Bmnenlanclsm Nieuws,
Gemengd Nieuws,
Luchtverkeer.
katholieke
illustratie
KERSTNUMMER 1927
STATEN GENERAAL,
Eerste Kamer.
De ongevallenstatistiek
over 1925.
De Koninklijke familie naar
het Loo.
Jan Oudegeest.
De vaccinatie.
Het uitvoerverbod voor
huiden en beenderen.
UIT ONZE OOST.
Wederom opium aangehaald.
LEGER EN VLOOT.
Waarom overgeplaatst?
KUNST EN KENNIS.
Diocesane bond van
Zangvereenigingen in het
bisdom Haarlem.
Kerstnummer 1927
Blue-Band tijdschrift.
RECHTSZAKEN.
De noodlottige achtervolging
te s-Gravenhage
LEGER EN VLOOT.
Een poreuze gevangenis.
UIT DE PERS.
Aanbesteding van twee
mijnenvegers.
Zes mille waren verdwenen.
De valsche munter te
's Gravenhage aangehouden.
De „Nieuw Holland" van
Een schipper in brand geraakt.
Een nieuwe Fokker-vliegtuigen-
fabriek in California.
Geen Schneider-cup-race
in 1928?
Een Tion-stopvlucht
New-York—Rome.
Het bezoek van Lindbergh
nan Mexico.
stapel geloopen.
Door vallend gesteente gedood.
Ze wilden niet ingeënt worden.
Eenige honderden zakken
blóem v/aren gestolen.
Een verwoede vechtpartij
tusschen Arabieren.
Het bioscoop-theater „Apollo'
te Assen uitgebrand.
Aan de gevolgen overleden.
Hoe een raadsvergadering
overrompeld werd.
HEDEN VERSCHENEN
„DE AANBIDDING"
De Eerste Kamer komt Dinsdagavond half
negen in openbare verzade,ing bijeen, o.m
voor het trekken der afdeelingen.
Woensdagochtend elf uur worden in
openbare vergadering verschillende wets
ontwerpen behandeld, waaronder dat tot
nadere regeling van de Collectieve Arbeids
overeenkomst, tot wettelijke regeling van
den Hoogen Raad van Arbeid, tot wijziging
der Radenwet en de Hoofdstukken I Huis
der Koningin, Vila Nationale en XII On
voorziene uitgaven.
Donderdagochtend bestaat het voorne
men in de afdeelingen te gaan.
169.188 ondernemingen vielen onder de
bepalingen der Ongevallenwet.
Eerder werd reeds bericht, dat in de
wiize van publicatie der door de Rijksver
zekeringsbank samengestelde ongevallen
statistiek een zoodanige wijziging was ge
bracht, dat de statistiek der ondernemingen
over het jaar 1925 nog in den loop van dit
jaar zou verschijnen.
Thans is deze statistiek verschenen. Zij
bevat, behalve het tabellenwerk, een inlei
ding, waarin de verzamelde cijfers van
commentaar worden voorzien.
Het bh.kt, dat het aantal ondernemin
gen, dat op 31 December 1925 onder de
bepalingen der Ongevallenwet viel, 169.18"
bedroeg, het aantal type-werklieden (een
type-werkman 300 arbeidsdagen]
1.183.062, en het gezamenlijk loonbedrag
over 1925 1.447.886.828. Vergeleken met
den toestand cp 31 December 1921 is het
aantal ondernemingen vooruitgegaan met
56 procent, het aantal type-werklieden met
21 procent en het loonbedrag met twee
procent. De buitengewone toeneming van
het aartal ondernemingen is het gevolg ven
de uitbreiding der Ongevallenwet, welke
op 1 April 1922 in werking trad. De hier
weergegeven percentages toonen in hun
onderling verband aan, dat deze uitbreiding
voornamelijk kleine ondernemingen betrof,
doch bovendien, dat in deze jaren de stij
ging van het loonbedrag achterbleef bij de
stijging van het aantal typewerklieden,
m.a.w. dat het gemiddelde loon in deze
jaren een daling vertoonde en wel met zes
tien procent.
Per hoofd der bevolking kwamen in het
jaar 1925 47.84 „verzekerde" arbeidsdagen,
tegenover 35.44 in 1913.
Een afzonderlijk hoofdstuk is gewijd aan
de onderscheiding der ondernemingen naar
haar omvang. Een reeds jaren vóór den
oorlog ingetreden proces van afnemende
beteekenis van het kleinbedrijf vond in er
na de oorlogsjaren haar regelmatige voort
zetting Zij het met geringer regelmaat vond
hetzelfde plaats ten aanzien van het mid-
delbedriif. Daartegenover steeg geregeld de
beteekenis van het grootbedrijf. In de jaren
1921—1925 nam echter het aantal onderne
mingen, behoorende tot het grootbedriif,
in geringer mate toe dan dat van het mid
den- en kleinbedrijf. Bijzondere vermelding
verdient hierbij echter het feit, dat het
aantal ondernemingen met duizend of meer
werklieden in deze jaren zeer is toegeno
men, percentsgewijze zelfs in belangrijke
mate dan eenige andere categorie van hef
grootbedrijf.
