Brieven uit Rome
Brieven uit Frankrijk.
NIEUWJAARS
WENSCHEN
m
Luchtverkeer.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ÉE$
NIEUW JAARSWENSCH
gftg
l^B
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Derde Blad Woensdag 21 Dec. 1927
ROME EN HET OOSTEN.
In de groote zaal van het Bijbelinsti
tuut, die te klein was voor de gelegenheid,
hield dezer dagen Mgr. d'Herbigny, Voor
zitter van het Pauselijk Oostersch insti
tuut, een voordracht over zijn bezoek aan
verschillende Patriarchen van het Oosten.
De aankondiging der voordracht had
geheel kerkelijke Rome naar het Bijbel
instituut doen komen, vooral ook, daar
Mgr. d'Herbigny terecht den naam heeft
van uitstekend op de hoogte te zijn van
Oostersche zaken. Met twee Oostersche
geünieerde Patriarchen, waren talrijke
Bisschoppen van onzen ritus tegenwoor
dig, terwijl geenszins eenige orthodoxe
priesters ontbraken.
Het onderwerp was dan ook wel bizon
der interessant. Een Bisschop van Wes-
terschen ritus, die tegelijk voorzitter is
van het Pauselijk Instituut, dat zich uit
sluitend bezig houdt met het bestudeeren
der Oostersche Theologie en Kerk, op
bezoek bij Patr archen, Metropolieten,
Bisschoppen, die van Rome afgescheiden
leven, en in Rome, in den Paus, de groote
macht zien, die hunne eigene onafhan
kelijke rechtsmacht zoekt te verdringen
Mgr. d'Herbigny legde bij het begin
zijner voordracht de verklaring af, dat
Zijn reis noch officieel noch officieus is
geweest, dit beteekent dat hij geen op
dracht had, deze reis te maken, en daartoe
ook niet werd aangezocht. Ik ben op reis
gegaan om te leeren, zei Mgr. d'Herbigny.
De gelegenheid tot de reis was het con
gres van Velehrad, waar katholieken van
allerlei ritus en ook sommige orthodoxen
reeds in het vierde congres voor de her-
eeniging der afgescheidenen bijeen komen
op het graf van den H. Methodius, Apos
tel der Slaven. Daar ontmoette Mgr.
d'Herbigny den Katholieken Bisschop
van Arad, Mgr. Aziz Hoh, van den Ciial-
de'schen ritus, geboren te Mossoul en
wonend te Alexandrië als Vicaris van de
Chaldeiers.dienaar Egypteland verhuizen.
Mgr. d'Herbigny vond dit zeer belang
rijk, daar hij onmogelijk zich naar Mos-
ioul had kunnen begeven, om te spreken
met den Patriarch. Deze Bisschop nu,
zei Mgr. d'Herbigny, hield twee Latijn-
sche redevoeringen over den toestand,
waarin de afgescheiden Nestorianen ver-
keeren en hield in zijn ritus een prachtig
Pontifikaal.
Van Servië begaf zich Mgr. d'Herbigny
Mgr. d'Herbigny legde nog een bezoek
af, hetwelk hij het lastig t van geheel zijn
reis noemde. Dit bezoek gold den Griek-
schen Patriarch van Alexandrië, Meletios
i Metaxakis. De voorzitter van het Pause-
•lijk Bijbelinstituut was verplicht geweest
j dezen Patriarch eens flink onder handen
ite nemen in het tijdschrift „Orientalia
Christiana", omtrent zijn houding in
zake den godsdienst en de leer, die hij
te Athene en te Constantinopel had aan
genomen. Zoodra de Patriarch den Wes-
terschen Bisschop zag, voegde hij hem
orthodoxe geestelijkheid, het huwelijks- i t0e „Maar gij hebt afschuwelijke dingen
leven en het huisgezin. De stoffelijke zor- |0ver mij geschreven „Ja," was hetant-
gen voor het huisgezin, houden de gees- j woord van Mgr. d'Herbigny, „maar nog
telijken af van de plichten van het Apos- J veel minder da i uwe vrienden vanuver-
tolaat. Mgr. d'Herbigny deed hier opmer- telden." Voorts vlotte de conversatie niet
ken, dat ook de katholieke geestelijken erg en de beide Bisschoppen waren niet
van Oosterschen ritus, gehuwd zijn. Dat accoord dai om te constateeren, dafmen
is waar, zei de Metropoliet, maar uweweinig betrouwbaarheid kon toeschrij-
priesters hebben betere en degelijkere Ven aan de pers!
geestelijke opvoeding gehad. De Metro
poliet vertelde, hoe moeilijk 't was een
geestelijkheid te besturen, die slechts oog
en hart had voor de toekomst van het
huisgezin, en verhaalde interessante bizon-
derheden over den nieuwen toestand,
waarin de orthodoxe kerk zich tegen
woordig in Roemenië bevindt. Vroeger
waren we geheel afhankelijk van den
Staat. Ik heb tijdens de discussie over
de grondwet, vier dagen achtereen het
woord gevoerd in den Senaat, om te voor
komen, dat we onder het gezag zouden
komen van eenige ongeloovige en anti
godsdienstige afgevaardigden. Nu hebben
we eindelijk zelfstandigheid verkregen.
