Voornaamste Nieuws
S
VRIJDAG 6 JANUARI 1928
X Partij en Vakbeweging
in de S. D. A. P.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
EEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 16749
Een kloek woerd
v op z'n tijd.
KENNEMERLAND.
De Beverwijksche veilingen.
Zwa»-^ brand in een teerfabriek
te Uithoorn.
ZWARE BRAND
TE HAARLEMMERLIEDE
EN SPAARNWOUDE.
Een schade van f 100.000.
Telegrafisch Weerbericht.
Trein ontspoord tusschen
Zaandam en Krommenie.
De heer J. H. M. Evelein
80 jaar.
De commissie tot onderzoek van
het Cadeaustelsel.
Uit wraak vermoord?
BUREAUX: NASSAULAAN 49
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENT IE N 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN-
TIES, 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 cl., bij v#oruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusscben den tekst 60 ct. per regel.
Alle abcnné's op dit blad zijn, ingevolge de ei ze kerings voorwaar den f - Le*'?n'lange êei:eele ongeschiktheid tot werken door f ncn bij een ongeval met f «Efl bij verlies van een hand, f |OC bij verlies van een f CA bij 'n breuk van f A bij verlies v. een
tegen ongevallen verzekerd voor een aer volgende mtkeerngen verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; 1 3U. docdehjken afloop1 £3U. een voet of een oog; I lZ«." duim of wijsvinger; I been of arm; I 4U.^ andere vinger.
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITEP.LI.JK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Men zal zich herinneren, hoe nu onge
veer twee jaren geleden de altijd roerige
leider van het N. V. V, de heer Stenhuis,
een campagne begon om de S D. A. P.
om te zetten in /een „partij van den Ar
beid", een socialistische partij dus, waarin
de vakbeweging den boventoon zou voeren
en de politiek een ondergeschikte rol zou
spelen. Stenhuis ontmoette dadelijk in den
gehamasten strijder Vliegen een man, die
hem op alle wapens stond en in „Het
Volk" werd een interessant gevecht ge
voerd, dat duidelijk liet blijken: het is
Stenhuis om de leiding te doen.
De voorzitter van het N, V, V. heeft
het bij die gelegenheid moeten afleggen,
niet het minst door zijn tactische fout, dat
hij zijn plan buiten zijn dagelijksche me
dewerkers, de leiders der verschillende
vakbonden, opzette en openbaar maakte.
Dezen vielen hem dan ook stuk voor stuk
in het publiek af Daarop kwam het roode
congres bijeen en bekrachtigde nogmaals
Stenhuis' nederlaag.
Toen al reeds voorspelden wij echter,
dat deze geweldenaar de man niet was,
om zich in een hoek te laten duwen; hij
zou terugkomen en hij is teruggekomen. Er
werd n.m. een commissie ingesteld door de
besturen van S. D. A. P. en N. V. V. tot
onderzoek naar de beste wijze van samen
werking tusschen de roode Partij en de
Vakbeweging. Begin October van het vorig
jaar kwam deze commissie met haar werk
gereed en haar conclusies werden op 18 Oc
tober in Het Volk gepubliceerd, welk blad
de zaak warm bij de partijgenooten aan
beval. In de niet-socialistische pers is toen
al dadelijk de vinger op sommige van die
conclusies gelegd en aangewezen, dat de
vakbeweging thans met de stille trom bezig
was binnen te leiden, wat indertijd aan den
heftigen Stenhuis geweigerd was. Maar
natuurlijk ontkende „Hef Volk" dit. De
katholieke en christelijke pers moest maar
in eigen kring kijken; daar was genoeg te
doen. Met de S. D. A. P. had zij zich niet
te bemoeien; die zou haar eigen zaakjes
wel opknappen!
Maar zie, nu heeft de socialistische pro
fessor tnr. Bonger in „de Socialistische
Gids" dat werk van bovenbedoelde com
missie ook, onder banden, genomen en merk
waardig komt deze wetenschappelijke so
cialist, dié den moed heeft buiten het enge
partijhokje te kijken, tot dezelfde gevolg
trekkingen als indertijd de „burgerlijke
critici, Dezen bestrijder kon „Het Volk"
echter niet met een hooghartig gebaar op
zij zetten en in drie 'ange hoofdartikelen
heeft het nu getracht het betoog van den
professor-partijgenoot te ontzenuwen
Wat 'n kostelijke lectuur! Wat wij ook
van de roode collega's kunnen zeggen aan
scherpzinnigheid ontbreekt het hun nooit
Daarom maken deze artikelen, waarin al
lerlei hopelooze pogingen worden gedaan
om aan een logische redeneering te ont
snappen, een des te fataler indruk. Wan
neer het betoog van prof, Bonger werkelijk
zoo geheel er naast was, als het roode
hoofdorgaan het wil doen voorkomen, dan
zou die anders zoo vaardige redactie niet
zoo veel woorden noodig hebben gehad om
rond de zaak heen te praten maar den ge
leerden partijgenoot in weinig zetten
schaakmat hebben gegeven. Maar voor den
objectieven lezer is het daar nog ver van af.
