert.
De minister deelde verder mede, dat de
rijksregeering eenige dagen geleden den rijks
raad een voorstel hee.t doen toekomen tot
ratificatie van de dit jaar door de Interna
tionale Arbeicisconferentie aangenomen
ontwerp-overeenkomsien, betreffende ziek
teverzekering voor de industrie- en land-
bouwarbeiders. Verder deelde hij mede dat
de Duitsche regeering voornemens is door
een arbeidsbeschermingswet, welke bij den
rijksraad is ingediend, alle sociaal politieke
w ettelijke maatregelen te verzamelen. Wat
het vraagstuk van den arbeidstijd betreft
op dil geoied heeft de rijksregeering
practisch werk verricht door de wetgeving
en nog meer door tariefovereenkomsten.
Aan het slot van zijn rede sprak de mi
nister de beste wenschen voor de werkzaam
heden der vergadering uit.
Zeeliedenstaking te Bordeaux.
Gisteren hielden de zeelieden bij de
koopvaardij, die een verhooging der pen
sioenen eischen, een algemeene 24-mrrs-
r.taking Geen enkel vaartuig ging de haven
in of uit.
De Dail Eireann.
In de eerste zitting van de Dail Eireann
is de regcering aanstonds aangevallen in
zake de Wet op de Openbare Veiligheid
welke door Blythe, den minister van fi
nanciën, warm verdedigd werd. Hij ver
klaarde dat de maatschappij niet diende om
het volk, maar wel om een misdadige min
derheid te onderdrukken. De wet is ge-
.baseerd op een gebruikmaking van alle
wettelijke bevoegdheden om moord het or-
ganiseeren van moorden en het ophitsen tot
moord te beletten. Zij werd ingediend na
«en afschuwelijke misdaad, n.l. den moord
op O'Higgins, dat de kern van lerlands
vooruitgang heeft getroffen.
De wet zal niet worden ingetrokken.
De Minderhedenquaestie.
Naar uit Sofia gemeld wordt, heeft de
rrinderhedencommissie van de unie van
Volkenbondsvereenigingen welke thans te
Naar het Engelsch
van
FLORENCE WARDEN.
Sofia vergadert, o.a. de positie behandeld
van de minderheden in Italië en Turkije. De
Italiaansche gedelegeerden deelden mede,
dat de Italiaansche regeering de minderhe
den wilde denationaliseeren, terwijl de
voorzitter van de delegatie verklaarde dat
de Italiaansche regeering ten opzichte van
de minderheden niet juridisch gebonden is
en dat de positie van die minderheden be
schouwt behoort te worden als een zuiver
binnenlandsche Italiaansche aangelegenheid,
welke buiienlandsche inmenging slechts
ernstiger kan maken.
Tenslotte werd een motie aangenomen
ten gunste van een billijke en edelmoedige
behandeling der minderheden.
Een cardschok te Rome.
Gis'eren is een aardschok, welke een gol
vende beweging had, in weste'iike richting
ging en 15 seconden duurde, door de se's-
mcgraficshe instrumenten geregisteerd en
door de bevo king waargenomen.
De betrekkingen van
met Frankrijk.
Amerika
In de jongste Amerikaansche nota nopens
de douanekwestie worden alleen enkele ge
zichtspunten nader uitgewerkt.
Zij zou wijzen op het voornemen der
Amerikaansche regeering om tot practische
besprekingen over te gaan en op den wensch
om deze onderhandelingen tot een goed
einde te voeren.
Zware brand.
Een brand die de badplaats Ocean City,
in New Yersey, dreigede te verwoesten, is
gestuit door het opb'azen met dvnam'et van
eenige gebouwen in de vuurzone. De brand
richtte schade aan, welke op drie millioen
dollars wordt geschat-
De Se-lomonscilanden.
Berichten van de Salomonseilanden mel
den, dat de blanke bevolking, d'e in paniek
uit de p'antages in de Binnenlanden is weg
ge vluch, verklaart, dat de misdaden een
rechtstrecksche terugslag vormen op de
woede der inlanders over de invoering van
den hoofdelijken oms'ag.
De Australische kruiser „Adelaide"' wordt
Vrijdag verwacht.
De opstandige beweging in Mexico.
President Calles heeft in zijn antwoord
op de verk'aring van onschuld der gene-
-aals Gomez en Serrano medegedeeld, dat
de propaganda der beide generaals sedert
Augustus lot den opstand heeft opgewekt,
welke zorgvuldig wordt Voorbereid.
LONDEN, 12 Octber. Volgens telegram
men uit Mexico deelt het Mexicaansche
ministerie van oorlog mede. dat vier divi
sie-generaals en 20 brigade-generaals van
hun post zijn ontheven, daar zii met de re
bellen in verbinding stonden.
Verder is bekend geworden, dat sedert
het begin van den opstand 18 generaals en
64 officieren van lageren rang zfjn terecht
gesteld.
De burgeroorlog in China.
LONDEN, 12 October. Uit Pek'ng wordt
gemeld, dat twee legergroepen gelijktijdig
tot he' offensief tegen de zuidelijke legers
zijn overgegaan. Het eene offensief wordt
geleid door Hau-Dschow-Fu in noorde'iyk
Kiangsi. het tweede dor Pao-Ting-Fu. De
zuidelijke troepen hebben groote verliezen
geleden.
