Binnenlandsch Nieuws.
r j»
DE PARTIJRAAD VAN DE
R.K. STAATSPARTIJ.
Behandeling der prae-adviezen
inzake het belastingvraagstuk
De Staatsbegrooting 1928.
De 350ste geboortedag
van Piet Hein.
De zilverbons van f 1.-—.
Na den brand in de mijn
„Emma."
De Intern. Radio-conferentie.
De corruptie in het gasbedrijf.
Vryzinnig-Democratische Bond.
De conferenties met de
grenspolitie.
POSTZEGELNIEUWS.
Voor liefhebbers.
UIT BOEK EN BLAD.
LUCHTVERKEER.
Bij een proefvlucht neergestort.
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
De productiviteit der Zuidelijke
Provincie.
Het uitzaaien van Karwij.
FINANCIËN.
Betaalbaar met 10.000 frs. serie 1C91 no.
1 s. 13489 no. 5 s. 14345 no. 5 s. 15519
no. 5 j s. 26182 no. 5 s, 29354 no. 3 s,
35826 no. 1 2P. 37702 no. 2 s. 44767 no.
5 s. 84865 no. 5 s. 89512 no. 2 s 157848
no, 2 s 159596 no 4s 296649 no 2
s 339264 no 4
AFGETROEFD.
Zooals wij reeds meldden, werden in dc
vergadering van den Partijraad der R. K
Staatspartij de prae-adviezen behandeld
die door de heeren Swane, v. d, Ven en
prof. Veraart waren samengesteld inzake
het belastingvraagstuk.
Naar aanleiding van deze prae-adviezen
ontspon zich een geanimeerde gedachten-
wisseling, waaraan door vele aanwezigen
werd deelgenomen.
De heer Kevenaar {Tilburg) wees er
op, dat de Katholieken op het standpunt
van den beperkten eigendom staan. Wal
iemand meer bezit dan hij voor het lever,
en zijn stand noodig heeft, moet ten
goede komen aan het algemeen belang
ter -vervulling van de sociale taak der
maatschappij. De stelling van den prae-
adviseur den heer Swane, dat het belas
tingvraagstuk niet is op te lossen zonder
vermindering der overheidsuitgaven, is naar
sprekers meening niet juist. Volgens zijn
meening zal het belastingvraagstuk altijd
zeer moeilijk blijven: vooral zoolang het
particulier initiatief in gebreke blijft, bezit
en inkomen boven bet noodzakelijke uit
sluitend te bestemmen voor het algemeen
welzijn. Spreker betoogt daartegenover,
dat ook de overheid alleen belasting mag
heffen voor zoover zij die noodig heeft.
Handelt de overheid aldus, dan zal een
belastingheffing als regel onrechtvaardig
worden.
Verder verdedigt spr. het beginsel van
belastingheffing naar draagkracht met be
perkte progressie.
De volgende spreker, de heer mr. Truyen,
Roermond, constateert, "dat door geen der
praeadviseurs het beginsel der heffing naar
draagkracht wordt aangetast en tevens,
dat allen voorstanders zijn van progressie.
De belastingdruk is echter daarom zoo
ongelijk, wijl hij wordt gelegd op de indi
viduen en niet op de gezinnen.
Met cijfers toont spr. aan tot welke on
billijkheden. zulks leidt.
Betreffende de leeningen verdedigt spr.
tenslotte de meening, dat het leenings-
recht der gemeente moet worden bekort.
Vervolgens vraagt de heer van IJssel-
muiden (Arnhem) den praeadviseurs Wat
zij meenen, dat op het oogenblik precies
moet gebeuren. Spr. wijst erop, dat men
met allerlei verlagingen voorzichtig moet
zijn en dringt op de allereerste plaats aan,
op vereenvoudiging van het belastingstel
sel. De stelling dat het inkomen alleen de
draagkracht zal aanwijzen, wordt door spr.
bestreden. De draagkracht wordt mede wel
degelijk bepaald, door de manier, waarop
de belasting tot uiting komt. Spr. wil mei
den heer v. d. Ven een eind den weg op
van de indirecte belastingen.
De heer rar. v. Hellenberg Hubar (Rijs
wijk) zegt het te- betreuren, dat de prae
adviseurs niet tot concrete conclusies zijn
gekomen.
Spr. wijst er op, dat als men de rijiksin-
komstenbelasting afschaft, zooals de heer
v. d. Ven wil, de groote gezinnen gedu
peerd worden en bovendien waarschuwt hij
dringend tegen het luchthartig instellen
van een weeldebelasting.
De heer Hemel (Coevorden) voert be
zwaren aan tegen het stelsel-van de Ven
omdat de gemeenten dan geen zelfstandige
bron van inkomsten meer hebben.
De heer Nieuwenhuis (Amsterdam)
vraagt of het in overeenstemming is met
de verdeelende rechtvaardigheid, dat de
staatsuitgaven voor rente van geld zijn ge
bleven en die voor arbeid zijn beperkt ge
worden. In dit verband pleit spr. voor een
gedwongen conversie van leeningen.
De heer v. Poll (Helmond) bespreekt de
praeadviezen van principieel standpunt.
Spr. meent dan verontrustende denkbeel
den bij den heer Swane te ontmoeten, die
o.m. beweert, dat een streven om de for
tuinen en inkomens meer geliikmatig te
verdeelen communistisch is. Hier wordt,
zegt spr., geageerd tegen het katholieke
beginsel van belasting naar draagkracht
en wordt meteen de leer der verdeelende
rechtvaardigheid geweld aangedaan.
