Buitenlandsch Nieuws.
Bin.nen!andsch Nieuws,
RADIO-OMROEP.
De zware crisis in den
Duitschen landbouw.
De arbitrage-verdragen.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
TOENAME DER PROCESSIE TE
KEVELAER.
Baron Svoeerts de Landas
Wyborgh. t
pe Algemeen Ned er landsche
Katholiekendag.
y^harlê/n.
FINANCIËN.
Het faillissement van de
V eendammer Hypotheekbank.
Voor ruim f 370.000 ingezet.
De Rijkscommissie inzake
het notariaat.
Een bijzonder goed kenner van den
landbouw in Duitschland, Dr. Schiftan, pu
bliceert een overzicht over den toestand
van den Duitschen landbouw. Hij noemt
dezen beslissend voor de geheele economie
en vindt het 'n dringenden eisch, een op
lossing te zoeken, die boven de partijen
uitgaat. De Duitsche voedingsstand zegt
Schiftan, bevindt zich aan de gren9 der
mogelijkheid. De oo-rlogschadeloosstellin-
gen en de nood, die daarvan het gevolg is,
drukken vooral zwaar op den landbouwer,
die aan zijn stuk grond is gehouden. De
beteekenis van den landbouw voor heel
Duitschland blijkt uit het feit, dat de land
bouw jaarlüks ongeveer 350 millioen ton
eigen voortbrengselen en bedrijfsmiddelen
beweegt. Ondanks dit reusachtig cijfer is
het landbouwbedrijf in Duitschland met on
dergang bedreigd, tengevolge van de aan
houdende nawerkingen der inflatie. Nume
riek wordt er nu bewezen, dat het onder
scheid in prijs tusschen de producten bij
den voortbrenger en verbruiker soms ko
lossaal is en dikwijls meer dan honderd
procent bedraagt. De landbouw werkt in
vele producten met zware verliezen; de
koopkracht op het platte land is te niet
gedaan, wat een van de redenen der werk
loosheid is. Het jaar 1928 zal menig land
bouwer van zijn stukje grond verdrijven,
daar de Landbouw niet meer rendeert en
het crediet zwaar is geschokt.
Onder deae omstandigheden wordt er
een beroep gedaan op de partijen, om het
dringende vraagstuk van den landbouw
van een hooger, dan het partij-standpunt
te beschouwen, en een definitieve ineen
storting te vermijden. Tegenwoordig voert
Duitschland voor meer- dan twee milliard
levensmiddelen uit het buitenand in e-
hier tegenover staat een niet noemens
waardige uitvoer. Deze som zal nog ver
hoogd worden, als in 1928 de landbouw
productie en de economische kracht nog
meer verlamt, vooral ook, omdat de oogst
van 1927 in hoeveelheid, en ook in hoe
danigheid tot de slechte behoort,
Dr. Schiftan wijst er op, dat de gehee-
le landbouwersstand in een wanhopige
stemming verkeert; uitbarstingen worden
door de leiders slechts met moeite ge
keerd. Deze feiten mogen niet worden
verzwegen. Om de economie te doen her
leven en de werkloosheid te ver-minderen
wordt er voorgesteld, den landbouw op
een stand te brengen, die de productiekos
ten dekt. Het Rijk zou zelf moeten ingrij
pen, om de dikwiils kleine verplichtingen
van de afzonderlijke landbouwers samen
te vatten en hypothekair te verzekeren.
Zonder een verregaande saneering van
den landbouw, meent Dr. Schiftan, kan
Duitschland er niet bovenop komen. Het is
een levenskwestie der totale Duitsche
economie en kan alleen boven de partijen
uit worden opgelost. De Minister voor
Economie, Schiele, heeft in een voordracht
den treurigen toestand van den landbouw
bevestigd en een doelmatige vermeerdering
der productie verlangd. Alleen een econo
mische politiek, die zich aan dit doel wijdt,
zou het gevaar kunnen verminderen, dat
Duitschlands financiën en valuta' bedreigd
door de vobrtdurende passiviteit van de
handelsbalans. Zonder zulk een handels
politiek zou de landbouw vooral in het
Duitsche Oosten, verloren zijn. Den rentelast
van den landbouw schat Minister Schiele
op 850 million Mark jaarlijks. De Rijks-
regeering zal de noodige maatregelen ne
men, om in de eerste plaats de schulden
van den landbouw te regelen. Als hulp
maatregel zal er voorloopig voor den tijd
van vijf jaTen een bedrag van zes millioen
Mark ter beschikking worden gesteld, om
den rentedienst der landbouwschulden op
een lageren voet te brengen.
Belgisch schoolschip gestrand.
Het draadlooze station Palm Beach heeft
een S. O. S.-sein van het Belgische oplei
dingsschip „l'Avenir" opgevangen, dat ge
strand is in de middelste groep der Bahama-
eilanden.
De berichten ontvangen over het Belgi
sche opleidingsschip „l'Avenir", dat ge
strand is, ziin gunstiger, dan men dacht.
Een sleepboot bevindt zich dichtbij het
opleidingsschip om hetn aar de haven te
sleepen voor geval men er niet in zou sla
gen de noodige herstellingen te verrichten
en het niet met eigen middelen zijn weg
zou kunnen vervolgen.
De adelborsten zijn aan boord vas het
opleidingsschip gebleven.
Het antwoord van Briand.
Aangaande de Fransch-Amerikaansche
onderhandelingen over een verdrag tot het
buiten de wet verklaren van den oorlog,
schrijft de „Ma'in", dat het antwoord van
Briand aan Kellogg, hetwelk in warme be
woordingen is gesteld, heden zal worden ge
publiceerd.