Chang Tso Lin beoogt de zuidelijken in
het gc-bergte- terug te dringen en de ver
bindingswegen af 'e snijden. Vo'gens offi-
cïee'e berichten zijn gedurende de laatste
dagen in de gevechten tegen de Shansi-
troepen tienduizend gevangenen gemaakt.
Generaal Chu Yu Pu. een bondgenoot van
Chang Tso Lin, heeft Si Cbiach Wang, dal
een belangrijk spoorwegknooppunt vormt,
genomen.
SCHANDELIJKE TOESTANDEN.
Eenigen tijd geleden werdén door de
communistische raadsfractie te Keulen
ernst'ge klachten geu't over in het wees
huis te KeulenSülz bestaande opvoe
dingsmethoden Deze beweringen klonken
zoo ongelooflijk, dat men naar de Keul-
sche correspondent van de „Frankf. Ztg."
meldt, algemeen slechts aan communisti
sche overdrijving dacht. Inlusschen werd
een c^ommiss'e van onderzoek jngeste'd.
Volgens de voorstelling der communis
ten zouden weezen vaak dagenlang in een
onderaardschen kerker worden opgesloten,
bijna zonder licht en lucht
Het onderzoek is thans afgeloopen en
vo'gens de ..Rheinische Z." is gebleken,
dat de beweringen van de communist1"
in hoofdzaak iuist waren (de man van d- I
,.F. Z." voegt hieraan toe. dat deze mede-
deeling van de ..R Z." ter bevoegder
nlaatse bij navraag nvt is tegengespro
ken], Zoo moet o.m, zón vastgesteld, dat
de kerker in het weeshuis nog niet eens
voldoet aan de eischen. welke aan derge-
liike inrichtingen in PruVsche gevangenis
sen worden gesteld. De vensters ziin sterk
getralied; zjj ontvangen licht door een
smallen koker, die bovendien nog uiet een
klep Is VCOrz'en
In deze duistere ruimte bevindt zich
niets anders dan een kr'b, een stoel en
een closetemmer. Gestrafte kinderen moes
ten soms een week in d=t hol doorbrengen;
het eten werd hun evenals in een gevan
geniscel door een kleine ooening in de
deur toegereikt.
Tevens moet gebleken ziin, dat Je wee
zen maar al te vaak geranseld w'erden
De ,.R. Z." eischt. dat de verantwoorde
lijke d'recteur van het weeéhui» onmid
dellijk zal worden ontslagen.
GEVAARLIJKE IJDELHEID.
Willy Brettner was een ervaren maar
grenzenloos iidel inbreker te Berlijn, wiens
prachtig blond haar hem onlangs ten val
bracht. Willy had nl. de gewoonte heel
dikwijls een kammetje uit zijn zak te ha
len en zijn weelderige lokkenpracht ach
terover te kammen.
Nu had een Berliinsche Sherlock Hol
mes bii het naspeuren van een reeks n-
braken in den laatsten tiid herhaaldelijk
ter plaatse blonde haren op den grond ge
vonden. Dit had ziin aandacht getrokken,
zoodat hij die haren.welke steeds van het
zelfde soort waren, zorgvuldig in zijn por
tefeuille had bewaard.
Maandagnacht werd een inbreker in een
v'Ha betrapt, verborgen in een kïlder.
Op het politiebureau viel den beambte
terstond 's mans zorgvuldig gekamd en
goed onderhouden blonden haardos op, Welk
feit bii het rapport aan de recherche werd
vermeld. Deze gelastte den man den vol
genden dag rustig een liidje alleen in een
vertrek te laten. Nauweli'ks was Willy aan
zijn lot overgelaten, of Hij haalde ;n ge
dachte ziin kammetje le voorschijn en
haalde het door zijn haren. On hetzelf
de oogenblik trad Sherlock Holmes bin
nen met een aantal blonde baren ir de
hand, welke hij vergeleek met eenige baar-
f'es, die in de kam waren bliivon zitten.
Waarop Willy n'ets anders restte, dan te
bekennen en zijn ijdelheid te verwen-
schen, die hem thans zijn vrijheid kostte.
AANSLAG OP EEN T£EIN.
Uit Altenburg wordt gemeld dat gister
avond zeer waarschijnlijk eeg aanslag is
gepleegd op den spoorweg tusschen Alten'-
burg en' Goessnitz. Een tfoederentre n
stuitte op een zwaar li/eren blok,® dat op
de rails was gelegd. De locomotief s'eur-
de het blok over een afstand van een paar
honderd meier mede. Toen de trein 'tot
stilstand was gebracht, bleek, dat de lo
comotief ernstig was beschad'gd en dat van
vijf wagons de reminr'chting waren ver
nield. Vermoed wordt dat de aans'ag be
doeld was oo den sneltrein naar Leipz'g,
die even later moest passeeren De spoo--
wegdirectie heelt een beloon'ng uitgeloofd
^oor het opsporen der daders.
DE LEUVENSCHE BIBLIOTHEEK.