Het betoog van prof. Bonger komt kort
weg hierop neer: Wanneer het alleen om
een goede samenwerking tusschen partij en
vakbeweging te doen is, dan behoeft in den
vorm, waaronder thans wordt samenge
werkt, niets veranderd te worden. De lei
ding der partij praat van tijd tot tijd met
de leiders der vakbeweging, wanneer dat
noodig wordt geacht en over punten, die
de partij gewenscht acht met de vakbe-
weging onder het oog te zien. Maar wan
neer men een Algemeenen Raad gaal instel
len, waarin partij en vakbeweging gelijke
lijk vertegenwoordigd zijn en men gaat daar
in over de vaststelling van het verkiezings-
program praten en alle onderwerpen be
handelen, welke fnaar in het parlement ter
sprake kunnen komen, men gaat daarin
zelfs het politiek advies aap de kiezers op
maken, dan moet ieder-en voelen, dat
voortaan de politieke leidftig gedeeld wordt
door partij en vakbeweging en dat de
sterkste persoonlijkheid in zulk een ver
gadering de overmacht heett.
Wat doet nu ,ITet Voik" om aan dit
klemmend betoog te ontkomen? Het re
deneert honderd uit, dat er, wanneer de
conclusies van de commissie worden aan
vaard, niets veranderen zal. Een nuchter
mensch vraagt dan aanstonds: maar waar
voor is dan heel dat werk ondernomen en
wordt er straks een congres belegd om
die samenwerking tusschen partij en vak
beweging nader te regelen, wanneer er
toch niets verandert? Daarop heeft ,,Het
Volk" geen antwoord Het gaa' de ver
schillende, door prof Bonger genoemde
bezwaren na, de bespreking van allerlei
politieke en sociale vraagstukken, de vast.
stelling van het verkiezingsprogram, de
vraag van al of niet deelnemen aan de re
geering, de vaststelling van het politiek ad
vies enz, en bij alles weet het roode or
gaan aan te toonen, dal in het verleden
pver dit alles wel eens tusschen partijlei
ding en vakbeweging is gepraat. En daar-
mee moet prof Bonger het dan doen!
Maar men behoeft geen professor te zijn,
om de zwakheid van deze repliek te ge
voelen. De kern van de zaak. waaraan
„Het Volk" zich wel wacht te raken, is
deze, dat thans wordt voorgesteld, „dat
partij en vakverbond zullen samenwerken
op alle gebieden, waar dit noodzakelijk of
wenschelijk is ter bevordering van het be
lang der arbeidersklasse en ter versterking
van haar machtspositie." Welnu, men kan 't
na aanneming van deze conclusie, veilig
aan Stenhuis overlaten, om voortaan in al
les het belang der arbeidersklasse en de
versterking harer machtspositie te zien!
Een tweede, veel voornamere afwijking
van den nu bestaandcn vorm van samen
werking is de instelling van een Algemee
nen Raad. waarin om zullen zitting heb
ben de besturen van de S. D. A P. en van
het N. V. V Deze Raad zal ten minste
eenmaal in de drie maanden bijeenkomen
ter bespreking van actueele economische
en politieke vraagstukken. De voorzitters
van S. D. A. P en N. V. V. presideeren
beurtelings de vergaderingen van den
Raad.
Nu kan „Het Volk" draaien, Zooals het
wil, een kind kan echter begrijpen, dat de
vakbeweging op deze wijze zich ten minste
de helft van de politieke leiding der S. D
A. P. toeeigent, te meer, waar Stenhuis
op den voorzitterstoel van den Algemeenen
Raad zeker van zijn oude idealen geen
afstand zal doen, maar zich eén stillen
triomphator zal voelen.
