Binnenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws,
H. M. Koningin Emma
SO jaar staatsburgeres.
De overplaatsing van Jargens'
mar garinefabrieken
naar Rotterdam.
De corruptie in het gasbedrijf.
De belooning voor
rijksveldwachters.
L eekenapostolaat.
Lectuur in gevangenissen.
Weder f 12.000.000 voor
rijkssteun aan woningbouw.
Wijzigingen in het voor-ontwerp
betreffende de winkel
sluitingswet.
RECHTSZAKEN.
Wegens ernstige mishandeling
van een veldwachter.
VERKEER EN POSTERIJEN
Verlaging der posttarieven
KUNST EN KENNIS.
„T annhauser"
door de Co-opera-tie.
Voor 175.00Q opium
aangehaald.
Een gecompliceerde botsing.
Een aanvaring op de Lek.
Een nieuw goedkoop middel
tegen roest.
Een oude „heerlijkheid".
De Amsterdamsche politie
doet een goede vangst.
54 Ruiten in één nacht
vernield.
Arme kleine.
Poging tot moord en zelf
moord te Amsterdam.
Een tragisch ongeval op het
spoorwegemplacement
te Hilversum.
FINANCIEN.
Convprsie der f 13 millioen
SVz pCt. leening 1922
Amsterdam.
De debacle der Veendammer
Hypotheekbank.
Het bankbiljet was gespleten.
Een autobus in brand.
LEGER EN VLOOT.
Geluid-lichtmeetdienst.
LUCHTVERKEER.
Sedert 31 uren niets vernomen.
De vlucht van Cobham.
Het ligt, naar de „Tel." verneemt, in het
voornemen het volgen jaar (iie herdenking
van Koningin Emma's vijftigjarig staatsbur
gerschap van ons land met groote feesten
te vieren. Voorbereidende stappen daartoe
zijn reeds gedaan. In 1879 trad Koningin
Emma in het huwelijk met Koning Willem
III en werd daarmede Nederlandsch staats
burgeres.
In aansluiting op de mededeeling betref
fende de overplaatsing van het grootste ge
deelte der kantoren van de N.V. Jurgens
Marga-inefabrieken van Oss naar Rotter
dam, kan het „Huisgezin" thans mededee-
len, dat de geheele Verkoopafdeeling wordt
overgeplaatst. Voor 15 Februari e.k. zullen
42 employé's te Rotterdam in functie moe
ten treden, terwijl binnen 3 maanden dit
getal tot 75 zal zijn aangegroeid.
Onder de 42 eerste employé's aan wie
aanzegging van overplaatsing is gedaan, be
vinden zich ook gehuwden alsmede het
raadslid van de gemeente Oss. de heer J.
van Grunsven (R. K. St. P.l Als opvo'ger
voor den heer Grunsven zou dan aangewe
zen zijn de heer Am. Wetten van wie het
nog niet vast staat dat hij zijne benoeming
za' aannemen.
W.tt betreft de successievelijke over
plaatsing van het geheele bedrijf, kan het
blad mededeelen, dat daarvan voorloopig
alfh->ns bij de directie niets bekend is.
Wat een derge'ijke maatregel voor Oss
finantiëel en voor de bevolking in het alge
meen zou beteekenen laai zich gemakkelij
ker denken dan beschrijven.
In ve-band met een en ander is door een
9-tal raadsleden te Oss eene spoedeischen-
de geheime vergadering aangevraagd, wel
ke geheime raadsvergadering gister gehou
den ia.
Ook in Amsterdam?
Naar „Het Vo'k" verneemt, heeft het
lustioneele onde-zoek naar de gascorruptie
sedert een vier'al weken, zich ook uitge
strekt tot de Gemeente-Gasfabriek te Am
sterdam.
Als resultaat hiervan is. volgens het blad,
komen vas' te staan, dat een paar ambte
naren, zij het dan ook op geringe schaal,
z.g. refou-commissies van leveranciers heb
ben aangenomen,
In verband hiermede is hun door B. en
W. aangezegd dat ze gestraft zullen wor
den. Het blad kan hieraan nog toevoegen,
dat op het oogenblik omtrent deze zaak de
wilds'e geruchten in omloop zijn, o.a. dat
een zpstal ambtenaren van het bedrid
waa-onder technische hoofdambtenaren
schuldig zouden zijn bevonden en door B.
en W. zoud?n zijn geschorst. Omtrent deze
geruchten echter ontving hef blad van
alleszins bevoegde zijde positieve tegen-
De bijzonde-e commissie voor georgani
seerd overleg in zaken, rakende de politie
ambtenaren, beh-ndelde in haar jongste
vergadering een haar door den minister van
Justitie om advies toegezonden regeling
aangaande genot van beloningen wegens
diens'en, ve-richt door Rijksveldwachters.
Over het algemeen kon de commissie zich
met de ministcrieele voornemens vereenigen.
Ongetwijfeld zullen, vele leden van het
Leeken-Apostolaat behoefte gevoelen, om
de kennis neodig te verdiepen, Wil toch
hun heerliike arbeid slagen, dan hebben zii
noodig beha've den onmisbaren zegen van
God. dien zij vooral, door hun gebed zullen
verwerven, kennis van de Katholieke begin
selen op sociaal gebied alsmede van ver
schillende vraagstukken van kerkrechterlij
ken aard.