De wederopbouw der Leuvensche bi-
bl'otheek gaat nog niet vlot. Verschi'l-nde
bladen hebben beweerd, dat er moeilijk
heden waren ontstaan tusschen den pre
sident der universiteit van Columbia, Mur
ray Butler, die de leid'ng over den we
deropbouw heeft en den architect Whit
ney Warren. Dit wordt door Butler ont
kend. Wel verklaart hij er on aangedron
gen te hebben, dat het opschrift op den
gevel zou worden gewijzigd, ten einde te
doen u'tkomen, dat de goede betrekk'ngen
tusschen Frankrijk en België enerzijds en
Duitschland anderzijds hersteld zijn. Op
dit voorstel is niet ingegaan; de president
hoopt echter, dat het later nog zal wor
den aangenomen.
HET PLATGEBRANDE DORP.
0
Een dezer a'agen maakten wij melding van
een brand in een dorpje in de Fransche
Alpen. Het heet Puv Saint André, dat 1400
meter hoog, zes K.M. van Brianpon is ge
legen.
Pury-Saint-André telt 419 bewoners, waar
van er 280 in het dorp wonen. Het dorp
lag in diepe rust, toen ongeveer 1 uur
's nachts het geblaf van honden de bewoners
uit hun slaap deed schrikken. Aan het einde
van hef dorp stond een huis in lichte laa'e.
Aangewakkerd door een heftigen wind, die
op deze hoogte voortdurend waait,, breidde
het vuur zich snel uit.
Heel de bevolking was weldra op de been,
en snelde de brandweer ter hulp. v
Maar, huis na huis werd aangetast, zonder
dat men het kon verhinderen De houten
wanden en cfe strooidaken vatten al te ge
makkelijk vlam en water ontbrak.
13e boeren zagen, zonder iets te kunnen
doen, hun woning instorten. Alles, meubelen,
oogst, vee, ging in de vlammen op
's Morgens stonden, van de 85 huizen, er
nog slechts vijf overeind, waaronder de kerk
en het gemeentehuis.
Twee menschen verloren het leven en acht
werden zwaar gewond. De schade wordt op
een millioen frs. geschat.
AMERIKAANSCHE HAAT TEGEN
ENGELAND
Eenig opzien is in Amerika gebaard door
een uitlating van den Bisschop van Londen
in een preek, dien hij Zondag j.l. voor het
Amerikaansch Legioen in de St. ,Margaret-
Kerk (Westminster) heeft gehouden De
bisschop betoogde, dat hem tijdens zijn reis
door de Ver. Staten door vele jongelieden
was verteld, dat zij op school met haat tegen
Engeland waren opgevoed. In de school
boeken en door de leeraren in de Ameri
kaansche onderwijsinstellingen werd met
minachting over Engeland en zijn historie
'esproken.
Van alle kanten wordt nu verzekerd, dat
dit niet 't geval is en dat de bisschop sterk
overdreven heeft De voorzitter van de
American Society te Londen heeft zelfs ge
meend tegen de bisschoppeli'ke woorden te
moeien protesteeren. Hij betwijfelt of er
één kind in Amerika wordt geleerd Enge
land te haten. Wel moet hij toegeven, dat
sommige Amerikaansche boeken in donker
der kleuren Engelands houding gedurende
de oorlogen van 1776 en 1812 afschilderen,
dan gerechtvaardigd is.
De weerkundige medewerker van he'
„Vay." schrijft:
Een eigenschap van mooi weer is, dat het
heel moe lijf. is, om er iets van te zeggen.
de >qv
Mooi weer, zooals dat in de laatste dagen
heéfrscht,°is voornamelijk gekenmerkt door
afwezigheid van verschijnselen, die een mc-
tegeolugisch proces verraden. Er is geen
wipd, die ons doet zien, dat lussclien twee
streken in ons werelddeel een groot ver
schil in luchtdrukking beslaat, er is geen
bewolking, die ontstaan is door een of an
der atmosferisch prqces. Het weer is n et
actief, he is als het ware in rust; het ver
andert niet en er zijn geen heftige tegen-
ste.l ngen die zich uiten in nieuwe ver
schijnselen.
Toch is er vcor den opmerkzamen waar
nemer vpn dit passieve weer nog tamelijk
veci op te merken. De eerste nachtvorst
ii dit najaar is in den vorigen nacht voor
gekomen. De thermometer in bet gras dacl-
de 1.7 gr.. Celsius onder nul. Verder kun
nen wij den avond-, nacht- en morgennevel
waarnemen, die zijn ontstaan in de, eerste
plaats dankt aan de afkoeling der onderste
lucht agen door nachtelijke ui'.s raling, die
niet door instral ng gecompenseerd wordt.
Dat de nevel zich slechts tot geringe hoogte
uitstrek', blijkt hieruit. dat de maan
s avonds helder schijnt terwijl in horizontale
richting het vergezicht vrij sterk versluierd
is. De nevel is dus tamelpk dicht.
M ndcr goed is overdag te zien, dat de
.1 mosfeer vrij troebel is. De passeerende
vliegtuigen toonen ons echter, dat er. over
dag een dunne nevel is, een eigenaardige
troeteling van de lucht, d'e vcoral eigen is
aan het mooie herfstweer, dat nu heerscht,
een nevel, die aan de meteorologen heel
wat moeite kost om bevredigend te verkla
ren.
Een ander verschijnsel, dat toch een
zekere activiteit vertegenwoordigt, is de
sterke stijging van de temperatuur tusschen
het oogenb'ik van het minimum bij zonsop
gang en het maximum in den namiddag,
waardoor de nachten koel. de dagen zacht
zijn.
