DE ONTWIKKELING VAN GROOT
HAARLEM.
Voornaamste Nieuws
DONDERDAG 5 JANUARI 1928
Die vrijwillig heengaan.
EEN ENQUETE ONDER VOORAANSTAANDE
HAARLEMMERS.
M Van andermans centen!
De Huizer-Zender.
DIT NUMJVER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16748
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK TRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
W. J. B. van Liemt.
Vóór alles Is Haarlem aangewezer
om woon- of luxe-stad te zijn en te
bij ven. Maar ook vindt de
Industrie er een bij uitstek ge
schikte gelegenheid, zich meer er
meer te ontwikkelen. Haarlem-
woonstad en Haarlem-Industrie
stad kan samengaan, mits de over
heid helps! Hoe dat kan!
Havenpiannen, goed vaarwater
gas. en electriciteïtstarieven, com
municatie-middelen, lage belastin
gen en wat er mede samenhangt.
N. Cohen.
Haarlem is een zeer gunstige
plaats voor de vestiging van indus
trie. Immers gelegen aan breed
vaarwater en aangenaam ais
woonstad voor wie met de indus
trie te maken hebben. Het ge
meentebestuur moet de industrie
lokken en helpen. O.m. door der
aanleg van havens, van wegen en
een goede oeververbinding aan het
Noordèr-Buitén-Spaarne. Geer
al te grootsche opzet noodzakelijk
De combinatie Haarlerfï-woon
stad en Haarlem-industrie-stad h
aanlokkelijk.
C. C. Wolff.
Geen luxe-stad mogelijk. Met
mate uitbreiding van bloeiende
industrie. Combinatie van Haar
lem-woonstad en Haarlem-indtis-
trie-stad.
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht.
DE TOESTAND VAN Z. D. H.
MGR. A. J. CALLIER.
Typhus aan boord van
de Gelria".
Brand te Hillegom.
DE MOORDAANSLAG
OP INSPECTEUR PAUL
TE 's-GRAVENHAGE.
De koopman H. R. wegens
poging tot doodslag veroordeeld
tot 20 jaar gevangenisstraf.
BUREAUX: NASSAULAAN 49
Telefoon No. 13S66 (drie lijpen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per weck 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 hi; vcciu tbctai'ng.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN-
TIES. 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 cl., bij vooruitbct.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den lekst 60 ct. per regel.
Alle abonr.é's cp dit blad zijn, inge\ol?e tie veizekenngsvco:v.czsdzn f CAftfl Leven l:n; e pei.eeL ongeschi: hzid tot werken door f 7Cj) bij een ongeval ret f 4C(j m bij verlies van een hand, ICC bij verlies van een f CA Lij 'n breuk van |ij| bij verlies v.
tegen ongevallen verzekerd voor een tier volgende uitkrcr.'r.gen clililf." verlies van beitie armen, beide becncn of beide ccgen; A do: dclij.:en afkopuOU. een voet of een oog; i ILu. duim of wijsvinger; 1 «U» been of arm; •'Li. ardere vin
een
vinger.
In een beschouwing, eenigen tijd geleden
gewijd aan de „Kracht der Gedach'e", we
zen wij er op, hoe een beheerscht geestes
leven tot groote en sterke daden vaardig
maakt en hoe anderzijds zij, die de wetten
van het geestesleven verwaarloozon, tot
allerlei excessen komen, die gewetens- en
gemoedsrust verstoren.
De laatste groep vormf in zijn alleruiter
ste consequentie gelukkig de minst talrijke
Het zijn de levensmoeden.
Bijna geen dag gaat voorbij, of men kan
in de rubrieken der dagbladen in binnen-
en buitenland gevallen lezen van ongeluk-
kigen, die vrijwillig uit het leven treden.
Elk geslacht en elke s'and is daarin ver
tegenwoordigd. Rijken en armen, ouden en
jongen komen onder deze beklagenswa.ir-
digen vooc. En in stede van te vermin
deren, "is er eer een vermeerdering van t
aantal gevallen aan te wijzén. Het kan niet
ontkend worden, dat' onze tijd, die voor
zoo velerlei vraagstukken is geplaatst, in
den zelfmoord voor een zeer gewich
tig probleem ges'eld wordt. En uit dien
hoofde is het te verklaren, hoe in onze
dagen een roep naar de ziekteleer van den
zelfmoord luider hoorbaar wordt. Wil men
een kwaal genezen, dan moet men de oor
zaak trachten op te sporen.