In het kort samengevat, blijken de be-
drijfsverhoudingen in 1925 deze te wezen,
dat van elke duizend ondernemingen tot
het kleinbedrijf behoorden 803, tot het mid-
delbedrijf 173 en tot het grootbedrijf slechts
19. Van elke duizend type-werklieden val
len echter op liet kleinbedrijf 164, op het
middelbedrijf 289, doch op net grootbedrijf
547.
Aangezien niet het aantal ondernemin
gen, doch het aantal type-werkÜeden be
slissend is voor de vraag naar de impor
tantie eener groep ondernemingen, blijkt
uit deze cijfers, dat in den ruimeren kring
van ondernemingen, welke tengevolge van
de uitbreiding der ongevallenwet in deze
statist'ek wordt overzien, evenzeer als vóór
die uitbreiding het grootbedrijf verreweg
de belangrijkste plaats inneemt.
In hoeverre deze voor de industrie ir
haar geheel geconstateerde veriioudingen
ook Gelden voor de afzonderlijke takken
der ir iustrie wordt in de inleiding tot deze
statistiek nader uiteengezet.
Het aantal werkgevers, dat op 31 Decem
ber K25 gebruik had gemaakt van de be
voegdheid om hun risico aan een naam-
looze vennootschap of vereeniging over te
dragen, bedroeg 37.361, het aantal van her,
die eigen risico droegen, 492, het aantal
der bij de R>'ksverzekeringsbaar,k aange
slotenen 131.425. Onderlinge vergelr Vng
van de cijfers omtrent de verdeeling van
aantallen ondernemingen en aantallen
tvpe-werklieden over de groepen vin risico
dragers, toont overigens aan, dat ook in
de nieuwe periode de Rijksverzekerings
bank voornamelük de draagster is van het
risico der ondernemingen, behoorende tot
het kle'nbedrijf.
Ten slotte verschaft deze statistiek nog
gegevens omtrent het gemiddelde verze-
kerde" dagloon.
lijkt; 3e. er zou veel verder worden go-
gaan, dan thans te verantwoorden is en 4e.
de immuniteitstoestand van de- bevolking
zou plotseling op krasse wijze worden ver
slechterd
Er is nog geen sprake van, dat de rich
ting, waarin de oplossing zal moeten wor
den gezocht, gevonden is.
H. M. de Koningin en IT. K. H. Prinses
Juliana zijn Zaterdagmiddag met den trein
van 1 uur 7 min. van het station S. S. te
's-Gravenhage naar Het Loo vertrokken,
voor een kort verblijf der koninklijke fa
milie aldaar.
j in zijn vlucht belemmerde, getracht heeft
I opzettelijk van het leven te berooven, door
op korten afstand den inspecteur tot twec-
maal toe een kogel in de borst te schieten,
i Vervolgens zegt de dagvaarding, dat ver
dachte onmiddellijk daarvoor met een twee
den persoon zich wederrechtelijk had toe
geëigend een zilveren damesbeurs, een
paarlen collier, een zilveren armband en
een broche, toebehoorend aan den heer
Gerlacb, kapitein der infanterie, en diens
echtgenoole. Onmiddellijk na den diefstal
was hij op heeterdaad betrapt en had zich
daarbij uit de voeten weten te mak"n.
Als getuigen zijn, naar de „Tel." ver
neemt, opgeroepen de heer Gerlach en diens
echtgenoote; Jongejan, bakker; Jansen
majeor-intendant; P. P. Paul, inspecteur
van politie, benevens een zestal andere ge
tuig' n.
Als verdediger zal mr. E. C. S. Bouilier,
advocaat te Den Haag, optreden.
Naar wij vernemen beeft het buitenge
woon Congres van de S. D. A. P. Zater
dag te Utrecht gehouden, benoemd tot
partij-voorzitter den heer Jan Oudegeest.
In de memorie van antwoord in zake het
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling
van de wettelijke bepalingen betreffende de
vaccina'ie, zegt de minister van Arbeid, H
en N., dat de juistheid van de meening,
uitgesproken door enkele leden, dat het
rechtstreeks varband tusschen vaccinatie en
encephalitis niet meer kan worden on'k^nJ,
^ot dusver niet is kernen v-a-st te staan. Het
is alles nog hv>othese, die bepleit en
weersproken wordt.
Bij zóó groote onzekerheid achtte de mi
nister zich verplicht een voo-rstel te doen,
waardoor tijd voör onderzoek en studie
zou worden gewonnen.
De minister meent, niet te moeten tre
den in beschouwingen over het weten
schappelijk karakter van de vaccinatie on
over de epidemiologie van pokken en an
dere besmettelijke ziekten; voor de prac-
tijk van het regeeren hebben alleen vaste
gegevens waarde.