In het algemeen gaat de heer Swane
rechtstreeks in tegen de algemeen gelden
de katholieke beginselen en opvattingen.
Spr. toont aan, dat er veel kapitaalvorming
in Nederland bestaat en dat de overheid
dus in strijd met de katholieke b"ginsel"i
zou zijn, indien zij overging om den druk
op de hoogere inkomens te verlagen ter
einde kapitaalsvorming te bevorderen.
De heer van Term (Maastricht) beveelt
aan de instelling van een commissie, die de
afwijkende denkbeelden van de praeadvi
seurs tot elkaar tracht te brengen.
De volgende spreker, de heer mr. Brand-
sma (Zwolle) verheugt zich over het stanJ
punt van prof. Veraart, die betoogt,
pok den kleinen man eenige belasting mpci
worden opgelegd.
De heer Chr. Jansen (Amsterdam) ver-
eenigt zich in het bijzonder met het prae
advies van prof. Veraart en waarschuwt
tegen het te ver gaan in de richting van
de indirecte belastingen.
Na de pauze werd het eerst he( woorc
fevoerd door den heer Jos Meyering ('s-
osch) en daarna door den heer de Vlam
(Eindhoven).
Prof. De LangenWendels, Nijmegen,
vindt het den hoogsten tijd, dat de Katho
lieke Staatspartij de algemeen Katholieke
principieele belasingtheorieën niet alleen
deuctief, maar ook uit historisch oogpunt
eens stevig onder handen neemt. Wij die
nen ook ten deze ons te onthouden vat
opportunisme. Thans is de belastingethiel
hopeloos verward. En de belastingtechniek
wordt bovendien beheerscht door mammo-
nistische en plutocratische opvattingen.
Het beginsel der progressie wordt door spr
sterk op den voorgrond gesteld.
Hierna is het woord aan de prae-advi-
seurs, om op de opmerkingen te antwoor
den.
De heer Swane verklaart, dat hij princi
pieel verzet aan moet teekenen "tegen
uitingen van leden van den Partijraad, dat
zijn praeadvies niet in overeenstemming is
met de Katholieke belastingleer. Spr.
meent, dat zonder zijn praeadvies' is opge
sierd met de pauselijke kleuren, geel-wit
het rechtvaardigheidsbeginsel in de belas
tingwetgeving als het eenig juiste te be
schouwen is.
fntusscben is spr. uitgegaan van de stel
ling, dal de belasting naar draagkracht
moet worden geheven en dat de belasting
drukken moet op het gezin. Een systeer
te maken, waarbij ieder individu zoodanig
Wordt belast, dat ook de belastingdruk op
het gezin naar billijkheid wordt gelegd
blijft spr. onmogelijk achten.
Hierna Jicht spr. zijn meening over kapi
taalvorming toe. De kapitaalvorming acht
bij als een groot goed, zoodat, wanneet
daarvoor geen gelegenheid wordt gelaten
®r nog grootere ontevredenheid dan thanr
bt ons land zal ontstaan. Straks, zegt spr.
Wanneer voor onze goed gefundeerde in
dustrieën kapitaal wordt gevraagd tegan
behoorlijk rendement, zal het Nederlandsen
kapitaal niet meer afkeerig zijn van een
belegging in de Nc''<:'-lar,d-rhe
maar zulks moet ook mogelijk worden .ge
maakt door het belastingsysteem, dat thans
aan het kapitaalbezit te zware lasten op
legt.
De heer v. d. Ven geeft een breedvoerige
toelichting van het nieuwe systeem, dat
hij in de belastingheffing wil toepassen.
Spr. is daarbij uitgegaan van de stelling,
dat er in wezen geen onderscheid beslaat
tuschen de verschillende belastingen. Iedere
belasting moet rechtvaardig zijn en aan
dat beginsel heeft men haar toepassing te
toetsen.
Prof. Veraart geeft een nadere ve-kla-
'ing van den opzet van zijn prae-advies.
Spr. heeft het vraagstuk gegeven als een
actueel politiek punt. Spr. heeft zich op
het standpunt gesteld, dat we O" het ge
bied der belastingen nu eenmaal niet voor
een schoone lei staan. Spr. betreurt het,
dat men de Staatspartij weer heelt wi'len
belasten met eenige nieuwe beginselen. Het
*evaar ontstaat dan weer, drt men als be
ginsel gaat beschouwen bepaalde maatsta
ven, die historisch' geworden zün en slechts
gelden in bepaalde omstandigheden voor
bepaalde tüden. Pit is echter iets anders
dan wat spr. als beginselen verstaat. In
gaande op eenige punten bespreekt prof.
Veraart de rentelooze leeningen.
Inzake de kapitaalvorming bestriidt spr.
het beleggen van Nederlandsch kapitaal in
het buitenland. Heeft men in het verleden
piet geleerd? Mi'liarden zijn verloren ge
gaan. Denk aan de zwarte jaren van 1907.
In allerlei buitenlandsche fondsen heeft
men zich vergist! Ock nu gaat men het
bespaarde kapitaal beleggen in riskante
buitenlandsche fondsen. Als dat straks
weer een catastrofe oplevert, is dat geld
voor Nederland verloren!
Nadat vervolgens van het houden vap
replieken was afgezien, sprak Mgr. Nolens
als voorzitter een slotwoord.