Van Roemenië begaf zich Mgr. d'Her
bigny naar Bulgarije, waar hij wel de
Katholieke Bisschoppen ontmoette, maar
niet den orthodoxen Metropoliet, die
te Lausanne vertoefde voor de confe
rentie der hereeniging der kerken. Wel
vernam Mgr. d'Herbigny, dat de Metro
poliet daar hevig opgetreden was tegen
het anti-dogmatisch streven der protes
tanten en vooral tegen het Engelsch en
Anerikaansch Episcopalisme.
Te Constantinopel bezoekt Mgr.
d'Herbigny den Griekschen Patriarch
Basilius III. Ook deze dignitaris is be
vreesd voor de vorderingen van het onge
loof. Als jong geestelijke vertoefde hij te
Rome en studeerde aan de Vaticaansche
Bibliotheek. Hij sprak met voldoening
over het Pauselijk Oostersch Instituut
en is den Paus dankbaar voor den belang
rijken steun, dien Z.H. aan de Oostersche
christenen schonk.
Niet minder hartelijk is de ontvangst, die
Mgr. d'Herbigny genoot van den Grego-
riaanschen Armeenschen Patriarch Mes
rob Harayan. die onmiddellijk berichten
vraagt over den Paus en den godsdiensti-
gen toestand van het Westen. Hij wenscht
niets vuriger, dan dat een algemeene her
leving: van geloof en godsvrucht de Armee-
nen vereenige met de groote Katholieke
Kerk, en verlangt, dat Mgr. d'Herbigny
I een bezoek aflegge bij den Gregoriaan-
De Paus, zei de Patriarch, hield het met
de Bolsjewieken, had de Turken tegen
de Grieken opgestookt. De Patriarch was
een groot voorstander van de conferen
ties van Stockholm en Lausanne voor de
vereeniging der kerken en van een Bond
van Christe'ijke Kerken naar Atneri-
kaansch model. De tegenwoordige tijd
behoort aan de protestanten van Amerika
en Engeland. Daar is onze hoop. Eigen
lijk zijn wij de eerste protestanten geweest,
daar we protest uitbrachten tegen het
primaat van den Paus. Ik doe de kinde
ren naar de le:ken-scholen sturen,
ook al zijn die zonder God, verklaarde
de Patriarch, want deze doen minder
kwaad dan uwe godsdienstige scholen.
Het gesprek ging zoo voort, totdat de
Patriarch zeide als afscheid „God oor-
deele tusschen ons beider harten". „Ja,"
zei Mgr. d'Herbigny, „en geve ons vooral
Hem te mogen beminnen boven alles."
CIVIS ROMANUS.
naar Roemenië, waar hij den Metropoliet j schen Armeenschen Patriarch van Jeru
van Blaij, M»r. Suciu, die te Rome in Sint j salem, die ook de eerbiedigste en dank-
Pi eter pontificeerde, ter gelegenheid van j baarste gevoelens jegens Z. H. den Paus
het eeuwfeest van Nicea, bezocht. Deze
Bisschop toonde hem het tweede deel
van zijn theologisch werk, waarin gespro
ken wordt over de langdurige getrouw
heid van het Roemeensche volk aan de
'eenheid en aan Rome. Zoolang Roemenië
•onafhankelijk bleef, waren geloof met
Rome, kunst en beschaving eigenschap
pen van het volk. Onze naburen deden
ons het geloof en de eenheid verliezen,
die echter bewaard bleven in Trans yl-
vanië. De orthodoxe Metropoliet van
Bucarest en geheel Roemenië, beklaagden
zien bitter bij Mgr. d'Herbigny, over
de groote ellende, waarin de orthodoxe
geestelijkheid verkeert. Deze i- niet meer
geleerd, is zonder geloof, zonder vorming
en opleiding, onder godsvrucht. De geest
van rationalisme en atheïsme van de
buitenlandsche Universiteiten, heeft
groote schade aangericht onder de or
thodoxe geestelijkheid. De studenten stu-
deeren nog de kerkelijke wetenschappen,
om de beurzen, die de regeering voor de
aanstaande orthodoxe geestelijkheid ter
beschikking stelt. En 't zou te wenschen
Zijn, dat deze atheïsten zich ergens anders
op toelegden dan op de kerkelijke weten
schappen, daar ze later als geestelijken
slechts het aantal Adventisten, Metho
disten enz., ter liefde van het geld gaan
vermeerderen.