Naar z''n, uvertuiring is de vaccinatie
zelve voor dg menschheid eer. zegen ge
weest. dien oe minister zooveel mogelijk
ongerept voor de toekomst wil behouden.
Het voorstel van een driejarigen termijn
spruit voort uit de overtuiging, dat een tijd
van rustig zoeken noodig is.
Stopze'ting van de aflevering van vac_
cine gedurende een vooraf niet te bepalen
tijd acht dc m-nister een voor de vaccina
tie en voor de volksgezondheid bedenke-
lüken maatregel. Daarbij zou en e vojgon-
de ernstige bezwaren ri zen. e. e vacci
natie zou met nadruk worden geoi a-ra .e,
als gevaarlijk; 2e. behoud van de vaccinatie
als een levensgewoonte van de bevolking
zou in buitensporige mate worden bemoei-
Naar de „Msb." verneemt, heeft er aan
het departement van Arbeid, Handel en
Nijverheid een vergadering plaats gehad
van betrokkenen bij de industrieën die
huiden en beenderen verwerken onder lei
ding van den heer Heringa Deze vergade
ring werd ook bijgewoond door minister
Slotemaker de Bruïne en den heer Pcst-
huma, die met den heer Wibaut namens
Nederland de conventie 'van de uitvoerver
boden onderteekende en nu namens de re
geering naar Genève gaat.
Behalve de heer Pos'huma, die namens
de regeering gaat, zuilen zich ook verschil
lende personen, bij de lij-m- en gelatine-
industrie en de huidenbewerking betrok
ken, als deskundigen en voorlichters van
den regeerings-afgevaard'gde naar Geneve
begeven, al hebben ze dan ook geen toe
gang tot de conferentiezaal.
Thans voor 175.000.
Aneta seint uit Medan: Aan boord van
de „Van Heutsz" is voor nog een waarde
van 175.0C0 opium aangehaald.
Door het Tweede Kamerlid den heer
Drop zijn aan den Minister van Oorlog de
volgende vragen gesteld:
I. Is het waar dat van de in den loop
der jaren wegens huwelijk zonder vergun
ning bij de landmacut geplaatste mare
chaussees nog tien personen actief als kor
poraal dienen?
II. Is het waar, dat bedoelde personen,
om in d'enst te kunnen blijven, de geschikt
heid voor sergeant moes'en verwerven,
doch dat, nu zij die geschiktheid bezitten,
aanstelling tot dien rang op zich laat
wachten?
III. Acht de Minister het niet gewenscht,
dat de bet okkenen, die aden den 30-jari-
gen leeftijd zijn gepasseerd zoo spoedig
mogelijk worden aangesteld, en is de Mi
nister bereid om, waar daaraan geen belang
rijke consequenties zijn veibonden, alsnog
de aanstelling tot sergeant van de betrokke
nen ten spoedigste te bevorderen?
Op de laatst gehouden buitengewone
ledenvergadering van bovengenoemden
bond, werd besloten een krachtige actie te
cnrwikkelen ten gunste van den boni.
Om de aansluiting voor de vereenigingen
te bevorderen, zijn om te beginnen met de
provincie Noord-Holland, correspondenten
benoemd die de verschillende rayons, die
hun zijn toegewezen, hebben te bewerken.
De centrale leiding van deze geheele actie
berust bij 't secrctariaa't, waar alle bijzon
dere inlichtingen kunnen worden verkre
gen, terwijl de correspondent alle gewone
inlichtingen omtrent aansluiting bij en doel
en werkwijze van den bond gaarne zal ver
strekken. Correspondenten zijn: voor Alk
maar en West-Friesland, de heer Schriiver,
Handelskade, Noord-Scharwoude; voor Ken-
r.emerland, de heer C. Oudt, Hagclinger-
weg 217, Santpoort; voor Amsterdam de
heer J, N. Jungst, van Woustraat 115,
aldaar; voor buiten Noord-Holland, secret-
riaat, Valkstraat 32, Zaandam; voor het
Gooi de heer Q. v. Arnhem te Weesp.
In een fraai, gekleurd omslag is dit Blue-
Band Kerstnummer gestoken, waaraan een
kleurendruk van Kever's aan moeders
schoot, als bijlage is toegevoegd.
A. M de Jong chreef er verhalen in, die
door George van Raemdonck zijn geïllus
treerd. Verder brengen een Kerstverhaal en
het menu voor een kerstmaal de noodige
afwissling. Ton van Tast versierde een
oag'na met een knappe teekening: jongens
bezig ee sneeuwman te maken.
Eerstdaags behandeling voor de rechtbank.
De rechtbank te 's-Gravenhage zal oa
Donderdag 22 December a s. behandelen, de
zaak tegen den 38-jarigen koopman H. P.
R., beschuldigd van den aanslag op inspec
teur Paul te 's-Graver.hage, berevens po
ging tot doodslag op drie andere Hagenaars.
