Buitenlanclsch Nieuws.
Kamer No. 19
I
RADIO-OMROEP.
FEUILLETON.
1
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
UIT ONZE OOST.
Mei de rails als hoofdkussen.
De brand in het Grand Hotel
Bastagi te Bastagi.
Het afscheid van den
commandant der Indische
Zeemacht.
KUNST EN KENNIS.
Boekbespreking.
DAMMEN.
De conferentie te Genève ge
opend. Rede van oud-minister
Colijn,
Oud-minister Colijn opende gisterenmor
gen de internationale conferentie tot af
schaffing der in- en uitvoerverboden,
waaraan 34 staten, onder welke de niet-
leden van den Volkenbond, Amerika en
Egypte, deelnemen.
Hij hield daarbij een rede, waarin hij
een overzicht gaf van de ontwikkeling van
dit vraagstuk, dat sedert twee en een half
jaar door de bevoegde VoHtenbondsorga-
nen in alle bijzondernedtn is bestudeerd
en dat thans rijp is voor een internationale
actie. De heer Colijn wees er op, dat niet
zonder reden is opgemerkt, dat er een be
langrijke gaping is tusschen de optimis
tische en edelmoedige verklaringen, die te
Genève zijn afgelegd, en de daden, die
daarop zijn gevolgd. Vóór het bestaan van
den Volkenbond als centrum der interna
tionale activiteit, toen de verwachtingen
nog veel meer de internationale mogelijk
heden te boven gingen, kon men dergelijke
gapingen gemakkelijker begrijpen. Thans
heeft de Volkenbond zeven jaar activiteit
achter zich. Ieder veroordeelt de practijk
der in- en uitvoerverboden, behalve als
tijdelijken maatregel en in bijzondere om
standigheden. In deze omstandigheden kan
niets meer dergelijke maatregelen, die in
den bijzonderen toestand van direct na den
oorlog verdedigd konden worden, recht
vaardigen.
Spr. deed uitkomen, dat van deze con
ferentie verwacht wordt, niet dat zij een
conventie zal sluiten, waarin de bestaande
nationale regelingen gecondenseerd zijn,
maar dat ze maatregelen zal overwegen,
die een positieven vooruitgang vormen, van
internationaal standpunt bezien, vergeleken
met de nationale politiek der verschillen
de landen, die daardoor noodgedwongen
•gewijzigd zal moeten worden. Daarbij zal
niet alleen rekening moeten worden gehou
den met het tijdelijk nadeel en het ver
lies, dat de afschaffing der verbodsbepa
lingen met zich brengt voor sommige par
ticuliere belangen of voor sommige spe
ciale landen, maar ook met 't voordeel, dat
zich voor ieder bijzonder kan voordoen,
wanneer alle landen afzien van een en
dezelfde practijk.
De heer Colijn besloot met de opmer
king, dat de publieke opinie deze confe
rentie zal beschouwen als de toetssteen
voor den wil der regeeringen om de be
sluiten der Economische Wereldconferen
tie van Mei van dit jaar in practijk te bren
gen, en dat een ernstige klap aan de repa-
tatie van den Bond zou worden toege
bracht, wanneer zij er niet in slaagde een
onmiddellijke en doeltreffende actie tegen
de verbodsbepalingen te organiseeren.
Eene plechtigheid in het Panthéon
Een vaderlandslievende en tegelijk in-
ïellectueele plechtigheid is Zaterdagmiddag
in het Panthéon gehouden, waar op tref
fende wijze hulde is bewezen aan de na
gedachtenis van 560 letterkundigen, die in
den oorlog gesneuveld zijn. Het zijn niet
allen Franschen; er zijn o.a. dertien Noord-
Amerikanen bij, die zijn gesneuveld in de
gelederen van het Vreemdelingenlegioen
vóór dat hun land mee in den oorlog ging,
voorts dertien Fransch-schrijvende Belgi
sche letterkundigen, drie Catalanen, een
Columbiër en een Peruviaan.
De hulde bestond in het volgende: de
verschillende litteraire en artistieke ge
nootschappen hadden een verklarng op
gesteld, waarin de nagedachtenis der doo-
den wordt geëerd, deze verklaringen zijn
in een koker gedaan, welke is dichtgesol-
deerd. De koker is in een muur gemetseld,
waarin de namen dier 560 dooden staan
gegrift. Tot de genootschappen, die aan de
hulde hebben deelgenomen, behooren de
Académie Franqaise, de Académie des in
scriptions et belles-lettres de Académie
de» b«aux-arts, de Académie des scienses
morale et politique», de Académie Gon-
court, de Académie de Belgique, de So-
ciété des gens de lettres; voorts het ver
bond van tooneelschrijvers, van Fransche
romanciers, van componisten, van journa
listen, en ten slotte het verbond van in-
tellectueele arbeiders.
Nadat 's ochtends in de Notre-Dame een
H. Mis was opgedragen door Kardinaal
Dubois, aartsbisschop van Parijs had des
middags onder ontzaglijke belangstelling en
in tegenwoordigheid van bijkans alle groo-
te kunstenaars en mannen der wetenschap,
die het moderne Frankrijk telt, de inwij
ding van den muur piaats door Doumergue,
president der reppbliek.
Een indrukwekkende ceremonie was het
toen Thierry Sandre, voorzitter van de
'Association des écrivains combattants, ach
tereenvolgens de namen opriep van de ge
vallen schrijvers, waarop telkens een van
de aanwezigen antwoordde met „Mort au
champ d'honncur". Het oproepen van de
560 namen nam drie kwartier in beslag.
Nadat de koker met de verklaringen,
waaraan die van Doumergue en Poincaré
waren toegevoegd, in een vlag was ge
wikkeld, hield minister Herriot een rede
ter huldiging der gevallenen.
