rTïeI@man6lBr0s'
Spaart Uw tanden!
Het Molen-album
Oordedt zdfl
Molen album
Tallooze personen bederven ze
langzaam maar zeker door tand'
pasta's, die absoluut ongeschikt
zijn voor de tandverzorging.
Kent U de nieuwe Odol-tand-
pasta? Wie ze eenmaal heeft
geprobeerd wil niets anders meer
gebruiken, want Odol-tandpasta
spaart Uw tanden, werkt anti
septisch. heeft een aangenomen
frisschen smaak en wordt in
tuben van zuiver tin verkocht
Hoe groot zyn de vermogens
over 1926-27 in Nederland?
Het Wetsontwerp tot wijziging
der Ziektewet.
Het innen der belastingen
van werkloozen.
De Mexicaansche
tentoonstelling.
De Fransche gezant te
's-Gravenhage.
Vooralsnog geen maatregelen
tegen het smokkelen van
vee uit België.
De vergunning tot het instellen
van autobusdiensten.
FINANCIËN.
Pauselijk liefdewerk
van den H. Apostel Petrus,
gevestigd te Rome.
KERK EN SCHOOE.
Een derde H. Theresia?
KUNST EN KENNIS.
Inhoud van Tijdschriften.
°P' W. S. J.
RADIO-NIEUWS.
Ook Calcutta komt in de ry.
Nieuwe stations.
Luistervinken in Zuid-Afrika.
Vi tube 60 cent
tube 35 cent
Het aantal million airs verminderd.
Dea Haag keelt de meeste rijken.
Het maandschrift van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek publiceert de uit
komsten der Vermogensbelasting over het
belastingjaar 1926—1927.
Uit onderstaand staatje blijkt, dat de
stijging, welke over 1924/1925 volgde op de
steeds dalende cijfers over de jaren na
1920/1921, rich wederom verder heeft
voortgezet, waardoor het cijfer van
1926/1927 bijna even hoog is als over
1920/1921.
Bedrag Bedrag
Aant d. verm. d. belast.
B< lasting. aange- in mil- in hoofds.
jaren. slagenen lioenen in dui
zendtallen
1915/1916 89.209 7.311 3.482
1920/1921 169.449 13.589 13.007
1923/1924 162.188 12.183 11.534
1924/1925 164 698 12.214 11.563
1925/1926 170.271 12.948 12.282
1926/1927 174.298 13.565 12.874
Opgemerkt zij, dat bij de cijfers van ko
lom 3, evenmin als bij de volgende cijfers,
rekening is gehouden met de in den loop
der jaren gewijzigde waarde van het geld.
Tevens zij vermeld, dat van 1 Mei 1918 af
een gewijzigde waardeering van onroerende
zeken in werking trad en een jaar later
het belastingtarief is verdubbeld.
Overigens zijn de cijfers beïnvloed door
de oorlogscrisis en de daarop gevolgde
economische crisis.
Vergelijkt men het aantal aangeslagenen
in de verschillende vermogensgroepen, dan
blijkt lü 1925/1916 het aantal groote ver
mogens belangrijk minder te zijn dan in
1920/1921 (het jaar waarin het bedrag der
vermogens het hoogst was), in verband
waarmede het aantal kleine vermogens in
1925/1926 is toegenomen. Over 1926/192?
geven de ciifers voor alle groepen een
stijging te zien. hoewel dit aantal voor dc
groepen vnn 100.000 en daarboven nog
achterblijft bij dst van 1920/1921 en on
danks het feit, dat het totaal aantal aan-
geslagenen over t926/1927 het hoogste is.
dat sinds 1915/1916 bereikt werd.
Het aantal millionnairs (over 1926/1927
1239) roet een gezamenlijk vermogen van
2704 millioen ging achteruit tot 1057 over
1925/1926 met een totaal vermogen van
2255 millioen. Gaat men de verhouding na
van het vermogen dezer groep personen
tot het vermogen van alle aangeslagenen
t« ramen, dan blijkt deze verhouding
over 1920 1921 bijna 20 te zijn, over
1925/1926 ruim 17 en over 1926/1927
ruim 18
Verder verdienen vermelding de cijfers,
over 1926/1927 opgenomen betreffende het
aantal aangeslagenen, het bedrag der ver
mogens en der belasting voor de gemeen
ten boven 50.000 inwoners. Tevens is voor
deze gemeenten en het Rijk het gemiddeld
vermogen berekend per aangeslagene, en
zijn verhoudïngscijfers opgenomen van het
aantal aangeslagenen voor bovenbedoelde
vermogensgroepen tot het totaal aantal
aangeslagenen. Uit laatstgenoemde ciifers
bliikt. dat van deze gemeenten in 's-Gra-
venhage naar verhouding het grootst aan
tal vermogens boven 100.000 voorkomen,
n.Lt 27.60 daarop volgen Amsterdam
met 22 45 Nijmegen met 21.15 Arn
hem met 20.81 en Rotterdam met
20 24 Beneden het Rijksgemiddelde
14.78 blijven Aoeldoorn met 12.78
Eindhoven met 12.92 Maastricht met
13.77
Het gemiddeld vermogen per aangesla
gene bedroeg over genoemd laar voor
Amsterdam ƒ112.000, voor ^Gravenhage
ƒ127.000, voor Rotterdam U5;000, v°°r
Utrecht f89.000 en voor het Ri)k 78 OUL.
van echter niet veel aan. maar taxee-de
alle kerken, met uitzondering van de Ba-
gijnhofkerk. welke in haar rapport met ver-
meld wordt.