In de katholieke partij is scheiding van
politiek en vakbeweging en vooral het hou
den van de politiek buiten de sociale or
ganisaties, steeds een gezond beginsel ge
weest, waaraan ten strengste is vastgehou
den, tot zegen èn van de rolitieke partij
èn van de vakbeweging. Ook de roode po
litieke leiders hebben nu al jaren lang hun
best gedaan om de politieke partij naast de
vakbeweging een zelfstandige positie te
doen innemen, om ieder baas in eigen huis
te laten blijven. Te onzaliger ure echter
hebben zij nu en dan getracht de vakbe
weging achter roode stembuscampagnes te
laten aanloopen. Langzamerhand kwam de
blijde verbroedering, totdat het N. V. V.
zeide: de liefde kan piet van één kant ko
men! Nu is het al zóóver, dat er twee lei
ders op den bok van den politieken Wagen
gaan zitten. Het blijven er twee, met al
de misères van een dubbele leiding, of een
van beiden gaat op den duur over boord.
Maar dat het Stenhuis zal zijn, die het
eerst valt, dat moeten wij nog zien om het
te gelooven.
Verschil van beginsel en misschien nu en
dan ook wel van opvatting in de practijk,
kan ons niet beletten, hulde te brengen aan
den heer Krelage, die zich in verschillende
kwaliteiten doch zeker het meest als
voorzitter van Bloembollencultuur en van
de Kamer van Koophandel groote ver
diensten voor zijn vaderstad heeft ver
worven.
Zoo bezit deze rase-hte Haarlemmer ook
de gave Ier juister tijd een kloek woord
te kunnen en te durven spreken
Van deze gave heeft dp heer Krelage op
nieuw blijk gegeven in zijne deze waek ge
houden Nieuwjaarsrede als voorzitter der
Kamer van Koophandel.
De heer Krelage is in die rede lang niet
malsch van leer getrokken tegfen de Neder-
landsche bankiers, die in onzen tijd propa
ganda voeren voor het plaatsen van Duit-
sche leeningen hier te lande en hij vergelijkt
hen met de personen, die in vroeger eeuwen
wapenen en amunitie aan den vijand le
verden om hun eigen landgenooten daarmee
te doen treffen
De Nieuwjaars-redenaar toont dan aa".
hoe de opbrengst var die in Nederland ge
plaatste leeningen maar al te vaak moet
dienen, om Duischland onafhankelijk te ma
ken van den invoer 'an Nederlandsche
groenten.
Zoo wordt een der allervoornaamste ex
port-bedrijven op verschrikkelijke manier
bedreigd, zoo wordt onze handelsbalans op
belangrijke wijze ongunstig beïnvloed.
't Was weliswaar niet fonkelnieuw, dit
gezichtspunt, maar het deed toch wel zeer
weldadig aan, dat de spreker d:t op die
plaats en zoo zonder eer. blad voor den
mond te nemen, durfde zeggen. Opmerke
lijk was ook, dat de rede op dit punt
van scherpe critiek, zonder tegenspraak
bleef.
Uit de rede van den heer Krelage blijkt
o.i. opnieuw, dat we m ée jaren welke ach
ter ons liggen veel te vee' den nadruk heb
ben gelegd op de behoeften aan kapitaal
vorming en daarbij fe vefef aan geldkapitaal
hebben gedacht
Aan die kapitaalvorming ontbreekt thans
niets meer, zij is alleszins voldoende Maar
nu tobben wij met een ander euvel. De
perspectieven voor onze industrie zijn mo
menteel onvoldoende en zco is er dank zij
mede de tarief-politiek van vrijwel alle
Europeesche en niet-Europeesche Staten,
geen voldoende gelegenheid om het „ge
vormde" kapitaal in ons eigen vaderland te
beleggen Er is geer vraag naar; er komen
geen industrieele emissies aan de Beurs.
Het kapitaal vindi zijn weg naar hst bui
tenland, waar men het meer dan eens tegen
ons zelf aanwendt.
Daaraan moest, zoo mogelijk paal en perk
kunnen worden gesteld, want de kapitaal
vorming waarom zoo zeer is geroepen
wordt zoodoende eer een kwaad, dan een
goed!
De heer Krelage deed o.i. terecht een
heroep op de bankiers, het particulier
initiatief, zooals dat tegenwoordig heet
want van Overheidswege zal hier wel wei
nig kunnen worden gedaan. Moge zijn roep
stem gehoor vinden, al vragen wij ons ook
af wat er dan met het geld zou moeten
gebeuren, waarvoor in Nederland geen em
plooi is?
Maar zou de heer Krelage misschien in
zijn gedachtengang ook nog een schrede
verder kunnen gaan en zich wellicht nog
eens de vraag willen voorleggen, of de
economische politiek van de Overheid ook
hier te lande niet in een richting moet
gaan, waardoor er voor dat overtollige geld
in eigen land gelegenheid tot belegging
komt, waardoor er voor de eigen industrie
weer betere perspectieven zouden aanbre
ken?
