Onze afdeeling Heeren fijnpsd is toch heter
ieuwe Haarlemsche Courant
Srljklnrichting KLEVERPARK
Santpoorterstr. 41 - Tel. 10131
VRAGENBUS.
AAN ONZE LEZERS
R. K. F.
R. K. S. V. „Beverwijk".
Voetbal in Beverwijk.
R.K. Sportpark voor Haarlem.
E. D. O.—R. C. H.
HOCKEY.
De wedstrijden van Zondag.
DAMMEN.
GEMENGD NIEUWS.
De condoleanties uit Epsom.
INGEZONDEN.
ATHLETIEK.
R.K. Athl. Club „Excelsior".
UIT DEN OMTREK.
BEVERWIJK.
HILLEGOM.
VELSEN.
Biggen in de sloot.
Overtreding Motor- en
Rijwielwet.
LAATSTE NIEUWS.
Het Poolsch-Litausch geschil.
De pauselijke vertegen
woordiging op het Euch.
Congres te Sydney.
MARKTNIEUWS.
Spoort al Uw kennissen aan
hun vraag- en aanbod-adver
tenties te plaatsen in onze eigen
CORNELIUS MUSIUS.
n.
den prins.
H.B.C.Beverwijk.
Beverwijk IIIA.R.C. I
Dus eindelijk eens Beverwijk en H.B.C.
regen elkaar 1
Het geweldige, roemruchte dat
ingeslagen kampioene werd is het niet meer,
maar toch blijft H.B.C. een gevreesd tegen
stander, waaraan de nieuwelingen de handen
vol zullen hebben. De roodbroeken zijn nog
al eens gewend de kat uit den boom te kijken,
maar Zondag zal dat niet gaan. Er moet van
de eerste minuut af gewerkt worden, en
hard 1 Kan „Beverwijk" winnen? vragen
er al veel, en wij antwoorden zeker heeft
.Beverwijk" de beste kans, maar dan moet
de voorhoede ook meer geluk hebben dan
Zondag. Als de wedstrijd zóó mooi wordt
als die tegen het sympathieke Excelsior, dan
raden we ieder aan gaat er heen Goed
,spel en sportieve spelers maken reclame voor
onze sport.
Beverwijk II zal er A.R.C. deze maal
onder houden en zoo de beruchte plaats
aan een ander overlaten
De Roomsche voetbalsport in Beverwijk
bloeit nu als nooitOndanks de meer dan
treurige medewerking van de Katholieke
Beverwij kers, die „Beverwijk" en „Dem"
voorbijgaan en de neutrale sport steunen,
ondanks de vele ouders, die hunne zoons
neutraal laten spelen (lezen ze nooit de ar
tikelen van Pater Esser?) is hier een ver-
eeniging zooals vele grootere plaatsen niet
hebben. Het pas gepromoveerde „Bever
wijk" I is een der sterkste elftallen van de
Overgangers en bezet met goede cijfers
de leidende plaats in de Overgang C.
De vereeniging telt op 't oogenblik 4
elftallen een een junioren elftal.
Vervolgens een snel opkomende ver
eeniging der St. Jozefsgezellen „Dem", dat
twee elftallen heeft en een juniorenelftal.
Gaan we van deze twee vereenigingen eens
de verrichtingen na, dan zien we hoe Bever
wijk trotsch behoorde te zijn op zijn voet
ballers.
Beverwijk I won 3 van de vier gespeelde,
wedstrijden G.D.A, en Excelsior werden
in Beverwijk met 63 en 50 verslagen
in den Haag Graaf Willem met 50, ter
wijl in Delft met 21 van D.H.L. werd
verloren.
Dem I promoveerde het vorig jaar naar
de le klas D.H.V.B. en bezet wederom de
bovenste plaats vijf wedstrijden werden
gespeeld, waarvan 1 werd verloren en een
gelij k werd gespeeld. De reserves van Bever
wijk volgen hun plaatsgenooten op den
voet, zooals blijkt uit dezen stand
D. E. M. 5 3 1 1 19—6 7 1.49
Beverw. II 8 5 1 2 26—7 11 1.37
Tweede Kerstdag zullen deze ploegen
elkaar op het Beverwijkterrein ontmoeten
O vet de lagere elftallen een volgende
maal. Tevens hopen we dan Ado en Vitesse
eens te behandelen nü wachten we nog op
Junioren 1 In Heemskerk, Uitgeest, Cas-
tricum en Limmen kunnen toch ook junioren-
elftallen komen Vooruit leiders In Bever
wijk kan het, bij U dus ook I
Molenwerfslaan te Heemstede.
Secret. H. J. van Tol Jr., Joh. de Breukstr.,
Haarlem.
Programma voor 11 Decembers
le terr. R- K, V. Z. ISantpoort I, 2 uur,
scheidsr. G. Tillemans.
le lerr. R. K. V. Z. IllT. Y. B. B. V,
12!v uur
2e terr. Geel Wit IILisse III, 2 uur,
scheidsr. G. L. Pijnacker.
2e terr. Geel Wit III-H. B. C. V, 1254 u.
3e terr. T. Z. B. ID. S. S. I, 2 uur,
scheidsr. P. v. d. Lans.
3e terr. T. Z. B. Ill—V. V. F. II, 1254 uur.
Begint allen s. v. p. op tijd.
Voor den wedstrijd tusschen E. D. O. en
R. C. H., die a.s. Zondag op het E. D. O.-
terrein zal worden gespeeld, zal R. C. H.
met het volgende elftal uitkomen:
Radsma,
Kuit, Prevost,
Geutskens, Nieuwenhuis, N. N.,
Hanse, van Dam, Verkerk, de Koning, Spoor.