Daarom hebben de beide Warmondsche
Hoogleeraren Prof. Kan, J. D. J. Aenge-
nent en Prof. J H. Visser een „Handboek
voor den Leeken-appstel" gpschreven, dat
nog in deze maand bij de N.V. Uitgevers
vennootschap Futura te Utrecht verschijnen
zal.
De kundige schrijvers hebben getracht
datgene, wat naar hun meening de leeken-
apostel noodig heetf te weten in zoo be
knopt en eenvoudig mogelijken vorm in één
Handboek samen te vatten.
Echter ook buiten de kringen der leeken-
apostelen zal dit beknopt handboek we'kom
zijn. Kennis van katholieke sociale beginse
len en van kerkrechtelijke vraagstukken zal
ongetwijfeld ook daarbuiten hoogst nuttig
zijn.
Prof. Aengenent heeft als grondslag voor
zijn uiteenzetting genomen den bekenden
Code Social esouisse d'une synthese sociale
catholique, welke eenige maanden geleder
verschenen is als vrutht van de socia'e bij
eenkomsten die gedurende enkele jaren op
initiatief van Kardinaal Mercier te Meche-
len gehouden zijn. Belgische en Fransche
geleerden, bij wie zich later voegden eenige
vertegenwoordigers uit andere landen
zoo uit ons land o.m. Prof. Aengenent en
Mgr. Dr. Poels wisselden daar van ge
dachten over de sociale problemen van on
zen tijd, en het resultaat van hun studiën
legden zij neer in een beknopten Code
Social.
Deze iongste formuleering der Katholieke
sociale beginselen, opgesteld door vakkun
dige geleerden, zal licht verspreiden in de
moeilijke maatschappelijke problemen die
om oplossing vragen. Dat Prof. Aengenent
steeds zoo gashelder in zijn uiteenzettingen,
deze beknopte stellingen van den Code So
cial met zijn commentaar voorzien heeft,
zal er ongetwijfeld veel toe bijdragen, om
dat licht helderder te doen schijnen.
De heer Kleerekoper heeft aan den Mi
nister v.an Justitie de volgende schriftelijke
vragen gesteld:
Acht de minister van Justitie het oor
baar, dat eenerzijds in gevangenissen anti
socialistische geschriften ter lezing worden
uitgereikt (o.a. in 'sHertogenbosch: „Hel
Socialisme", door Viktor Cathrein S. J.),
terwijl het anderzijds voorkomt, dat soci
alistische geschriften als verboden lectuur
worden aangemerkt voor diegenen, die
daarom vragen?
Acht de minister het niet te behooren
tot zijn taak. om door het vaststellen van
algemeene regelen ten aanzien van lectuur-
verstrekking, dergelijke ongelijkheid van
optreden tegenover verschillende overtui
gingen te voorkomen''
80.000 voor het opruimen van krotten.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft aan de gemeentebesturen
een circulaire gezonden, waarin wordt
medegedeeld, dat het in het voornemen
van de regeering ligt, om, wanneer de be-
grooting voor het jaar 1928 bij de wet
zai zijn vastgesteld, voor dat jaar voor
woningwet-voorschotten weder een bedrag
van 12 millioen beschikbaar te stellen en
voorts een bedrag van f 80.000 voor het
verleenen van jaarlijksche bijdragen tot
dekking van 50 pet. van het op de exploi
tatie der voor krotopruiming gebouwde
woningen te lijden verliezen.
De bepalingen, opgenomen in de circulai
res van den Minister van 17 Maart 1926,
9 Juni 1926 en 31 Maart 1927, zullen ook
voor het jaar 1928 ter zake gelden.
Aanvragen tot toekenning van voorschot
ten en/of bijdragen kunnen inmiddels bij
het Departement v. Arbeid, Handel en Nij
verheid worden ingezonden.
Verder deelt de Minister mede, dat de
proef met het verleenen van bijdragen voor
krotopruiming ten' plattelande, waarop de
circulaire van den Minister van 25 Juli
1927 betrekking had, in 1928 zal worden
voortgezet en dat in dat jaar ook de mo
gelijkheid blijft bestaan van het verkrijgen
van voorschotten tot het verleenen van
gelden onder verband van tweede hypo
theek.
Zooals wij reeds gemeld hebben, heeft
de Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid om advies aan den Middenstandsraad
en aan de Kamers van Koophandel en Fa
brieken gezonden een aantal belangrijke
wüzigingen in het voor-ontwerp inzake re
geling der winkelsluiting.
In dit verlvnd vermeldt de „Tel." nog
eenige dier wijzigingen, waarvan wij het
volgende releveeren:
Het gewijzigde artikel 1 luidt thans:
Onder „winkels" verstaat deze wet alle
open of besloten ruimten, waar of van
waaruit voorwerpen of stoffen aan het pu
bliek in het klein plegen te worden ver
kocht of afgeleverd, of waar pleegt ge
werkt te worden in een barbiers- of kap
personderneming.
