Nieuwe Haaiiamsclic Courant
s,*rsïo—<-
DE HAARLEMSCHE GEMEENTE-
BEGROOTING.
r
AAN ONZE LEZERS
EEN MISSIEBRIEF UIT BRAZILIË.
a
i» tb,SLw,dï.n„d
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Dinsdag 15 Nov. 1927
KUNST EN KENNIS.
Inhoud van tijdschriften.
Boekbespreking.
FINANCIËN.
nos. elk met 5000 frs. De 10 volgende nes.
elk met 1000 frs. 158586 269233 274525
393864 839836 911705 957337 1068878
1274443 1861551.
RECHTSZAKEN.
Aan zijn schuld te wijten.
Spoort al Uw kennissen aan
hun vraag- en aanbod-adver
tenties te plaatsen in onze eigen
INGEZONDEN.
-
SS
Haven van Vigo. \^an land genomen 1 Sept. 1927.
HOE MR. SLINGENBERG
OVER DENKT.
ER
Wij hebben onzen wethouder van finan
ciën, Mr. Slngenberg, gevraagd hoe hij
over de eerste begroot.ng van Groot-Haar
lem denkt.
„Dat kunt ge vinden in het toelichtende
raadsstukje, dat bij de Gemeentebegroot ng
behoort," was het zeer natuurlijke en door
ons ook wel verwachte antwoord van on
zen wethouder. Maar de heer Slngmberg
had er toch ook geen bezwaar tegen, ons
te vertellen, dat de toestand van de ge
meentelijke huishouding, zooals die uit dz
begrooting blijkt, hem niet is tegengevallen,
Er zijn zulke sombere dingen gepro
feteerd over wat het huid ge Groot-
Haarlem te wachten zou staan, dal
de verkregen zekerheid voor velen eon
geruststelling zal zijn. Eenige posten op de
begrooting staan nog niet vast. B.v. de
schadeloosstelling n et, die aan de omlig
gende gemeenten zal moeten betaald wor
den. Het is moeilijk nu al te zeggen wat
Gedeputeerde Staten daaromtrent zullen
beslissen. Haarlemmerl'ede b.v. vraagt van
Haarlem 400.000 en wij bieden aan 4000.
Daar is dus nog al spel ng tusschen deze
cijfers. In de begrooting is echter in ruime
en voldoende mate rekening gehouden met
de mogelijkheid, dat Haarlem schadeloos-
stell'ng zal moeten betalen ten al zal Haar
lem met klem zijn rechten bepleiten bij
Gedeputeerde Staten, het bedrag der scha
deloosstelling zal het aspect der begrooting
niet kunnen versomberen.
Wat Haarlem dus van de gevraagde
schadevergoeding weet af te d'ngen, ver
licht de lasten van deze begrooting?
Juist, hoe sober de posten ook opge
zet zijn, alles zit er in en tegenvallers uit
hoofde van de annexatie zullen er niet zijn.
Slechts meevallers.
Is er geen kans op belastingverlaging?
Voor het eerst in 1928, antwoordde de
v-'thouder, zal de zeer belangrijke belas-
Verlaging worden toegepast op de per-
e'ele belasting. Die kost de gemeentekas
ur e ton en beteekent voor velen een
groote verlichting. Zooals die in Haarlem
wordt toegepast is ze ook zeer billijk. In
Haarlem heft men 50 opc.: in Amsterdam
begint men al direct met 90 opcenten. Ove
rigens staat het bedrag aan belastbaar in
komen voor Haarlem nog niet vast. Ook de
Inspecteur der Directe Belastingen, w en ik
cr de vorige week naar vroeg, kan er nog
niets over zeggen.. Maar dit kan ik u in alle
geval wel mededeelen dat het belast ngper-
centage in geen geval hooger zal worden
dan pet. Als de omstandigheden zich niet
zeer in het nadeel van Haarlem wijzigen,
dan zal ook in de volgende jaren het be-
last'ng-percentage niet hooger behoeven te
worden. Dit is mrn stellige verwachting.
Het oog blijft gericht op belastingverlaging.
Of ze mogelijk zal blijken, zal de toekomst
moeten leeren.
Op onze vraag of de welbekende wette
lijke maatregelen, waarover nu zoo druk
wordt gesproken, geen verl'chting van den
financieelen toestand van Haarlem zouden
beteekenen, antwoordde de wethouder, Mr
Slingenberg zeer stellig bevestigend, maar
tevens glimlachte hij zoo fijntjes, dat het
ons toescheen, dat het Eerste Kamerlid
Slingenberg er nog niet zoo zeker van was
dat de plannen ooit wetsontwerp en wet
zullen worden.
Zijn Hoog Edelgestrenge kan gelijk heb
ben met zijn pess'misme, maar dan diznt
ons gemeentebestuur toch in Den Haag
eens een stootje in de goede richting te
geven. De heeren van de Eerste en van de
Tweede Kamer, d e we in Haarlem tellen,
zullen daarbij zeer gewaardeerde mede
werking kunnen verleenen. En tal van
groote gemeenten in ons land en ook de
vereen'ging van Nederlandsche gemeenten
zullen bereid zijn Haarlem daarbij te helpen.
