Gemengd Nieuws,
BRONCHITIS
ABDIJSIROOP
ELCK WAT WILS.
TREKJES
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Zaterdag 29 October 1927
Leeken-Apostolaat eneen veilige Gids.
Drie paarden door den
trein doodgereden.
Op den onbewaakten overweg.
Hoe men in Stockholm
Neerland's hoofdstad ziet.
Ingezonden mededeelingen
KUNST EN KENNIS.
Het gouden feest van
de telefoon.
Inhoud van tijdschriften.
RADIO-NIEUWS.
De Engelsche Rijksamroep.
VERKEER EN POSTERIJEN.
Nieuwe weldadigheids
postzegels.
STOOMVAARTLIJNEN.
Tegen
AKh'ER'S
Voorde Borst
MARKTNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
Strenge straffen voor
messenstekers.
No. 521
Nuttig te zijn.... de „verloren" oogen-
ikken van den dag, en van de avonduren
i deel in dienst te stellen van een alge-
:cn belang, een edel streven tot heil van
erk en Maatschappij, 't is in de vrucht-
:-e momenten, dat we eens verder
touwen dan onzen beperkten engen kring
buiten de grenspalen treden van de
uwe ruimte, waarbinnen we leven en
iken, een stille wensch, een oprecht ge-
end verlangen, een ideaal voor velen.
Maar hoe, en waar, in dienst van wat,
ben ik wel voor iets van nut?
Moeilijke vragen voor wie ten heele of
halve nog vreemdeling is in het ruime
ld builen ons dagelijksch zijn, met zijn
nte verscheidenheid van nooden en he
eften, van jammer en ellende.
;)aar is een arbeidsveld voor allen, voor
en, zonder exceptie.
ear moet ontgonnen en bebouwd worden,
ooid, beplant, gesnoeid en gekweekt,
loopt en opgetrokken.
n geestelijken zin bovenal.
fin gelijk men, bij eene beroepskeuze, te
ien heeft op roeping, aanleg, neiging en
chaamskracht, en er, bij geschikt-bevinding
n meerdere wegen, nog een keuze over-
ft, waarbij de voorliefde beslist, zoo ook
het zoeken naar godsdienstig en maat-
'lappelijk liefdewerk.
Ook hier dient men eerst het breede veld
verkennen, dat om arbeidskrachten
-aagt, op elk gebied en overal, en naar
rd en doel der te verrichten werkzaam-
:ien, een grondig onderzoek in te stellen,
•.n voorlichting en aan raad zal het ons
iarbij nergens ontbreken.
M, a. w. om te weten te komen, hoe en
ar en in welken dienst men Kerk en
aatschappij van nut kan zijn, moet men
et grootsche werk der Katholieke Actie
an meer nabij beschouwen en in al zijn
ledingen leeren kennen en waardeeren.
Eerst dan kan men zich afvragen, eerst
n uitzoeken, wat onze natuur en onze
iging het dichtst nabij komt, en uit de
li dienste staande keur zijne voorliefde
ten beslissen.
JDe kleine Heilige van den grooten God",
uals onze H. Vader Pius XI de Maagd
n Lisieux betitelt, strekt ons in deze
i gids. Zij wilde arbeiden, zoolang het dag
was, arbeiden zonder rust. Niet tevreden
met een heroïeke naleving van den stren
gen klooster-regel, wenschte. Zij in alles en
overal hare helpende hand te bieden. Haar
hartebloed, haar leven wilde Zij overal en
voor alles in de H. Kerk ten offer brengen,
alle bedieningen in zich vereenigen, alle
arbeid, alle vermoeienissen, alle beleedigin-
gen, verguizingen en martelingen, aan deze
bedieningen verbonden, over zich afsmee-
ken en verduren. Maar de gedachte, dat Zij
„klein" was, „te klein" voor verwezen
lijking van haar overheerlijk ideaal, bracht
haar tot andere verlangens. Als een vogel
tje, nog in stoppels en machteloos tot
vliegen, maar met den blik en het hart van
den koning adelaar, huppelde Zij zoekend
rond. Haar adelaarsoog bleef plotseling
strak op éen enkel doel gericht. Het
mystieke lichaam der H. Kerk verrees
vóór haren blik, en Zij ontleedde dat
lichaam, om te zoeken waar Zij van nut en
tot hulp kon zijn.
En haar pogen was niet vergeefsch. In 't hart
van de Kerk vond Zij haar arbeidsveld; in
dat hart wilde Zij de liefde zijn. En toen
vond Zij rust. Met de gaven, die Zij in zich-
zelven erkende, kon Zij nu vruchtbaar zijn,
ermee woekeren als de dienaar in de godde
lijke parabel, en aan Jesus, haar Bruidegom
genoegen geven. Haar adelaarsblik had haar
doen vinden wat Zij zocht; haar adelaars-
hart was groot genoeg, om alles te om
vatten.
Bedenken wij het wel, de „kleine There-
sia was overweldigend groot; de H. Maagd
van Lisieux, eene heldin als Judith. Maar
de les, die Zij ons geeft, gaat ons begrips
vermogen niet te boven. Wij kunnen haar
begrijpen en ook in toepassing brengen.