De „ICölnische Volkszeitmng" wijdt eenc
beschouwing aan bet dezer dagen versche
nen werk van den .bekenden katholieken
socioloog, Dr Hans Rost, die een boek
van 392 bladzijden schreef over dan Zelf
moord. Duitschers doen alles grondig en
zijn landaard getrouw, heeft Dr. Rost in
zijn werk de groote materie over dit vraag
stuk geschift, geordend, geklassificeerd in
niet minder dan 60 hoofdstukken. Hij heeft
den zelfmoord bestudeerd door de eeuwen
been, in zijn verhouding tot de wetenschap
pen. En het laatste woord is na de uit
gave van dit standaardwerk nog niet door
hem gesproken. Hij stelt zich voor. zijn
arbeid voort te zetten in een tijdschrift en
daarnaast een archief voor zelfmoord-
onderzoek samen te s'ellen en daarin te
verzamelen, alles wat door wetenschappe
lijke mannen, geestelijke en wereldlijke lei
ders, óver dit onderwerp is of wordt
gezegd.
De zelfmoord, zegt Dr. Rost, is een pro
blcem der menschheid. Alles, wat op deze
wijze door den schrijver in de eerstvolgon
de jaren zal worden verzameld, zal moeten
dienen om de prophylaxis, de ziekteleer
van den zelfmoord, nader te bestudeeren
Want de strijd tegen de zelfmoord-neiging,
aldus de socioloog, dient te worden aan
gebonden. Daartoe roept hij de medewer
king in van vakgeleerden, psychologen
sociologen, mannen, belast met de zielzorg
en de charitas. met het binnenlandsche
missiewerk.
Van groot belang is, wat Dr. Rost zegt
van zelfmoord en moraal, zoomede van
de verhouding van het getal zelfmoorden
ten opzichte der verschillende gcloofsbelij
denissen. In het hoofdstuk over den in
vloed van den godsdienst op de zelfmoord-
neiging, toont Dr. Rost uit de statistieken
aan, da! de streken, waar zelfmoord spaar
zaam voorkomt, doorgaans katholiek, di
welke rijk zijn aan zelfmoord, doorgaans
protestantsch zijn. Ook. voor de steden
geldt dezelfde wet. Hoe meer Katholieken
in een stad wonen, des te minder zelf
moorden komen er voor.
Men heeft, voor wat Duitschland betreft
getracht de geringere schoolontwikkeling
der Katholieken ais oorzaak voor dit ver
schil te kunnen doen gelden. Van andere
zijde wordt tegen deze bewering ingebracht,
dat de betrekkelijk strenge levensopvatting
van den protestant eerder doet overhellen
naar depressie en zelfmoord. Op denzeifden
gtond wordt verklaard, dat bij de grootere
gelcovigheid der protestanten in Engeland,
in de Scandinavische landen en in Neder
land minder zelfmoorden voorkomen dar.
in het door rationalisme doortrokken
Duitschland.
Als een heilzaam middel tegen de voort
schrijdende zelfmoord-epidemie, beveelt een
Beriijnsch zenuwarts,. Dr. Placzek, aan, dat
cp herleving van het geloof in den mensch
meet worden aangestuurd. En Rost ziet in
de Eucharistische beweging van onze dagen
bij de Katholieken een directe hulp, om
den zelfmoord te verhinderen.
Bij de Joden heëft men opgemerkt, dat
de zelfmoord is toegenomen juist on
der de liberale Joden. Bij de geloovigc
Joden kwam hij uiterst zelden voor.
Zooals we reeds hiervoor schreven, de
auteur heeft alles verzameld, wat tot het
probleem in verwijderde of nauwe betrek
king staat. Zoo is het merkwaardig te ver
nemen, dat Rost een kleine 4000 geschrif
ten en talrijke werken op het gebied van
beeldende kunst bijeenbracht, die tot on
derwerp hadden den zelfmoord.
In een afzonderlijk hoofdstuk behandelt
de schrijver de verhouding van de pers en
den zelfpoord. En dan zegt hij, dat die
bladen niet geheel vrij uitgaan, die de zelf
moord-atmosfeer ongunstig beïnvloeden,
door deze droeve gevallen a's c2n S~usa-
tie in hunn0 kolommen uit te buiten. Men
vergete niet, dat alleen het blcote
vermelden van deze feiten tot na
doen opwekt en voedsel geeft aan de nei
ging tot pessimisme, onzen tijd eigen. Na
poleon verbood alle bladen van zelfmoord
melding te maken. Er zijn bladen, zooals
de meeste Katholieke, die den zelfmoord
geheel verzwijgen; andere vervangen hel
wcord door „vrijwilligen dood".