Onder „winkelhuis" verstaat deze wet
elke met een winkel in eenige verbinding
staande open of besloten ruimte in hetzelf
de gebouw of op het bijbehoorende ter
rein."
Voorts bepaalt het voor-ontwerp thans:
Het is verboden een winkel voor het pu
bliek geopend te hebben: 1. gedurende den
Zondag, en 2. tusschen 8 uur des namid
dags en 5 uur des voormiddags.
Degenen, die bij het sluiten van den
winkel daarin reeds aanwezig zijn, mogen
nog bediend worden tot ten hoogste een
half uur na het sluiten.
Het is verboden, gedurende den tijd, dat
een winkel voor het publiek gesloten moet
zijn: a. van dien winkel of van het daarbij
behoorende winkelhuis uit iemand te be
dienen; b. v.an dien winkel of van het
daarbij beoorende winkelhuis uit, voor
werpen of stoffen ter aflevering aan het
publiek te vervoeren of te doen vervoeren,
met uitzondering van maaltijden en van
winkelwaren, bestemd voor binnenkomende
schepen. Deze bepaling is niet van toepas
sing op het vervoeren van brood, gedu
rende een tijd. dat een winkel, waar brood
verkocht wordt, krachtens een plaatselijke
verordening voor het publiek gesloten
moet zijn.
Verder wordt bepaald, d,nt bij nlaatseliike
verordening de gemeenteraad kan voor
schrijven. dat op een werkdag per week
gedurende een gedeelte van dien dag en
wel vóór of na 1 uur des namiddags, alle
of bepaalde groepen van winkels binnen
de gemeente voor het publiek gesloten
moeten zijn De dag en het daggedeelte,
hier bedoeld, worden in de verordening
aangewezen. Zij kunnen verschillend ziin
voor verschillende gedeelten der gemeente
en voor verschillende groepen van winkels.
Een belangrijke wijziging is voorts, dat
de bepalingen der wet niet toepasselijk
worden worden verklaard op den verkoop
van benzine voor motorvoertuigen en mo-
'orvaartuigen. Voorts worden de leverin
gen aan logeergasten beschouwd als niet
te vallen onder de bepaling in zake de
inrichtingen, waar alleen spijzen of dran
ken mogen worden verkocht, en wel uit
sluitend voor verbruik ter plaatse.
De bepaling inzake Zondagssluiting vindt
geen toepassing:
1. ten aazien van winkels, waar uitslui
tend of in hoofdzaak brood banket, sui
kerwerk en chocolade wordt verkocht op
1 Januari, 24, 25, 26 en 31 December;
2. ten aanzien van bloemenwinkels op
1 Januari, 14 en 15 Augustus, 1 en 2 No
vember, 24, 25, 26 en 31 December en op
den eersten Paaschdag;
3. ten aanzien van melkwinkels tot 12
uur des middags, uitsluitend voor den ver
koop van melk en room;
4. ten aanzien van winkels, waar uitslui
tend of in hoofdzaak brood, banket, sui
kerwerk en chocolade wordt verkocht, ge
durende ten hoogste vier achtereenvolgende
uren, gelegen tusschen 9 uur des voormid
dags en 8 uur des amiddags, doch uitslui
tend voor den verkoop van die waren en
onder voorwaarde, dat van de uren, gedu
rende welke de winkel op Zondag voor
het publiek is geopend, duidelijk is ken
nis gegeven op een geschrift of drukwerk,
dat aan de toegangsdeur tot den winkel is
bevestigd, zoodanig, dat daarvan van bui
ten af gemakkelijk kan worden kennis ge
nomen.
De bepaling in zake de avondsluiting
vindt geen toepassing:
1. cp Zaterdag; 2. op den dag vooraf
gaande aan Hemelvaartsdag, op 14 Augus
tus eri 31 October, onder voorwaarde, dat
onderscheidenlijk op Hemelvaartsdag, 15
Augustus en 1 November de winkel voor
het publiek gesloten is; echter mag de win
kel niet geopend zijn na 10 uur des namid
dags en voor 5 uur des voormiddags; 3. in
het tijdvak van 25 November tot en met 5
December enin het tijdvak van 18 tot en
met 24 December; 4. ten aanzien van bloe
menwinkels op 30 December, en winkels,
waar uitsluitend of in hoofdzaak brood,
banket, suikerwerk en chocolade wordt ve-r
kocht, op 25 en' 31 December.
Op Zondag, op de eerste vijf werkdagen
der week na 8 uur des namiddags en op Za
terdag na 10 uur des namiddags, is het
venten «n verkoopen of te koop aanbie
den o.p of aan den openbaren weg, behalve
met dag- en weekbladen, verboden; ver
vellen is de uitzondering op den Zondag
vcor de boekwinkels, ook op de stations,
i e d.
Voor het Haagsche Gerechtshof hebben
in hooger beroep terecht gestaan de arbei
ders van D. uit Hendrik-Ido-Ambacht en
van K. uit Ridderkerk, beide thans gedeti
neerd, die in eerste instantie door de Recht
bank te Dordrecht wegens zware mishande
ling van den gemeenteveldwachter T. uit
Hendrik-Ido-Ambacht, zijn veroordeeld res
pectievelijk tot 4 jaren en tot 4 jaren en 6
maanden gevangenisstraf.