De dagvaarding vermeHt, dat verdachte
omstreeks 2 September 1927 heeft gepoogd
A. Jongejan, N. Gerlach en A. Jansen, die
hem na het plegen van een diefstal hadden
vastge<*~eoen en in zijn vlucht belemmerd,
opzettelijk van het leven te berooven,
waarbij zijn voorremen zich heeft geopen
baard, doordat hij opzettelijk daartoe op
korten afstand uit een met kogels geladen
zuurwapen eenige schoten in de richting
van de hoofden en borsten van genoemde
personen heeft gelost. Dat de uitvoering
van dit misdrijf niet is voltooid, is alleen
een gevclg van de van zijn wil onafhanke
lijke omstandigheid ,dat bij geen der voor
melde personen heeft getroffen. Verder,
wordt verdachte ten lasle gelegd, dat hij
.ïceft gepoogd, den heer P. P. Paul, inspec
teur van politie, die hem na het plegen van
den diefstal eveneens had vastgegrepen, en
Het schijnt dat de strafgevangenis te Wil
lemstad wel bijzonder uitmunt door poreus
heid, aldus schrijft de Amigoe di Curasao.
Want herhaaldelijk hoort men dat de een of
andere gevangene ontvlucht is. Nu zijn het
er weer vijf tegelijk, wat natuurlijk wijst op
een complot.
In een nacht hebben vier Venezolanen en
een Curagaoenaar het weten klaar te spelen
te ontvluchten. Daarvoor hebben zij ijzeren
spijlen moeten doorzagen een werk waar
over ze minstens enkele dagen moeten ge
daan hebben. Blijkbaar hebben ze zich twee
dagen weten schuil te houden, wat er o.i. op
wijst, dat ze van buiten af geholpen zijn.
Want hoe ze zich hier twee dagen kunnen
schuil houden, zonder ontdekt te worden, is
ons een raadsel. Men vermoedt dat zij in den
nacht van Maandag op Dinsdag met een vis-
schersboot, die Dinsdagmorgen hier vermist
werd, ontvlucht zijn.
Een van de vijf is gepakt en men vermoedt
dat een tweede nog bier is.
Het wordt nu zachtjes aan toch wel een
beetje al te gek en hoog tijd, dat het gou
vernement eens afdoende maatregelen neemt.
Want het is toch maar al te duidelijk, dat de
Curagaosche gevangenis niet meer voldoet
aan de eischen, die men thans aan een der
gelijke inrichting stelt.
Aan' het Departement van Marine is deze
week aanbesteed de aanbouw en opleving
van twee mijnenvegers met complete machi
ne-installatie, bestemd voor Ned.-Indië.
Van de door tien fabrieken gedane inschrij
ving was minste, voor de oplevering van één
mijnenveger, de firma J. en K. Smit, te Kin
derdijk voor 435.950, terwijl voor opleve
ring van beide vaartuigen de Maatschappij,
Fevenoord 830.000 vroeg.
Een mede door de Rijks Marinewerf te
Willemsoord gedane prijsopgaaf voor den
aanbouw van één dezer vaartuigen onder
dezelfde voorwaarden verschilde aanmerke-
lijk met bovenstaanden aanbiedingen, daar
hiervoor een som van 270.500 werd be
rekend.
Wie er verantwoordelijk voor was.
De firma Maintz fc Co. te Batavia re
mitteerde nu ruim twee jaar geleden een
bedrag van bijna 6000 aan den toenmali-
gen resident der Preanger-Regentschappen
het was or.der het bestuur van den heer
Eyken wegens over een zeker tijdvak
verschuldigde canon van één of meer per-
ceelen in dat gewest. Daar het bedrag der
cheque, twee in getal, was overgemaakt,
werden deze papieren door den beer Bur
lage in zijn hoedanigheid van gewestelijk
secretaris als gewoonliik geïncasseerd bij
de betrokken bankinstelling, waarna het
geld door dezen ambt enaar aan iemand van
het personeel van het residentie-kantoor
werd afgedragen, teneinde het bij den al
gemeen-ontvanger van 's lands kas te doen
storten. Voor de ontvangst werd door den
betrokken beambte als gebruikelijk afge-
teekend in een boekje, dat sedert een paar
jaren voor dat doel steeds werd gebezigd.
Tot zoover de feiten, zegt het „A. I. D.
Pr. B.".
De heer Burlage was met buitenlandsch
verlof in Europa, toen bij de verificatie
bleek, dat het bedoelde bedrag van de fir
ma Maintz niet in 's lands kas gestort was,
waarna een nauwkeurig onderzoek werd
ingesteld, waar het geld gebleven was. Het
resultaat was, dat in de zaak geen klaar
heid kon wo-den Verkregen, ook niet n,a^
clat de heer Burlage bij zijn terugkomst kon
worden gehoord. Al had hij ook eenige
vermoeden, hij kon zich niet meer juist
herinneren, aan wien hij het geld had afge
dragen voor de storting in 's lands kas en
het betrekkelijk boekje, waarin vcor dat
doel was ,afgeteekend. was na de overge
ving van den dienst des heeren B. aan zijn
opvolger door eerstgenoemde, als niet
meer dienende, in beider tegenwoordigheid
verscheurd.
