Stadsnieuws.
DE ONTWIKKELING VAN GROOT-
HAARLEM.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Derde B!ad Donderdag 12 Jan. 1928
EEN ENQUETE ONDER VOORAANSTAANDE
HAARLEMMERS.
féfz
DE LEIDSCHE EFFECTEN-
BANK STAAKT HAAR
BETALINGEN.
Dr. E. A. M. Droog.
Nehemia-SIingenberg en Esra-
Reinalda. Nauwe straten, on
welriekende grachten en hcoge
belastingen trekken den rijkaard
niet aan en hier is 't moeilijk te
veranderen. Aantrekkelijk is
Haarlem alleen als centrum van
Kunst, sport en wetenschap, win
kelstad, zetel der rechtspraak en
provinciale regeering: als streek-
centrum dus. 't Overige zullen
de omstreken doen, mits zij zich
rustig kunnen ontwikkelen en *11
sfeer van vertrguwen en lust tot
samenwerking komt. Een
scheepsmast is aesthetischer in dit
landschap dan een fabrieksschoor
steen. Maar niet te hoog mik
ken. Lage belastingen, maar
dan geen Haarlem-grootstad.
Een gemoedelijk praatje over ge
meente-politiek.
Een passief van 80.000.
J. Ph. H. Castricum
In het Zuiden en het Westen luxe
stad; in het Noorden en Oosten
industrie-centrum. De spoor
baan in het Westen moet omhoog.
Vaste verbinding over het
Noorder Spaarne. Er
veel te deen en dat zal geldelijke
offers vragen. Van belang is
de beslissing van Ged. Staten
over de schadevergoeding.
De „doofstomme" koopman.
Gunstig jaar voor de
veehouders.
Ongeluk.
ONTPLOFFING AAN BOORD
VAN EEN MOTORBOOT.
Een I2-jarig knaapje gedood.
Het ongeluk te Lisse.
De vleeschvergiftiging
te Nieuw-Vennep.
Ernstige malversaties door
Parijsche firma's.
Ernstig ongeluk te Bennebroek.
Een schoonheids-Commissie.
R. K. Kring.
Het Zwitserscfie Nationalpark.
Uitvoerng DIaconessenhuis.
Besmettelijke ziekte.
Het ongeluk in de R. K. school aan de
Crueuiusstraat.
Rijkspostspaarbank.
Psrcnifjffi».
v°'éende gediplomeerden der M.T.S.
te Haar em zijn geplaatst in de navolgende
Ned. Natuur-Histonsehe Vereeniging.
Bedrijfsvergunningen Tabsksacc'.jns.
Postduiven.
Personalia.
Treinvertraging.
BLOEMENDAAL.
WIJK AAN ZEE.
ZANDVOORT,
In de toekomst eeu stad te maken, waar
een ieder gaarne verblijft en er kapitaal
krachtige inwoners naar toe te trekken die
er zich vestigen, dan is er al een belangrij
ke s'ap in de goede richting gedaan, om
den welstand van Haarlem te bevorderen.
Wanneer wij de uitbreiding van Haarlem
onder de loupe neo-.en, dan is m.i daaruit
deze conclusie te Lekken: dai het Z. en
W. deel zich in de Li.'kcrrst zullen ontwik
kelen in de richting van luxe-stad, ter
wijl het N. en O deel meer zijn aangewe
zen voor industrie-centra.
Indien men dan bedenkt, dat het W. deel
van Haarlem, wegens de spoorlijn, geïso
leerd is van het andere deel en voor een
gunstige ontwikkeling allernoodzakelijkst
is, dat zoo spoedig trogeli.k de spoorlijn
omhoog gebracht wordt en behoorlijke via
ducten worden aangebracht, dan is dit in
de allereerste plaats een vraagstuk, dat
van ons gemeentebestuur veel zorg en om-
fo«n ik uw brie! ontving met het ver-
r»»K. mijne denkbeelden te ontvouwen
o»er de bevordering van de goede en na-
i.urlijke ontwikkeling van Noord-Holland's
hoofdstad, was mijn eerste gedachte:
Baart de plicht om als medebestuurder
van Heemstede deze gemeente op peil te
houden niet al genoeg'zorgen en zal ik mij
daarnaast nog vermeten, mij met ander
mans.zaken het hoofd te breken?
Maar uw beroep op het gemeenschaps
gevoel heeft het toch gewonnen.