Willen we onzen beschikbaren tijd, onze
krachten in dienst stellen van Kerk en
Maatschappij, dan moeten we het terrein
van actie eerst in zijn vollen omvang lee
ren kennen, ons rekenschap geven van ons
kunnen en willen, onze gaven en onze
sympathieën, om de plaats te kunnen vin
den vzaar we tot zegen van anderen en niet
minder van ons zeiven met vrucht kunnen
arbeiden en ons thuis zullen gevoelen.
Sm.
Gisternacht omstreeks 1 uur, zijn op de
■n Den BoschTilburg, nabij halte Zuid-
'ost Vught, drie paarden doodgereden. Een
rd doormidden gereden, terwijl de andere
'e pooten braken. De twee laatsten zijn
or de politie doodgeschoten.
De eigenaars der paarden zijn H. van
inxteren, N, v. d. Steen en J. Bekkers,
'en landbouwers te Vught.
De paarden waren gekomen van de
ardenmarkt te Oss en waren uit de
cide de lijn opgeloopen.
Een houtwagen versplinterd.
Op den onbewaakten ovfcrweg te Miste
een houtwagen door den trein uit Doe-
ochem aangereden en versplinterd. Dc
erman bleef gelukkig ongedeerd. Ondanks
achtig remmen h,ad de machinist een aan-
ding niet kunnen voorkomen.
De Scandinavische correspondent van het
..Hbid." schrijft aan zijn blad;
Het groote Stockholmsche dagblad „Da-
g'ens Nyheter" geeft naar aanleiding van
de naderende Olympische Spelen een be
schrijving van Amsterdam met tal van il
lustraties, welke doen vermoeden, dat de
schrijver niet te Amsterdam woont, daar hij
anders stellig niet een foto van den Dam
met paardetram en Naatje gegeven, noch
de bekende kiek van het Paleis voor Volks
vlijt, gezien van de Sarphatistraat, een stuk
„modern Amsterdam" genoemd zou hebben.
Overigens is hij enthousiast en hij be
schrijft Amsterdams schoonheid zoo sug
gestief, dat reislustige Zweden wel alle an
dere plannen moeten laten varen en ter
stond hun koffers zullen pakken om bezoek
te brengen aan Nederland's hoofdstad, de
merkwaardige stad van de 19 eilanden en
300 bruggen, en het Vondelpark, waar de
grond zóó slap is, dat hij deint als er een
auto voorbijrijdt. Inderdaad een beziens
waardigheid voor de bewoners van een op
granietrotsen gebouwde stad.
NIEUWS OVER KOLENHAARDEN.
De tijd is aangebroken, waarom men toe
bereidselen gaat maken voor den naderen
den winter en daarom lijkt het ons niet
overbodig, hier iets mede te deelen over
het artikel vulhaarden. De firma E, M.
Jaarsma brengt dit jaar een haard in den
handel van zeer aparte style. Deze sa'on-
haard wijkt in model geheel af van de tot
dusver bestaand» modellen, is rijik met
brons geornementeerd en heeft cok aan de
zijkanten mica ruiten, zoodat het gezicht
op het vuur zoo ruim mogelijk is. be geen
in niet geringe mate de gezelligheid onzer
kamers verhoogt in de maanden, dat wij
die het meest behoeven. De capaciteit van
deze sierlijke haard is 150 M3.. lerwijl de
prijs 160 gld bedraagt.
De firma Becking Bongers, de in tech.
nische kringen zoo gunst'g bekend staande
„Ulftsche Ijzergieterij", heeft dit jaar, als
nouveauté, een haard van 'bijzondere hoe
danigheid- deze nieuwe haardcnns'ructie :s
er namelijk op berekend, om het uiterlijk
van den haard zoo goed als nieuw te hem
den. Deze haard is voorzien van dubbele
deuren, terwijl het voorfront op de meest
verhitte deelen me' asbest is bekleed. Hei
afbranden der moffel wo'dl hierdoor ge
heel voorkomen en dus is het onderhoud
zoo miniem mogelijk. De nieuwste vulhaard
in deze uitvering is geschikt voor kamers
van beperkte afmeting, zooals men 'egen-
woordig ook veel in den nieuwbouw aan
treft. heeft groote, dubbe'e circulate, ter-
wiil de prijs slechts ICO gld. bedraag'.
Wii raden onze lezers aan deze pipnwste
-ode'len bij de Fa. JOS. ALÏNK KRUIS.
STRAAT 17 eens te komen bezichtigen.
Teneinde een ieder in de gelegenhe d te
•■tellen zich van een goed en zuinig bran
dende vulhaard te voorzien, worden deze
haarden ook geleverd volgens het Ameri-
kaansche Uuurkoopsysteem.
De Fa. .To?. Alink is gaarne bereid hier-
om'rent inlichtingen te verschaffen, zonder
eenige verplichting tot keopen.
Dc oude stad draagt, volgens den schrij
ver van hel artikel, nog geheel het middel-
eeuwscbe stempel met hare gevelhuizen,
die z'ch spiegelen in stille grachten, met
hare kerken en oude monumenten. Alles is
hier eigenaardig, stemmingsvol, maar toch
volstrekt niet doodsch; integendeel, bijna
overal heerscht druk, hedrijvig leven en
onder de overhellende hoornen aan de
grachtkanten glijden voortdurend zwaarbe
laden schuiten als kle'ne zendboden van
het reuzenverkcer uit de groote havens.