R. C. H. II speelt Zondagmorgen om half
elf op het R. C. H.-terrein voor de compe
titie tegen E. D. O. II. Waar de Racing-
reserves nog een behoorlijke kans hebben
op het kampioenschap en ook het E .D. 0.-
elftal van goede hoedanigheid is, kan het
in de morgenuren aan den Middenweg al
een aardige ontmoeting worden.
Voor de Haarlemsche hockeyclubs zijn
voor Zondag deze wedstrijden vastgesteld:
le klasse.
M. H. C.Haagsch Lyceum.
GooiBloemendaal.
2e klasse.
Bloemendaal ITH. O. C. III.
3e klasse.
KievitenH. B. S.
Voor den wedstrijd M. H. C.Haagsch
Lyceum kunnen wij gerust een Haarlemsche
zege voorspellen. De verrichtingen van het
Haagsch Lyceum in de eerste klasse heb
ben bij lange na niet aan de hooggestelde
verwachtingen voldaan. De wijze, waarop
de Haagsche Lyceïsten het vorig seizoen
kampioen der tweede klasse werden en de
Tresling-beker wonnen, was zoo afdoende,
dat met reden mocht worden verwacht, dat
zij ook in de eerste klasse nog vrij behoor
lijk van zich zouden afbijten, maar eilacie, uit
vier wedstrijden slechts twee puntenl Geen
overdonderend resultaat! Maar toch zal M.
H- C. voorzichtig moeten zijn; de Hagenaars
zijn uiterst snel en hun vlugge aanvallen zijn
vaak even zooveel gevaarlijke oogenblik-
ken. Bij het soms zeer ver opdringen der
Musschen-backs kon dat wel eens in dezen
wedstrijd gevaarlijk blijken. Maar als de
thuisclub zich daartegen wapent, verwach
ten wij een 20 of 30 overwinning voor
v- d. Poll c.s.
Bloemendaal gaat een lastigen wedstrijd
tegemoet.
Beide partijen loopen qua kwaliteit
niet veel uiteen, maar beide partijen schie
ten wel eens en dan natuurlijk op het meest
onverwachte oogenblik, uit de slof. Waar
het Gooi morgen thuis speelt, zal zij de kans
op beide punten, niet ongebruikt willen
laten .Bloemendaal denkt er „idem-ook-zoo"
over. Een gelijk spel of een kleine overwin
ning van een van beide zal wel het resul
taat zijn.
Bloemendaal II mag in staat worden ge
acht op eigen terrein de baas te kunnen
blijven over H. O. C. III.
In de derde klasse zal H. B. S. haar nog
ongeschonden positie opnieuw weten te
handhaven.
De prijzen zullen bij voldoende deelname
bestaan uit medailles en diploma's. Het in
schrijfgeld bedraagt 0.30 per persoon en
de sluitingsdatum is 18 Dec. 1927. Dus zij
die hiervoor in aanmerking wenschen te
komen, doen nog eens hun uiterste best,
en geven hun naam, plus het verlangde
geld zco spoedig mogelijk aan mij op. Ver
der zij nog medegedeeld dat onze voorzitter
7ondag j.l. onze ex-leider den heer R.
Wulfhorst het door hem verlangde cadeau
heeft overhandigd en deze heeft verzocht
alle A.C.C.'ers hier voor hartelijk te moeten
bedanken.
DE WEDSTRIJD OM DEN
MEESTERTITEL.
Door het Bestuur van den Nederlandschen
Dambond zijn de volgende spelers tot den
wedstrijd om den meestertitel toegelaten:
Groep A. W. Rustenburg, O. B. J. v. d.
Sleen, H. Kortlever en J. Kwieser, allen te
Amsterdam; P. G. van Engelen te Haarlem;
K, Stolp te Zaandam, alsmede de Kampioen
van Gelderland, waarvan de naam nog niet
bekend is, omdat de wedstrijd om het Kam
pioenschap van Gelderland nog niet geheel
is beëindigd.
Groep B. A. Jacobs, kampioen van Den
Haag, J. F. Kuyer, G. Bijlsma en J. Bijl, allen
te Den Haag; P. Idserda en J. F. de Haan,
beiden te Rotterdam en G. Brugerhof te
's-Hertogenbosch.
De 3 hoogstaankomenden van eiken groep
komen in den eindstrijd om den titel uit.
45.07. Is dat juist? Ik woon in Haarlem
Antw.: Ja, dat is juist. Meent u echter
grond te hebben om te veronderstellen, dat
u te hoog bent aangeslagen, reclameer dan
tegen uw aanslag. Gij kunt er niet slechter
van worden.
[Voor den fnhcrad van deze rubriek stelt
ie Redactie zich niet verantwoordelijk.)
DISTRICT DRENTSCHE VENEN VAN
HET WIT-ÓELE KRUIS.
Giften over de maand November.
Door bemiddeling van Z.Ew. heer
Sm., Nijmegen
255.80
Ned. R. K. Bond van Ziekenver
pleegsters, afd. Utrecht
50.—
Dr. L en Dr. I., 's-Bosch,
10.—
G. J. F. W., Scheveningen,
2.—
N. G., Leiden,
1.—
Dr. H. J. K., Utrecht,
M
2,50
J. Th. W., Baarn,
(1
2.50
B. H. C. H., 's-Hage,
10.—
J. Th. en R., Rijswijk,
2.—
Dr. F. C., Amsterdam,
1.50
Opgericht 17 Juni 1920.
Aangesloten b. d. D.H.A.K.
Secretariaat Kleine Houtstraat 117 rood.