De Roemeensche Metropoliet vertelde
alsdan van de groote moeilijkheden, die
men had om den Gregoriaanschen kalender
in te voeren, en spreekt van de plaag der
koestert. De patriarch bedankt den Paus
vooral wat Z. H. deed voor de Armeenen
en vooral voor den eigenhindigen brief
den hij van Z. H. mocht ontvangen, toen
hij den H. Vader eenige boeken had doen
aanbieden.
Niet minder interessant was het bezoek
van Mgr. d'Herbigny aan den ortho
doxen Patriarch der Melchiten, Grego-
rius IV, die in het ver afgelegen klooster
van Seidnaja woont, bijna afgezonderd
van de wereld op een hooge rots. Als de
Patriarch vernam, dat Mgr. d'Herbigny
in Rusland was geweest, zei hij dat alleen
een wonder Gods, het Russisch volk tot
het geloof kan terugbrengen. Ook de
vereeniging van het Oosten met het Wet
ten, vond hij moeilijk en bijna onmoge
lijk. Alleen Christus is almachtig, zei de
Patriarch, als de menschen Hem willen
gehoorzamen, is Hij machtig genoeg
om alle harten tot Zich te trekken. Als
de christenen meer geloovig waren, ging
hij voort, als zij onzen Zaligmaker meer
beminden, als hun geloof en hunne liefde
vereenigd waren in Zijn Goddelijk hart,
zouden de meest verwijderde broeders
Zich vereenigen. Mgr. d'Herbigny was
met weinig gestient o ver deze woorden van
den Orthodoxen Patriarch, die in zeer
slechten gezondheidstoestand verkeerde,
en veel zorg had met zijn twaalf suffra
gaan-bisschoppen, die alle nauw ver
bonden zijn met de vrijmetselarij, gelijk
dokumenten kunnen aantoonen en be
wijzen.
L. S.
Evenals vorige jaren wordt ook dit Jaar weder de ge
legenheid geboden tegen vergoeding van slechts f 0.60
een NIEUWJAARSGROET in de
te plaatsen, welke 5 regels plaatsruimte may beslaan.
Voor grootere advertentiën wordt voor elke regel meer,
15 cent extra berekend.
De abonné's welke van deze meer en meer gebruikelijke
wyze van „wenschen aanbieden" gebruik willen maken,
worden beleefd verzocht onderstaande bon ten spoedig
ste duidelijk ingevuld met toevoeging van faan
ons bureau NASSAULAA N49 HAARLEM te doen bezorgen
saais
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaande
NIEUWJAARSGROET in het nummer van 31 Decembeu
(Het bedrag ad f gaat hierbij).
H. de J.
A
S.v.p. duidelijk met potfeod invullen.
De luchtverbinding Nederland-
Nederlandsch-Indië.
De nieuwe Fokker-fabriek
in Amerika.
RECHTSZAKEN.
De arrestatie der Indische
studenten.
RADIO-NIEUWS.
Hoe de Kortegolftelefonie-
zender van de Rijkstelegraaf
te Kootwijk ontvangen wordt.
Clandestiene luistervinken.
Een Nederiandsche avond
inPosen.
4447 Luistervergunningen
in één maand.
SOCIAAL LEVEN.
Het wetsontwerp tot wijziging
der Ziektewet.
LEGER EN VLOOT.
De opheffing der rijkswerf
te HelUvoetsluis.
Men ken n'et zeggen, dat „Le Père Noël"
(met ,,Père Noël" dat zooveel wil zeggen
a's „Vader Kerstmis" bedoelen de Fran-
schen ongeveer hetzelfde els wij, Hollan
ders, me: het „KerstmannetV Men kan
niet zeggen aldus dan las ik een dezer
dagen in een Prrijsche krant dat ,.Lc
Père Noël" dit jaar treuzelt met z'n werk.
Integendee', hij voorkomt de wenschen
zijner clien èle en hij stelt zijn scljr.tten ten
toon met een ijver, met een genie, ja met
een verleiding zelfs, d e men bijna des dui-
ve's zou kunnen noemen indien de hei-
lighe'd van het feest ons niet belette deze
ui drukking te gebruiken."
Tot zoover deze k-ant. en ik vond de
opmerking te e'genaardig Fransch. om haai
niet onder de oogen mijner lezers te bren
gen. En inderdaad, de kunst van den a-
leur is wel geworden een kunst onder de
kunsten en de genialite't, waarmede hij te
werk gaat, amuseert tegenwoordig nie'
meer slechts de kinderen, doch ook de
ouders, hoezeer hij dezen overigens ook
:11e rust beneemt.