Briand wijst op de zeer bijzonderen toe
stand, welke tusschen Frankrijk en de
Ver. Staten beslaat, die nooit in oorlog met
elkaar zijn geweest. Een FranschAmeri-
kaansch arbitrageverdrag heeft dus een
geheel bijzondere beteekenis. Hij spreekt
de hoop uit, dat de beide republikeinen'in
de toekomst nooit tegenover elkaar zullen
staan.
Wat het voorstel betreft eener „multila
terale" verklaring, waarbij de oorlog buiten
de wet wordt gesteld, dit is delicater.
De redactie ervan dient den aard van
den oorlog, welke de onderteekenaren
zich verbinden om niet te voeren, te
specifieeren; het kan slechts om een aan
valsoorlog gaan, gelijk in de door den Vol-
ITALIAANSCH—FRANSCHE TOE
NADERING.
kenbond aangenomen motie wordt beoogd.
Het is mogelijk, dat bij de onderhandelin
gen de vraag zal rijzen, wie zal oordeelen,
wie de aanvaller is. Het schijnt onmogelijk,
dat Amerika zich zal onderwerpen aan
deze definitie.
De Fransche ambassade heeft het ant
woord van Parijs, op de nota van Kellogg
betreffende het internationaal verdrag,waar
bij van den oorlog wordt afgezien, ont
vangen,
Hat antwoord, dat, naar men gelooft,
gunstig luidt, zal op het departement van
Builenlatkische Zaken worden overhandigd.
Het Fransche antwoord, dat het voorstel
van Kellog hetwelk oppert om het eventu-
eele accoord tot de voornaamste Europee-
sche staten en andere landen uit te brei
den, die bereid zijn om het te onderschrij
ven, aanvaardt, geeft in overweging om 't
voorstel te amendeeren op deze wijze, dat
elke aanvalsoorlog als nationaal politiek
middel wordt veroordeeld en niet elke
oorlog, wat ook betrekking zou hebben op
defensieve maatregelen.
Rijksweerauto verongelukt
Een personeelwagen van de rijksweer
te Koningsbergen is in den afgeloopen
nacht in het district Heiligenbeil tegen een
boom gereden. De auto werd geheel ver
nield, een rijksweersoldaat was op slag
dcod, terwijl een ander een zware her
senschudding kreeg, Twee andere inzit
tenden bekwamen slechts lichte verwon
dingen. Hoe het ongeval zich toegedrageti
heeft kan niet met zekerheid worden ge
zegd, daar de slachtoffers nog niet konden
werden gehoord.
De hevige ontploffing in de
Landsberger Allee te Berlijn.
Volgens een bericht uit Berlijn is het
aantal dooden tengevolge van de ontplof
fingsramp reeds tot 17 gestegen.
De rijkspresident heeft den eersten bur
gemeester van Berlijn zijn deelneming be
tuigd met de ramp, welke heeft plaats ge
had.
Hij heeft hem tevens verzocht zijn deel
neming aan de nagelaten betrekkingen van
de slachtoffers te willen overbrengen.
Omtrent het bergingswerk op de plaats
van de ramp in de Landberger Allée kan
nog medegedeeld worden, dat behalve de 16
geborgen lijken tot gisterenavond geen lij
ken meer zijn gevonden.
Er worden echter nog vier personen ver
mist.
Waterleidingbuis gesprongen.
Straten overstroomd,
Tengevoge van een tot nu oe onbekende
oorzaak is gisterenavond de hoofdtoevoer
buis van de watereiding, die van Charlot-
tenburg naar Berlijn l,oopt, gesprongen,
waardoor de straten over een grooten af
stand overstroomden.
Het verkeer ondervond ernstige storing
en moest gedeeltelijk worden omgeleid.
Het duurde een half uur voordat de wa
termassa zoover was weggeloopen, dat de
arbeiders in staat waren om de breuk te
kunnen dichten.
Hevige storm boven Engeland.
Er woedt een hevige storm boven Londen
en andere gedeelten des lands.
Er zijn dooden en véle gewonden als ge
volg van de verwoestingen.
De paketboot „Razmak" werd, toen hij
het dok te Tilbury verliet, door den wind
buiten zijn route gedreven en kwam in
aanvaring met de paketboot „Mooltan". Van
de „Razmak" werd de brug beschadigd.
De luchtdienst tusschen Croydon en Pa
rijs is wegens den storm tijdelijk stopgezet.
DE VEREENIGDE STATEN EN
NICARAGUA.
Het Zweedsche ministerie van buitenland-
s'che zaken heeft den secretaris-generaal
van den Volkenbond een ontwerp voor een
algemeen arbitragepact overhandigd, over
eenkomstig de begin December door de
Veiligheidscommissie aangegeven richtsnoe
ren.
Het ontwerp is feitelijk op de te Lo
carno vastgestelde beginselen opgebouwd,
De juridische strijdpunten zullen aan een
permanent internationaal gerechtshof of een
bijzonder scheidsgerecht worden onderwor
pen, terwijl de politieke geschillen op
voorstel der betrokkenen aan een bemid
delingscommissie zullen worden voorgelegd
Wanneer geen overeenstemming wordt
verkregen, zou het conflict aan den Raad
van den Volkenbond worden voorgelegd.
In een aan het ontwerp toegevoegden
brief wijst de Zweedsche regeering er op,
dat soortgelijke bepalingen reeds in ver
schillende van de tusschen twee of meer
staten gesloten verdragen voorkomen. Zij
is overtuigd, dat deze soort overeenkom
sten geschikt zijn om algemeener te wor
den. De arbitrage-overeenkomsten binnen
het kader der afzonderlijke verdragen heb
ben voordeel, dat de meeste conflicten pas
voor den Volkenbondsraad komen nadat
reeds een nauwkeurig en onpartijdig onder
zoek heeft plaats gehad, zoodat het den
Raad gemakkeliik wordt gemaakt, door een
nieuw onderzoek, om voor de strijdpunten
de beste oplossing te vinden.