Bijzonder bezienswaardig is de nauwe en
met de gangbare begrippen van Hollandsche
zindelijkheid zoo contrasteerende Joden-
stad met haar schilderachtig vo'ksleven en
kle'nhandel, die alles omvat wat tusschen
hemel en aarde gevonden wordt. Raar is
een leven en geluid en lucht, welke hun
weerga slechts in het Oosten vinden. Het
grootste deel van de Joden is werkzaam ;n
de 17 diamantslijperijen, die Amsterdam
tot hét centrum van den Europeescbcn jn-
weelen handel maken met een omzet van
honderden milPoen kronen per jaar. Of
schoon de Hollandsche vrouwen in het a-
gemeen niet gerekend worden tot de ele
gantste van de wereld, hebben zij toch
bijna, alle een groote luxe aan te wijzen
door een overweldigenden rijkdom aan ju-
weelen. „Het is het afgelegen eiland Bor
neo, dat het meeste daartoe bijdraagt"
Als Europeesch communicatiemiddel.
Einde October en begin November
„viert" de telefoon haar 5G-jarig jubileum
als Europeesch communicatiemiddel.
Het begin der overbrenging van woorden
door middel van elec'riciteit gaat terug tot
de veertiger en vijfiger jaren van de l?e
eeuw. Do Franschman, Charles Bourseul,
had zich reeds- sinds- 1849 met het denk
beeld der stem-overbrenging door m'ddcl
van electriciteit beziggehouden en ae
beoretiscbe grondidee van de telefoon op
18 Augustus 1854 in „Llllustration" ont
wikkeld.
wan
FAöRlKANTE! N V K00DMAN5'
MEELFABRIEKEN - LEEUWARDEN
Een in Havanna levende Italiaan. Antonio
Mencci gehecten. mee', reeds in hst jaar
1849 een „sprekende telegraaf hebben
geconstrueerd. Onafhankelijk van hem, zou
één zijner landgenoot en.. Innocente Man-
zet i genaamd en afkomstig uit Aes-ta, in
1854 een soortgelijke uitvinding gedaan
bebleu
Doch het meest merkwaardige leit is in
cle geschieden's der telefoon, dat op eën en
denze'lden dag, n.l. 14 Februari 1876, twee
Amerikanen, zender van elkaar af 'e we
ten, patenten op de electrische overbren
ging van klanken aanvroegen: Alexander
Graham Bel! en Elisha Grav.
Bell's telefoon werd in den zomer van
1876 cp een tentoonstelling gedemon
streerd. Den 8s'en Augustus stelde Bell
tusschen zijn. woonplaats Brantford in Ca
nada en den Mt. Pleasant voor de eerste
maal een „sprekende telefoon'' in werking
over een afstand van 8 K.M. Spoedig- volg
de groote prestaties.
Gray had op 27 Februari 1877 een tele
foongesprek tusschen Chicago en Milwau
kee en 7 dagen later een van Chicago naar
Detro't, ever een afs'ard van 457 K.M.
Op 4 April d-raraanvolgende werd de
eerste permanent gebruikte telefoonver
binding tusschen Bos'cn en Sommerville in
dienst gesteld en reeds den 25 sten Januari
1878 werd het eerste stedelijk telefoonnet
te New Haven (Connect'cut) geopend.
Bell's entdekking werd ook spoedig in
Europa ingevoerd.
„Floralia" is met een Speciaal Druiven-
nummer uitgekomen, dat niet zal nalaten
de aandacht te trekken. Er staat voor den
druivenliefhebbers neen, dat is natuur
lijk iedereen, beter dus voor den druiven-
kweeker en die het worden wil, zooveel
wetenswaardigs in, dat 't nummer voor hem
een waardevol bezit moet zijn.
Een fraaie driekleuren-plaat van (wee
prachtige druiventrossen, Golden Cham
pion en 'Frankenthaler, siert het nummer.
Naar de Daily Telegraph, meldt, zal bin
nen eenig'e dagen de kortegoif-zender te
Chelmsford, roepletters 5 S.W, met zijn
proeven beginnen. De British Broadcasting
Corp. heeft reeds aangekondigd, dat de
energie 25 K.W. bedraagt en dat op een
golflengte van 24 meter gewerkt zal
worden.
Dit station is te beschouwen als de eer
ste officieele stap naar den rijksomroep en
de B.B C. heeft zich in verbinding gesteld
met de groote radio-concerns over de hee
le wereld om rapporten over ontvangst in
te winnen.
Natuurlijk zullen een massa kortegolf-
amateurs in Engeland de verle'ding niet
kunnen weerstaan om naar Chelmsford te
zoeken en proeven te nemen betreffende
het gedrag van die golflengte over korie
afstanden. De B.B.C. wil die menschen niet
ontmoedigen maar stelt toch op den voor
grond, dat de zender bestemd is voor de
dominions.
Betreffende de werktijden cn den aard
van de uilzendingen is nog niets definitief
vastgesteld.
Indien de moe'Hjkheden met de inter
nationale auteursrechten overwonnen kun
nen worden, is het mogelijk, dat er frag
menten uit de programma's van Londen
doorgegeven worden. Men stelt zich in En
geland op het standpunt, dat bij een defi
nitieve instell'ng van den riiksomroep niet
de luisteraars in de domin'ons elk voor
zich de programma's ontvangen, maar ge
bruik zullen malden van de plaatse.ijke sta
tions, d'e de muzek opvangen en opnieuw
uitzenden.