La Place du Pala's Roya! is iederen avond
het tooneel van een zich steeds herhalend
vuurwerk en, in dichte riicn s aan de toe
schouwers op het groote plein, en worden
niet moede de schitterend gekleurde bou-
quetten, de luid sissende pijlen en al'er-
lei kunstgewroch en te bewonderen. Al'e
kranten h er schrijven over dit vuurwerk en
iedereen, d en ik sprak, had er zijn mond
vol van, zcodat ik het tenslotte als een
p'icht tegenover mijne lezers voelde er
heen te gaan. Wat mijzelf betreft, ik woon
nog al tamelijk ver van het „Place Pala s
Royal" en bovendien had ik a! zooveel mooi
vuurwerk gezien. Om mooi vuurwerk te
zien, behoeft een Hollander trouwens n'et
naar het buitenland te gaan, want mooier
dan in Scheveningen en ook in Hoorn
heb ik het in Florence en zelfs in Vene ie
niet gezien.
Maar ik moet e*r'i;3k bekennen, da' het
geen ik thans zag, al het ande~e op dit ge
bied overtrof. Het was h er een imitatie,
die de werkelijkheid ver achter zeh lie'.
Er waren zonnen en bloemen, palmen, gon-
de's, sterren en nog veel meer en als den
al hev. schoons vertoond is. dan. kondigt
een lu'd gesis precies zooals men dat bi;
echt vuurwerk hoort aan, dat al'es weer
opnieuw begint. Dan scbie'cn weer als
'chtende slangen de lenge slierten licht-
'es in razende vaart over den donkeren
ach'ergrond. Dan gann de zonnen weer
draaien, de gonde's hernemen hun statige
vaart en dc palmen ranken naar boven. En
de Eiffeltoren die anders steeds weer
J (A
opnieuw de bewondering der Parijzenaars
weet op te wekken wordt thans geheel
vergeten. Wa eigenlijk jrmmer is. want het
doet altijd sprookjesachtig aan. die hel
verlichte toren, die a's het ware in de don
kere lucht schijnt te zweven. Door slech s
het bovenste gedeelte te verlichten en de
rest geheel in 't donker te laten, wordt
dit merkwaardig effect verkregen, dat
vooral van veraf een buitengewonen in-
diuk maakt.
Behalve de Place du Pahis Royal zijn ook
verschillende andere p'einen en straten
prachtig ver'ich', terwijl de buitengewoon
fraa'e etalages der magazijnen er het hun
ne toe bijdragen om het werk van „le Père
Noël" dit jaar buitengewoon geslaagd te
doen zijn.
Waarlijk, deze periode, die Kers mis en
Nieuwjaar vooraf gaat geeft den kinderen
een voorproefje van het Paradijs. Men
tracht in de magazijnen tot het onmoge'ijke
te verrichten om hunne wenschen le ver
vullen en om hunne droomen tot werke'ijk-
heid te maken. Niet alleen de terrassen
voor de w'nkcls in Parijs hebben n.l. de
groote magazijnen een soort terras, waar dc
voorbijgangers, die geen lijd hebben om
binnen te komen, de voorwerpen hunner
gading vinden niet alleen dat die terras
sen en de étalages hun alle speelgoederen
aanb eden, die ze maar zouden kunnen be-
geeren, maar binnen, in de winkels zelf, is
een leger van verkoopsters en verkoopers
onopboude'ijk in de weer om ,Zijn Maje
steit het krid" tevreden le stellen.
Een voorproefje van het Paradijs? Is dit
eigenlijk wel juist? Is het niet eerder voor
de meeaten, een voorproefje van hel wer
kelijke leven, met zijn droomen, die steeds
droomen b'ijven en zijn verlangens, de
ncoit in vervulling gaan?
De Franse hman, die zoo langen tijd
niets van thee wilde weten, begint zich
thans meer en meer aan dezen warmen
drank te wennen. De stat'stieken zijn daar
om het te bewijzen. Was het vroeger de
gewoonte in café of thuis koffie of wijn te
drinken, en werd thee slechts door zieken
en herstellenden gebru'kt, tegenwoordig is
de thee in ieder café te krijgen. Natuur-
ijk is de koffie nog verre in de meerder
heid; maar de thee is steeds een gevaarlijke
concurrente geweest. En het zou me niets
verwonderen, indien het hier denzelfden
weg op zou gaan als in Engeland en Rus
land, waar de thee de koffie geheel heeft
verdrongen.
In ieder geval, de groote match is be
gonnen: Thee of koffie?
Y'.
Zeer velen waren gisteravond in de Aula
van het Koloniaal Ins ituut te Amsterdam
op uilnöodiging van het Comité Viieg-ocht
Nederland-Indië bijeengekomen, tot het bij
wonen van een Voordracht- en filmavond
betreffende de luchtverbinding Nederland-
Nederlandsch-Indië.* Deze belangstelling was
gerechtvaardigd, want niet minder dan drie
van onze bekende nationale Indië-viiegers,
t.w. de heeren A. N. J. Thomassen Thues-
sink van der Hoop, J. B. Scholte en G. A.
Koppen traden als sprekers op, terwijl
voorts ook nog de heer Ir B. Slephan van
de Nederiandsche Vliegtuigenfabriek (Fok
ker) het wcord voerde.