Builenpest in Brazilië.
Berichten uit Sao Paulo melden, dat vol
gens mededeeling der Braziliaansche re
geering in de nabijheid .van Parnahvba in
den staat Sao Paulo 25 gevallen van builen
pest geconstteerd zijn. Tien personen zijn
reeds bezweken.
Van eene toenadering FrankrijkItali
hoort mën niets meer, daar eene ont
moeting van Mussolini en Briand er
alleen zóó zou kunnen uitzien.
MOEDER VAN VIJF PRIESTERS.
In de Ignatiuskerk te Rome bij 't graf van
den H. Aloysius, droeg de Jezuïetenpater
Heinrich Klein uit Trier de eerste H. Mis
op. Zijn oudste broeder Peter assisteerde
daarbij. De 70-jarige moeder van den neo
mist was voor dit feit uit Trier overgeko
men en ontving uit de handen van haar
jongsten zoon de H. Communie.
Zij is moeder van vijf priesters. Daags
te voren had de H. Vader de moeder in
audiëntie ontvangen. Pius XI sprak haar va
derlijk in de Duitsche taal toe, wenschte
haar geluk met hare vijf priester-zonen en
dankte haar uit naam der Kerk voor de
groote verdienste, die zij zich voor de zaak
Gods daardoor had verworven,, wijl zij Hem
voor zijnen Wijnberg vijf priesters had ge
schonken
Op den avond van den feestdag ontving
Pater Ledochowski, de generaal-overste
van het Gezelschap van Jezus, de moeder.
Ook hij wenschte de moeder hartelijk geluk
en dankte haar, dat zij van hare vijf pries
ter-zonen er vier aan de Jezuieten-orde had
geschonken Men had, een speciale foto
laten vervaardigen, waarop de vijf priester
zonen broederlijk vereenigd waren. De ge
broeders Klein komen uit het dekenaat
Het kieine Nigaragua: „Wat heb je toch
vreeselijk groote tanden, Uncle Sam!"
Amerika: „Dat is om beter over ontwa
pening te kunnen praten,"
I Wfttlich in 't diocees Trier, waar zij het
Friedrich-Wilhelm-Gymnasium bezochten.
Uit het overzicht van het Kerkejijk jaar
te Kevelaer blijkt, dat in het afgeloopen
jaar 522 processies te Kevelaer kwamen,
waaronder 85 uit Hol'and. In 1926 werd Ke
velaer door 487 processies bezocht, waarbij
79 uit Holland.
VOOR EEN AUTOWEG
KEULEN—DUSSELDORF.
De Kamer van Koophandel van Keulen
heeft zich, in haar jaarvers'ag, uigesproken
voor het aanleggen van een autoweg tus
schen Keulen en Dusseldorp. Zij acht een
dergeliiken weg van groot belang ter be
vordering van het verkeer in het Rijnland.
MILLERAND HOUDT EEN PLEIDOOI
VOOR DEN TERUGKEER VAN DE
RELIGIEUZEN IN FRANKRIJK.
De vroegere president der Fransche re
publiek Mr. Miilerand heeft zich in een
redevoering openlijk uitgesproken ten gun
ste van de afschaffing van de wet tegen
de religieuzencongregaties. .Niemand heeft
het gewaagd om een van de verbannen
broeders ot priesters den terugkeer naar
Frankrijk te verbieden toen deze in 1914
het bedreigde vaderland ter hulp snelden
Het is zijn vaste overtuiging dat dezelfde
wetgever, die aan den Staat verbiedt, om
aan kerken en aan godsdienstige genoot
schappen financieelen steun te verleenen,
eveneens iedere vijandige schending tegen
over deze veroordeelt. Hij noemt het ont-
eerend en onwaardig voor de Fransche
natie, dat zij haar vrijheid bedreigd of
in gevaar ziet. waneer leden van de een oi
andere Fransche religieuze orde of congre
gatie die buiten de grenzen-nog zulke uit
stekende diensten bewijzen aan het vader
land, dit ook in Frankrijk zouden doen,
DE KERK KOOPT HARE GESTOLEN
GOEDEREN TERUG.
Het Katholieke Instituut" te Parijs, dat
ingevolge de scheidingswet van 1905 door
den Staat in beslag genomen werd, is dezer
dagen door Kardinaal Dubois teruggekocht
voor de som van 2Vi millioen francs. Het
gebouw waarin het instituut op het oogen-
blik is ondergebracht, is het oude Carme-
lietenklooster in de Vaugirardstraat. Dit
klooster werd gesticht in de dagen van
Lodewijk XIII. In dit gebouw werden door
de revolutionnairen op 2 Sept. 1792, drie'
bisschoppen en 160 priesters ter door ge
bracht, de meeste hunner zijn reeds zalig
verklaard.
Sedert 1905 bleef het Katholiek instituut
wel in hetzelfde gebouw gevestigd, maar
ieder jaar moest 'n groote huurprijs betaald
worden. De regeering heeft nu eindelijk in
gezien dat dit een beletsel is voor de ont
wikkeling van die groote inrichting, die
voor de opvoeding en de vorming van de
Fransche jeugd van zoo'n groote beteekenis
nis is Daarom werden eenige weken ge
leden onderhandelingen geopend tusschen
Kardinaal Dubois en de Fransche regeering
die tot resultaat hadden dat de kerk haar
eigen goed moest terugkoopen,
MOORDENAAR HICKMAN.
De moordenaar van de 12-jarige Marion
Parker heeft verklaard, dat hij niet schuldig
is op grond van krankzinnigheid. Volgens
de Californische wet moet over die krank
zinnigheid een afzonderlijk proces worden
gevoerd, maar de rechter wees hem er op,
dat Hickman zelf feitelijk had erkend het
hem ten laste gelegde te hebben gepleegd
en dat de heele zaak afhing van den
geestestoestand van den dader op het
oogenblik van het misdrijf.