De commissie kwam bij inspectie tot de
conclusie, dat aan de St, Bavo wegens re
paratie zou moeten worden besteed 28.000
aan de Bakenesserkerk 8500; aan de St
Janskc-rk 3900; aan de Waalschfc kerk
1C90 en aan de St .Annake-k 13.200
Op grond hiervan taxeerde de commissie
met eenparigheid van stemmen aller aan-
we leden!
'e St. Bavo op nihill
de Bakenesserkerk 400
de St. Janskerk 1000
de Waalsche kerk 15"0
de St. Janskerk 20CO
Dat oordeel over de St. Bavo. nu nod
een monumentaal gebouw, zal tegenwoor
dig wel niemand meer begrijoen. De com
missie was echter eenstemmig en zoo kon
de Municipaliteit rustig haar plan tot schik
king ontwerpen.
Dit plan omvatte slechts de Neder-
duitsch Hervormde, de Waalsch Hervormde.
de Katholieke, de Lutersche en de Jood»
sche gemeenteen, v^ant de overige hadden
niet bijtijds gerequestreerd.
Volgens de Staatsregeling hadden de Ned.
Hervormden de eerste keus, als zijnde de
talrijkste (11820); dan volgden de
Katholieken [6854), die wel de tweede keus
mochten hebben, vooral wijl de overige
gegadigde groepen zoo klein in zielental
Dergelijke rangschikking had elders, te
Amsterdam b.v., ^e! degelijk een punt van
overweging uitgemaakt, «oen de Haarlem-
sche Municipaliteit maakte het zich erg ge.
li i-o 7« «rheen van de verondersel-
envdgens eenvoudig tot de fmancteele
'e der zaak.
"n ook wat dit betreft, was de Munici-
Uit gauw klaar, want volgens baarkwa-
uitsluitend de Groote Kerk en de Ba-
-esserkerk voor de verdeeling in aan-
k.ng, zijnde de overige gebouwen aj.
stadsefgendom. Zoodoende bleef er alleen
te beschikken over de 400, waarop laatst
genoemd gebouw was geschat.
Nu zou het voor de hand hebben gelegen,
dat dit geringe bedrag ware verdeeld onder
de gegadigden, die overigens niets kregen.
Ook hierover dachl de Municipa'i'eit anders;
zij verdeelde de som pondsgewijze
over alle gegadigden en kwam zoo tot deze
uitkeeringen:
de Nederduitsch Hervormden 236.40;
de Katholieken 137.08;
de I-utherschen 15.20;
de Walen 2.96;
de Joden 2.64.
Allervreemdst, nietwaar, dat ook de
Joden iets, zij 't dan weinig, ontvingen van
voormalige Roomsche kerken. Vooral wan
neer men in aanmerk Hg neemt, dat het
aandeel der oorspronkelijke eigenaars neer
kwam op nog geen 20 per parochie.
Hoe 't zij, niet van onzen kant kwamen
de bezwaren; de katholieken namen al een
zeer ruim standpunt in. Wel maakten de
Protestanten aanmerking op de aanspraken
der stad ten aanzien van drie der kerken,
maar de pastoors verklaarden bij schrijven
van 18 Januari 1799 men ziet: 't ging
nogal vlug ook! „eenoariA dat zij aller
(zonder nochtans hun gedachten te weten)
in dat plan genoegen namen en berustten."
Gezien intusschen de bezwaren van an
dere kerkgenootschappen, begreep de Mu
nicipaliteit, dat zij hel best zou kunnen
opschieten met een bespreking tusschen
een klein aantal gecommitteerden der ge
meenten, weshalve zii een dergelijke samen
komst bijeen riep. De pastoors vaardigden
daartoe twee der hunnen af. die hij schrii-
ven van 23 Februari 1799 verklaarden, af te
zien niet alleen van eenige der kerken,
welke hun misschien zouden kunnen wor
den aangeboden, maar ook van eenigerlei
uitkeering. Zij vonden die 20 zeker de
moeite niet waard om er dank-u voor te
zeggen en de oude St. Bavo kregen zij toch
niet.
En hiermede was onzerzijds de zaak uit,
tot groote voldoening niet alleen van de
Protestanten, maar ook van de Municipali
teit.
Een adres van het R.K. Werklieden
verbond in Nederland,
Naar aanleiding van het ingediende ont
werp van wet tot wijziging der Ziektewet,
heeft het R.K. Werkliedenverbond in Neder
land een adres gericht aan de leden van de
Tweede Kamer.
Hierin wordt o.tn. bet volgende gezegd:
De Minister van Arbeid is bij het maken
van het ontwerp uitgegaan van de gedachte,
dat, meer dan de bestaande Ziektewet doet,
moet worden rekening gehouden met wat in
de vrije maatschappij zich ontwikkelt en
ontwikkeld heeft.
Verdient het streven in de richting toe
juiching, omdat hel nooit de bedoeling kan
zijn het maatschappelijk leven, tegen den
wil der overgroote meerderheid van de
menschen in, in een keurslijf te dwingen,
het mag naar onze overtuiging nooit zoover
gaan, dat het aan een kleine doch machtige
groep de gelegenheid geelt haar wil op te
leggen aan de massa en de belangen der
eerst-betrokkenen ondergeschikt te maken
aan de belangen var. hen, die pas op de
tweede plaats belanghebbenden zijn.