Een rede van Poincaré.
Ter 'gelegenheid van de onthulling van
een gedenkteeken der oorlogsdooden te
Barleduc, sprak Poincaré een rede uit,
.waarin hij o: s. zeide, dat de bewoners
dier Fransche gebieden, waarover 't front
liep, vóór alle anderen den oorlog vervloek
ten en wenschten, dat een geest van vrede
allen volken zou deelachtig worden. De in
Frankrijk zoowel reeds genomen als nog
spoedig te nemen maatregelen ter beper
king v-an het leger en van tJen dienstplicht
tijd noemde spreker als bewijs voor den
vredelievenden geest van Frankrijk, welke
nog steeds onvoldoende algemeene erken
ning en navolging vond.
Poincaré sprak ten slotte de hoop tcit, dat
men het groote gevaar zou gaan inzien, ver
bonden aan de pogingen hier en daar aan
gewend, om te tornen aan den den status
van Europa bepalende verdragen, en dat in
het bijzonder de getroffen regelingen in zake
de oorlogsschadevergoedingen, die den
Franschen naar recht en billijkheid toekwa
men, eindelijk en definitief zouden worden
nagekomen.
De Fransche nota aan Amerika.
De Fransche nota in antwoord op de
jongste nota der Amerikaansche regeering,
is overhandigd.
De Amerikaansche zaakgelastigde heeft
een onderhoud gehad met Bokanowski.
De aanslag op Tsena Bey.
Bebi, de moordenaar van Tsena Bey, is
Zaterdag tot 4 uur in den namiddag ver
hoord.
Hij verklaarde, te Rome te hebben gestu
deerd. De huidige Albaneesche regeering
en Tsena Bey waren z. i. verantwoordelijk
voor den ongelukkigen toestand van zijn
land.
De autopsie van het lijk van den ver
moorde heeft gisteren plaats gehad.
Minister Benesj heeft de Albaneesche
regeering zijn deelneming met den dood van
Tsena Bey betuigd.
Fransch-Dnitsche toenadering.
Dezer dagen verschijnt te Parijs een tijd
schrift onder den naam „Revue d'AHe-
magne", dat ten doel heeft zijn lezers nader
met Duitschland in kennis te brengen.
Aan de uitgave nemen een aantal Fran
schen van naam uit alle politieke en we
tenschappelijke kringen deel, terwijl zij
onder leiding staat van prof, Maurice Bou
cher, den bekenden germanist, en Mau
rice Betz.
Onder leiding van Heyr Weerwarth, Fritz
Norden, Edgar Stern, Rubarth en eenige
leden der Parijsche redactie zal in Duitsch
land een overeenkomstig tijdschrift onder
den naam „Deutsch-Französische Rund
schau" worden uitgegeven.
Oud kasteel afgebrand.
Zondag is het in de nabijheid van Augs
burg gelegen, uit de 16e eeuw dateerende
kasteel Affing in vlammen opgegaan. Bij
den brand kwamen vijf personen in de
vlammen om en werden er 11 ernstig ge
wond. Toen de brand uitbrak werd er op
het slot juist een jachtmaaltijd gehouden.
Een later bericht spreekt van zes slacht
offers, die nog onder de puinhoopen be
graven liggen.
De geheele bibliotheek met duizenden
kostbare boeken is vernield. De schade
wordt op één millioen M. geschat.
De moord op Zena Bey,
BELGRADO, 17 Oct. De moord op
den Albaneeschen gezant te Praag, heeft
hier een uiterst pijnlijken indruk .gemaakt.
Vooral direct na de moeizame bijlegging
van het conflict, ontstaan door het optreden
der Bulgaarsche komitadzji's, beschouwt
men den aanslag als een nieuwe poging tot
verstoring van de consolidatie van den
Balkan.
De geheele pers wijdt het gebeurde aan
Rome en stelt de Italiaanscbe politiek ver
antwoordelijk waarbij men niet nalaat, er op
te wijzen, dat de vermoorde een warm voor
stander was van het onderhouden van
vriendschappelijke betrekkingen tusschen
Albanië en ZutdSlavië en reeds uit dien
hoofde gekant was tegen de Italiaansch
gezinde politiek van Achmed Zogoe.
De „Wrema" schrijft, dat zoowel het
Bulgaarsch-Macedonisch Comito als het
pro-Italiaansche regime van Achmed Zogoe,
gericht zijn tegen de groote idee „de Bal
kan voor de Balkanvolken" en hunne onder
linge toenadering.
De Italiaansche gezant, te Belgrado heeft
bij den Zuidslavischen minister van bvi-
tenlandsche zaken geprotesteerd tegen den
toon in de Zuidslavische bladen welke Italië
de schuld geven van den mooraanslag te
Praag.
Majesteitschennis,
Uit Cairo wordt aan de „Times" gemeld,
dat tegen de redacteuren van de ,.As
Siassa", het officieel orgaan der liberale
partij, en de „Al Balagh", het voornaamste
orgaan van de Wafd, een vervolging is inge
steld, wegens majesteitschennis. De ver
volging tegen eerstgenoemd orgaan houdt
verband met een hoofdartikel, dat zich
bezig houdt met bepaalde inmenging in de
zaken van de regeering. en uitspreekt, dat
deze inmenging van de grondwet een vodie
papier maakt; de vervolging tegen laatst
genoemd blad, wegens den laatsten tijd
daarin verschenen artikelen, waarin ge
ageerd werd tegen het vieren van den ver
jaardag van de troonsbestijging van den
koning.