Verdachten zijn in den avond van den 16-
den Juli van het vorige jaar door genoem
den veldwachter op heeterdaad betrapt bij
een overtreding van de jachtwet en deswege
is toen door hem proces-verbaal tegen de
verdachten opgemaakt, terwijl hij tevens een
geweer, dat zij in hun bezit hadden, in be
slag nam. Vooral om dit laatste feit zijn
verdachten kwaad geworden en hebben zij
den politieman aangevallen. Zij zijn met
hem over den grond gerold en hebben hem
verschillende slagen, voornamelijk op het
hoofd toegediend. De tweede verdachte
moet hierin het grootste aandeel hebben ge
had.
De veldwachter bekwam verschillende
bloedende wonden aan het hoofd en een
gedeelte van het achterhoofd was, volgens
den dokter, die den man behandeld heeft,
één bloedende massa. Ook is nog een kleine
verbloeding in de hersenen ontstaan. De
dokter heeft dan ook een oogenblik voor
het leven van T. gevreesd. Ten slotte is
alles echter nog weer goed terecht geko
men.
De Procureur-Generaal, mr. Roycr, achtte
de opgelegde zware straffen geheel in over
eenstemming met het beestachtige feit, dat
hier gepleegd is en vroeg derhalve bevesti
ging van het vonnis a quo.
De verdediger van de verdachten, mr. van
Marwijk Kooy uit Dordrecht pleitte cle
mentie.
MET INGANG VAN 1 FEBRUARI A.S.
Locaal port wordt weder ingevoerd*
Met ingang van 1 Februari a.s. zullen de
volgende verlagingen van posttarieven in
werking treden:
Brieven binnenland.
Door uitzetting der tariefschalen wordt in
binnenlandsch verkeer het port der brieven
boven 20 gram verlaagd en wel voor brieven
van 20—250 gram 15 cent; 250—500 gram
20 cent; 500—750 gram 25 cent; 750—1000
gram 30 cent; 1000—1500 gram 35 cent;
15002000 gram 40 cent.
Locaal port.
Ingevoerd wordt een afzonderlijk locaal
port van 5 cent, uitsluitend voor brieven tot
20 gram en voor briefkaarten van 3 cent.
Voor brieven boven 20 gram geldt dus het
gewone binnenlandsche tarief.
Gedrukte stukken.
Het tarief der gedrukte stukken, indien
althans geen behandeling met voorrang
wordt verlangd, wordt verminderd in die
voege, dat tot 500 gram verschuldigd is
1J4 cent per 50 gram en voorts van 500—
750 gram 17K cent; van 750—1000 gram 20
cent; van 1000-<t-1500 gram 25 cent en van
15002000 gram 30 cent. Voor behandeling
met voorrang gelden de bestaande tarieven.
Nieuwsbladen.
Het port der nieuwsbladen en bijvoeg
sels, welke bij abonnement gefrankeerd
worden verzonden, wordt bepaald per num
mer of exemplaar tot 55 gram tot V» cent,
van 55150 gram l'A cent en voor elke 50
gram meer Vk cent meer.
Monsters,
Het port der monsters wordt 2 cent per 50
gram, met een minimum van 5 cent voor
elke zending onder een afzonderlijk adres.
Expresse-recht
Tenslotte wordt nog het recht wegens
expresse-bestelling verlaagd indien de ge
adresseerde woont binnen den kosteloozen
bestellerikring van het RijkstelegraaukaiV
toor ter plaatse, dan wel op een afstand
van niet meer dan 34 uur gaans van een
hulppostkantoor. Het recht wordt dan voor
briefpostzendingen 10 cent en voor post
pakketten 15 cent.
Omtrent de in overweging zijnde ta
riefswijzigingen in het verkeer met de
Overzeesche Gewesten en het buitenland
wordt nog met de Nederlandsch-Indischc
Administratie overleg gepleegd. Invoering
van deze wijzigingen zal derhalve nog moe
ten wachten, totdat met genoemde admini
stratie overeenstemming is verkregen.
Men schrijft ons uit Den Haag:
Dit is zonder overdrijving wel de beste
opera-opvoering geweest, die wij dit
speelseizoen van de Co-opera-tie hebben
bijgewoond. Niet dat er op enkele onder-
deelen geen aanmerkingen zouden te ma
ken zijn, doch als geheel staat de opvoe
ring van „Tannhauser" op hoog peil.
Dit werk van Wagner is er één dat
luist door zijn melodieuze wijze het fijne
tintje aan de opera bezorgt. Dit nu heeft
de dirigent Albert v Raalte uit zijn orkest
weten te halen, waarbij de strijkinstrumen
ten vooral in de ouverture het leeuwen
aandeel met eere toekomt.
Hendr. Dros (tenor) vervulde de titelrol; aan
alles is te bemerken, dat hij zich als zoo
danig in zijn element gevoelt. Zijn helder
geluid doet ons aan Jac. Urlus denken.