De districts-attorney tracht ook nog een
vervolging te verkrijgen van Hickman voor
andere moorden en diefstallen,
EEN BRUTALE OVERVAL.
In het bekende restaurant van Kempinsky
aan den Kurfürstendamm te Berlijn drong
een jongmensch binnen en eischte met voor
gehouden revolver van de bezoekers hun
geld en hun sieraden.
De chef de reception wilde hem de re
volver uit de hand slaan en hierdoor ont
stond een worsteling, waarbij het jong
mensch drie schoten loste. De chef werd
aan de hand verwond.
Met behulp van enkele bezoekers werd
de indringer echter overweldigd, ontwapend
en aan de politie overgeleverd,
DE HEILIGE VAN DE STAD PARIJS.
Tot nu toe had Parijs geen standbeeld van
haar beschermheilige de H Genoveva, die
in het jaar 457 d< stad (die toen Lutetia
genoemd werd) voor een inval van de
Hunnen behoedde. Nu er een nieuwe brug
over de Seine gebouwd zal worden zal ook
de H. Genoveva een eereplaats krijgen. On
geveer een jaar geleden werd door het
bureau van openbare werken aan den beeld
houwer Landowsk,, die ook het geweldig
groote monument van Christus-Koning voor
Rio de Janeiro ontworpen heeft, opdracht
gegeven een standbeeld te maken voor de
H, Genoveva Het weik is nu gereed en mag
prachtig geslaagd heden Het stelt voor de
H, Genoveva een groote en edele figuur, die
haar beschermende arn.rn uitstrekt over een
klein kind, dat een klein scheepje draagt,
als zinnebeeld van de stad Lutetia, die
door de H. Genoveva beschut wordt,
NIEUWE STANDBEELDEN
OP MONTMARTRE.
De verfraaingswerken voor de Basiliek
pP Montmartre nadelen thans haar voltooi
ing; men heeft daar namelijk twee groote
ruiterstandbeelden opgericht voor den H.
bodewijk en voor de Maagd van Orleans.
Tegelijkertijd is het beeld van het H. Hart,
dat er tot nu toe stond en dat niet paste
bij de basiliek vervangen door een ander
H. Hartbeeld van geweldige afmetingen. De
standbeelden van den H, Lodewijk en van
de Maagd van Orleans, zijn de grootste
heilige-beelden van* geheel Parijs, n.l. 15
Meter, Het zwaard van Jeanne d'Arc is
alleen 2 Meter lang. De brenzen beelden die
ieder 4500 K.G. wegep, zijn het werk van
den beeldhouwer Hyppoüte Lefebre. IJnke-
le Amerikanen hebben alles betaald. Het
beeld van het H. Hart is een ontwerp van
den beeldhouwer Seguin, die hierbij een
voorstelling uit de 12e eeuw tot model nam.
Op de begraafplaats Oud Eik en Duinen,
heeft gisteren onder zeer groote belang
stelling en in tegenwoordigheid van zeer
vele autoriteiten de plechtige teraardebe
stelling plaats gehad van het stoffelijk
overschot van wijlen den heer E. C. baron
Sweerts de Lanzas Wyborgh, in leven com
missaris der Koningin in de provincie Zuid-
Hclland.
Vooraf had in het sterfhuis onder leiding
van prof. f' dr. J. A. Cramer uit Utrecht,
oud-predikant der Ned. Herv. Kerk te p'en
Haag, een intieme rouwdienst plaats, welke
namens de Koningin werd bijgewoond door
haar Kamerheer en particulier secretaris
F. M. L. baron van Geen, door jhr. E. R.
van der Wijc!-, kamerheer van de Koningin-
Móeder, alsmede o.a. door den waarnemend
Commissaris - der Koningin, jhr. mr. E. M.
von Fisenne, lid van Gedep. Staten en jhr,
mr. B W. T. Sandberg, griffier van hef
Prov. Bestuur van Zuid-Holland.
De lijkstoet trok langs den weg, waar
langs gereden werd, buitengewoon veel be
langstelling.
De plechtigheid werd door vele autoritei
ten bijgewoond.
In het eerste gala-hofrijtuig nam de
kamerheer en particulier-secretaris van de
Koningin, baron van Geen, plaats, en in het
tweede de kamerheer van den Koningin-
Moeder, jhr. v. d, Wyck
Als slippendragers fungeerden zes boden
van de Prov. Griffie. Vele honderden be
langstellenden waren bij het vertrek van den
rouwstoet aanwezig.
De stcet, reed langs den Langen Vijver,
berg en het stadhuis, waar evenals aan de
Prov. Griffie ten teeken van rouw de gor
dijnen waren neergelaten.
Onder hen, die den overledene de laatste
eer kwamen bewijzen, Werden opgemerkt
Prins Hendrik, minister-president Jhr. de
Geer, namaens de regeering, minister Kan,
graaf van Lynden van Sandenburg, opper
kamerheer van de Koningin en oud-Commis-
f.aris der Koningin in Utrecht, baron F, de
Smeth, hofmaarschalk van de Koningin,
generaal Jhr. van Suctitelen van de Haere,
groot-officier van de Koningin, baron
Snouckaert van Schauburg, referendaris bij
het kabinet der Koningin, Jhr. van Bühlen,
oud-adjudant van den prins, mr; Fock, «ud-
gouverneur van Ned.Tndië, Jhr. mr. van
Karnebeek, Minister van Staat en oud-
Minister van Buitenlandsche Zaken en oud
burgemeester van Den Haag, baron van
Heemstra, Commissaris der Koningin in Gel
derland, mr. van Leeuwen, vice-president
van den Raad van State, staatsraad Iden-
burg, Jhr_ de Gyselaar, president van het
college van curatoren van de Rijks-Universi
teit te Leiden en oud-burgemeester van
Leiden, alsook leden van genoemd college
van curatoren.