Het is niet te ontkennen, dat de talrijke
>e,richten in de dagbladen over zelfmoord,
de zelfmoord-atmosfeer gunstig beïnvloe
den. Wellicht kan het werk van Dr. Ros:
aanleiding worden, dat men zich in pers-
kringen met ernst afvraagt,welk standpunt
moet worden ingenomen ten opzichte van
de berichtgeving inzake zelfmoorden. Zijn
boek is weliswaar een treurige, maar nood
zakelijke bijdrage tot de cultuurgeschiede
nis en tot de sociologie van verleden en
heden.
Nauwelijks zijn enkele dagen verloopen
rinds wij op deze zelfde plaats in ons blad
een waarschuwend woord hebben gesp.ro
ken, toen de Gemeenteraad van Amster
dam (meer dan 50 vergaderingen wijdend
aan de behandeling der begrooting voor
1928) de waarde van zelfbeperking en
zelfbeheersching, de waarde van den na-
tionalen tijd niet bleek te kennen of
we zien ons genoodzaakt een nieuwe
soortgelijke waarschuwing aan hetzelfde
adres te richten.
Thans naar aanleiding van de gemeente
rekening der hoofdstad over 1926.
Uit die rekening blijkt thans, dat ver
schillende gemeentelijke commissiën over
dat j&a.r aan het reizen zijn getrokken en
kans hebben gezien op die manier twee
en veert'g duizend gulden teverbrui
ken, zullen we maar zeggen, want het
:uiste woord om dergelijke misstanden te
brandmerken, wil onze pen niet zoo gauw
vinden.
Twee en veertig verschillende onder
leden van den gemeentelijken dienst heb
ben in dat jaar kans gezien om over de
gelden uit de gemeentekas de beschikking
te krrgen tot het maken van een of meer
..uitstapjes". Of is dit laatste woord te
'tras?
Wij gelooven zoo maar niet, dat bet
noodig is, dit woord voor alle óf voor
de meerderheid dezer reizen terug te
nemen.
Het ergste achten wij in dezen-, niet het
bestede totaal-bedrag, niet het groote aan
tal reizende commissiën, maar wèl het feit,
ciat men in tal van gevallen van de uitge
geven gelden niet eens behoorlijk ver
antwoording heeft gedaan, zoools de meest
elementaire begrippen zulks vorderen!
Is het wel goed, zal menigeen misschien
vragen, om zoo herhaaldelijk op dergelijke
misstanden te wijzen? Speelt men hiermee
oiet in de kaart van fascistische elemen
ten en wc-rdt zoo doende aan onze open
bare lichamen geen nadeel toegebracht?
Het tegendeel is ons doel. Door te zwij
gen veranderen de feiten niet; door cri-
tiek is er ten minste nog eenige kans om
van het vertegenwoordigend stelsel in de
gemeenteraden, berustend op algemeen,
enkelvoudig en evenredig kiesrecht, te
redden, wat nog te redden is.
Wij maakten dezer dagen gewag van een
onwelvoegelijke Kerstrede, welke op den
Huizer-zender zou zijn uitgezonden. Op
wiens rekening dat moest worden gescho
ven lieten wij in het midden, omdat cok
onze berichtgever daarover zweeg. Niette
min werd uit een en ander opgemaakt, dat
de Christelijke Omroep, die met den K. R
O. den zender deelt, hier de schuldige was.
In „de Tijd" van gisterenavond deelt de
secretaris van den K. R. O. nu mee:
Het wa^ de V. P. R. O., de vrijzinnig pro-
testantsche omroep, tie door den Minister
van Waterstaat tegen orzen zin in. voor
één avend in de week (Vrijdags) op den
Huizenschen zender is geplaatst. Wij moes
ten het toelaten wegens overmacht.
En dezer dagen hebben wij nog heel
krachtig bij den minister geprotesteerd,
toen hij geneigd scheen te zijn d e vrijz n-
nigen nog meer zenduren te geven. De V.
B. R. O. nu is een omroep, die niet bij o.is
reehtschen behoort, m-~ar bij flinks en due
op Hilversum zijn piograrr.ma s moest uit
zenden. Hij is verwant aan de rebgieus-
socialisten', politiek behoort hij bij de jvn-
zinnig-democraten (Marchant) besreat u
menschen, althans de toonaangevende, die
er pantheïstische ideeën op na houden, de
Godheid van Christus loochenen en de ge
schiedkundige waarheid der Evangeliën.