Naar onze meening gaat het ontweTp
aan dit euvel mank. doordat het gelegen
heid biedt tot erkenning van ondememings-
kassen als uitvoerende organen van de
Ziekteverzekering.
Met de vrij algemeen erkende aanspraak
der verzekerden op roedezeggenschap zal
hef dan voor zeer vele arbeiders gedaan
zijn. Practisch immers zullen zeer weinig
arbeiders de vrijmoedigheid hebben om,
wanneer dat noodig is, tegenover de ver
tegenwoordigers van den eigen werkgever
in het bestuur mogelijk wel den werk
gever zelf stand te houden voor de be
langen van de verzekerden. De werkgever
beschikt in de huidige verhoudingen over
machtsmiddelen, die geen nadere aanduiding
behoeven, en hem de overmacht verzeke
ren, ongeacht de samenstelling van hét
kasbestuur.
Bij de onderneming is het gevaar van
selectie veel grooter dan bij eiken ande
ren vorm van ziekteverzekering.-
De werkgever is rechtstreeks geïnteres
seerd bij den gang van zaken in de kas zijner
ondernemig. Hij heeft er dus alle belang bij,
dat slechte risico's bij de kas zooveel mo
gelijk worden geweerd.
Door de sanctionneering der ondernemings-
Was wordt derhalve de sociale verzekerings
wetgeving, die gebaseerd moei zijn op
werkelijke medezeggenschap der verzeker
den, naar ons oordeel voor goed en grondig
bedorven. De ondervinding in het buiten
land heeft voldoende geleerd, dat een
misgreep op het gebied der sociale verze
keringswetgeving zoo goed als nooit meer
is ongedaan te maken.
Wij hopen en vertrouwen op grond van
het bovenstaande, dat Uwe Kamer de mid
delen, waarover zij beschikt, zal aanwenden
om de ondernemingska» den weg naar het
Staatsblad afdoende te versperren.
Andere punten, waarop wij de aandacht
willen vestigen, zijn het loonpercentage,
dat als uitkeering in het ontwerp is vast
gelegd, en de verdeeling der lasten.
Wij meenen, dat de georganiseerde groot
werkgevers moeten worden verplicht hun
belofte aan de arbeiders na te komen en
dat alsnog eene poging moet worden ge
daan om het loonpercentage op te voeren
lot 80 pCt en de lasten der verzekering
geheel te brengen voor rekening van de
werkgevers.
Wij vestigen er nog de aandacht op, dal
de voorziening voor de werkloozen, den
huidigen omvang van de werkloosheid in
aanmerking genomen, onvoldoende is.
Ook volgens het nieuwe eerste lid van
art. 46 zullen de rechten van een werk-
looze slechts een maand gehandhaafd blij
ven na den datum van zijn ontslag. Een
dergelijke termijn moge in de verhoudin
gen van 1913 behoorlijk zijn geweest, de na-
corlogsche toestanden zijn van zoodanigen
aard, dat één maand beslist onvoldoende
moet worden geacht.
Wij verzoeken U. H. E. G. beleefd door
amendeering dezen termiin te brengen op
minstens zes maanden.
Ten slotte merken wij op uit het bo
venstaande zal dit U H. E. G. al wel dui
delijk zijn geworden dat wij zeer be
slist de voorkeur geven aan bedrijfsver-
eenigingen, zulks met het oog op de
sociaal-opvoedende beteekenis, welke wij
aan dergelijke vereenigingen toekennen.
Gezien evenwel de verschillende meenin
gen, welke zich met betrekking tot de
ziekteverzekering vertoonen, willen wij het
eindelijk tot stand komen eener wettelijke
ziekteverzkering niet in den weg staan
door te blijven aandringen op uitsluitend
bedrijfsverenigingen en op uitsluiting ook
van bizondere kassen
Wij zien echter niet in, waarom aan die
bizondere kassen een voorkeur moet wor-
den gegeven, als in het ontwerp in de arti
kelen 101 en 103 geschiedt en zeker niet
°P grond van het motief, op pag. 4 der
Memorie van Toelichting daarvoor aange
geven.
Ministerieel antwoord op de vragen
van den heer Polak.
Op de vragen van den heer Polak betref
fende de i.-ning van belastingen van wer<-
loozen, antwoordt de M nister van Finan
ciën:
Den ontvangers der directe belastingen
is opgedragen, de ten kohiere gebrachte
aanslagen in te vorderen, voor zoover dit
dc-or toepassing van de bij de wel toege
laten execut'e-middelen mogelijk is. Indien
echter de belastingschuldige niet in staat
is, om zonder buitengewoon bezwaar de be
lasting te betalen of dadelijk te bela'en
zijn, krachtens art. 17 der gewijzigde wet
van 22 Mei 1845 (Stbl. no. 22), de directeu
ren der d recte belasting, respec ievelijk dc
ontvangers dier middelen, bevoegd, afschrij
ving of uitstel van be a'ing te verleenen.
Ten aanzien van werkloozen zijn, naast
dze algemeene bepalingen, nog aanvullings-
voorschriften verstrekt.