Voor een politicus is het altijd de groote
Vraag, J»pe kan men de belastingen verla
gen, zonder de noodzakelijke uitgaven te
verminderen. Dat daarbij rekening moet
worden gehouden met het beginsel der ver
deelende rechtvaardigheid, spreekt van
zelf. In theorie js dat alles ook heel mooi
en als zoodanig aanvaarden wij haar gaar
ne. De vraag doet zich daarbij echter voor,
wanneer zijn de belastingen naar draag
kracht rechtvaardig? Spr. me_ent hierqp
te kunnen antwoorden, dat zulks het geval
is, wanneer ieder individu en ieder gezin
evenveel druk van de belasting gevoelen.
Dat ideaal zal echter nooit worden bereikt,
ook niet naar het oordeel der belasting
betalers, omdat geen enkele groep zoo on
bewust egoïstisch js, wanneer hij belasting
betalen moet. Spr. verklaart verder, dat
hij steeds het program der Staatspartij bij
zich heeft, om zoo dikwijls hij kan, zijp ge
dachten daarover te laten gaan.
Wanneer spr. nu weer denkt aan hetgeen
omtrent het belastingvraagstuk op het
program der Staatspartij staat, dan moet
hij zeggen, dat zulks toch nog niet zoo ver
keerd is. In een program zal men alleen
kunnen gevep beginselen en dat is ook in
ons program geschied. Men kan nader spre
ken over de toepassing en zulks heeft men
hier gehoord.
Door deze vergadering is de belangstel
ling voor het belastingvraagstuk opnieuw
opgewekt. Er zal een kleine literatuur rond
dit vraagstuk ontstaan, waarvan gebruik
kan worden gemaakt bij de voorbereiding
van een nieuw punt over het belasting
vraagstuk op ons program over twee jaar.
Na een dankwoord volgde sluiting.
Vermeldt dient nog te worden, dat in de
vergadering van den partijraad voor het
nazien der rekening en verantwoording
van den penningmeester Mr. J. N. J. E.
Heerkens Thijssen te Haarlem werden aan
gewezen de heeren Pelzer, mr. Kusters en
mr. Brandsma.
Het financieel verslag vermeldt, dat het
jaar 1926 sldot met e.en voordeelig saldo
van 10.397.96 (vorig jaar 13.321.81). De
uitgaven bedroegen 15.199.12.
De memorie van antwoord inzake
Financiën en Justitie.
Verschenen is de memorie van antwoord
op het Voorloopig Verslag betreffende het
hoofdstuk Financiën der Staatsbegroot ng
1928, waaraan wij het volgende ontleenen:
Reeds eerder heeft de minister verklaard,
herziening van de classif catie der gemeen
ten voor de personeele belasting noodig te
achten, doch dat aan d.e herzien ng wijzi
ging van de voor de vers, hillende klassen
geldende huurwaardelimieten moest vooraf
gaan. Dé noodige onderzoek ngen worden
echter thans ingesteld betreffende de ver
deeling der gemeenten in klassen.
Ten aanzien van de grondbelasting, die
met zwaar drukt, acht de minister eene
herziening, die scba"en gelds zal kosten,
niet gerechtvaardigd. Hii is wel voornemens,
een wetsvoorstel in te d enen tot schrap
ping van het tweede lid van art. 59 der wet
op de grondbelastirg.
Wat betreft wetsontduiking t.o.v. div -
dend- en tantièmebelast'ng door coöpera
tieve vereenig ngen is er ge2n reden om
vrijstelling te verleenen, maar om de redac
tie der wet te herzien
De minister z et geen enkele reden om
aan de op intematonale wedstrijden be
haalde prijzen een bevoorrecht,ng mza.ee
de betal ng van invoerrechten te veileen .n
Er zün donkerder omriand'gheden. waarin
belasting betaald wordt
T. a. v. plaatselijke inkomstenbelastin
voor schippers is met den min. van B nnenl.
7aken en Landbouw overeenstemming ^er'
kregen omtrent een wetsontwerp, dat thans
het dep. van F'nanc'ër heeft verlaten
Het ligt :n de bedoeling enkele kleine
kantoren der registratie op te heffen.
Het groote aantel buitenlandsche lee
ningen, welke :n de laatste jaren in ons land
worden geplaatst, heeft van meetaf de aan
dacht der Regeer'ng getrokken. In hoofd
zaak kan de minister zich met het advies
der desbetreffende Regeer'ngscommissie
vereenigen. Ook hij is van meaning, dat,
aan het uitgeven van buitenlandsnh* emis
sies h'er te lande en bet verhandelen van
vreemde fondsen op de N""4eria*idsch3
markt als regel zoo min mogelijk belemme
ringen in dmi weg behooren te worden ge
legd Een directe inm"og'ng der Regeer'ng
moet tot de booge uitzonderingen blijven
behooren. Blükens het raopprt der com
missie, bedroeg het totaal der !n Nederland
ondergebrachte leen'ng-n in de jaren 1°24,
1°28 en 1926 onderschmdanlük ƒ49 900.000,
126.795 900 en f ?c>8 8^2 500
Naar de meening van den min ster ligt
het niet in de eerste plaats on d-n weg der
regeer'ng bescherming te verle-ion aan de
Nederlanders, die gecureerd zün door be-
te<i<ï'ng in vreemde S'antsfondsen. De mi
nister is echter tot rade ove-lea met zijn
ambtgenoot van Bnitenl Za'"en bere'd.
De kantoortjes, welke zoor de dienste
doende douane-ambtenaren te Amsterdam
besehilfba ar worden besteld, ziin voldoende
geschiet voor het doel waarvoor zii be
stemd zijn.
