Binnenlandsch Nieuws.
Nieuws.
De begrooting van Oorlog 1928.
De samenstelling van het
Centraal Bureau voor de afgifte
van rijvaardigheidsbewijzen.
De ingehouden bedragen aan de
reserve-officieren.
Vice-admiraal A. F. Gooszen.
Wegens brandstichting
veroordeeld tot 8 jaar
gevangenisstraf.
Een wetsoriiwerp tot herziening
van de wet op het militair
onderwijs.
Voor de exploitatie van een
tramweg.
Puïlmantreinen Nederland-
Zwitserland.
De kwestie Weiss-Solkesz
in den Amsterdamschen
gemeenteraad.
Jhr. mr. van Vredenburch. t
SOCIAAL LEVEN.
Dertien duizend gulden voor
de werknemers.
De staking en uitsluiting 'n de
schoenindustrie.
De reis van oud-minister
Colijn.
De ramp der „Principessa
Mafalda".
Voetballen bij de Kaja-Kaja's.
't Was een geroep en geschreeuw dat
booren en zien verging, We probeerden om
er wat regel in te brengen; maar dat werd
te ernstig voor ons dartel volkje. De Pastoor
zei tegen me: „Laat ze maar begaan Zon
der regels hadden ze wel éérs zooveel lol,
het moest ongedwongen spel blijven.
De heldendood van een
vliegtuigmarconïst.
Een huiselijk drama
te Rotterdam.
Een brand in de hoofdstad, dié
veel ongemak veroorzaakte.
-m
Drie brandwacht® bewusteloos.
Ad
De Sch. 421 wordt als
verloren beschouwd.
Twee gevallen van nekkramp
te Hallum.
De inbraak te Nieuw-Helvoet.
Een ijsmachine uit elkaar
gesprongen.
Ten gevolge van het
ontploffen van een twaalftal
vuurpijlen.
Een botsing tusschen twee
trams te Leiden.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het Voorioopig Verslag.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het Voorioopig Verslag der Tweede
Kamer in zake de Oorlogsbegrooting 1928.
Daaraan ontleenen wij het volende:
Het defensiebeleid.
De Regeering, erkentelijk voor de waar
deering, uitgesproken voor het optreden
van de Nederlandsche delegatie op de
jongste Volkenbondsvergadering, zal uiter
aard bevorderen dat volgende delegaties
voortgaan op den ingeslagen weg. Intusschen
zou het van weinig beleid getuigen, indien
de thans ingediende begrooting reeds re
kening zou houden met een ideaal dat, hoe
zeer nagestreefd, nog geen ideaal is gewor
den. Het ontmoet dan ook overwegend be
zwaar reeds thans tot een eenigszins be
langrijke inkrimping van de weermacht over
te gaan.
Dat Nederland door handhaving van het
bestaande legerstelsel zou blijven deelnemen
aan den wedstrijd in bewapening, moet be
slist worden ontkend.
Ten aanzien van de op zijn beleid uitge
sproken critiek, merkt de Minister op, dat
zijn streven er op gericht was en blijft, om
mede, ter beperking van de defensie
uitgaven, het geheele vredesbeheer zoo
eenvoudig te doen zijn als, zonder schade
voor de gemobiliseerde strijdmacht, moge
lijk wordt geacht. Andere motieven zijn bij
den Minister nimmer in het geding geweest.
Het is niet duidelijk, dat door de jongste
vredesorganisatie de infanterie en de cavale
rie ernstig zouden zijn aangetast.
Aan de samenstelling en de oefening van
het veldleger wordt uiteraard groote aan
dacht gewijd.
Bezuiniging.
Bii het beoordeelen van het op de be
grooting 1928 bezuinigde bedrag van
627.000 moet niet worden voorbijgezien,
dat de Iegeruitgaven, na aftrek van de
pensioenen en wachtgelden, van 1922 tot
1927 van bijna 65 millioen tot 45/4 milli-
oen, dus met bijna 20 millioen of met 30
pet. zijn teruggeloopen. Het spreekt dus
vanzelf, dat het thans zeer moeilijk wordt
verdere bezuinigingsobjecten te vinden,
vooral omdat, zooala terecht in het V. V.
wordt opgemerkt, zeer zuinig wordt huis
gehouden. Aan het verminderen van de
Oorlogsbegrooting, anders dan door ver
mindering van pensioenen en wachtgelden,
alsmede door de invoering van de aanhan
gig zijnde kapitulantenwet, zal dan ook,
wil men de bestaande weermacht, waar
van de Minister de sterkte als het toelaat
bare minimum beschouwt, niet schaden,
binnen afzienbaren tijd noodgedwongen een
einde moeten komen.
Het contingent.
De Minister is van meening, dat de al-
gemeene politieke toestanden in Europa
voorshands geen vermindering van de oor
logssterkte van ons leger toelaten; voor
het bereiken van die sterkte is het thans
vastgestelde contingent noodig, zoodat
vermindering daarvan voor het tegenwoor
dige niet in overweging kan worden geno
men.
In vergelijking met verschillende van de
ze Europeesche staten is het percentage
der bevolking ten onzent, dat jaarlijks tot
het vervullen van den dienstplicht wordt
geroepen, reeds zeer laag.
De bezoldiging.
