Stadsnieuws.
Als
Terug naar Noord-Afrika,
o
BflWró
Weede Blad Zaterdag 15 October 1927
taak van de vrouw bij de Politie.
Een „particulier rechercheur".
Een nieuwe badplaats in het
buitenland gesticht door
een Nederlander.
Agenda 16 en 17 October.
Apotheekdiensten.
Gehoord en gezien.
►j, nieuwe haarlemsche courant.
^°nderdagavond hield de heer Chr. E.
ch f tiogendijk, commissaris van politie,
st j ^er zeden- en kinderpolitie te Am-
|,erdam, in de Bovenzaal van „De
j r°on een lezing over bovenstaand on-
e'werp. De belangstelling was zeer groot.
^Aanwezig waren o.m. Burgemeester
s Commissaris Tenchkink, ver-
"diende gemeenteraadsleden, de bestu-
van plaatselijke feministische organi-
M S en vereen'dingen
y Mevrouw de Veer, voorzitster van de
j^rouwengroep uit den Vrijheidsbond, afd.
aarlem, heet de aanwezigen welkom, zei
ct doel dezer bijeenkomst uiteen en meer
sP6ciaal die functie van de „vrouw" bij de
Pölitie, waarna het woord wordt gegeven
aaJj der heer Hogendijk.
jHet onderwijs is actueel, aldus de heer
°£endijk, zoowel hier als in 't buitenland,
^a&r de toestanden niet overal dezelfde
ailn, doet het vraagstuk zich voor onder
!'ei"schillenden vorm. Spr. zal zich bepalen
°t Nederland en dan nog tot de taak van
!"e vrouw bij de gemeente-politie. Er zijn
soorten politie: rijks- en gemeente
politie. Bij de Rijkspolitie is, volgens spr.
v°or de vrouw geen plaats.
De gemeente-politie heeft het meeste
c°ntact met het volk.
Spr. schetst de taak van de gemeente-
Pplitiehandhaving openbare orde en zede-
"ikheid, zorg voor de naleving van wetten
an besluiten tot voorkomen van strafbare
jeiten. De preventieve taak der politie da-
'e®rt eerst van de laatste jaren. Zij heeft
et terrein var. maatschappelijk hulpbe
toon betreden, waarmee mensch en maat-
Schappij en ook de politie is gebaat. Daar
mee is de intrede van de vrouw bij de po-
'iie mogelijk en noodig geworden.
Sociale diensten, onderzoek, recherche
surveillance, transport en bureau, zijn de 6
hoepen werkzaamheden, welke door de
Politie worden verricht. Spr. schetst breed-
voerig de werkzaamheden aan elke groep
Verbonden en speciaal wat in elke groep
alzonderlijk door de vrouw kan worden
Sedaan. in 't bijzonder op 't gebied der
Zedelijkheid.
De recherche-dienst acht spr. niet voor
de vrouw geschikt, hetgeen ervaringen hier
eo in 't buitenland bewijzen. Ook de sur-
veillance, die flinkheid, uithoudingsvermo
gen, een sterke constitutie eischt, is niet
'ets speciaal vrouwelijks. Anders staat hel
"iet de bureau- en transportdiensten, waar
bij de vrouw wel nuttig werkzaam kan zijn.
In Amsterdam zijn bij de politie voor het
mannelijke en vrouwelijke gedeelte van het'
Personeel dezelfde rangen gehandhaafd.
De eischen bij de aanstelling zijn eveneens
dezelfde.
Spr. geeft een overzicht van de vrouw
bij de politie in zeventien landen, overge
nomen uit het rapport van den 1/ olkeren-
bond, dat niet volledig en niet duidelijk
's. Gelijknamige instituten demonstreeren
niet dezelfde werkzaamheden naar buiten.
De opinies en ervaringen loopen uiteen
De vraag, of de vrouw voor politie-dienst
geschikt is, kan niet met een enkel ja
of neen worden beantwoord. Voor sociaal
Werk wel, voor recherche en surveillance
in het algemeen niet
Verschillende -ereenigingen in binnen-
en buitenland' maken de laatste jaren pro
paganda voor de „vrouw bij de politie'
omdat de politioneele behandeling van
vrouwen en kinderen beter aan een vrouw
kan worden toevertrouwd
De vrouw moe! niet trachten den man-
nelijken ambtenaar op zijde te schuiven.
Haar arbeid moet aanvullend zijn.
Als chef van de kinderpolitie, zegt spr.
sla ik nu gedurende zeven jaar het werk
der. vrouwelijke politie gade en menig
maal werd ik getroffen door de hooge op
vatting van haar taak, die ver boven het
ambtelijke uitreikt. En menigmaal moest
mij de bekentenis van 't hart: zoo zou ik
't niet kunnen! (Applaus).
Vragen.
De heer Harlendorp wenscht te weten,
hoe in gemeenten, waar nog geen vrouwe
lijke politie is, de zaak dient te worden
aangepakt.
In Amsterdam is men begonnen met een
afd. kinderpolitie. Getracht werd het ver
trouwen te winnen van het publiek. De
ambtenares werd gescheiden gehouden van
de gewone politie-beweging. Ze kreeg een
vriendelijk bureau. Thans werkt er een staf
van 40 man.
De heer Van Dam vraagt naar de ver
houding tusschen de ambtenaren der kinder
wetten en de kinderpolitie.