Hoewel, ook naar het oordeel van den
m'mster bij we-k'mMbnd n inemg geval het
ver'eenen van uitstel van betaling aanbeve
ling verdient, kan toch evenzeer een stren
ger optreden gerechtvaardigd zijn. Gedach
wordt nan gevallen, waarin bekend is of
vermoed wordt. dat. naast de werkloozen-
kas of den cris:ssteun, andere bronnen van
inkomen aanwezig zijn- dat andere leden
van het gezin over voldoende inkomsten be
schikken om de gemeenschappelijke belas
tingen te dragen, e. d. Het uitspreken van
een algemeen oordeel is hier niet mogelijk.
Dat onder het achts'e kantoor der direc
te be'astingen te Amsterdam van de be
voegdheid tot het verleenen van afschrij
ving of ui'stel van betaling een te karig ge
bruik wordt gemaakt en dat de ontvanger
van dat kantoor meedoogenloos overgaat
tot verkoop van de goederen van werk
lozen, is den minister bij onderzoek nie'
gebleken. Onder het genoemde kantoor zijn
in 1927, op een totaal van 50.000 aanslagen,
24 executoriale verkoopingen gehouden. Dc
belastingschuldigen, te wier laste deze
excecutiën p'aats hadden, waren geen van
aMen werkloos, noch in de aan het beslag
voorafgaande maanden werk'oos geweest.
Het nemen van maatregelen, om den
meergenoemden ontvanger van gedragslijn
te doen veranderen, acht de minister mits
dien onnoodig.
De inzending van teekeringen van
leerlingen der Katholieke Scholen.
Op de volgende vragen van den heer Bul
ten, lid van de Tweede Kamer:
1. Is de minister bereid mede te deelen
of, op welke wijze en tot wie van hem een
verzoek is uitgegaan, opdat door hooiden
van lagere scholen, ook bij het katholiek
bijzonder onderwijs, teekeningen der leer
lingen zouden worden afgestaan ten dien
ste van een in het volgend jaar in Mexico
door de overheid te organiseeren tentoon
stelling van werkstukken op het teeken-
onderwijs betrekking hebbend?
2. Is het den minister bekend, dat 'e.n
deze op verschillende wijzen gehandeld is
en dat in de derde hoofdinsnectie voor het
lager onderwijs in desbetreffende circulai
res werd medegedeeld, dal het verzoek ge
daan werd ten behoeve van bovenbedoelde
tentoonstelling in Mexico, maar dat iff' de
tweede hoofdinspectie geen mededeeling
van het ware doel werd gedaan?
3. Is de minister bereid te bevorderen,
dat door katholieke schoolhoofden in de
tweede hoofdinspectie ingezonden teeken
werkstukken zonder meer aan hen worden
teruggezonden?
heeft de minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen a.i. geantwoord:
1. Van de Mexicaansche regeering ts een
verzoek ontvangen om toezending van een
beperkt aantal teekeningen, gemaakt, door
schoolkinderen hier te lande, voor een al
daar te houden internationale tentoonstel
ling van teekeningen van kinderen beneden
den leeftijd van 15 jaar, die het lager °n-
derwijs volgen in de verschillende landen,
waarmede Mexico betrekkingen onder
houdt. Minister Waszink heeft daarop nè
ingewonnen advies van den minister van
buitenlandsche zaken, de hoofdinspecteurs
van het lager onderwijs uitgenoodigd hem
in te lichten of aan dit verzoek kon worden
voldaan en, zoo ja, hem een beperkt aantal
teekeningen te doen toekomen, welke een
beeld vermogen te geven van het kunnen
hier te lande op dit terrein.
2. Het is den ondergeteekende na on
derzoek gebleken, dat inderdaad niet alle
hoofdinspecteurs bij het overbrengen van
het verzoek hebben medegedeeld, waar
voor de teekeningen zouden dienen.
3. Daar het afstaan van teekeningen vrij
willig geschiedt, kunnen de schoolhoofden,
die achteraf daartegen bezwaar hebben,
aan den hoofdinspecteur en, zoo noodig,
aan den ondergeteekende teruggaaf van de
afgestane teekeningen verzoeken. Daaraan
zal alsdan gevolg gegeven worden.
Naar uit Parijs aan het „Hbld." gemeld
wordt, is er binnenkort wisseling van ge
zanten van Frankrijk te wachten.
De heer De Marcilly, de Fransche gezant
:n Den Haag, zou bestemd zijn om den heer
Doulcet, die nu gezant bij het Vaticaan is,
te vervangen. Graaf Clauzel, op het oogen-
blik de vaste vertegenwoordiger van Frank
rijk bij den Volkenbond, zou den heer De
Marcilly in Den Haag opvolgen.
Op de vragen van den heer Braat betref
fen het spoedig nemen van maatregelen 'etten
den smokkelhandel in vet slachtvee uit Bel-
gië antwoordt de minister van Binnenland-
sche Zaken, en Landbouw.
Het is den minister bekend, dat opnieuw
vet slachtvee frauduleus van uit België in
Nederland wordt ingevoerd.
Onmiddellijk toen de eerste berichten
daaromtrent den ondergeteekendebereik
ten, heeft hij zijn ambtgenoot van Finan
ciën daarop opmerkzaam gemaakt, met ver
zoek het grenstoezicht zooveel mogelijk te
verscherpen. Dit toezicht geschiedt, inzon
derheid niet het oog op den smokkelhandel
in vee, in samenwerking met de marechaus
see en de militaire politie.