De Minister deelt de meening van de
leden, da.t het thans niet het goede oogen-
blik is om de bezoldigingsregeling voor het
militair personeel der landmacht te gaan
bespreken. Indien wordt overgegaan tot
een herziening in het algemeen van de sa-
larieering der burgerlijke rijksambtenaren,
ligt het voor de hand. dat de voor de mi
litairen geldende regeling gelijktijdig in be
schouwing zal worden genomen.
Economische oorlogsvoorbereiding.
Ook hier te lande is de economische
verdedigingsvoorbereiding een vraagstuk,
dat dringend om oplossing vraagt. In groo
te trekken geldt die voorbereiding tweeër
lei groepen voorzieningen: I. die ten be
hoeve van de weermacht: II. die ten be
hoeve van de bevolking in haar geheel en
van het maatschappelijk leven.
Ad. I. Nader is onderzocht bii leger en
marine, wat in hoofdzaak noodig zou zijn
om gedurende een bepaalden tijd zich zelf
standig te kunnen handhaven en daarbij te
voorzien in de eerste levensbehoeften van
de bevolking. In aansluiting aan dit onder
zoek is. en zal worden nagegaan op welke
wijze en in welke mate bij mobilisatie oi
oorlog 't vereischte hier te lande zal kunnen
verkregen worden en welke maatregelen
noodig zullen ziin om dit te verzekeren of te
bevorderen. Onder meer ziin hiertoe in
1926 en '27 technisch onderlegde vcrlofs-
officieren in de gelegenheid gesteld, om
hun herhalingsoefeningen te volbrengen
aan de artillerie-inrichtingen. Hiervoor
werden in de eerste plaats gekozen die
genen, die een levenspositie bekleeden bii
groote particuliere bedrijven, welke in oor-
logstiid in aanmerking komen voor de ver
vaardiging van krijgsmatertaal. Aldus ont
stond de gelegenheid, reeds nu den grond
slag te leggen voor een nauwe samenwer
king tusschen Staatsbedriif en grootindu
strie. In dit opzicht kan de genomen proef
als volkomen geslaagd worden beschouwd.
Gestreefd wordt naar een oplossing,
waarbij naast de vorenbedoelde categorie
van reserveofficieren, uit jonge technische
klachten, na een eersten opleidingstijd aan
de artillerie-inrichtingen van ongeveer een
jaar, een staf volwaardig reservepersonee!
kan worden samengesteld.
Het ligt in het voornemen, in W 'n
deze richting een proef aan de artillerie
inrichtingen te doen nemen.
Voorts zal nader overleg moeten wor
den gepleegd omtrent de keuze van parti
culiere organisaties en personen ter ver
schaffing van voorlichting aan de militaire
autoriteiten inzake voorraden, in. en uit
voer, mogelijkheden bii landbouw, perso-
neele- en materieele hulpbronnen van de
nijverheid, vraagstukken van vervoer, land
en waterwegen e.d.
Ad II. Onder de maatregelen, ad I be
deeld zijn er, waarbij de belangen van dc
hevolkin* in haaf geheel en van bet maat
schappelijk leven ten nauwste betrokken
71 Aan de hand van de ervaring 1914-1918
zullen verschillende weUelltke en andere
on t werp-bepalingen moeten worden over-
wogen. Ook is het bijv. «er gewen,cl, een
wet' in het leven te roepen soortelijk als
hat entwerp-wet op den burgerhoen
di^ns'ölicnt. r_
De 'voovbereidind van een en ander
S^s'SenTscWeden döor Depart*.
P-
'OekiTeliik zou moeten blijken in hoe
verre deze werkwijze voor vredestijd vol
doet, c.q. wijziging zal moeten ondergaan,
terwijl mede later zal moeten worden over
wogen, hoe de organisatie voor oorlogstijd
zal moeten ziin.
Ombtrent een en ander is overleg ge
pleegd met de hoofden van de overige de
partementen.
De legering der troepen.
De minister meent, dat de legering der
troepen aan redelijke eischen voldoet en
hij kan in verband met de daaraan ver
bonden kosten geen vrijheid vinden om
voorstellen te doen lot belangrijke uitbrei
ding van de kaztrnegebóuwen.
De malversaties te Woerden.
De minister geeft een zeer uitvoerige uit
eenzetting van hetgeen is gebleken uit de
processtukken in het uit die malversatiën
voortgevloeide strafgeding en tevens een
uiteenzetting van de wijze, waarop de ad
ministratie plaats heeft. De minister teekent
daarbij aan, dat de sedert 1923 door de
opvolgende controleurs ingediende rappor
ten betreffende hun controle te Woerden
tot begin 1926 nimmer gewag hebben ge
maakt van eenige onregelmatigheid.
De Minister meent aan de hand van de
contrölemiddelen te mogen verklaren, dat
z.i, geen nieuwe maatregelen om tot een
beter inzich, tie komen noodig zijn.
Een onderhoud met den Minister van
Waterstaat.
Vertegenwoordigers van de Unie van
Chauffeurs aangesloten bij den Centr. Bond
van Transportarbeiders, den Ned. R.K.