Zooals reeds al eerder is medegedeeld,
zal de R.K.S.V. „Wilskracht" te Amsterdam
op 2en Kerstdag een veldloop organïseeren,
over een afstand van c.a. 4 K.M. Het par
cours loopt over een 4 tal slooten en enke
le andere hindernissen. De deelname is
open voor alle leden van den D.H.A.K., be
nevens alle R K. georganiseerdsn voetbal
lers, turners etc. Start en finish geschieden
in de pauze van den voetbalwedstrijd van
het eerste voetbal-elftal van „Wilskracht"
te spelen competitie-wedstrijd.
Hartelijk dank aan alle milde gevers.
Moge de maand December niet achterstaan
bij haar voorgangster, liefst haar overtref
fen.
Gironummer 128564.
District Drentsche Venen van het Wit-
Gele Kruis. Postwissels aan K. J. J-
Rensen, Klazienaveen.
Vr.: Kunt u mij ook zeggen, of deze aan
slag der forensenbelasting voor het jaar
19271928 juist is? Ik woon in Haarlem en.
werk in Amsterdam, ben ongehuwd. Ik heb
een zuiver inkomen van 1440. Aftrek voor
noodzakelijk levensonderhoud 700. Be
drag der te betalen be'asting 24.—.
Antw.: Die aanslag is juist.
Vr.: Waar is nu het kantoor van het
voormalig waarborgfonds van de Prcmie-
leening der vereeniging „Rotterdamsche
Schouwburg" gevestigd?
If. Is no. 95 van serie 1966 al uitgeloot?
Antw. I.i Ons niet bekend, maar wendt u
om gewenschte inlichtingen tot een effec
tenhandelaar.
II. Nog niet uitgeloot
Vr.: Ik ben gehuwd, maar heb geen kinde
ren en ben aangeslagen in de inkomsten
belasting over het jaar 19271928 naar een
inkomen van 1486, voor een bedrag van
Arrestatie van een berucht oplichter.
Te Baarn vervoegde zich bij de familie B-,
een Engelschman, om namens een broeder
uit Epsom (Engeland) de condoleantie over
te brengen in verband met een sterfgeval in
de familie. Deze Engelschman had met het
zelfde doel reeds een bezoek afgelegd bij
een zuster te Amsterdam, en daar 25 te
leen ontvangen, omdat hij naar zijn zeggen
alleen maar in het bezit was van groot Eh-
gelsch geld. De familie B-, die van de komst
van den Engelschman verwittigd was, vond
het bezoek eenigszins vreemd en waarschuw
de den commissaris van politie, die zich in
het huis verdekt opstelde. Op het aangege
ven uur verscheen de Engelschman inder
daad. Daar de commissaris echter geen ter
men aanwezig achtte om den man aan te
houden, besloot hij den vreemdeling met een
rechercheur naar Amsterdam te volgen. In
denzelfden trein en in denzelfden coupé
reisde het drietal daarop welgemoed naar de
hoofdstad. Zelfs ging men tezamen de stad
in en onze Engelschman had niet het minste
kwade vermoeden.
Toen deze echter op een gegeven oogen
blik een huis wilde binnengaan, besloot de
commissaris, de heer Van den Burgt, tot ar
restatie over te gaan, hetgeen niet zonder
handtastelijkheden geschiedde.
Na zijn overbrenging naar het nabijzijnde
politiebureau bleek, dat de Amsterdamsche
politie van oordeel was, dat men hier met
een berucht oplichter te doen had, wiens op
sporing reeds was verzocht, o.a. door de po
litie te Amsterdam, Rotterdam, Haarlem en
Maarssen. De Engelschman werd dan ook
achter slot en grendel gezet.
Naar de „Tel." verneemt, is de bewuste
persoon zeeman van beroep. Hij is 57 jaar
oud en maakt zich reeds sinds eenige jaren
aan oplichterijen schuldig. Meestal maakte
hij gebruik van advertenties om bij de bloed
verwanten van een overledene aan te klop
pen en z.g. de laatste groeten over te bren
gen. Meestal was men hem dankbaar en er
zijn families geweest, die hem te logeeren
vroegen en met hem uitgingen. Talloos zijn
de keeren, dat hij geld heeft weten los te
krijgen. Op zekeren dag werd hij te Amster
dam gesnapt. De rechtbank veroordeelde
hem tot negen maanden gevangenisstraf. Na
deze te hebben uitgezeten, vatte hii zijn
oude praktijken weer op. De politie te Baarn
was evenals andere korpsen voor hem ge
waarschuwd.
Feestelijke bijeenkomst. Dinsdag a.s.,
des avonds om 8 uur zal in het K.S.A.-ge-
bouw een feestelijke bijeenkomst worden
gehouden, voor de leden van de Maria-
vereeniging en het Kruisverbond. Het pro
gramma vermeldt verschillende attracties,
waaronder een verloting. Ieder lid kan een
niet-lid intreduceeren.
R.K. gymnastielclub S.S.S. Meisjes-
afdeeling. De leden, die zich opgegeven
hebben en zich nog willen opgeven, komen
a.s. Woensdag 14 Dec. in de zaal v. d. lagere
school, Romerkerkweg. Voor de meirjes van
12 jaar en ouder, om 3 uur, voor die van 812
jaar om 2% uur.
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente houdt een openbare vergadering op
Vrijdag 16 December 1927, namiddags kwart
voor 2 uur.
Te behandelen onderwerpen 1. Vast
stelling notulen der vorige vergadering
2. Ingekomen stukken Deze behelzen
dankbetuiging vereeniging „Moederschaps-
zorg" te Heerlen voor de verleende steun
en Kon. Besluiten 3. Benoeming plaats
vervangend Gemeente-Ontvanger. B. enW.
hebben de volgende voordracht gemaakt
1. H. J. Lijcklarra. 2. J. M. Martens, beiden
ambtenaar ter Secretarie te Hillegom 4.