Jaarlijks worden in de maand December
door de post-administratie weldadigheids-
ncstzegels uitgegeven, welke met een toe
slag boven de frankeerwaarde worden ver
kocht, De dit jaar te verwachten zegels
zullen met die, welk in 1925 en 1926 uit
gegeven, een .serie vormen, vertoonende de
wapens der Nederlandsche provinciën. Deze
serie is hier mede voltooid, zoodat voor
de in 1928 uit te geven zegels een nieuw
motief moet worden gekozen.
Overwogen wordt cm het volgend jaar n
aanvang te maken met een serie zegels,
•waarop de beeltenissen zijn geplaatst van
Nederlanders, die door hun ontdekkingen
der manschheid h-il hebben gebracht.
Omtrent de Nederlanders, die het meeste
in aanmerking zouden komen om door het
aanbrengen van hun beeltenis op de wel
de digheidszegels te worden gehuldigd,
wordt het advies van de Koninklijke Aka-
demie van Wetenschappen ingewonnen.
AMSTET. -»7'io v. Uleaborg n. Rott.
BATAVIER IV 2810 v.rn. 0 u. 15 v. Rott. tc Gravesend.
CELAENO 27/10 150 mijl W. v. Scilly, Montreal n. Rott.
COLYTTO 27/10 v. Las Palmas, San Nicolas n. Ant
werpen.
JOBSHAVEN 28/10 v. Savannah n. Bremen.
KATENDRECHT 27/10 v. Batoum n. Londen.
OOTMARSUM 27/10 Cape Magdalene gep. v. Rott.
n. Montreal.
PROCYON 27/10 St. Vincent gep., Cardiff n. Rozario.
ROZENBURG 27/10 v. Terneuzen te Kotka.
PROCYON 2710 St. Vincent gep., Cardiff n. Rozario.
RIJN 28/10 v. Hudiksvall te Stugsund.
RITSWTJK 27/10 v. Decido te Oslebhausen.
SCHIE '28/to Holtenan gep* Rott. n. Hernosand.
STAD ZALTBOMMEL 27/10 v. Sornos n. Rott.
VREDENBURG pass. 28/10 Vlissingen, Antwerpen
n. Narvik.
WASSENAAR 27/10 v. Blyth te Helsingfort.
IJILDUM 26/10 v. Quebec n. Hamburg.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
BAJVI {thuisr.) 27/10 v. Port Said.
ENGGANO (charter) Montreal n. .Antwerpen, pass.
27/10 Belle Is!e.
ENGGANO (charter) 24/10 v. Quebec n. Antw.
G.ROTIUS (thuisr.) 28/10 v.m. 6 u. te Genua.
JOH AN DE WITT (uitr.) 27/10 v. Southampton.
RADTA (thuisr.) 27/10 te Suez.
SALAWATI (uitr.) 27; 10 v. Suez.
KON. HOLL. LLOYD.
FLANDRIA (uitr.) 26/10 v. Las Palmas.
ORANIA 27/10 v. Buenos Ayres n. Amst.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
A TAX 27/10 v. Amst. te Piraeus.
AMSTERDAM 28/xo v. Antwerpen te Amst.
APJADNE 27/10 v. Gravora n. Bari.
AURORA, Lissabon n, Amst., pass. 27/10 nam. 9
Dungeness-.
FAUNA 28,10 v. Amst. te Rott*
GANYMEDES 26/10 v. Constantinopel te Calamata.
HHBE 27/10 v. Algiers h. Amsti
ILOS 27/10. v. Huelva n. Portimao.
MEDE A 28/10 v. Zwijndrecht tc Rott.
MINERVA, Algiers m Amst., pass. 27/10 QuessanU
NEREUS 27/10 v. Rott. te Pasage*.
PERSEUS 27/10 van Amsterdam te Bordeaux.,
POLLUX 27/10 van Volo naar Salonica.
POSEIDON (uitr.) 25/10 te Kingston,
POSEIDON 26/10 van Port-au-Prince naar Cup Halticn.
SATURNUS 27/10 van Constantino pel n. Bourgas.
TELLUS 27/10 van Tarragona te Valencia.
VERTA 27/10 van Vigo te Lissabon.
VLIESTROOM 28/10 van Hamburg te A'dam.
VULCANUS 28/10 van Amsterdam te Rotterdan*»
ULYSSES 27/10 van Santa Marta te Galveston.
HALCYON LJJN..
STAD AMSTERDAM 27/10 van Rosario n. San Pedro.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
GIEKERK 28/10 van R'dam naar Oost-Afrika,
GRÏJPSKERK (thuisr.) 26/10 van Mombassa naar Port
Sudan.
HEEMSKERK 27/10 van East London te Durban.
KLIPFONTEIN (thuisr.) pass. 27/10 Ouessant.
MELISKERK (thuisr.) pass. 27/10 Vlissingen naar Ant
werpen.
Los het in de brooches
vastzittende slijm op. ver
gemakkelijk het opgeven,
verzacht de snijdende pijn
van het veelvuldig hoesten en versterk
Uw ademhalingsorganen met de snel en
krachtig ingrijpende, onschadelijke
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BINNEDIJK 28/10 van Ta'/imore tc Rotterdam.
BURGERDIJK 27/10 van R'dam te Boston.
DINTELDIJK 27/10 van Swansea naar de Pacifickust.