Was men eerst voornemens, de zaak
langs administratieven weg af te doen, de
justitie was van oordeel, dat men moest
ingrijpen, met het gevolg, da.t de rechter
commissaris van strafzaken bij den raad
van justitie te Batavia in Bandoeng een on
derzoek in loco kwam instellen, zonder dat
bezwarende feiten ten laste ven den ver
antwoordelijken ambtenaar, aan het licht
zijn gekomen. Dit justitieel onderzoek heeft
echter ten gevolge, dat de gewezen gewes
telijke secretaris als de verantwoordelijke
persoon ter openbare terechtzitting van 20
December voor den raad van justitie te
Batavia als beklaagde is gedagvaard, te
verschijnen.
In welingelichte kringen is men van de
onschuld des heeren B. overtuigd en wijt
men het treurige geval aan slechte controle
zijnerzijds, terwijl de ware schuldige, al
thans voorloopig, bezwaarlijk zal zijn aan
te wijzen, waar vermoedens, zonder eenige
aanwijzing of bewijs waardeloos zijn. Het is
evenwel niet onmogelijk, dat deze straf
zaak opzienbarende dingen aan het licht
zal brengen zeker geenszins ten nadeele
van den thans beklaagde.
apotheek voorloopig verbonden en daarna
naar het academisch ziekenhuis overge
bracht.
Eenigen tijd geleden werd mededeeling
gedaan, dat. er in verschillende winkels te
's-Gravenhage valsch geld door een „Chi
nees" was aangeboden. Gis'er is de politie
er in geslaagd dezen man aan te houden,
die verdacht wordt dit geld te hebben
vervaardigd.
Het bleek te zün een 26-jarige Javasn-
sche huisknecht, A. B. genn-md in betrek
king in de Frederik Hendriklaan te 's-Gr.a-
venhage.
In zijn bezit werden gevonden twee val-
sche guldens en twee valscbe rijksdaalders.
Bij een huiszoeking werd een volledige in
stallatie gevonden om valsch geld te ver
vaardigen. Echter ging men op vrij primi
tieve wijze te werk. Eenige matrijzen en
oen bakje met gips werden in beslag ge
nomen.
De vrouw van den huisknecht is, als ver
dacht van medeplichtigheid, eveneens ge
arresteerd.
voorbijgangers, dat uit bet bioscoop-theater
„Apollo" verdachte rookwolkjes opstegen.
Zij waarschuwden de politie en spoedig
Heek. dat achter ir, de bioscoop brand was
uitgebroken. Dadelijk werd de brandweer
gealarmeerd, die or.der leiding van den
brandmeester-generaal, den heer Baakman,
met veel materiaal uitrukte. Intusschen had
de brand zich verder uitgebreid en viel
het te voorzien, dat van het theater wei
nig zou overblijven. Het vuur, dat een gre-
tigen prooi vond in de vele brandbare stof
fen, greep snel om zich heen en in minder
dan geen tijd was een enorme vlammenzee
ontstaan. Het blusschingswerk werd zeer
bemoeilijkt door de strenge vorst, die het
hanteeren der slangen zeer lastig maakte
en de straat voor het gebouw in een ijsbaan
veranderde. Toch wist de brandweer de
aangrenzende huizen te behouden.
Enkele films werden door den directeur
eigenaar met groote moeite en gevaar in
veiligheid gebracht. Het gebouw is vrijwel
verloren gegaan.
Omtrent de oorzaak tast men, naar de
„Crt." meldt, in het duister. Gedacht werd
aan kortsluiting, doch later bleek, dat de
zekeringen niet waren doorgeslagen.
Te Leiden wilde de 33-iarige motorschip-
per C. T., liggende met zijn schip in den
Nieuwen Rijn, zijn motor, die niet wilde
aanslaan, op gang brengen, door hem met
benzine in te wrijven. De benzine raakte
in brand en het vuur deelde zich mede
aan de kleeren van den schipper. Voorbij
gangers, zoo meldt de „Tel." kwamen te
hulp en bluschten het vuur met dekklee-
den. De man, die met ernstige brandwon
den was bedekt, werd in een nabij gelegen
We zullen in Californië nu naar alle waar
schijnlijkheid ook gauw een nieuwe fabrielj
voor vliegmachines krijgen van onzen land
genoot Fokker, Met het oog op zijn plannen
daarvoor was hij dezer dagen in San Fran-
sico. Hij denkt binnen 't jaar ergens aan de
Baai een nieuwe fabriek op te richten, even
als die hij nu heeft in Nederland en in Has-
brouck (N. J.) bij de stad New-York. Ook
wil hij zoowel daar als in New-York „air
ferries" tot stand brengen snelle verbindin
gen met den overkant per vliegmachine
Amerika waardeert het werk van dezen
Nederlander ten zeerste. De „Fokkers" heb
ben in Californië een goeden naam. Met een
„Fokker" waren Maitland en Hegenberger
de eersten, die van Californië over den Stil
len Oceaan naar ITonoloeloe vlogen, met eer
„Fokker" vloog Byrd naar de Noordpool en
later over e'en Atlantischen Oceaan, Fok
kers werk wordt verder met groote be
langstelling tegemoet gezien. Hij kan in
Amerika een man worden van gelijke betee-
kennis als Henry Ford. Met dit verschil, dat
een „Ford de goedkoopste machine was, die
er was te krijgen en een „Fokker" één van
de beste op zijn gebied is. En Fokker is nu
pas 37, terwijl Ford al reeds in de 40 was,
toen hij met zijn auto-fabricage begon.