Toevallig zat ik juist in de wethouders
kamer van het Raadhuis te Heemstede,
toen ik voor 't eerst uw vragenlijst onder
de oogen kreeg. Mijn rug was gekeerd naar
het Noorden, in de richting van Haarlem
en mijn gelaat nïtar het Zuiden in de rich
ting van Heemstede.
En juist aan den Zuidwand van ge
noemde kamer hangt een gravure, die onze
gemieznte ten geschenke ontving, evenals
Haarlem naar ik meen, van drie vredelie
vende predikanten uit onze omgeving.
De gravure stelt voor den profeet Nehe-
mja, in gepeins verzonken over het her
stel, der muren van Jeruzalem.
Begrijpelijk zal 't zijn, geachte Redactie,
dat'ik, in dezen boozen wintertijd naar dit
zuidelijk tafereel starende, in een weemoe
dige, om niet te zeggen, sentimenteele
stemming geraakte. Ik vertrouw, geachte
Redactie, dat Nehemia en Esra, de herstel
lers van het Israëlitisch volksbestaan na
de Babylonische Ballingschap in de 5de
eeuw vóór Christus, voor u geen onbeken
den zijn. En dan kunt U ook begrijpen, hoe
ik de profetische gestalte van Nehemia,
gebogen over de verbrijzelde gesteenten der
stadsmuren van Jeruzalem, met deernis
aanschouwde en mij nog eens afvroeg; wat
tocb wel de bedoeling dezer welwillende
eerwaarde heeren geweest kan zijn, toen
zij ons dit geschenk aanboden.
Waren die ruïnen soms het zinnebeeld
van Haarlem's schatkist en was die pein
zende figuur van Nehemia soms de schat
kistbewaarder dezei stad? En zag ik niel
op donkeren achtergrond Esra met truffel
en houweel als zinnebeeld en voorganger
van Haarlem's bouwmagistraat? En waren
uwe vragen misschien de lichtpunten in dat
duistere verschiet?
Ik verstoutte mij dus de vraag te over
wegen:
M.oet Haarlem luxe stad worden? En toen
ik daarover nadacht, bekroop mij opeens
de gedachte: Haarlem luxe-stad; een aan
lokkelijk denkbeeld, maar alleen mogelijk
als het de sappen aan de omgeving ont
trekt. Immers, het stadsbeeld van Noord-
Holland's hoofdstad op zichzelf beant
woordt nu eenmaal niet aan de eischen
voor een tuinstad leent zich niet voor vil-
labouw als b.v. de plaatsen in het Gooi.
Zonder de omgeving zou ze zelfs den naam
van bloemenstad moeilijk kunnen handha
ven. 't Is misschien wat „crugezegd;
maar 't is nu eenmaal zoo. Nauwe stralen,
onwelriekende grachten en hooge belastin
gen trekken den rijkaard niet aan en ik
geef toe: 't is moeilijk dat te veranderen
Aantrekkelijk is Haarlem alleen en kan
't ook blijven als centrum van kunst, sport
en wetenschap, door zijne musea en goed
onderwijs, door zijn oude gebouwen als
herinnering aan het historisch verleden;
door zijn welvoorziene winkels en onderne-
menden winkelstand, door welverzorgde
spórtgelegenbeden: verder als zetel van
rechtspraak en provinciale regeering, van
bankinstellingen en administraties, van
schouwburgen en muziek- als streekcen-
trum dus; dat alles in verband met niet te
hooge belasting, zal menigeen, ook onder
de welgestelden, verlokken in Haarlem te
gaan wonen
Voor 't overige is hier de omgeving, die
het doen moet En de omgeving, de subur-
ben, zijn bereid en zeer wel in staat onder
eigen bestuur en volgens eigen methode
voor haar bloei en indirect ook voor die
van Haarlem te zorgen, mils zij zich rustig
verder kunnen ontwikkelen en de sfeer van
vertrouwen en lust tot samenwerking ge
schapen wordt, die voor toenemenden bloei
en vooruitgang onontbeerlijk is. Tot nog
toe ontbreekt daar wel wat aan.
Geachte redactie, ik ben om al deze re
denen huiverig voor een positief advies
over „Haarlem luxe-stad en nog huiveri
ger voor een dito over Haarlem-grootstad.
Haarlem, bloeiende provinciestad, klinkt
mij beter in de ooren e" acht ik den aan
gewezen weg. Maar wie bet beter weet,
mag het zeggen en de beslissing in dit
vraagstuk ligt ook meer op den weg van.
laat ik maar zeggen, om in de oud-testa-
mentische sfeer te blijven, Nehemia-SIin
genberg en Esra-Reinalda dan op den
mijnen.