De Volkspartij en de rede
ven Moestafa Ksmal.
t °r n??.^a ',et congres begonnen van
de [repubhkemsehel volkspartij, dat wordt
epresi eer door den Turkschen president
Moestafa Kemal Het wordt bijgewoond
door meer dan 500 afgevaardigden.
Moestafa, Kemal zal in dit congres een
rede houden, welke op papier niet minder
dan duizend bladzijden beslaat en welkér
voorlezing, naar verwacht wordt, dan ook
zeven dagen in beslag zal nemen. De ghazi
zal daarin een overzicht geven van de ge-
'schiedenisi van Turkije, te beginnen iniet
den dag, waarop hij te Samsoen voet aan
land zette om den strijd voor de nationale
onafhankelijkheid te aanvaarden. Hij zal
spreken ov.er het verzet der progressieve
partij onder leiding van Reoef bey, Rafet
asja, Adnan bep en Halide Hanoem tegen
de afschaffing yam het kalifaat, de vervan
ging van de fez door den hoed, de secula
risatie van religieuze instellingen en de
emancipatie van de Turksche vrouw,
CONSTANTINOPEL, 17 Oct. Moestafa
Kemal, de president der Turksche republiek
heeft op den partijdag vam de Turksche
Volkspartij een r.ede gehouden, welke niet
minder dan zeven uur in beslag nam en
waarin hij een uitvoerige uiteenzetting gaf
van hetgeen hij tot stand heeft gebracht
sinds het jaar 1919, toen hij aan de kust
der Zwarte Zee landde. De binnenlandsche
toestand van Turkije was destijds nood
lottig.
De Sultan en zijn adviseurs deden niets
om het land uit de impasse te redden, ter
wijl de geallieerden aldus de president
zich niet gehouden hebben aan de uit
den wapenstilstand voortvloeiende bepalin
gen, Het leger verkeerde eveneens in een
chaotischen toestand. Er werd daarop over
wogen van Turkije een protectoraat van de
Vcreenigde Staten of Engeland te maken,
doch Kemal's vrienden bleven hem trouw,
zoodat de nationalistische beweging ten
slofte doorgezet kon worden en het congres
te Sivas besloot daarop iedere poging aan
te wenden om Turkije yam buitenlandsche
troepen te bevrijden.
De Ku Klux KI an.
Het onderzoek, ingesteld door de bijzon
dere „Grand Jury'', naar de gewelddadig
heden en werkwijzen van de „Ku Klux
Klan", had tot resultaat, dat honderd en
twee bevelen tot in hechtenisneming werden
uitgevaardigd wegens medeplichtigheid aan
twintig of meer geeselingen.
De toestand in China,
Volgens officieele berichten werd Kalgan
wederom door de troepen uit Mansjoerije
op die uit Sjansi heroverd.
Een Britsch oorlogsschip
naar Tsjefoe.
Het Britstehe pantserschip „Vindictive"
is te Tsjefoe aangekomen met het doel een
eventueele aanval te verhinderen op het
plaatselijke filiaal van de Bank van Hong
kong en Sjanghai, waar een gedeelte van
den zoutaccijns is gedeponeerd. Deze maat
regel houdt verband met de houding van
de plaatselijke vertegenwoordigers van
Tsjang Tsocn Tsjang, den gouverneur van
Sjantoeng, die thans de gewoonte heeft de
opbrengst van den zoutaccijns op te eischen,
waarbij hij dreigt met het gebruik van
geweld.
Naar den'terugkeer van den ex-keizer?
Een voorspelling van den ex-kroonprins.
LONDEN, 17 Oct. eD „Sunday Chronicle"
drukte gisteren het interview af, dat een
medewerker van dit blad heeft gehad mei
den ex-kroonprins, waarin deze voorspelde
dat het niet zoo lang meer zal duren, dat
zijn vader, de ex-keizer, in triomph zal te-
rugkeeren naar Potsdam, om in dienst va'n
den vrede werkzaam te zijn.
De conferentie voor de afschaf
fing van in- en uitvoerrechten.
LONDEN, 17 Oct. Heden is, zooals be
kend, te Genève een belangrijke conferen
tie geopend, welkP tot taak zal hebben de
kwestie van de afschaffing van de in- en
uitvoerbeperkingen onder de oogen te zien.
Vooral sedert den oorlog hebben tal var.
landen getracht hun eigen nationale indus
trieën intact te houden door aan de invoe
ren paal en perk te stellen, door het invoe
ren allerlei beperkingen, welke evenwel
niet moeten worden verward met de ge
wone douane-tarieven. Daarbij komt, dat de
talrijke schommelingen der wisselkoersen
op het Continent tot het onvermijdelijk ge
volg hebben geleid, dat in de landen, waar
de koers niet zoozeer aan schommelingen
onderhevig was, maatregelen werden geno
men, welke zelf-protectie ten doel hadden,
wijl men anders niet aan de concurrentie
der landen, waar het geld sterk gedeprici-
cerd was, het hoofd had kunnen bieden.
Anderzijds mioest in die landen, waar het
geld weinig waardc had, uitgezien worden
naar de middelen, om de goederen, welke
zij voor eigen bestaan noodig hedden, bin-
ben de grenzen te houden.
Het is aan deze en dergelijke oorzaken
te wijten, dat het systeem van in- en uit
voerbeperkingen, zoo dikwijls veroordeeld
door economische en financieele experts,
tot dusverre een belangrijke hinderpaal is
gebleken bij het streven, om den interna
tionalen handel, te herstellen..
De Volkenbond heeft daarom besloten
om deze conferentie, welke tot doel heeft
de wegen te vinden om al deze onnoodige be
perkingen op te ruimen, bijeen te roepen.