Wij zouden dat toch nog meer afdoende
achten, dan het beroep dat nu is gedaan
op de bankiers
Een nabetrachting over het conflict.
1 April wordt een keurmeester aangesteld.
De vorige maand hebben wij uitvoerige
mededeelingen gedaan over het conflict,
hetwelk ontstaan was tusschen de organi
satie van kooplieden op de Beverwijksche
groentenveilingen „Handelsbelangen en de
directie van de veiling „De Eendracht,
Thans lezen we in het centraal orgaan
van de groenten- en fruithandelaren de
volgende nabetrachting over dit conflict:
„Nu dit conflict uit de wereld is door de
uitspraak der Arbitragecommissie, welke
met algemeene stemmen afkeuring uitge
sproken heeft over de gestie van de veiling
„Eendracht," mag het van .voldoende be
lang worden geacht om op aeze plaats eens
na te gaan, van welke beteekenis dit con
flict is geweest en welke lessen uit dezen
strijd tusschen handel en veilingen voor
eerstgenoemde te putten zijn.
De eerste les, die de Beverwijksche vei
ling kooplieden uit dit conflict mogen en
ook moetentrekken, is deze, dat ze goed
gedaan hebben met de oprichting van hunne
vereeniging „Handelsbelangen."
Immers ware de handel laks gebleven als
zoovele jaren het geval geweest is, had
men deze organisatie niet opgericht, dan
zou de saamhoorigheid van den handel niet
tot uiting hebben kunnen komen en zou
deze veiling uitvoering hebben kunnen ge
ven aan hare dreigementen en daarmede
den kooplieden een groot onrecht hebben
aangedaan, die dan de dupe geworden wa
rén van het ontbreken van organisatie. Ge
lukkig is dit nu niet het geval geweest en
zaf de eerste les, die de leden van deze
vereeniging uit dit conflict wel reeds ge
trokken hebben, deze zijn! dat ook in de
toekomst organisatie geboden blijft.
Er is ons geen centrum van tuinbouw be
kend, waar een zoo sterke organisatie van
den handel noodig is als juist te Beverwijk.
Nergens is het veilingswezen zoo achterlijk
en laat mede daardoor de aflevering
der producten zoo te wenschen over als in
dit tuinbouwcentrum. Nergens anders is et
zooveel nuttig werk te doen voor een r>r"
ganisatie van handelaren dan juist te Bé-
verwijk. En toch, tot voor korten tijd ont
brak elke organisatie. Kwam hierin veran
dering door de oprichting van „Handelsbe
langen," nu deze vereeniging op waardige
en op eclatante wijze den vuurproef heeft
doorstaan, mag verwacht worden, dat door
''eze vereeniging met groote kans op succes
begonnen kan worden aan de oplossing van
ve»! en velerlei andere dingen.
Alvorens h-'erover iets te zeggen, gevoe
len wij als ingewijden, die 't ontstaan e"
het verloop van dit conflict kennen, de be*
hoefte om deze ve-eeniging geluk te wen
schen met den afloop van dit conflict en
hulde te brengen aan hunne vertrouwens-
mannen, die in deze voor haar opgetreden
zijn
Voor het ka'me en toch zoo b»sliste op
treden van het bestuur van „Handelsbe
langen hebben wii respect gekregen en
w-i ziin in dit onzirht vol bewondering-
Het is ons bekend, dat het moeite beefl
gekost, om i)e warirhloed'gen onder de
verbitterde kooplieden te brengen tot de
overtuiging, dat zco eenigszins anders mo-
geliik was, niet tot scheme maatregelen
mocht worden overgegaan. Het is ons ook
bekend, dat van andere züde gaarne zo'
ziin gezi'n, dat Handelsbelangen" in deze
vuurproef gebleven was. Leden en bestm"'
'"ebben getoond ongewassen te zim tegen
d,a.t, wat als eerste hindernis on hun vif-t
is gekomen «-n zij hebben overwonnen-
Daarvoor hulde!
Dit conflict en zijn afloop zullen niet na
laten, hun invloed te doen gelden in geheel
Kennemerland. De r.ublicaties in de plaat
selijke ners vooral hebben en zullen daar
toe bijdragen De tuinders zullen voortaan
met belangstelling kennis nemen van wa'
er in ..Handelsbelangen" tot uiting komt e*1
zu'len gedachtig zön aan de les, die &e
betrokken veiling beeft gekregen.
Maakt de vereniging „Handelsbelangen
een -gepast gebruik van haar verkregen po
s'tle, dan kan dit niet anders dan goed zit"
en van groot algemeen belang voor hand®'
tuinbouw.