Het voornemen bestaat een kle'n gedeel
te van de belasting-ambtenaren in uniform
te kleeden en wel voornamelijk de ambte
naren, die dienst doen bij visjtat e van b'n-
nenkoipende treinen en de ambtenaren die
dienst doen aan boord van de vaartu gen
van de ambulante recherche,
De minister betoogt ten slotte, dat bij de
uitvoering der Landarbeiderswet de noodi
ge soepelheid wordt toegepast.
Just'tie.
Verder is verschenen de memorie van
antwoord op het voorloopig verslag inzake
het hoofdstuk Justit'e.
Hieraan s het volgende ontleend:
Den naam „jeugdgevangen's" *e vervan
gen door „jeugdgesticht" komt den m'nister
niet ju'st voor. Elij js aanvankelijk van oor
deel, dat de gevangen s te Zutphen, na ver
bouwing, zeer goed als jeugdgevangen s zal
k-unnen voldoen.
Aan de uitvoering der Psychopathenwet-
ten is dit jaar voortdurend gewerkt. Met
particuliere vereen g'ngen zijn onderhande
lingen gevoerd. Het is niet onwaarschijnlijk
dat deze met de Vereen, tot Stichting van
Chr. Inricht ngen voor de verpleging van
Zwakzinnigen te Amsterdam, sot een posii
tief resul'aat zullen voeren en dat clus in
de omgeving van de Rekkensche inr cht n-
gen, doch daarvan afgescheiden,ven wege
deze vereenig'ng cene afdeeling voor cr,-
mineele psychopath sn zal kunnen worden
'ngericht.
Wat betreft het burgerlijk procesrecht komt
het den minister voor de beste gedragslijn
te zijn, dat particuliere ternandnem.ng van
onderwerpen, die urgent zijn, n et wordt
nagelaten, en dat :nmiddels aan de voorbe
reiding van een meer ingrijpende herzie
ning wordt voortgearbeid.
T.a.v. het fiscaal strafrecht en strafpro
cesrecht is de minister met zijn ambtgenoot
van Financiën in overleg getreden. De in
stelling van een commissie tot vooroerei.
d'ng van een herziening van deze deelen
van ons belastingrecht is binnen afzienba-
ren tijd te verwachten.
Dat de aankondiging van een ontwerp te
dezer zake in de Troonrede niet voorkomt,
kan nauwelijks verwonder ng w ekken, als
men bedenkt, dat deze materie, die vooral
ook technisch bijzonder moeilijk is, ten
onzent eerst onlangs uit de sfeer der^ alge-
meene leuzen in die der concrete projecten
is overgegaan. De minister geeft zich thans
rekenschap van wat hij te dezen zou kun
nen doen. Van hem zijn geen wijzigings
voorstellen te verwachten, gebaseerd op
wat het Voorl. Verslag aanduidt als de
„nieuwe" rechtsopvattingen, die de zijne
niet zijn, daargelaten dan nog, dat het aan
de orde stellen van dit vraagstuk op dc bu
s's van een principieele tegenstelling, n et
ligt op den weg van dit Kabinet. Een her
ziening, die zonder princip'eel op een an
dere lijn over te gaan, de wijzigingen
brengt, die de ervar'ng als wenschelijk
heeft geleerd, wordt door hem voorbereid.
Met den Minister van Binnenl. Zaken en
I andb. is overleg gaande, of niet beter dan
tot dusverre kan worden gewaakt tegen
niet voldoend gegronde plaatsing in een
krankzinn'gengesticht, en of niet aan den
patiënt zelf de gelegendeheid moet worden
gegeven om. door tusschenkomst van zijn
raadsman, eene beslissing van den rechter
uit te lokken over al of niet verder verblijf
in zoodanige inrichting
De minister verwijst t.av. het muziek-
auteursrecht naar de Mem v. Antw. zijner
vorige begrooting. Een ten departpmenie
gehouden bijeenkomst geeft overigens uit
zicht op bevred'gende oplossing der be
staande moeilijkheden.
Wat betreft vertraging in de erkenning
van vereen'gingan, deelt de min. mede, dat
de betrokken afdeeling aan het dep. is ver
sterkt.
De minister verklaart, dat, naar zijn oor
deel, de toestand van vreemdelingen hier
te lande niet ongunstig afsteekt bij dien
van vreemdelingen in andere staten.
Wijziging van het nieuwe Wetb, van
Strafvordering moet, volgens de Mn., de
eerste jaren alleen plaats vinden, indien
dit absoluut noodzakelijk is te achten.
Dat in de rechtspraak ten aanz en van
minderjarigen te weinig eenheid zou zijn,
kan de min'ster niet inzien. Het ligt niet in
zijn voornemen, uitbreiding van de be
voegdheid van den kintjerrechter te bevor
deren. De tijd, gedurende welken het inst-
tuut der gezinsvoogdij werkt, is nog te kort
voor een op goede gronden gebaseerd
oordeel. De aanvankelüke indruk is niet
ongunstig. T. a. v. het „Droit de v'site" zal
de Min. in overleg treden met de Staats
commissie-Limburg.
Een Rijkstoezicht op banken is practisch
te bezwaarlijk dan dat de M:n. eenige toe
zegging kan doen. Het toezicht op de no
tarissen heeft den wetgever reeds vele zor
gen gebaard; de minister is diligent. De
aangelegenhe:d van een eventueel in te
stellen Rükstoezicht op openbare inzame
lingen raakt allereerst den Min'ster van
Binnenl, Zaken en I andbouw.