Fokker bezocht ook Oakland en Ala'meda
als gast van de lucfitvaart-commissie der
Kamer van Koophandel, die te zijner eere
een lunch gaf in het „Hotel Oakland." Met
deze commissie bezocht Fokker het vlieg
veld, Daarbij verklaarde hij, dat binner
enkele jaren de ïuebtverbinding tusschen
Californië en de Hawaii-eilanden (Hono-
loeloe) een even gewone zaak zou zijn als
nu die tusschen Engeland en het vasteland
over 't Kanaal. Zelfs 'n verbinding van Cali
fornië en Australië in twee étappes, met
Honolceloe als tusschenstation, acht hij bin
nen korten tijd mogelijk. Stormen, zei Fok
ker zullen niet langer een bezwaar voor dc
luchtvaart z:;n; alleen mist zal de groote
hinderpaal blijven. Hij wees op bet groote
belang van goede vjiegterreinen, die even
noodzakelijk zijn als goede havens voor de
scheepvaart.
Aan de Baai van San Francisco, onmiddel
lijk aan de haven tusschen Oakland en Ala
meda, ligt een zeer geschikt, uitgestrekt ter-
rein voor het bouwen ven groote fabrieken,
aldus de N. R. Crt." Een commissie, be
staande uit de heer?n Skinner en Thompson,
vervoegde zich bij Fokker, om hem een éc'
deelte dezer terreinen ten verkoop aan
bieden voor de vestiging van zijn nieuwe
bouwplannen. Voor zoover bekend, beeft
Fokker echter nog geen nadere beslissing
genomen.
Volgens de bladen is Fokker van plan
Amerikaansch burger te worden en beeft bij
reeds daarvoor zijn eerste papieren aan
gevraagd. iMen kan dit echer pas worden na
een verblijf van vijf jaren in de Vereenigde
Staten.
Een H. N. draadloos bericht uit Londen
meldt; De wenschelijkheid, om de wedstrij
den om den Schneider-beker iedere 2 jaar
in plaats van om bet jaar te doen plaats
hebben, is besproken tusschen den Engel-
schen luchtvaart-minister sir Samuel Hoare
en generaal Balbo, den Italiaanschen on
derstaatssecretaris voor de luchtvaart die
een kort bezoek aan Londen brengt.
Men is het er algemeen over eens, dat
de tijd van eep jaar te kort is om behoor
lijke vorderingen te maken voor de tech
nische vervolmaking van marine-vliegtuigen,
wat uitdrukkelijk het doel van het u'tloven
van den beker door den heer Schneider is
geweest.
De Italiaansche en Engelsche regeering
hebben daarom besloten een plan tot wij
ziging van de bepalingen ta steunen, zoodat
voortaan de wedstrijden om de 2 jaar zul
len plaats hebben
Daar er geen voldoende tijd zal zijn om
de bepalingen officieel te wijzigen voordat
Je inschrijvingen voor den wedstrijd van
1928 plaats hebben, zijn Italië en Engeland
onderling overeengekomen om den betrok
ken aeronautische instellingen in Italië en
Engeland kennis te geven, dat de regeerin-
Gen niet van plan zijn om Italiaansche of
Engelsche vliegers in 1928 te la'en uitkom-n
mits andere landen, J;e wellicht zouden
willen mededingen, zich bereid verklaren
eenzelfde gedragslijn te volgen.
Er is niet officieel overleg gepleegd
met de eutoi iteiten in le Vereenigde Sta
ten, Frankrijk en Lüjtschland, en, naar ver
nomen wordt, gaan deze met het voorstel
accoord.
Een gro£P jn Amerika gevestigde Italianen
heeft e P an opgevat, een non-stopvlucht
New-York—Rome via de Azuren—Parijs te
financieren.
!Lar UI' New-York gemeld wordt, was de
Vrij gehoudsn zitting van bet Mexicaan-
sche Uonores gcfleei aan Lindbergh gewijd
riet ongres besloot, dat hij beschouwd moet
worden als de overbrenger van de gevoelens
van goeden wil van de Vereenigde Staten,
De president van de Mexicaansche Kamer
„heiicola Heeft Lindbergh een eere-medaille
overhandigd. Ven de regceiing van Nicara-
guya beeft Lindbcrg een uitnoodiging ont
vangen om naar Managua te komen.