Wij zoud-m ons orgaan vol kunnen schrij
ven over de klachten, die te uiten zijn, als
mede over dat, wat op de veilingen tf
Reverwuk nog voor verbetering vatbaar fe-
Wii weten echter, dat het bestuur va"
„Handelsbelangen" evenzeer overtuigd
van de zware taak, die het op zich geno-
men heeft en wji wéten evenzeer, na d'1
conflict vooral, c?(at het hun niet aan de
noodige capaciteiten ontbreekt, óm de mis
standen op te ruimen. Dit vertrouwen e"
deze zekerheid mogen wij putten uit H?'
verloop van dit conflict.
Wie meeleeft met wat in de laatste maaP'
den te Beverwijk heeft plaats gevondé"'
wie daar de toestanden kent en de inncr-
luke beteekenis begrepen heeft van dif con
flict, die is vol vertrouwen ten opzicht®
van de wijze, waarop „Handelsbelangen"
misstanden uit den weg zal trachten te ré'~
men en verbetering te brengen in de M''
levering der producten. Wij verwachten, d^t
hierbij op dezelfde wijze gehandeld zal wor
den als in dit eerste conflict, als bij deze
vuurproef en, naar onzc meening, kan da"
succes niet uitbijven."
A. S.
Bij een onderhoud, dat wjj over deze
zaak met belanghebbenden hadden, deelde
men ons mede, dat er inderdaad nog veel
te verbeteren valt aan de toestanden bij de
Beverwijksche veilingen. Op het gebied van
sorteering en verpakking bestaan nog vele
misstanden, die voor vele kooplieden een
beletsel zijn om op de Beverwijksche vei
lingen handel te drijven.
Het is voorgekomen, dat een exporteur
een groote partij aardappelen had gekocht,
welke, na opgehaald te zijn, een belangrijk
tekort aan gewicht bleek te bezitten. De
exporteur kon geen verhaal vinden en be
sloot daarna om niet meer aan de veiling
te Beverwijk te koopen. Bij een andere
gelegenheid, toen een groote partij rabarber
verzonden moest worden, werd niet te Be
verwijk gekocht, omdat de rabarber nie:
gesorteerd was.
Onnoodig te zeggen, dat de producenten
zelf hier het grootste nadeel van onder
vinden.
Ten bewijze, hoe een veilingdirectie zelf
de ongewenschte toestanden in dc hand
werkt, haalde men een voorbeeld aan van
een aardappelenkoop, op bovengenoemde
veiling. Een grossier had getracht een partij
aardappelen vóór de veiling te koopen en
bood 5 cent per Kg. De tuinders wilden
echter liever de veiling afwachten, in de
meening, dat de prijzen wel hooger kon
den gaan. Dit was echter niet het geval.
Toen dezelfde grossier den daaropvolgen-
den dag op de veiling aardappelen kocht
voor 4% cent, eischten de tuinders later
5 cent, zonder daartoe eenig recht te heb
ben natuurlijk. Een poging, om de zaak in
der minne te schikken, faalde, waarom de
veiling zelf later het verschil bijbetaalde,
uit vrees blijkbaar om haar ciënt-tuinders
te verliezen.
In de vergaderingen van de groote coö
peratieve veilingen, de R.-K. Tuindersver-
eeniging „Kennemerland", die met haar 600
leden de grootste veiling in Beverwijk is,
er. de „Vrije eViling" (met 250 a 300 leden)
is reeds dikwijls aangedrongen op zorgvul
dige behandeling en sorteering der produc
ten. Doch er bestaan hiernaast nog twee
particuliere veilingen, waardoor een alge
meene regeling zeer moeilijk werkt,
In overleg met de organisatie van koop
lieden is thans besloten, om verschillende
verbeteringen in te voeren.Reeds is in de
ledenvergadering van „Kennemerland" aan
het bestuur machtiging verleend om de
verdere aanschaffing van z.g. uniformkisten,
zooals die in het Westland gebruikt wor
den, en die een bepaald gewicht inhouden.
Tot dusver kon uitsluitend per kist wor
den gekocht, terwijl in het buitenland per
pond gekocht wordt.
„Kennemerland" had reeds 100 van deze
kisten geruimen tijd geleden als proef in
bedrijf gesteld.
Voorts zal op 1 April a.s. een keurmees
ter worden aangesteld, die bevoegdheid zal
hebben op alle veilingen.