(Tot onze spijt werd het artikel over de
Gemeentebegrooting in ons nummer van
gisteren niet gecorrigeerd: het lezen is daar
door eenige malen hinderlijk, zonder dat de
fouten echter aanleiding geven tot misver
stand.)
Katholiek Sociaal Weekblad.
Katholiek Sociaal Weekblad no. 46 bevat
Cel cf Gemeenschap door A. J. Oostdam.
De Socialisten en wij, I, door A. B. Mi-
cHelsen. Sociale Verzekering, het parti
culier initiatief, door P. J. J. Nuyens. Uit
Tijdschriften: Een leemte in de Ned.
Tuberculosebestrijding en een voorstel om
daarin te voorzien, II, door Arts C. Dekker.
De vijfdaagsche werkweek in Amerika, I.
Economische en Soci
ale Kroniek: Emigratie: R.K. Emi
gratiecongres. Sociale verzekering: De
Ongevallenwet en Invaliditeitswet. Het Rap
port van de Commissie van het R.K. Werk
liedenverbond. Werkloosheid: Werk-ver-
scliaffing. Landbouw, Tuinbouw, Vee
teelt: Neutrale lagere land- en tuinbouw
scholen. Onze handelspolitiek. Op
leiding van zuivelbereiders in Duitschland.
De Duitsche kali-industrie. Boter en
margarine. De Duitsche landbouw.
Mijnwezen Steenkolen in Ned.-Indië.
Ontvangen Boeken. Feuilleton:
Dickens' Jongelingsjaren, door G. K. Ches
terton. 2.
OP BRUISENDE GOLVEN, van
P. Verhoog. W. L. en J. Buisse's
Uitg. Mij. Rotterdam.
P. Verhoog is officier ter koopvaardij
hij blijft zeeman in zijn bceken. Behalve hier
en daar een lofzang op het zeemansleven door
een der roman-personen, toont Verhoog
waarnaar zijn hart uitgaat door zijn stijl. De
zwoegende bedrijvigheid van lossen en laden,
de nerveuze waak-stemming bij mist, het
ongeduld op de thuisvaart, enz., worden be
schreven met een levendigheid en plastisch
vermogen, die het tot de beste stilistische
gedeelten van het boek maken.
De schrijver geeft in zijn boek het zee-
mqpsleven op het schip en aan wal, de ge
sprekken op zee zijn niet altijd even stich
tend en aan wal, als officier en matroos, gaat
passagieren, is, wat zij hun ontspanning
noemen, dikwijls verre van onschuldig. Ver
hoog toont duidelijk in die episoden, dat hij
minitieus beschrijft, om te waarschuwen,
maar dat neemt niet weg, dat zijn boek om
die reden door velen ongelezen moet blijven,
zoodat wij volkomen instemmen met hetgeen
pater Gielen S.J. in zijn standaardcatalogus
heeftgeschreven „Een eerlijk boek, een
'es voor nieuwelingen aan boord. Waar
schuwing tegen passagieren, tegen syphi-
litische ziekte. Een zeeman heeft soms rare
dingen te vertellen, maar dan stuurt men
de kinderen, ook de grootere, zoolang de
kamer uit."
Hollandsche Molens, door
Ir, A. ten Bruggencate; uit
gave Tieleman Dros, Leiden.
De bekende firma Tieleman Dros te
Leiden heeft door deze uitgave een ver
dienstelijke daad verricht.
Wij kennen de laatste jaren de fraaie en
nuttige reclame-album, betrekking hebbend
op de vogel-, dierén- en plantenwereld.
De firma Tieleman .Dros heeft in na
volging hiervan door Ir. ten Bruggencate
een album doen samenstellen van onze
molens. Wat de molens in ons lage land
beteekenen of juister gezegd, beteekend
hebben, daarvan wordt in het voorwoord
een en ander verteld. In den strijd tegen het
water, in een tijd toen de techniek nog niet
tot de tegenwoordige hoogte was opgevoerd,
speelde de Hollandsche watermolen een rol
van beteekenis. Onze voorvaderen hebben
in dien strijd gezegevierd.
Behalve in den strijd tegen het water,
wordt de molen ook gebruikt voor^het malen
van graan, terwijl de houtzaagmolens nog
in verschillende deelen van het land voor
komen, waaraan b.v. de Zaanstreek eens zeer
rijk was.
Ten Bruggencate behandelt achtereen
volgens: de standermolens, de wipkoren-
molens, het type „bovenkruier," de water
molens, de fabrieksmolens.
De molen, die in het Hollandsche landschap
een aparte plaats inneemt, dreigt meer en
meer te verdwijnen en het doel van den
samensteller van het album is, liefde en be
langstelling te wekken of te versterken voor
dit eigen schoon van ons land.
De in het album voorkomende illustraties
zijn in fraaien aquareldruk uitgevoerd (offset
druk Drukkerij Senefelder). Bandontwerp
en bladversierirvT zijn van Tine Baanders.