Bond van Transportarbe'ders „St. Bonlfa-
cius", den Ned. Bond van particuliere
chauffeurs en den Ned. Bond van Chris
telijke fabrieks- en Transportarbeiders
hebben gisteren een onderhoud met den
Minister van Waterstaat inzake de samen
stelling van het Centraal Bureau voor de
afgifte van bewijsstukken voor de rijvaar-
d'gheid. De samenstelling van dit bureau
wordt gevormd door 3 verkeersvereenigin*
gen en een vakorganisatie van werkgevers.
Het werknemerselement viflt daarin geen
Vertegenwoordiging,
Het was den besturen gebleken, dat als
gevolg van deze samenstelling de chauf
feurs in genoemd bureau niet voldoende
vertrouwen hadden.
Daarom werd dan ook bij den minister
op een meer democratische samenstelling
aangedrongen, m.a.w. daarin opname ge
vraagd van eenige werknemers-vertegen
woordigers.
De minister erkende dat, waar thans
reeds een werkgeversorganisatie in dat
bureau opgenomen is, het niet anders dan
billhk geacht kan worden, dat ook aan de
werknemersorganisaties een gelijke verte
genwoordiging daarin werd toegekend,
Z.Exc. verklaarde zich dan ook bera'd het
bureau uit te noodigen daarin twee leden
werknemers op te nemen, terwijl hij de or-
gan:saties verzocht de namen der daarvoor
aan te wijzen vertegenwoordigers aan hem
op te geven.
Als gevolg daarvan hebben de besturen na
onderling overleg besloten, dat de Unie
van Chauffeurs en de Ned. R.K. Bond van
Transportarbeiders elk één lid voor meerge
noemd bureau zullen aanwijzen, terwijl de
Ned. bond van particuliere chauffeurs en
de Chr. Transportarbeidersbond zoo noo
dig elk voor een plaatsvervangend lid zul-
len zorg dragen.
Een suppletoire oorlogsbegroooting van
500.000 aangevraagd.
In verband met de zeer aanzienlijke gel
delijke offers, welke onder de destijds gel
dende omstandigheden van de schatkist
werden gevorderd, heeft de toenmalige mi
nister van oorlog ten aanzien van de tot
het reserve-personeel der landmacht be-
hoorende officieren, d:e nevens hun trak
tement reeds pens'oen genoteD, in het jaar
1916 bepaald, dat zij de aan hun rangge-
nooten van het leger toegekende mobilisa
tie-toelage en vergoeding wegens het ge
mis van levensmiddelen niet of n:et ten
volle zouden ontvangen, een en ander in
verband met het bedrag van hun pensioen
per dag berekend in verhouding t0t
die toelagen.
De inmiddels tot reserve-kapite-n bevor
derde reserve eerste-luitenant F Monk-
horst, heeft daarop den Staat gedagvaard
om uitbetaling van de naar zijn meening
niet rechtsgeldig ingehouden bedragen
In hoogste instant'e en ook_ thans door
den Hoogen Raad in de cassat.e-procedure
is genoemde kapitein in het gelqk ges e d,
zoodat aan alle verzoeken van dergelijke
personen, welke reeds ziin binnengekomen
en nog zullen worden ontvangen, zal moe
ten worden voldaan.
Ten einde aan die besi.ss ngj ui vo(ri7"^ e
kunnen geven, wordt 500 000 noodig ge
acht, welke som bij suppletoire begrooting
wordt aangevraagd.
Beooemd tot Commafldeur in orde van
Oranje-Nassau.
De dezer dagen uit Ned.-lndië te s
venhage aangekomen afgetreden vlootvoogd
in Ned.-lndië, vice-admiraal A. F. Gooszen,
heeft zich gisteren op het Departemen
van Marine gemeld bij den Minister van
Marine a.i. den heer Lambooy.
Bij die gelegenheid heeft de Minister
den vice-admiraal de mededeeling gdd.ian
van diens benoeming, bij Koninklijk beslui',
tot Commandeur in de orde van Oranje-
Nassau, het versiersel te dragen met de
zwaarden.
Het Gerechtshof te s Hertogenbosch ver
oo: deelde gisteren zekeren M. M. L Brau-
wens, dakdekker te Gelr.nienich, wegens
brandstichting te Vaals in den nacht van
23 tot 29 Juni 1927 waarbij levensgevaar
vcor vele personen en gev.aar voor boerde
rijen met vee en landbouwwerktuigen te
nnhten was, tot 8 jaar gevangenisstraf.
De advocaat-generaal had 10 jaar ge-
elscht.
iechtbanlc te Maastricht had ver
dachte veroordeeld tot 6 jaar gevangenis
straf.
Nog in deze zittingsperiode te verwachten.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op het Voorioopig Verslag der
Tweede Kamer inzake de Oorlogsbegroo
ting. Daarin deelt de minister van Oorlog
mede. dat hij zich voorstelt nog in deze zit
tingsperiode de indiening van een ontwerp
tot herziening van de Wet op het Militair
Onderwijs bii de Staten-Generaal te be
vorderen. De onderstelling, dat het in het
voornemen zcu liggen in den vervolge de
beroepsofficieren uit de verlofsofficieren te
recruteeren, is in zooverre minder juist, dal
de hief bedoelde wiize van aanvulling
slechts een van de drie middelen is, welke
voor die aanvulling zullen worden voorge
steld.