Dan ligt het in de bedoeling een rege
ling vast te stellen voor den aanvoer van
asperges en rabarber. Deze zullen straks
alleen gesorteerd mogen worden aange
voerd als le en 2e soort. Rabarber wordt
dan dus niet meer gelevérd „bij de struik
vandaan" zooals dat in vakterm luidt. Ook
voor spinazie zal sorteering worden inge
voerd, met le en 2e soort.
Tenslotte is „Handelsbelangen" bezig
Wet de samenstelling van een regeling van
den aardapptlenaanvoer, betreffende sor-
teering en verwijdering van aarde, etc. De
Bedoeling is dan ook hiervoor een uniform
regeling vast te stellen. Een behoorlijke
sorteering vooral en dit geldt van de
meeste productie is een van de dingen,
Waarop de tuinders van Ken-ie-n.?rland
moeten aansturen.
Door een lek in een der distilleerketels.
Te Uithoorn heeft gistermiddag op hét
'errein van de Nederlandsche teer- en
apohalt-industrie een groote brand gewoed.
Te omstreeks half 3 ontdekte de direc
teur van de fabriek, de heer K. v. d. Woerd,
dat er brand was uitgebroken in de distilla
tie-inrichting. De brand was ontstaan door
een lek in een der ketels. De heer v. d.
Woerd had de tegenwoordigheid van geest
den teerloevoer af te sluiten.
De brand liet zich aanvankelijk buitenge
woon ernstig aanzien.
De brandende teer verspreidde zich over
"et terrein en ontwikkelde geweldige vlam
men en enorme rookwolken.
De plaatselijke brandweer, onder leiding
van den heer Jan van Zwieten, tastte het
vuur met volle kracht aan. Ter plaatse
waar de brandende teer wegvloeide, werd
®®n greppel gegraven, waardoor de gevaar-
"jL vloeistof werd afgeleid naar een sloot.
Het blusschingswerk ging met groote
moeilijkheden gepaard, daar herhaaldelijk
°P de terreinen gelegen vaten benzol ont-
°loften. Tot ver in den omtrek waren de
v'ammen en de dikke rookzuilen, die boven
'.onderden belangstellenden, uit den oin-
®'e fabriek uitkronkelden, te zien. Vele
Llek„ kwamen naar de plaats van den brand.
Den geheelen namiddag werd het blus-
schingswerk voortgezet en ook hedennacht.
De schade, die vrij aanzienlijk is, wordt
Sedckt door verzekering op beurspolis
De distilleer-inrichting heeft groote
schade geleden, terwijl vele leidingen zijn
?esprongen.
Persoonlijke ongelukken hadden niet
Plaats.
Hedenmorgen, omstreeks 9 uur, is een
zware uitslaande brand ontstaan in het
schurencomplex van den heer De Ridder,
bewoner van de „Roonshoeve", staande
achter aan den Machineweg nabij het
Noordzeekanaal, in de gemeente Haarlem-
merliede en Spaarnwoude gelegen. Om* half
9 was men nog in de gebouwen geweest en
had toen niets verdachts bespeurd Het
gebouwencomplex was onlangs nieuw ge
bouwd en had ruim 50.000 gekost, In de
schuren was opgeslagen de oogst van 30
H.A. koren. Alles is verloren gegaan. De
oorzaak van den brand is onbekend; ver
zekering dekt de schade.
De brandweer van Halfweg was spoedig
ter plaatse. Op het terrein van den brand
wa« o.m. aanwezig de burgemeester van
Haarlemmerliede, de heer L. H, Simons.
Nader vernemen wij:
Hedenmorgen 9 uur is brand uitgebroken
in de nieuwe boerderij van de Roonshoeve,
eigenaar C.de Ridder, in den Houtrakpol-
der onder de gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude.
De nieuwe boerderij, ter waarde van
f 100.000, is totaal uitgebrand, Oorzaak on
bekend. Verzekering dekt de schade.
Omstreeks half een hedenmiddag duurde
de brand onverminderd voort en gaf de
brandweer van Halfweg nog water. Door
krachtdadig optreden der brandweer zijn 't
woonhuis en ongeveer 30 woningen in de
onmiddellijke nabijheid voor verwoesting
behoed.
Op het terrein van den brand, waar onze
verslaggever onmiddellijk aanwezig was,
vernamen wii nader:
Men tast omtrent de oorzaak in het duis
ter. Om half negen ging het personeel uit
het gebouw; alles was toen in orde, er
brandde geen! kachel of iets dergelijks.
Toen om ongeveer negen uur de eigenaar
in het gebouw kwam, ontdekte hij den
brand. Het vuur liet zich toen reeds ernstig
aanzien.