Bij de fabrikaten der firma Tieleman
Dros ((blikgroenten, conserven, soepen, plats
du jour, tafelzuren, jams, limonades, ijs-
producten, enz.) worden bons verpakt, tegen
inwisseling waarvan de aquarel-illustraties
worden verkregen. Twee bons geven recht
op één illustratie.
Het album zal door zijn fraaie uitvoering
en verzorgde afwerking zijn weg onder de
verbruikers vinden.
Han spring in 't Veld, door
F. Trautwein, L. C. G. Maltn-
berg, Den Bosch.
De geschiedenis van twee schoolvrien
dinnen, Kan en Bé, die door Trautwein heel
prettig is verteld. De schrijver heeft het
leventje dezer beide meisjes goed geob
serveerd en hun kleine wereldje, waarin
vader, moeder- en de onderwijzeres mits
gaders de dienstbode de hoofdpersonen
vormen, levensgetrouw geteekend.
Het best geslaagd lijkt ons Hoofdstuk IV,
waarin de psychologische analyse van het
zich vormende karakter van Han goed is
weergegeven. Dit hoofdstuk is van groote
paedagogische waarde bovendien en het
toont weer eens te meer, hoe moeilijk het is
voor de onderwijzers en zelfs voor de ouders
de gedragingen van een kind juist te beoor-
deelen en hoe noodlottig de onrechtvaardige
bejegening nawerkt, die in de opvoeding zoo
vaak daarvan het gevolg is. Dan voelt een
kind, dat 't onjuist beoordeeld wordt, maar
schroomvalligheid of de onmogelijkheid, om
zijn gevoelen onder woorden te brengen
waardoor verweer uitblijft, is oorzaak dat
ouders of paedagoog in hun verkeerde ziens
wijze volharden. In hoofdstuk V wordt het
kwaad door de gebeurtenissen van Bé her
steld.
De kinderen, voor wie dit boek geschreven
is, zullen het met stijgende belangstelling
lezen. Jammer is, dat het boek niet beter
gecorrigeerd is, wat ons vooral voor jonge
kinderen, die een verkeerde schrijfwijze zoo
licht overnemen, minder gewenscht lijkt.
Op pag.'66 lezen we beklagenswaardig met
een dubbele a, p. 126: voorzichtend naar
binnen komend, i.p.v. voorzichtig, p. 129
ergenis, p. 136 voortdurend, en dan wordt
het boek ontsierd door slordigheden. Waar
om schrijft Trautwein: waar hebt je, Loopt
dan hard, Bé; Bé, past toch op; kind, trekt
je dat niet aan.
De volgende zin is erg leelijk: daar zette
zusje een keel open, zoo geweldig, als Han
niet gedacht had, dat zulk klein kindje te
keer kon gaan. Vreemd doet aan: ze ver
spitste zich op de dingen, die komen zouden.
Het boek zou aan waarde winnen, als bij
een herdruk deze vlekjes werden verwijderd.
Ook woorden als extase, resoluut, gedeci
deerd zouden wij liever door Nederlandsche
zien vervangen.
WEERBAARHEIDSLOTEN.
De Vereeniging van Houders van Weer-
baarheidsloten herinnert in een circulaire
aan het arrest van het gerechtshof te Amster
dam in de sinds jaren gevoerde .procedure
over het afleggen van rekening en verantwoor
ding door den beheerder van het Waarborg
fonds over de loterij geldleening van de Ver
eeniging tot bevordering van 's Lands Weer
baarheid.
Het waarborgfonds is gereconstrueerd en
het beheer daarvan gelegd in handen van
ecommitteerden. Dit fonds strekt uitslui
tend tot zekerheid van de verwezenlijking
van een gewijzigd plan van uitloting. Volgen
dit plan worden op 15 Januari a.s. 1200
loten uitgeloot met totaal 4235, op 15 Juni
1928 600 loten met 1.867.50 op 15 Decem
ber 1928 600-loten met totaal ƒ2.367.50 en
vervolgens gedurende 74 jaar elk jaar op 15
Juni en op 15 December 600 loten met de-,
zelfde premiën als resp. 15 Juni en Deel
1928, alsmede om de 12 jaar op 15 Apri
(voor het eerst op '15 April 1940) een extra
loting van 1400 loten met totaal 7500.Voorts
na 74 jaar in December 260 loten met 2825,
waarna zlle overige alsdan nog uitstaande
afgestempelde loten aflosbaar worden gesteld
met 1.50 per stuk.
Op 15 April van de jaren 1928, 1929 en
1930 zullen telkenmale extra worden uit
geloot 1400 loten met totaal 7500.
UITLOTINGEN.
Loten Canton Freiburg (Hospitaalloten).
50ste Serie. Trekking 15 October 1927.
Seriën.
544 923 996 1116 1357 1415 1626 1763
1869 2055 2848 3103 3287 4433 4518 4681
4722 4820 4823 5318 5717 5759 6106 6209
6279 6455 6656 6943 6949 7721 7722 7759
7779 8092 8223 9323 9621 9897 9974 9996
Premietrekking 15 November 1927.
Fonctères et Communales 1917.
Trkking van 10 November.