Wat betreft de klacht dat van de pre
ventive hechtenis qvei het algemeen nog
steeds een zeer ru'm gebruik gemaakt
wordt, is het, volgens een m'n.. alleen door
het noem»n van concrete gevallen moge
lijk te onderzoek"n of de geuite klachten
eenigen grond hebben of niet.
Feestelijke herdenking te Delfshayen.
De herdenking van den 350sten geboorte-
V3n Hein was voor Delfshaven een
pffr u'? buitengewone beteckenis, immers
rio „elj ^erd te Del,"shaven geboren.
,'ader'andsche driekleur wapperde van
öfif11 ien bet geboortehuis van Piet Hem
in 1-pf nf VerS'erd, evenals het standbeeld
Dat P p?tSHen °P h£t Pei' Heinpbin.
feestviering. np,ein was het «ntrum def
'-en uur in den morgen hoorde
me de mariniers naderen. De tamboers en
prrsn S 7"! En ?n bliezen lustig het wijs;e,|
van hnüll loot Toen ('e tr°9Pen
beslagen ®ev°rnid, werd er een roffel
^^fiprQ6 O-COmniandant van het corps
S herinnerde
Ul""? E L HeUrich" luitenant ter zee lste
S;peko\ger van den
Mftfc u'f'naam van d °K ^d.MarineW Spr-
i van het standhp6^011' Marine aan den
"oote mannen en beroemde 1 SJ
een goede zeemacht den weg wezen naar
aanzien en welvaart. wezen naar
De mariniers presenteerden het geweer en
het muziekcorps yan de Rotte^^"
ütie-agenten speelde het^r„Wi|he!mus-g
elei
orei
Pr
maa's klonk het „Wilhelmus". en nor;"
Daarna trad de beer Van Bem3' de
jorzitter van .,Onze Vloot' naar vnr»^' Aio
eveneens oen krans le^de Nogmaals pun
teerden de ma-miers het ge-veer presen
Overste Oele, de commandant van de
rinie'S. trarhj een woord'va* dank aap hep
Aie door hun aanwezigheid blijk van bel»Ja'
stelling hadden gegeven De troepen defi
leerden rond het standbeeld en trekken
vervolgens ai door de Piet Hemstraat. Iar,gs
het geboortehuis van den zeeheld, onderwjjj
de tambours en pijpers andermaal het l;Pd
van Piet Hein deden klinken.
Model 1915 en 1916 zijn inwisselbaar
tot en met 31 December 1928.
De minister van Fiienciën brengt ter al-
gemeane kennis, dat, ingevolge het Kon,
oes uit van 17 November 19z7, de ingetrok
ken zilvc bons van 1.(model 1915),
a smede de ingetrokken zi'verbons van
j 1.(model 1916), alsnqg tot en met 31
December 1928 ter inwisseling kunnen wor
den aangeboden ten kantore van het
agentschap van het ministerie van financiën
te Amste.dim (Heerengracht 344/46).
Desver angd kunnen de bons per pool
aan bovenstaand ailres worden gezonden
met duidelijke opgaaf yan naam en adres
van dan afzender. Ter bevordering van
eene spoedige afdoening zul en de inzenders
goed doan bij de bons te voegen een be
hoorlijk gef ankee d en aan hen zelf ge
adresseerd formulier van een postwissel,
ofwel een behoorlijk gefrai.keqrd stortings-
formu'ier van den poet-chèque- en gi o-
dienst, ten fcelpope van het bedrag der door
hem ingezonden zilverfcons.
Uit het bovenstaande vo'gt, dat de ge
legenheid tot inwisseling niet meer wordt
cper.geoteld ten aanzien van 'de ingetrok
ken zi verbons van 2.59 en 5.
van den oudsten vorm (model 1914) en dat
op het oogenblik ng alleen in omloop zijn
de zilveibonsvan 1.en 2 59 van het
nieuwste type. Van de laatstbedoe'de zil-
ve bons, welke dus niet behoeven te wor
den ingewisseld, dragen de bons van 1.
de dagteekening van 1 Februari 1920, ter
wijl de bons 2.50 zijn gedagteekend
1 Juli 1918 of later.
I Vrijz.-Democratieschen Bond, werd het j In 1926 heeft de oogst ongeveer 4828 ton
pachtvraaks uk behandeld, dat ingeleid zaad opgeleverd, terwijl de uitvoer van 1
werd door prof. J. B. Cohen, te Groningen, Juli 1926 tot 30 Juni 1927 5443 ton heeft
en het fweede Kamerlid, den heer F. S. j bedragen, waardoor dus de nog aanwezige
H Ebels voorraad esne vermindering onderging van
Een tegemoetkoming aan de mijnwerkers.
Naar V. D. meldt, is op de Staatsmijn
„Emma" bekend fjemaakt, dat de arbei
ders, die bij het uitbreken van den brand
aan het werk waren en de mijn moesten
verlaten, over dien dienst het volle loon
zullen ontvangen, terwijl aan de overige
arbeiders, d'e een of meer diensten hebben
verzuimd, een schadeloosstelling van 50 pet.
van het loon zal worden uitgekeerd.
Door 79 stations is de conventie
onderteekend.
Reuter seint uit Washington:
De Internationale Radioconferentie is
verdaagd na ratificatie der nieuwe con
ventie, welke den len Januari 1929 in
werking zal treden en vijf jaren geldig
zal zijn.
De conventie is door 79 stations onder
teekend.
Knoeierijen te Rotterdam.