EDAM, Rott. naar New-Orleans 27/10 te Havana.
HOLLAND—BRITSCH-INDIê LIJN.
HOOGKERK (thuisr.) pass. 27/10 Perim.
RIDDERKERK 28/10 Antwerpen te Rotterdam.
IJSELKERK (uitr.) 27/10 te Genua.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
ZOSMA 28/10 van Rotterdam te Amsterdam.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
TJIKAMPEK (ex Batjan) 24'to te Yokohama.
JAVA—NEW YORK LIJN.
BLOMMERSDIJK Java naar New York 28/ro vat*
Bermuda.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
BLITAR (thuisr.) pass. 27'to Finisterre.
TABANAN 2810 van Batavia te Rotterdam.
TOB A (uitr.) 27/10 van Suel.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN,
ALDABI 28/10 van Rott. naar Buenos Ayres.
ALHENA (uitr.) arr. hedennacht Rio Janeiro met aan boord
531 schipbreukelingen van het s.s. „Principcssa Mafalda
Alles wel. Het stoomschip zal waarschijnlijk heden de
reis voortzetten.
ALUDRA (thuisr.) 27/10 te Santos.
STOOMVAART MIJ OCEAAN.
PHILOCTETES, van Japan naar Rotterdam 27/X& te
Penang.
PROMETHEUS van Liverpool naar Batavia 25/10 te
Port Said.
EMZETCO LIJN.
JONGE ANTHONY Charthagena naar Rott., pass. 27/10
Finisterre.
JONGE JACOBPS 27/10 van Genua te Palermo.
ENKHUIZEN, 28 Oct. Aardappelen- en
fruitmarkt, Scholsche muizen 2.60, kleine
Enkhuizer gele 1.751.85, kleine blauwe
85 ct„ per 50 k.g.; bloemkool 611 per
100 stuks; bieten 10 per 1000 stuks,
pronkboonen 3.70, slaboonen 2.50 per
15 k.g., snijboonen 25 ct. per pond, koolra
pen 90 ct. per baal.
Wintersuiker 3.50—6, Beurré Diehl 7,
Curé 6.60, boeregroen 2.80, Grasivol
3.70, Paradijsappels 5.70, Jaap en Dirk
6.40, zoete veen 7.70, zoete unginct
6.60 per 100 pond.
ENKHUIZEN, 28 October. Vischroarkt.
Vrijdag werden aangevoerd door 5 vaartui
gen 177 pond hockbod a 28.3029.40, door
2 vaartuigen 758 pond hoekscbar a 16.60
per 100 pond.
Door 1 vaartuig 5 tal rietharing a 510 per
tal, door 10 vaartuigen 60 kislen garnalen a.
3 80—4.30 per kist van 30 k.g., 80 manden
nest en 41 ct. per mand van 2 k.g.
VOLENDAM, 28 October Wegens het
ongunstige weer was de vischaaneoer aan
den viscbafslag gering. De aalvangst be
draagt nog maar enkele ponden per botter.
Men. bsteedde voor aal 55 cent per pond,
voor garanlen 5.00 per lit. De kuilers had
den gemiddeld elk 4 vierliing spiering, prijs
i.so2.00 pr 50 pond, haring gold 5.
tot 6.00 per tal
De bothoekers hadden elk 150.200 pona
bot, prijs 3 cent per pond. Het aantal kui
lers neemt toe.
De Bredascne rechtbank heeft de zaak
behandeld tegen 5 personen, die t» Steen
bergen, Roosendaal, Ooslerhout, Rucphen
en Tilburg, hun slachtoffers met messen
hadden bewerkt. Het 0. M. meende een
streng voorbeeld te moeten stellen en
eischte tegen vier verdachten zes maanden
gevangenisstraf. Voor den vijfde vroeg hij
vrijspraak.
DOOIE SUIKEROOM.
'n Kleine comedie van 't kleine leven.
Pc rsotcn:
Willem Bussers.
Mina, zijn vrouw.
Jacob van Totelen.
Calo; zijn vrouw.
Harrie Rekking.
Miep; zijn verloofde.
De huishoudster.
De notaris.
Speelt in het sterfhuis van de oom, na de
cgrafenis. Mzn ontbijt. De huishoudster
cbenkt de kopjes nog eens vol. Men kijkt
nals na een begrafenis behoort te wórden
ekeken.
Willem (tot huistioudster): Betrekkelijk
og gauw gegaan, hè Jans?
Huish.: Zegt u dat wel, meheer. Twee
eken geleëe was uw oom zoo gezond as 'n
ischliep ie nog in de tuin as 'n man
an amper vijftignog tien jaar minstens
ad 'k 'm gegeven, (veegt 'n traan weg),
Mina (plakken ham op gespleten kadetje
tapelcnd): 't Zal voor jou óók 'n heele ver-
ndering geven, Jans.Harrie, geef jij do
nosterd es an.
Huish.: Dat zal 't zeker, mevrouw
s je zoo 'n kleine twintig jaar met mekaar
■ent op en neer gegaan. altoos in goeie
nrmenie.dan valt 't niet mee vpor 'n
aenscb op leeftijd, om weer ergens anders
c wennen.
C a t o: Zou dat nog wel moeten, Jans?
Zou oom niet gezorgd hebben, dat je....
Jacob (geeft haar stiekum 'n stomp).
Hm....