Deze menschen hebben in den Kerst.ijd,
en dat onzes inziens met de exoresse be
doeling om duidelijk te laten uitkomen, dat
Huizen geen rechtschc zender w s, god
lasterlijke taal gesproken, niet degenen,
welke met ons den Huizenschen zender
bouwden. Want dozen staan even ver va1'
die vrijz.'nn'gen aï als wi;, en hebben zich
even goed geërgerd als wij. Maar zij staan
eveneens voor het feit, dat zij gedwongen
hen op den Huizenschen zender moeten
oelaten.
Het w-as dus toch de Huizer sender, van-
aaruit de Godslasterlijke Kerstrede werd
uitgezonden. En de waarschuwing verliet
ook bij de aanwijzing van den waren schul
dige niet het minst van haar krachtl
Nu eindelijk onze stad uit haar keurslijf,
of beter gezegd, uit haar dwangbuis verlost
is, dringt zich de vraag op, in welke rich
ting zich de ontwikkeling van Haarlem zal
bewegen.
Door plaats en omgeving is Haarlem als
van zelf aangewezen om vóór alles een woon-
of luxe-stad te zijn en te blijven. Hierop mop-
'en op de allereerste plaats de zo-Ten van
het Gemeente Bestuur gericht zijn. Toch be
dt Haarlem ook een zich steeds uitbreiden-
'e industrie, welke door de vergrooting van
Grondgebied aan de boorden van het Noor-
'er Spaarne een bij uitstek geschikte ge
legenheid vindt,zich. meer en meer te ont
wikkelen. Voor de vestiging van nieuwe
mdustrieé'n is daar nog gelegenheid te-over;
en voor de toekomst kan daarvan nog veel
voor Faarlem verwacht worden.
Zoo kan Haarlem-woonstad en Haarlem
industriestad tot beider bloei wel samengaan,
mits de Overheid hierbij zooveel mogelijk
regelend en tegemoetkomend optreedt.
Om dit'te verwezenlijken denk ik niet op
o l! oroni-rlo nlnqf a aom -« - oorcp hn I
Te allereerste plaats aan voorschriften, ver-
ardenirgen en aanwijzing van plaats van ves
tigingen, doch meer op een coulante en te-
Tem-atkomerde houding tegenover de ve--
-chillende takken van industrie. Hiermede
kan men onwillekeurig reeds veel bereiken
om deze gevestigd te krijgen, daar waar men
haar ket liefst ziet.
Ju'st om beider belang te dienen, zal het
noodig Z'-n te zorgen, dat er nu eens ter
spoedigste uitvoering worde gegeven aan de
olannen van 'n doelmatige los en overlaad-
haven, al behoeft deze niet van een, wel-
i'.cht voor Haarlem te grootschen opzet te
zpn als het oorspronkelijke p'an-Dumont.
Daarnaast zal ren gebiedende eisch zijn ecv
steeds op voldoende diepte houden, niet
'Heen van de vaargeul, doch van het geheele
Noorder Spaarne, vooral daar, waar in de
'oekomst voor de industrie onmisbare l°s-
kaden en steigers dieren te worden aange
bracht. Ook moet begrepen worden, dat de
vestig-'ngen van verschillende industrieën
een aanwas beteekeren voor de cliëntèle
onzer bedriiven en ook ten dezen een tege
moetkomende en kaufmannische houding
dient te worden aangenomen.
Maar al te veel, de goeden niet te* na ge-
proken, worden onderhandelingen over de
leveringen van stroom als anderszins uit den
gezichtshoek van het monopolistisch bedrijf
oekeken, hetgeen zeker niet in teder be-
lang is. Onjuist ten dezen is ook,
mijns inziens, bij het aanleggen van wegou
en andere communicatie-gelegenheden ach
ter de feiten aan te loopen. Ik zeide reeds,
wanneer de overheid regelend optreedt, e:l
dat is ook met dit laatste het geval, kan
veel voorkomen worden, wat later niet meei"
goed te maken is.
Zeker, eerst sedert kort heeft Haarlem aan
Je boorden van het Noorder Spaarne wat 'e
zeggen, maar wanneer in vroegere jaren
onze Gemeente daar leiding h,a.d kunnen
geven bij de plaatsing van .abiicken, door
n samenwerking met verschillende, daar zich
gevestigd hebbende industrieën, een door-
gaande loskade met spoorverbinding, ver
plaatsbare kranen en wat dies meer zij, 1°
rebben kunnen aanleggen, wat zou dit nid
'en gerieve van de zich daar ontwikkelen^6
incustrie hebben kunnen zijn) De geld®11
daarin gestoken zouden zeker dubbel en
dwars zijn teruggekomen.