Moet Haarlem naast luxe-stad ook
industrie-centrum worden?
Luxe en industrie behoeven elkaar niet
persé uit te sluiten, als ten minste voor
beiden de natuurlijke gesteldheid aanwezig
is, zoodat ze elkaar niet hinderen.
Plaatsen als Dusseldorf zijn vooibeelden
van een dergelijke combinatie De industrie
brengt leven en levensonderhoud voor ve-
len, maar ook veel financieele zorgen en
'n' een streek, waar de natuur haar gaven
zoo ten toon spreidt als hier, moeten niet
te veel schoorsteenen lucht en landschaps
beeld bederven
In de mijnstreken is op die manier heel
wat natuurschoon verdwenen; maar daar
was het onvermijdelijk, hier echter niet
Onder dat opzicht zou bevordering van
den handel de voorkeur verdienen, een
scheepsmast is in eik geval aesthetischer
dan een fabrieksschoorsteen Toch wijst de
situatie van Haa-'cin, door nauwe sluizen
van t Noordzee-k'-maal afgesloten, niet in
de richting van groot scheepvaartverkeer
in 't toekomstbeeld.
„Haarlem-Zeehiven" is, naar ik meen,
een „fata morgana' gebleken, 't Klein
scheepvaart- en transitoverieer zou ech
ter" door wat lagei havengelden, zooals ik
meermalen vernam, zee. we! bevorderd
kunnen worden. Resnn ecrende meen ik dus,
dal men zoowel op 't gebied van industrie
als van handel en scheepvaart, voorloopig
althans niet te hoog moet mikken om
groote teleurstellingen te vermijden.
En ten slotte: „lage belasting'.
Wie zou daar niet vóó" zijn?
Maar als men vasthoudt aan Haarlem
grootstad, dan kan men, geloof ik, die
illusie wel laten varen.
Kleine gemeenten kunnen, als niet al te
veel reglementen en verordeningen een
spaak in 't wiel steken en tusschen ge
meentebestuur en b-.-.rgerii nog een gemoe
delijke verhouding bestaat, dc belasting
nog wel binnen redelijke grenzen houden,
zonder sociaal achterlijk te zijn, maar ik
zou haast zeggen-, hoe grooter de stad,
hoe scherper de verhoudingen en hoe
hooger de belasting
Zonder te willen beweren, dat die hooge
belasting geen profijt aan de bewoners op
levert, blijft t toch waai dat hel be-
bestuursapparaat in groote gemeenten
dikwijls ingewikkeld, sticef en duur is, de
zorg voor onderwijs en openbare werken
te groote offers vraagt en de aantrekkings
kracht, die een groote stad met haar met
altijd hoogstaande gelegenheden tot volks
vermaak, op de arme bevolking van het
platteland uitoefent, eveneen» een oorzaak
van groote financieele zorgen medebrengt.
Wel is waar vormen de bedrijven veelal
-en bron van groote winsten, waaraan ook
de omgeving bijdraagt; maar eigenlijk is die
winst toch een verkapte vorm van indi
recte belasting. Daarbij komt nog, dat de
samenwerking tusschen de diensten en be
drijven der gemeenten wel eens te wen-
schen overlaat en de ill isie alsof groote be
drijven economischer werken dan middel
matige, moet - bliji ens de onlangs van
wege de Maatschappij van Handel en Nij
verheid gepubliceerde gegevens opgegeven
worden
Ten slotte levert ook het ambtenaren-
vraagstuk in de groote steden bizondere
moeilijkheden op Hoewel in 't algemeen
ons ambtenarencorps on een hoog peil
staat en zeker de vergelijking met het bui
tenland kan doorstaan en ofschoon ik toe
juich dat in de Commissies van Overleg
wederzijdsche belangen van dc gemeente
en hare dienaren kunnen worden besproken,
toch maakt de neiging in de bestuurstaak
in te grijpen er. zich niet tol de zuivere
loon- en arbeidsvoorwaarden te bepalen, in
sommige gevallen en vooral in groote
steden de Commissies van Overleg ten
slotte tot een tweede, niet door de kie
zers aangewezen geroeentebestuui.
Zeer begrijpelijk b v. 's de neiging zich
ook met de forma'ie van het gemeente-
personeel te bemoeien en medezeggen
schap te verwelven over de soort van
functies, het aantal functies en functio
narissen en de personen die voor be
paalde functies worden benoemd
Dat kan er echte- toe leiden, dat men
een groot leger van ambtenaren kr' 1 niet
alleen, maar ook op zijn Mexicaansch, een
met veel generaals en officieren en met be
trekkelijk wéinig manschappen, terwijl het
omgekeerde economischer en even doel
matig is.