No. 104504 is betaalbaar met 250.000 frs.,
No. 437271 met 25.000 frs. De twee volgende
Communales 1920.
Trekking van 10 November.
No. 1938689 is betaalbaar met 500.000
frs.; No. 335559 met 100.000 frs,; No.
1215557 met 50.000 No. ƒ3903 met 10.000
frs. De 2 volgende nos. zijn elk betaalbaar
met 5000 frs. 1451854 en 1704852. Voorts
zijn 50 nos. uitgeloot met 500 frs.
Te Amsterdam was men op een schuit
aan den Amstel bezig een kist, ruim 1637
K. G. wegende, op te hijschen, toen de
hijschinrichting brak en de kist naar be
neden viel. De koetsier Lubbe werd door
den mast getroffen, kreeg een hersenschud
ding en kon geruimen tijd geen werk ver
lichten. Bij het onderzoek bleek, dat in den
haak van de spanschroef, waaraan het
hoofdtouw van den mast was bevestigd, een
breuk was. De mast was aan den waterkant
alleen met het hoofd'ouw vastgemaakt, een
te oppervlakkige bevestiging voor een last
van ruim 1600 K.G.
De 62-jarige walbaas, die de leiding van
het werk had en die zich voor de buiten
gewone kamer der Rechtbank had te ver
antwoorden, verklaarde, dat die breuk
reeds geruimen tijd bestondj Verdachte wist
niet, dat de kist zoo zwaar was, ofschoon hij
dit gemakkelijk had kunnen opzoeken in de
boeken.
Het O. M., waargenomen door mr. Van
Liemt, achtte het onverantwoordelijk van
verdachte de onbe'rouwbare hijschinrich
ting te hebben gebruikt. Hij eischte derhalve
wegens schuldmisdrijf, een hechtenis van
14 dagen.
De verdediger van verdachte, mr, Nij-
kerk, pleitte verzachtende omstandigheden.
Het causial verband tusschen de hersen
schudding van den koetsier en het breken
van den mast, is volstrekt niet komen vast
te staan. Hij vraagt derhalve vrijspraak van
verdachte, subs een voorwaardelijke ver-
oordeeliing, daarbij wijzende op het blanco
strafregister van verdachte, die toch reeds
niet meer jong is.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
NA VIJFTIG JAAR.
Een verkeerd geplaatste post.
In den jare 1877 stond ik dikwijls in stik-
donkeren nachten op wacht aan het Militair
Kleedingmagazijn te Woerden, niet verwach
tend, dat de directeur van het Kleedingmaga
zijn de zaken daar binnen zoo bestuurde, dat
hij een veroordeeling wegens Malversatie
zou krijgen, met het treurig slot, dat hij zich
een kogel door het hoofd schoot. 50 Jaren la
ter handelen zijn opvolgers in denzelfden
geest, zoodat er nu voor hen weer een veroor
deeling uit volgt. Een fatale uitslag. Men had
beter binnen in het kantoor van den directeur
een post kunnen plaatsen
B.
M. de Redacteur 1
Actie voor vrijwillige dienstneming.
Het zij mij vergund nog een klein plaatsje
te verzoeken teneinde de heeren Povel en
Hooij Jr. van antwoord te dienen.'
Het verheugt mij, dat de heer P. het zoover
met mij 'eens is, dat het militairisme nu juist
geen instituut is om mee te liefhebberen.
Maar hoe komt die mijnheer erbij te bewe
ren, dat ik zeg, dat er geen leger moet en mag
zijn.
Dat heeft onderget. nog nooit beweerd.
Maar daar gaat het hier ook niet om, het gaat
hier om de vrijwillige dienstneming.
Dan zegt ge inzender, dat het leger een
noodzakelijk kwaad is, welnu, wat is dan lo
gischer dat wij onze jongens niet dan genood
zaakt laten dienst nemen? Voor verdere beant
woording zal hij wel zoo vriendelijk zijn het
antwoord aan den heer Kooij ook aan hem ge
richt te beschouwen. De heer H. vraagt, waar
slaat op pe lofbazuin enz. Nu, dat zal ik U
vertellen. Dat beteekent, dat toen de Chr. ea
Kath. werklieden door middel hunner organi
saties de regeering en het land van revolutie
hebben bewaard, maar dat dit niet is geschied
door een liefhebber (legert je. Verder merkt de
heer H. op, als de vergoeding maar 10 gulden
daags was geweest, dan zouden wij het Vader
land wel met meer liefde gediend hebben.
Dat is nu de reinste onzin. Vertel mij eens, die
officieren en onderofficieren, wier tiactement
als burger veelal doorging, daarbij kregen hun
salaris als verlofsofficier, bovendien ver
meerderd met een salaris als officier inactie-
ven dienst, hadden die liefde voor het vader
land Waarom werden er dan zooveel ge
vonden, die totaal theoretisch en practisch
greote stun pers waren. Ja zeker de vergoe
ding heeft wel degelijk invloed op onze liefde
voog het vaderland. Men mag nog zoo'n goed
vaderlander zijn, maar onze plicht als echtge
noot en vader staat daar hemelhoog bovenuit.
