Sport en Wedstrijden.
Gemengd Nieuws.
Gesprongen Handen
Springende Lippen
'V
NIEUWJAARS- GEDACHTEN.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT."
Zesde Blad. Zaterdag 31 Dec. 1927
Internationaal Voetbal
in 1927.
D. H. V. B.
R. K. S. V. „The Yellow
Black Boys".
VOETBAL
ATHLETIEK.
RADIONIEUWS.
F
Wetenschappelijk radio fonds
„Veder".
Oudejaar.
De „Statendam" voor de
HoIIand-Amerika-Iijn
in wording.
Een brutale treinroof.
Een 82-jarige man door den
trein gegrepen en gedood.
LUCHTVERKEER.
De pachtprijs van water.
KUNST EN KENNIS.
Een monument van oudheid
kundige waarde in gevaar.
Winterhanden en Wintervoeten
Doos 30 en 60, tube 80 ct, Bij Apoth. en Drogisten. Verzacht en geneest
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De Rijkslandbouwproefstations
te Wageningen.
C. VIS, pr.
Weer staan wij bij de jaarwisseling!
En als te doen gebruikelijk, komt ook
ditmaal het laatste ntimmer van ons blad
met een revue van de gebcurtenissn, weike
in de biikrns afgeloopen 365 dagen de we
reld schokten of blijdschap gaven. Reeds
dagen tevoren waren uw courantiers in
actie om hunne kronieken samen te stellen,
omrde machtige lezersscharen in de-e laat
ste uren een terugblik te geven. Te z'en
wet' op religieus en politiek g-bied gebeur
de, op het terrein van de wetenschap, van
de nijverheid en handel, kortom, al datgene,
waarin de huidige samenleving belang stelt.
Is t daarom onlogisch, dat wij ook voor
de -aportminnaars onze aanteekeningen nog
eens hebben doorgebladerd, en een opsom
ming samengesteld, wat in internationaal
voetbal gedurende 1927 is gepasseerd.
Vooral thans zal hiervoor de belangstelling
buitengewoon groot zijn, natuurlek in ver
band met de voetbalfeesten in Mei a.s.
0°k ve-leden jaar publiceerden wij zulk
n overzicht; waaraan wij toen echter een
rtjst- toevoegde, waarin de krachtsverhou
ding tot uitdrukking kwam. Hierop zijn wij
teruggekomen, omdat de voorstelling feite
lijk'niet geheel aan de bedoelingen beant
woordt. Usantieel spreekt men tegenwoor-
digrniet meer van gemiddelde en wordt de
k-aehts verhouding in punten uitgedrukt.
Waar echter niet elk land een even groot
aantal wedstrijden heeft gespeeld, het ver-
gchll bovendien zeer uiteen loopt en niet
elk' land elkander een of tweemaal heeft
ontmoet, heeft m.i. een dergèliike samen-
steking Weinig zin. Een eenvoudig opsom
ming kwam ons doeltreffende voor en valt
bij nauwkeurige observatie desnoods elke
ge -Senschte conclusie te trekken.
2 Janua-i: Luik, Be'giëTs'echo Slo
wakije 32; 23 Januari: Parijs: Frankrijk
Noord-Afriki 72; 30 Januari: Genua: Ita
lië—Zwitserland 5—1; 12 Feb-uari, Wrex
ham: EngelandWales 33: 13 Februari,
Lyon: FrankrijkLuxemburg 52: 20 Fe
bruari, Mi'aan: Italië—Tsjecho S'owakijc
22; 26 Fbruari, Belfast: IerlandSchot
land 20; 13 Maart, Antwerpen: België
Hol'and 20; 16 Maart, Lissebon: Frank
rijk—For ugal 40; 20 Maart, Weenen
OostenrijkTs'echo Slowakije 21; 2
April, G'asgow: EngelandSchotland 27;
3 April, Brussel: BelgiëZweden 21; 9
Apri, Cardiff: WalesIerland 22: 10
April, Weenen: Oós enrijkHongarije 60
10 April, Bodapest: HongarijeJoego Sla
vic 3—0: 17 April, Santander: Spanje
Zwitserland 10; 18 Apri'. Torino: Italië
Portugal 3Ij 18 Ap-il, Esch: Luxemburg
I alfp B 51; 18 April, Amsterdam: Ho'-
land—Tsjecho Slowakije fAmateurs) 81:
23 April, Dublin: Ier'andita'ië B 2Ij 24
April, Parijs: FrankrijkItalië 33; 24
April, Praag. Ts'echo SowakijeHongarije
4—Vj 1 Mei, Amsterdam: Ho landBelgië
32; 10 Mei, Boekarest: Joego-Slavië
Roemenië 30; 11 Mei. Brussel: Be'gië
Engeland 9—1; 15 Mei: Sofia: Joego-Slavië
—Bulgarije 2—0; 22 Mei. Weenen: Oosten-
rijkTr-Be'gië 41; 22 Mei, Parijs: Frankrijk
Spanje 41; 22 Mei, Esch; Luxemburg
Engeland 52; 26 Mei. Parijs: Frankrijk—
Eagf'and 6—0; 26 Mei: Praag: Tsjecho
S'-owakijeBelgië 4—0; 29 Mei. Oslo: De
nemarken—Noorwegen 1—4); 30 Mei, Stock