Een hierop betrekking hebbende conventie
zal daarom, vooral wat de uitvoering der
door d„ in Mei j.l. door de Economische
Wereldconferentie gedane aanbevelingen,
een belangrijk schrede voorwaarts betee-
kenen. Zooals bekend is oud-minister Co
lijn voorzitter dezer conferentie.
De moord op den Albanee
schen gezant.
PRAAG, 17 Oct, Naar vernomen wordt,
is de regeering van Tsjecho-Slowakije van
plan, om den moordenaar von den Alba
neeschen gezant Tsena Bey ter dood te
doen brengen; dit wordt gemotiveerd met
de mededccling, dat de moordenaar klaar
blijkelijk den moord in dit land heeft ge
pleegd, wijl hij verwachtte, er even ge
makkelijk te zullen afkomep als andere
politieke misdadigers.
Het congres der Turksche Volkspartij, "slotte spreekt 'de H. Vader ook over 'de be-
Imoeringen, om de eenheid van den gods
dienst en wenscht den vrede van Christus
in het Rijk van Christus. Het schrijven is ge
dateerd 10 Aug. 1927,
ANGORA, 17 Oct, Het ia de eerste keer
in de geschiedenis van Turkije, dat op het
congres der Volkspartij zoowel iedere Mi
nister als elk kabinetslid aanwezig was.
Zijn beteekenis ontleent het in de eerste
plaats aan het feit, dat het een epoche
in de ontwikkeling van Turkije afsluit en
dat het de voltooiing der Turksche revo
lutie aantoont. De nieuwe Turksche regee
ring toch heeft bereikt, dat het geheele
politieke leven zich in een partij heeft ge
concentreerd.
Ongeveer negen jaar geleden had de
eerste Alegemeene Vergadering van Kemals
partij te Erzeroem plaats en een jaar later
de tweede te Sivas.
Wat de groote speech van Kemal Pa
scha zelf betreft, die hij op het congres,
zal houden en die duizend pagina's druks
beslaat, kan worden medegedeeld, dat hier
in nauwkeurig de geheele ontwikkeling van
Turkije gedurende de overgangsperiode
der laatste tien iaren zal worden geschetst.
Het ligt in de bedoeling deze redevoering
in het Fransch. Duitsch en Engelsch te
laten vertalen en als off'cieele geschiede
nis van het nieuwe Turkije te laten uit
geven.
Alle ambassadeurs en bij Turkije geac
crediteerde gezanten hebben de uitnoodi-
ging tot bijwoning van het congres geac
cepteerd.
Onmiddellijk na afloop van het congres
zal het nieuwe ministerie worden gevormd.
Men verwacht echter algemeen, dat dit in
vergelijking met het huidige kabinet, wei
nig veranderingen zal ondergaan,
ZEDENPOLITIE TE LONDEN.
In verband met de benoeming van de
commissie die een ortderzoek zal instellen
naar de wijze, waarop de politie de wet
toepast betreffende vergrijpen, die indrui-
schcn tegen de openbare goede zeden, gaan
er stemmen op, die aandringen op de instel
ling Van een zedenpolitie te Londen. Een
dezer stemmen is van Sir James Marchant,
den leider van den Nationalen Raad van
Publieke Zeden. Hij betoogt in een inter
view met de „Evening Standard" dat de
eischen, die tegenwoordig aan de politie ge
steld worden, veel zwaarder zijn dan vóór
den oorlog en een pclitie-agent moet be
schikken over een beter gedisciplineerden
geest en een betere opvoeding dan de tegen
woordige politie-agenten bezitten. Het is bij
de veranderde levensomstandigheden te
Londen, en ook andere groote steden, noo
dig, meent hij, dat er een speciaal corps ze
denpolitie wordt in het leven geroepen. Dit
corps dient te bestaan uit mannelijke en
vrouwelijke agenten, Sir James Marchint
wees erop, dat de fouten, die de politie den
laatsten tijd heeft gemaakt, n.l. cp onvol
doenden grond personen gearresteerd, die
later van rechtsvervolging moesten worden
ontslagen, veelvoudig zijn, en dat de politie
in de toekomst meer rekening diende te
houden met de groote vrijheid tusschen de
twee geslachten, welke tegenwoordig be
staat, Maar daarvoor was het noodig dat
er een speciaal corps zedenpolitie werd be
noemd, dat vergrijpen van zekeren aard met
grooter inzicht kon behandelen.
DE ENGELSCHE ZIEKENVERPLEGING.
De ziekenverpleging in Engeland bestaat
op het punt van een belangrijke reorganisa
tie, Neville Chamberlain, de minister van
Volksgezondheid, heeft een desbetreffend
schema bekend gemaakt, dat dezer dagen
in den vorm van een wetsontwerp aan het
parlement ter goedkeuring zal worden voor
gelegd, Hij stelt daarbij voor om de thans
door de armen-bedeeiingsraden beheerde
ziekenhuizen onder het beher te brengen
van de gemeentebsturen, terwijl een centraal
lichaam zal worden ingesteld om het werk
der gemeentelijke en particuliere ziekenhui
zen te coördineeren, teneinde verspilling van
accommodatie te vermijden. De patiënten
der ziekenhuizen zouden in drie klassen
worden verdeeld: zij die te arm zijn om
iets te betalen, patiënten uit den midden
stand, die niet het volle tarief kunnen be
talen, en degenen, die in staat zijn het volle
tarief te betalen en in het ziekenhuis door
hun eigen geneesheer worden behandeld.
EEN VREESELIJKE TOESTAND.
Een telegram uit Bern meldt, dat bij de
bestijging van de Nythengroep, in het kanton
Schwyz, een vreeselijk ongeluk is gebeurd.