- Beide geachte inzenders vragen is verde
diging wel ncodig Nu, zeker, waarom niet?
Maar als de eerste spreekt over invloed van
anarchisme en hij bedoelt revolutie, dan ver
wijs ik hem naar bovenstaand bedoelt hij
echter den toestand in Mexico, waar wij zoo
vurig hopen altijd voor gespaard te blijven,
nu dan zeg ik dit, even goed als de Kath. ar
beiders zich in 1918 hebben geschaard om den
troon onzer Koningin, evengoed zullen zij in
de dagen van Kerkvervolging pal staan. Dan
zullen zij barricaden opwespen om hunne
kerken, dan zullen zij desnoods op de trappen
van het altaar met hunne lichamen, den ko
ning Christus verdedigen, maar verwacht dit
nooit van een legertje door U bedoeld, want
nog altijd is het gezegde waar
„Onder den eenen werkmanski^
Schuilt zoo menig trouwe ziel 1"
Ik heb niet beweerd, dat de vrouwen der
demobiliseerden zijn achtergesteld bij de an
dere vrouwen der werknemers, want dan had
den wij heelemaal niets gehad, maar dat het
heele werkliedencorps is achtergesteld bij de
Z.g. meergegoeden, en dat willen de heeren
toch wel met mij eens zijn.' De heer Hooij
zegt tenslotte niet te weten waarvoor de oor
log heeft gediend. Nu als ge dat niet durft te
zeggen, dan ondergeteekende wel.
Ieder is het er over eens, dat het een oorlog
is geweest om het geld, om de eerste plaats op
de wereld markt.
En daarom Mijnheer H., passen wij ervoor
onze jongens met het geweer in de vuist te
plaatsen voor de brandkasten der meergegoe
den.
Waar ik echter wel zie, dat het hier een
strijd is tusschen jeugdige waan wijsheid en
veeljarige ondervinding, zal ik hier niet meer
over schrijven, en dank de geachte Redactie
hartelijk voor de verleende gastvrijheid.
C. KERKVLIET.
Overveen
(Uit de brieven van Pater Amandus Loots
S.S.C.C., den 14en September met de
„Gelria" vertrokken naar Brazil.ë.)
22 Sept.: 'n Zwembad aan boord. Drt
ïs zoo de gewoon e ais ie in de tropen
komt. Ze slaan 'n houten geraamte in e kaar
van 7.50 bij 3 Meter en laten er 'n zeildoe
ken badkuip in zakken van 1.50 Meter diep
Dat is 't zwembad met stroomend zeewa
ter. Hierbij stuur ik een foto van dat
groepje. Ze is genomen bij den overtocht
van den evenaar bij gelegenheid van den
doop door Nep unus. 't Zwembad geeft 'n
aardige bedrijvigheid hier aan boord en
't is dan ook geregeld in gebru k.
23 Sept.: Wam! Warm! 's Middags kwam
de kanunnik-secretaris van Monseigneur
met ons 'n vergaderig houden over feeste
lijkheden hier aan boord ter huldiging van
Mgr. Vele passagiers, vooral van de le klas
waren er bij tegenwoordig en ook het hoo
ger personeel van de boot o.a. de kapi e n
en de purser of administrator van het
schip. Dienzelfden middag werd er ook 'n
commissie samengesteld voor 't organiseeren
van vo'ksspelen aan boord bij de doorvaart
van den Evenaar. Er valt niel veel van te
verteUen. Die feesten verloopen zooals alle
volksfeesten. Alleen de dop door Nep u-
nus was iets bijzonders voor ons, die het
nog nooit hadden meegemaak1. Eerst wer
den de slachtoffers zoogenaamd geschoren
d.w.z. met-mee'pap ingezeept, half afge
krabd met 'n plankje en dan achterover
in 't zwembad ondergedompeld. t Was
werkelijk soms 'n koddig gezicht.
24 September zijn de de Kaap Verdiese-
eilanden gepasseerd.
We voeren er tusschen door. Dit
gaf een welkome afleiding. Het zijn groo
te rotseilanden met laag groen begroeid
Ze zijn schaars bewoond en schijnen erg
onvruchtbaar, maar prach ig om vanuit zee
te zien, vooral omdat ze geheel in de wol
ken lagen, want het was een regenachtige
dag. Gedurenden den nacht van 27 op 28
Sept. kwam de Brazillaansche kust in 't
zicht, en toen ik 's morgens om 5.30 uur
opstond, lagen we al in de haven. Eerst
heb ik een kwartiertje rondgekuierd op
dek, to dat ze me kwamen vragen of ik
om 6.15 H. Mis wou lezen voor een paar
mensthen, die hier ran land gingen. Dat
was mijn eerste H. Mis in mijn nieuw va
derland, en ik dacht toen even terug aan
de laatste ihuis, toen Plebaan Wester-
weudt de H. Sacramentskapel had later,
ver.ichten en me de Albe van Pater Felix
Westerwoudt «gaf. Dat was toch een fijne
attentie van hem! Nog eiken morgen denk
ik onder de H. Mis al mijn kennissen en
weldoeners en ik hoop, en verwacht vast,
dat ook zij mij wederkeerig niet vergeten
hullen.