Overigens heeft de minister het gevoelen
ingewonnen van de betrokken organisaties,
omtrent het bepalen van een grensstrook
met verboden veevervoer langs de Neder-
landsch-Belgische grens. Grootendeels zijn
deze organisaties van meening, dat de tegen
woordige omvang van den smokkelhandel
nog niet een, voor de betrokken grensbe
woners, zoo bezwaarlijken maatregel wet-
tigt.
De minister deelt vooralsnog deze mee
ning. Hij blijft evenwel aan deze aangelegen-
Een adres aan de Kroon.
De hoofdbesturen van den Prot. Christ.
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel;
van den Ned R. K. Bond van Spoor- en
Tramwegpersoneel „St. Raphael" en van
de Ned. Vereeniging van Spoor- en Tram
wegpersoneel, hebben tot de Kroon een
adres gericht, waarin o. m. het volgende
gezegd word':
De door Gedeputeerde Staten genomen
beslissingen in zake het verleenen van ver
gunning tot het instellen van autobus
diensten, hebben tot gevolg gehad, dat
tdrr'ke beroepen tegen die beslissingen bij
de Kroon zijn ingesteld.
In hoogste instantie zal thans worden be
slist, langs welke banen de ontwikkeling
van het interlocale vervoer zal worden
geleid.
De besturen van de aan hoofde dezes ver
melde vakbonden, achten zich verplicht U
hun meening kenbaar te maken en te ver
zoeken Uwe beslissing mede door hunne
overwegingen te doen beïnvloeden.
Vele beslissingen door Gedeputeerde
Staten genomen, hebben adressanten ernstig
teleurgesteld, omdat door deze beslissingen
is gebleken, dat weinig stelsel werd toe
gepast en vaak vergunningen werden ver
leend voor trajecten, waar reeds op andere
wijze in voldoende mate in het vervoer
werd voorzien. Gevolg hiervan is, dat de
bestaande vervoersonderneming, lokaal-
spoor of tramwegen de nadeelige gevol
gen hiervan ondervinden, zonder dat het
publiek belang daarmede gediend werd.
Resumeerende geven de hoofdbesturen
hun meening aldus weer:
dat het vergunningrecht ontnomen moet
worden aan de Gedeputeerden en gelegd
moet worden in handen van de Kroon;
dat een Verkeersraad moet worden inge
steld tot het geven van advies in vervoers
vraagstukken;
dat met het oog op een goede regeling
van het vervoer van personen en goederen
de autobus aangewend dient te worden als
aanvulling van en toevoer voor de Spoor-
en Tramwegen, doch de autobusonderne
mingen geen vergunningen mogen verleend
wrden, wanneer zij dat vervoer afleiden;
dat indien voor de exploitatie van auto-
busondernemingen vergunningen worden
verleend, nopens de arbeidsvoorwaarden
van het personeel"de bepaling zal worden
gemaakt, dat de Minister daaraan zijn goed
keuring moet geven, zulks in het belang
van de veiligheid, zoowel van het publiek
als van het personeel zelf.
750.000 5 pet. obligaties.
Vanaf Maandag 19 December 1927 Is bij
verschillende bankinstellingen, o m. bij de
firma G. F H. Pastoor te Haarlem, de in
schrijving opengesteld op 5 pet. obligatie-
leening groot 750.000, zijnde de tweede
tranche eener leening groot 1.500.000,
waarvan reeds in 1927 geplaatst 750.000
ten laste van het Pauselijk Liefdewerk van
"den H. Apostel Petrus te Rome, in stukken
van f 1000, f 500 en f 100 tot den koers
van 99%
Deze leening wordt uitgegeven met
machliging van den H. Stoei te Rome en
onder toezicht van de H. Congregatie tot
Voortplanting des Geloofs IPrefect Z. E.
Kardinaal W. M. van Rossum).
Het doel der leening is het volgende:
De sterke ontwikkeling van het nationa
liteitsgevoel gedurende de laatste jaren in
Nederlandsch-Indië, Engelsch-Ind/ë, Japan.
Korea, China en Afrika dringt tot spoed bij
het bouwen van nieuwe seminaries, waar
een inlandsche clerus, insta't om binnen
korten tijd zelfstandig 't bestuur der Kerk
in zijn vaderland te voeren, kan worden
opgeleid.
Derhalve heelt het Centraal Bestuur van
het Pauselijk Liefdewerk te Rome in 1926
besloten tot uitgifte van een obliga'.ielee-
ning groot f 1.500.000. Hiervan werd de
eerste tranche ad f 750 000 in hel begin
van 1927 binnen enkele weken geplaatst.
Thans wordt de inschrijving opengesteld
op de 2e tranche eveneens groot 1750.000
rentende 5 tegen een koers van 99%
Het bestuur der Nederlandsche Stichting
„het Pauselijk Liefdewerk van den H. Pe
trus" gevestigd te Breda (Nationaal Direc
teur of Voorzitter: Rector Th. M. P. Bek
kers t® Voorschoten), is door het Centraal
Bestuur voorzien van de noodige volmach
ten, en belast met den dienst dezer lee
ning.
Door deze transacties is bereikt, dat het
bouwtempo der nieuwe seminaries aan
merkelijk kan worden versneld.