't Is niet moeiliik, dit thema nog ver
der uit te werken en dan komt men tot
de slotsom dat eenvoudige, gemoedelijke
en goedkoope oplossing van problemen in
een groote stad bu'lengewone moeilijkheden
biedt, die door polit cke twisten ellenlange
discussies en moties zonder tal in de ge
meenteraden vaak nog worden verergerd.
Alvorens te eindigen, mag ik daarom mis
schien nog even in uw herinnering brengen
de gulden woorden, die hoven den inga tf
van Heemstede'» Raadzaal geschreven
staan:
Als er Geen Wijze Raetslagen En Zijn
Vervalt 't Volk.
Prov. XI. 14.
Dr. A. E. M. Droog is, behalve lid
der Provinciale Staten van Noordholland
reeds vele jaren een zeer gewaardeerd I'd
van den Gemeenteraad van Heemstede,
waarvan de laatste jaren hem wethouder
zagen.
Gisterenmorgen bleef het gebouw van de
N.V. Leidsche Effectenbank aan de Bree-
straat te Leiden gesloten Bij onderzoek
bleek ons, dat deze bank haar betalingen
heeft gestaakt. In ingewijde kringen was
het reeds lang bekend, dat de zaken van
deze bank den laatsten tijd sle< ht stonden.
Feitelijk heeft de bank, die ontstaan is uit
de NV Commanditaire Bankveieeniging
Slavenburg Co onder d rectie van den
I heer A Hardebol steeds een kwijnend be
staan geleden
Commissarissen van de
N.V. zijn de hee-
zichtigheid zal vragen om het tot een be-rf.n de C'ercq, T S Goslinga en F Los,
hoorli.ke en vooi Haarlem zoo gunstig 'eu ^e'^en en de heer F. Kuusman
In antwoord op uw circulaire inzake:
„op welke wijze de toekomst van Groot-
Haarlem ten goede kan worden bevor
derd", is mijn meening de volgende:
Om Haarlem's toekomst zoo goed mo
gelijk te maken, zijn er bepaalde hoofdfac
toren, welke met de meeste nauwkeurig
heid in het oog gehouden moeten worden.
Ten 1ste, dat de tegenwoordige bewoners
van Haarlem in ge-.n gr-tl, wegens de ver
grooting hunner stad, in de toekomst meer
dere lasten moeten opbrengen en de so
ciale, hygiënische, cultureele belangen, als
mede de meerdere verfraaiing van de staa,
minder tot hun recht zu:len mmen, dan in
het verleden heefi plaats gehad.
Ten 2e. dat de prijzen de- belangrijkste
gebruiksartikelen als gas, electriciteit, wa
ter enz. redelijk, zoo mogelijk lager zijn dan
in andere plaatsen en de belastingen tot
de laagste in het land kunnen worden ge
rekend
Indien het dus mogelijk is, van Haarlem
mogelijke oplossing te brengen.
Dat hiermede voor Haarlem zeer belang
rijke offers zijn gemoeid, behoeft wel geen
betoog
Voor wat het N. O deel betreft, komt
men vooi dezelfde grooie vraagstukken te
staan, o.a behoorlijke vaste verbinding
van Noorder Spaarne met Oostelijke
oevers, uitwerking der havenplannen, om
aldus voor de industrie een zoo behoor
lijk mogelijke oploesing tc vinder.
Het behoeft we! geen betoog, jlaf de
eventueele industrieën, welke zich daar zul
len vestigen, ook van een groot belang zul
len zijn voor de toekomst van Haarlem,
d.w.z. of daar duizenden arbeiders zullen
moeten werken voor lage loonen, zooals in
de metaalindustrie of dat er industrieën
komen, welke een zegen zijn voor den ar
beidersstand in het algemeen, vooral wat
betreft redelijke loonen en pensionneering
op ouden dag.
Ind:en men verder overweegt, welke be
langrijke maatregelen tot verbetering en
verfraaiing van de stad, tot het bo-uw van
scholen, onderbrengen van verschillende
takken van diens: in behoorli.ke gebou
wen, uitvoering var. het verkeersrapport,
uitvoering van ontworpen plannen; het
noordelijk deei der gemeente: bouw van
bruggen over Spaarne, bouwrijp maken van
groote stukken grondgebied enz. moeten
genomen worden, dan ligt het voor de
hand, dat in Je toekomst van
Haarlem groote financieele offers gevraagd
zullen worden
Van een groot belang voor de toekomst
van Haarlem zal ook nog zijn de beslis
sing van Ged Stalen ten opziche van de
eventueele schadeve; gaeding welke de ge
meente Haarlem za' moeten betalen aan de
omliggende gemeenten.