Om 7 uur ongeveer, gingen we in Per-
nambuco aan wal, dit keer met vieren. Pa
ter Augutinus, twee Franciskanen en ik.
De anderen hadden zich bi, andere groep-
F Het'Sisaeen eigenaardig gebouw met ton
gewelven, .Set bijzonder mooi. maar rus-
tig ruim en ingetogen, heel wat anders
Lig, ruim -1' „nsrhe kermiskramen van
dan die Brazil aansche k
huizen. De kerk al eeM
die ik to'. nu toe in
zien heb had meer weg van een stoom-
draaimolen, dan van een stemmig Godshu s
zoo over!:
ialles met kleurtjes maar
A n7.it ver en gekleurd of ve-
i r-ar zaï' ik n°g aan
guld pleisterwerk. Daar fflekwaardigs in
moeten wennen. Iets heel llandsche te.
da': klooster was een echt
gel'ambrizcering, heeiemaa gn_
p«"t, ts.voerd. 'n h.bh.n d.
het staatsmonument is verklaar
het niet naar Europa °ver^Ur®e'rschillende
We hebben daarna no* pandeling
andere kerken bezocht en een
door de stad gemaakt. Onderweg {,ana.
nog 25 groene sinaasappelen fn jk
nen, alles voor 1.— 's Schijnt dat ik
mee bedragen ben maar dat is
niet; 't is fijn rijp fruit, ofschoon de bana
nen toch niet zoo zijn, als ik me in Holland
had voorgesteld, ze zijn wel veel smakelij
ker, maar even melig. Misschien was dit
minder goed spul.
1 oen we weer aan boord kwnmen,
wachtten allen met spann'ng op de terug
komst van Mgr., die door do r.otahelen van
de stad 's morgens om 8 uur was afgehaald,
met ong, 20 volgauto's. Mgr. was daar
vr.?e^cr Bisschop geweest. Een clubje van
mijn compagnons was tege.ijk met Mgr- aan
wal gegaan, en doodgewoon of 1 zo°
hoorde, in de laatste volgauto gaan zitten
(toen hun die werd aangeboden). Heel de
stoet auto s heeft toen een tocht gemaakt
naar de verschillende kerken in de stad en
zijn daarna naar het bisschoppelijk Pa'eis
gereden, waar een plechtigheid moest
plaats hebben, maar toen het zoo ver was
lie en de heeren zich weer naar de b°ot
rijden en kwamen heel tevreden over hun
uitstapje aan boord. Ongeveer 12 uur za
gen we Mgr.. met met zijn gevolg wcer
terugkomen.
De stadsharmonie wacht'e hem °P uen
toeterde ailcrlei deuntjes dansrauz:ek. P?t
afscheid duurde te lang en was te w®ln'S
interessant om verder te beschrijven. Alleen
hebben we ons kostelijk vermaakt om de
grappige manier van groeten, die de m®n'
schen er hier op na houden. Ze troffl®elen
e:kaar heel gemoedelijk op den rug, onge
veer 60 seconden lang en de kinderen wor
den minstens 5 a 6 minuten lang afgez°efla;
tot hei paars en rood door hun donkere 01
zwarte gezichtjes heengloe't. Je moet w.e"
ten, dat he'. hier een echte negerstad is
voor de helft zijn de inwoners negers fn e
rortugeezen vermengener zich heel ge
makkelijk mee. Eigenlijk hebben de "ei
landers in vroeger jaren deze stad
erschillende oude gebouwen en btuéé
dragen een echt Hollandsch karak er- P
die allemaal door Hollanders gebouwd zijn,
aeb ik niet nagevraagd. Ongeveer hall en
vertrok de boot uit de haven, maar Dle
dan na drie kwartier letterlijk in den mod
der te hebben gezeten, en met eigen kracht
en drie sleepbcoten daaruit losgewerk.
was, en eindelijk in de vaargeul kwam- t
Was eb geworden, dan is de haven hier
veel te ondiep.
29 September, 'e middags om 4'/' «ur- la"
gen we alweer voor anker in Bahia- Jam"
mer dat_ we niet veel tijd hadden, wam dat
I™ D p_,racht*tad, druk zooals A"1 5"
dam maar dan gebouwd als op lro°te
molshoop. Hier zijn we echter in 't hart'e
van het neger! and, zou je zeggen. A"f «e-
ger wat ,e z,et. Zelfs de pohïie en de an-
pln j"', 'k HeI> er met P^er
n,„1êI ",Wandel nS gemaakt in den sche
mer; eerst een ü,dje achter een pub^eke
Mariaprocessie aan en daarna hebben we
nog een kerk bezocht, die van binnen
heelemaal goud was.