Aanvraag subsidie „Kracht door Oifening".
De vereeniging vraagt een subsidie van
f 200. B. en W. stellen den Raad voor, dit
verzoek in te willigen, doch tevens aan
adressante te verzoeken, bij een volgende
subsidie-aanvrage een uitvoeriger financieel
overzicht in te zenden 5. Suppletoir'kohier
der Straat- en Rioolbelasting. Het prae-
advies van B. en W. bluidt over bet dienst
jaar 1927 vast te stellen op f 281,25 6.
Aanbieding gemeente-rekening, dienst 1926.
Hierbij behoort het benoemen eener com
missie van 3 leden tot onderzoek, tenzij de
Raad de benoeming aan den Voorzitter
wenscht over te laten7. Benaming 2
straten „Patrimonium". Door uitbreiding van
het woningcomplex zijn 2 straten gevormd,
aan welke een naam moet worden gegeven.
B. en W. stellen den Raad, na ingewonnen
advies van het Bestuur dier woningstich-
ling, voor, de straat in West-Oostelijke rich-
(i g te noemen Talmastraat en die in Noord-
Zuidelijke richting de Klaas Katerstraat
8. Comptabiliteitsbesluiten; 9. Vaststelling
vergoeding bizonder onderwijs voor 1925.
Dit betreft de restanten, daar reeds voor
schotten werden betaald. B. en W. stellen
den Raad voor, het aan iedere school nog
toekomende betaalbaar te stellen op 16 Jan.-
1928. 10. Instelling commissie voor de werk
loosheidsvoorziening, bestaande uit 4 leden
en een voorzitter, waarvan de 4 leden door
den Raad moeten worden benoemd.
Kerstgave gevraagd. Aan het Col
lege van B. en W. der gemeente Velsen is
door de Centrale van R.K. Arbeiders-orga
nisaties in de gemeente Ve'sen, den Christe-
lijken Besturenbond en de Federatie van
bouwvakarbeiders in de gemeente Velsen
een adres gezonden, waarin gezegd wordt,
dat in hun gecombineerde vergadering
van 8 dezer, is besproken de stand der
werkloosheid harer leden
dat het resultaat der besprekingen was,
dat een groot percentage der leden reeds
weken werkloos is, waaronder vele uitge-
trokkenen
dat sedert Kerstmis 1925 door B. en W.
in de week voorafgaande aan het Kerstfeest
een Extra uitkeering is verleend aan hen
die werkloos waren en steun trokken.;
dat er dit jaar, nog meer dan beide voor
afgaande jaren aanleiding is voor deze men-
schen al het mogelijke te doen om hen een
waar Kerstfeest te bereiden
waarom adressanten verzoeken een extra
uitkeering voor haar leden toe te staan.
j In den Houtrakpolder alhier is een
I vracht-ford, geladen met biggen, bij het
j nemen van een bocht, in de sloot terec'nf
I gekomen. Zoowel de bestuurder van de
I auto, M. van hier, als de levcmde inven-
tans, konden z'ch uit hun netelige positie
redden. De auto is later per kraanwagen
weggesleept.
Door de polit'e te Halfweg is proces-
verbaal opgemaakt tegen een 7-ial auto
mobilisten, wegens bet bi: avond rijden,
zonder dat hun motorrijtuig was voorzien
van de voorgeschreven roode lantaarns.
GFNÈVE. 10 Dec. De Raad van den
Volkenbond is hedenmorgen te half elf in
strict geheime zitting biicengekomen, ter
behandeling van het geschil tusschen Polen
en Litauen. De zitting werd bijgewoond door
maarschalk Pilsudski en Wcldemaras. Men
hoopt in deze zitting tot een oplossing van
h?t geschil te komen of althans deze voor
te bereiden.
ROME, 10 Dec Kardinaal Gerre'.ti, de
vroegere Nuntius te Parijs en Asocstolisch
gezant in Albanië, zal Z, H. den Paus ver
tegenwoordigen op het in September as.
te Sydney te houden Eucharistisch Congres.
LEEUWARDEN, Dec. Boter, Aanvoer 17/3 en 18/6
m. Mijn hoogste prijs f 2.19» middelprijs f 2.i8^1aagste
f 1.94. Veiling hoogste priis f 2.07, laagste f 1.91. Noteenng
van de commissie f 2.24. Commissie (Bond van Coöp. Zui»
velfabr.) f 2.24.
Kaas. Sleutelkaas f 0.31—o-54r nagelkaas f 0.35—0.44»
Goudsche f 0.36—0.84, Edammer f 0.43—0.86. Aanvoer
20752 kg.
ZWOLLE. 9 Dec. Boter. Aangevoerd 18/8 v. 1016 v,
en 280 stukken, te zaman 540 kg. grijzen per 1/8 v. f 43
—46, per kg. f 2.402.50.
Vee. Aangeveerd 98? runderen, 210 graskalveren, 118
nuchtere kalveren, 32 schatten, 284 varkens en 522 biggen.
Men besteedde voor vette koeien f 0.66-^-0.94» id. kalveren
f 1.201.60, id. varkens f 0.5410.58 per kg. schapen
f 1540.
Handel in neurende en versch gekalfde koeien alsmede
vaarzen, stug kalveren vlug, ie ciual, duur goede soorten
pinken duur stieren, kalveren en schapen minder goed.