De heer Hogendijk geeft toe, dat de po
litie een gedeelte van de taak der ambte
naren heeft overgenomen, doch vindt dat
niet erg.
De verhouding is overigens zeer goed.
Een vraag van den heer Tenkink is ge
deeltelijk beantwoord met de toelichting
aan den heer Hartendorp. Wat betreft de
taak van de zusters van maatschappelijk
werk in verband met de kinderpolitie, waar
omtrent de heer Tenkink eveneens inlichtin
gen had gevraagd, schetst de spreker de
plaatselijke taak dezer groep,
De heer v. Liemt vraagt, hoe de vrouwe
lijk» ro'itie in 'Nijmegen en Arnhem,
voldaan.
De heer Hogendijk antwoordt bevestigend
op een vraag var den heer Klein, of er
voor 't sociale werk een inspectrice moet
worden aangesteld
Mevr. de Veer dankt den heer Hogen
dijk voor zijn lezing en spreekt de hoop
uit, dat deze avond niet vergeefsch zal zijn
geweest.
SCHOOL No. 2 VOOR
BUITENGEWOON L. O.
Vandaag wordt school 2 voor buitenge
woon lager onderwijs geopend. Zij is ge
vestigd in het voormalige buiten van wijlen
mej. Coenen, welk buiten door den dienst
van Openbare Werken op goed^ wijze tot
school is omgebouwd. Slechts een klein ge
deelte moest aangebouwd worden, dat deel
n.l., waarin het gymnastieklokaal is onder
gebracht.
Ket is een 7-klassige school, doch op
het oogenblik zijn er slechts 6 klassen. Als
men echter weet, dat met 50 kinderen be-
gonnen is, begrijpt men, dat reeds veel re
sultaat is bereikt, nu er 6 klassen ingericht
moeten worden.
Als regel komen de kinderen op 8-jarigen
leeftijd op school en verlaten haar, als zij
15 jaar zijn. In verscheidene gevallen wordt
echter wel van deze leeftijdsgrenzen afge-
weken»
De inrichting der school is natuurlijk
geheel anders dan van een gewone lagere
school. Men vindt hier geheel ander soort
banken, terwijl de kinderen op lage stoeltjes
zitten. De bergkasten zijn ook laag gehouden,
opdat de kinderen gemakkelijker alles kun
nen bereiken. Alles ziet er keurig, welver
zorgd uit en doet prettig aan door de frissche
levendige kleurschakeringen.
Onderwijsbenoodigdheden als rekenma
chines voor leesoefeningen, voor voorberei
ding voor het aardrijkskundig onderwijs,
voor het bijbrengen van de kennis van een
plattegrond, voor het op de klok leeren kij
ken, enz., zijn door het onderwijzend per
soneel zelf vervaardigd. Ook dit is, evenals
het onderwijs zelf, een heel geauldwerk,
maar men bereikt er goede resultaten mede,
wat tot prettige verheugenis stemt.
Er is een zgn. „bezinkingsklasse", waar
den imbecielen les gegeven wordt. Dit ver-
eischt nog meer geduid en tact en met nog
meer bijzondere zorg is daarom dit lokaal
ingericht. Hier wordt den kinderen, die voor
het leeren van iets anders totaal ongeschikt
zijn,, ook het matten maken geleerd, opdat
zij ten minste later in de maatschappij zich
zelf tenminste eenigszins kunnen helpen.
Aan het vak lichamelijke oefening is mede
de noodige aandacht besteed, omdat die
oefeningen vooral voor de kinderen zoo
heilzaam zijn. Stukje voor beetje moet ook
hier den kinderen liet onderwijs bijgebracht
worden.
Dan zijn er nog een apart lokaal voor han
denarbeid, voor cartonnage, voor handwer
ken, alles met goede leermiddelen toegerust,
een donkere kamer, bestemd zoowel v°or
oogonderzoek der leerlingen als voor het
ontwikkelen van photographische opnamen,
vooral genomen uit wetenschappelijk oog
punt. Men vindt voorts een badkamer en de
noodige toiletten.
Het hoofd der school, de heer F. A. van
Riet, beschikt over een leuk, zij het dan ook
eenvoudig ingericht kamertje. Er is ook een
prettig ingerichte bibliotheek en een ont
vangsthal, terwijl een flinke zolder bergruim
te biedt.
Een flinke, hygiënische keuken biedt een
uitstekende gelegenheid, om den daarvoor
in aanmerking komenden meisjes koken te
leeren en haar te onderwijzen in verdere
huishoudelijke plichten.
De speelplaats wordt ingericht als gedeel
ten zandtuin, schooltuintjes, met grasgazons,
plantenborders, enz., terwijl er ook een
klimhek komt. Ook bij, de ontspanning be
staat dus het doel, richting te geven.
Kortom, er is aan alles gedacht en voor
alle gezorgd. Voeg daarbij nog de heerlijke,
rustige ligging van het gebouw met prachtig
uitzicht over het Spaarne en men begrijpt,
dat een goede stap voorwaarts voor dit on
derwijs gedaan is.
De commissaris van politic tc Culemborg
vestigt de aandacht der politie-autoriteiter.
op H. M. J. Leysser, geboren tc Maastricht
3 Februari 1880 en wonende aan de 2e
Hoogerwoerddwarsstraat 3 te Haarlem, zich
noemende particulier rechercheur, die be
zoeken aflegt bij geestelijken, ten einde
onder onware voorgevens gelden te ver
krijgen.