Toen moesten we op een drafie naar de
boot, want het werd s ikdonker en er was
dien avond absoluut rfeen straatverlich
ting, omdat er een defec was aan de
centrale. Aan de kust hebben we veel last
gehad om een bootje te krijgen want de
lui wilden ons n et verstaan omdat we al
een retourtje genomen hadden bij de af
vaart van de Gelria en ze ons, liever wat
wilden afzetten. Onderwijl kochten we
ieder ook nog 'n klein bamboe mand'e met
Bah;aansche sinaasappelen, zonder pit de
fijnste die er bestaan en ze zijn
zoet. t Zijn anders echte ®iache,raars, die
zwarte negers hier. Eerst vroegen ze voor
mandje -10 millieis (10 X 28 cent). We
hebben ze afgedongen lot 5 m. en dat was
nog de he!ft te veel schijnt. Bij het uitzoe
ken van de vieze pap'ertjes viel er een
cent uit Pa'er Böings portemonnaie; direct
raapte zoon zwartje 'm op en gaf m heel
beleefd terug: maar meteen spuwde hij op
den grond en veegde de klodder met zijn
voeten ui'. Bij nader onderzoek bleek ech
ter, dat Pater Böing ook nog een Eentje
had laten va'Ien en dat had die zwar kop
maar stiekum in zijn eigen gemaakte mod
der verstopt, 't Zijn gladdekkers, en ze
hebben oogen als kat en. want het was
daar aan de haven al stikdonker en we
moesten met lucifertjes werken, om den
boel u t elkaar te kennen. We hebben he!
vuile papiertje natuurlijk toch maar mee
genomen; daar is de purser goed voor, die
wisse!* alle geld.
Na aankomst te Rio Janeiro, waar onze
zcere1's eindigde.
Hier zit ik nu op de plaats van mijn be
stemming, rustig en gezellig cp m'n eigen
kamertje, van 2% bij 3M M Ik zou net
n et grooter wenschen. Maandagavond, 10
October, zijn wc hier aangekomen, en dus
had ik eigenlijk wel wat eerder kunnen
schrijven, maar ik zond reeds een krabbel
tje vanuit Pet.opoli, waar we een paar ge-
ze'lige dagen hebben doorgebracht.
In P:o werden we dan van de boot ge
haild door Pa'er Overste P. Egirlius v.
"o; gaard, versezc-ld van een Ho'Iandschen
Pater Redemp'onst die is helpen zou om
n7e bagage, p'm. 1280 K.G. door de
ct-uane te siceren. Dat was een blij weer-
zen, s morgens p'.tn. 9kj uur. maar omdat
onze koffers toch nog niet ui' het ruim ge-
hesrhen waren, zijn we eerst boven op het
sloependek nog een uurt:e in onze dek-
sto^len gaan liggen en hebben er heel wa'
afrfekletst over HoTand etc.
Onderwijl was het beneden een hee'e
drukte. Mgr. Lene werd afgehaald van
boord. Twee vliegmachines waren ons des
morgens om 8 uur al tegemoe' gekomen en
hadden 'strooibiljetten en bos bloemen
uitgestrooid om Mgr te hu^Idigen. ,.;k
Geestelijke. mli'aire en ^gerhkc
grootheden kwamen aan boord, ong-
te geroet®" 1cBwdehcbben%e maar laten
law^ieT De0lin'S,"van Rio was anders
orachtia geweest 's Morgens om 6 uur had
ik al H Mis gelezen en ongeveer 7 uur
voeren wé Heel langzaam bimien.
Rio is de mooiste natuurluke haven van
de wereld. Ze ligt heel diep het and in en
bestaat ui! een twintigtal prachtige baa'en
tusschen hoCc, begroeide bergen verscho
len In het hoek „De wonderen der we
reld" verkrijgbaar in de Haar emsche B'-
bkotheek, kun je hiervan prachtige foto's
vinden.
Omdat onze koffers om 12 uur nog me'
a'le present waren, zii" we eerst maa'
-an boord rfa"-n dineeren. Van te voren had
die patei" Redemptorst ree^s 'nvoo-
ons opgesnord, iemand, die 't beroep uit
oefent cm de douane 'e oeof'oleeren en te
hrduve'en, zooveel als hü kan.
Na dat meooetie een fatsoenlek diner ge
geven hebban, ziin we oP stap riega-n
->a,ar de kantoren, waar onze ko'iers n--
netjes genummerd op ons te w? oh ten ston.
J-n, 7e hadden ons voorspe'd, dat we ftfe-
eien de vrarhd en de inhoud) w-arschiinlji'-
wel 'n f 800 invoerrechten zoi*d»n moe'er
betalen, maar donr de handigheid va-
onze werd 't a'les bij elkaar, foo-Vn
en loonen meegerekend, niet meer dan
250. Dat was al heel weinig, "t I« fe lang,
te vertellen, he die kerel zich er uit redde.
De bagage was in drieën verdeed en twee
gedeelten ervan moesten eigenlijk door
een spiri ist en papenhater onderzocht
worden. Na lang scharrelen werd a'les ech
ter zoo verdaaid, dat al ons boeltie door
een heel geschikten vent behandeld werd,
die ons zelfs een uur na diensttijd nog heeft
oor'geholpen, zoodat we heel het zaak e
in vier uur tijd op straat hadden staan. Dat
wil wat zeggen, a's ie bedenkt, dat ze ver*
'eden jaar. voor veel minder bagage J'fr
dagen hebben gesoebat en ze pas na drie
weken al'es uit het douanekantoor konden
komen halen.