Wanneer we thans reeds zien, dat op de
gewone uitgaven onzer gemeente jaarlijks
50.000 worden uitgetrokken om het te
kort, hetwelk de ov.iname van Schoten en
npaarndam oplevert (1/10 van de vermoe
delijk nadeelige saldi per 1 Mei) ie dekken,
dan mogen wij toch zeker wel de ve-wachting
koesteren, dat het bedrag van f 300.000,
hetwelk Haarlem i" de toekomst aan
Heemstede zou moeien betalen, belangrijk
minder moet zi'n, om de Gezonde toekomst
van Haarlem niet te knakken,
J. Ph. H. Castricum is R. K. lid van
den Haarlemschen Gemeenteraad, voor
zitter van bet R. K. Werkliedenverbond, lid
van vele vereenigingen en commissies.
De door de Redactie van de Nieuwe
Haarl. Crt. gestelde vragen zijn de vol-
gende:
Meent U, dat Haarlem's toekomst het
best verzekerd wordt wel er naar te stre
ven van Haarlem een luxe-stad te maken?
Of meent U, dat uitbreiding van de in
dustrie een der middelen moet zijn, die
het gemeentebestuur van Haarlem moet
aanwenden, om een stad bloeiend en finan
cieel krachtig te maken?
Is wellicht een combinatie van beide
denkbeelden (Haarlem-luxe-stad of Haar
lem-industriestad) naar Uwe meening
noodig?
Meent U, dat lage belasting een voor
name factor voor den bloei van Haarlem
zal zijn?
Zijn er behalve genoemde grootere lijnen,
volgens U, nog andere middelen, om Haar.
lem's aantrekkelijkheid als woonstad en
bloeiend centrum te verhoogen?"
Gisteio.chtend kreeg Beverwijk bezoek
van een koopman in potlooden, die voorgaf
doofstom te zijn, Hij onderhandelde roet zijn
klanten over den verkoop van zijn ble'stif-
ten dooi middel van briefjes. Toen dit de
politie ter oore kwam toog deze op onder
zoek uit en kon onmiddel ijk vaststellen dat
's mans geheugen zich in duistere ding®1) be
rust was, want bij de nadering van
agenten pakte hij zijn fiets en nam
de vlucht in de richting van Assendel'L
De politie begon met veel animo de
achtervo'gingsrace door den polder.
De „doofstomme" veerde het tempo ecn-
ter dusdanig op, dat van inhalen geen spra
ke meer kon zijn waar op een aato
werd gehaald, waarmede de agenten den
potloodenkoopman te Buitenhuizen inhaal
den en aanhielden.
Hij werd naar Beverwijk terugg®bracnt
(de man was heelemaal niet doofstom) ®n
kreeg daar een proces-verbaal aan zijn
broek voor het rijden zonder bel en we§ens
het venten zunder vergunning.
Hiermede eindigde voorloopig deze tra
gedie.
Naar wij vernemen, kan 1927 voor de
veehouders in den Haarlemmermeerpoldcr
als een gunstig jaar worden aangemerkt,
omdat z'ch gedurende dit geheele laar
geen enkel geval van mond- en klauv,zeer
heeft voorgedaan en slechts 1 geva' van
miltvuur en 1 geval van kwade droes werd
geconstateerd.
De toestand van den veestapel laat in
dezen polder dan ook weinig te we"scllen
over.
t.„Me!' le Hoofddorp had het onge
lijk, terwijl z;j z;cj, buiten op een trapje
bevond om kleeren op te hangen, haar
evenwicht te verliezen en op den grond te
vallen.
Met een gebroken pols werd ze °Pfie-
nomen en onder geneeskundige behande.
hng gesteld.
te Den Haag
Het aandeelenkapilaal bedraagt 50.000,
waarvan gestort 10.000. Het pass;ef be
draagt ongeveei 80 000, het actief onge
veer 8000. Als gemachtigde van enkele
crediteuren treedt op mi Nord Thompson.
Vrijdag zal een vergadering van aandeel
houders worden gehouden, in welke een
voorstel tot liquidatie zal worden gedaan.