Leyser, die zich te Culemborg Jansen
noemde, en voorgaf te Geldermalsen woon
achtig te zijm, is in het bezit van een spoor
wegabonnement 3e klasse, geldig geduren
de October 1927. Signalement: ongeveer
1.78 M., mager, zwart achterover gekamd
haar; droeg een groenkleurige!! gleufhoed
■M3 ,noc.oq vo
ien («ij
C-<3hmetUaf\fe
bereidt elke
hu/surouuj de
HEERLIJKSTE.
MEELSPIJZEN
uon
fflBR! KAME ,0' V KOOPMANS' «-TcStt-
MEELfABRIttltN UCtUWAfiDEH
en donkere demisaison en een wandelstok
met gebogen handvat.
Door toevallige omstandigheden is een
bekend landgenoot, de heer A. Stoop, van
de Dordtsche Petroleum Industrie Mij.,
mijn-ingenieur, thans wonende te Bloemen-
daal, de stichter geworden van een nieuwe
badplaats Wiessee in Beieren, bij de be
kende Tegernsee voor patiënten, lijdende
aan ziekten van hart- en bloedvaten, rheu-
maliék, diabetes, enz.
Borende naar petroleum, die daar niet
in voldoende hoeveelheid werd aangetrof
fen, ontdekte de heer Stoop in 1909 een
geneeskrachtige bron, die een buitengewoon
hoog percentage aan zwavel en jodium
bleek te bevatten, terwijl ook radio-activi
teit werd geconstateerd.
Aan het „Hbld." schrijft men o.m. het
volgende over de nieuwe badplaats Wies
see, die een groote toekomst heeft:
Hel is wel te begrijpen hoeveel moeilijk
heden er te overwinnen waren eer een niet-
Duitscher hier een bad kon vestigen.
En de bevolking, welke eerst vreesde,
dat de petroleum-industrie met hare boor
torens en loodsen het landschapschoon en
daarmede de vreemdelingenindustrie zou
schaden, werd later nog heviger verontrust,
toen zij de zwavelwaterstof van de bron in
den neus kreeg.
De tegenzin van de bevolking tegen de
kwalij'kriekende gassen is geheel omgesla
gen. Wanneer zij nu het zwavelluchtje bij
de bron zou missen, zou de schrik haar om
het hart slaan, want met het jodium ligt in
het zeer hooge zwavelgehalte juist de roem
van Wiessee. Dit heeft haar binnen enkele
jaren onder de meer dan honderd bronnen
van Europa een eerste plaats gegeven.
Zonder eenige reclame, alleen door aan
beveling van tevreden badgasten, klimt het
cijfer der baden thans telken jare en moes
ten vele uitbreidingen aan het badhuis wor
den gegeven.
In 1910 werden 300 baden genomen, in
1920 20.000, in 1926 74.000, terwijl dit jaar
op 1 October de 100.000ste badkaart werd
uitgereikt.
Daarbij komt nog iets en dat is de aan
trekkelijkheid van de locale gesteldheid.
Lieflijker landschap dan dat van Wiessee
is moeilijk denkbaar. De groepeeringen der-
bergen om het blauwe meer, de afwisselir"
van weiden en bosschen, het verrassende
lichtspel is van een groote bekoring. De
lucht is er zuiver en opwekkend. De hoogte
van 700 a 800 meter geeft een luchtdruk,
die voor elk gestel aangenaam is. En wat
de mensch aan de natuur heeft toegevoegd,
verhoogt de oogenvreugde, omdat de boer
derij en het woonhuis zoo volmaakt in het
landschap passen.
De gemeenteraad van Wiessee waakt er
voor, dat de nieuwbouw hiermede in har
monie blijft. Bijna alle huizen zijn van het
bekende oud-Beiersche type.
Ook vele dokters, die hier een zomer-
praktijk uitoefenen, hebben villa's gebouwd,
daarnaast zijn woningen van particulieren,
als „pensions" ingericht. Hoewel er een
paar goede hotels zijn, houdt het meeren-
deel der badgasten bij particulieren of in
dokterswoningen verblijf.
Toch zal dezen winter bard worden bij
gebouwd. Men rekent voor het volgend sei
zoen op een vermeerdering van de logeer-
gelegenheid met 400 bedden.
Uit dankbaarheid voor den stichter der
nieuwe badplaats heeft men den heer Stoop
tot eere-burger van Wiessee benoemd.
Sociëteit „St. Bavo" „Geel-Wit" 5
uur Gewone ittingen 7 uur.
St. Josephsgezellengebouw Jansstraat 59
Geopend van 8 tot 10 uur.
R.-K. Militairenvereeniging, Zoetestraat 14
Clubavond R.K.V.V. „Victrix" 7 uur.
Stadsschouwburg Wilsonsplein N. V.
Het Schouwtooneel „De Geveltoerist"
8 uur.
Schouwburg Janswcg Rott. Hofstad-
tooneel „Kleeren maken de Vrouw"
kwart over 8 uur.
Raadhuis Haarlemmerliede Gemeenteraad
10 uur v.m.
Teyler's Museum Tentoonstelling werken
P. P. Rubens.
St. Joseph-gezellengebouw. Jansstr. 59.
Geopend van 122 uur en van half 6 tot
10 uur Verplichte opkomst van 8 tot
half 10 uur Spaarkas 8 uur.