holm: ZwedenLethland 12—0; 30 Mei,
Bolögne: Ita'iëSpanje 20:30 Mei, Zu
rich: Zwi seriandOostenrijk 41; 30 Mek
Madrid: SpanjePortugal 20; 12 Juni,
12 Juni, Boedapest: HongarijeFrankrijk
134; 12 Juni, Stockholm: ZwedenFin
land 62; 16 Juni Reval: EstlandLeth-
land 41; 19 Juni, Slockho'm: Zweden—
Denemarken 00: 19 Juni. Boekarest: Po
lenRoemenië 3—3; 19 Juni Oslo: Fin'and
Noorwegen 3—1: 26 Juni. Oslo. Finland
Zweden 5—3; 3 Juli, Norrkoping: Zweden
Est'and 31; 10 Juli, Riga: Le hlandLi-
tauen 80; 31 Juli, Belgrado: Joego-Slavië
Tsjecho-Slowakije 11. 31 Juli, Riga:
LethlandLitauen 6-3. 14 Aug., Reval:
EstlandFinland 21; 17 Aüg Reval: Est
landLiteuen 50; 4 Sept., Stockholm:
ZwedenBe'gië 70; 11 Sep Helsingfors
Fin andLethland 3—1; 18 Sept.. Praag:
Tsjecho SlowakijeOosfen ijk 20. 22
Sept., New Castle: EngelandIerland, Ama
teurs, 91; 25 Sept., Zayreb: Joego-Slavië
Hpngarije B 51; 25 Sept., Boedapest:
Hongarije—Oos'enrijk 53. 2 Oct., Kopen
hagen. DenemarkenDuitschland 31; 9
October, Boedapest: TsjechoSlowakije
Hongarije 21; 12 Oct.. Belfast: Schotland
leriand 21; 14 Oct. Constan inopel; Tu--
küe—Bu'garije 31; 22 Oct.. Belfast: Ierland
Engeland 20. 23 Oct., Praag: Ita ië
Tsjecho-Slowakije. Europa Cup, 22, 23
Oct.f Altona: DuitschlandNoorwegen 62
28 Oct., Praag: Tsjecho-SlowakijeJoego-
S avië 53; 29 Oct.; Wrexham; Schotland
Wales 22; 30 Oct., Kopenhagen: Dene
markenNoorwegen 31. 6 Nov., Bo ogna
OostenrijkItalië 10; 6 Nov., Zurich:
Zwitser'and—Zweden 22; 12 Nov., B ack-
pcol: EngelandIerland (Amateurs) 1 1;
13 Nov., Amsterd.: HollandZweden 10;
20 Nov., Lima: ArgentiniëUrugaay 32
20 November, Keulen: Duitsch'andHol
lend 22; 28 Nov., Burnley: Wa'esEnge
land 21; 4 December, Lima: Argentinië
Pe-u 51.
Reeds morgen, den lsten dus van het
nieuwe jaar, vangt ook de nieuwe lijst aan
met den wedstrijd Italië versus Zwitsrland.
Intusschen laat 't zich aanzien, dat onze
opsomming aan 't einde van 1928 nog wel
iets uitvoerige' zal zijn, dan dit jaar, zu'ks
me' het oog natuurlijk op de Olympische
Spelen.
Tevens wil'en wij thans dn wensch uit
spreken, dat wij ons land dan bij déze jaar-
lijksche beschouwing een eereplaats mogen
inruimen, zooa's onze oranie-elf desnoods
willen, met 'n fraaie lijst omtooid. 't Feit i;
't intusschen, dat wanneer aans onds de
k'pk twaalf heeft geslagen, een uiterst be
langrijk jaa' is aangebroken, een jaar, aan
welks voorbereiding reals geruimen tijd
is gewe-kt. Dan zal de naam van ons
bescheiden land e op aller lippen komen;
zijn naam gekabe'd worden near abe oor
den van de wereld en ek ras zal verlan
gend uitzien naar datgene, dat zich binnen
onze landsgrenzen afspeel Dat wij o 'gani-
satorisch zullen slagen, is vrij zeker, dat de
prestaties daaraan evenredig zijn, is de
vurige wensch van iéder, die zich oprecht
Nederlander noemt!
Alle voor Zondag a.s vastgestelde wed
strijden van den DH.V.B. zijn wegens on
bespeelbaarheid der terreinen afgelast.
Secretariaat: Spaanschevaartstraat 90.
Hedenavond van 78 uur contributie be
talen in het gebouw St. Bavo, Smedestraat
Donderdagavond 734 uur clubavond in dc
R. K. Militairen Vereeniging, Zoetestrait.
Vrijdagavond 834 uur bestuursvergadering
ten huize van den heer Huijbers, Spaarn-
wouderstraat.
Door de Siberische temperatuur der
laatste weken genieten de voetballers
midden in het seizoen een ongekende rust.
Ook morgen zal er van voetballen wel niets
komen, zoodat iedere voetballer nu eens
rustig zonder sportbeslommeringen zijn
traditioneele niciiwjaarsopwachting kan
gaan maken bij de diverse opa's, opoe's,
ooms en tantes! Dat is ook sport!
Ik wensch iedereen een Zalig uiteinde en
alle goeds voor het komende nieuwe jaar.
Moge het Olympische jaar 1928 ook voor
de Roomsche sport een j" van voorspoed
worden.
HENK.
Dc feesten van de Bloemendaalsché
Voetbalclub.
Het 25-jarig bestaan van de B. V. C. zal
op feestelijke wijze woSden herdacht.