C a t o Nou? Wat is 'r? Mag daar niet
over gepraat worden?
Jacob; Wat kan Jans daar nou op ant
woorden?
Harrie: Ze zal d'r zélf niet veel van
weten. Oom was altijd nogal gesloten,
(steekt cigaret op).
Huish.: Dat'was meheertenminste
in dat soort van zaken.... En ik heb 'r
eigenlijk, om u de waarheid te zeggen,
nooit zoo over nagedacht'k Had nooit
kanne denken, dat 't al zóó gauw(slikt)
'n Flihke, gezonde man, die nooit anleg voor
beroertes of zoo ies heb gehad.... en nou
ineens.... ineens.... ik kan 't me nóg niet
goed voorstellen;... 'k heb nog telkes 't
gevoel of 'k 'm hoor loopen of praten....
k zal nog effies 'n beetje koffie bijzetten, (af)
Miep: De stakkerd weet 'r véél van.
Ca to: Kan wel wezen.... maar geloof
jij, dat ze nooit over de cente-lcwestie.
anstcllerij, hoor!
Mina; Tuurlek! Ik ben benieuwd hoe ie
't met 'r gemaakt hebZal wel op 'n lijf
rente uitdraaien.
Willem: Ja.... dat ligt voor de hand.
Jacob: En zoo 'n lijfrente hakt 'r nogal
in.... Al is 't maar 'n gulden of tien in de
week, dan gaat 'r met alles mee, toch nog 'n
kapitaal mee heen van.'s kijken.
C a t o 'n Tientje in de week? Hij zal
toch niet gék geweest zijn? Wat mot zoo'n
mensch met tien gulden in de w.
Jacob: Sssss.stil 'n beetje....
Ca to: Ze is toch in de keuken, niet?
Jacob: Jawel, maar.... ('t gesprek
wordt gedempt).
Ca to; 'n Tientje in de week.bespot
telijk gewoon.... op zoo 'n manier zou dat
mensch nog met 't grootste porsie gaan
strijken.
Mina; Ho, ho, homaak t n
beetje.dan heb jij zeker geen hooge dunk
van de finansjeele toestand van je oom
Ik schat 'm tóch op minstens zestig dui
zend.
Willem: Ja.... as je alléén maar de
huizen rekent in de Bloemenslraal.mei
geen dubbeltje hypotheek d'r op.
Jacob: Weet je dat zeker?
Willem: Ja'k heb 't voor de se-
curigheid nog es geïnformeerd van de week.
an 't kadasteren dan dit huiszal
toch óók wel 'n twaalf, dertien-duizend op
brengen(rekent op 'n papiertje).
Ca to (tot Harrie en Miep): Nou kanne
jullie wel es an trouwen gaan denken.
Miep (verlegen lachje): Schei uit.... we
weten immers nog niks! En dan die hooge
successie-rechten van tegenwoordig....
Harrie: Ja, da's 'n pest.... zoowat 'n
derde deel krijgt 't rijk in z'n vingers
dievenzootje. Afijn, 't mot al beroerd loo
pen, Miepsie, als wij ons niet fijntjes kun
nen installeeren.
Miep: Dat meublement je zeg.... dat
we van de week bij Mielders hebben zien
staan.
C a t o: Ja.... heb 'k óók gezien. Beel
derig! (tot Jacob) En as je nou éindelijk
maar es zorgt voor 'n knap stel gordijnen
in de voorkamer.... cn 'n divan met 'n
schemerlamp.an as we dan de piano.
Jacob: Hóór es efle.,.. hóór es
effe.v.. die begint nou pas.Mot 'r nog
'n nieuw huis óók omheen komme? (gelach).
Mina (proestend): Stil tochJans
kan wel achter de deur....
Ca to: Nee.... dat doei Jans niet....
tenioAnste.Gut, ik ben zoo nieuwsgierig
is die notaris niet laat?
Willem (horloge): Hij kan elk oogen-
blik hier wezen.
Mins, (tot W.): En jij 'n nieuw klokkie,
zeg.... (Jou geen overdaad zijn.
Willem: Ik zeg nog niks.... Afwach
ten't kan nog wel tegenvallen.
Mina: Hïerzoo! Mot je hem hooren.-
en dat zit nota bene al te rekenen op
kladje! Om te gieren!
Willem: Hou je snuit nou 'n beetje op
mekaar, mensch! Als ik réken, dan doe k
dat, om. stil!
(Huishoudster terug)-
Huish.: Kan ik de dames en hee.ren no);
dienen? (Stemmen: „Asjeblieft, Jans^
„Graag" Ik blief nog wel 'n bakkie
Mina: Zeg Jans, is dat antiek-achtige
porcclein-kastje d'r nog altijd? Of hee
oom dat toen verkocht? (Willem stoot haa
aan; M. negeert dit).
Huish.; Nee mevrouwdat is r neg
met alle beeldjes d'r nog in.
M i n a Oik denk dat k daar iemand
voor weet. die boven de taxatie wil gaan-
C a t o Maar d'r zou tochwe hadd«
toch afgespr.... (krijgt opstopper va"
Jacob, die er 'n kneep voor terug ontvang
O je zegt? Wéét je d'r iemand voor? Ja.;
zoo heb ik altijd zin gehad in die zuil me'
die buste d'r op van...-
Harrie (droog) Van Dante
Cato: Je tante.... (schrikt zelf van on
grapje), 't Is zonde.... hoe kan 'k zóó pra
ten't viel uit me mond, hoor.