Gem. Concertgebuow. Ledenmatinée
H.O.V. half 3 uur.
Stadsschouwburg. „De wijze kater" S
uur.
Schouwburg Jansweg.
de zeven dwergen",
„Luxor"-Theater
8 uur.
„Rembrandt-theater" Bioscoopvoorstel
ling 7 uur en kwart over 9.
„Sneeuwwitje en
2 uur.
Bioscoopvoorstelling.
Sociëteit „St. Bavo" R. K. Bevolkings
bureau 8 uur Haarlem's Zanggenot
8 uur Tooneelclub R. K. Vrouwen
bond 8 uur „Alberdingk Thijm" 8
uur „St. Caecilia" 8 uur Bestuur
R. K. Grafische Bond 8 uur Com
missie van beroep in onderwijszaken
Half 9 uur
St. Joscph-gezcllengebouw. Jansstraat 59.
Clubavond damclub „J. en P." van 8 tot
10 uur. Repetitie Rederijkers „St. Ge-
nesius" 8 uur.
Gem. Concertgebouw Isfe Abonnements-
avond Kunst aan het Volk Kwart over
8 uur.
Schouwburg Jansweg Nederl. Opera
Haarlem „Faust" 8 uur.
„Luxor"-Theater Bioscoopvoorstelling
8 uur.
„Rembrandt"-Theater Bioscoopvoorstel
ling 7 uur en kwart over 9 uur.
Kleine Theresia Stichting. Tehuis »0l>
onverzorgde zuigelingen. Spreekuur Dins
dag en Vrijdag van 3—4 uur Tempeliers-
straat 36.
\rbeidsbemiddclingsburean van het Sint.
Franciscus Liefdewerk. Zoetestraat 11
Eiken Donderdag van 89'4 uur
R K. Bevolkingsburean Gebouw „St.
Bavo' Smedestraat 23. Van 810
uur op Maandag-, Woensdag, en Vri).
dagavond.
K. Leeszaal en Uitteenbibliotheck.
Jansstraat 49 Eiken dag geopend VR
1012. van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsochtends eu op Zo"
Feestdagen Uitleenen van boeker
van 25 uur en van 79 uur Woensdag
middag ruilen van kinderboeken.
St. Marthavereen'ging Bloemhofstraa!
t. Zondags en Woensdags van 810
uur gezellig samenzijn voor Hollandsche
meisjes, die hier geen thuis hebben.
Tel. 11671,
R.-K. Arbeidsbeurs voor mannen en jon
gens. Sociëteit „St. Bavo". Smedestr
23. Telefoon 10049. Alle werkdagen
van 9hall 12 uur, s middags van 35
uur. 's avonds van half 8half 9 uur
's Zaterdag alleen van half 1012 uur.
R K. Reclasseeringsvereeniging, afdcelirf
Haarlem. Eiken Donderdagavond half
9 vergadering in het gebouw der Sint.
Vincentiusveieeniging. N Groenmarkt 22
R.-K. Arbeidsbeurs vooi Vrouwen en Meis
jes. Bloemhofrtraat 1 Tevens bemid
delingsbureau voor verpleegsters en alle
werkende dames Alle werkdagen van
v.m 1012 uur, des middags van 24
uur en 's avonds van 89 uur. behalve Za
terdsgavond Tel. 11671.
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat
49. Aanvragen om versterkende mid
delen vooi arme zieken der S. E V.
Maandag van 23 uur Donderdag van
12 uur
1. K. Kraamverpleging van de Derde Orde
St. Franciscus. Aanvragen ook voor
niet-leden "an de Derde Orde te richten
tot Mevr. Coebergh, Ged. Oude Gracht
74, Dinsdag van 23.
Zuster Toeset. Reitzstraat 29. Haarlem
(Schoten). Woensdags van 23 uur.
Zuster Tocset, Damiatestraat 1 (Bavodorpl
Donderdags van 23 uur
EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN
Ongevillendienst Centrale oproepplaats aan
het gebouw van de Brandweer (Ged
Oude Gracht). Uitsluitend Telef 14141
De Zondags- en Nachtdienst der apotheken
wordt deze week waargenomen door:
Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69, Tel
115% en de firma Beemann Sneltjes,
Janstraat 27, Tel. 10043.
ST. VINCENTIUS-BIBLIOTHEKEN.
1. Nieuwe Groenmarkt 22. Woensdag- en
Vrijdagavond van 754 tot 9 uur;
2. Klarenbeekstraat 60. Woensdagavond
van 754 tot 9 i -r:
3. Hagestraat 49, Woensdag en Vrijdag
avond van 754 tot 9 uur;
Woensdagmiddag van 254 tot 4 uur, ul-
ler-n voor jongens en meisjes;
4. Gen. de la Reiistraat 17 (Schoten',
"insdag- en Vrijdagavond van 854 tot 9
De held.
Dc reizigers wezen elkaar naar hem, toen
hij de controle passeerde, en de beambte
ontwaakte even uit zijm beroepsonverschil
ligheid, zooals de conducteur, die zijn kaartje
knipte en de reizigers in den coupé waar hij
uitstapte, over hem gefluisterd hadden.