Voor een juist overzicht van de belang
rijkheid van dit werk kan hier worden ver
meld, dat in de jaren 1924—1926 aan 55
seminaries bouwsubsid-es werden ver
leend met een totaalbedrag van f 1.130.000
Deze gelden werden verkregen uit de in
1926 uitgegeven obligatieleening (le serie)
ad f 750.000, terwijl uit de algemeene in
komsten hieraan nog ruim 400.000 kon
door het liefdewerk onderhouden, overtreft
worden toegevoegd. Het aantal studenteu,
thans de 2000.
Alle gelden, welke voor den dienst d ;T
leening beschikbaar komen, zullen worden
gestort in het Leenmgfonds, dat in Neder
land wo-dt geplaa'st en onder verantwoor
delijkheid «n toez'cht van den Centr Raad
en in samenwerking met de hierna te noe
men Trustee, als vertegenwoordigster der
obligatiehouders, door den Nationalen Di
recteur in Nederland wordt beheerd. D t
fonds zal dienen om jaarliiksche rente te
betalen, om als de gelegenheid zich voor
doet obligaties te-ug te koonen, en om
de iaarliikschc aflossingen te d'en.
Als Algemeene Reserve van dit Leening-
fonds wordt aangewezen een kapitaal van
nomiraa
1 500.000 Zwitsersche Francs, dat
in onbezwaard eigendom aan het Pauselijk
Liefdewerk toebehoort en in Zwitserland
berust onder beheer van de Zwitsersche
Nationale directie, welke rerhtsoersoonheid
bezit als „'e Sictfe Social de Tlnstitut de
Saint Pierre te Fribourg (Suisse)".
Om de zekerheid voor obligatiehouders
te vergrootCn heeft de Centrale Raad te
Rome zich verbonden tegenover de trustee,
zoolang de leening van ten hoogste
1.500.000 loopt:
1, het Zwitserscb kapitaal bovengenoemd
geheel onbelast te laten;
2. noch in Nederland, noch in welk land
ook, l®emngen oo langen lermijn aan te
gaan zonder verkregen machtiging van de
obliga behouders dezer leening
heid zijn voortdurende, bijzondere aandacht
schenken en zal, als de noodzakelijkheid
daartoe drinrft, het veevervoer in de betref
fende grensstrook Peheel of gedeeltelijk aan
beperkende bepalingen moeten onderwer
pen.
Vroeger fabrieksmeisje (e Enschede.
De Zeer Eerw. Heer H. Geertman schrijft
in het „Hoogambacht" onderstaand belang
wekkend artikel.
„Den lOen Maart 1926 stierf in geur van
heiligheid in Amerika een Hollandsche
kloosterzuster, van wie het niet onmogelijk
is, dat ze eens de eer der altaren zal
worden waardig gekeurd. Deze zuster M.
Theresia van de Allerheiligste Drievuldig
heid, was 'n arbeidersmeisje, die van 10
Jan. 1914 tot en met 15 Sept. 1917 te En
schedé lid is geweest van den R.K. Textiel-
arbeidersbond en zelfs gedurende enkele
jaren een ijverige en voorbeeldige wijk-
agentes was van de St. Lidwinavereeniging
der R.K. Textielarbeidsters. Zij was volgens
verklaring van een der hoofdbestuurders,
die haar zeer goed kent, een der beste
wijkagentessen, die plichtsgetrouw, blijmoe
dig en met veel toewijding hare dikwerf
onaangename en ónaarkbare taak ver
vulde. Bovendien was ze ijverig lid der Ma-
ria-vereeniging (drankbestrijdsters) en zela-
trice van het genootschap van hel H. Hart
van Jezus.
Het zal misschien de mannelijke en vrou
welijke leden van Sint Lambertus wel in
teresseeren, iets van haar deugdzaam leven
te vernemen.
Zuster M. Theresia werd uit de god
vruchtige, katholieke familie IJseldijk te
Apeldoorn geboren op den 13 November
1897, maar reeds als kind vertrok ze met
hare ouders naar Enschede en werd in de
oude Jakobuskerk plechtig aangenomen en
gevórmd. Later verhuisde zij met hare fa
milie naar de St. Jozefparochie.
Reeds vanaf hare kindsheid werd ze
door veel lijden bezocht. „Als ik nog in c'e
wereld was, zoo verhaalde ze, kreeg ik
telkens wanneer ik ergens naar toe was,
voor pleizier of met 'n bedevaart of naar
'n familie iets tc lijden; hoofdpijn, 'n zeere
vinger of tandpijn, zoodat ik thuis moest
blijven; en ook in 't klooster als er iets tl|-
zonders te doen was. had ik altijd wat te
verdragen
Toen Theresia ouder werd, begon ze he
vig te verlangen om naar 't klooster te
gaan. Dat was echter niet gemakkelijk.
Vooreerst; haar stiefvadei wilde daar niets
van weten (haar eigen vader was intus
schen al gestorven) en vervolgens ze was
zoo zwak van gezondheid. De man gaf la
ter echter toestemming en den 2en Octo
ber 1917 trad zij in bij de Zusters Carmeli-
tessen van 't Goddelijk Hart te Tilburg.