LEEUWARDEN, 9 Dec. Eieren. (N. N. C.) Aanvoer
4500 kg. Prijs 811 y2 ct. Mackt kalm,
LEEUWARDEN, 9 Dec. Vee. Aangevoerd 82 stieren
f 150500, 298 vette koeien f 220380, per kg. f 0.75—
1 483 melk- en kalf koeien f 180—470, 489 gras kalveren
f 60—135 160 pinken f 130— J90 16 vette kalveren f 45
—95, 187 nuchtere kalveren f 1017» 400 vette scharen
f 2842, 123 weideschapen f 2033 J ni3 lammeren f 18
28, 952 vette varkens f 50—125» per kg. f 0.52—0.60;
70 magere varkens f 2250, 459 kleine biggen f 712»
20 paarden, 33 bokken.
Handel in melk- en kalfvee, pinken en stieren kalm i
vette koeien zeer kalm graskalveren ie.ts beter vette kal
veren flauwer nuchtere kalveren minder goed varkens
traag wolvee iets beter. Zouters 5*-*"53 ct. per kg.
Eieren. Aangevoerd 4500 kippen-, 8—liYi c., eenden*
89% ct. per stuk.
(10 December 1572).
Bleijswijk schreef van Delft's oude glorie.
Dtt Delft, de derde etadt, vermaeckelijk
gelegen,
Die overvloeit van volck, van neering en
van zegen.
Een stadt daer wel-vaert i», en die haer
leck're bieren
Met groote menigte, door Nederland kan
vertieren.
Ontaardde, zooals in 't oude Athene en
Rome, de welvaat in dwaasheid, in Delft
ging de welvaart samen met oprechten zin
voor godsdienst en wetenschappen.
Brengt arbeid welvaart en zien we uit
welvaart beschaving voortspruiten, ook hier
was zij de bronader van een luisterrijk,
godsdienstig leven.
Opmeer verhaalt ons, dat het hoofdaltaar
der oude Hippoiytuskerk zóó schoon was,
dat vel# kunstenaars uit verre gewesten
naar Delft kwamen, om dit wonderwerk te
beschouwen.
Nog heden kunnen we de vele stichtingen
dier dagen aanschouwen; zooals de oude
Hippoiytuskerk, de Ursula- en Mariakerk op
het groote Marktplein, 't Gemeenelandhuis,
vroeger het woonhui» van Pontus Heuterus,
het oude Prinsenhof, vroeger het klooster
St. Agatha. Dit klooster, zij het dan in klei
neren vorm, werd bewoond door Zusters
van de Derde Orde van St. Franciscus.
Bisschop Frederik van Blankenhelm ver
hief 30 April 1403 het huis, dat de Zusters
bewoonden, met de daartoe behoorende
Kapel, tot een convent der orde onder den
titel en aanroeping van de maagd en mar
telares St. Agatha.
Dit convent onderging tijdens de omwen
teling der XVIe eeuw hetzelfde lot als zoo
vele in de Nederanden.
Wat de gebouwen betreft, schijnt de stad
Delft zich daarvan in het bezit te hebben
gesteld, gehandhaafd bij de resolutie van de
S.aten van Holland, d.d. 23 Mei 1577.
Wij kunnen veilig aannemen, dat er geen
tijdvak geweest is, vruchtbaarder op ver
scheiden gebied, dan 't midden der XVe
eeuw.
In dit glorie-tijdperk van Delft's geschie
denis, verschijnt als vriend van geleerden,
dichter, kunstenaars, als vriend der mannen
van Kerk en S aat, Cornelius Musius, prior
van het M, Agatha-klooster, een geboren
Delftenaar, vooral bekend om zijn mildda
digheid jegens de armen. Hij verscheen
vcof ons a:s een lichtende ster aan het
Neerlandsch firmament die
geuren van eerbied
slingert naar de lentezon.
(Dante),
Volgens de b'ographie van Pastoor Thus
«tarnt Musius af van de famine Muys van
Hollij uit Dordrecht, en volgens Pater var,
Lcmmel S. J. van de ade!«ke famiie Van
Sprangen (Z:e Dietsche Warande nieuwe
reeks, Deel I 1876, 574). Hij werd geboren
t£ Delft, 13 Juni'van 't jaar 1500.
Al had Musius geen ouders, met aardsche
goederen gezegend, zij beza en een groot
geloof en hechte deugd, en al was de vader
door arbeid verhinderd zijn krachten aan de
opvoeding te geven, de moeder maakte
haar talenten dienstbaar.
Na zijn eerste opvoeding onder ouderlijk
dak werd Musius door zijn ouders naar de
Latijnse he school gezonden. Daar ontving
hij zijn eerste lessen onder leiding van Jo
hannes Nardenis. Na dan dood zijner
ouders, zond zijn voogd hem naar de aca
demies ad Leuven, waar te dien tijde vele
zonen uit aanzienlijke families van ons va
derland hun studiën voltoo'den.
Ook Musius ging daarheen, om zijn aan
leg tot studie te ontwikkelen.
Toen ter tijde was in Europa eed alge
meen verlangen, om met de klassieke schrij
vers bekend te worden.
Na de inneming van Constantinopel in
1453 en den val van het Oostersch-Ro-
meinsch Rijk, waren vele geleerden uit het
Oosten naar het Westen gekomen. Door hen
waren vele, zeldzame condices bekend ge
worden. Al nam Leuven deel in deze be
weging, het leidde daar niet tot dwaasheid;
het geloof bleef ongeschonden bewaard en
krachtig veroordeelde men daar de leer dei
Hervorming en vele mannen gingen van
daar naar de Kerkvergadering van Trente.
Na het volgen der lessen, verliet Musius
Leuven; hij wilde in zijn eigen onderhoud
voorzien. Hij richtte zijn schreden naar
Gent, waar de Broeders van het Gemeene
Leven een bloeiend^ La ijnsche school had
den en waar hij als leeraar werd aange
nomen.