Met een eenigszins hulpeloozen blik, waar
mee hij de drukte bij den uitgang overzag
en de weifeling, die uit zijn houd'ng sprak,
maakte hij een armelijken indruk. Voorbij
gangers, die hun hoogste ambities stelden in
de scherpte van hun pantalonvouwen en
het nieuwe nummer van een onbenullig Ma-
(ïar'ne, keken spottend naar hem en glim
lachten medelijdend, maar wie zijn priester-
kleeding zag en de vele adressen uit andere
werelddeelen op zijn handkoffer, vermoedde
iets en groette hem eerbiedig. Een oude
heer met zware rimpels en een grijs punt-
baartje, kwam vlug op hem toeloopen; de
begroeting was allerhartelijkst, een onver
hoopt weerzien, na afwezigheid van jaren.
Stralend stapten beiden in een taxi.
Later vertelde deze man, die was nage
keken om zijn vreemd uiterlijk:
„Nooit heb ik meer de blijdschap ge
voeld, die mij beving toen ik mijn benoeming
ontving. Het eiland, waarheen ik door mijn
oversten werd gezonden, was klein en on
bekend en lag buiten de route der inter
nationale stoomvaartlijnen. Jaren verliepen
er soms, voordat een blanke op het eiland
kwam, zoodat ik hopen kon er een onbe
schaafde, maar onbedorven bevolking aan
te treffen. Op het laatste gedeelte der reis,
van de dichtst bijzijnde havenstad, naar mijn
standplaats, werd ik door de geheele be
manning van de vrachtboot met opvallende
voorkomenheid en beleefdheid omringd. Ik
kreeg den indruk, dat de kapitein, een niet-
Katholiek, order had gegeven, mij drie
zoo aangenaam mogelijke dagen te bezor
gen, alsof ik een gedeporteerde was, die
een geringe compensatie moest hebben,
voor de jaren van troosteloosheid, welke
hem wachtten. Bij aankomst op het eiland
vertelde hij, dat hij dertien jaar geleden er
een regeeringsambtenaar had gebracht, die
er een half jaar moest blijven; tegelijk gaf
hij me een stapel oude kranten en een flin-
ken voorraad sigaren. Het verband tusschen
het verhaal en het geschenk begreep ik
toen niet, Iatej' wel.
's Avonds van dien eerste dag heb ik voor
mijzelf het gedichtje opgezegt van Guido
Gezelle over „Den Ouden Brevier" en mijn
troost gezocht in het bidden van de getijden;
ik wist mij alleen als blanke tusschen een
volk, dat vreemd tegenover mij stond; men-
schen, die spraken en dachten als ik, waren
vele mijlen van mij vandaan. Den volgen
den dag zocht ik onmiddellijk contact met
de bevolking; ik had de taal geleerd maar
het spreken bleek moeilijker dan de lees
boek-taal en enkele wéken moest ik onder
vinden, wat het zeggen wil, zijn gedachten
niet goed aan anderen te kunnen mee-
deelen.
Negen maanden moesten er iederen keer
vcrloopen voor ik blanken zag en met hen
kon spreken, als n.l. een vrachtboot enkele
uren bij het eiland stopte. In de tusschen-
poozen was ik steeds alleen met de inboor
lingen. Geen tlanke die met mij aan tafel
zat, mijn H. Mis bijwoonde, met mij sprak
over onderwerpen welke blanken inferes-
seeren Gedurende de laatste jaren onder
vond ik dc gevolgen van mijn isolement, als
de vrachtboot kwam en ik met Europeanen
of Amerikanen moest conserveeren. Op de
thuisreis moest ik mij onttrekken aan den
omgang met andere passagiers, om weer
te leeren spreken.
De kapitein, die mij naar het eiland
bracht en mij vertroetelde omdat hij mede-
lilden met mij had, evenals de bemanning
der vrachtbooten, die mij om de negen
maanden meewarig aankeek, had ongelijk.
Zij begrepen mij n mijn welk niet. Dc
aardsche mensch blijft in iedereen leven en
sorn» wordt het vailangen naar samenle
ving en beschaving wal wij beschaving
noemen heftig. Maar nergens is de
mensch geheel alleen, wat vooral voor mij
op dat eiland gold. Onze arbeid en onze
strijd die schoonste die er is wordt
te schooner in de omstandigheden waarin ik
verkeerde. Geen verhouding zoo innig en
intiem bestend er in de wereld als tusschen
de bevolking van het eiland en mij.
Een eenzaamheid? Niemand is eenzaam,
die God kent. In de oogenblikken, dat het
alleen-zijn het pijnlijkst wordt gevoeld,
wanneer Christus tot de aarde kwam en
niemand er was om Hem te aanbidden
is dc troost het grootst. En arbeid, de re
sultaten heeft als onze arbeid is met geen
ontbering en lijden te duur betaald.
De man was een held, wiens grootheid
het begrip te boven gaat van dc spottende
heertjes met hun keurige pantalons en on
benullige Magazines.
ADERAM.
GUNNING.
Door den Rijksgebouwendienst in Den
Haag is aan de N.V. Technische Maatschap
pij P. J. F. van Oeffel te Haarlem opgedragen
de warmwater-pompverwarming in t Schei
kundig Laboratorium der Rijksuniversiteit
te Groningen voor een bedrag van 35060.