Nadat de stoet op het kerkhof aangeko
men was, werd de kist, waarachter een
groot aantal bloemstukken, grafwaarts ge
dragen. Achter de baar volgden de verte
genwoordigers van H. M. de Koningin en
H, M. de Koningin-Moeder en Z. K. H, den
Prins, de familieleden van den overledene,
de waarnemend Commissaris der Koningin
Jhr. van Fisenne en de Griffier der Staten
Jhr. Sandberg, Prof. Cramer, die den rouw
dienst ten sfterfhuize geleid had en dr.
de Geus, huisarts van den overledene, de
leden van Ged. Staten, Ministers de Geer
en Kan en vervolgens al de andere aan
wezigen.
Aan de groeve werd allereerst het woord
gevoerd door den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw, mr. Kan,
die enkele woorden van eerbied en er
kentelijkheid aan de nagedachtenis wijdde
van den voortreffelijkën man, dien, spr.
thans op zijn laatsten gang naar zijn eeu
wig huis begeleidde.
In rijn ambt was baron Sweerts nooit
jets te veel.
Op een leeftijd, waarop anderen reeds
lang van hun rust genieten, arbeidde hij
nog steeds met de fraicheur der jeugd. In
den laatsten tijd, toen de Provinciale Sta
ten elementen herbergden, die moeilijkhe
den deden verwachten, wist hij met de
tact, welke den geboren edelman ken
merkt, de moeilijkheden te beheerschen
en de waardigheid der Staten op te hou-
den. Hij Jaaj een leegte na, die uiterst
moeilijk vervuld ^an worden. Zijn werken
volgen hem na.
De heer Jhr. mr, L. von Fisenne, lid van
Ged. Staten en waarnemend commissaris
der Koningin, voerde vervolgens het woord.
Hierna sprak de burgemeester mr. J. A.
N. Patijn. Verder voerden het woord: Jhr.
de Gijselaar namens curatoren en senaat
der Leidsche Universiteit de heer J. G.
v, d- Schaaff namens de vereeniging van
ambtenaren der jprov, Griffie van Zuid-
HollaiOi de heer Bellot, namens het ge
mengd koor „Onder Ons", waarvan de
overledene eerevoorzitter was, de heer v
Leusden, brigadier van politie, namens de
afdeelmg Den Haag van den algemeenen
bond van politie-personeel in Nederland
en de heer Dietz namens de A. R. K. A.
De zoon
van den overledene dankte
voor "e groote belangstelling.
Dezer dagen zijn door het secretariaat
van de vereeniging Algemeene Nede land-
sche Katholiekendag aan verschillende ka-
tholieken, die krachtens hun ambt of om
andere redenen in de eerste plaats in aan
merkipg dienen te komen lid te zijn van
den Nederlandschen Katholiekendag, cir-
culaires v®rzonden, waarin o.m. het volgen
de gernemoreerd wordt;
Het Doorluchtig Episcopaat van Neder
land heeft in 1918 het initiatief genomen
tot bet houden van Algemeene Nederland-
sche Katholiekendagen. Wel mochten de
diocesane en de gewestelijke Katholieken
dagen zich verheugen in de sympathie van
het katnoliekg volk, zoodal het dan ook te
wenschen en te verwachten is, dat zij in
stand zullen gehouden worden en steeds
rijker vruchten zullen afwerpen. Maar toch
leefde bij velen het verlangen om daar
naast van tijd tot tijd een congres van de
katholieken uit de verschillende diocesen
en gewesten bijeen te zien, ten einde daar
gezamenlijk de nationale katholieke belan
gen 'e, bespreken en door wederzijdsch
enthoUStasnie elkander tot hooger begees
tering v°or het openbare katholieke leven
op fe voeren.
Aan dien wensch werd in 1918 voldaan
door het initiatief onzer Hoogwaardige
Bisschoppen. Door hen werd benoemd een
Nationaal Comité, bestaande uit tien per
sonen, uit ieder Bisdom twee, een priester
en een leek. Zij vormen gezamenlijk het
Hoofdbestuur der Nederlandsche Katholie
kendagen. Hun benoeming geschiedde bui
ten a"e verband met bonden of vereeni-
gingen, zoodat van den beginne af de Ne
derlandsche Katholiekendagen niet het ka
rakter hebben bezeten van Bondendagen,
zooals met enkele diocesane Katholieken
dagen wel het geval is. Het Doorluchtig
opiscopaat roept eenvoudig door middel
van het Hoofdbestuur alle Kafholieken van
Nederland, onverschillig tot welke klasse
of stand zij behooren, afs kinderen van de
Katholieke Kerk op om te beraadslagen
over de groote vragen, die voor hen allen
buiten elk organisatieverband om van be
lang zijn.
Reeds driemaal is tot nu toe een derge
lijke Algemeene Katholiekendag gehouden.
In 1919 te Utrecht, in 1922 te Nijmegen, en
in 1925 te 's-Gravqnhage en het groote
succes, waarmede zij verliepen, is balkend
niet alleen aan degenen, die genoemde Ka-
tholikendagen bijwoonden, maar. ook aan
alien, die de verslagen volgde,, in de ka
tholieke pers, welke zich in die dagen op
buitengewone wijze verdienstelijk heeft ge
maakt.
De Algemeene Katholiekendagen hebben
dus getoond -levensvatbaarheid te bezitten.