In rijn inleidend wcord zeide de voor
zitter van het Comité Generaal b. d. C. J.
Snijders, dat de drie nationale vlieg!ochten
hebben aangetoond, dat 'n luchtverbinding
Amsterdam-Batavia practisch mogelijk e
technisch bestaanbaar is. Voor een geregel-
den diénst is niet meer noodig dan orga
nisatie en geld en o-m daartoe te komen
moet er belangstelling zijn. Het Comité
heeft gemeend door het organiseeren van
dezen avond, die belangstelling te verster
ken!
Na deze inleiding vertelden achtereen
volgens de drie luchthelden van hun be
kende vluchten naar Insulride. Het kon
niet anders of de causeurs moesten in her
halingen beden; de bij-onderheden van elk
der drie vliegtochten zijn voor gansch Ne
derland niet meer nieuw.
Het nieuwe gelu'd van dezen avond deed
Ir. Stephen hooren, die een beschouwing
gaf over de technische vooruitzich'en en
technische mogelijkheden van de luchtver
binding Nederland-Indië
Wanneer wij in het licht van heden een
gevolgtrekking wilden maken - zoo zeide
hij uit hetgeen ons lot nu toe bekend
is, aangaande luchtverkeer naar Indië, dan
kan deze slechts ajs volgt luiden. Wij be
schikken thans over het betrouwbaar ma
terieel dat zulk een verbind'ng met een
zekere met al te nauw genomen regelnaat
mogelijk kan maken. Wanneer wij de lurfct-
verbinding met Indië thans verwezenlijken,
zal zii kunnen f"nctionneeren. al zal men
niet dadelrk mogen rekenen op een snel-
he'd, als die door luitenant Konpen is be-
I reikt, en tijdens Lnctionneering zal ons
blijken, dat er nog enorme moei "khedon om
I tot grooter regelmaat en tot korter duur te
I geraken, te overwinnen .j-'n, welker over-
1 winning echter zender twijfel mogelijk is
I doch dan ook alleen op grond van in de
I practijk van dat luehlverkeersbedrijf vcr-
worven ervaring. pr. staat met an dee
woorden op t standpunt, dat, zuiver tech
nisch gesproken, de c.imax, c!ie gelegen is
in de drie tochten, welke hedenavond zijn
behandeld, ons heeft gebracht tot een
vl.'eg'uigtype en een dosis kennis, welke
rechtvaardigt, dat men nog onbekende fac
toren invoert en die ook niet meer dan eenj
aanvang is, vatbaar voor wijziging en vei-j
beteing.
1 Over de vraag of watervliegtuigen voor
den tocht naar Indië nut zullen kunnen
hebben, zeide Ir. Stephan, het gebruik van
zoodanige machines le zien als een stap,
die gedaan zal worden als de techniek van
het watervliegtuig meer gevorderd is. Spr,
gelooft dus, dat de leering, die wij mogen
trekken, strekt tot het beginnen van het
verkeer naar Hdië per laodvlie Tuig in
dag-étapes en de vraag die dus beantwoord
moet worden luidt; welk type iandvlieg-
tuig? Spr. toonde aan, dat met een drie-
motorige londmachine dient begonnen, en
wat den mo'.or bet.cit: bewezen is, dat de
lucht-gekoelde motor goed voldoet en er
dus geen reden is om daarvan af te gaary
Spr. gelooft dan ook inderdaad, dat men
geen beter type vlieg'uig zou kunnen vin
den om een aanvang met dit luchtverkeer
te maken, dan juist het type, dat lui'enant
Koppen laatstelijk heeft gebezigd. Spr.
stelt zich voor, dat het verkeer slechts b'i
uitzondering voor passagiers bestemd zal
zijn en in hoofdzaak het mailvervoer zal
dienen en hij meent, dat dan met een nut
tigen last van 700 tot 800 K.G een basis
Voor den eersten aanvang is geschapen.
Spr. acht het wenschelijk, dat thans een
Nederiandsche enderneming met steun der
regeering de hand aan de ploeg moet slaan
om het verkeer te openen.
E-i serie filmbeelden van de roemriike
vluchten bij de uitvoering waarvan het
vlieg'uig zulk een werkzaam aandeel heeft
gehad, verdu'delijkte het gesproken woord
op aangename en boeiende wijze
De films werden muzikaal geïllustreerd
door een uitstekend amateur-orkestje.
Peuter meldt uit Lenden:
Naar de Amerrkaansche bladen melden is
ar, met een kap'taal van één millioen dol
lars, een nieuwe maatschappij rrivormd. dia
-"evestigd zal worden te Wheeling in West-
Virginia, en den naam zal dragen van
.Fokker Aircraft Corporation". De heer A.
I T G. Fokker zal optreden als tachnisch
directeur. De nieuwe maatschappij beschikt
over de Amcrikaansche Fokker-na ton ten.