Binnenkort hoopt de firma Wed. J. R. van
Rossum te Utrecht, een nieuw Theresia.
beeldje in den handel te brengen. Het
beeld'e is ontworpen door den bekenden
beeldhouwer Wim A. M. Harzing. De groo
te liefde waarmee de Heilige het Kindje Je
zus beminde en wat haar den titel gaf
van; „S. Teresia de Jesu Infante", heeft den
bee'dhouwer geïnspireerd de ff. Theresia af
te beelden mei het Kindje Jezus, dat niet
gedragen wordt, doch haar als 't ware ver
schijnt. Het beeldje wordt uitgevoerd in
crème terracotta.
Dit beeld is ontworpen voor de St, Jozef
kerk te den Haag, waar het binnenkort zal
'eplaalst worden. Dc kunstlievende pastoor
dezer parochie wilde gaarne de gedachte
van „St. Teresia van het Goddelijk Kind"
geaccentueerd zien."
LUXOR-THEATER.
De Haarlemsche Filmfabriek o.ygoo.,
heeft mei haar film „De BHenwereld" een
knap str.k.werk geleverd. De f lm is onder
deskundige leiding vervaardigd en verzorgd
door den heer J. de Meda, eigenaar van
den bijenstand „Mel'ona" te Santpoort.
Is in het algemeen hot leven der dieren
be'angwekkend, dat van de bijen is dat in
het bijzonder. Niet alleen maken wc in
deze film kennis met het leven der bijen in
al zijn bijzonderheden, doch 'evens wordt
ons getoond het moderne imkerbedrijf, zoo
als dat. zich in de laatste twintig jaar heeft
ontwikkeld. Uit hetgeen we hier te zien
krijgen, word ons duidelijk hoe fijn in het
leven der bijen alles geconstrueerd en ge-
organ'seqrd is, tot in de hoogste perfectie
hoe de moderne imker de dierFes in luin
werken en streven tegemoet komt. hoe alle
fabelen omtrent kwaadaardigheid dér bijen
eens en vooral naar hel rijk der verdichi-
se'en moeten worden verwezen.
We kregen in dit verzorgde programme
ook nog het leven der zijderupsen te zien.
Van cocon tot de fraai beschilderde zijden
s'of, die de dames dragen, is' een lange weg!
Het Luxor-nieuws brengt de laatste ac-
tual'teiten.
Na de pauze wordt vertoond Ontgooche
ling", naar het werk van Saint Scrny, ge-
ite!d„Palaces". Het is het verhaal van de
schoonc vrouw, die haar beminde ver'oo-
chent voor een man. die haar interessan
ter lijkt en die zij met alle middelen aan
haar charme onderworpen tracht te maken
Tot blijkt, dat zij op het verkeerde paard
heeft gewed en met een avonturier te
doen heeft, d e een sterk bewogen verlo
den achter den rug heeft. Ze keert terug tot
haar eerste liefde, en Dick, die voorheen
verstoeten werd door haar. wordt haar ge
lukkige echtgenoot. Er zijn heel knappe sce
nes in deze film. b.v. de tocht met de auto
bij onweer en de aanval der herdershon
den op den avonturier.
Omtrent de ii'm „De Bijenwereld", dienen
we nog te vernielden, da' deze verkort is
gegeven. Voor de scho!»n werd bii vol'edig
afgedraa d (2500 meter). Luxor heeft hem
ingekor' tot 1200 meter. Dit reemt niet
weg, dat de Flm een aaneensluitend, gaaf
geheel vormt.
Donderdagavond 29 September, tien uur
twee en twintig. De chef geeft 'n teeken,
en de nachttrein verlaat 't station Roosen
daal met bestemming voor Parijs. Vandaar
gaan we naar Marseille om dan de boot te
nemen naar Bizerte.
't Heele reisje duurt ongeveer 4 dagen
en dat is geen kleinigheid voor 'n Flollander
die in enkele uurtjes z'n heele vlakke landje
door kan sporen Maar vooral geen kleinig
heid is we gingen weer ons goed en har
telijk vaderland verlaten, met zooveel trou
we vrienden onzen familiekring, ons beste
tehuis En al zijn we nu op weg naar het
warme Zuiden waar veel moois en interes
sants te zien is, we willen stilletjes beken
nen dat bet „niet meevalt'' op z'n Hol-
landsch gezegd. Je gaat zoo ver van huis
de menschen daar zijn zoo heel anders dan
in Holland. En al hopen we ook na een zeke
ren tijd de onzen terug te zien in een korte
spanne tijds kan zoo véél gebeuren, zoo veel
veranderen in 't dierbaarste wat we in de
wereld bezitten het ouderhuis Maar 't is
Hij, Die ons voorging voor Zijn groote zaak
het zielenheil Evenwel, Hij kent onze zwak
heid. ons licht verwondbaar hart. Zijn al
macht zal ons te hulp komen om te kunnen
wat onze natuur te zwaar valt. En daarom
gaan we met moed weer de wijde wereld in.
Slapen deden we den eersten nacht niet
veel en als Jan dan af en toe door de vuile
coupé-ruitjes keek, waar de regen onophou
delijk tegenaan kletste dacht hij met mede
lijden aan zoovele goeie kennissen in Holland
die al zóó lang op mooi weer hoopten. Wat
za\ er weer geploeterd moeten worden op
't natte, koude land
Toen we 's morgens 7 uur te Parijs uit
stapten, was de lucht weer helder. We brach
ten eerst een bezoek aan den bekenden
Hollandschen Abbé Vorage, die pastoor is te
Les Molières, niet ver van Parijs. Nog maar
enkele weken woont hij daar. In z'n lange
zwarte werkjas, bespat met witkalk, zoó
ontving hij ons vroolijk lachend. Want met
'n paar werkjongens was hij druk bezig zijn
kerk en pastorie wat op te knappen. Och,
och, wat 'n vervallen armzalig boeltje. Maar
zooals Abbé Vorage ons zeide, zóó zijn er
nog heel veel meer in Frankrijk, en vele
kerkjes zijn nog méér verwaarloosd.