Het door B. en W. van Rotterdam ingestel
de onderzoek in zake de knoeierijen bij het
gasbedrijf aldaar, heeft, naar de „Tel." ver
neemt, reeds uitgewezen, dat de magazijn
meester schuldig is. Deze heeft belangrijke
bedragen aan retourcommissie ontvangen,
n 1. ongeveer 4.000 per jaar. De magazijn
meester heelt 'reeds een volledige bekente
nis "afgelegd. Hij is op staande voet ontsla
gen. Deze fraude is, naar uit de boeken
blijkt, gedurende vele jaren gepleegd. Te
achterhalen is deze vordering echter niet
meer.
Het is de commissie verder gebleken, dat
er geen reden aanwezig is om tegen de
hoogere leiding van het Rotterdamsch gas
bedrijf wantrouwen te koesteren. Het is
evenwel noodzakelijk gebleken het onder
zoek nog voort te zetten.
Zaterdag en Zondag werd te Leeuwarden
de a'gemeene vergadering gehouden van den
VHz'nnig Demoobatischen Bond.
Te twee uur heeft prof. mr. R. Kranen
burg de vergadering geopend.
In zijn openingsrede zeide hij o. a.: Be
langrijke veranderingen zijn er sedert onze
laatste vergadering in de staatkundige ver-
oudingen niet gekomen. Wat het groote
staatkundigs probleem betreft, dat in onze
vorige jaarvergadering aan de orde was ge-
s'eld. de ontwapening, kan misschien van
eenigen vooruitgang worden gesproken. Niet
in dien zin. da' er al onmiddellijk tastbare
resultaten zijn berqikt: zoo snel gaal het
liet, helaas, maar in dezen zin, dat de nood-
zakeli'kheid, om in dg richting van ontwa-
oeriirg te gaan, in wijdere kringen, zoowel
bi» staatkundige groepen als bij individueele
practische s'natslieden. bewust wordt. Het
volgend jaar zal door de verkiezingen, die
in verschillende groote staten worden ge
houden, buitengewoon belangri'k zijn. Van
den groei der democratische, hervormings
gezinde partijen, zal het afhangen,- het is
niet anders, of de ordening van den tus-
schenstaatschen recb'stoestand snelleren
voortgang zal maken. Strixl voor de demo
cratie. voor de doorwerking van d<> demo
cratische beginselen on elk levensgebied, is
strijd ook voor de organisatie van den vol-
kenvrede. Onze beste wenschen vergezellen
onze geestverwanten in andere landen m
aen strijd, dien zij het volgende jaar zul
len hebben te voeren tegen de machten van
reactie en behoud.
Wat de binnenlandsche staatkundige ver
houdingen betreft, ziin de veranderingen, die
-ich voltrekken in het geestelijk leven van
het yolk. op dit oogenblik heel wat he-
langwekken'er. dan wat het parlementaire
'evcp ons geeft te zien.
Wanneer wii de aandacht richten op de
veranderir'<i°n in de geestelnke stroomin-
gzn, dan treft ons het bii uitstek belang
wekkende verscbi'nsel dat in zeer verschil
lende groepen van ons volk bet proces der
verbreking van ba.nden 4 esTer s,taTre
overgeleverde dogmatiek steeds verderen
voortgang maakt.
Onze taak blijft aangewezen. Wi» hebben
onverpoosd en onvervaard voort te gaan
met onzen arbeid: de vorm-n te vind-n van
deze te heioen verwezeiliikon, waarin de
scheppende kcach'cn in het leyen van ons
volk tot entolco'ing kunnen komen Hier is
werk te over: legislatieve onmacht van
c'e coalitie-politiek heeft op velerlei gebied
ezn ernstigm wetgevenden achters'and doen
ontstaan. Voor deze vergaderinrf zijp twee
onderwerpen aan de orde geste'd; een, dat
"-•etrekhing heeft on de ontrlooi-'og van de
rfeestelülfe kracht-n, het orderwvs.en een,
sociaal-eccoomiscb onderwern, het parht-
wi" "Vstuk. Beide zijn bij uitstek actueel.
Daarnaast wacht de behandeling van
Voorstellen tot betere im-ichtirg van onze
eigen huishou ing, waarbij eenige niet ge
makkelijke onderwerpen in bespreking ko
men.
In de voortgezette vergadering van den
Bij de daarop volgende gedachtenwisse-
Iing, werd aangedrongen op het vormen
van een commissie. Beslo cn werd, dat het
hoofdbestuur de zaak nog eens zal over
wegen.
Aangenomen werd een motie van de
afdeeling Len Haag: „de Bond herinneit er
aan, dat de Regecring de jongste ingrij
pende korting op de salarissen van het
Rijkspersoneel en de onderwijzers, uit
sluitend heeft gemotiveerd met een beroep
op den slechten toestand van 's lands
financiën; vestigt er de aandacht op, dat
dit motief, blijkens de miliioer.ennota van
September j.J., niet meer kan gelden en
dringt er met den meesten nadruk op aan,
I dat het onrecht dit personeel aangedaan,
j worde hers'eld.
Verder werd een motie-Vlaardingen aan
genomen, waarbij de algemeene vergadering
van den Vrijzinnig-Democr.:tischen Lond de
wenscbelijkheid uitspreekt, dat het door
de Regeering aangekondigde wetsontwerp,
regelende de mogelijkheid van stemmen
voor op den s'emdag buiten de lands
grenzen vertoevende stemgerechtigden,
binnenkort in de Tweede Kamer zal
werden behandeld. De Kamerfractie werd
uitgenoodigd voor de verkiezingen in 1929
een behandeling van genoemd wetsont
werp te willen bevorderen.