De At?nt.c Aircraft Corpration, drie
aar geleden door d-n heer Fokker te
-amen met New Yorksche financiers ge-
ptïcht, wordt een onderdeel van de nieuwe
okkcr Aircraft Corporation.
De termijn van gevangenhouding weer
met 30 dagen verlengd.
De derde Kamer der Haagsche rechtbank
heeft gisteren den termijn van gevangen
houding der vier Indische studenten weder
verlengd met 30 dagen,
Door het laboratorium van de Rijkstele-
graai worden, zooals bekend, sedert eenigen
tijd proeven genomen met het uitzenden van
berichten en gramofoonmuziek en het wisse
len van gesprekken met Inciië via den korte-
golftelefoniezender te Kootwijk. Aan de
radioamateurs die deze mededeelingen op
vangen, wordt daarbij steeds verzocht om
rapport omtrent den ontvangst in te zenden.
De naar aanleiding daarvan ontvangen rap-
i porten, welke meermalen belangrijke gege
vens bevatten, zijn uit alle deelen van de
wereld afkomstig.
In Indië: De heer L. W. M. Vemer schrijft
uit Rengat (Ricuw) o.m.: 28 Oclcber had ik
het genot uw kruisgesprek met Bandoeng te
volgen. Bandoeng was keihard, u wat zwak
ker, hoewel een prestatie van belang! Ik ont
ving op één lamp! Toestelletje 14 X 22 X 9
c.M.Ü Zoo eenvoudig en korlegoli technisch
mogelijk, zelf in elkaar geprutst. Lamp
A. 409.
27 October was uw spreken en muziek ab
soluut te volgen. Eenige „fading" was merk
baar, maar dat liöt waarschijnlijk aan miri
ontvanginstallafie, die nog lang niet volmaakt
is, daar ik pas 2 dagen experimenteer op de
zeer korte golven.
Ik werd koud van genoegen, toen ik na een
muzieksluk'e gehoord te hebben, u hoorde
roepen: hallo, hier Kootwijk Holland. Ik zit
hier erg in de binnenlanden en ben gek een
echt Follandsche stem uit Holland fe verne
men. Indien u er prijs op stelt, zal ik ra nog
verdere verbeteringen te hebben aange
bracht, uw uitzendingen in het begin van den
avonden volgen (wij ziri planters en kunnen
niet iederen nacht opblijven!) en u berichten.
De heer H. A. Kruijtbosch te Semarang
schrijft om.: ....en wil u gaarne van tijd tot
tijd verdere rapporten betreffende de ont
vangst van de uitzendingen via Kootwijk uit
brengen, daarmede een klein blijk gevende
van mijn groote appreciatie van het schitte
rende pionierswerk door onze landgenooten
op radiogebied verricht.
....Met zeer veel belangstelling zal ik
steeds naar verdere kruisgesprekken inluiste-
ren cn gezien de reeds behaalde resultaten
geloof ik dat absoluut succes in dc naaste
toekomst verzekerd ia. Het zal u interessee
ren te vernemen dat ik met een zeer eenvou
dig apparaatje, beslaande uit 1 detectorlamp
A 1C9 en 1 laagfrequenlversterker B 105
werk en dat ik daarmede Amsterdam min
stens even goed hoor als iemand over de
plaatselijke telefoon, moge blijk geven van
het feit hoe goed de kwaliteit van het uit
gezondene was, zoowel wat betreft modu
latie als geluidsterkte.
De heer J. Schuit, sergeaot-maioor Tele-
•riafist te Tjimahi (Java) deelt mede, dat dc
uitzending van Kootwiik (PCT.L) op 19 Octo
her „keurig en zeer duidelijk is ontvangen,
-elfs z-er goed door kwam cp den luidspre
ker. Uw voorgelezen 20 woorden zijn door
mij niet ongeschreven, maar kwamen heel
«ried door. Het voorgelezen stuk uit een van
de Hcl'andsche couranten werd wel door mij
opgeschreven, waarvan ik u hierhii een af
schrift doe toekomen, hetgeen volgens mij
woordelijk is opgenomen. De sterkte van
i'w uitzending was op mijn toestel harder dan
de zender uit Eindhoven, Van fading niet
veel last."
De heer G. K. H. de Bont. Kapitein adju
dant le Makasser schrijft: Op 19 en 21 Octo
ber kwam PCLL zeer mooi door. Soraak.
muziek en tonic train zijn zuiver. Modulatie
goed. Gclf constant, soms fading. Kruis<<e-
sorekken met Baor'ocng goed te volgen Mo
dulatie PCLL is zuiverder dan die van Ban
doeng.
Ook uit Amerika, Canada, Zuid-Afrika
Ceylon, en Australië werden enthousiaste
rapporten ontvangen.