Uitstekend is hij terzijde gestaan door
Mevr. Poolman—Meisner ais Elisabeth,
nicht v&n "cn lan«(5raaf; en den minnezan-
ger Wolfram van Essenbach, vertolkt door
den heer Paul Pul, alsmede Henri Bloem-
garten als de landgraaf Hermann. Wat de
zen avond met Mevr. Santhagen Manders
aan de hand was, bleek 'n raadsel nog zel
den was zij zoo onzeker als thans; bij
alles wat zij zong was haar blik onafgebro
ken op den dirigent gericht, waardoor vas
haar spel weinig overbleef.
Omtrent de mise en scene slechts enkele
opmerkingen: de elfendans In het 1ste be
drijf door een 14-tal dames uitgevoerd,
kwam jammerlijk niet tot zijn recht, om
dat het tooneel voor dat soort ballet te
klein bleek te zijn
Ook was het komisch te zien hoe Wolf
ram het kruis op den dooden Tannhauser
iaat vallen. Dit gebeurde schijnbaar zoo
krachig, dat deze weer teekenen van le
ven gaf.
Deze kleine opmerkingen nemen echter
niet weg, dat het geheel door de volle zaal
ten zeerste gewaardeerd werd en aan open
doekjes was geen gebrek.
Waar men de clandestiene waar vond.
De Sum. Post van 16 Dec. meldt:
Alweer aan boord van de Van Heutsz
heeft de opium-recherche hedenochtend een
mooien slag geslagen
De rechercheurs kwamen aan boord van
het schip en begonnen de gebruikelijke
speurtochten in hoeken en spleten te on
dernemen.
Men vond echter niets. En misschien was
het wel onder de suggestie van hel feit, dat
de vorige groote aanhaling te Singapore in
de vlotten werd gedaan, dat de speurders
toen hun aandacht bepaalden op de red
dingbooten.
Al onmiddellijk was het opgevallen( dat
die sloepen eigenlijk onder bewaking ston
den. Cbineezen scharrelden tenminste op
rare manier in de buurt ervan rond. De sloe
pen werden aan een minutieus onderzoek
onderworpen en inderdaad de partij opium,
niet minder dan 6000 thail, kwam voor den
dag.
Het schuifmateriaal was verpakt in de
welbekende blikken, afkomstig volgens het
merk van Amoy, waar de groote clandes
tiene opiumverschepingen in den regel
plaats hebben. De opium was verborgen
in de tanks, die zich in de reddingsbeoten
onder de banken bevinden en waarin de
scheepsbeschuit bewaard wordt. De scheeps
beschuit was eruit een zeer onverant
woordelijke daad op zichzelf en vervan
gen met de smokkelwaar.
Een bizonderheid is, dat een paar dagen
geleden een inspecteur aan boord is ge
weest om een nieuw certificaat van scheeps-
•waardigheid af te geven, bij welke inspectje
ook speciaal de reddingsbooten met
voorraden aan levensmiddelen gecontro
leerd waren. Toen waren de tanks nog ge
vuld met de scheepsbeschuit, zoodat de
smokkelaars al hun maatregelen hadden
gencmen. Daarna werd de beschuit er weer
uitgehaald en de opium erin geborgen.
Op den spooroverweg aan de Emma-
sbraat te Velp, is een zandtrein in aanrij
ding gekomen met een auto en vervolgens
met een kinderwagen, dic beiden den over
weg passeerden. De kinderwagen werd om
vergeworpen en vrijwel geheel vernield,
dcch het kind, dat in het wagentje iag,
bleef ongedeerd. Ook de auto is beschadigd.
Op de Lek heeft, naar V. D. meldt, on
der de gemeente Langerak een aanvaring
plaats gehad tusschen de motorboot „Zui
derzee", geladen met koffie, thee en stuk
goederen en de Duitsche motorboot „Mark
graaf".
De geheele voorsteven van de „Zuider
zee" werd ingedrukt. Het schip maakte
veel water. Men kon het bij een krib op
het droge zetten. Met eigen hulpmiddelen
kon men de lading niet droog houden. Er
kwam daarom een boot uit Rotterdam, om
het schip „Zuiderzee" leeg te pompen. Men
zal pogen het gat zoover te dichten, dat
het schip naar de werf kan worden ge
sleept.
"^oor de Parijsche Academie van Weten-
knappen is een nieuw middel vertoond, om
'izeren of stalen voorwerpen tegen roesten
te beveiligen. Het middel, een uitvinding
van den Franschen scheikundige Cornot, is
ff^kkelijk toe te passen, zoowel bij het
IHeinste onderdeel van een horloge als bij
cen kanon. Men doopt het voorwerp in een
kokend bad van zekere phospraten, het
wordt daardoor roestvrij.
Het nieuwe middel moet beter en goed-
kooper zijn, dan de tot nu bekende mid-
dellen tegen roest.
Het kasteel „Groot Essenburg" met on-
derhooren, nabij Harderwijk, sedert jaren
bewoond door de familie baron van Sand-
bevg, is in openbare veiling in veertig per-
ccelen verkocht, zoodat het landgoed ge
heel is versnipperd,
He totale opbrengst te 130.000.