Zonder reeds thans op de behandeling
van dit wetsvoorstel vooruit te loopen,
stelt de Minister er prijs op tz verklaren,
dat naar zijn meening de wet de gelegen
heid moet openlaten de beroepsofficieren
deels langs een driejarigen cursus aan de
K. M. A. te betrekken uit jongelieden, die
hun studiën aan een H. B. S. met 5-iarigen
cursus of daarmede gelijk te stellen in
richting hebben voltooid, deels uit jonge
lieden die aan een der scholen voor ver
lofsofficieren tot vaandrig (kornet) zijn op
geleid en die alsdan met een 2-iarigen cur
sus aan de K. M. A. kunnen volstaan. Ech
ter zal daarbij als derde wijze van aanvul
ling binnen zekere grenzen, tevens de mo
gelijkheid moeten worden geopend, om,
jonge reserve-officieren, die daartoe ge
schikt worden geoordeeld, na een aanvul
lende opleiding alsnog naar het beroepska
der te dcön overgaan. De Minister ver
trouwt, dat door toenassing van deze drie
middelen de zekerheid bestaat, dat voor de
aanvulling van het officierskader op de
daartoe geschikte krachten de hand kan
worden gelegd.
Ingediend is een wetsontwerp tot toe
kenning van een renteloos voorschot uit
's Rijks schatkist, ten behoeve van den aan
leg en het in exploitatie brengen van een
tramweg van Hoofdplaat naar Breskens.
Naar de „N. R. Crt." meldt, is ter In
ternationale spoorwegconferentie met de
Duitsche rijksspoorwegmaatschappij over
eengekomen, dat met ingang van 1 Juni 1928
Pullman-treinen tusschen Nederland en
Zwitserland zullen rijden en wel in beide
richtingen één trein per dag, Het oponthoud
zal zooveel mogelijk worden bekort door
de douane- en pascontrole in den trein tus
schen Arnhem en Duisburg te doen geschie
den. De tijd van aankomst in Zwitserland
is Zoo gekozen, dat de reizigers te Bazel
aansluiting naar Luzern en Genève hebben.
De tegenwoordige D-treinen blijven behou
den. De dienst wordt dus uitgebreid met
de Puïlmantreinen.
De burgemeester van Amsterdam heeft
tegen morgen het Senioren-convent uit
den Raad bijeengeroepen om te beraadsla
gen over de door de raadsleden Weiss en
Solkesz wederzijds geuite beschuldigingen,
over de opdracht, aan de commissie van
onderzoek te verstrekken, en om te bepa
len, uit hoeveel personen die commissie
zal bestaan.
De zaakgelastigde van België te 's-Gra-
venhage, de heer Leon Nemry heeft giste
ren bij afwezigheid van den minister van
Buitenlandsche Zaken, aan jhr. mr. Snouck
Hurgronje, secretaris-generaal van dat De
partement, de deelneming der Belgische
regeering betuigd bij het overlijden van
Jhr. mr. van Vredenburch, H. M.'< gezant
te Brussel.
Bij de legatie te Brussel is een telegram
van deelneming gearrvieerd van H. M-
Koningin Wilhelmina.
De Delftsche machinefabriek „Reineveld
Heeft, naar de Directie aan de vertrou-
wensmannen uit het personeel mededeelde,
°P de laatste vergadering van commissa
rissen besloten, om uit de bedrijfswinst
van het afgeloopen jaar, dertienduizend
gulden voor de geëmployeerden uit deze
machinefabriek beschikbaar te stellen.
Dit bedrag komt voornamelijk het pen"
Sioen- en ziekenfonds ten goede, maar ook
zal hieruit, naar „Voorwaarts" meldt, met
Kerstmis een extra weekloon aan het per
soneel worden geschonken.
j j?eRik jeeds gemeld, is gisteren de door
K- Fabrieksarbeidersbond b,j den
schoen- en lederfabrikant De Wert te Hil-
varenbaek geproclameerde staking een feit
geworden,
Bij dit conflict ziin, naar de „Volkskr."
vXeT' P.ln\ 35 man betrokken.
R'rmas Kuijpers, Remmers en Van
Broek- Jacobs hebben hun mannelijk
personeel uitpesloten.
F ceze drie fabrieken werken gezamen-
'L f brifc' V5 ™»«nelijke arbeiders.
heb^n de meisjes als
met-georganiseerden tot de fabriek toêge-
;hr irfM V°,°lde v'er fabrieken samen
een veertigtal za! beleet<enen.
Dc firma Bressers «rps-
t i °p Wiö eveneent Pres
s,e was uitgeoefend om uit te sluiten,
heeft daaraan geen gevolg gegeven.
Lr heerscht onder stakers en uitgeslote-
nen een goede geest.
Gistermorgen werd een bijeenkomst van
stakers en Uitgestotenen i„ het Patronaat
belegd.
Naar de „Rolt.
Wat kapitein Smoolenaars verklaart.
Dezer dagen was het „Hbld." in de gele
genheid inzage te nemen van de buiten
gewone scheepsverklaring, door kapt. A. G.
Smoolenaars van de „Alhena" van de
Rotterdam.Zuid-Amerika-!ijn (directie Van
Nieveldt, Goudriaan en Co.) afgelegd voor
den Nederlandschen consul te Montevideo.