Bij het beklimmen van een gevaarlijk ge
deelte viel een toerist uit Zürich veertig
meter naar beneden, doch bleef hangen aan
het touw, hetwelk zijn begeleider den ge-
heelcn dag stevig vasthield tot er hulp kwam
opdagen. Maar toen bleek, dat de ongeluk
kige gestorven was.
Medio September zijn te Ponogro twee
menschen in district Soemoroto door de
eerste tram van Ponorogo naar Badegan
overreden. Van de politie vernam de „Nw,
Soer. Crt." de volgende toedracht van het
gebeurde:
Twee gardoewachters van den Tjarat
(district Soemoroto) hadden in plaats van
op den bewusten nacht in de gardoe wacht
te houden, zich tegen 1 uur 's nachts te
slapen gelegd op de rails van de langs die
desa loopende trambaan. De baanschou-
wer, die lederen morgen voor het vertrek
van de tram langs de baan moest loopen,
verzaakte ook zijn plicht en nam on
gelukkige samenloop van omstandigheden
juist op de plek, waar de beide men
schen sliepen, den kant van den aan de
trambaan parallel loopenden weg. Daar
kwam de eerste tram uit Ponorogo, ver
trekkende om 5 uur 's morgens. Tegen
5,21 het was nog vrij donker en de
machinist en de stoker beweerden niets
gezien te hebben had het ongeluk plaats.
De machinist en de stoker hadden niets
van het gebeurde gemerkt en reden door.
Een oppasser van een nachtelijke ronde op
de plaats gekomen, deed de verschrikke
lijke ontdekking. Van den eenen man werd
het hoofd verbrijzeld, hij was op slag dood.
De ander had zijn heelen arm verloren, ter
wijl zijn linkerhand deerlijk was gekneusd.
Volgens den behandelendcn geneesheer
was er geen kans meer voor het behoud
van zijn leven, zoowel door het geweldige
bloedverlies als door den aard der verwon
dingen, De baanschouwer, die mede schul
dig was aan het ongeluk, zal zich wel voor
den rechter te verantwoorden hebben.
Een korte, maar hevige brand heeft
zooals telegrafisch reeds werd gemeld
in den morgen van 22 September te ruim
halfvijf het juist uitgebreide hoofdgebouw
van het Grand-Hotel Bastagi, met zijn
ganschen inhoud totaal verwoest.
Ternauwernood konden tien volwassenen
en een kind, die in het hoofdgebouw logeer
den, aan het gevaar van levend te verbran
den ontkomen.-
De beheerder, de heer van Eek, vertelde
aan de „Deli Crt.", dat hij omstreeks half
vijf uit een vasten slaap werd gewekt door
vreemde geluiden. Het was alsof men bezig
was stoelen door elkaar te smijten.
Dadelijk stond de heer Van Eek op en
begaf zich met een electrische zaklantaarn
naar den corridor, waar hem een verstik
kende rook tegemoet kwam, welke uit het
trappenhuis opsteeg en de bovenverdieping
begon te vullen.
Onmiddellijk werd er alarm gemaakt en
wekte men de gasten, die echter niet meer
langs'de trap naar beneden door de eet
zcyal konden ontkomen. Enkelen lieten zich
langs een pilaar naar beneden glijden, ter
wijl de anderen zich gedwongen zagen langs
den nieuwbouw te vluchten, waar zij ge
lukkig langs een ladder den beganen grond
konden bereiken.
Net waren zij in veiligheid, of de vlam
men laaiden uit het gebouw op en even
later was het houten gebouw, dat boven
dien nog met carbolineum was bestreken,
één groote vuurzee.
Gelukkig was de wind gunstig, daardoor
slaagde men erin de beide vleugels in hun
geheel te behouden.
Op het oogenblik van het uitbreken van
den brand waren er 45 logees in het ge
bouw.
Zij, die in het hoofdgebouw logeerden,
konden slechts in nachtgewaad ontkomen.
Algemeen wordt aangenomen, dat het
een weggeworpen sigaret is geweest, die
den brand heeft veroorzaakt.
Men vermoedt, dat even voor het slui
ten van het hoofdgebouw iemand een siga
ret heeft weggegooid en deze niet heeft ge-
doofd. Het droge hout of iets anders kan
zijn gaan smeulen en tetfen den morgen,
wanneer boven bijna alijd de wind opsteekt,
zal het vuur daardoor zijn aangewakkerd.
WOENSDAG 19 OCTOBER»
HILVERSUM 1060 M. 12.00 Poütïeber. ia.35""""2*^
Lunchmuziek door het trio K. v. d. Hoek-viooL J. Frank'
cello. P. de Gru yter-piano. 3.004.00 Maak het ze»
Rubriek van Mevr. Schaake. 5.307.15 Concert doof
het ANRO-orkest. Willem Luijcks-bas bariton. Fg«?'
Veen a. s vleugel 7.157.45 Gezondheidshalfuur^
door Dr. J. H. O. Reys, arts in Den Haag Lichamelijk®
opvoeding en gezondheid. 7.45 Politieber. io-3°
Persber. 8.10 Christel. Radio-avond.
DAVENTRY 1600 M. 12.20 Dansmuziek. 1.202.20
Orkestconcert. 2.50 Engelsche les. 3.1a Concert. rT
3.10 Concert. 3.20 Lezing Shakespeare TweJn"
night. 3.50 Daventrykwartet. 4.05 Lezing Some
nesting curiosities. 4.20 Licht klassiek concert. Daven
trykwartet en soli sopraan-piano. 5.35 Kindemurtj*.