Verder worden aangenomen een voor-
si el-Assen, waarin de Kamerfractie wordt
uitgenoodigd te bevorderen, dat de beper
kingen voop de verkiesbaarheid voer lid
van den gemeenteraad worden herzien en
zooveel mogelijk inge'rokken, en een
voorstel-Den Elaag met overneming van
een amendement Haarlem, om aan het
hoofdbestuur te verzoeken na te gaan in
hoeverre het mogelijk en wenschelijk is,
dat van de partij een actie uitgaat tot
wi'ziging van ons strafstelsel.
Ten slotte werd aangenomen een voorstel
van het hoofdbetuur. cm de Kamerfractie
uit te noodigen een we'swijziging te be
vorderen, oodat de thans geldende be
palingen in zake het zenden van leerlingen
uit buitengemeenten naar inrichtingen van
middelbaar- of voerbereidend onderwijs in
de s'eden waardoor aan die gemeenten
ondragelijke lasten worden opgelegd
door meer billiike en rechtvaardiger voor-»
schriften worden vervangen.
De conferenties, die vóór den oorlog
plaats hadden tusschen politie-autoriteiten
uit de Belgische. Duitsche en Nederlandsche
grensstreek zullen, meldt de ,,'s-H. Ct."
worden hervat. De eerstvolgende bijeen
komst vindt plaats te Aken. Uitgenoodigd
zijn o.a. de officier van justitie te
Maastricht, de commandanten der mare
chaussees. de procurepr du roi te Ver-
viers, enz.
615 ton, ongeacht de hoeveelheid, welke
hier te lande werd verwerkt en door schoo
ling vóór den export nog uitviel.
Hoe guoot de aanivezige voorraad op 1
Juli 192/ nog was, valt niet met nauwkeu
righeid ee zeggen, omdat omtrent het bin
nenlandsch gebruik geen cijfers kunnen wor
den verkregen.
Bij vorige opgaven is dit verbruik buiten
beschouwing gelaten, waardoor de cijfers,
welk den voorraad aangaven, stellig te
hoog waren.
De oogst 1927 heeft naar eene schatting,
waarbij de beteelde oppervlakte en de
stand van het gewas tot grondslag dienden,
waarschijnlijk ongeveer 5100 ton bedragen.
Uit Paramaribo schrijft men aan de Msb..
Dezer dagen heeft de verkoop plaats ge
had van brandkastzegels met overdruk,
waarvan bekend was, dat de voorraad
slechts gering was.
Reeds lang voordat de verkoop een
aanvang nam, verdrongen ziph honderden
postzegellielh-bbers vcor het loket. De
iLie moest te hulp komen en het gedrang
we d zoo hevig, dat zij met de sabel moest
Ingrijpen. Een ge cha 'ges moesten voor het
postkantoor worden uitgevoerd, waarbij
eenige personen gewond werden. In een
minimum van tijd waren alle brandkast-
zege's niet opdruk uitverkocht. Een der
eerste personen, de er in slaagde een serie
tegen de nomfna'e waarde vrn 1.4514 te
koopen, was een we kman met een houten
been, die de naast hem staande liefhebbers
steeds zoodanig met zijn onnatuur.ijk
lichaamsdeel -wist te bewerken, dat hij ten
slotte een der eersten was, die voor het
loket stonden.
Reeds spoed'g na den verkoop werd de
serie tegen belangrijk hooge e prijzen dan
de nominale waarde verkocht.
Lqitenant Buysen gedood.
Aneta seint uit Bandoeng: Luit. F. C.
Buysen is bij een proefvlucht neergestort.
De machine vloog in brand; hij zeli was
onmiddellijk dood.
Het bestuur van den R.K. Ned. Boeren-
en Tuindersbond heeft de aandacht van den
Minister van Binnenlandsche Zaken pn
Landbouw er op gevestigd, dat ook in^ de
Zuidelijke provincies des lands de produc
tiviteit van tal van gronden belangrijk zou
kunnen worden *'er'..o;ld en dat idere
g/onden, die thans n et of ten eenenmale
onvoldoende voor cultuur gesch kt zijn, in
gebruik zouden kunnen worden genemen.
indien zij vo'doende werden ontwaterd.
Reeds eenige ia ën geleden heeft het be
stuur van den R.K. Ned. Boeren- en Tuin
dersbond zich tot de Regeering gewend m.et
het verzoek het Rijksbureau voor de ont
watering, dat wegens gebrek aan personeel
zijn werkzaamheden zeer moet beperken,
in staat te stellen cok zijne aandacht te
wijden aan de ontwatering dat wegens
gebrek aan personeel zijn we kzaamheden
zeer moet beperken, :n staat te stellen, ook
zijn a-ndacht te wijden aan de ontwatering
in de Zuidelijke provincies. Daartoe zou het
personeel van dit Bureau moeten worden
u tgebreid met een ambtenaa- landbouw
ingenieur die meer in het bijzonder zou
behooren te worden tewerk gesteld in de
Zuide'ijke prov'ncies.
Het bestuur ve~trouwt, dat die aanstel
ling spoedig een feit moge wezen.
De directie van den Landbouw heeft,
evenals vorige iiyjen, thans weer een onder
zoek ingesteld kiaar de met karwij bezette
oppervlakte.
Dat onderzoek heeft zich thans uitge
strekt over 72 gemeenten,waar de teelt van
dit gewas van eenige beteekenis is.
In die gemeenten werd in 1926-1927 9.3ID
volbouwd van het in Nederland geteelde
'yir wijzaad.