En daarom acht de vereeniging. thans het
oogenblik gekomen om aan al degenen, die
door geboorte, fortuin, ontwikkeling of po
sitie kunnen gerekend worden te behooren
tot de hooger geplaatsten in de maatschap
pelijke samenleving, grootere belangstelling
te vragen. Want ofschoon een Nederland
sche Katholiekendag mag genoemd worden,
een wapenschouw voor het katholieke volk
in al zijn geledingen, mag er toch wel op
gewezen worden, dat hij voor de hooger
geplaatsten êen der allerbeste gelegenhe
den is om openlijk blijk te geven, dat zij
er zijn en belangstellen in de katholieke
zaak, alsmede om elkander te ontmoeten
en zóó relaties aan te knoopen en te on
derhouden. En wanneer men dan ook de
hoop uitspreekt, dat vooral uit de kringen
der hoogere standen steeds meer belang
stelling moge blijken, dan is men overtuigd
.daarmede uiting te geven aan een wensch,
die volkomen gemotiveerd mag heeten
Die belangstelling moge zich in de toe
komst toonen doordat veel meer dan tot
nu toe de beter gesitueerden de Algemee
ne Katholiekendagen bijwonen.
Ten slotte wordt nog aangedrongen op
toetreding tot de vereeniging, waaraan te
vens de mededeeling wordt vastgeknoopt,
dat de eerstvolgende Katholiekendag ge
houden wordt te Maastricht met als onder
werp: „Het Koningschap van Christus".
ZONDAG 8 JANUARI.
HILVERSUM, 1060 M. 12.302.00 Lunchmuziek
0.1.v. Herm. Teunissen. J. R. Schulze, tenor. 2.00
2.30 Causerie door Dr. E. v. Raalte De beteekenis ven
den Volkenbond. 2.30 Concert u.d. groote Do'Jen-
zaal te R'dara. Concert door het Residentie-orkest o.lv.
Dr. P. v. Anrooy. Sam Swaap en Adolphe Poth, viool.
4.306.15 Concert door het ANRO-orkest o.l.v.
Nico Treep. 8.00 Persber. en sport-ui'tslagen. 8.10
„L'Enfance du Christ", van Hector Berlioz. Gewijde
trilogie in 3 acten en 7 scènes. Het Amsterdamsche AN-
RC-koo-, het orkest en de Haarlemsche Orkestvereni
ging o.l.v. Willem van Warmelo. Sainte Marie, sopraan,
Lotti Mus kens Sluers. Saint Joseph, bariton, J. Stroo-
menbergh. Herode, bas, Anton Dirks. Le Père de Fa
milie, bas, Kenri Bloemgarten. Le Récitant, tenor, Tj.
Veil inga. 10.00 Concert.
HUIZEN, 1950 M. 8.309.30 K.R.O. Morgenwijding.
Muziek en zang. Spr. P. de WaartDriekoningen.
9.50 NCRV. 12.301.30 KRO. Lunchmuziek door
het Trio „Winkels". 1.302.15 KRO. Verteluurtje
voor kinderen door een zuster van Huize Bethanië.
2.30 4.00 Aansluiting van het Concertgebouw te A'-
dam. KRO. 4.005.00 KRO. Ziekenuurtje met me-
dew. van Pastoor L. Wilienborg, Bloemendael. Afgew.
door zang en muziek. Causerie overZieken-apostolaar
5.00 NCRV. 8.00 KRO. 2e Beethoven-avond. Mej.
Jo.Immink, alt. J. Moes, tenor. Th. v. d. Bijl, Causeut
KRO.-orkest o.l.v. M. v. d. Ende. Jules Moes, Muziek
1. 10.30 KRO. Epiloog. Het Koor o.l.v. Hr. Pickkers
DAVENTRY, 1600 M. 3.50 Kamermuziek. M. Licette
sopraan. E. Schulhoff, piano. Het Brosa strijkkwartet
5.405.50 Vertellingen u. h. Oude Testament.
8.20 Dienst in de St. Martin in the Fields. 9.05 Lief-
dadigheidsoprcep. 9.10 Weerber., nieuws. 9.25
Concert door de Militaire kapel. Th. Tuson, sopraan.
J.^Farrington, bas. 10.50 Epiloog. 11.0011.2Q
1 he silent Fellowship", van Cardiff.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1^50 M. 12.20 Religieust
muziek. Koorzang en preek. 1.05 Orkestconcert.
4.505.50 Concert. Homonyme Jazz. 8.5011.20
Dansmuziek. Orkest Mario Cazes.
LANGENBERG, 469 M. 8.209.20 Evang. Morgen
wijding. 11.2012.20 Orgelconcert. 12.20x.50
Orkestconcert. 1.50—^.05 Voetbalwedstrijd. 3.50
—5.20 Orkestconcert. 7.20 Concert. Orgel, Koor en
orkest. 8.35 „Kölner Karneval"-zitting. Daarna tot
11.20 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN, 1250 M. 8.20 Morgen
wijding. - 10.5012.ia Orkestconcert. 3.505.20
Orkestconcert. 7.20—8.35 Concert. Orgel, Orkest en
k Capellakoor. 8.35 „Kölner Karnevel"-zitting.
9-50n.50. Dansmuziek.
HAMBURG, 395 M. 8.35 Morgenwijding. 10.50
Orkestconcert. 12.25 Orkestconcert. 1.20 Voetbal'
wedstrijd. 4.50 Orkestconcert. 7.20 Concert. Orgel-
koor en orkest. 8.50 Muzik. humoresken, Orkest.
10.5011.50 Dansmuziek.
BRUSSEL, 509 M. 5.206.20 Populair orkestconcert
8.3510.35 Orkest, Mme. Villiers—Waucquez.
Streets /letJVteuwste inMactio.
C^3f* l'aA/c{mrf'ry?//er.5t'c?/i?/ti7esr rTeHvaróaryef.