Maar, ik merkte dit reeds hierboven cP
vóór alles moet Haarlem, èn wegens zijn
karakter, èn wegens zijn ligring, woonst^
blijven. Een van de eerste eischen om bd
wonen in onze stad mogelijk te maken, is
-orgen met alle mogelijke middelen, dat do
belastingen zoo laag mogelijk zijn, beter g«"
zegd, lager worden dan ze nu zijn. In tegen-
-.telling met menH ander zie ik de financieel®
uositie van Haarlem voor de toekomst nid
Pessimistisch in en geloof ik zeer zekcr<
^at binnen enkele jaren uit een verlaging
fr belastingen dit za] kunnen blüken. Maar
'I is ook absoluut noodig, zal het wonen
v.oor kapitaal-krachtige menschen b'nnen
aarlcm mogelijk zijn.
Evenzeer toch als groot-afnemers van b-v-
nectrisch vermogen het mogelijk maken de
arieven voor de klem-verbruikers raar om-
iaa^i ,glÜV. eVenzEcr is bet behoud van
;vapitaal-krachtige inwoners e»n verlichting
Een dergelijke exodus spitst men, èn door
hooge, èn door te ver doorgevoerde progres
sie vanbelastingdruk steeds toe, niet door
een enkele cent, weilicht, te veel te betalen
op de producten onzer bedrijven.
Ook de Middenstand moge wel eens na
rekenen, wat het voordecligste is: door re^e-
lük la^e belastingen zich een koopkrachtige
clientèle te zien uitbreiden en daarvoor
retwat hoogere kwitantie van de lichtfabrie
ken te betalen, dan wel actie te voeren voor
wat lagere tarieven, doch dan noodwendig
de belastingen te zien opdrijven.
Ziedaar de lijn, hoe ik een bloeiende toe
komst van Haarlem als woonstad zie. De
t'lden zijn nu eenmaal zoo, dat wil men van
i;!aarlem geen v:lle morte maken, er voor
Openbare werken, plaveisel, plantsoenen,
enz., geld moet zijn. En dit moet ergens van
daan komen. Laat men dus zorgen dat Haar
lem gezc-ht wordt als woonstad door kapi
taalkrachtige menschen. Met velen -uilen zij
ook Haarlem's financieele positie zeer
zeker t~n bate van allen tot bloei brengen.
Zoo zij het
De heer V7. J. B. van Liemt is o.m
R. K. lid van den gemeenteraad, vice-presi
dent van de af deeling kleinbedrijven der
Kamer van Koophandel en bekend handel
drijvend Middenstander hier ter stede.
veel geld in den aanleg van industrie- en
haventerrein steken, dan zou dat jaren
renteloos kunnen blijven. Dat verveelt op
den duur en men geeft er dan de voorkeur
aan van den boe] af te zien.
Maar al moet de zaak zoetjes aan groei
en toch dient 't gemeentebestuur wel goed
te begrijpen, dat het eerst de zaak aan
lokkelijk moet maken, voordat de industrie
zich hier vestigt. Ik was jaren geleden eens
in Brussel en maakte een rit per tram.
.Deze tramlijn liep door een woestenij, waar
geen huizen te bekennen weren. Ik vroeg
den conducteur, waarom de tram daar liep
en hij antwoordde mij: eerst moet de tram
er liggen, dan wordt er van zelf gebouwd;
dat wordt hier wel goed. Het is daar ook
goed geworden, want toen ik er een paar
aren later terugkwam, was het een rijk-
bewoonde wijk. Zoo moet cok het gemi en-
tebestuur doen. Door aanleg van wegen
en bru;J'eu, het industrieterrein bouw
rijp maken Dan komt de industrie vanzelf.
Verkeerd 's het te willen, dat eerst de
Indus'rie er komt, om daarna pas de indus
trie door wegenaanleg e.d. ter wille te
zijn. Verkeerd denkt, wi veronderstelt dat
de industrie z'ch wel vestigen zal in een
onontgonnen terrein; maar :s het terrein
gereed gemaakt, dan volgt het verdere
vanzelf.