6.20 Concertorgelbespeling. 6.40 Tuïnb.-praatje.
6.50 Tijds., weerb., nieuws. 7.35 Pianosonates van
Haydn. -- 8.05 „Tannhauser" rora. oper2 van Wagner*
Orkest, koor en solisten. 9.20 Weerber,, nieuws. 9*35
Lezing The funny side of duelling in France. 9*5°
Nieuwsber. 9.55 „Tamnhauser" vervolg). ri.35""""
12.20 Dansmuziek.
PARYS „RADIO-PARIS" 1750 M. 10.50—U
Concert. 12.502.10 Orkestconcert. 5.055*^5
Orkestconcert. 8.5010.50 Opvoering van een opera-
comique. Orkest en soli.
LANGENBERG 469 M. DORTMUND 283 M. eo
MUNSTER 242 M. 12.30—1.50 Orkestconcert.
4.20—5.20 Dansmuziek. K. Hansen-sopraan.
KGNIGSWUSTERHAUSEN 1250 M. 11.20—6.4°
Lezingen en lessen. 6.50 „Johnny spielt auf", opera
2 acten van Krenek* 9.5011.50 Concert. H. Erichseö'
accordeon. L. Pyrmont-sopraan. K. Blume-liedjes bij
'uit.
HAMBURG 395 M. 3.35 Concert en declamatie. 4.20
Dansmuziek. 5.20 Orkestconcert. 7.20 Weener Hu
mor. Daarna tot 11.10 Dansmuziek.
BRUSSEL 509 M. 5.206.20 Kamermuziek piano*
viool-cello) 8.3510.35 „La Bohème".
PAUS PIUS XI AAN DE BISSCHOPPEN
VAN AMERIKA.
Washington (Kipa).... Bij gelegenheid der
jaarlfjksche conferentie onzer bisschoppen
en aartsbisschoppen, die midden September
in onze katholieke universiteit plaats vond,
zond Paus Pius XI aan onze opperherders 'n
zeer welwillend schrijven. Dit schrijven, ge
richt aan de Kardinalen O'Connell, Daug-
hertyf Mundelein, Hayes en de overige bis-
schopPcn yer Vcreenigde Staten drukt den
warmst en dank van den H. Vader uit voor de
wijze leiding der diocesen en de krachtige
hulp, die zij den verschillenden volkeren in
den nood verleend hebben. Bijzonder dankt
de H. Vader voor de ondersteuning die het
Afrikaansch episcopaat verleende aan de uit
hun vaderland verdreven Mexicaansche bis-
schopPei?' Posters en geloovigen en de Pau
selijk® Encycliek „Iniquis aïflictisque" op
voordeehge wijze hebben ten uitvoer ge
bracht. Zij hebben daardoor een sprekend
voorbeeld van naastenliefde gegeven, het
wezenlijk kent eek en van het Christendom.
Dan prijst de Paus het groote nut van de
nationale katholieke welvaarts-conferentie
en bijzonderlijk hun afdeeling voor inlichtin
gen en het immigrantenbureau, die aan een
diep gevoelde behoefte beantwoorden. Ten
Karakteristieke redevoeringen.
Aneta seint uit Batavia:
Een zeventig' vertegenwoordigers van
handel, scheepvaart en bankwezen hebben
den dezer dagen aftredenden commandant
van de zeemacht, den Vice-admiraal A. F.
Gooszen, een afscheidsmaaltijd aangeboden.
De maaltijid kenmerkte zich niet alleen
door de groote sympathie die de persoon
an^ vice-admiraal Gooszen van alle zijden
geniet, maar ook vooral door de zeer op
merkelijke, hoewel eenigszins onderdrukte,
niettemin duidelijk naar voren tredende be
hoefte in kringen van handel, scheepvaart
en bankwezen, om eenparig getuigenis' af
te leggen van hetgeen momenteel, politiek
gesproken, tegenwoordig in die kringen leeft.
De president.directeur van de Javasche
Bank, mr. L. J. A. Trip, was de eerste
spreker.
Als tafelpresident bracht hij een heildronk
uit op de Koningin.
Vervolgens wees mr. Trip op de eens
deels persoonlijke, anderdeels zakelijk'e
redenen, die oorzaak zijn geweest van de
aangename verhouding, die in de laatste ja"
ren heeft bestaan tusschen marine en het
bedrijfsleven.
Voor beide, aldus sDreker. is het een
eerste eisch, dat het Nederlandsche gezag
onverzwakt over Indië gehandhaafd blijft'
Bij deze woorden werd van alle zijden
geapplaudiseerd.
Zoowel in staatkundig als in militair en
economisch opzicht, aldus vervolgde tot.
Trip, is het noodzakelijk, dat Indië in de
handen van de Nederlander» blijve (her
nieuwd applaus). Elke steen, riep spreker
uit, is hier door de Nederlanders gemet
seld, en als de Nederlanders zich uit Indië
mochten terugtrekken zal of een andere
macht zich over deze gewesten doen gei
den, of het land vervalt tot een chaos.
Daarom, aldus spreker, moet het bedrijfs
leven er toe medewerken om de marine
binnen de draagkracht van onze finantiën
te handhaven. Dat het vertrouwen in onze
toekomst terugkeerde en dat de grondslag
van onze vloot werd gelegd, is voor een
overgroot deel te danken aan vice-admiraal
Gooszen.
In de geschiedenis van onze marine zal
gesproken worden van „de periode-
Gooszen". Het bedrijfsleven in Indië zal de
ze periode niet vergeten. Gooszen is een
persoonlijkheid, die, gelijk een man past,
in zijn wapenschild het devies voert: „Ik
zal handhaven".
De redevoering werd met stormachtigen
bijval begroet.