Op een motorboot, ligg envoor Jur-
gens' Oliefabrieker, te Zwijndrecht, be
woond door de iamilie P. W uit Rotter
dam heeft Woensdagavond ongeveer zes
uur een ernstig ongeluk plaats gehad. Bij
het aanzetten van den motor sprong de
luchlketel, die onder een spanning stond
van 14 atmosferen. Het l°-f~rirf zrontie van
den schipper, F W weid zoodan'g aan het
hoofj gewond, dat de inmiddels ontboden
geneesheer bij zijn komst slechts den dood
kon constateren.
Schipper W. werd door den luchtdruk
gedeelteli'k uit den roef gedrukt. In het
achterschip werden de meube's dcor elkaar
geworpen. De politie stelt een onder
zoek in.
Hieromtrent meldt onze correspondent ons
het volgende
Door een tot nog toe onbekende oorzaak
geraakte eergisteravond Let 10 jarig zoontje
van den arbeider W. aan de 2e Pcellaan onder
de tram van half zes. Toen een paar jongens
naar de avondschool gingen, vonden ze den
ongelukkigen jongen en bleek het, dat hem
een been was afgereden. Na door Dr. de
Graaf voorloopig verbonden te zijn, werd hij
naar het Academisch Ziekenhuis te Leiden
vervoerd.
Het Kantongerecht te Haarlemmermeer
veroordeelde F. J., slager, wegens vleesch
vergiftiging, tot 3 weken hechtenis.
Het betreft hier het bekende vléeschver-
g'ftigingsgeval waarbij een 30-tal personen
ziek werden.
Er zou een bedrag van 200 millioen francs
mee gemoeid zijn.
PARIJS, 12 Januari. Gedurende de
laatste dagen hebben te Parijs en in enkele
steden in de provincie huiszoekingen plaats
gehad in verband met malversaties, die
door eenige Parijsche firma's zijn gepleegd
bij de Duitsche leveranties in natura.
Verscheidene documenten, waaruit deze
malversaties bli'ken, zijn in beslag geno
men, hel verluidt, dat hoofdzakelijk mal
versaties hebben plaats gehad bij de leve
ring van steenkolen, suiker, hop en vee.
Er zou een bedrag van ongeveer 200 mil
lioen francs mee gemoeid zijn.
Gisteren heeft te Bennebroek een er"-
stig ongeluk plaats gehad. Het 15 ;arig
meisje, J van Dijk, wonende aan den Spie
ringweg. in de Haarlemmermeer, werd door
een vrachtauto aangereden, waarbii zij
ernstig aan het hoofd verwond werd. Per
auto is zij naar de M&riastichting overgs.
bracht. Haar toestand was hedenmorgen
nog zeer ernstig,
(Vervolg.
Aannemende, dat men het over de wijze
van samenstelling èener dergelijke commis
sie een zou worden, hetgeen nog niet ab
soluut zeker is, omdat sommige architecten
van oordeel zijn, dat de leeken in eene
schoonheidscommissie niet thuis behooren
en dat daarvoor de waarde van het advies
der commissie vermindert, aannemende
voorts, dat in Haarlem genoegzaam erkende
deskundigen aanwezig zijn, om daaruit eene
keuze te doen tot samenstelling eener der
gelijke commissie en die bereid zouden zijn
in eene zoondaige commissie zitting te ne
men, waarover zou dan die Commissie moe
ten worden gehoord en wat zouden prak
tisch de resultaten zijn? Zal zij b.v. moe
ten worden gehoord over alle plannen tot
stichting en verbouwing van bouwwerken
'net laatste voor zoover het gevelwijziging
betreft? Op deze vraag past slechts een
bevestigend antweord. Splitsing toch in de
plannen zou slechts door ons kunnen ge
schieden, maar het zou beteekenen, dat wij
de vraag gingen beantwoorden of bepaalde
plannen aan aesthetische eischen voldoen
en niet storend voor de omgeving zullen
zijn. Maar juist die beantwoording wil men
niet aan ons College allleen overlaten. Het
zenden van alle bovenbedoelde plannen aan
de Commissie brengt echter eigenaardige
bezwaren met zich.
Eveneens voe'en wij het als een bezwaar
plannen, ontworpen door architecten, die al
gemeen als hoogst bekwaam bekend staan,
aan het oordeel der Commissie te moeten
onderwerpen.