Direct daarna bestelde de Overs e voor
oré. een vrachtauto, 't Boe'tje werd opge
laden als vrach'goed voor s,p°"rV
neger droeg rota bene onze 60 a TO It. U.
zware hutkoffer® op z'n kop de goederen
loods in! Toen a'les afgeloooen was, waren
we natuurlijk doodmoe en 'ieten ons in een
taxi naar 't klooster v. d. Carmelieten bren
gen waar de overs'e dien nacht logeerde,
terwiil wij logceren moesten bij de Re
demptoristen, d:e ons allerhartelijkst en
"astvrij ontvingen.
Woensdagmorgen 5 On*, stapten we op
den trein naar Petropolis waar de Paters
Norbertijnen ons een paar daag'es ver
wachtten. Dit was een 2 uur sporen, door
de bergen, t Moo ste berglandschap dat ik
cp heel de reis heb gez'en. 'n Echte wil
de natuur, groote hooge rotsen, honderden
meter® hoog, en begroeid met ruwe en
ruige bosschen van allerlei soort boomen en
olan en vol bloemen en vruchten. Een erht
tropisch natuurstuk'e! Soms had het wat
van e®n woeste onstuimige zee weg, die
olotse ing ges'olten of bevroren, nog al de
nracht van haar branding behouden had.
Petropolis liVt 1100 M. booger dan Rio. Hier
Veven we 3 darfen en daarna bCon onze
groote re's. Eerst over Rio naar Sao Prulo
'n stad van 15CO.OCO inwoners. Dat was
een 'reinzit van 's morgan® 10 tot 's ande-
-endaa^s 7 uur 's molens. V->n slaoen kwrm
natuurlijk niet veel. In S. P. moesten we
■eer wachten tot 's avonds 7 uur. 't Was
ondag. 's Morgens 'azen de de M's bij ie
'-.roeder® Markten, d'® ons tegen den mid-
-'ag naar de Carmelieten brachten, -omdat
zij ons feite'ijk hadden verwarh'. On
zoo'n reis, doet 't 'e echt goed, overat Fo'-
'anders aan te treffen. De ontvangst hij de
verschillende lui was rl'erharte'iikst en
overal werden we getracteerd. 't Missie
leven is nog zoo kwaad niet, vertelden we
al tegen elkaar)
Om 7 uur brachten ze ons dan naar den
tre'n, waar we 'n nacht en 'n dag in moes
ten doorbrengen 26 uur lang in t bewuste
houttreintje. Als je zoo'n 12Ó0 K. M. per
trein afsjees! dan krijg je er zoo langza
merhand wel genoeg van. Om half 8 kwa
men we dan eindelijk in Araquay. Pater
Overste had ons onderweg af verteld, dat
ik er blijven zou, maar dat de 2 anderen
door moesten rijden naar Partraciruo, dat
ia.ong. 10 Ieguas of 12 uur paardrijden van
hier, In Araquay wachtte ons 'n echte ver
rassing. Door alle Paters, die tesamen aan
't s'ation waren gekomen, werden we
geestdriftig ontvangen, maar nauwelijks
waren we de deur van het station uit of
daar daverde een juichkreet op uit 't don
ker want 'n booglampverlichting bestaat
er neg niet. Wat was 't geval? De heeie
parochie en 't heele college haalde ons in.
bui en verwachting zelfs van den Overste,
de andere paters hadden daarvoor ge
zorgd. Heel Araquay was leeg geloo'pen en
de studenten 150 in getal stonden allen in
groo. militair tenue. (Dit is hier in Brasil
de uniforme kleeding op de college's)
onder aanvoering van een sergeant in
een lange rij voor 't station. Heel de-groep
netjes afgericht, salueerde, en we moestee
natuurlijk plechLg inspec'ie houden, voor
dat de optocht zich in beweging stelde.
Onderwijl kwamen er voor ons 2 auto's en
voorafgegaan door 't leger s'udenten met
de co'lege-vlag voorop reden we langzaam
naar huis. Maar de plechtigheid was nog
lang niet afgeloopen. Toen we uit de
auto stapten, vloog de eerste Brr.zi'laan-
sche vuurpijl in de Iuch!, gevolgd door an
dere we koras schoten, bommen en don
derbussen volgens specifiek Braziüaansch
gebruik. En nadat de fotograaf een blitz-
l cht fp o gemaakt had (jammer genoeg is
die mis.uxt) mochten we eindelijk om 9
uur naar binnen gaan om 'n stukje te eten.
Dat was on® eers e etensuurt'e sin os 't
ontbijt s morgens in den trein. Eindelijk
om 11.30 uur, kropen we in bed om onze
roes uit-te s apen to! 7 uur (2 uur later
dan 't reg.ement voorschrijft). Hoe 't ver
der gegaan is deze week, en m'n eerste
indrukken zal ik la'er wel eens vertellen.
Over 't algemeen, 't is hier fijn, 't be'ooH
veel werk, maar mooi werk. VoorloopV
is de greote moe Iijkheid de taal. die sc'-iin-
heel lastig.