Spoedig ging de faam van zijn geleerdheid
en deugd door Vlaanderen en Henegouwen,
en de abt der Benedictijner Coquinius ver
zocht hem als leermeester en paedagoog
voor eenige adellijke jongelingen. Musius
nam het aanbod aan en vertrok naar Kort-
rijk, waar bij n et lang verbleef; hij vertrok
met zijn leerlingen naar Leuven.
Korten tijd daarna werd hij in Henegou
wen Priester gewijd en vertrok met zijn
leerlingen naar Parijs, daarna naar Poitiers,
waar vqomame humanisten zich vereenig-
den.
In het voorjaar van 1538 dacht Musius nog
een reis te ondernemen naar Italië.
Te Delft stierf in dezen tijd prior Coiman-
ni», rector van het Agathaconvent; de non
nen mochten bij meerderheid van stemmen
hun prior kiezen. Nu had Colmannus nog op
zijn sterfbed als laatsten wensch geuit, da
Musius zijn opvolger zou zijn. Daarbij
kwam, dat talrijke mannen van gezag als
hun meening te kennen gaven, dat Musius
de ju:ste man op de juiste plaa's zou zijn
en zoo kreeg hij te Poitiers bericht van zijn
benoeming tot Prior.
Delft's burgers zagen hem den ook in de
lente van 1538 binnen hun veste wederkee-
ren.
De vereering welke de abt uit Henegou
wen hem toedroeg, gaf hem de noodige mid
delen om naar Delft terug te keeren. Hij
ve-eerde hem bovendien met een jaargeld.
Opmeer beschrijft hem als een man van
H,zige gestal e en krachtig lichaam; zijn ge
laat droeg ernstige lijnen, maar op datzelf
de gelaat teekende z;ch de reinheid zijner
ziel en een vriendelijkheid, die ieder aan
trok. Door zjjn eerbied en godsvrucht
sticht e hij het volk; in zijn bijzijn was bet
niemand geoorloofd over een ander liefde
loos te spreken.
Een man, die als kind van zijn tijd met
hart en ziel klassiek was geschoold, die in
tal van Latijnsche gedichten, o.a. zijn Soli-
tudo en zijn rouwdicht ter eere van de
Kapelaans, die te Delft aan de pest stier
ven, zich ons openbaart ais man van fijnen
literairen smaak.
Musius was ook wijsgeer van diepen ge-
dachtengang. Wij zagen reeds, dat Heems
kerk een schoon altaars uk gemaakt had
voor de kapeljde geschiedend zegt ervan:
„dat is wegens de groote alliantie en over-
eenkomste tusschen Musius, seer wacker
overste deses Cloosters, ende Heemskerk,
inwoonder van Haerlem, den eene een seer
vetmaert Poeët, den ander een voortreffe
lijk schilder."
Gn wonder, dat zijn dichterlijke aanleg,
kunstzin en wetenschappelijke bekwaam
heid St. Aagten's prior in aanraking brach
ten met tal van geleerden en kunstenaars,
zoo in als buiten 't vaderland.
Intusschen namen de gebeurtenissen een
snellen gang. Karei V deed afstand van den
trcon, ten guns e van zijn zoon Philips II.
Bestreed Karei de ketterij met de uitge
vaardigde edicten, ander9 we-d het onder
zijn zoon. Na den oorlog met Frankrijk ver
trok Philips na'r Spanje na het aantal bis
dommen te hebben uitgebreid om de hand
having van het Ka holicisme in deze landen
te bevorderen Hij had Margaretha als re
gentes over Holland aangesteld. De edfc'en
stonden tegen haar op, toen haar gelast
werd, de edicten uit te voeren. Margare-
t'na van Parma wist echter door aanwerven
van troepen de edeler, te dwingen. De Prins
van Oranje benevens vele ed.len verl eten
on/e gewesten en F;,us pjUs V en Kardi
naal Granvol'e raadden Philips II aan ge
matigder cp le treden. 7< c volgde in 1573
de inneming van den BrieL
Verschillende steden gingen tot Oranje
over; zoo ook Le'den en De'ft. Musius had
den afval voorspeld en tot boe'-vaardigheid
vermaand.
Eens vroeg men hem na afloop der plech
tigheden, wat hij van de ve-volging dach'.
,,'t Zal als 'n wolk verdwijnen ,maar niet
zoo spoedig als ge wel denkt, zei hij.
Reeds den 2óen Juli 1572 kwam Lumey,
graaf van der Marck, met zijn bende binnen
de stad.
Duncanus, de pastoor der Hippoiytuskerk
was reeds kort na de inneming van den
Briel, gevluch*, om zijn leven in ve ligheid
te stel'en en vele priesters en leeken acht
ten het geraden de stad te verlaten.
Opmeer had Musius geraden te vluch'en,
maar zoo hij den marteldood verlangde, te
te Delft te blijven.
Musius bleef in zijn vaderstad, ook al
vestigde Lumey zch in een woning, onmid
dellijk naast St, Aagten.
Hij bracht bet bevel van Oranje mede,
dat de kerk Sint U-sula op de markt voor
de hervormden moest ontruimd worden.
Reeds spoedig is aan dit bevel gevolg ge
geven, want binnen acht dagen was deze
kerk van haar aitaren en s'eraden beroofd.
Musius moest dit alles met droefheid aaa
schouwen.
Vrijwel zeker kan men ook aannemen, dat
sinds de komst van Lumey binnen deze ves
te de Katholieke eered'enst heef opge
houden.