Naar aanleiding van de faillietverklaring
van de Veendammer Hypotheekbank heeft
de „Prov. Gron. Crt." zich om inlichtingen
gewend tot den accountant, den heer W. Bieze
te Veendam, die in de laatste week een hard
nekkige actie heeft geveerd om te verkrijgen,
dat in een comité van pandbriefhouders
dat in een comité van pandbriefhouders ook
vertegenwoordigers van het Nocrden zitting
hebben. De heer Bieze verklaarde, dat er
aanvankelijk te Veendam groote ontsteltenis
heeft geheerscht. Hij heeft in de laatste veer
tien dagen tweehonderd gedupeerden bij
zich gehad, doch nu het faillissement er
door is, voelt men zich opgelucht. Vrij al
gemeen is men voldaan, want, terwijl men
vreesde alles kwijt te zijn, beteekent het
faillissement, dat veertig procent gered is,
zooals zoo ongeveer kon worden nagerekend-
Dat er bedrog werd gepleegd was geen ver
rassing. Sedert "tien dagen, Zeidë de heer
Bieze, hebben wij zeer veel inlichtingen
gekregen en wisten wij, dat er bedrog was
gepleegd. De justitie heeft derhalve ambts
halve moeten ingrijpen en de menschen,
di^ op onrechtmatige wijze geld hebben ver
kregen, zullen genoodzaakt worden dit terug
te storten.
Omtrent de gebeurtenissen meldt de „Tel."
nog de volgende bijzonderheden
De gewezen en thans gearresteerde direc
teuren der Veendammer Hypotheekbank
hebben tot nagenoeg midden 1927 de leiding
zelf in handen gehad. Op 27 November
1905 werd de Veendammer Hypotheekbank
door den heer J. W. opgericht. Deze had
het hypotheekbedrijf leeren kennen als
employé bij de Nederlandsche Hypotheek
bank te Veendam, welke als gevestigde bank
instelling reeds een goeden naam had en het
vertrouwen genoot van het geldbeleggend
publiek, dat deze bank kortweg de Veen
dammer Hypotheekbank noemde. Het was
voor de gewezen employé dus gemakkelijk
om in dezelfde plaats onder dezen naam een
nieuwe bank op te richten. Aanvankelijk
gingen de zaken goed bij deze nieuwe in
stellingen en werden er hooge dividenden
uitgekeerd. Een algemeen vertrouwen genoot
de bank echter niet en daardoor werd zij ook
in haar groei gestuit. Gebleken was, dat door
de Bank hypotheken werden gegeven, waar
van een deel in pandbrieven werd betaald.
De Nederlandsche Bank nam ten slotte om
deze redenen geen pandbrieven der Veen
dammer Hypotheekbank in beleening.
Men heeft het bedrijf desondanks nog
lang gaande weten te houden, totdat in Juli
1927 de bom barstte. De directieleden J. P.
H. W. en zijn zoon namen ontslag en als
directeur werd voor hen in de plaats gesteld
de heer A. C. M.
Door een statutenwijziging van 6 Januar1
1926 werd het de ou'de directie mogelijk ge
maakt om zich van het groote aandeelen-
bezit der bank, dat nog in haar bezit was en
waarop een groot obligo, n.l. 90 rustte,
te ontdoen. In Juni 1927 heeft de directie
haar aandeelenbezit overgedaan aan de
N.V. Disconto Bank voor Credietinstellingen
te 's-Gravenhage. Een bank, die met een
kapitaal van f 100.000, waarvan slechts
f 20.000 geplaatst is, werkte. Deze bank nam
nu door overname van het aandeelenpakket
der directie een obligo op zich van f 868.500.
De pandbriefhouders verloren dus op deze
wijze de garantie, welke het aandeelenkapitaal
eener hypotheekbank dient te bieden. Immers
de N.V. Disconto Bank zou nimmer aan
een volstorting der aandeelen kunnen vol
doen.
Het oude bestuur heeft dus in de goede
jaren met zijn aandeelenbezit de hooge di
videnden opgestreken erf trachtte, nu de
zaken verkeerd gingen, zich geheel en al
terug te trekken, om de pandbriefheuders
de verliezen te laten lijden. Natuurlijk lieten
de belanghebbende personen het thans er
niet bij zitten. Een actie werd op touw gezet,
beschermingscomité's werden opgericht en
als resultaat van een en ander is thans de
bank failliet verklaard en zijn de bestuurs
leden in hechtenis genomen.
Het faillissement heeft in de Groninger
Veenkoloniën meer dan gewone belangstel
ling gewekt, wijl de bank in de hoofdplaats
der veenkolonie is opgericht en aan die plaats
haar naam te danken heeft. Reeds geruimen
tijd werden er minder gunstige berichten
verspreid, doordat de leiding telkens in
andere handen overging.
MAANDAG 9 JANUARI.
HILVERSUM, 1060 M. 12.00 Politieber. 12.35—
2.00 Lunchmuziek door het ANRO-Trio (Piano, viool,
cello). 4.40—5-55 Kinderuurtje o.l.v. Mevr. Ant.
v. Dijk. 6.007-15 Dinermuziek door het ANRO-
trio. 7.15—7.45 Engelsche les voor beginners. 7.45
Politieber. 8.10 Een uurtje Vokszang. Uitzending uit
Culembcrg. 9.10 „De Doove", komisch zangspel in
j bedr. Muziek van A. Adam. Ridder d'Orbe, E. v. d.
Ploeg. Isidora, zijn zuster, Annie van BeekRistjouw.
Doliban, rijke landeigenaar, M. v. Reen. Josephine, zijn
dochter, M. Moes. Danières, haar a.s. verloofde, Jule.
Moes. Mevr. Legras, logementhoudster, W. v. d. Hoeck:
Petronella, dienstmeid, Betty v. d. Bosch,-Schmidts
Muzik. leiding Nico Treep. ANRO-orke9t. L. Roberts,,
regie. 18.15 Persber. 10.30 Vervolg Coqcert.