„Groot Essenburg", aldus het „Hbld.",
werd gesticht in de 13e eeuw door de gra-
yen van Essen. De burcht werd herbouwd
m 1652 (welk jaartal in het metselwerk is
aangebracht), verder nog in 1767, In het
laar 1813 werd het naar de eischen van
dien tijd gemoderniseerd en bij de daartoe
nnodig zijnde verbouwing gebruikte men de
ajbraak van 't toen zoo vermaarde kasteel
„hmaus", gelegen onder Ermelo.
De familig Sandberg verleende steeds
vnie Wandeling op het eenig mooie land-
gced met zijn fraaie waterpartijen. Sedert
het overlijden van mevr. de douarière S.i,nd-
hcrS, enkele jaren geleden, werd het kas
teel niet bewoond.
Het is de Amsterdamsche politie gelukt
twee vrouwen en een man te arresteeren,
die zich schuldig hebben gemaakt aan in
braak ten huize van een bejaarde vrouw
m de Govert Flinckslraat. De inbraak
legde hun weinig moeilijkheden in den weg:
verschiHende voorwerpen werden gestolen,
zelfs een gramofoon. Dit drietal is ter
beschikking van de justitie gesteld: voor
waar, aldus de „Tel." een zeldzaamheid,
dat twee vrouwen als infcreekster of sluip-
shet Huis van Bewaring betreden.
Natuurlijk volgde huiszoeking bij de ver
dachten: deze bracht aan het licht, dat zij
a°g meer misdrijven op hun geweten moe
ten hebben. Er is een aantal beleenbriefjes
en voorwerpen gevonden. Zoo werden aan
getroffen: een gouden speld met een robijn
tje, een vijfguldenstuk, voorzien van gou
den lofwerk met ring: een gouden dames-
nng met drie diamanten, een gouden hee
renhorloge in bruin lederen zakje in zwart
é'ui, een gouden damesarbandhorloge, een
fantasiespeld bezet met 75 imitatiepareltjes
en gele steentjes, een zilveren dames
horloge met doublérand, 'n koperen binnen-
kast van een horloge genummerd 28922, een
doublé collierketting met musketon, waar
aan peervormige hanger met 3 witte steen-
'ies, een koperen armband, een gehaakte
en zeegroene en fraise damestasch, een
gedeelte van een tasch; een gouden dames-
ring met witten steen, twee paar lage zwar
te damesschoenen, een partij nieuwe fla
nellen-, linnen- en wollen baby-goederen,
lakens, gebruikte sloopen en dameshemden,
enkele goederen mat waschnummer 529, een
velvet tafelkleed en een gobelingordijn,
Wat de opzet van de(n) dader(s) is, is
moeilijk na te gaan. Het vernielen van rui
ten is misschien een passie, misschien lou
ter „wraak op de bezitters van eigen
dom.
Gisternacht zijn, met als wapen glassnij
ders, te Rotterdam niet minder dan 54
ruiten vernield. In hoofdzaak winkelruiten
en wel aan den Nieuwen Binnenweg in de
Van Oldenbarneveltstraat op de Kruiskade,
aan den Schiedamsche Singel en in de
Aert van Nesstraat.
Voor herhaling van deze brutale en min
derwaardige vernielzucht zal, zoo meldt de
„Msb." ernstig worden gewaakt.
Zondagavond j.l. werden aan den Nieu
wen Binnenweg al 4 4 5 ruiten op dezelfde
wijze kapot gemaakt.
Daar dit in diverse winkels van een
firma was geschied, dat de politie aanvan
kelijk aan een wraakneming tegen een be
paald persoon. De vernielingen van gister
nacht wijzen echter op vernielzucht in het
algemeen.
Op een bepaald deel van den Nieuwen
Binnenweg zijn de ruiten bijna huis aan
huis kapot gemaakt
Het vernielen met een glassnijder is, zoo
als men weet zeer gemakkelijk, een enkele
kras is voldoend om de ruit onbruikbaar
te maken.
Dezer dagen was de 2-jarige C. P. in de
ouderlijke woning aan dc Nieuwe Laan
tjes te Scheveningeti aan het spelen, toen
hij, tijdens afwezigheid der moeder, een
grooten emmer met kokend water omver
liep, Met ernstige brandwonden werd het
arme knaapje naar het Gemeente-Zieken
huis aan den Zuidwal vervoerd, waar het
thans ten gevolge van de brandwonden is
overleden.
Op den Houtkoopersburwgal te Amster
dam beeft zich een drama afgespeeld waar
omtrent de „Tel" het volgende meldt:
Mej. Daglooner bevond zich ten huize
van haar zwager op den Houtkoopersburg
wal, nummer 9. Haar echtgenoot, met wirn
zij ongeveer een half (aar gehuwd is, de 29-
arige Jozef Daglooner koopman van be
roep, vertoefde, naar zij vermeende, te Rot
terdam.
Dinsdagavond werd gebeld. De deur werd
opengetrokken en Jozef Daglooner, dien
men in Rotterdam dacht, stapte plotseling
binnen. Hij klom de trap op naar de eerste
étage waar de zwager van diens familie
woont en verzocht zijn vrouw te spreken.