Het grootste schip van de
Kon. Pakefvaart Mij.
Te Amsterdam is Zaterdagmiddag van de
werf van de Ned. Scheepsbouw-Maat-
schappij aan de overzijde van het IJ het
turbine-dubbelschroef s.s, „Nieuw-Holland''
in aanbouw voor de Kon, Paketva-art Mij-,
te water gelaten.
Omstreeks twee uur, terwijl het muziek
corps van de N. S. M. het Wilhelmus blies,
terwijl honderden toeschouwers langs dc
kanten van de helling stonden te kijken,
Meed het groote roodgeverfde schip van
stapel: als steeds bij elke te-waterlating
een indrukwekkende vdrtooning.
De doopplechtigheid werd verricht door
mevr. M. E. HummelVan Hecking Colen
brander.
De hoofdafmetingen van de „Nieuw Hol
land" zijn: lengte 164.60 meter, breedte
19.05 m., holte 10.82 m. De waterverplaat
sing zal 18.159 ton bedragen.
Het schip zal ingericht zün voor 174 pas
sagiers en de bemanning zal uit 199 koppen
bestaan.
Een 26-jarge arbeider is te Heer'en in de
Staatsmijn „Emma" op de 325 meter ver
dieping door vallend gesteente getroffen en
gedood. Het slachtoffer was ongehuwd.
Wederspannige gevargemsbewoners,
Aneta verneemt dat de resident Woens
dagmiddag 23 Nov. j.l. op verzoek van het
hoofd van het gevangeniswezen, militaire
hulp inriep voor de Glpdokgevangenis te
Batavia, waar 743 gestraften communisten
weigerden te werken.
Aanleiding hiertoe was het feit. dat, toen
de gevangenen tegen de cholera geïnjec
teerd moesten worden, 550 communisten
weigerden zich daaraan te onderwerpen o.a,
bewerend, dat de injectie een sleepende
ziekte beoogde, die na drie jaar doodelijk
is, om zich op deze wijze van de commu
nisten te ontdoen.
Het hoofd van de gevangeniswezen, die
de weigerachtigen op de noodzaak van in
enting wees, werd uitgelachen en gehoond.
Het onderzoek wees uit, dat de weigering
noodzakelijk het gevolg was van opruiing
door een tweetal belhamels, ook wijl de
overigen, b;jna 1100 man wel voor vacci
natie bereid waren.
Beide belhamels die op heeterdaad be
trapt werden, bij het aansporen om te blij
ven weigeren, zün van de anderen geïso
leerd en met acht dagen celstraf gestraft.
De inenting is niet doorgegaan. Allen, met
uitzondering van de met celstraf gestraften,
zijn toen aan het werk getogen.
's Middags om één uur na schafttijd wei
gerden 743 man het werk te hervatten,
tenzij de twee geisoleerden eveneens tot 't
werk werden toegelaten.
Zonder resultaat werden zij toegesproken,
waarop hulp werd ingeroepen van 24 mili
tairen onder bevel van een eersten luitenant
Gelijkertiid arriveerden aan de gevangenis
gevangeniswezen. Terwijl de militairen
het gevangeniswezen. Terwijl de militairen
werden opgesteld sprak de regent den on-
willigen toe erop wijzend, dat weerbarstig
heid niet 'anger getold eerd zou worden.
Twintig minuten later werd het werk her
vat.
De militaire wachtpost is verdubbeld.
De inenting is opgeschort daar deze nog
niet urgent geacht wordt, de wijl de gevan
genen van de buitenwereld zitten afge
sloten.
In de gevangenis te Glodok is momenteel
alles rustig.
Twee daders gearresteerd.
Reeds geru'men tijd werden op de N.V.
Mee'fabriek Weert v.h. Gebr. Van der Venne
te Weert, zakken bloem vermist, doch alle
nasporingen hieromtrent bleven vruchteloos.
Het gevolg was, dat dezer dagen naar de
„Tel." meldt, het personeel der fabriek door
d directie op het kantoor ontboden werd.
Tot opheldering kwam het echter niet.
Zaterdag werd door het kantoorpersoneel
der firma echter geconstateerd, dat de ruim
Ul-jarige bakker J. S„ gedurende eenigen tijd
meer ledige zakken inleverde dan er volle
betrokken waren. Zulks Gaf de directie aan
leiding een onderzoek in te stellen of door
S. elders meel werd betrokken in zakken
met bet merk der N.V. Teen dit niet het ge
val bleek, werd de marechaussee met een en
ander in kennis gesteld. De man werd hierop
per auto naar de kazerne overgebracht
waar hij spoedig door de mand viel.