Verder stellen wij ons een onbegrensde
mogelijkheid van conflicten voor, waar het
betreft de uitvoering van plannen voor de
gemeente. Aan de eene zijde de hoofd
ambtenaar, bekwaam om een aan alle
eischen beantwoordend project te ontwer
pen, doch b.v. uit financieele overwegingen
gedwongen een p'a" te ontwarpen, dat na
tuurlijk z.i. wel voldoende kan worden ge"
acht, doch zeker niet bet beste is. Aan de
andere zijde de Schoonheidscommissie, die
meer op aesthetische dan financieele om
standigheden zal letten.
Ten slotte zijn er nog de bezwaren, welke
als van zelf voortkomen uit het verschil
van inzicht der Commissieleden, welke toe
nemen naarmate de Commissie grooter
■wordt, alsmede die. welke het gevolg zijn
van de verschillende wijze waarop men het
plan wil beoordeelen. Zoo zijn er, die een
gevel niet zoozeer naar de aesthetischa
waarde als zoodanig willen zien beoor
deeld, maar in de eeiste plaats willen zién
beantwoord de vraag of hij wel in het
stadsbeeld past. Anoeren daarentegen stel
len zich op het standpunt, dat de nieuwere
richting in de architectuur zich ook in de
oudere stadswijken moet kunnen ontplooien
en dat een plan nog niet behoeft te worden
veroordeeld, ook al doet het in de omge-
v,ng wat vreemd aan.
De hiervoor omschreven bezwaren geven
een denkbeeld van de verwachtingen welke
wij koesteren met betrekking tot de resul
taten, die van het instellen eener Schoon
heids-commissie zijn te verwachten.
Dit en het leit, dat de Schoonheidscom
missies dienstbaar woiden geacht aan het
bevorderen eener bepaalde richting in de
architectuur zijn o.i. de hoofdoorzaken,
waaiom eene Schoonheidscommissie nooit
gebracht heeft en nooit brengen zal, dat
gene wat men er van verwacht. De onder
vinding elders met de instelling eener
Schoonheidscommissie opgedaan, bevestigt
dit.
Op grond van het vorenstaande advisee-
ren wij h.-i voorstel van den heer Loosjes
e.a. niet a^n te nemen.
Eene minderheid in ons College, n.l. de
Voorzitter en de heer Reinaida, kan zich
met het vo.enstaand advies niet vereeni
gen. hoewel zij erkent, dat de ervar.ng el
ders met Schoonheidscommissies opgedaan
niet onverdeeld gunstig kan worden ge
noemd, kan zij daarin toch geen reden zien
om niet tot instelling van eene zoodanige
commisssie over te gaan. Het instituut der
Schoonheidscommissies is betrekkelijk
nieuw, het is daarom niet te verwonderen,
dat vooral in de eerste ontwikkel.ngspe-
riode gezocht moet worden naar ce juiste
richting, waarbij vanzéiisprekend teleurstel
lingen niet kunnen uitblijven. Van de in
middels elders opgedane ervaring kan thans
partij worden get.okken. Dat die behoefte
ook in i-aanem incerdaad bestaat is tocb
bezwaarlijk voor tegenspraak vatbaar.
Veel stuntelig werk met ontsieringen, die
als verfraaiing zijn bedoeld, maken het
werk in de meeste gevallen duurder, dan
toepassing van een eenvoudigen stijl, waar
door, mits deskundig uitgevoerd, een goed
aesthetisch geheel kan worden verkregen.
Let men bovendien op de wijze, waarop
onze fraaie stadsgedeelten worden mis-
voimd en hoe fraaie gebouwen worden ver
knoeid, dan acht zij ge entwijiel meer aan
wezig aan de noodzakelijkheid om alle
middelen aan te wenden, dat in de toe
komst zooveel mogelijk te voorkomen. Een
dier middelen is zeker het instellen eener
Schoonheidscommissie, waarom zij dan ook
met kracht bepleit het voorstel van den
heer Loosjes e. a. aan te nemen.
Zooals men weet, heeft voor kort een
fusie plaats gevonden tusschen den R.K.
Kring en het Sint-Bavogilde.
Gis.e.enavond herdacht dit gilde, thans
studieclub van den Kring, het feit, dat het
voor drie jaren was opgericht. Bij deze
gelegenheid waren alle Kringleden uitge-
noodigd, kennis te maken met een Bavogil.
de-avond. De belangstelling was boven aiie
verwachting goed. Voor een geheel gevulde
zaal sprak de voorzitter, de heer B. S. M.