Ik geloof aan de mogelijkheid van vesti
ging van een bloeiende industrie in Haar
lem en daarnevens, is Haarlem aanlokke
lijk als woonstad De combinatie van Haar-
lem-industrie-stad en Haarlem-woonstad
Iiikt mii dus wel het meest aantrekkelijk
Hoe die toekomst het beste te bere ken is
zeide ik U reeds; naar een weloverwogen
plan werken, en voor de mate van de f:-
nancieële kracht der gemeente dat plan uit
werken.
De heer N. Cohen, lid van de Kamer
van Koophandel, is leider van de bekende
Margarinefabriek v.h. Cohen en v. d. Laan
aan de Leidsche Vaart.
Een der daders van den moordaanslag
op inspecteur Paul te 's-Gravenhage is ver
oordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf. In
verband met de zaak tegen den medeplich
tige zullen nog getuigen worden gehoord.
Het eiland Urk is per vliegtuig bereikt.
De plannen voor de aanstaande herden
king van den 25sten sterfdag van Dr. H.
J. A. M. Schaepman.
De vereen'ging van gasfabrikanten heeft
zich bereid verklaard, haar boeken en be
scheiden ter controle open te leggen.
Soirée ten Koninklijke Paleize te 's-Gra
venhage.
Bij de Tweede Kamer zijn wetsontwer
pen ingediend tot nad® e vcorzi~ning be
treffende de voorwaardelijke veroordeeling
en invrijheidstell'ng, de tenuitvoerlegging
van gevangeciss'»al en bct ellende be
roeps- en gewoontemisdadigers.
Aan boord van het ss. „Gelria" hebben
ich onder de bemanning enkele gevallen
van typhus voorgedaan. Twee opvarenden
zijn aan de gevolgen overleden.
De radio-telefonische verbinding tu'schen
Nederland en Indië. Een belangrijk rapport
van een amateur.
De voorstellen der Ver. Staten aan
Frankrijk inzake een wereld-vredebond.
De k'nderen, te Wilhelmshaven, die op
een ijsschots naar zee waren gedreven, zijn
door een marine-vaartuig gered.
Het hooge water in Engeland.
De wolvenplaag in Zuld-Slavlë, Elf jonge
meisjes verslonden.
De gezonken duikboot S 4. Een speciale
commissie van onderzoek.
- en vem
van belastingdruk op de klein-burgerij.
Hef is om die reden, dat ik altijd gesteund
neb een politiek, welke streefde naar twce
i oo. name amcen, om Haarlem als woonrind
'li0 efjcedEeren boven andere stcdyn
1. ,e bc'astinuen en goed onderwi)s-
anncer t,oc'\ iemand zich in de een
-ncere sfad wil vestigen, die financieel wat
Ln'eckeren heeft, zal deze zich op de
Miereerste plaats de vraag stelhn: Hoe
aar de belastingen? en, heeft hij kinder®1"
,oe 's_ daar het onderwijs? Ik geloof n'G
at ooit iemand, d'e b.v. in de Honen zftn
^ensioen verdiend heeft, of z'n scha?D:es °P
"nrere wijze op het droge heeft gckre(Hn.
I?1 vrarfen: Hoeveel kost in Haarlem de
W. electr. stroom of de l ub. Meter gas-
En juist voor deze menschen moeten
•jen verlaging van belasting tegemoet zien.
Laat men-eens nagaan, vat het voor de
klein-burgerij beteekent, die door omstan
digheden niet veranderen kan van woon
plaats, wanneer in korten tijd drie belasting
betalers vertrekken, die te samen een bedrag
van 120.000 in de gemeentekas brachten.
Eenige jaren geleden, zoo vertelde ons
"'e heer N. COHEN, lid van de K' me** van
Koophandel en leider van een bloeiende
ndustrie (de bekende Margarinefabriek
v.h. Cohen en v. d. Laan aan de Leidsche
vaart), eenige jaren geleden was er sprake
van de oprichting eener fabriek voor het
verhard-n v,nn oliën en vetten, een neven
bedrijf bij de margarine-fabricage. De keus
van een plaats voor vestiging was
niet beperkt tot Haarlem. Integendeel, veie
plaatsen in Nederland kor.den in aanmer
king komen, zeifs was men reeds elders in
onderhandeling. Ik heb toen geadviseerd te
wachten, totdat de grers.egeiing var
Haarlem een feit zou zijn. Dat die er zou
komen, daarvan was ik overtuigd, en nu
zij er is, nu aarzel ik niet te zeggen dat
Haarlem een zeer gunstige plaats is voor
de vestiging van een industrie, mits hel
gemeentebestuur er toe rcedewekt, het
den industrieën gemakkelijk te maken.