Zaterdag 7 Jan. 1928 des middags van 3.30
—5 u. houdt het Bestuur receptie in de
'groote zaal van Vreeburg.
jpien avond wordt een feestavond gegeven
m het gebouw van de Haarlemschen Kegel
bond.
De optimisten onder leiding van Adol
Bouwmeester zullen de gasten bezighouden.
Op Zat. 14 Jan. volgt een feestavond voor
de adspiranten. De heer J. C. Mol zal een
aantal films vertoonen, welwillend afgestaan
door den heer D. Laan.
R. K. ATHL. CLUB „EXCELSIOR"
Opger. 17 Juni 1920, aangesl. b/d.
D. H. A. K.
Secr. KI. Houtstraat 117, rood.
In de veronderstelling dat de wintermaan
den wel een wedstrijdloos tijdperk zouden
worden, is niet geheel en al bewaarheid en
heeft enze vereeniging neg mocie successen
lu-nnen boelen.
Eenigszins teleurgesteld door het heengaan
van den heer R. ^Vulfhorst, wiens ijver ze^ er
niet vreemd is aan de „stayers" hun vorde
ringen, waardoor wij nu niet in staat zijn.
althans m.nder techn.sch, de wintermaanden
door te brengen. O mhierin nu eenigszins
te voorzien heeft bet bestuur een clubavond
vastpe-^'d en wel iedere Woensdagavond
in b t R. K. Militaire Tehuis. De al reeds
gehci cen avonden kunnen zich in een goede
belangstelling verheugen doch enkele leden,
misschien op ddzen avond andere bezig
heden hebbende, wil ik even in herinnering
brengen dat ook de penningmeester dan zit
ting houdt, zoodat zij zich van verlere on
aangenaamheden kunnen vrijwaren. Verder
wensch ik namens het bestuur alle leden,
donateurs(irices) een
ZALIG NIEUWJAAR.
Te Rotterdam is dezer dagen de eerste
vergadering gehouden vp.n het bestuur der
stichting „Wera-fonds Veder", waarin be-
slo'en werd de volgende mededeelingen te
pvbiiceeren:
Eenige maanden geleden werd melding
gemaakt van e?n belangrijk bedrag, dat
door den heer A. Veder, oud-voorzitter,
thans ecre-voorzitter der Nederlandsche
Vereeniging v. Radiotelegrafie, afgezonderd
was, teneinde daarmede een stichting in t
leven te roepen, welke zich ten doel stelde,
de bevordering van de wetenschappen en
techniek op het gebied van radiotelegrafie,
telefonie en televisie, of daarmede verwante
wetenschappen, in den ruimsten zin.
Thans kan worden medegedeeld, dat de
bovengenoemde stichting is opgericht bij
notarieele acte. onder den naam „Weten
schappelijk Radio-fonds Veder" of bij af
korting „Wera-fonds Veder".
Het bestuur der stichting is uit de vol
gende heeren gevormd: A. Veder, dr. A.
H. Bargesius, J. Corver, prof. dr. G. J.
Elias, dr. ir. N. Koe mans, mr. W. J, H.
Stam, mr. A. F. Poggenbeek.
Aanvankeli-'k was het de bedoeling, dat
de stichting haar doel zou trachten te ver
wezenlijken, door jaaarlijks uit de rente
v,a,n het stichtingskapitaal een prijs of prij
zen uit te reiken aan personen, die zich
cp bovengenoemd gebied onderscheiden
hadden. Bij de nadere uitwerking van de
statuten der stichting i9 het den stichter
wenschelijk voorgekomen, een uitbreiding te
geven aan de middelen, waarmede berei
king van het doel der stichting nagestreefd
wordt, in dien zin, dat uit de rente xan
het stichtingskapi'.aal, behalve de eventu-
eele prijzen, ook nog steun verleend kan
worden aan personen, die zich me! onder
zoekingen of proefnemingen op het boven
gemeld gebied bezig houden.
Een speciaal programma van Koolwijk
voor Ned.-Indië.
Het Haagsche Aneta-kantoor deelt het
volgende mede:
Op Oudejaarsmiddag heelt het hoofd
bestuur van de Telegrafie in samenwerking
met het daartoe uitgenoodigde persbureau
Aneta een verrassing bereid voor Neder-
iandsch-Indië.
Van 13.20 tot 15-20 uur, dus in Indië
van des avonds ongeveer Lalf negen tot
omstreeks half elf zal Kootwijk zicb daar
ginds doen hcoren met een speciale uit
zending ter gelegenheid van den Oude
jaarsavond.
Het geheel zal het karakter dragen van
een huiselijkcn Oudejaarsavond naar goed-
Hollandsch gebruik: een hartelijk woord,
muziek, koorzang, en nog een kleine voor,
stelling waarbij Thomasvaer en Pieternel
voor bet ee-st in de vaderlandsche ge
schiedenis bun wénschen draadloos-telefo
nisch aan Indië zuilen overbrengen.
Er worden geen officieele redevoerin
gen gehouden, n aar een groepje menschep
die van Indië houden eu den Indischen
Nederlanders een preitigen avond willen
bezorgen hebben zich vereenigd tot sa
menwerking.
Medewerkenden zijn dr. N. Koomans, de
bekende radio-ingenieur en mevr. Koo-
mans-Reijs, de verdienstelijke pian ste.
Voorts de Haagsche violist Starrenburg en
dan Cor Ruys en Tilly Lus, die voor de
microfoon een Nieuwjaarswensch van Melis
Stoke zullen zeggen.