HUIZEN, 1840 M. Na 6 uur 1950 M. 12.301.45.
Orgelconcert door G. J. Bute, organist der St. Walburgs-
kerk te Zutphen. NCRV.
4.005.00 NCRV. 6.15—7.00 NCRV. 7.00
7.30 Lessen NCRV. 7.308.00 NCRV. 8,00 NC-
RV. Concert. Dirk Vos, Viool. J. H. G. Bleij, orgel.
DAVENTRY, 1600 M. 11.20 Het Daventrykwartet
en solisten (piano, sopraan). 1.202.20 Orgelconcert
3.20 Daventry-kwartet en solisten (sopraan, alt),
4.20 Orgelconcert. 5.20 Huishoudpraatje. 5.35
Kinderuurtje. 6.20 Orkest van oorlogsblinden.
6.40 Berichten. 6.50 Nieuwsber, 7.05 (Vervolg)
Orkestconcert. 7.20 Dram. critiek. 7.35 Viool
sonates van Mozart, voor viool en piano. 7.45 Lezing
The scenery of civilization. 8.05 Licht orkestconcert.
M. Parry, sopraan. 9,20 Nieuwsber. 9.35 Causerie.
9.50 Nieuwsber. 9.5511.20 „De blauwe Vogel",
sprookjes-tooneelstuk van Maeterlick. Muziek van Whi-
taker Wilson. 11.2012.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1750 M. 10.50—11.00
Concert. 12.502.10 Concert. Strijkkwartet en aria's.
4.054.55 Litteraire en muzik. matinèe 8.50—.11.20
Selectie van „Galathee", Mathé.
LANGENBERG, 469 M. 12.25i«5o Orkestconcert.
5.206.20 Orkestconcert. 7.35 Liederen en fabels
van Wilh. Busch. E. Duis, liedjes a. d. luit. „Der Vetter
auf Besuch", operette in 1 acte van Wilh. Busch. Daarna
tot 11. 20 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN,1 1250 M. 11.20—7.05
Lezingen en lessen. 7.50 Werken van Wilh. Busch.
8.30 Kamermuziek. Trio. Prof. Hess, viool. Prof.
Wille, cello. Dr. Schumann,'piano. 9.50—*11.50 Dans
muziek.
HAMBURG, 395 M. 5.15 Orkestconcert. 6.20 Or-
kesiconcert. 7.20 Wiih. Busch herdenking. Orkest
en declamatie van Hans Balzer. 11.20 Sluiten.
BRUSSEL, 509 M. 5.206.20 Trioconcert (Piano
viool, cello). 8.35 Zang. 8.5010.35 Orkestconc
VAKKUNDIG
RADIO-MOORS
Telefoon 14609
ADRES
Kcair^straat 27
Haarlem
Aangezien de voormalige directeur, de
heer. W,een zeer. groot aantal aandeelen har
opgekocht, zal het aantal aandeelhouders
in deze omstabdigheden niet zeer groot meed
zijn. Anders en slechter staat het met pand
briefhouders. Zeer vele kleine boeren en
burgers hebben deze stukken. Vooral in de
gemeente Nieuwe Pekela, welke 5500 zielen
groot is, zijn vele van die stukken geplaatst
door bemiddeling van den heer Oosting, den
vertrouwensman der landbouwers. Met schat
het bedrag, waarvoor men daar pandbrieven
heeft, op circa een half millioen. Deze plaats
is voorloopig het meest getreoffen, omdat
mag worden aangenomen, dat de slachtoffers
meest niet zeer kapitaalkrachtige menschen
zijn. Overigens is niet de bevolking van een
bepaalde gemeente getroffen, omdat de
pandbrieven der Veendammer Hypotheek
bank verder door de geheele Groninger en
Drentsche veenkoloniën zijn genomen. Aan
deze omstandigheden is het feit niet vreemd,
dat de bank door figuren uit landbouwers
kringen is opgericht. Het aantal menschen,
dat gedupeerd is, zal in elk geval blijken
zeer aanzienluijk te zijn en vele zwakkeren
ondee rhen zullen moeilijke dagen tegemoet
gaan.
Belangrijke toezeggingen.
Door het bestuur der Veendammer Hy
potheekbank is appèl aangeteekend tegen de
faillietverklaring bij het Amsterdamsche
Gerechtshof. Donderdag was er reeds een
bereidverklaring om een kwart millioen terug
te storten, gedaan door een der thans ge
arresteerden.
Naar vernomen wordt kon gisteren door
twee geïnteresseerden een verklaring zijn af
gelegd, waarbij zij zich verbinden een be
drag van drie millioen te storten, indien het
faillissement opgeheven wordt.
Men verwacht, dat door deze aanbiedingen,
bij vernietiging van het failissement de kans
der pandbrieven aanmerkelijk zal stijgen.
De verdere saneering zou dan kunnen wor
den toegepast op de wijze, zooals het comité
dat zich de behartiging der belangen van
pandbriefheuders heeft ten doel gesteld,
zich heeft voorgenomen.
De heerlijkheid „Bokhoven".
De heerlijkheid Bokhoven met de daar
aan verbonden heerlijkheidsrechten, het
Wellveer en de visscherij „Het Prikwater"
is te 's-Hertoger.bosch in generale massa
ingezet op 370.100; de uiterwaard „De
Beekwaard" onder Ammerzoden op
37.100.
De Nederlandsche Bond van Huis- en
Grondeigenaren an Bouwondernemer» te
Amsterdam, heeft zich tot den Minister van
Justitie gewend met een adres, waarin
verzocht wo,rdt, de Commissie, welkeeen
onderzoek zal hebben in te stellen naar de
bij het notariaat bestaande misstanden uit
te breiden en aan te vuljen met een of
meer leden uit den huis- en grondeigena.
ren en bouwondernemersstand.