Als tweede spreker stond de beer N. van
Zalinge, directeur van de Kon. Pakket
vaart Mij., op. Hij wees er op. dat de marine
niet alleen de algemeene beschermer van
de scheepvaart in deze gewesten is, maar
tevens door den hydrografischen diens ook
de padvinder en wegbereider daarvan, die
bijdraagt tot het economische heil van deze
landen.
In zijn antwoord verklaarde de heer
Gooszen, dat hij steeds gepoogd heeft een
hechten band te vormen tusschen het be
drijfsleven en de marine. De vice-admiraal
besloot zijn redevoering met te wijzen op
de groote taak die de Nederlanders nog in
Indië te verrichten hebben.
Hij wijst hen, die hier achterblijven, op
die taak.
Ook deze redevoering werd met applaus
begroet.
UIT HET DAGBOEK VAN HENK EN LOU
van Zr. Ma. Teresa. Uitgave
L, C. G. Malmberg, 's-Bosch—
Antwerpen.
In twee deelen, „De reis" en „Op Cura
sao" vertelt dit kinderboek, voor het
grootste gedeelte in brieven en dagboek
fragmenten, van de reis der familie Koo
renaar naar West-Indië en de belevenissen
der familie op Curapao. Zuster Teresa
vindt daarbij gelegenheid haar lezertjes nu
en dan een paedagogisch lesje te geven
niet dik opgelegd gelukkig en veel we
tenswaardig te vertellen over de zeereis,
onze koloniën in de West, de inboorlingen,
de Missie, enz.
De stijl in brief en dagboek lijkt hier en
daar wat te mooi voor bakvisschen en gym
nasiasten van 15 a 6 jaar.
De goedkeuring van den Keurraad voor
Roomsche Jeugdlectuur waarborgt den
ouder» dat het gezonde stof is voor hun
kinderen.
DE VONDELING VAN SIMMERATH
van W. v. d. Berg, Uit
gave L. C. G, Malmberg.
Het levensverhaal van- Joop Onbekend,
die op zeer jeugdigen leeftijd zijn moeder
bij een ongeluk verliest, na verschillende
omzwervingen en avonturen ingenieur
wordt en door een prijsvraag voor een
electrisch kracht-station zijn vader, een be
roemd ingenieur, terugvindt, De stijl past
zich aan bij het oude gegeven. De schrijver
heeft interessante aardrijkskundige bijzon
derheden door het verhaal geweven.
OLYMPISCH DAMTOURNOOI 1928.
De Nederlandsche Dambond heeft de
Koninklijke goedkeuring erkregen voor
een te houden loterl ten bate van het in
1928 te Amsterdam te houden Olympisch
Damtournooi.
Naar het Engelsch
van
FLORENCE WARDEN.
(Nadruk verboden.) I
Hij maakte aanstalten om dit te doen;
maar Mabin was zoo overtuigd, dat alles wat
li;j zei, klinkklare leugen was. dat ze het
hoofd schudde.
„Ik wil mijnheer Fryer spreken."
Tevergeefs hield de bediende vol, dat
£ijn patroon niet aanwezig was.
Ten slotte ging Mabin zitten op een rie
ten stoel en zei, dat ze dan wachten zou,
totdat meneer Fryer kwam.
De bediende boog zich naar haar toe en
zei gejaagd en fluisterend:
„Als u dan persé met anders wilt, zai fa
b aandienen. Maar brengt u me alsjeblielt
niet in moeilijkheden door te vertellen wat
hier gisteren is voorgevallen,^ Meneer rryer
weet er werkelijk niets van.
„Ik beloof niets," zei het meisje droog,
.behalve dat ik naar den eersten den besten
politieagent zal gaan, als ik niet te weten
kom, wat er van den man geworden is, die
hier gisteren is aangevallen."
De bediende deed een paar stappen ach
teruit en keek haar aan met 'n gezicht, dat
zoowel verwarring als boosaardigheid uit
drukte.
Toen hij zag, dat het meisje onvermurw
baar bleef, draaide hij zich plotseling om
en ging het middelste kanfoor binnen,
zonder verder een woord te zeggen.
Het duurde lang, voordat hij er weer uit
kwam, en ondertusschen zat Mabin mei
kloppend hart te wachten op de dingen, die
kemen zouden.
Zou zij mijnheer Fryer te spreken krijgen?
En vooral, zou ze zijn stem herkennen als
van den man, die den vreemdeling had
aangevallen? In dat geval en indien men
haar niet zeggen wile, waar ze den man met
dien blonden baard kon vinden, was ze van
plan, om wat er den vorigen dag 0p het
kanioor voorgevallen was, direct bij de
politie aan te geven.
Mabin moest lang wachten en onderwijl
hoorde ze stemmen opgewonden maar ge
dempt spreken.
Ten slotte kwam de bediende weer naar
buiten en deed de deur wijd voor haar
open.
Bevend trad Mabin de middelste kamer
binnen. Achter de schrijftafel, een bundel
papieren in de hand. stond een nog jeug
dig man met een donkere gelaatskleur. Hij
was krachtig gebouwd en keek door zijn
monocle met den rusteloozen blik van
iemand, die ernstig ontstemd is, omdat hij
gestoord wordt. Hij was met de grootste
zorg gekleed en was werkelijk het type van
een knap man. Toch was er iets aan hem,
dat haar niet aanstond; ze vermoedde, dat
"ij een losbandig leven leidde. Hij maakte
aen gedwongen buiging, fronste zijn vcor-
loofd en sprak op zakelijk-onvriendelijken
toon;
U wilde mij spreken? Wat is er van
uw dienst? U zuij me een genoegen doen,
als u ^het zoo kort mogelijk wilt maken,
want ik heb direct een afspraak.