Deze Hollandsche zeeman, wiens dap
per optreden honderden passagiers
van het Italiaansche s.s. „Principessa Ma
falda" het leven gered heeft, heeft in dit
stuk op zoo sober mogelijke wijze gerele
veerd wat er is voorgevallen. Het stuk ver
schilt in zijn opstelling niets Van een ge
wone scheepsverklaring. Het is niet in
verhaaltrant gesteld en geeft slechts zoO
zakelijk moge ijk de voorvallen weer.
Op 25 October, des namiddags te 10 min.
voor vier liep de „Principessa Malalda" de
„Alhena" voo:bij. Te vijf voor vijf werd het
S. O. S.-sein van genoemd schip aan boord
van de „Alhena" opgevangen. Kapt. Smoo
lenaars liet onmiddeLijk de reddingsboo en
klaar maken. Te half zes was de „Alhena"
langszij van de „Principessa Mafalda", Er
werden onmiddellijk twee reddingsbooten
uitgezet, later nog gevolgd door een
derde. Verscheidene booten ven het Itali
aansche schip waren reeds omgeslagen. Alle
drenkelingen, die ronddreven, werden door
de boo en van de Alhena opgepikt en aan
boord gebracht. Daarna stoomde de „Alhe
na" op naar de „Principessa Mafalda", dia
inmiddels was afgedreven.
Kapt. Smoolenaars passeerde het Ita
liaansche schip op 40 meter voor de boeg
van het Italiaansche schip. Van deze nieuwe
ligplaats werd het reddingswerk voortgezet.
Nadat er nog een reis met twee reddings-
bcoten was volbracht, verdween de „Prin
cipessa Mafalda" in de diepte. De kapitein
heeft toen verder de zee laten afzoeken
naar drenkelingen. In overieg met zijn of
ficieren, die dienst deden in de reddings
booten, bes'oot hij later de reis te vervol
gen, daar er niets meer te vinden was en
er twin ig reddingsbooten, behoorende tot
vijf verschillende schepen, rondvoeren. On
geveer driehonderd m-enschen waren gered
door de booten van het Nederlandsche
schip. Twee honderd anderen waren in
booten van het zinkende schip of zwem
mende aan boord gekomen.
Na scheepsraad gehouden te hebben en
overleg gepleegd te hebben met de ge
redde officieren van het Ila'iaansche schip,
bes'oot de kapitein nog een uur lang
rond te kruisen. Bij telling bleken er 536
personen gered te zijn. Een zieke vrouw,
die in bewusteloozen toestand aan boord
gekomen was, stierf. Des mo-gen heeft de
kapitein alle geredden van brood laten
voorzien. E- was 's nachts brood gereed ge
maakt en verder was de voo-raad aange
voerd met reserve hard brood en brood uit
de booten. De schipbreukelingen zijn twee
keer per dag van eten voorzien. Op 1 No
vember ankerde de „Alhena" op de reede
van Montevideo.
Rott." verneemt, za) de heer
H. Colijn, die Donderdagavond ujt Rotter
dam naar Genève meet vertrekken, daarna
nog in verband met zijn Volkenbondswerk-
zaamheden conferenties houden of bijwonen
te Parijs, Londen en Brussel. Daarna zal
de heer Colijn reeds 6 Jan. a.s. naar Ne-
derlandsch-Indië vertrekken voor een lang
durig bezoek aan onze Koloniën.
Al zoo dikwijls had ik gedacht: wat heb
ben onze -Kaja-kaja-kinderen toch weinig
spelen! Na schooltijd schieten ze wel 'ns
hagedisjes met hun fijn-gepunte pijltjes. Men
ziet ze aan zee bij vloed, ook de vischjes
Wel 'ns trakteeren als ze zin hebben onder
het schot van die pijltjes te komen.
De meisjes vermaken zich weer op hëar
manier, door n.l. met haar zwarte pollekes
de aangespoelde klei te kneden. Soms ziet
men ze op een of ander schaduwrijk plekje,
waar ze bezig zijn met een of ander vlecht
werk; of ze helpen moeder bij 't sago
kloppen.
We hadden samen al eens gepiekerd,
welke Hollandsche spelen hier 't best in den
smaak zouden vallen....
Op zekeren dag zei de Pastoor: „Broeder,
ik zal eens een paat kleine ballen in Holland
yragén, dan zullen we eens zien °I we de
jongens kunnen leeren.... voetballen."
De eerstvolgende boot ging er een brief
naar Holland. Na 4 maanden kwamen een
paar ballen in ons bezit. Ze waren als een
flinke kaatsbal, waar de Hollandsche jeugd
zich mee vermaakt. Juist wat voor onze kin
deren! De goede gevers van die ballen
moeten 'ns hooren, wat ze er mee bereikt
hebben.
Verschillende onzer grootere jongens had
den al eenig begrip, hoe het voetbalspel in
elkaar zit; als ze met ons naar Okaba gingen
en de gewapende Politie was daar aan t
oefenen, dan gaven ze hun oogen goed den
kost.