Aanvankelijk lie'en Lumey en de zijnen
den prior rrgemoi'd ongetwijfeld om zijn
goede vriendschap met Orrnje maar op
den duur was dit onmogelijk en spoedig
moest ook Mdsius schuilplaatsen zoeken. Er
scheen eenige verademing te komen, toen
den llen November 1572 Prins Willem van
O.anje uit Brabant naar Holland kwam.
Zijn plan, een groote inval vanuit het Oos
ten te doen, was mislukt; moedeloos kwam
bij hier, om er, zooals hij zeide een graf te
^oeken, en vesstigde zch als gewoonlijk in
het Aga haconvent. De schijnbare ver
ademing was van korten duur, getuige het.
geen reeds in December voorviel.
Een van Lumey's krijgsknechten had zich
zoo misdragen, dat een stadssoldaat hem
van den wal af doodschoot. De graaf eischte
wraak, maar de stadsregeering raadpleegde
den pr-ns en oordeelde, üat de geus zyn ver
diende loon had. Lumey zwoer, dat hij dan
zelf wel recht zou doen en het desnoods
zou verhalen op den rector der nonnen van
£t. Aagten in eigen persoon.
In zu;ke oms.ancligheden, noodigde de
Prins van Oranje Musius aan den disch,
waaraan ook Lumey zou aanzitten. De
prior nam de invitat e aan: hij rekende
blijkbaar op het beschermend gezag van
den pr.ns.
Bi) het ledigen van een stevig glas wijn
kwam de ware aard van graaf van der
Marck boven en al spoedig was de priester
bet, mikpunt van zijn groiheden. Al heeft,
wat zeer aannemelijk is, Oranje zelf geen
deel genomen aan deze bespotting, hi)
moest zooals wij bij Fruin lezen den
woesteling, meer dan hem lief was, ont
zien. In zijO eigen yerirekben wederge
keerd, erkende hij spijt te hebben, de uit-
noodiging te hebben aanvaard, en hij be
sloot Delft te verlaten.
Het zal voor den priester een zware strijd
gewees. zijn, om nu St. Aagten te verlaten.
Na het H. Misoffer ontvingen a[te nonneo
voor bet laatst het Brood der Sterkte uit
zijn hand. Een laffe vlucht was de uittocht
van Musius niet, getuige nog zijn laatste
woorden: „Door deze Heilige Sprijze zal ik
sterk genoeg zijn voor den marteldood; wel
licht is dit noodig; door zoo'n heilzaam Sa
crament gesterkt, zal ik niet bezwijken."
HL
De prior verliet in den morgen van den
9en December Delft; het was een koude
wintermorgen, de wegen waren met sneeuw
en ijs bedekt; de reis werd daarom cp een
slede, met een paard bespannen, onderno
men. De prior was vergezeld van een adel
lijke religieuze, Char ot e de Merwa van
Nassau en zijn petekind van der Meer.
Men verliet St. Aagten aan de achter
zijde; aan de voorzijde op het tegenwoor
dige Oude Delft, zou jje ontvlucht ng te
veel in het oog ge o open zijn, want Oranje
had daar zijn verblijf.
Bij de Haagpoort hielden eenige ruiters
van den Prins de wacht. De slede werd door
de ruiters achtervolgd en bij den ingang van
's-Gravenhage achterhaald. Zij dwongen
den pr:or me'; diens reisgezellen, in afwach
ting van betgeen de Prins verder zou be
velen, in de herberg van Trui op 't Hof hun
intrek te nemen. Hij werd er in den keidei
opgesloten.
Spoedig kwam Lumey de ontvluchting
van Mus us ter oore, en van zijnentwege
kwamen nog dien dag in de herbe'g com
missarissen, om te vernemen, hoe de «aak
zich had toegedragen.
Zoo verliep de dag, en de daaropvolgen
de nacht ryerd door 't gezelschap ook daar
doorgebracht. Midderwijl was Oranje van
een en ander in kennis gesteld en den
volgenden morgen Woensdag 10 Decem
ber kwam het prinselijk bevel, dat de
vluchteling in veiligheid naar Delft kon
terugkeeren. Welk doel had Oranje met
dien brief? Wij zouden hier een verband
zien tusschen het verlof, dat de Prins gaf
op 9 December tot uitoefening van den
Katholieken godsdienst binnen Delft en
den brief van vrijgeleide voor Musius.
Bij het vernemen van de tijding van het
vertrek van den prins zal de bevolking van
Delft algemeen verbitterd zijn geweest, en,
Oranje aan deze verbittering een einde
willende maken, gaf den Katholieken de
Gasthuiskerk en de St. Joriskerk weder ten
gebruike en een brief van vrijgeleide voor
Met vreugde werd te Delit de lijding
vernomen van den terugkeer Ji» deri
prior, vrienden, familieleden. Mannen en
vrouwen schaarden zich bij de ruiters om
hem naar zijn vaderstad terug te voeren.
Maar zij zou Delft niet terugzien want op
denzelfden tijd dat Mussius met talrijk ge
volg terugkeerde, vertrok Lumey uit Delft
naar Haarlem op het bericht, dat die stad
door de Spanjaarden omsingeld werd, om
te zien, of hij nog bezetting in de stad kon
werpen. Met zijn hoofdmacht rukte de grra.
dien morgen voorbij de '^n»s de
Vliet naar Leiden; op de flank sloeg een
gedeelte der ruiterbende den weg naar
den Haag in. Deze moest vrij spoedig den
stoet ontmoeten, waarmede Mussius naar
Delft wederkeerde. Lumey wilde zich van
den prior meester maken. uVerbittcring
op den Prins, priesterhaat, maar ook dorst
naar goud," zegt Estius, waren de beweeg
redenen van Lumey om Musius gevangen te
nemen. De gevangenneming te laten ge
schieden op onderlinge overeenkomst tus
schen Oranje en Lumey komt den schcrp-
zinnigen Estius geheel onaannemelijk voor.