VC'at niet aan eenig \isueel verschijnsel te
merken is, doch met bijzondere hulpmidde
len moet worden geconstateerd, is de be
trekkelijk hooge temperatuur van de hon
gere Inch lagen, die uit de aerologische
bericnien blijkt.
Zoo was b.v. Zaterdagmoigen de tem
peratuur aan den grond 3 gr C., op 509 en
1009 meter hoogte 10 gr. C. op 1500 meter
c' gr- C., en nam zij vandaar naar boven
toe, langzaam af, zoodat vorsttempera uren
pas op meer den 3090 meter hoogte voor
kwamen, Sedert den warmen Vrijdag van
de vorige week is het in de bedoelde lucht
lagen zelfs warmer geworden.
1 ege'i kertijd hebben die aerologische
waarnemingen aangetoond, dat die hoo-
gerc luch lagen relatief vrij vochtig zijn.
Zij bevatten dus bij de vrij hooge tem
peratuur veel waterdamp, zoodat het be
grijpelijk is, dat reeds een geringer afkoe
ling, nevel- of wolkenvorming kan veroor
zaken. Het is dus inderdaad de hooge tem
peratuur der verschi'lende luchtlagen, die
de lucht wolkenloos houdt.
Van groote beteekenis is de standvastig
heid van deze mooiweerperiode. Er is ge
durende de laatste zes dagen bijna geen
verandering in den weerstoestand in Euro
pa voorgekomen. Alleen bewoog zich de
kern van het groote hooge-druk-geb'ed van
de Zuide'ijke Noordzee naar Noord-Duitsch-
lang, waardoor bij ons de overigens zeer
zwakke wind van Noord naar Oost is om-
geloopen. Depressies in het hooge Noorden
en bij IJsland drongen niet dichter in onze
i chting vooruit en zelfs de vaag op de
weerkaarten aangeduide lage-drukgebieden
in het Westen werden sinds Zondag iets
minder dre'gend, zoodat 't schijnt, dat het
hooge-drukgebied een krachtige barrière te
gen deze depress'e vormt.
Mocht deze toestand nog eenige dagen
aanhouden, dan zal wel niemand dit be
treuren en waar de me'eorologie nog niet
in staat is, te beslissen of het merkwaar-
Wgte-febied van hoogén druk lang of kort
zal siand houden, kunnen wij slechts den
wensch uitspreken, dat het lang moge zijn.
Gistermorgen is bij het binnenkomen te
Leeuwarden van den 4^htendsneltrein, uit
Groningen, een weiband van de locomotief
gesprongen, tengevolge waarvan de spui-
kraan van de machine werd geslagen. Het
gelukte den machinist den trein op het
station tot stilstand te brengen, zoodat een
groot ongeluk nog voorkomen werd.
Te Zegge (N.-Br.) heeft bij F. Blok een
felle brand gewoed. De stal, het karnhuis.
de schuur en de geheele oogst, benevens
een aantal kippen, werden een prooi der
vlammen. Het vee kon worden gered. Met
eigen middelen heeft men het woonhuis
kunnen behouden.
De oorzaak is nog onbekend.
Het gaat den goeden kant uit. Dank zij
den Oostelijken, winden en de droogte der
laatste dagen, is het water in het gebied
van Schipbeek en Boiksbeek zooveel ge
vallen, dat alle landerijen weer fink droog
liggen. Het water staat minstens een meter
L.ger dan gedurende dezen zomer. Aan de
eigenaren der boerderijen is een schrijven
gericht met het verzoek den boeren tege
moet te komen in de geleden schade, door
een deel van de huur kwijt te schelden.
In de Harlingertrek vaart, bij Deinum, is
een met melkbussen geladen praam, door
een Hunzeboot aangevaren en gezonken.
Alle melk êinè verloren. Persoonlijke onge
lukken hadden niet plaats.
Te Smilde is een 45-jarige arbeider, ter
wijl hij eEn vjln 2ijn geiten, die losgebroken
was, probeerde te vangen, door de stoom
tram overreden en gedood.
Hij laat een weduwe en vier kinderen
achter.
Naar de „Msb." verneemt zal H. M. de
Koningin omstreeks 27 October, het Maas-
en Waalkanaal openen. In den namiddag
zal H. M. een bezoek brengen aan Nijmegen.
Een correspondent meldt aan de Prov.
Nocrd-Brabantsche Crt.j
Nu, blijkens mededeeiing, de Minister van
Justitie aan de burgemeesters van Noord-
Brabant en Limburg zou hebben medege
deeld dat het verboden is, voortaan het
kienen toe te laten in herberg-lokaien, is
het misschien niet ondienstig er op te wij
zen, dat in de gemeente Kerkrade het kie
nen sedert het jaar 1925 zeer populair is
geworden. De herbergiers kondigen het
kienen per adverten ie ol door middel van
bordjes aan de ramen van kun caié's aan.
V/ie in Kerkrade in zijn café wou laten
kienen moest daarvoor p.rmiss'e aanvragen,
hetwelk hem al of niet door den burge
meester werd toegestaan. Wie verlof kreeg
meest van te voren 10 gu'den stedelijke
belasting betalen, daar het kienen als een
publieke vermakelijkheid werd beschouwd.