De eenige mogelijkheid is, dat de brand
ontstaan is door kortsluiting. Gisteren is
de electrische florschmachine gebruikt; na
afloop is de krachtstroom uitgeschakeld, er
brandt geen kachel of licht en alle zeke
ringsstoppen waren in orde,terwijl alleen
de lichtstroom was ingeschakeld. De oor
zaak is daarom een raadsel
Onmiddellijk, nadat de eigenaar zijn
boerderij in brand zag, werd de brand
weer van Halfweg telefonisch gewaar
schuwd. Deze was spoedig, ongeveer
kwart over negen, ter plaatse, zoodat bin
nen een half uur na het melden van den
brand de motorspuit was gereed gemaakt,
de brandweerlieden gealarmeerd en met 4
slangen water werd gegeven.
Ook burgemeester Simons, van Halfweg
en wethouder Biesheuvel waren spoedig
aanwezig.
Toen de brandweer verscheen, zag men
onmiddellijk, dat het onmogelijk was het
gebouw te behouden. Het woonhuis van
den heer De Ridder, dat ongeveer 10 meter
van het brandende gebouw ligt, en een
comp'ex van 30 woningen, in de nabijheid,
liepen echter groot gevaar. Voor 't woon
huis, dat ten opzichte van den wind gun-
stig lag, doch waarvan de verf reeds be
gon te blakeren, was het gevaar spoedig
geweken.
Hier werd eenige schade geleden. Het
woningcomplex echter lag onder den wind,
zoodat de kans groot was, dat het vuur
hierop zou overslaan.
De huizen lagen voortdurend onder een
onkenregen (de vonken vlogen tot over
bet Noordzeekanaal), en waren door een
dichten rook moeilijk te naderen'. Door
voortdurend krachtig water te geven en de
huizen nat te houden, kon de brandweer
de voldoening smaken de woningen te
behouden en aldus een ramp voorkomen.
Ondertusschen woedde de brand onver
minderd voort; de vlammen, die voortdu
rend voedsel vonden in de groote massa's,
graan, sloegen hoog op.
Aan redding viel niet le denken.
De moderne schuur met stallen en berg
plaats, ongeveer 30 H.A. ongedorschte
tarwe, dorsch- en andere landbouwmachi
nes, gereedschapoen, enz. werden dan ook
een prooi der vlammen. Ook een paard
kwam in het vuur om; het overige vee was
gelukkig in een anderen stal ondergebracht.
xt e'£enaar 's voor schade verzekerd bij
dc Nederlanden van 1845.
Om ongeveer twaalf uur sloegen de vlam
men nog hoog op; het grootste gedeelte
In een te Rotterdam liggend schip is een
anunoniakleiding lekgestooten. Twee per
sonen kwamen door verstikking om het
leven.
Nabij Steenwijk is een autobus met zeven
tien personen in de Aa gevallen; slechts
eenige van hen werden gewond,
Hoe kapitein Smoolenaar$ en zijn kranige
bemanning van de „Alhena" de bonderden
schipbreukelingen van de „Principessa Ma-
fala" redden.
Drie personen zijn te Rotterdam gearres-
resteerd wegens het vervaardigen en uit
geven van valsche zilverbons.
Een oude vrouw is in een winkeltje te
's-Gravenhage door eenige individuen over
vallen. Zij vluchtten met medeneming van
eenig geld.
De vulkanische werking van de Krakatau
neemt toe,
Mr. A. baron van Wijnbergen aanvaart het
voorzitterschap van de door den minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid in te stel
len commissie tot onderzoek van het cadeau
stelsel.
De zesde conferentie voor Internationaal
Privaatrecht.
Zware uitslaande brand te Haarlemmer
liede.
Treinontsporing nabij Koog aan de Zaan.
Nadere bijzonderheden omtrent de ont
ploffing in de Landsberger Allee te Ber
lijn. Het aantal dooden tot 15 gestegen.
Ernstige aardverschuiving in Trans Kau-
kasië.
De besprekingen in den Franschen mi
nisterraad.
Barometerstand 9 uur v.m,; 742. Achteruit.
OPGAVE VAN
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.31.
Hoogste barometerstand 776.1 m.M. le
CoruHe.
Laagste barometerstand 733.5 m.M, te
Sfornoway.
Verwachting: aanvankelijk stormachtige
Z.W. tot W. of N.W., later krimpende en
afnemende wind, zwaar bewolkt tot be
trokken, aanvankelijk nog regen en zach
ter.
STORMW A ARSCHUWIN GSDIENST.
Geseind van De Bildt hedenmorgen
7 uur 55 aan alle posten:
Wordt verwacht storm uit het Zuidwesten
meente, waarvan ook enkele jaren wet
houder.