Een weldoende invloed ging van haar uit
op hare medezusters omdat ze bescheiden
was, beminnelijk, hulpvaardig en altijd op
gewekt en tèvreden. Op het einde van 1918
reisde ze als jonge zuster, stralende van
geluk, met nog zeven andere Hollandsche
zusters naar Amerika. Reeds vroeg ver
toonden zich daar de eerste verschij'nselen
van een ziekte, die zii 6 jaar met held
haftig geduld zou verduren: het was een
hardnekkige nierkwaal, maar haar pijnen
verborg ze onder een glimlach.
Men vermoedde, dat de lucht, door de
chemische fabrieken bedorven, oorzaak was
van haar ziekte en daarom werd ze over
geplaatst naar Kenosha De gencesheeren
konden haai kwaal niet ontdekken, maar
gaven den raad om haar naar het klooster
St. Charles te brengen: dat lag hoog en in
'n gezonde lucht en was omringd door oark
en bosschen Ze kwam daar aan in Octo
ber 1921, maar de hoogte van St. Charles
zou haar Calvarieberg zijn. Vijf lange iaren
van smarten zouden haar daar meer en
meer gelijkvormig maken aan haar lijden
den Bruidegom Met Kerstmis 1922 be
merkte de dokter aat ze een nierkwaal
had; men constatee*de dat de eene nier
reeds geheel was weggeteerd en de andere
ook al was aangetast Die verschrikkelijke
pijnen had Theresia geduldig en blij gedra
gen en steeds zich nog beijverd hare mede
zusters behulpzaam te zijn bij de werk
zaamheden. Ze onderging een zware en
levensgevaarlijke operatie in Maart 1923,
waarbii haar de zieke niet werd afgeno
men. Hoewel de pijnen bleven aanhouden,
kon ze eenige lichte werkzaamheden weer
verrichten. Vroeg men haar of ze veel pi'n
had, dan antwoordde ze glimlachend: „O,
't is nog uit te houden".
Zij koesterde een groote vereering voor
de kleine Theresia van Lisieux Op het
feest van haar heiligverklaring ging zij naar
de kapel en terugkeerend, zei ze: t Was
mij, alsof de kleine Thcesia mij beduidde,
dat ik niet meer gezond zou worden:
'k zou nog 'n korten tijd leven en nog veel
moeten lijden". Haar kwaal verergerde
meer en meer, maai steeds bleef ze opge
wekt en vroolijk De 10e Maart 1926 kwam
de dag van haar heilig afsterven. Ze ver
nieuwde nog eens haar eeuwige geloften,
de gebeden der stervenden werden ver
richt en als de Overste haar vroeg: „Is er
nog iets, wat u verontrust, lieve zuster
Theresia?" antwoorde zij: „Neen, Moeder,
niets: ik sterf geheel gerust en graag'
Als een kind, dat zachtjes inslaapt stierf
ze des avonds om 5 minuten voordo. „Zel
den ziet men iemand zoo sterven, zei de
ziekenzuster. De medezusters gevoelden
een hemelsche blijdschap en konden niet
treuren bij dit sterven. ,In t vagevuur ga
ik niet", had ze vertrouwvol gezegd. Ze
verscheen aan een zustor en sPra<- ,Jk ben
in den hemel" Verschillende treffende ge
nezingen worden rteds verhaald, die ge
beurd zijn op voorspraak van Zr. Theresia
TJseldi'k.
Ziehier in enkele korte trekken het le
ven geschetst van een fabrieksmeisje, dat
betoond heeft b"'h£ te kunnen blijven ook
in de fabriek Moge zv vanuit den hemel
vooral voor onze katholieke textielum-Ves
een machtige voorspraak blijven opdat ze
haar deugd en godsvrucht in de fabriek
steeds morfen bewaren.
Natuurlijk willen en mogen wij niet voor-
uitloopen op het oordeel onzer kerkelijke
overheid, die haar leven en deugd'n zal
onderzoeken, ma?' geve God, dal dit En-
schedeesche fabrieksmeisje eens heilig ver
klaard worde en een schitterend sieraad
zij voor den katholieken textielarbeiders-
stand".
TIJDSCHRIFT VOOR R. K. OUDERS EN
OPVOEDERS.
No. 22 en 23. Het Neder
landsche Boekhuis, Tilburg
De twee afleveringen van 't Tijdschrift
geven weer een macht van practische op
voedkunde voor huisgezin en school. Henri
Carolus legt eens goed uit, waarom de
.Wereldgeschiedenis in 'n Notedop" voor
de jeugd (Hollandia, Baarn), toch niets voor
onze kinderen i».
Dr. Deelen geeft 't eerste stuk over zelf
genezing. Een echt stuk voor ieder huisge
zin om toch eens en voor goed in te zien,
hoe voorzichtig men moet zijn met allerlei
aangeprezen geneesmethodes. Uit de „Bode
In Tieleman Dros' Molenalbum
vindt ge een bijzonder interessan
te beschrijving der verschillende
Molentypes. Het is geïllustreerd met
53 in aquareldruk uitgevoerde af
beeldingen der mooiste Hollandsche
Molens.