Aan het kienen werd tevens de voorwaar
de verbonden, dat niet gekiend mocht wor
den voer een bedrag hooger dan 10 gulden
en dat de prijs voor een kaart niet meer
dan 10 centen mocht bedragen. Het kienen
•aam in den regel om een uur of 5 een
aanvang en duurde iot het sluitingsuur. Ge
meenlijk was het dezelfde persoon, die
uren lang de cijfers afriep, op denzeltden
monotoncn toon op straat hoorbaar. Zon
dag (9 Oct.) werd nog in verschillende
café's gekiend op dezelfde wiizc en onder
dezelfde voorwaarden als hierboven be
schreven. We zuilen ons niet inlaten met
de kwestie of het kieren, door de overheid
gesanc ionneerd, al of niet een publieke
vermakelijkheid is, doch dit k enen heeft
in de wintermaanden heel wat geld in de
gemeentekas gebracht. Maar de pret zal
in ieder geval spoedig uit zijn.
Twee personen om het leven gekomen.
Tengevolge van het ontstaan van een lek
in de gasleiding is gisteren het echtpaar dr.
W. in de Laan van Meerdervoort om het
leven gekomen.
Het tragisch ongeluk werd ontdekt door
buren, die een scherpe gaslucht waarnamen.
Toen men in het huis geen teekencn van
leven waarnam, verschafte men zich met be
hulp van een smid, in. den tuin door de keu
kendeur toegang tot de woning en vond in
de slaapkamer, waar een doordringende gas
lucht hing, de lijken van den medicus en
zijn vrouw, beiden in nachtkleeding te bed.
Waar de politie de oorzaak van het tra
gisch ongeluk kon conslateeren, een lek in
de gasleiding in de keuken, wordt de ge
dachte aan zelfmoord absoluut uitgesloten
geacht.
Het treurig gebeuren verwekte in de om
geving gtoote deernis, daar het echtpaar in
de buurt zeer gezien was.
Eenige klachten over de elèctrische
tremen.
In verband met de invoering der elec-
trische treinen op het traject Amsterdam
Rotterdam, ontving het „Hbld." eenige
klachten van reizigers.
In de eerste plaats over de volte, waar-
foor al te veel reizigers genoodzaakt zijn te
blijven staan. De directie der Nederlandsche
Spoorwegen antwoordt daarop dat naar haar
voorloopige ervaring op dit oogenblik de
stoomtreinen, die op dit traject nog rijden,
zooveel mogelijk vermeden worden, waar
door vooral de 3de klasse boven verwach
ting bezet is. Door vergrooting van eenige
motortreinen tracht men aan dit bezwaar
tegemoet te komen. Zoodra voldoende mate
rieel voorhanden is, zal afdoende in het
ondervonden bezwaar voorzien worden.
Echter kunnen de reizigers door meer van
de stoomtreinen gebruik te maken zeiven
er toe bijdragen, dat het vervoer zich nor
maler over de treinen verdeelt.
De tweede klacht betrof het dringen bij
het in- en uitstappen. Hierop is het ant
woord, dat het splitsen der uit- en ingangen
wordt overwogen. De wagens zijn echter
lang en men zal moeten afwachten of ons
niet altijd meegaand publiek als het dicht
bij den ingang zit geneigd zal zijn den hee-
len wagen door te loopen om den uitgang
te bereiken.
Ten derde de nauwte der zitplaatsen. Men
deelt mede, dat de zitplaatsen voor een rei
ziger beschikbaar dezelfde breedte heeft in
de nieuwe wagens als in die van vroegere
modellen.
Opgepast met het wisselen van geld.
Dezer dagen kocht te Venlo een Algerijn
in een modewinkel een sporthemd en gaf
een bankbiljet van 100 in betaling. Hij
verzocht bankbiljetten terug van 25; ver
volgens liet hii een van deze weer wisselen
'egen bankbiljetten van 10. Onder dit
wisselen wist hij zich 45 toe te eigenen,
wat ontdekt werd, toen hij den winkel ver-
'aten had. Het gelukte de politie nog den
\lgerijn te arresteeren, juist toen hij op het
punt stond naar Duitschland te vertrekken,
lij heeft een bekentenis afgelegd.
"VRIJDAG 14 OCTOBER.
HILVERSUM loóo M. 12.00 Politieber. I2.35-"
2.00 Lunchmuzj'ek door het trio K v. d. Hoek, viool.
J. Frank, cello. P. de Gruyter, piano. 5.306.00 Gra-
mofoonmuziek. 6.00—7.00 Orgelconcert door dth
heer George Robert in de St. Bavokerk te Haarlem.
7.45 Politieber. 8.108.35 Lezing vanwege hH
onderwijsfonds voor de binnenvaart, door den heer L-
A. M. C. V2n Kasteel uit Rotterdam De assurartti'
en de bevrachting in de Einnenvaart (De schadeverze
kering). Daarna concert door het ANRO-orkest o.!:v-
JNico Treep. August Leopolder en Otto A. Graef, pia
nisten uit München. Vervolgens een populair orkestcon
cert. 10.30 Persber., 10.3012.00 N.O.V. Popu
lair concert door het W.O.V.-ensemble o.l.v. John Back.
BAVENTRY iSoo M. 11.20 Daventry- kwartet en
solisten, (bas, viool, piano). 12.so Orgelconcert.
j-202.20 Orkestconcert. 3.20 Lezing Empire his
tory and geography. 3.4s Concert. 3.50 Lezing
How reading and writing began. 4.05 Concert.