Mina; Nou jaia's toch zoo erg nie'-
Per slot van rekening is 't (och maar
oom(weer stomp van Willem) Hou F
vlerk toch bij je, ik ben toch zeker nog wel
baas over me eigen voorden? Netuurlek
voor Jans is 't akelig.... dat voelen j
allemaalmaar van óns standpunt uit bs" j
schouwd.... we hoeven toch jandorie nU'
te gaan zitten grienen. Dat zou juist huichel
achtig zijn.... en dat vergt Jans ook rnej
van ons....
Willem: Maar 't zou toch.... ui
kieschheid tegenover Jans....
Cato; Jada's óók weer waar
voor Jans, al was ze dan ook onderg®
schikte, 'n heel ding.zoo van alles h®"
ze met 'r patroon meegemaakt(Jans
huilt stil) Ik hoop tenminste voor jou Jans,
dat 't testament 'n pleister op de wond voor
je zal zijn. Je heb 't an oom verdienden
't is je gegund, mensch....
Huish.; Achmevrouw
Cato: Wat gezegd mag worden, dat mag
gezegd worden, Jans.... 't feit ligt 'r no'i
eenmaalwe hoeven d'r heelemaal
geen doekies om te winden. Oom was
beste, eerlijke man, die heusch wel gezorgd
zal hebben, dat jij(Er wordt gescheld)
Daar zal je de notaris hebben.als 't maar
es tij.... hmda's juist op tijd wil
zeggen. (Huishoudster ai; ze komt niet 'n
d kamer zoo lang de notaris er is).
Jacob (tot Cato): Jij mag óók wel es
beter op je woorden passen.
Cato: Kies niet, vent.... die flauwe
kulof ze tóch niet snapt, dat we....
stil! Ja, 't is notaris Verschoor.... ik hoor
't.... as ie maar opschiet.... om twee uur
motte we op verjaar-visite bij....
Willem: Kalm nou 'n beetje.... laten
wc tenminste toonen, dat we.... hm....
Notaris.
(Ze staan op. De notaris groet en condo
leert allen. De gezichten komen in rouw-
plooi).
Jacob: Dat was nog erg onverwachts,
meneer Verschoor.
Notaris: Ja.... dat was"t.dat had
nou niemand gedacht, hè?
Mina (comedie met zakdoekje) Niemand,
meneerniemand'n feeele leegte in
de familie.... zoo 'n prettige, joviale man..
(snottertje).
Cato: En zoo echt goed as ie was....
voor iedereen 'n vriendelijk woord of 'n
goeie raad.... 't Zal erg lang duren eer we
dat,... eer we dat.... veertien daag ge
leden zat ie nog met ons te pandoeren....
haddzn we nog de grootste pret.... en nou
(smart-houding).
Notaris: n-Ja't is eenmaal zoo.
Maar de tijd is voor sommigen van u mis
schien beperkt. We zullen dus maar over
gaan tot datgene, waarvoor ik gekomen ben.
(Allen gaan zitten; notaris doet onder dood-
sche stilte vrat 'n notaris gewoonlijk doet in
zoo'n verblijdend geval. Als 't testament ge
opend is mompelt hij in 't ambtelijk dreuntje
de inleiding, omdat daar toch nooit iemand
naar luistert. Dan langzamer, duidelijker):
vermaak ik, vrij van successie-rechten,
allereerst de hierna te noemen legaten aan
hierna te noemen instellingen(hei
melijke blikken der neven en nichten, die wit
om hun neus worden) Vijf duizend gul
den aan de Vereeniging tot bestrijding der
tuberculose(nicer wit om de resp.
neuzen).... Vijf duizend gulden aan het
Gesticht'voor ouden van dagen.... (gezich
ten wit). Vier duizend en vijthonderd gulden
aan de studie-beurs voor opleiding van on-
vermotfende, veelbelovende scholieren....
(de handen trillen)-Vier duizend gulden
aan de Maatschappij tot redding van drank
zuchtigen. (de be enen trillen mee)
Vier duizend gulden aan het Kraarafonds
(alles trilt)Drie duizend gulden aan het
invalidenhuis voor oud-aviateurs.Drie
duizend gulden aan
Mina: Groote God, wat n
Willem: (heesch) Stil!
Notar s (voortdreunend)aan de kli
niek voor zuigelingenzorgTwee duizend
gulden aan het instituut voor achterlijke
kinderen. en twee duizend gulden aan de
Vereeniging tot zedelijke verbetering van
gevangenen
Cato: (uitstootend): Zoo! Méér niet?
Notaris: Pardon! (voortlezend): „Het
door mij bewoonde huis vermaak ik, met in
begrip van alles wat er in aanwezig is, aan
mijn huishoudster, Johanna, Clazina van der
Meer, die bovendien een levenslange uit-
keering zal genieten van vijf cn twintig gul
den per week.
Cato: (stotterend): Hoehoe.hoe
veel.... hoeveel zegt u?
Notaris: Vijf en twintig gulden per
week. „Het resteerer.de van mijn kapitaal
wordt gelijkelijk verdeeld onder mijn bloed-
verwantenAldus(leest nog even
door, op zelfde wijze als bij aanvang). Dat
is 't, dames en heeren. Wenscht u verdere
inlichtingen, ik ben ten allen lijde bereid u
die te geven. (Stilte van verkropping. wan
hopige pogingen van allen, om niet uit te
barsten).