Maar kom, dachten we, als wc eens een
handje hielpen
Twee doelen werden gemaakt, die beston
den uit vier gaba-gaba stokken. Op iede-
ren stok zette ik een vlaggetje, dat weldra
wapperde, dat het een lust was. 't Leek wel
een wedstrijd van het Nederlandsche elltal
tegen België
Ze waren met volk genoeg, misschien wel
met een kleine 40 man. Alles wat beenen
had wilde meetrappen; tot zelfs getrouwde
mannen met een spruit op den arm deden
mee
Ze werden verdeeld in twee partijen, en
welken kant het in moest, hadden ze gauw
begrepen.
Het ging er nogal heftig toe; van beenen
stuk trappen was geen sprake ook geen ge
vaar voor Vooruit maar jongens! als jullie
maar plezier hebt, onschuldig vermaak voor
'°^a enkele minuten spelens, kon de keeper
een keihard" schot met armen noch beenen
houden: 1-0. Na dit punt werd het doel
versterkt; waarom ook één verdediger
Ze waren toch met zooveel volk!Met
z'n vieren gingen ze op een rijtje naast
elkaar in de goal zitlen en daar deze een
breedte had van l/'s M waren alle gaatjes
gestopt: er kon geen bal meer door.
Nu, 't was goed gezien, want veel punten
werden er niet meer gemaakt; de ballen die
over hun kroeskoppen gingen, telden ge
woonweg niet. Ze moesten blijven zitten,
vast tegen elkaar geplakt
Wat hadden ze schik in dat sP«R F>en bal
met de hand opvangen en hem vóór het doel
brengen en hem er dan probeeren in te trap
pen, was óók al geoorloofd. Waarom zou dat
ook' niet mogen?
(Annalen v. Tilburg.)
Wanneer in een stormachtigen nacfit op
de golflengten, die voor het scheepsverkeer
zijn gereserveerd (400600 Meter) het on
heilssignaal S.O.S. door den ether dringt,
beteekent het, dat op een of ander in nood
verkeerend schip in de kleine marconisten-
cabine een jonge kerel zit, die rustig in
zonder ophouden zijn roep om hulp weg-
tikt, terwijl op dek alles in het werk wordt
gesteld om het veege lijf te redden. De kapi
tein staat op de brug, blijft er het laatst
dikwijls totdat de golven hem er af staan en
hij den dood vindt in het water de mar
conist zit voor zijn toestel en seint....
S.O.S., gevolgd door de positie-opgave van
het schip. Als de machines blijven werken,
totdat het schip zinkt, seint de maronist zijn
afgebeten drie punten, drie strepen, drie
punten dóór, tot het water hem in zijn
cabine opsluit en hij' een verschrikkelijken
dood sterft.
Het aantal marconisten, dat op deze ma
nier „op het veld van eer, in het harrenas
sterft, is zeer groot.
Hieraan dachten wij, aldus de „Standaard,
toen wij de geschiedenis lazen van de „Dal
las Spirit," het vliegtuig van captain Erwin,
dat ten onderging bij het zoeken naar de
overblijfselen van de deelnemers aan de
Honoloeloe-wed vlucht.
De „Dallas Spirit" was voorzien van een
radiozendinstallatie door de Amerikaasche
amateurs Ralph Heintz en Fred Roebuck
De installatie werkte op een golflengte van
33.1 Meter met een energie van 50 Watt.
Dezelfde zender had reeds dienst gedaan in
een vliegtuig, de Pabco, tijdens een tocht in
het Poolgebied. De zender kreeg als roep
letters K. G. G'. A.
In enkele dagen er was haast bij dc
vlucht werkte het toestel en toen de
„Dallas Spirit" boven het water van de
Golden Gate vloog op weg naar Honoloeloe,
was men er zeker van, dat gedurende den
geheelen toch verbinding met Amerika zuo
bestaan. Een aantal amateurs langs de kust
bettok de wacht, luisterend naar de berich
ten, die de marconist Eichwaldt voortdu
rend zond. Van uur tot uur bleef men op
de hoogte van de vorderingen van het vlieg
tuig de verslaggevers van de bladen had
den bij de ontvangende amateurs hun ten
ten opgeslagen.
De geschiedenis van de „Dallas Spirit" is
nu een ding van het verleden, maar de ama
teurs, die de signalen hoorden tot aan het
laatste S.O.S., zullen het tragische drama
van dien avond nooit vergeten
De signalen van K.G.G.A. waren zeer
sterk en hoe verder het vliegtuig zich over
de Stille Zuidzee verwijderde; des te ster
ker werden de teekens. Urenlang klonken
de kalme seinteekens door allerlei nieuws
over den tocht, onderbroken door de humo
ristische opmerkingen van EicViwaldt, den
marconist.
Een half uur voor den val echter werd de
toon van den zender onregelmatig, nu eens
laag, dan weer snerpend schel en die toon
vertelde aldus een verhaal van ruw weer en
sterk wisselende snelheid. Dengenen, die de
betcekenis van die toonwisselingen begre
pen, werd het angstig te moede. Die ang
stige stemming werd slechts gedeeltelijk
verlicht door de geestige en onverschillige
opmerkingen van Eichwaldt.
O'ra 9 uur kwam het eerste S.O.S. De
luisteraars verstarden aan hun toestel zij
wisten, dat er weinig aan te redden zou zijn.
Er waren geen schepen in de buurt, waar
zich het vliegtuig bevond.