Bij een onderzoek te zijnen huize werd
nog een groote partij zakken met hetzelfde
merk aangetroffen. De ledige zakken wer
den door S. naar de meelfabriek terugge
bracht, waar hij daarvoor met 1 per stuk
werd gecrediteerd. Naar verluidt moet het
totaal aantal verduisterde zakken minstens
260 bedragen-
Later is tevens gebleken, dat de ongeveer
18-jarige bakkersgezel H. H., die eenige
maanden geleden bij S. in dienst was, aan de
diefstallen medeplichtig is. Daar deze des
tijds in een huis woonde, dat aan de meel
fabriek is aangebouwd, kostte het hem geen
moeite met behulp van S., des nachts de
zakken door een venster te gooien, waarna
S. ze naar zijn woning overbracht. Ook H.
is thans naar Weert overgebracht en is naar
het Huis van Bewaring te Roermond Ge
transporteerd. Hij was te Bierik woonachtig.
Twee dooden en drie zwaar gewonden.
Onlangs is Simpang Tiga (S O R.) het
tooneel geweest, van een bloedige vecht
partij tusschen een aantal daar woonachtige
Arabieren Toen de strijd was af geloopen
bleven er twee dooden en drie zwaar ge
wonden achter, welke laatste later naar 't
hospitaal werden vervoerd.
Voorloopig werden twee van de deelne
mers daders van den doodslag gear
resteerd. Een van hen kwam zich zelf bij
de politie aaifmelden. De aanleiding schijnt
een soort vandetta geweest te zijn. Een van
de in Simpang Tiga wonende Arabieren
ze wonen er allen bij eikaar in een gebouw,
bestaande uit drie petaks werd er blijk
baar van verdacht indertijd in Arabië den
vader van een der anderen te hebben over
hoop gestoken. Of deze verdenking al dan
niet gegrond was is nog niet bekend. De be
trokkene merkte echter wel dat hij voortdu
rend vervolgd werd en hij was zich van ge
vaar bewust Hij wenscÜle blijkbaar zijn lot
niet kalm af te wachten en besloot zijn
eventueele belagers vóór te zijn. Hij verza
melde eenige aanhangers om zich heen en
op den bewusten avond stormden deze het
huis binnen de tegenstander overhoop. Er
ontstond een gruwzaam gevecht waarbij een
Arabier, die er niets mee uit te staan had
door de tegenpartij werd gedood, terwijl
zooals boven reeds werd vermeld behalve
twee dooden ook nog drie zwaargewonden
achterbleven.
De zaak is in onderzoek.
Te Kerkrade is in de domaniale mijn de
39-jarige gehuwde arbeider V. tusschen
kolenwagens bekneld geraakt. Zwaar ge
wond werd hij naar het ziekenhuis overge
bracht, waar hij aan de gevolgen is over
leden.
Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen
te Hoogkerk, hebben de sociaal-democraten
een zetel verloren aan de communisten. De
nieuw-gekozene de heer Hort'ng, is geen
gemakkelijk heer en hij zorgde door zijn op
treden ervoor, dat de inwoners (vooral do
arbeiders) van Hoogkerk, de raadsvergade
ring met belangstelling volgden, om te ge
nieten van zijn scherpe critiek op het ge
meentebestuur en zijn mederaadsleden. In de
laatste raadsvergadering was de publieke
belangstelling zoo groot, dat de tribune te
klein bleek, zoodat de burgemeester de
menschen moest verzoeken heen te gaan. Dït
was echter niet naar den zin van den com
munist, die aanspoorde tot blijven en toen
de politie, om vechtpartijen te voorkomen,
onvoldoende krachtig optrad nam de heer
Horting het gezag in handen en zei hij, dat
eerst de leden van den raad de zaal zouden
verlaten.
Toen geen andere uitweg meer mogelijk
bleek, voldeden de burgemeester en de leden
van den raad aan den eisch. De heer Horting
en zijn partijgenooten onder het publiek,
waren de baas. De voor de raadsleden aan
wezige sigaren werden gedeeld en de heeren
genoten van hun overwinning.
De voorzitter vroeg daarop versterking
van de politie te Groningen; vier man
maréchauseé verschenen spoedig, verwij
derde de rebellen uit het gemeentehuis en
stelden den raad in staat tegen half tien
de vergadering was uitgeschreven op 8 uur
met de besprekingen een begin te maken.
Nu zonder publiek. De vergadering had ver
der een rustig verloop.
VAN DE
Omslag in drie kleurendruk naar een
schilderij van HERMAN MOERKERK
Vijf kunstplaten en bijna 100 schitte
rende reproducties van de beste
voortbrengselen der schilder-, tee-
ken- en fotokunst.
PRIJS PER EXEMPLAAR 70 CTS.
Ook verkrijgbaar bij de agenten Katholieke
Illustratie en bij den Boekhandel. Toezen
ding per post volgt onmiddellijk na ontvangst
van 80 cents per postwissel. Voor het
buitenland is de prijs 1.Het ver
dient aanbeveling nog heden te bestellen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag jN- V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD
heeft te Assen een zeer felle brand ge- HAARLEM,
woed. Omstreeks één uur merkten enkele'