De heer H. Salomonson. de leider van
het Aneta-bedrijf in Europa zal, afgewis
seld door Melis Stoke medewerken aan
het peciaal voor deze gelegenheid ge
schreven schetsje, en de verschillende num
mers inleiden. Het programma is dezer da^
gen reeds in de Indische pers gepubli
ceerd.
Men heeft het een goede gedachte ge
acht de familieleden in Nederland van hen
die in Nederl.Indië op den Oudejkars
avond het verre moederland zullen hoo-
ren, tegelijkertijd» te doen medeluisteren
Daarom zal de uitzending van Kootwijk
tevens worden gedistribueerd in Neder
land, door Scheveningen-haven - op een
golflengte van 1950 meter.
Wanneer de uitzending zal zijn afgeloo
oen. omstreeks half v-er 's namiddags Hol-
landschen tijd, dus in Indië omstreeks hall
elf des avonds, zal men daarginds gele
genheid hebben om voor het uur van twaal
ven het moederland hartelijk te gedenken
O.a. in het Aneta-gebouw le Weltevre
den is een aantal genoodigden voor deze
uitzending vereenigd.
Nog vijftien maanden werk voor ruim
duizend werklieden.
Men schrijft uit Rotterdam:
Het hoogste staalwerk van den vasten
scheepsromp, ongerekend de masten en
schoorsteenen is thans op de „Statendam"
aangebracht de commandobrug staat er
en daarmee is de bouw zoo ver gevorderd
dat men als in de bouwvakwereld een
nieuw huis „onder de kap is" is er de
vlag met bet dennetakje op had kunnen
hijschen Dit laatste is nu niet gebeurd,
maar hoog en geweldig steekt de romp van
de Statendam, het aanstaande pronkstuk
van de Nederlandsche handelsvloot, boven
de kade uit van de werf van Wilton onder
Vlaardmgen, waar het geheel afgebouwd
wordt. Met zware kettingen ligt het kolos
sale schip vastgëmeerd en al is het thans
nog niet v-;el meer dan een romp, welke
alleen voor technici en scheepsbouwkundi
gen van interessante makelij is, men krijgt
bij een bezoek toch ook als belangstellend
leek wel een overweldigenden indruk san
massale grootheid, van ruim inzicht en
greotsche plannen.
Hef casco is, gelijk men weet. op de hel
ling gezet en begonnen door Harland en
Wolff te Belfast cn door een bijzondere in
schikkelijkheid aan die zijde is het ten
slotte mogelijk geworden, dat het schip
zelf op een Nederlandsche werf wordt vol
tooid en afgewerkt. De machine-installatie
zal echter door de oorspronkelijke bouwers
worden geleverd.
Hoezeer men in Belfast, in overleg na
tuurlijk met den technischen staf van de
Holland-Amerika Lijn, al een heel eind
gevorderd Was met den bouw van hel
casco, de voltooiing van het schip, ook
wat den romp betreft in geen geringe
mate, geeft thans aan de Nederlandsche
industrie de gelegenheid om te toonen, dat
zij ten volle berekend is voor een taak,
welke zoo hcoge eischen stelt inzake den
bouw van ezri machtig schip van 30.000
tonnen inhoud en voor de uiterlijke aan-
kieèding vari dit drijvende paleis.
Van bet comfort en de luxe, welke
ovér anderhalf jaar de „Statendam"
moet uiterlijk 31 Maart 1929 gereed wor
den afgeleverd de bewondring zul
len wekken, is thans natuurlijk nog mets
te zien Bij een rondgang nu door hot
schip in aanbouw treft wel dadelijk de sy
stematische organisatie van het werk.
Elk dek is gemerkt met een letter, elk
afdeeliflg draagt een duidelijke aanwijzing
naar dè bestemming, een plattegrond hangt
op élk dek tij de eerste klasse, hoofdtrap
ter oriëntatie, enz. Brandslangen zijn op
vaste punten gestationeerd en onmiddellijk
beschikbaar Aangezien gemakkelijke com
municatie aan booid een eerste vereischte
is om economisch te kunnen werken, zijn
overal breede gemakkelijke trappen ge
plaatst Orde en regelmaat in de drukke
bediening heerschen overal en een tijdelijk
systeem van electrische geleidingen zorgt
voó'r ruim voldoende verlichting in alle
compar lementen van uit dit groote schip.
Thans ziet men in het inwendige nog bijna
overal het kale ijzer van den scheepsromp
en de schotten, die te hunner tijd voor
een groot gedeelte door kqstbare betimme
ringen aaiï'het oog onttrokken zullen bor
den. Zé' geven thans evenwri reeds een
beeld van de groote zorg, die door Wilton
aan elk onderdeel der constructie wordt
gewijd. Schier eindelooze oppervlakten
staal zijn zorgvuldig door duizenden kilo
grammen menie tegen de inwerking, van at
mosferische invloeden beveiligd Op de
huidplaten en de schotten staan met krijt
of verfstrepen de plaatsen aan gegeven,
waar ramen en patrijspoorten zullen wor
den aangebracht. De omtrekken der hutten
zijn deels afgeteekend, waar men zoovci
al met den bouw gevorderd is, en het valt
wel al dadelijk op, dat de hutten zeer ruim
zijn ontworpen, grooter dan op een van de
andere passagiersschepen van de H A. Lijn,
en dan op menig luxe-passagiersschip van
groote buitènlandsche lijnen.