Nu moet ik nog even de huishoudster
het haar betreffende gedeelte gaan vooi-
lezen (geeft hen de hand; groet en ver
trekt).
Willem: Is dat cffe wat?
Mina: (half in zwijm), 'n Slokkie armke,
asjeblieft.... zoo 'n leelijke, ge....
Willem: Stil!
Mina: Wat stil? (woest opspringend)
Voor wie? Voor die notaris, die r voor be
taald wordt? Voor dat wijf, dat....
Willem: Hou je fatsoen! Raas uit as je
thuis bent.
Cato (bijna wezenloos): Blijft 'r nou no^
wat over?
Mina: Zal de vraag nog wezen! Alle
machtig, wat 'n tegenslag! (steeds driftiger)
En daar zou je niks van magge zeggen, 't fs
'n schande't is diefstal't is
o, o, o, ik mot 'r uit.... ik stik.... ik....
ik.... (nerveus grien-lachje). En die man
van me zat al te rekenen, te rekenen....
mót je nog peultjes? O, o, wie had dat ooit
kenne denken. daar hebben we zoo over
opgeschept hij dc kennissen.... over die
rijke suiker-oomebah, wat n kerel, wat
n.... maar 'k heb t altijd wel gedacht, dat
ie ze achter z'n mouw had de gluiperd,
dc huichelaar...- de..*» (huilend). Voor n
gulden an druiven en peren nam 'k nog voor
'ra mee verleëe week.... voor 'n gulden
druiven en peren.... 'k had 't motte we
ten
Cato: En wij dan.... met onze krans
van twaalf gulden? Is 't geen zonde van dc
centen? (in één huil-gier) „Rust zacht lieve
oom" staat 'r op 't lintl Is t niet om
om.... O, als 'k naar me gemoed te werk
ging. dan liep 'k meteen naar t kerk
hof, om 't ding er af te trekken....
Jacob: Nou. kalm nou 'n beetje.
Cato (uitvarend): Kalm? Kalm?! Kalm?!!!
Dat jij daar nou met je sloome gezicht bij
blijft staan.... daarom hoeven wij nog geen
stommetje te spelen. Jij vindt 't zeker géén
schandaal, hè? Je mo' steen op z'n graf
zetten! 'n Monnemènt! En 't ergste is van
die lijfrente voor dat mirakel van 'n...-
Dat slokt de grootste helft op....
Jacob: 't Is toch niet anders? Wat- doe
je d'r an?
Willem Niks! Geen snars! Bij z n volle
verstand heb ie natuurlijk dat testament gè-
maakt.... Was ie maar kindsch of idioot
geweest.dan kon je 't nog voor de recht.
bank gooienKom maar meede
vloer brandt me hier!
Miep (huilend aan de borst van Harrie):
En onze trouwplannen.... en 't meuble-
mentje.
Hu ishoudster
Huish. (komt binnen; snikt in haar
schort). Nee.... nee.... dat is te veel....
te veel. dat had 'k nooit.nooit kenne
denken.
Mina: Mensch! Schei uil! Schei uit!!
Schei uit met die comedie, of
Huish. (in groote verbazing rondkijkend)
U zegt? U bedoelt?
Cato Je mot nog vragen wat we bedoe
len! Kijk me asjeblieft niet zoo schijnheilig
an! Je heb 'r natuurlijk van geweten. Dat
heb je netjes met je patroon voor-mekaar
geknoeid, hoor! Me compliment voor je han
digheid! Leelijk valsch....
Huish.: (zoo mogelijk nog meer ver
baasd) Wat zegt u daar? Is u dezelfde dame,
die daar straks zoo bezorgd voor me was?
Die 't me zoo gunde?
Cato (krijschend) Ja! Ja!! Ja!!! Dezelf
de.dezelfde.... precies dezelldc.en
as ie nou niet gauw je leelijke, huichelach
tige snoet houdt, dan zal 'k je met deze twee
handen laten voelen, dat diezelfde dame.
diezelfde dame.... (stikt haast in haar
woorden).
Mina (tot huishoudster) Bah!
Miep (tot huishoudster) Bah!
Harrie (tot huishoudster): Je most i«
schamen!
Jacob (tot huishoudster): Nooit van je
gedacht, Jans!
Willem (tot huishoudster): NooitI En
wil ik jou es wat zeggen....?
Huish. (met bevelend gebaar, trillend
van toom): -Nee! Ik zal wat zeggenl Mc
huis uit! En direct! Allemaal!
Alle zes: Hè?
Huish.: Ja! Me huis uit jullie! M ij n
huis uit! En geen wóórd meer, of ik loop
de straat op en roep de eerste de beste po-
litie-agent an, om jullie d'r uit te laten
gooien.wegens huis-vredebreuk.
Cato: Zég jij es eventjes
Huish.: Niet? (rukt de deur open en
loopt de gang in).
Willem Kom mee.ze maakt schan
daal hij de buren.... ze is in d r recht....
(haastig vertrekken ze. Even later hoort meu
'n deur dicht slaan. De huishoudster komt
terug, huilend zegt ze): Bij God..., ik wist
'r niks van.... niks..,, (hoofdschuddend)
Comedie.comedie.
Doek.