In het voorkamertje had het tweetal een
onderhoud. Daarbij vroeg de koonman haar
of zij hem wilde volgen naar Rotterdam
waar hij zaken deed. De jonge vrouw sloeg
deze invitatie af. Jozef Daglooner bleef aan
dringen en toen zij voortdurend weigerde
frok hij een dolkmes en stak haar dit in de
borst. Het staal trof haar aan de linkerzijde,
ongeveer in de hartstreek. Ofschoon de
stoot met vrij groote kracht werd toege
bracht, was het letsel niet ernstig. Het ver
oorzaakte slechts een diepe vleeschwonde.
Vermoedelijk heeft Daglooner gedacht,
dat hij een einde aan haar leven had ge
maakt. Hij keerde het mes tegen zich zelf
en drukte zich dit tegen de linkerborst.
Bijna op hetzelfde oogenblik stortte hij op
den grond
Op het hulpgeroep van de vrouw kwam
Daglooncr's broeder toeschieten. Hii vond
in het voorkamertje een afschuwelijk too
neel. Beide getroffenen bloeden ernstig. In
een oogenblik werd het geroep van moord
over deze stille gracht voortgeplant. Er
ontstond een oploop en kort na het ge
beurde was de inspecteur L. J. Ponne^met
eenige manschappen van het in de nabijheid
gelegen politiebureau ter plaatse. De Ge
neeskundige Dienst werd gewaarschuwd en
verscheen spoedig met een auto-brancard
voor bet perceel. Hulp voor Jozef Daglooner
mccht niet meer baten: de dolk was hem in
het hart gedrongen en eenige oogenblikken
na de daad gaf hij den geest. Zijn lijk werd
met den ziekenwagen naar het Binnengast
huis vervoerd.
De toestand van zijn echtgenoote baarde
weinig zorg. De wonde bepaalde zich alleen
tot het vleesch en nadat de verpleger van
den G. G. D. een verband had aangelegd,
kon zij in de woning naar bed worden ge
dragen. Transport naar het gasthuis werd
overbodig geacht.
Zoo eindigde dit drama dat de geheele
buurt tot na middernacht in rep en roer had
gehouden en dat zoowel voor het politie
bureau op het Jonas Daniël Meyerplein a's
op den Houtkoopersburgwal drommen
nieuwsgierigen op straat had gebracht.
Op het spoorwegemplacement te Hilver
sum is gisteravond bij het rangeeren de
37-jarige H. J. v. T. tusschen de buffers van
twee wagens geraakt en doodgedrukt. Men
vermoedt, dat het ongeluk is geschied,
doordat v. T, bij het opstappen een tree
miste.
Het slachtoffer laat een vrouw en een
kind achter.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gisteren na een geheime vergadering zondei
hoofdelijke stemming aangenomen de voor
dracht van B. en W. to. aflossing van hel
restant der 514 leening-1922, grool
12.750.0CO en tot het aangaan van een
nieuwe geldleening, nominaal groot
13.COO.COO.
In verband met de dCblacle der Veendam-
mer iiypotheekoank meldt het Corr. Uur.
nog het volgende:
jjezer dagen is in Amsterdam het faillis
sement uilgesproken der „hiaatscnappij
voor Scheepsveroand," naar aaniciuing van
het feit, uat een zeer groot neet van het
kapitaal als verloren beseiiouwd moet wor-
uen. Hoewel er geen recntslreeksch ver-
oand bestaat tusscnen de Veeneammer
hypotheekbanken deze Mpij„ is het fail
lissement van de laatstgenoemde instelling
toch een gevolg van ae debacle der Veen-
dammer en wel in zoo verre, dat in beicie
banken dezelfde persoon een belangrijke
positie innam, in linancieele kringen ver
wacht men dan ook, dat nog wei enkele
bankiers zij het dan ook in hoo.dzaak klei
nere in moeilijkheden zullen geraken.
De oorzaak van dezen samenhang is het
feit, dat achter de verschillende beirokken
financieele instellingen een persoon zit, n.l.
de heer S. L„ die eenigen tijd in ons land
verblijf heeft gehouden en seaert eenige ja
ren de aandacht van justitie en poli.ie trok
door zijn gestes op financieel gebied. De
heer L. was gelijk al vroeger gemeld, direc
teur van de Disconto Bank voor Creóiet-
instellingen gevestigd te 's-Gravenhage,
welke bank een zoo groote rol in ae zaait
der „Veendammer" heeft gespeeld. L„ een
Rus van geboorte is naar een politie
onderzoek intertijd hee.t uitgewezen
met valsche papieren en nagemaakte brie
ven van groote Duitsche banken in ons land
gekomen en heeft zich door middel van
deze stukken in de Nederlandsche geldwe-
reld weten in te dringen. In November 1925
werd door den Haagschen hoofdcommissa
ris van politie tegen de praktijken van L.
gewaarschuwd. Eenigen tijd later werd zelis
tot zijn arrestatie overgegaan, daar men
hem verdacht van een misdrijf tegen den
burgerlijken stand. Na korten tijd moest de
justitie hem echter on vrije voeten stellen.
Eenigen tijd later vestigde hij zich te Brus
sel. thans is hij sinds de vorige week naar
Riga uitgeweken.