Dat een practisch man als de heer Cchen
getuigt, dat l aar em een mooie plaats i
voor de vestiging van een industrie, zegt
veci, maar dat hij, gesteld voor de keus
zelf Haarlem de voorkeur gaf, zegt meer
i Haarlem is een goede plaats voor de
vestiging van industrieën, verzekert ons de
heer Cohen. Het is aan breed vaarwater
gelegen, gemakkelijk te bereiken per spoor
en te water, en biedt als woonnlaats zoo
veel aanri-ekkelükheden, dat 'n eigenaar van
industrieën zich er ook gaarne zal kun-
nan vestigen Dit wil natuurlijk net
zeggen, dat alle soorten bedrijven,
handelsondernemingen en industrieën in
Haa lem de meest geschikte plaats van
vestiging vinden. Er zijn er natuur
lik, die aan groot water moe'en zit-
len, zooals hoogovens, groote scheepswer
ven, enz., maar wat zi n er, bct: 1 ve die,
talloos vele andere ondernemingen, waar
voor Haarlem beter geschikt is dan vele
andere gemeenten.
Maar dan d ent het gemeentebestuur de
bestaande industrie ook te helpen en nieu
we industrie te lokken door e 'n tegemoet
komende houding. Aan de overzijde van
Let Spaarneêzijn nu verschillende indus
trieën gevestigd, maar de.toegang tot deze
voor industrie te bestemmen terre'non is
slecht. Om te beg nnen dienen daar goede
Wegen te komen en oient er een brug over
'iet Noo-dT Buiten Sp-arne gelegd tc
Worden. Is het bouwen van een vaste brug
voorloopig te duur, dan maar een schip
brug of iets dergelijks. Als er maar een
goede verbinding is. Maar toch dient
het gemeentebestuur niet te hooi en
te gras te gaan werken. Men dient
een vaste lijn te volgen in de ont
wikkeling der stad in haar geheel, en
ook in de ontwikkeling van het industrie-
en haventerrein. Het gemeen-ebestuur
dient een plan op te zetten zoo royaal,
dat het met vele toekomstmogelijkheden
rehcninT hou-'t, een plan vo.gens hrt-
welk Haarlem een uitgebreide industrie
kan krijgen. Maar, Jat wil niet zeggen, da''
al d'rect veel geld in deze onderneming
geriskeerd moet worden. Men kan begin
nen hei plan, zoo oordeelkund g mogelijk,
met kleine beetjes uit tc vcereu. Dekker
De heer Wolff, de vroegere wethouder
van Schoten en nu gemeenteraadsl d van
Haarlem voor de R.K. partij, meent dat e.
van Haarlem geen luxe-stad te maken is
vanwege de concurrentie, die het o-der-
v.ndt van de omliggende gemeenten. Deze
hebben niet alleen lage belastingen, maar
ook een zeer aangename omgeving. Boven
dien zijn en h er kwam de grondspec'ali-
teit ,die de heer Wolff tijdens z:'n wet
houderschap is geworden, om den hoek kij-
kenl bovendien zijn de gronden te duur
om te worden gebruikt voor luxe-stad-in-
richting. Van de terreinen in Haarlem
een villastad te maken is bijna voor een
explo tant niet doenlijk en een gezeten
mam denkt er ook niet licht aan, zorveel
geld uit te geven alvorens hij gaat bouwen.
U tbreiding der industrie, meent de heer
Wolff, moet met mate geschieden en ge
tracht moet worden alleen bloeiende in
dustrie hier te krijgen, waar goede loonen
betaald worden en dus gezeten arbeiders
werken, maar geen industrieën wier ar
beiders langzamerhand of reeds terstond
aan de openbare kassen ter verzorging wor
den overgelaten.
Een combinatie van Haarlem-luxe-stad
en Haarlem-industriestad li kt dus den heer
Wolff het meest gewensebt. Dat lage be-
lastVg een belangrijke factor voor een
gunst'ge ontwikkeling van Haarlem zijn, Lg!
dunkt den heer Wolff, voor de hand.
De heer C. C. Wolff is R. K. lid van
den gemeenteraad van Ha "-lem, oud-wet-
houder van het voormalige Schoten.
De door de Redactie van de Nieuwe
"irl. Ot. gesteMe vragen ziin de volgende
Meent U. dat Haarlem's toekomst het best
verzekerd wordt met er naar te streven van
Haarlem een luxe stad te maken?