De bouw van het schip met de aanklec-
ring za! nu nog ongeveer vijftien maanden
duren. Gemiddeld ru'm duizend werklieden
zullen gedurende den geheelen bouw hier
aan werk vinden.
Van den omvang van het werk kunnen
enkele cijfers een bevattelijk beeld geven.
Staande op de commandobrug kan men
gemakkelijk controleeren of de schoor
steenen van een langszij liggend 10.000 tons
schip eens geveegd moesten worden. De
„Statendam" wordt lang 698 voet over alles
waardoor bet schip jufst op de Maas voor
de kantoren van de Holland-Amerika Lijn
gezwaaid kan worden. Aan vloerbekle
ding zijn noodig 15.000 M2. een straat van
134 K.M lengte en 10 M. breedte zou er
mee bedekt worden. Het aantal buizen en
pijpen binnen en buiten de machinekamer
is wat de gezamelijke lengte betreft, thans
nog op geen tientallen van kilometers zuiver
te schatten.
Een portefeuille met 6000 ontvreemd,
Gis'erenraiddag ontving de politie te
Arnhem, naar de Msb. meldt, uit Nijmegen
de mededee'ing, dat een heer. die drar met
den trein was aangekomen, een po-te-
feui'le, inhoudende 6030, miste. Op het
perron te Nijmegen werd later de porte
feuille zonder net geld teruggevonden. Men
vermoedde, dat de portefeui'le gero'd was
en dat de dader in de richting Arnhem wrs
ver rokken. De politie te Arnhem heeft, in
verband daa-mede op het sta ion aldaar
eenige rechercheurs de wacht laten houden
doch tot gisterenavond werd niemand aan
gehouden,
Men meldt uit Leiden aan de Msb
Gisteravond is op de spoorbrug over den
Rijn nabij de Vink onder Voorschoten de
circa 32-jarige man J. O, uit Leiden door
den e!ectrischen trein overreden en op slag
gedood.
De toegang tot den spoorweg is verboden.
De man was wat kindsch.
WAT LINDBERGH VLOOG.
247.845 K.M. sinds 11 Mei.
Sinds 11 Mei j.l. en tot en met 27 Decem
ber, den dag van zijn aankomst te Guate
mala heeft de onvermoeibare Charles Lind
bergh nu 57.500 K.M. gevlogen, hetgeen
een daggemiddelde geeft van 247 kilometer
845 rretes.
Op 11 Mei verliet hij, aldus de „Tel" San
Diego in Californië met zijn „Spirit of St.
Louis", om van New York zijn oceaanvlucht
te ondernemen. Daarna vloog hij nog wat
in Euro--' rond. Zijn totale vluchtenlijst
in dien tij ziet er als volgt uit
San DiegoSt. Louis K.M. 2500
St. Louis—New York 1500
New YorkParijs 5800
Vluchten in Europa 1000
Vluchten terug in de V. S. 6500
Tournee drie maanden 36000
WashingtonMexico 3000
MexicoGuatemala 1200
Door het Tweede Kamerlid, den heer
Braat. zijn aan den Minister van Financiën
de volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat door het
beheer van de Staatsdomeinen, voor het in
huur afstaan van 480 vierk. M. of .2:125
hcclare wateroppervlakte, liggende tusschen
twee kribd-immen in de rivier de Waal, bij
Heilouw, welke tot vergrooting van de Ics-
^n laadplaats aldaar dienen moet en tot op
heden waardeloos is en niets cpbracht, een
-acht berekend wordt van 60 's j&ars,
gelijkstaande met 1250 per hectare?
Acht de Minister dezen prijs niet zeer
onbillijk en acht hij hier niet misbruik van
macht aanwezig?
Is de Minister bereid, te bevorderen, dat
die pachtprijs binnen redelijke grenzen ge
bracht wordt?
De „Werkende ku'per" te Amsterdam.
Totsd
«r.Iw
K.M. 57500
Een Renter telegram tiit Belize CBfitsch
Honduras) meldt, dat Lindbergh 'daar van
uit Guatemala gearriveerd is.
De heer Braat wil ze overgeplaatst zien
naar Delft.
Door het Tweede Kamerlid den heer
Bna.at zijn aan den Minister van Binnenland-
sche Zaen en Landbouw de volgende schrif-
teliïke vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat er te
Delft groote Ri'ksgebouwen zijn. waarvan
de regeering nog geen bestemming heeft
gegeven en te Wageningen gebrek aan ge
bouwen is ten behoeve van de Landbouw
hogeschool, terwijl in Wageningen deRijks-
tandbouwproefstations voor veevoederonder-
zoek en zaadccntróle gevestigd zijn, die
los staan van de Landbouwhoogeschool en
ondergebracht zijn in gebodwen, die deze
Lanbouwhoogeschool, bij eventueele ver
plaatsing van die proefstations, zeer ten
goede zouden kunnen komen?
Is de Minister bereid, bovengenoemde
feiten te onderzoeken en, ook om der be-
zuinigingswille te bevorderen, dat de Wa-
geningsch pfefstations verplaatst wetrden
naar DIft, wat ook voor een snel onder
zoek van monsters bevorderlijk zou zijn,
om reden dat Wageningen meer geïsoleerd
ligt dan Delft?