Als rentmeester van vele boerderijen; als
schatter van landerijen in dezen polder en
elders en ook als voorzitter van de afdee-
ling Haarlemmermeer van de Hollandsche
- - Maatschappij van Landbouw heeft hij aan
van het kapitale gebouw en de gereedschap--Je welvaart en bloei van de groote hem
Hedenmorgen zijn tusschen Zaandam en
B-rommenie, door tot nog toe onbekende
°°rzaak, 3 wagens ontspoord van een goe
derentrein, Een der wagens kwam geheel
ondersteboven te liggen.
Persoonlijke ongelukken deden zich niet
voor; de materieele schade is nogal aan-
rienlijk.
Het goederenvervoer wordt geleid over
de lijn VelsenUitgeest.
Nader meldt men ons:
Op korten afstand van het station Koog
a. d. Zaan zijn hedenmorgen 7 uur bij het
rangeeren van een goederentrein vier le
dige wagons uit de rails gevlogen. Een
dezer wagons kantelde; het gevolg was,
dat gedurende den morgen het verkeer
Amsterdam-Alkmaar in beide richtingen
gestremd was. Later slaagde men er in één
spoor vrij te maken. De treinenloop onder
vond den geheelen morgen belangrijke ver
traging. Men hoopt den dienst spoedig te
pen waren toen verbrand, doch in 't graan
vond het vuur nog voor enkele uren voed
sel. De brandweer, die bij haar taak door
het slechte weer sterken wind en slag
regens zeer gehinderd werd, zette met
kracht haar werk voort. Zooals gezegd,
werd door haar snel ingrijpen een ramp
voorkomen, waarvan de omvang slechts te
benaderen is. Men zou water blijven geven,
totdat het vuur was uitgewoed.
Velen uit den omtrek waren op het ont
stellende nieuws naar het terrein van de
Romshoeve gekomen.
Het afgebrande gebouw is, evenals het
woonhuis, eerst vóór 3 maanden gebouwd,
daar de oude Roonshoeve met stallen en
schuren binnenkort wordt afgebroken, ten
behoeve van de verbreeding van t Noord
zeekanaal Eergisteren pas was de inven
taris in het gebouw gebracht. De schade
van het kaoifale Huis met machines,
graan en volledigen inventaris bedraagt
f 100.000.
Op het Noordzeekanaal en ver in de"
omtrek was het vuur zichtbaar.
Men schrijft ons:
Heden (Vrijdag) viert de heer Johan Hen
drik Macluel Evelein wonende aan den
Spieringweg te Vijfhuizen, zijn 80sten ver
jaardag.
De he®r Evelein is een bekende persoon
lijkheid in den lande en in het bijzonder in
dezen polder, een man van beteekenis en 'n
persoon van invloed op velerlei gebied.
Hij heeft op landbouwgebied, in vele
openbare betrekkingen en in het vereeni-
gingsleven, op de ontwikkeling van den
Haarlemmermeerpolder een grooten invloed
gehad; o.a. was hij van 6 September 1883
26 Augustus 1915 lid van den raad dezer ge-
liefgeworden Haarlemmermeer krachtig
medegewerkt.
Dat zijn arbeidzaamleven op allerlei ter
rein en de vele door hepi bewezen goede
diensten destijds ook op hoogen prijs wer
den gesteld, bewijst wel het feit, dat hij
eenige jaren geleden benoemd werd tot Rid
der in de Orde van Oranje Nassau.
Men zou het dgzen stoeren nestor,
w cjj®* s'eeds vrij geregeld de Beurs te
Hoofddorp bezoekt en nog beschikt over
een sterk geheugen en een krachtige ge
zondheid niet aanzeggen dat hij reeds zulk
een hoogen leeftijd heeft bereikt.
Moge het den geachten Evelein gegeven
zijn nog verscheidene jaren in gezondheid
en de hem steeds bijgebleven opgewekt
heid en helderheid van geest in het belang
der gemeenschap werkzaam zijn.
Mr. A. Baron van Wijnbergen voorzitter.
Naar gemeld wordt, heeft het lid der
Tweede Kamer, de heer van Wijnbergen
zich op verzoek van den Minister van Ar
beid Handel en Nijverheid bereid verklaard
het voorzitterschap te aanvaarden van de
door dezen in te stellen commissie tot on
derzoek van het cadeaustelsel.
Wolff meldt uit Aken; Gistermorgen is
bij Maubach in de buurt van Herzogenrath
het lijk van een vermoorden man uit Kerk-
rade gevonden. De voorloopige gegevens
duiden op een misdrijf uit wraak.