Hoe zou het ook anders kunnen in een
land waar 't gebrek aan priesters al koo
lang duurt en zoo ontstellend erg is 1 't Is
wèl te hopen, dat Abbé Vorage succes mag
hebben met zijn edel werk. de opleiding
van Hollandsche jongens voor Franscbe
Seminaries
Vrijdagavond 9.20 zouden we uit Parijs
vertrekken Na het middagmaal bij onzen
vriendelijken gastheer Abbé Vorage spoor
den we onder gezellig gekeuvel van een oud
moedertje naar Parijs terug. In een der voor
steden Denfert. werd een jolige vroo'ijke
kermis gehouden. We kregen ook nog iets
van de avonddrukte der Franscbe hoofdstad
te zien. Wat een gewoel op de Seine-brug-
gen, om het groote Paleis van Justitie, bij
het Sarah Bernhardt Theater, en wat 'n een
zaamheid op het groote, spiegelgladde plein
voor de majestueuze Notre Dame.
Tien minuten vóór half tien zaten we in
den nachttrein, die ons in ruim 13 uren naar
Marseille voerde. Zaterdagmorgen om half
elf rolde onze trein de laatste donkere tunnel
door, en we zagen Marseille, de stad van
N. D. de la Garde.
Eerst Zondagmiddag zou onze boot van
Marseille vertrekken. We hadden dus ruim
schoots den tijd om 't mooiste van deze stad
te zien de heerlijke schoone kerk van
Notre Dame de la Garde, hoog boven de
stad gelegen op een kolossale rots. Een groot
verguld beeld, circa 10 M. hoog, van O. L.
Vrouw, boven op den torenspits, is ver in
zee al te zien en wekt in 't hart van een Mana-
kind de schoone melodie van het „Ave Maris
Stella."
Met de typische, ouderwetsche lift waren
we in 'n paar minuten uit het doffe rumoer
van de stad in de heilige stilte van dit ge
nade-oord gekomen. En we zaten daar nu
even alléén met onze Hemelsche Moeder,
de Moeder van ons allen, ook van onze oer
baren in 't vaderland. Zij, de Sterre der Zee.
In de geheimzinnig donkere krypte, onder de
kostbare basiliek, troont zij daar op hel mar
meren altaar, met aan beide kanten 3 roode
olielampjes voorts is de heele krypte ln
weldadige duisternis gehuld. Daar, vlak voor
het schoone beeld van Gods Moeder,
ben wij het rozenhoedje gebeden, en Ma"a s
zegen afgesmeekt.
In de monumentale kerk van St. Vricc""
tius a Paulo hoorden we Zondagmorg®0
H. Mis. 't Was er niet zoo vol als m oe
meeste Hollandsche kerken; maar de mc"t
die wij er inademden deed ons vermot*1®11'
dat er al véél volk in de vroege Missen was
geweest.
Met de rijen communicanten gingen ook
wij ter H. Tafel. En op dat oogenblik vo®'o®n
we ons innig verwant met al die vre®ÏÏ
menschen, in vereenigd bezit van denzelt"®",
God en denzelfden troostvollen godsdi®nst-
Na de H. Mis hadden we nog 'n paar uur
tjes tijd eer de boot zou vertrekken. Aller
eerst zorgden we dus in een restaurant weer
goed op krachten te komen om bestand te
zijn tegen 'n zeereis. Toen Mart z'n p°.rtie
Italiaansch gekruide worst had genuttigd,
kwam hij dientengevolge in min of meer
serieuze stemming, en zijn tafelgenoot was
dus van harte blij dit uitheemsche gerant
maar alleen „geproefd" te hebben. Wc ble
ven echter ten einde toe volwaardig mefl£ch'
Bij de boot aangekomen, stond daar aan
den drukken steiger onze bagage al klaar, die
we daags te voren in bewaring hadden ge
geven. Maar nu kregen we hier op Zondag
morgen nog keet met de bewakers van onze
spullen, over het draag- en bewaarloon. In
Marseille en ook in Tunis is dat zoo
de gewoonte. Door ons kordaat optreden
werd de veel te hooge prijs wel heel wat ver
minderd. De lust om onze zware koffers nog
méér te laten dragen was ons echter beno
men, en met al onze mannenkracht sjouw
den wij ze zelf bij de lastige trappen op, de
brug over en naar onder in de boot. En nog
lang was ons gemoed in opstand, in 't be
wustzijn dat die kerels ons toch leelijk nao-
den afgezet.
Marseille ligt nu ver achter ons, en vanat
het achterdek hebben we de zon in volle zee
gloeiend zien wegzinken aan den azuren ge
zichtseinder. De breede schuimstreep weg
schietend achter de voortgedreven boot,
wordt steeds vager in 't duistere watervlak.