De heer E. van Houten, hoofdopzichter
bij het Bouw- en Woningtoezicht te Amster
dam, schrijft aan de „Tel.";
Op den Oudezijds Achterburgwal No. 201
te Amsterdam, op den hoek van het Rus-
land, staat een cud, eerbiedwaardig huis,
dat thans zwaar gestut is. Als bij zoovele
oude huizen, is het slechte onderhoud ook
hier oorzaak geweest van spoedig vervaL
De kosten voor het weder in goeden staat
brengen zijn ten slotte zóó groot, dat het
voordeeliger is om zulk een huis in een
slechten of bouwvalligen toestand te laten
spoedig over, daar er zicb niet licht een wil-
staan. Maar ook tot afbreken gaat men n:et
lige kooper voordoet, die kans ziet om ter
plaatse een nieuw huis te bouwen, dat voor
hem rendabel (in geen geval beter of fraaier)
zal wezen. Zoo wordt het dan verder aan
zijn lot overgelaten.
In zulk een toestand verkeert in den laat-
sten tijd „de werkende kuiper." Voor Am
sterdam is dit huis van historische be'.eeke-
nis, zoodat het verdient bewaard te blijven.
Daarom ook loont het de moeite van een
korte beschrijving.
Het was weleer een gewijde omgeving,
door de nabijheid van het oude Nonnen
klooster en dat der Elf Duizend Maagden.
Volgens ter Gouw lag in 1530 tusschen c'eze
beide kloosters een akker, welke toebe
hoorde aan gebroeders Ruijsch en daarom
Ruijsland werd genoemd. Daarvan is de naam
van het Rusland afkomstig.
In 1537 heeft de stad hier uit den Achter
burgwal een vaart doen graven naar de Sin
gelgracht (later Kloveniersburgwal). Langs
die vaart werden huizen gebouwd en toen zij
later gedempt werd, kwamen er huizen aan
beiden zijden. Dit verklaart meteen waarom
het Rusland veel breeder is dan eenige an
dere straat in dit oude stadsgedeelte. In da
tweede helft van de 16e eeuw werd er zelfs
een vlas- en Warenmarkt gehouden.
Het bedoelde hoekhuis is gesticht in 1673.
Gedurende ongeveer 135 jaar heeft er te
voren een ander huis gestaan, maar van ge
ringer hoogte. Het nog bestaande is gemaakt
naar een ontwerp, althans volgers voorbeel
den, van den bekenden architect Philip Ving-
boons. Van Arkel en Weissman hebben het
nldup beschreven: „I et is met biizonder
lange jonxsche en korintische pilasters ver
sierd en, op.de pui na, welbewaard, Tus-
'chen de/, pilasters' 'zijn' festoenen- aange
bracht. Van de drie gevelsteenen vertoont
de middelste een kuiper, terwijl op de tweo
andere staat: Anno 1573."
In dc oude overdrachts'.ukken wordt het
aangeroerd met: „daer de werkende kurper
'nde gevel staet." In de 18e eeuw zijn de
kruiskozijnen met onderluiken, veranderd in
enkel ramen met roeverdeeeling, in welken
vo-m deze nog aanwezig zijn.
Zonder twiifel is in dit perceel in vroeger
tijden het kuipersbedriif uitgeoefend. De
laatste jaren was dit niet meer het geval.
Reeds in 1875 was er een tapperij, welke
achtereenvolgens gedreven werd door de fa
milies Helsloot, Keukeler, Broers, Reisiger,
Meyer en Beenakker, in den jongsten tijd
was er een nering in aarda-ne'.en, groenten
en fruit van de familie Breugelmans in ge
vestigd.
Het is een zaak van algemeen belang, dat
zulk een buis bewaard blijft en dat het zijn
bestemming als winkel- en woorhuis be
houdt. Dit vooral om het plaatselüke, het
levende stadsverkeer in stand te houden. Wij
zien toch maar al te duidelijk, hoe met al de
veranderingen het oude Amsterdam, histo
risch en oudheidkundig gesproken, met den
dag tot een doode stad vervelt. De Nes met
zijn eindelooze tabaksmagazijn-n, geeft daar
van een afschrikwekkend voorbeeld.
Technische bezwaren bestaan tegenwoor
dig niet meer om zulk een gebouw te her
stellen en weder in goed bruikbaren staat te
brengen.
Mogen vereeniringen als „Hendrick de
Keyser," Heemschut, Amstelodamum, Am-
sferdamsche Belangen, Groot Amsterdam, de
Oudheidkundige Bond e.a. de handen ineen
slaan en zich het lot van „De werkende
werkende kuiper" aantrekken.
„Zie de vluchtigs jaren snellen
ras voorbij, en 'k ga een weg,
waarop 'k niet meer zal terug-
keeren.
Job. XVI-23,
Weer Is 'n jaar voorbij rret al z'n lief
en leed; met z'n teleurstellingen en ver
wachtingen, met z'n nederlagen en over
winningen!
Wat zal dit nieuwe jaar ons brengen?
Veel geluk? Maar we zagen in 't oude
jaa-; zooyelen omkomen in bitteren
ncui!
Veel vreugde? Maar we zagen 't vorig
Ja'r zooveel leed en diepe smart!
Welvaart? Maar we zagen in 't oude
jaar er zooveleh kampen met harde zor
gen en ondergaan in dien wtB.ed.en strijd!