Het eerste oogenblik was Mabin niet in
staat om te antwoorden. Ze was geheel van
haar stuk gebracht door wat ze hoorde. In
gespannen luisterde naar de stem om te
kunnen uitmaken, 0f dit de man was, dien
ze met den vreemdeling had hooren spre
ken, Ifi den beginne werd ze teleurgesteld.
Dit was stellig niet de aanvaller van den
vorigen dag. Maar toen de man verder
sprak, vielen haar toch eigenaardigheden in
de stem op, die haar sterk herinnerden aan
de stem, die ze gehoord had- Ofschoon dit
geen verandering bracht in haar meening.
dat hij de man niet was, die den vreemde
ling had aangerand, vroeg ze zich af, of hij
misschien familie was van den schuldige.
Maar heel spoedig kreeg Mabin haar zelf-
beheersching terug en beantwoordde de
vraag van Mr. Fryer. Ik kwam hier giste
ren om te soilicileeren naar de betrekking
van typiste,
Hij aar bijna niet uitspreken: O,
juist! Maar ik heb al een jonge dame aan-
genofflen vo°r die betrekking.
Dat weet ik. Maar ik kwam hier om u
te zeggen' dat er in deze kamer een brutale
aanslag °P iemand gepleegd is, terwijl ik
in die kamer daar was.
2e wees naar de binnendeur. Hebt u
daar niets van gehoord?
Het gefronsde voorhoofd effende zich weer
en Mr. Fryer maakte zenuwachtige bewe
gingen. ,Paar weet ik niets van. Het moet
gebeurd zijn, toen ik weg was. Ik was gis
teren niet in de stad.
Het was heel ernstig, zei Mabin, die nu
volkomen op haar gemak was en vast be
sloten °m alles te vertellen. De man die
aangevallen werd, was zwaar gewond. Toen
ik wegging, was hij bewusteloos of misschien
wel dood op den grond.
Inderdaad? Ik ben niet verantwoorde
lijk voor iets, dat hier voorvalt tijdens mijn
afwezigheid, zei de heer Fryer wiens onrust
met het oogenblik toenam, op een toon, die
koel en ongeïnteresseerd moest klinken.
Maar de onrustige blik in zijn oogen ver
ried, dat hij heel wat meer van de geschie
denis afwist dan zij. Als hier .zoo iets ernstigs
gebeurd was, zou het me zeker ter oore ge
komen zijn. Nu moet ik u verzoeken, mij niet
langer op te houden, of hebt u nog iets te
zeggen, dat mij persoonlijk interesseert?
Ik heb niets meer te zeggen, zei Mabin.
En ze voegde er zachtjes aan toe; terwijl ze
naar de deur ging: tenminste hier niet.
Wat bedoelt u?
Maar ofschoon hij van achter de tafel
kwam en naar de deur ging met de bedoeling
haar terug te houden, had ze kans gezien
te ontsnappen. Ze deed de deur zoo snel
mogelijk open, dat ze den klerk erop be
trapte, dat hij aan het sleutelgat luisterde,
Mabin liep zoo gauw ze kon naar buiten
en sloeg er geen acht op, dat de heer Frijer
en zijn klerk haar nakeken en stonden te
fluisteren aan de buitendeur van het kan
toor. toen zij de trap af stormde. Zoo vlug
ze kon ging ze naar huis en vertelde de ge
schiedenis in één adem aan haar moeder.
Mrs. Wrest keek naar den kleinen jongen
door het raam van de achterkamer, de slaap
kamer, die ze met haar dochter deelde,
Toen Mabin binnenkwam riep ze: Weet
je hoe de jongen heet? Julius. En ik geloof
vast, Mabin, dat hij van goede familie is,
Hij heeft zulke lieve manieren! Het is een
aardig kind!
Moe en ontstemd ging Mabin zitten.
Mama, zei ze, ik heb een akelige mor
gen gehad. Ik ben naar het hotel geweest
en ze hebben daar niets gezien en niets ge
hoord. Toen ben ik naar het kantoor van
Mr. Frijer gewegst en heb daar geinfor-
meerd. De bediende zei me, dat hij den
naam van den aangevallene niet kende. En
Mr. Frijer zei, dat hij heelemaal niets van
het gebeurde wist.
Haar moeder was eenerzijds ontsteld,
maar voelde zich anderzijds opgelucht.
Ik moet bekennen, zei ze dat het toe
niet spijt het aardige kereltje, een beetje
langer bij me te kunnen houden. Maar na
tuurlijk moeten we zijn familie zien te o»*"
dekken.
Mabin sprong op.
Ja. Maar hoe? riep ze uit. Het is dui
delijk dat ik geen hulp zal hebben van de
menschen op het kantoor. De bediende zei,
dat de vreemdeling heelemaal beter
toen hij wegging, maar dat is natuurlijk niet
waar. Als hij beter geweest was, zou hij
mers naar het hotel gegaan zijn, waar hij
zijn zoontje had achtergelaten.
Opeens kwam een verschrikkelijke ée~
dachte bij Mrs. Wrest op. Behalve a]9
hij van het kind wilde afkomen, zei ze wei
felend. Zoo iets gebeurt wel meer.
Met vuur verdedigde Mabin haar onïbe
kenden riddr: Zon'n aardige man als r">
doet zoo iets niet. Hij dacht aan niets ander
dan aan zijn jongen, zijn eenige zorg
voor hem. Nea, Mama, ik ben erg bang,
dat de arme man daar gestorven is.
Onzin, Mabin! Hoe zouden ze een >9
uit een kantoor in de City kunnen krijs
zonder dat er een haan naar kraaide?
zoo iets zou in alle bladen gestaan hebbc
zei Mevrouw Wrest.
(Wordt vervolgd-)