De albums zijn verkrijgbaar voor
75 ets. bij de winkeliers die onze
artikelen verkoopen of tegen inzen
ding van het bedrag aan postzegels
bij onze Afdeeling Reclame. De
plaatjes ontvangt U door het in
zenden van bons, zooals deze voor
komen op de verpakkingen der:
Blikgroenten, Vleeschconserven»
Plats du Jour, Soepen, Pickles,
Jams, Limonades, etc,
van 't H Hart" wordt een stuk aangehaald,
waar de ouders eens ernstig gezegd wordt,
hce ze moeten meewerken in den geest
van Z H. den Paus voor de Eucharistische
opvoeding der kinderen. Dat men na twintig
jaren van kindercomrpunie nog zoo weinig
de vruchten ziet van 't echt Eucharistisch
leven, dat 't beeld, dat onze kinderen nu
in hun leven toonen nog zro weinig ver
schilt van vroeger Waar ligt zoo dikwijls
de schuld? De H. Communie was geen le
vensdaad, de ziel van doen en laten niet.
Zouden daar de ouders niet meer aan kun
nen doen?
Een flink paedagcgisch stuk geeft Lutkie
over kennis en behandeling van ieder ka
rakter. Annie BerkvensHulsmans heelt
haar bijdragen in deze twee afleveringen
getiteld „Heristgedachten" Altijd lijn, goed
geschreven en paedagogisch zijn haar bij
dragen. Prachtige en practische Zondags-
lectuur in ieder huisgezin. Het Tijdschrift
voor R. K. Ouders en Opvoeders is flink uit
gegroeid: de bijdragen der vaste medewer
kers mogen er zijn. 't Is een apostolisch
tijdschrift door bekwame Priesters en Lee-
ken geschreven, die 't huisgezin willen op
heffen tot 'n weldadig, in-christelijk millieu
voor 't kind Zoolang de familie dat niet Is,
't voornaamste opvoedend element mist, kan
de school niet veel bereiken. Spoedig zal
't Tijdschrift in anderen vorm en breeder
van opzet verschijnen.
v. L.
BOEKZAAL DER GEHEELE WERELD.
No. 23 Het Nederlandsche
Boekhuis, Tilburg.
De buitenstaander moge verbaasd staan,
dat trots de enorme werkzaamheden, ver
bonden aan het verschijnen van dsn prach-
tigen „Jaarlijksche Boekenschouw" en het
goede propagandanummer, dat in 20.000
exemplaren is verspreid, dit boekbespre
kingsnummer op tijd is verschenen! En 't
no. mag er gerust weer zijn: 'n honderd
beste boekbesprekingen en eenige voor alle
lezers leerzame correspondenties.
Na het lezen van dit no. zcuden we gaarne
het volgende naar voren willen brengen, n 1,
dat de redactie van Boekzaal voortdurend
blijken geeft met haar tijd mee te gaan Hoe
juist begrijpt zij 't streven der jongeren, niet
alleen door nooit over te slaan een boek
van jongeren te doen bespreken, maar ook
door dit te laten doen door jongeren zelf die
't best hun streven begrijpen. Daardoor ko
men zij die breed kunnen zien, t best tot
een juiste waardeering van 't vele geeds,
dat in 't streven der jongeren te vinden is^
Boekzaal is, zonder andere te na te spre
ken, een up to date bibliographisch tijd
schrift, dat geraadpleegd verdient te wor
den niet alleen door eenieder die belang
stelt in de intellectueele beweging in Euro
pa en elders, die zich interesseert voor
film of tccneel en op een prettige wijze
verstrooiing en ontwikkeling zoekt, maar
vooral door hen, die aangewezen zijn leiding
te geven in lectuurkeuze op allerlei gebied.
Nu binnenkort wederom een nieuwe jaar
gang aanvangt, kunnen wij er niet genoeg
op aandringen: abonneert u op Boekzaal;
't is een klein bedragje, onbegrijpelijk klein,
voor wat 't blad biedt. Maar groot is l nut
van dit bibliographisch werk, dat dan ook
meermalen is aanbevolen en gezegend (als
mede lezers en medewerkers) door Z. H.
de Paus en de Primaten onzer H. Kerk.
Eindigt het oude jaai met een goede
daad, die U in ieder opzicht voordeelig zal
zijn, stelt niet uit, maar geelt U nog heden
In Calcutta zal een nieuw omroepstation
gebouwd worden, dat waarschijn ijk in
Augustus van he; vo'gend jaar in gebruik
kan worden genomen.
Wfla».
Het pas opgerichte station te Wilna la
thans bezig pioeven te nemen. Zoodra tot
een ju'ste golflengte besloten is, zal hel
officieel in gebruik worden genomen, het
geen vermoedelijk binnen eenige weken zal
plaats vinden.
Algiers.
Volgens „Wireless World" hoopt men te
gen het eind van 't jaar een omroepstat on
te Algiers- gereed te hebben.
PodgoritM,
Vermoedelijk zal in Februari 1928
Podgoritza in Mon enegro een nieuw sta
tion in bedrijf gesteld, worden. De golf
lengte en de energie zullen nader worden
vastgesteld.
De rad:o wordt in Zuid-Afrika meer en
meer populair. Er zijn thans ongeveer 14000
ingeschreven luis eraars, terwijl het aantal
Schwarzhörer op circa 8000 wo'dt geschat.
Men hoopt deze eerstdaags wettelijk te
kunnen verplichten zich te laten inschrij
ven.
In Maart 1928 hoopt men het nieuwe
sta ion te Johannesburg in geb'uik te kun
nen nemen, dat dan met een energie van 20
K.W. zal werken.