Of meent U dat uitbreiding van de indus-
-ic een der middel-i moet zjin. die het ge
meentebestuur van Haarlem moet aanwen
den. om onze stad bloeiend en financieel
krachtig te maken?
Is wellicht een combinatie van beide denk
beelden (Haarlem-luxe-stad of Haarlem-in
dustriestad) naar Uwe meening noodig?
Meent U. dat lage belasting een voorname
fac'or voor den bloei van Haarlem zal zijn?
ZijD er behalve genoemde grootere lijnen
volgens U. nog andere middelen, om Haar
lem's aantrekkelijkheid als woonstad c
bloeiend centrum te verhoogen?"
Barometerstand 9 uur v.m.: 760. Stilstand.
OPGAVE VAN
J. J. WEPER ZOON
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.30.
IJoogste barometerstand 776.1 m.m. te
Curona.
Laagste barometerstand 732 m m. te Röst.
Verwachting: Meest matige of krachtige
N. W. tot Z. W. wind gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen neerslag, overdag iets zach
ter.
STORMW A ARSCHUWIN GSDIENST.
Geseind van De Bi'dt hedenmorgen 9 uur
50 min. aan alle posten:
Weest op uw hoede.
De toestand van 7 D. H. den Bisschop
is niet achteruitgaande. Mgr. blijft echtei
nog zwak.
Twee opvarenden aan de gevolgen
overleden.
de uitkomsten de ve-wcht'n-ien, d-n ka
men verder gaan. Te groot behoeft de zaa'-
dus niet be''Tne" te worden, dit is rmL
niet wenschelijk Want vast staat, dat elke
onderneming, die direct out: g'M 'k g or'
wordt opgezet, in elkaar valt. Dat is mijn
ondervinding van vele jaren: de onderne
mingen moeten groeien van klein af. Mar
kan niet direct een Bijenkorf opzet'en,
neemt voorbeelden aan Philips fabrieken,
kunstzijde-industrie, enz.
Zou b.v. het gemeentebestuur direct te
De Directie van den Kon. Holl. Lloyd
ee' nl at zij het volgend telegram
Aan boord Van bet ss „Gelria", hef-
welk Zaterdag a.s. uit Zuid-Amerika tc
^tjSe*jam wordt verwacht, hebben zich
onder de bemanning enkele gevallen van
H'P ua voorgedaan. De 2de stuurman
Ooornbusch en de assistent-machinist Meij-
er Z1,n aan de gevolgen overleden.'
De tweede machinist Willems is in het
hcspi aal te Las Palmas opgenomen".
Eenige varkens verbrand.
Gisteravond ontstond door onbekende
oorzaak brand in een houten schuur van
den heer Jac. Jansen aan den Parallelweg
te Hillegom. Door den feilen wir.d aange
wakkerd viel aan geen blusschen te den
ten. De brandweer kon geen' hulp verlee-
ren, al was zij onmiddellijk op de plaats
dc* onhetls. Behalve de schuur, die totaal
uitbrandde gingen eenige varkens in den
brand verloren. Gelukkig stond de schuur
geheel vrp, anders was de ramp niet te
overzien geweest.
De Haagsche rechtbank veroordeelde
heden wegens poging tot doodslag, ge
pleegd cp den heer Jansen Geriach en dpn
po'itie-ir.sptcteur Paul, te 's Gravenhage,
overeenkomstig den eisch van den Officier
van Justitie tat twintig iaren gevangenis
straf den koopman H. Rijntjes, die op 2
September 11 na in een perceel aan de
Houtrust aar te 's-Gravenhage te hebben in
gebroken, eenige revolverschoten loste op
ziin achteivcigers en met twee schoten den
politic-inspecteur Paul levensgevaarlijk
verwondde, zoodat deze inspecteur ver-
schi lende weken in het Roode' Kruis Zie
kenhuis moest worden verpleegd.
Met betrekking tot den schoenmaker M.
Houtman, tegen w>'en de Officier van Justi
tie ter zake van medeplichtigheid van in
braak, vijf jaat gevangenisstraf had gevor-
n!i'kens.. telegrafisch rapport van den derd besliste de~rechtbank"~'dat he"t ondër-
Aapnein zi>n er ook nog enkele verdachte zoek niet vclledig is geweest en besloot in
gevallen. De toestand der betrokkenen is de zitting van 12 Januari opnieuw twee ge-
echter zeer gunstig. tuigen te hooren.