AU een onvoorzichtigheid bbiven wij het
immer beschouwen, dat de Prins Lumey
uit Delft liet vertrekken, terwijl Musius
naar Delft terugkeerde; wel moest de vrij
brief hem beschermen, maar uit de geschie
denis der martelaren van Gorkum had de
Prins kunnen leeren, dat op Lumey's woede
ook zijn prinselijk woord weinig invloed
had. Zoodra dc soldaten van Lumey het
gezelschap jan Musius
hadden ontmoet
gedroegen zij zich als woestelingen. Aan
stonds wilden zij het voertuig van den
Prior met zich voeren, maar om den vrij
geleide-brief van den Prins vergenoeg
den zij zich ermede, voorop te rijden.
Bij Rijswijk werd de voerman ge
dwongen links af te slaan in de richting
Leiden; daar zou Lumey den nacht door
brengen.
Met bekwamen spoed brachten zij Mu
sius en zijn twee reisgezellen naar de Sleu
telstad. Hij werd eerst op het kerkhof van
St. Pieter, ahn de noordzijde der kerk voor
het huis der Lookhorsten tentoongesteld.
Nu trachtte men hem van geloof te doen
veranderen, maar de prior beriep zich op
eigen studie van Schrift en Vaders en zeide
het geloof, dat hij als kind geleerd had, te
bewaren. Een verder verhoor had niet
plaats en vermoedelijk zou de terechtstel
ling nog niet plaats gehad hebben, als er
'e Leiden niet een bericht gekomen was,
dat Spaarndam, de sterke voorpost van
Haarlem, door 's Konjngs troepen was in
genomen. Dit bericht deed Lumey haasten
den prior ter dood te brengen. Voordat hij
Musius aan zijn soldaten overleverde, wilde
bij nog een onderzoek instellen naar de
schatten van St. Aagten. Men voerde den
prior uit het huis der Lookhorsten naar dat I
van Cornells van Veen. Daar hoorde de prior l
hoe den vorigen dag een priester, toen hij
zich op den openbaren weg vertoonde, in
een kroeg was gedreven en vermoord.
Musius' petekind werd het te machtig;
zij begon te schreien. Zelfs de soldaten
waren daar gevoelig voor en maakten de
boeien wat losser, waarmede hij steeds
aan de armen van den prior was gebonden;
ook de religieuze werd van het gezelschap
gescheiden. Een gunst zou de priester nog
uit menschenhand ontvangjn; vriendelijk
vroeg hij de dienstbode hem een weinig
bier te willen brengen, want zijn dorst moet
hevig geweest zijn, sinds den morgen had
hij geen dronk water gehad. Nauwelijks is
de kan geledigd, of hij wordt uit de kamer
gesleurd; daar wachtten hem Aumale en
Duivenvoorde, die bij hem een onderzoek
zouden instellen naar de schatten des kloos
ters. Daar Musius weigerde deze aan te
wijzen, begon men hem te martelen. Over
deze martelingen zullen wij niet in bijzon
derheden treden. Zoo bracht men hem om
streeks 9 uur in den avond van den lOen
December 1572, in diep beklagenswaardigen
toestand, half naakt, bloedend aan handen
en voeten, het lichaam gezwollen van slaan
en trappen, schokkend van kou en bloed
verlies, naar de galg op de Breestraat, V.n-
nig koud was het; zuchtend en biddend
vervolgde de martelaar zijn weg, terwijl zijn
bloedige voetstappen zich afleeksnen in de
sneeuw. Bij de galg beval de martelaar zijn
ziel God aan. Iiij verloor geen oogenblik
den moed. Opmeer zegt „hij wist nog zijin
handen saam te vouwen en te bidden."
Ziedaar het droevig einde van een onzer
priesters, waarop ons volk groot mag gaan
en meer bekendheid verdient, dan het ge
val is. Hooft is eerlijk genoeg den moord
op Musius te bestempelen ais „een ver
vloekten handel, welke niet alleen der par-
thye een ieelijk brandmerk, maar ook den
Prince en Staaten een diepe wond in den
boezem, den pleger zelf een trap tot zijn
ondergank geweest is. En met Prof. Blok
zullen wij het een „droeve getuigenis noe
men van wanorde en rechtschending binnen
Leiden."
Door dc goede zorgen van Susanna van
Etten, tutelair-priores van het adelli,k stift
„de Leeuwenhorst", werd het lichaam, na
dat zij het met „veel biddens en voor grof
geld" van Lumey verkregen had, in een
teenen korf, in alle stilte, bij de Noorder
deur van de St. Pieterskerk begraven.
Sasbout Vosmeer, zijn bloedverwant en
vriend bij uitnemendheid, stelde een groot
officie voor hem op, Prins Willem van
Oranje beklaagde zich over zijn dood, de
Delftsche geneesheer Petricius Tyara, wijd
de hem een lijkdicht; evenals de Hoorn-
sche geneesheer Hadrianus Junius; Simon
Sovius gaf een elegie op het leven cn ster
ven van den prior; Jacob Buyk, de zwaar
beproefde pastoor der oude kerk te Am
sterdam, gaf een breed vers hem ter eere.
Godefridus de Leodio, de laatste gardiaan
der Franciscanen te Utrecht, bad voor zijn
preek in de Kathedrale kerk „beate Musi
ora pro me et pro omnibus".
Moge hij de glorie der altaren deelachtig
worden.
C .W. KORTEKAAS.
Oude-Weterlng.