Het faillissement was aangevraagd door
den officier van justitie te Amsterdam,
klaarblijkelijk naar medegedeeld werd
met de bedoeling met meerdere zekerheid
een strafactie tegen de schuldigen te kun
nen beginnen. De justitie meende, dat naast
en boven het belang van crediteuren, het
openbaar belang, nl. bestraliing der schul
digen stond.
Door de faillietverklaring gewaarschuwd,
kon echter degene, die als een der hoofd
schuldigen wordt aangemerkt, de he^er
Lieberman, zich uit de voeten maken, na
den buit, bestaande uit eenige millioenen,
in veiligheid te hebben gebracht.
Zooals reeds bekend is, had de heer
Lieberman, door middel van twee con
tracten (een met den vroegeren directeur
der Veendammer, over een bedrag van 2.5
millioen en een met den directeur der
Buitenlandsche Handelsbank van 5 mil
lioen) alle activa der Veendammer in zijn
bezit weten te verkrijgen.
De thans gearresteerde Möhring en mr.
Kortenoever, die in deze zaak als hand
langers van Lieberman gefungeerd hebben,
hebben onmiddellijk, toen zij de macht over
de bank verkregen, een bedrag van
700.000 aan ingekochte en niet ongeldig
gemaakte pandbrieven uit de safe gelicht en
deze werden in depot gegeven bij de dis
conto-bank (de stichting van Lieberman).
Door twee Haagsche advocaten, raadslie
den van Lieberman, zijn toen op deze
pandbrieven beleeningen gesloten bij di
verse bankiers.
Thans zijn betrokken partijen doende deze
beleetdngen af te lossen, ten einde de
pandbrieven weder op de juiste plaats terug
te brengen.
Bij den winkelier K. te Coevorden kwam,
zoo meldt de „Asser Ct." een .ge dagen
geleden cen juffrouw iets koopen, en be
taalde met een briefje van 10 gulden Toen
de heer K. die afwezig was, dat bil,et later
in handen kreeg, bleek het hem, dat het
een papiertje was, dat misschien m water
geweekt, gespleten was en dus waardeloos.
Er werd aangifte gedaan bi, de politie, doch
een onderzoek gaf geen resultaat, daar men
de vrouw niet kende.
Eenige dagen later kwam dezelfde vrouw
weer bij K. in den winkel, en zou
weer
met zoo'n biljet nctalen. Dc heer K. kwam
juist thuis, en hield haar ecn p00sje aan
den praat tot de inmiddels gewaarschuwde
politic kwam, die tegen de al te brutale
juffrouw proces-verbaal opmaakte.
In de op Dinsdag 24 Januari te Amers
foort te houden bijeenkomst der Vcreeni-
ging ter beoefening van de Krijgsweten
schap zal de majoor der artillerie H. i). S.
Hasselman een voordracht^ houden over:
„Geluid- en Lichtmeêtdienst.
Majoor Hasselman zal daarbij de volgen
de punten behandelen:
1. De artillerie is in hare gedekte stellin
gen onttrokken aan rechtstreeksche aard-
waarneming; voor het opsporen van de vij
andelijke artillerie moet over bnzondere
hulpmiddelen kunnen worden beschikt.
2. Werking van den luchlmeetdienst.
3. Opstelling van de lichtmeet afdeeling
in het terrein en organisatie van die aldee-
ling;
4. Werking van den geluidmeetdienst;
5. Opstelling van de geluidmeetafdeeling
in het terrein en organisatie van die afdee
ling.
6. Voor de verkenning ten behoeve van
de artillerie gedurende het gevecht wordt
een nauwe samenwerking vereischt tus
schen de artillerievliegtuig-afdeeling, de
Lichtmeet-axdeeling en de Geluidmeet-af-
deeling; deze samenwerking kan slechts
worden verkregen, indien een afzonderlijk
daarvoor te bestemmen, volkomen voor zijn
taak berekend officier, met de leiding over
deze aldeelingen is belast.
De inzittenden konden zich nog bijtijds
'n veiligheid stellen.
Nabij Ermelo geraakte gisteren een auto
bus, waarin 15 fabrieksmeisjes gezeten
waren, in brand. De chauffeur sprong uit
den wagen, die tegen een boom reed en
daar tot stilstand kwam. De 15 meisjes
konden zich nog bijtijds redden. Men kon
den brand ten slotte blusschen met zand.
Reuter seint uit Londen: Uit Wellington
wordt gemeld, dat er van de riiegers die
van Australië naar Nieuw-Zeelai.d vliegea,
sedert 31 uren niets gehoord is. De t» vlie
gen afstand bedraagt 1400 mijlen.
Nader wordt gemeld, dat men per vlieg
tuig en stoomschip naar de vermiste vlie
gers zoekt.
Opnieuw ernstige vertraging.
Uit Malta wordt gemeld, dat sir Alan
Cobham Dinsdag na een oponthoud van ze-
ven weken gereed was zijn vlucht rondom
Afrika voort te zetten.
De vüegooot „Singapore" is evenwel dts
nachts tengevolge van den storm losgesla
gen en tegen de rotsen geslingerd, waardoor
zij opnieuw ernstig beschadigd is