Ten slotte nog het volgende:
Aan boord van het s.s. Kieldrecht. De heer
B. J. H. ten Dam, marconist schrijft op 16
^'ovember, nabii Suez: „Niet één woord van
het aan mii gerichte is verloren gegaan, dus
uw wensch, dat u hoople, dat ik een ont
vangst mo-ht hebben, is meer dan vervuld."
....had ik weer goede Imdsprekerortvangst
met meer dan kamersterkte, de muziek, ge
sproken woo-d en seinen kwamen uitstekend
door. van fading absoluut geen last, Vrüdrri-
—iddag '11 November), van 1400 tot 1600 G.
M. T. PCLL weer gevolgd en daarbij twee
verschillende antenne's gebruikt, de eerste
was de gewone scheepsantenne. de tweede
~en enkel draadje van pl.ro. 16 Meter vanaf
k schoolsteen onder een hoek van 45 <*r.
sauveer direct aan 't toestel verhorden. De
kleine antenne gaf een grootere geluidsterkte,
'uidsprpkerontvangst was zeer goed te vol
den, alhoewel met van ge!"kc sterkte als op
den hier vooraf^aarden Woensdag. De mu-
siek kwam goed door met kampsterkte,
't schin larf in de heven te Pord Said, an-
tcnue-ichling Noord-Zuid. De ontvangt vnn
VN.F. v.-as h'p ook nood. d"-b de kwali-
feit van A N.F. ke- o<'et met P.C..L.L. verrfe-
'ek~n wnrd~n. A.N.F. is bii mij sfeeds dof Cn
-iet dnSdel'ik, d" stem 0"-atuu-1iik. dit laat
je kunt U zelf net"n-'"k ook al of ni»!
consfatee-en. terwijl P.C.L.L. helder en na-
tuurhjk klinkt.
In het tweede kwartaal van 1927 werden
in Duitsohland niet minder dan 1063
„Schwarzhörer" veroordeeld, hetgeen een
vermee-dering van bijna 590 beteekent, ir,
vcrgefüking met het voorafgaande kwar
taal. Er werd tc*an enkelen hechtenis van
3 en 5 dagen geëisch'.
Op Donderdagavond, 22 December a.s.,
zal het station Posen (344.8 m.) een nro-
ri-am uitzenden, dat speciaal voor de Ne
deriandsche luisteraars bestemd i<j en ook
door Warschau zal worden gebroadcast.
Teen op 7 dezer te Posen een Nederland-
sche tocspr?,rnk door dc radio wetd f^shou-
den, ontving de spreker la'er uit Neder
land talrijke berichten van goede ont
vangst op luidspreker, zoodat verwacht kan
worden, dat het programma van a.s. Don
derdagavond zeker ook goed zal doorko
men.
Van het programma, dat te 9.10 's avonds
(Amsterdamsche tijd) aanvangt en om 11.10
eindigt, vermelden wit o.a. het volgende:
Opening met Poolsche en Nederiandsche
tec-soraak; Voordracht over Nederland;
Vierde sonate voor piano en vioool van
Dirk Schafer Opus 11; Nederiandsche liede
ren, gezongen door mej. Caroline v. Rus-
sum.
In de maand October werden in Enge.
land 4447 luistervergunningen uitgereikt
tegen 17.000 in September, 9000 in Augus-
J tos en 7090 in Juli. Het blijkt dus, dat de
grootste toeneming niet plaats beeft in die
maand, welke men algemeen zou aannemen
Een adres van de R.-K. Werkgevers»
vereeniging aan de Tweede Kamer.
De algemeene R.-K. Werkgeversvereeni-
ging heeft, naar aanleiding van het inge
diende wetsontwerp tot wijziging der Ziekte
wet, een adres aan de Tweede Kamer ge
richt, waarin zii verklaart, dat de indiening
van het wetsontwerp haar in menig opzicht
heeft teleurgesteld.
In bet adres maakt de vereeniging ver
volgens eenige opmerkingen en spreekt ver
schillende desiderata uit.
Een der grondbeginselen, aldus adressan
te, waarop deze wetsvoordrecht rust, be
staat hie-in, dat aan alle vormen van par
ticulier initiatief, die voldoende waarborgen
bieden voor de verzekerden, dat zij de hun
toekomende uitkeering in geval van ziekte
ook werkelijk ontvangen, een gelijke kans
wordt gegeven, cm zich van hun tc.ak te
blijven kwijten en zich verder te ontwik
kelen.
Het is denkbaar, dat de Wetgever van
een geheel tegenovergestelde gedachte zou
uitgaan en zich op het standpunt zou plaat
sen, dat de Slaat alleen de verzekering
zou moeten ter hand nemen.
Dit standpunt wordt evenwel, naar het i
oordeel van adressante terecht, niet aan- j
vaard.
Het heeft bi? adressante verwondering
gewekt, dat het Wetsontwerp afwijkt van
hetgeen oorspronkelijk was voorgesteld
met betrekking tot de gelijke behandeling
van alle soorten van uitvoeringsorganen.