De signalen hielden e.ven op, maar spoedig
daarop seinde Eichwaldt kort en bondig het
bevel: „Houdt het vast!" doelende op het
S.O.S.-bericht. Hij meldde verder, dat het
vliegtuig in een wervelwind was geraakt,
maar er goed doorheen gekomen was.
Nauwelijks echter was dit nieuws ontvan
gen of Eichwaldt seinde:
S. O. S„ second spin coming S. O. S. (een
tweede wervelstorm komt aan.)
De teekens kwamen helder en dudelijk
aan, geseind op dezelfde rustige manier als
gedurende de geheele vlucht was geseind.
Eichwaldt bleeft tot het einde op zijn post
en zond kalm door tot de machine het water
trof. De toon van de teekens vloog van
schel tot heel laag, bijna onhoorbaar, totdat
zij sputterend midden in het tweede S.O.S.
uitdoofden, toen de antenne het water be
reikte. De „Dallas Spirit" met haar koenen
bestuurder en haar moedigen marconist was
vergaan.
Tc Rotterdam heeft zich na^r An „Tel."
verneemt, ten huize van den 53-jarigen
caféhouder A. J. S. een huiselijk drama af
gespeeld. De 29-jarige zoon A. J. S. Jr.
was sedert geruimen tiid werkloos en
leefde op kosten van zijn ouders. Deson
danks wilde de zoon steeds den baas spelen
en hierdoor was een eenigszins gespannen
verhouding ontstaan. Zaterdag ontstond op
nieuw twist, waarbij de vader zich zoo drif
tig maakte, dat hij uit ziin kleinmodel auto
matisch pistool twee schoten op zijn zoon
loste. Een der schoten trof dezen aan de
Imkerzijde van den hals. De zoon trok
daarop eveneens zijn pistool en richtte deze
op zijn vader. De jongen trek af, doch het
wapen ketste Later bleek, dat de patroon-
kamer uit de pistool verwijderd was. Buren
hadden inmiddels de politie gewaarschuwd.
De vader werd aangehouden en naar het
bureau Meermansstraat in bewaring gesteld
De zoon werd in het ziekenhu's Coolsingel
verbonden, waarna hij naar huis terug ken
keeren.
Het winkelhuis van het perceel Utrechte
sche straat 67 te Amsterdam heeft gister
avond een z.g. kleine brand gewoed, waar
van de brandweer veel ongemak heeft ge
had. Het vuur was ontstaan door tot dus
verre onbekende oerzaak in den kelder
onder de galanterie-winkel „IntrexIn
dezen kelder lagen groote hoeveelheden
emballage, waarbij kisten en veel zeegras
opgestapeld. Vooral het zeegras verwekte
een verstikkenden rook, welke uit 't kel
derraam opsteeg en de Utrechtsche straat
als het ware zwaar bewclkte. De brandweer
die slechts met twee motorspuiten was uit
gerukt vatte onder leiding van brandmees
ter Jansen het vuur aan.
De brandwachts, met rookmaskers ge
wapend, begaven zich naar dzn brandenden
kelder; enkele minuten later werden de
mannen bewusteloos uitgedragen.
De Geneeskundige Dienst werd inmiddels
gerequireerd; intusschen werd door perso
neel van de brandweer en door de politie
agenten op twee brandwachts kunstmatige
ademhaling toegepast. Men slaagde erin het
bewustzijn van de mannen te doen terug-
keeren. Met behulp van een zuurstof-appa
raat werd ook de derde brandwacht door
broeders van den Geneeskundigen Dienst
weer bijgebracht.
De drie cnwel geworden brandwachts
t.w. W. van Leeuwen, Van der Voorden en
Mindorp werden, nadat Dr. Goudriaan. van
den Geneeskundigen Dienst hen had behan
deld, per auto naar bun resp. woningen
vervoerd.
De commandant van de brandweer, de
heer G. Gordijn, de hoofdbrandmeester, de
heer Brunet de Rochebrune kwamen, teen
zij van de ongevallen in kennis waren ge
steld ter plaatse om van hun belangstelling
te doen blijken.
De kelder met de opgeslagen goederen
was grootendeels verbrand doch de galan
terie-zaak, welke gedreven wordt door
twee jonge menschen, wier namen ncch bij
de politie, noch bij de buren bekend was,
ondervond ernstige waterschade.
Het behoeft geen betoog, dat de belang
stelling va» de zijde van het pubiek zeer
groot was. Door een vrij groote politie
macht werd tie menigte op een afstand
gehouden.
1 -■/'
De ongerustheid omtrent het lot van den
logger Sch. 421 neemt met den dag toe en
thans vreest men het ergste.
De reeder van het schip, de heer Jac.
den Duik, heeft verklaarci, weinig hoop
meer te hebben op het behoud van den
logger.
De geheele afgeloopen week is hij bezig
geweest inl'chtingen in te winnen waar hij
maar kon vermoeden, dat men ie'.s kon af
weten van het verdwenen vaartuig.
Nadat de „Schev 421" een korte reis
van veertien dagen had gemaakt, is hij op
Dinsdag 18 October vertrokken; waarheen,
is niet met zekerheid .e zeggen, aangezien
de sch'ppers in de meesle gevallen vrij
blijven het vischwater te bepalen. De ree-
der vermoedt, dat het schip geweest zal
zijn op de Oostpunt van Doggersbank, toen
op 23 October een Westerstorm opstak.