4.to Schooluitzending. 5.05 Concert. 5.2 a CoU-
serie. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Dansmuziek.
6.50 Tjjds., weerb., nieuws. 7.05 Orkestcon.ert. -
7.20 B. B. C. muziekcritiek. 7.35 Piano, sonates van
Haydn. 7.45 Lezing The art of the cinema. 8.0
Causerie over't programma. 8.20 Symphonieconcert.
Wagner-programma. Orkest en M. Licette. sopraan.
W. Widdop, tenor, (om 0.20 onderbroken voor nieuws
berichten). 10.35 Berichten. 10.40 Mr. Flotsaroand
Jetsam, humoristen. 10.55ti.20 Irene Schafte''
pianoconcert. 11.2012.20 Dansmuziek.
PARÏJS „RADIO-PARIS'' 1750 M. 10.50—11.00
Muziek. 12.502.10 Orkestconcert. 5.055-55
Dansmuziek. 8.5010.50 Gevarieerd programma-
Orkest en solisten.
LANGEN BERG 460 M. MUNSTER 242 M. en DORT
MUND 283 M. 12.301.50 Orkestconcert. 3-55
—4.20 Kinderuurtie. 4.20—5.20 Dansmuziek.
7.20 „Madame Butterfly". 10.20to.50 Dansmuziek-
KONIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. 3.20—7.05
Lezingen en lessen. 7.25 „Macbeth", van Shakespeare.
9-50 „Fröhliche Zecher", Schubert, bas. Kermbach-
orkert.
HAMBURG 395 M. 3.33 Orkestconcert, Bizet.
6.20 Orkestconcert. 9.50 Actueele causerie. Daarna
dansmuziek tot 10.10.
BRUSSEL 509 M. 5.306.20 Orkestconcert.
6.20 Esperanto. 8.2010.20 „Requiem". Berlioz.
kwam ook de maan boven den Oostelijken
horizon gluren.
Maar wat scheelde die vandaag? Was
die heelemaal in de boonen? Kwam nu de
nieuwe maan aan den verkeerden kant op?
Toen schoot me te binnen, dat dc alma
nak toch voorspeld had, dat het dien dag
maansvèrdu'stering zou ziin. En terwijl zo
nu eigenlijk met heel haar volle, bolle ge
zicht moest lachen, pink e ze maar even
tjes met nog geen half ocgske. Slechts een
ma.ger streepje blonk langs de donkere
schijf.
Wel benieuwd, wat mijn Pappenheimers
van dat natuurverschijnsel zouden zeggen
Dat viel me geweldig tegen. Ze bleven
er nog kouder onder dan een ijspuddirlg:
ze keken niet eens! En ik wandelde voort
langs de keuvelende groepjes en wees op
de maan: Kijk eens, wat die vreemd doet!
Somm'gen stonden er niet eens voor op;
andeten keken en zeiden doodgewoon: o ja,
die is- omgedraaid.
Maar hoe komt dat toch? Dat
weten wij niet!
Zoo weinig belangs'elling valt je toch
koud op je lijf, als je meent heel wat ver-
te'd te hebben, als je in ons dorp eens op
iets kunt wijzen, dat nu eens heel anders
is dan anders....
Een cud wijf, dat wel in de gaten had,
dat ik me om die maan zoo druk maakte,
en dat blijkbaar van kouwe druk'e heele
maal niet gediend was, stoof op, zette dc
vuisten in de heupen en begon tegen mt
le kijven: „Wat heb jubie doch altijd met
die maan te klunge'en? Vroeger heeft toc-
wan Peteloes (Petrus P. Vertenten) zc
ook al eens omdraaid en nu iii weer!
P. Vertenten had n.l. destijds eens een
maansverduis ering van ie voren aangeken
d:gd en kreeg er daarom toen ook de
schuld van. Dat had hij 'm ge'eved, en '1
was heel aardii' geweest, maar hij moest
het toch maar liever niet meer doen. Met
zulke geheimzinnige wezens als de maan
moet je geen gekheid maken.
P. Verten'en heeft toen die vermaning
ter harte genomen. Dat goede voorbee'd
volgend, wilde ik ook n:et verstokt zijn in
de boosheid en beloofde het toornende moe-
drtje, dat. ik naar huis zou gaan en terstond
den blinkenden kant weer naar voren zou
draaien.
Om zoo'n kleinigheid wil ie toch geen
mot hebben, niet waar?....
Pastoor Geurtjen» vertelt in de Java
Post.
Toen ik den 15dcn Juni 's avonds als
naar gewoonte eens door ons dorp kuierde,
om te zien of alle® wèl was in Pappenhe m,
Octoberaflevering.
Met deze aflevering begint de 16e jaar
gang. De Hoofdredacteur Pater Stols
C.ssR. opent ze daarom met een artikel
tje: „Onze hulp is in den naam des Hee-
ren", waarin hij den strijders voor eer en
deugd een r'em onder het hart steekt,
hen waarschuwt tegen neerslachtigheid en
gedruktheid, hen wijzende op de bron van
alle werke'ijke hulp: de naam des Heeren.