Gezondheid! Maar zoovelen wier han
den i/t vorig jaar op dezen dag nog lus
tig den beker hieven om te drinken op
*t nieuwe iaar, wier frissche lippen toen
nogf'n juichend „vivat" aanhieven, mach
ten i; den lartsten dag van 't oude jaar
'et'mëér zien dagen en hun plaats,in
ó-nd-pkring st'at ledig ,of is door
bezet! Fp wie weet, shilme-
c'e koude winter-aarde de
bloemen ,die men in den
kken en strooier op ons
'-uwe jaar ons brengen?
et!
jaar ligt voor ons in
■>ri, verborgen achter
schatkamers v-n het
g gesloten, ommuurd
uren! Een hemel en
r ons openl We staan
en aanvang van een
nieuw getal van dagen ons toegemeten
op 't eeuwig snoef!" (Mevrouw Hartog
de Meys in haar Dagboek). Maar hier
van zijn we allen zeker, heel zeker: we
gaan egn weg, warop we niet meer
zullen terugkeeren! En even~Is met ieder
aardsch bezit, zoo ook met het jaar dat
achter ons ligt en nimmer zal weder-
keeren we schatten het pas nfar z'n
volle waarde nu 't voor goed voorbij is.
M aar móge 't ens dan niet verbaan als
dien grijsaard, waarvan 'Jeap Paul O's
verhaalt in zijn roman „Neujèhrsnacbt",
die grüsaard, die stond aan z'n ve'ster"
van z'n eenzame kamer, waar'n hij z'n
laatste zonloozc dagen sleet, 't Was
nieuwjaar en middernacht! Hoos aan don
klaren nachthemel straalden Gods lich
tende sterren! Ginds in de ve-te klonk
nog na 't rumoerig gedrvisch van dren-
k-n nachtwandel-ars. M'ar hier voor
ziin verlaten huis leg alle leven stil!
Eenzaam en verlaten 1a<* daar de slepen
de aare'e in baar b!eek~n mantel ven
blanke sneeuw! M~ar wat z'et hp dsar?
Vlak voor 't vc-rter in die blanke vbk'-
is een donk"r uraf gp^-ave", e-n ve-scb
gedolven graf! An^-tig s!»a't hij naa
dje dónke-e, zw-rte olok; z'n Gogen
b-anJen a's heete to-'t-m, want n"
weet bij k'aar en fel: dat 'i ziin g-af'
Dit was zün laatste jaa-! Fn nu ri-at
hi! daar aan 't v-n "ter van zijn voriat-n
huis met alles wat hij heeft meen-br-ebt
uit I-"g ve-vlogen' dagen: 'n gebogen,
^ebroken l'ohaam, 'n dor, lee* ba-t vol
hit'ere wa->hoon. e-n bezoedelde ziel en
'n l-nue rij van felle, rw--te zonden en
nxt wacht daar nou slechts 't g-a'! H
siddert en beeft en laat 't gebogen hoo'd
zieken, al dieper op de horst en dan
dan strekken s'n bleeke handen zich
bevend naar Gods stralende sterren en
door den stillen nacht klinkt zacht de
bittere klacht van dien gebroken man:
„O, God, geef mij nog eer.s m'n ver
kwiste jeugd terug laat mij nog eens
opnieuw beginnen! O Vader, in den
hemel, plaats mij nog eens on den twee
sprong van den weg, opdat ik anders
kieze?"
Laat mij nog eens opnieuw begin
nen. Als 't oude jaar niet wel besteed
werd en weinig vruchten wierp in onzen
schoot, laat ons dan, nu 'n nieuw, vel
jaar staat voor de poort van ons huis,
nóg eers ODnieuw beginnen, opdat 't
ons niet ve-ua als dien geb-oken man
daar aan 't venster van zijn verlaten
huis en wij niet tevergeefs den Heer
v-n tijd en leven smeeken: plaats ons
nog eens op den tweemrong van den
weg, opdat wij ?nders kiezen?
Laten wij dit nieuwe jaar benutten en
nog eens opnieuw beginnen, maar dan
ook terstond, vandaag met den eersten
dag!
„Waarom streks? Waarom nu niet?
De menschcn van straks zijn altijd de
menschep, die even te laat komen: het
zijn de mersch-n, die alles half doen,
die nooit v-n aanpakken weten; de
menscben, die nooit slagen.
Tusschen dat ,.nu" en uw „straks" ligt
'n eeuwigheid, die ge kunt wirnsn of
verliezen, waa-in ge uw ziel kunt zalig
maken of eeuwig verloren gaan!
D-t „straks" beduidt altüd een teleur
stelling voor je echlg-noot, je kind of
vriend! Dat telkens herhaald „st-aks"
vormt 'n keten van verknoeiden tijd en
verbeuzeld riets-doen! Zeg „strrks",
waar 't je eigen genoegen .geldt, maar
riet, waar je plicht je roept, of waar
anderen je 'n dienst of genoegen vra-
gen!
Doe 't nu, dat maakt 6trek en vlot van
handelen!
Doe 't nu, dat brengt vrede en wel
vaart in huis!
Doe 't nu, dat maakt sterk en vlot van
op 't gelaat van echtgenoot, kind of
vriend!
Doe 't nu, dat doet de liefde en offer
vaardigheid in je groeien!
Doe 't nu, dat is de sleutel van al je
succes in je leven!
Doe 't nu, oan kan 'n ander je nooi'
vóór zi'p en ie komt nooit te 1-at,
ook niet in den hemell" (opgang 1926.
Steen der Wrzen).