Doch nog enkele uurtjes blijft het blanke
maanlicht streelen over de zacht bewogen
rimpels. We wachten ook haar ondergang af,
Dan wor<jt de zee zoo donker als de nacht
Zelf, en de overigens goed verlichte boot
wordt stil. als. een slaapzaal.
We zoeken onze ligstoelen, tusschen de
andere passagiers op het tusschendek. Die
'iggen daar in lange rijen al rustig ingeslui
merd. Een zacht koeltje houdt dc lucht frisch
®n geeft aan de boot een lichte schommeling.
Zoo worden we in slaap gewiegd, onder het
eentonige ronken der zware machines die
*]et rillende schip door de donkere golven
kijven, M verder naar 't Zuiden, al verder
van huis. il dichter ook naar ons doel
Maandagmorgen. Gelijk gisteravond
rechts van de boot de zon zoo prachtig on
derging, 200 was vanmorgen ook haar op
gang links, boven de bergen van 't eiland
Ctorsika, een bekering voor 't oog. De zee
ligt nog rustig, in stille statige neining. Al
vroeg komt er leven op 't nek, geloop en
gepraat van passagiers, en weer blij gespeel
van kinderen, die er nauwelijks aan schijnen
te denken dat ze op een schip-in-voile-zee
zijn. Dat doet het heerlijk zonnige weer
Drie dagen geleden zal deze zelfde boot 'n
heei andere aanblik hebben gegeven, toen ze
de nietige speelbal was van machtig storm
geweld. Dan is 't één en al triestigheid en
naarheid, en 't zelfde schip lijkt een overbe
volkt ziekenhuis, waar geneesminnelen ont
breken.
De grillig rotsige kusten van Corsika zijn
nu gepasseerd. Aan alle zijden, zoo ver 't
oog kan reiken, niets dan blauwe zee. Aan
den zonnekaut is het een aanhoudend getin-
tel, alsof er uit 't wiegelende water blinkende
parels opspetteren en weer uitdoven bij 't
terugzinken in het deinende nat; zooals
er in menig mensch,enhart soms goede ge
dachten opschieten, plotseling lichtende von
ken door 't eeuwige Godslicht ontstoken,
maar opeens weer gedoofd in roezemoes en
beslommering van 't gewone leven.
Nu Maandagmiddag. Aan de Westelijke
kim drijven witte wolkjes aan, langs t wa
zige hemelblauw. En ginder in 1
heel vaag nog en diep, wordt een goulijn
zichtbaar. Land in zicht! De kust van
Noord-Afrika! Dat geeft opeens een druk
kere stemming aan boord, b-lieepsjongens
op 'i voordek brengen hijschmatenaal in
orde, om bij aankomst straks met t lossen
van goederen dadeüjk te kunnen beginnen.
Passagiers kijken uit met de hand boven de
oogen, wijzen naar één richting en roepen:
„De kust!"
En zij, die de heele reis liggend of zittend
hebben doorgebracht, staan nu op van hun
vouwstoel en loopen heen en weer of gaan
hun bagage al naar boven halen.
Twee uur later zijn de stoere rotsen en
bergen duidelijk zichtbaar geworden. De
hoogte kan men schatten naar 'n groote
vrachtboot die dicht» langs de kust in Wese
telijke richting stoomt. Over 'n half uurtj-
zullen we dc haven binnenlccpen van l
mocie stadje Bizerte.
Bizerte..... daar hebben we het vóór
ens, met z'n witte huizen en greene, deftige
palmen er tusschen: met '11 rr.engelmces van
wachtende menschen: Fransclen, Italianen,
Negers en ja voora! Arabieren. Met
rekkende halzen en schitter-cogen staat
heel die menigte op te zien naar ons hocge
zeekasteel, dat langzaam naar de kaai wordt
getrokken en vastgelegd met zware labels
Na een lange oetening van geduld in het
volle gedrang, stappen ook wij met onze
koffers de loopbrug over en zetten onze
Hollandsche beenen stevig neer op Afril.a's
harden grond, vast besloten enze bagage aan
niemand toe te vertrouwen. V. ar.t '1 v.eir.elt
hier van zwarte en bruine dragers en he-
geerig gaan hun oogen en handen langs de
koffers der aangekomen reizigers. Kramp-
achtig houden we vast wat we lebben en
schudden of roepen van „neen!" tell ens
opnieuw, tot we den drom van gedienstigen
ontkomen zijn; want bij ondervinding w eten
we dat dit volkje nooit met 't overeengeko-
tnen loon tevreden is.
Tusschen de bewogen menigte dcor sran.
pen we naar de douane om een krijtstreep
op onze koffers te ontvangen 1 el teel.en
dat door niemand zal bekeken worden
en dan naar 't station. Nog enkele uren spo
ren en we zijn weer in 't groot-seminarie van
Carthago, dicht bij La Marsa, in de ons be
kende omgeving.
Na 'n paar dagen rust en 'n geestelijke
schoonmaak van enkele dagen retraite, ver
diepen we ons weer in de" boel en, dag na
dag, met ens prachtig tcelcrr.stheeld voor
oogen, priester-worden, hier in 't zonnige
lumsland. Want zoo véél is hier nc 'te
werken: 200 vele zielen in dit Aral 'eren-
land verkwijnen, bij gemis aan 't 1 elcere
verkwikkende licht van den waren gods
dienst en bedroevend klein is het aantal
werklieden hier in 's K'eeren wijngaard.
Gegroet van
JAN en MART,