Het tweede artikel is van den directeur
van het Centraal Bureau te Roermond,
die met een drietal vertegenwoord'gers
van den Bond van groote gezinnen hel
Wereldcongres voor Bevolking te Genève
bijwoonde. Hij geeft een beschouwing over
de beteekenis en h»t verlooD van liet
congres en een kort verslag van het be
handelde. Ook vermeldt hij de oprichting
van een internationale vereenigirig „Pour
la Vie et la Familie", een internationale
Bond voo" groote gezinnen dus. Deze ver-
eeniging beeft haar zetel in de bureaux
van de „Association de la plus grande Fa-
m'lle" te Parijs.
Er wordt in een volgend artikeltje mel-
d'ng gemaakt van bet nationaal congre*
van den Bond voor groote gezinnen te
Tilburg gehouden.
Tot steun van de zoo nuttige, ja onont
beerlijke vroedvrouwen wordt met in
stemming een artikeltie overgenomen
het Kath. Sociaal Weekblad, waarin wordt
opgekomen tegen het immer Veldwinnen"
misbru'k de normale bevalling te doen
p'aats hebben in klinieken en ziekenhui
zen.
De rubriek Van Hier en Gmds is dit
maal zeer omvangrijk en als altijd zeer
interessant
Hel is jammer, dat dit tijdschrift nog
"oo'n betrekkelijk kleinen lezerskring telt
Jammer 's dat vooral in onzen tr'd, nu hel
meer dan ooit noodig is, dat het zede'ijx
leven geleid wordt langs zuivere en vei
lige banen.
4.
Nee, nee! zei hij zwak maar heel
nadrukkelijk. Luister, ik wou dat je naar
Hotel.... Verdui/eld, ik ben den naam
vergeten! Je kunt hïm vinden in mijn zak
boekje Hier Hij bracht zijn hand tastend
en onzeker naar zijn linkerborstzak. Hij
zweeg een oojfenbhk, ofschoon hij zijn lip
pen bewoog, loen schoot het hern plot
seling te binnen: jfet is kamer negen
tienkamer negentien!
Zijn hoofd viel vcorover en zonder haar
hblp zou hij met zijn gezicht op den grond
gevallen zijn.
Mabin wist niet wat ze beginnen moest.
Aan den eenen kanl kon ze het nie' van
zich verkrijgen om dezen man, die klaar
blijkelijk stervende was, alleen te laten,
zelfs niet voor een paar minuten. Maar aan
den anderen kant had hij met zooveel na
druk gesproken, dat het duidelijk was, dat,
wal hij in kamer negentien van zijn hotel
had achtergelaten, hem dierbaarder was
:'an zijn leven- ze voelde dat hij bedoelde,
dat wat daar was, zich in gevaar bevond
en dat het zijn vurigste wensch was, dat het
;n veiligheid gebracht werd.
Ondertusschen vloeide het bloed zoo snel
uit de wonden op zijn hoofd en in zijn ge-
zicht, dat ze hem niet kon achterlaten
zonder te trachten die te verbinden.
Ze bad een „eerste hulp" cursus gevolgd
en met kunst- en vliegwerk legde ze een
voorloopig verband aan en legde daarna den
bewusteloozen man zacht:es neer met een
stoelkussen onder zijn hoofd cn zocht in zjjn
borstzak naar het zakboekje.
Gelukkig was het nieuw en stonden er
nog niet veel notities in. Op de derde blad
zijde vond ze-deze woorden: Hotel Mande-
ville en een adres in een z'Ntraat van de
Stad. Juist toen ze het zakboekje weer
op zijn plaats teruggebracht had, merkte,
dat ze niet meer alleen was. Omkijkende,
zag ze het ongunstige gezicht en de sluwe
oogen van den bediende die, half binnen
en half buiten de kamer naar binnen loerde
met een angstige uitdrukking op zijn gezicht.
O, ik ben zoo blij dat u er bent, riep ze,
want ik moet weg. Ga hulp halen
naai een dokter en de politie.
De politie? herhaalde de bediende
verbaasd.
Ja. ziel u niet dat h'l mishandeld Is?
Wat? Mishandeld? Neen toch?
Jawel! U kunt dat toch zelf wel zien!
riep Mabin Ongeduldig. De man, die hem
hier ontmoet heeft, moet het gedaan heb
bende man, dien u binnengelaten hebt.
De bediende staarde haar aan, werd
b.eek, stamelde en aarzelde.
- Welnee, dat is onmogeMk..
Waarom is het onmogelijk? Wie was
■li) vroeg Mabin. Maar -de bediende schud
de het hoofd.
Enfin, t doel er niet toe voor mij op het
oogenblik, zej ze_ nat nloct de politie
maar uitvinden. Ik zal hier bij hem blijven,
terwijl u eeu dokter haalt en de politie. Als
u «iet gaan wilt dan ga ik zelf.
Ontsteld keek hij haar aan en zei haastig:
Het is g°ed, ik zal wel gaan, liep het kan
toor uit cn toen hij even later terugkwam,
deelde hij mee, dat hij getelefoneerd had en
dat er direct hulp zou komen.
En de politie?
Die heb ik ook opgebeld.
Mabin wierp nog eens een blik op den
man, die nu heelemaal buiten bewustzijn was
en wendde zich weer tot den bediende.
U zult mijn naam en adres moeten
weten, nietwaar?
Waarom?
Ze keek verbaasd.