Een nieuw jaar heeft weer z'n blijden
intocht gedaan in 't land der levenden
en schudt geli k 'n bloei-nde boom in
0"en zemertuin zi'n 365 dagen als fris-
sche, rijpe bloesems in enzen schoot!
7ull-n al die kostbare bloesems rijke
vruchten worden?
Dit nieuwe jaar is voor ons allen weer
een klare mogelijkheid voor nieuw, rijp
leven. Zi'n wii ons hiervan wel ernstig
bewust? Mag 'k u hier herinne—n aan
wat de groote Hek'erschc Philosoof
Spncca ift ziin boek de brevitate vitae"
ons leert over 't wel besteden van onzen
ko-lbaren tijd?
Ons leven, zeut hit, is inderdaad niet
ko-t, maar wij maken he' kort, omd-t
wij ons leven niet rieden fe leven. Wii
ver-'o-n het aan alle-lei beuzeling, wii
verkwisten bet san aller'ei droo-n pn il-
b'sie en ontnemen e-n g-oct deel v-n
den til*" aan bet vrl'e, bewuste besef"
van het leven, toHat bet waa-b"k voor-
b'i Is gevlogen on^er al'--lei kle'nzielige
pleziertjes en lollige tijdverdrlifies; wn
hebben den shelvorde-e"den opmarsc'»
nauv.veliiks oiize aandacht w-ardig ge
keurd en zie daar is reeds het einde!
Zoolang ze gezond zijn, ve-kv/istcn
'ij hun tijd als of die geen waarde heeft!
Maar straks, als ze ziek worden, ziin ze
bereid hun dokter een fortuin te bst-len
voor een k'n're ve-lenring van dien
waardeloozen tijd. O, als ze eens te vorea
wisten, hoe wéinig dagen hun nog rest
ten, ze zouden veel zuiniger zijn met dat
kostbaar bezit!
Zouden wij deze ernstige les van den
ouden heidenschen Wijsgeer, nu 'n nieuw
jaar ons wenkt, niet eens ter harte
nemen?
Ja, laten wij gerust de leuze van dien
anderen heidenschen Dichter tót de onze.
maken, maar dan in christelijken of lie
ver roomschen zin, n 1, het: carpe diem
't pluk den dag? Is iedere nieuwe
dag niet 'n heerlijk Gods ueschenk, 'n
nieuwe gunst van Gods milde goedheid,
'n mogelijkheid van 'n nieuw leven?
Welnu dan, plukt iederen dag van dit
nieuwe jaar als 'n wondere bloem voor
uw voeten, eer zij verwelkt cn-'er uw
handen! Dankt nu niet meer aan 't oude
jaar het is voorbij, voorbij met al z'n
vreugde of verdriet, z'n plichten en ver
zuimen, z'n deugd en zonden! Hebt ge u
over 't oude jaar te berouwen, herstel
het dit nieuwe jaar, maak dan nu goed,
wat ge toen bedorven hebt! Staar niet
meewarig naar 't verleden over 't
verleden is God rechter het is voorbij
en keert niet weder ever 't bedèn
zijt gij zelf meester en kunt er mee
doen, wat ge wilt: een eeuwigheid w'n-
nen of verliezen een onsterfelijke ziel
redden of vermoorden!
Vo-1 u koniru. want ge heersebt over
't heden en G-d zorut voor de toe
komst. Voel je bouwheer, want je kunt
bouwen aan je ef'en leven en san de
woning eens in 't Huis des Vaders! Voel
je edelsmid, want ie kunt smeden aan
je eigen glorie-kroon! 't Doét er riet toe,
of de wereld je zal prijzen of laken, of
ie arbeid nederig of verheven Is, of je
beroemd zult worden of ongekend; of je
zult werken met tranen van verdriet in
ie oogen of met zonriup vréugde in je
hart! Je zult t-ch gelukkig Ziin, omdat
je hebt gewerkt voor de eeuwHheid!
Carpe diem! Plukt dan iederen dag
van dit nieuwe jaar met 'n danklied op
de lippen als 'n stralend Gods geschenk!
Want zie de vluchtige jaren snellsn ras
voorbij en "k ga 'n weg, waarop 'k niet
meer zal terugkeeren! Het einde is daar,
vóór wij er aan denken!
De H. Schrift vergelijkt 'n menschen-
leven bij 'n schip, dat zich voortspoedt
door de golven. Goed, maar dan zijn wij
toch wel de stuurlui van dat schip, die
op de commando-brug staan en 't m-e-
ten richten naar de eeuwige haven! De
stuurlui, die, nu wij bij den intocht vaa
dit nieuwe jaar, zoo duidelijk den golf
slag van den tijd om de kiel hoo-en
bruisen, met 't speurend oog n-ar den
verren horizon, ons vanzelf afvragen:
hoe lang zal de vaart nog duren? Is de
haven nog ver, of zal zij plotseling op
doemen! Wie van ons zal dit jaar d-ar
landen aan de verre, vreemde kusten der
eeuwigheid! En dan dringen zich vaa
zelf naar onze lippen de strouhen van
dat mooie rcom6che lied .tot Haar. die
onzen b-ngen tocht veilig zal richten
naar de Haven.
Wees gegroet o, Sterre,
Wees gegroet van verre,
Hoog ten hemel blinkt uw licht
In het bange ver-gezicht!
Als in donkere luchten,
Wii naar u ve-zuchten.
Schijn dan veilig voor ons uit
Gun de zee geen droeven buit!
Haarlem Spaame.