De heer Den Duik heeft zich in verbin
ding gesteld met den schipper van den Kat-
wijkschsn logger „K. W. 144". De schipper
verklaarde, dat de logger, dien hij had zien
verdwijnen, zwart was. Dit klopte net,
want alle schepen van Jac. den Duik heb
ben een witte verschansing. In verband
hiermede, tracht de reeder thans uit Kat
wijk nadere gegevens te verkrijgen.
Wel'swaar werd de hoon op behoud ver
levendigd, toen schipper Grootveld van de
„Sch. 1S9", die j.l. Vrijdag in Scheveningen
b'nnen kwam, rapporteerde, dat hij den
vermisten logger waarschijnlijk gezien bad
onder de Engelsche kust. Dezelfde schip
per heelt thans echter verklaard, dat hij
zich vergist heeft. Het door hem bedoelde
schip is zeer waarschijnlijk geweest de
„Sch. 254" w'er tuigage geheel overeen
komt met die van de „Sch. 421".
De twee politiekruisers, die nu reeds ge
durende tien dagen de wateren afzoeken,
hebben geen enkel teeken van de „Sch.
421" vernomen. In Schever.ingen is ook
binnengekomen de „VI. 81". De schipper
daarvan heeft in de buurt van Terschell'ng
zien drijven witte nollen (breels), waarop
het nummer S. 421. Deze zijn dus zeker van
den vermisten logger afkomstig. Ook vond
dezelfde schipper in die buurt een omge
keerde roeiboot drijven, waarvan de bo
dem rood geschilderd was. Door de hooge
zee kon de bemanning het nummer van de
boot n'et opnemen, doch bet is vrijwel ze
ker, dat ook deze boot afkomstig is ven
de „Sch. 421". Deze laatste waarnemingen
bewijzen wel niet het ver"aan van den log
ger, maar geven toch wel sterke aanwij
zingen.
In visscherijkringen ziet men zich no ge
noodzaakt, den logger als verloren te be
schouwen.
Twee gevallen van nekkramp hebben zich
te Hallum voorgedaan. Een der patiënten
is naar het ziekenhuis te Leeuwarden
overgebracht.
Te
In verband met dan inbraak te Nieuw-
Helvoet in den goudsmidswinkel, zijn te
Rotterdam twee verdachten gearresteerd.
Rotterdam waren gisteren eenige
werklieden bezig in een werkplaats van den
Rotterdamschen Llcyd aan de Schiekcide
O.Z. met bet schoonmaken van een ijs
machine. Daartoe werd op een buis van
deze machine een zuurstofapparaat gekop
peld. Toen men de zuurstof toeliet, bleek
de spanning te groot, zoodat de machine
vriiwel geheel uit elkaar sprong.
De 47-jarige S. Bakker wonende op het
Boschpolderplein bekwam vrij ernstige
wonden aan hoofd en linkerbeen, zoodat
overbrenging n#ar het ziekenhuis aan den
Coolsingel noodzakelijk werd geacht.
De overige gewonden konden ter plaatse
verbonden worden. Zij zijn de 53-jarige
H. F. A. v. L. wonende in de Zaagmolen
straat, die een hoofdwonde bekwam, de
27-jarige leerling-machinist T. L. wonende
in de Aleidisstraat die aan zijn rechterzij
werd getroffen, de 28-jarige bankwerker
A. J. L. uit Leiden die een hoofdwonde be
kwam, de 40-jarige J. v- L. wonende in de
Justus v. Effenstraat, die aan rechterarm
en gezicht werd verwond en de 26-jarige
werkman L. M. uit Schiedam die aan zijn
rechterzij werd getroffen.
Een onderzoek naar cventuc/.le schuld
wordt ingesteld.
Te Rotterdam ontplofte in den nacht van
Zaterdag op Zondag ongeveer half drie door
tot nu toe onbekende oorzaak een 12-tal
vuurpijlen, welke geborgen waren in een
kist, die zich bevond in de kaartenkamer
van het in de Waalhaven liggende Italiaan
sche s.s. „Arcangelo" Ten gevolge van de
ontploffing ontstond naar de „Tel." meldt,
brand en weldra stond de kaartenkamer in
lichte laaie. Deze en een gedeelte van de
kapiteinskajuit werd door de vlammen ver
nield. Met een straal op de stoomleiding
van het schip is de brand gebluscht. De
drijvende stoomspuit „Havendienst II" be
hoefde geen dienst te doen.
Te Leiden heeft gisteren morgen op den
Rijnsburgerweg te Leiden, ter plaatse waar
de electnsche tram van de H.T.M., "aar
Den Haag de baan van de N.ZH.T.M. ver
laat, tengevolge van een defect aan de w*?~
selschaats in de bovenleiding, waardoor de
wissel niet behoorlijk werkte, juist oi)
passeeren van den wissel een botsing p a
gehad tusschen twee electrische rams
de N Z.H.T.M. van Neordwijk naar Leiden
en van Leiden naar Katwijk.
Van een der rijtuigen van
werd de zijwand cpengesc ïcu -
dere tram werd de motorwagen ontzet. De
dienst ondervond belangrijke vertraging. De
passagiers kwamen met den schrik vrip