Het onderzoek, dat is uitgevoerd door de
burgemeesters, met bijstand van de gemeen
telijke la.ndbouwcommissies, heeft aange
toond, dat thans in die gemeen ten 3169 H.A.
karwijzaad voor den oogst 1928 te velde
staat tegen 4514 H.A. in 1925-1927.
Hieruit mag worden afgeleid, dat de to
tale oppervlakte voor Nederland ongeveer
3472 II.A.zal bedragen, tegen 4945 H.A. in
1926-1927, zoodat de teel-t in vergcliiking
met het laatstgenoemde jaar met 30 is
verminderd.
Het onderzoek omvatte 36 gemeenten in
Je provincie Groningen, waar in 1926-1927
2346 H.A. karwijzaad werd gevonden en
hars 1746 H.A met dit gewas beteeld zijn;
'n deze provincie bedraagt de vermindering
-ms 25.6
In de 12 gemeenten der proviscie Noord-
Hollend,wpar een onderzoek werd ingesteld,
ztereeg i e oppervlakte in 1926-1927 1305
H.A. en thans slechts 677 H.A., hetgeen een
vermindering van 43 beteekent.
Vooral in de voor de teelt van karwij
zaad zoo bel-angdijke gemeen'e Haarlemmer
meer is de teelt sterk ingekrompen.
In de provincie Zeeland strekte het on
derzoek zich uit over 14 gemeïnten, waar
358 H.A. te velde staat, tegen 385 H.A. in
1926-1927 dus een vermindering van 7
In de 10 gemeenten va,n westelijk Noord-
Brabant, waar een onderzoek plaa's had,
staan thans 478 HA. met karwijzaad, tegen
387 H.A. in 1926-1927, hetgeen eene ver
meerdering van ruim 19 is.
BOEKENSCHOUW.
Nu in rlle tijeschriften de 350e geboorte-
drg vr.n Vader Cats wordt herdacht, heeft
F. Bfunklatis in boekenschouw een parallel
getrokken tusschen dezen volksdichter bij
traditie en een anderen volkszanger, die 14
Nov. een halve eeuw leefde, René de Clerq.
In dit interessant artikel toont Brunklaus aan,
dat zij alleen overeenkomst hebben in hun
populariteit als volksdichter. Overigens is het
verschil tusschen den Calvinist en den Katho
liek zeer groot Brunklaus karakteriseert hen
kernachtig in één zin de Clerq volgde als
volkszanger een roeping. Cats volbracht als
volksdichter een taak.
Ellen Russe schrijft in dit nummer over
James Joyce, die zich vooral in zijn „Ulysses"
een meester heeft getoond in constructie en
techniek en als vertegenwoordiger van het
psychologisch realisme grooten invloed heeft
op de Engelsche en Amerikaansche letterkun
de. Helaas moeten zijn boeken om het bruut
zinnelijke element erin, streng geweerd wor
den.
Over den meest bekenden en gelezen Fran-
schen publicist schrijft John n.l. over den
Parijzenaaï Firnijn Roz, die behalve als schrij
ver van knappe' essai's ook bekend is als di
recteur van deParijsche Cité universitaire,
waar alle landen een tehuis kunnen touwen j
voor hun studenten, die de Universiteit te
Parijs bezoeken.
'In „Uit Boeken en Bladen" is Anton van
Duinkerken aan het woord gelaten cn Isr,
Querido, die in zijn tijdschrift „Nu" zijn
minachting heeft geuit over de hedendaag-
sche litteraire critiek in Nederland.
Voorts boekbesprekingen, de paedagogi-
sche rubriek met recensies van jeugdboeken,
natuurkundige afdeeling en andere vaste ru
brieken.
UITLOTINGSN.
3PCT. CREDIT COMMUNAL.
DE BELGIQUE 1868.
Trekking van 31 October.
No. 127.669 betaalbaar met frs. 15.000
no. 104.C84 met frs. 1.500 nos. 36.593 en
118.122 met 500 frs. nos. 21.850, 51.192,
86.151, 119.785, 125.923 en 145.206 elk
met 225 frs-
5 PCT. VERWOESTE GEBIEDEN 1923,
Trekking van 20 November.
Serie 203 no. 4 wint 100.000 frs., s. 66987
no. 2 1Q0.000 frs., s. 45398 no. 250.000 frs.,
s. 225818 no. 2 50.000 frs., s. 279277 no.
4 50X00 frs.
De andere ablijaries dezer series zijn betaal
baar met 550 frs met ingang van 15 Juni 1928
SCHERP.
Schilder: „Ik zou mijn nieuw schilderij
éraajj aan een of ander gesticht willen
schenken; welk raad je me aan?"
Vriend; „Geef het aan het Blindenge-
sticht!"
Een dikke heer en 'n magere fat zaten
in de autobus. De fat zat erg in de verdruk
king. Hij zei tegen z'n buurman:
„Men moest eigenlijk per gewicht laten
betalen, want sommige menschen bezetten
nu twee plaatsen voor één kaartje",
„Dat zou je toch niet willen", raadde de
dikkerd af, „wast d?n stopte voor jou geen
enkele bus of traml"
LANGS EEN OMWEG.
ader: „Hêeft die jonge man nog een
tehuis?"
Dochter: „Nóg niet. Maar ik ga binnen
kort met hem trouwen".
VERDACHT.
Vrouw: „Zult gij ook nog van mij louden
als ik er eenmaal niet meer zal zijn,
Hanrie?"
Man: „Dan pas veel, vrouwtjel