Ik zal toch wel als getuige moeten ver
schijnen?
O ja, natuurlijk. Daar dacht ik heele
maal niet aan. U zult het wel niet prettig
vinden.
Er >s niets aan te doen.
Hebt u den anderen man gezien...den
man dien ik binnengelaten heb?
Nze ®aar 'k heb zijn stem gehoord.
De be'.iende knikte langzaam, maar ze
dacht me' lc's van voldoening, maar hij zei-
Dit is jammer.
Opeens fhtsle de gedachte haar door 't
hoofd: Zov de aanvaller de man dien ze had
willen spreken meneer Frijer zijn, de man,
lie een advertentie geplaatst had voor een
typiste laar dat was geen vraag om aan
den bediende var den man-zelf te stellen. En
de niis"a j ei"e man had er bovendien zoo
op aange«°nger, Jat Ze dadcii1k naar Ho(e,
Manderville zou gaan, dat ze de middelste
kamer uitging na een laatsten blik op het
slachtoffer va" den brutalen overval om zich
ervan te overtuigen, dat hij nog ademde.
Uet.'s gedaan met hem, zei de bediende,
terwijl hij ontsteld onder het geïmproviseerde
bed keek.
We moeten hooren wat de dokter zegt,
zei ",!J' terwijl ze haar naam en adres met
bevejwfe hand in een hoek van een stuk vloei
schije^L
Ze, yeriiel haastig het kantoor, rende de
trap', Si; door nauwe donkere gangen en be-
reiklë in enkele oogenblikken de straat. Ze
riep een taxi aan, gaf het adres van Hotel
Maiïi?ev''!c op en stapte in, terwijl ze zich
nog f^®<-u.<- afvroeg of ze goed deed door den
'ewoade, al had hij het ook zelf nadnukke-
'ijk gevraagd, achter te laten op een plaats
waar hij zulk een beestachtige behandeling
had ondergaan en in gezelschap van den
vreemdoenden bediende. De twijfel, of de
eigenaar van het kantoor misschien niet de
aanvaller vlas geweest, liet haar niet los.
Maar vrouwelijke intuïtie voelde een ge-
vdel dat ze niet van zich kon afzetten dat
er iets verdachts was aan dat kantoor en de
menschen, die daar waren de man, die 'n
advertentie plaatste voor een typiste en die
niet op kanloor was om sollicitanten te ont
vangen; de bediende met het ongunstige
gezicht, die haar vreemd aangekeken had; dc
man met den grooten, blonden baard zelf en
en de geheimzinnige reden van zijn bezoek.
De bediende had beweerd, dat het kantoor
beschikbaar was gesteld voor een onderhoud
tusschen een paar vreemde heeren. Was dat
waar? Maar gestefd, dat de aanvaller de ge
heimzinnige meneer Fryer was, zou de be
diende hem niet hebben gezegd dat zij in de
aangrenzende kamer was? Hij zou het zeker
niet gewaagd hebben zijn bezoeker aan te
vallen met een getuige in de buurt!
Getuige! Was ze dat eigenlijk wel? Maar
al had ze dan ook niet het gezicht van den
aanvaller gezien, ze had zijn stem gehoord
en ze was er zeker van dat ze die weer zou
kunnen herkennen, dat ze hem zou kunnen
onderscheiden van de stemmen van duizend
andere mannen En dan ten slotte, vroeg ze
zich weer opnieuw af, had ze goed gedaan
met de duidelijke aanwijzingen van den ge
wonden man op te volgen en hem hulpeloos
en bewusteloos achter te laten in handen van
-man die er weinig betrouwbaar uitzag als
de bediende?
De auto stopte met een schok, die een
eind maakte aan haar overpeinzingen, voor
de deur van Hotel Mandeville.
Verlegen ging ze binnen. Het was een klein
ouderwetsch hotel met een donkere hal'
waar een afgetobd-uitziende vrouw op haar
toekwam. Mabin, die begreep hoe netelig
haar positie was als zij inlchtngen zou moe
ten verstrekken, vroeg bedeesd naar kamei
negenlem. Tot haar groote verbazing en ver
lichting veranderde het gezicht van de vrouw
met een tooverslag en met beleefde gedien
stigheid zei ze:
O ja, ik weet er vanl Ze riep een kei -
ner die juist langs kwam:
Verbijsterd volgde Mabin den man naar 'c
tweede verdieping en naar een kamer, waar
van hii de deur openwierp.
- Dit is kamer negentien, mevrouw ze' "9-
Vlug liep hij weg en liet baar achter in
vrij groote slaapkamer, ouderwetsch en g®
zellig gemeubeld. Mabin was nog steede
niet bekomen van haar verbazing over
gemakkc'ijke wijze waarop ze toegang 11
gekregen en ze wa® er benieuwd naar
voor mysterie ze hier zou aantreffen
keek rond, naar de mahoniehouten k'c?rf"n
kast, naar de ramen met de halfgeslo
blinden, naar het groote, ouderwetsche, w
honiehou'en ledikant.
(Wordt vervolgd.!
„Het
,1 6der*
j'Setnee,
"er k;
Albany.*
Het d
M il)n
Dec
til VS
"Detnpg
10
01 dus-5
6eyoigd
$treb
6 rich
eSe0
De
j^eide
ets
'Oor
4l
>0q