Hoewel in de M. v. T. de gelijkgerech-
tigheid van al deze organen naast elkan
der voorop wordt gesteld, wordt een zeer
belangrijke uitzondering toegelaten door te
bepalen; dat bij samenloop de voorrang
aan de verzekering bij de erkende bijzon
dere ziekenkas zal worden gegeven.
Het is niet alleen tegen deze uitzonde
ring op zichzelf dat adressante bezwaar
moet maken; van nog veel meer belang is
het erop te wijzen, dat door deze bepaling
de eenheid der verzekering in dezelfde on
derneming niet meer gewaarborgd is. Door
aan de arbeiders individueel de keus te la
ten, zal het kunnen voorkomen, dal in een
zelfde onderneming een deel der arbeiders
verzekerd is bij een erkend fabriekszieken-
kas, een ander deel bij een bijzondere zie-
kenk.a.s of bij meerdere bijzondere zieken
kassen en de rest bij den Raad van Arbeid.
Naar het oordcel van adressante zal de
eenige practische mogelijkheid tot vermij
ding val al deze bezwaren, verbonden aan
den samenloop van verschillende wenschen
omtrent de keuze van het verzekeringsor
gaan, hierin bestaan, dat het aan den
werkgever wordt overgelaten, een keuze
te doen. Zoo was de moeilijkheid ook ;n
het voorontwerp ondervangen.
Naast dit algemeene bezwaar wijst adres
sante in het bifzonder op de wijze, waar
op in tegenstelling met het voorontwerp,
dit wetsontwerp het instituut van de Fa-
briekszickenkas beeft geregeld: een rege
ling welke zich niet aanpast bij de werke
lijkheid en die de getvuikm-rking van deze
vorm van uitvoering der Ziektewet in vele
gevallen onmogelijk zal maken.
Adressante on'wikkell verder een denk
beeld, dat met inachtneming van waarborg
voor rechten en belangen der bij die on-
dernemingskas verzekerde arbeiders, die
mogelijkheid open stelt aan de onderne-
mirgskassen hun bestaan te verzekeren.
De meest aangewezen vorm van samen
werking tusschen de verschillende zieken
kassen is die eener garantievereeniging,
waarbij alle kassen haar autonomie behou
den, doch onder controle staan van 'n hooget
orgaan, dat financieel aansprakelijk is voor
het richtig nakomen der op de kas rustende
verplichtingen.
Voorbeelden van dergelijke organisaties
zijn te vinden bij de leden van verschillen
de werkgeversorganisaties in de textiel- en
metaalnijverheid.
Ter kennisname gaat een exemplaar der
stalulen van een decgelrke garantieveree
niging en ziekenkas bij het adres.
Naar het „Hbld" verneemt is publicatie
van het rapport der commissie, aan welke
een advies werd gevraagd in verband met
's ministers voornemen tot opheffing der
rijkswerf te Hcllevoe'sluit, binnen enkele
dagen te wachten.
Inmiddels worden door een brochure van
het secretariaat der Federatie van perso
neel in 's Rijksdienst (Middenschool, Den
Helder) eenige feiten bekend, die voor de
vraag, of in dit bijzondere geval de voor
keur voor opdrachten aan par'iculieren bo
ven werk in eigen beheer door het Rijk
mag gelden, vjn beteekenis moeten worden
geacht, indien zij werkelijk juist zijn.
„Het Volk' vermeldt er drie, als mee.
pedeeld door jhr. ir. M. Rappard, den di
recteur van het bureau Scheepsbouw aan
dc Federatie, welke mededeelingen wij voor
rekening van het blad laten.
„Een fabrikant, die marinemotoren had
vervaardigd, bracht op den post der alge
meene onkosten eCn bedrag van 6000,
wegens korting voor te late levering van
een mo'.or, welke aan een ander was ge-
leverd."
„Een andere aannemer, die eveneens een
werk voor de Marine in open rekening had
uitgevoerd, bieek zijn loonstaten te hebben
vervalscht. De schade, die hij daardoor de
Marine aandeed, werd geraamd op onge
veer 10.000, waarvan evenwel f 4000, op
giond van aanwezige bewijsstukken, kon
worden achterhaald.
„Een fabriek voert voor de Marine een
werk uit van zoo samangestelden aard, dat
het niet goed mogelijk is, daarvoor den
prijs vooraf te ramen. Afgesproken werd
daarom, dat de ia.briek na afloop haar re
kening zou inzenden. Deze bleek evenwel
zoo buitengewoon hoog. dat Marine beta
ling weigerde en opening van boeken
eischte.
Het kwam toen uit, dat de fabriek, tege-
'hk met het Marinewerk. ook werk had
aangenomen voor een reederij, welk werk
evenwel zeer was tegengeloopen. De meer
kosten van rond 14.009 hpd men nu een
voudig op de Marinerekening geschreven."