Walenkamp, zijn openingswoord. Spreker
b.acht hulde aan eenige personen, die zich
in het bijzonder verdienstelijk hebben ge
maakt voor het gilde, n.l. aan den modera
tor, den ZE. Pater Dr. N. Th Viaar, aan
den voorzitter van „Geloof en Wetenschap"
en aan de oud-voorzitters, de heeren C. J.
Vierling en R. A. P. Roozen.
Daa na sprak de heer Nick J. J. van Op-
zeeland over de „V.edesgedachte". In zijn
tweeledige lezing behandelde spreker het
ka'holiek vredeswerk en beginsel, en de
hereeniging der ke ken.
In de gedachtenwisseling over het onder
werp kwam men tot interessante debatten,
welke tot een volgenden avond moesten
worden uitgesteld.
Bij de algemeene rondvraag bleek, met
welk een sympathie het Bavo-gilde in den
Kring was opgenomen.
Dat de avond zeer zeker een succes Is
geweest, blijkt wel uit bet groote aantal
'kringleden, dat zich opgaf, als adspirant-
lid van het gilde. Het stud'e-element in den
Kring zal zich dus krachtig gaan ontwikke
len, wat zeer zeker den opbloei van deze
jongemannen-vereeniging ten goede zal ko
men.
Na den heer van OpzeeJand te hebben
bedankt voor zijn succesvolle lezing, sloot
de voorzitter de vergadering op gebruikelij
ke wijze.
Het is aan de afd. Haarlem en O. van de
Ned. Natuurhistorische Vereeniging gelukt
Prof. Dr. C Schroder uit Zurich bereid te
vinden hier een lezing te houden met licht
beelden over bovengenoemd onderwerp op
Maandag 12 Maart in „Zang en Vriend
schap" in de Jansstraat. Deze lezing zal
ook voor zoover er plaatsruimte is, tegen
entree voor niet-leden toegankelijk gesteld
worden.
Woensdagavond 18 Januari geeft Me
vrouw Sybrand'-Halberstadt weer een uit
voering in het D aconessenhuis alhier.
De kleintjes zuilen Spee lied es zingen en
vertconen, terwijl ook verschil'ende oudere
Zangklassen z;ch zullen doen hooren. De
dames Hanna Wa'ler leper en Riek de Vries
zullen duetten van Hëndel zingen.
Aan de piano mej. Emmy van Eden.
In deze gemeente hebben zich in de afge.
loopen week 3 gevallen van Diphfher t s
voorgedaan.
De toestand van den 9-jarige D. de B.,
die in de R.K. school as" de Cruquums raat
van 4 M. hoogte is gevallen en nu in de
Mariastichting verpleegd wordt, is goed.
Het ongeval zal waarschijn,ijk geen ern
stige gevolgen hebben.
Opgave betreffende het postkantoor
Haarlem over de maand December 19??.
Aan bovengenoemd kantoor werd. in
den loop der maand 0p spaarbankboekjes
ingelegd f 19 ,69.78 en terugbetaald
f 214.99774; derhalve nvnder ingelegd
dan terugbetaald 26.827.96.
boHriesaabed!oeien7UitgegeVen sPaarbank"
Door tu«schenkomst van dit kantoor
werd ter Direct.e op staatsschuldboelries
meeschreven nominaal f 44rX) en af*e.
tf" f 'J50' d^halve meer in- dan
afschreven f 3?5o.
„SfjjL a?"'a' rieuw uitgegeven staats
schuldboekjes bedroeg 3.
betrekkingen:
M. J. de Bilt, gediplomeerde der afd. I
Scbeepsbouwkunde, «la scheepsbouwkundig
teekenaar bij Boele's Scheenswerven en
Machinefabriek te Bolnes. F. P. v?n den
Brllaardt, gedip'cmeerde der afd. El-ctro-
I techni»l< bij Linde Teves-Stckvis te Sema-
rang N.O.I.
Mr. G. S'uis, rechter in de arrondisse
mentsrechtbank alhier komt voor cp de
door het gerechtshof te Amsterdam ter ver-
vu'ling eener vacature van raadsheer in dat
college, opgemaakte alphabetische lijst van
aanbeveling.
Een federn'fe tot behoud van natuurschoon?
Op 30 Jan. wordt dcor de a'd. Haarlem
en omstreken van de Ned. Natuu-histo-
rische Vereeniging in de tuinzaal van Brink-
mann een vergadering belegd, waar a'*e*
vaard'gden van diverse vereenigingen, ge
meentebesturen en particuliere personen i.it
onze omstreken worden uitgenoodigd om te
geraken tot een comité of federatie tot be
houd van natuurschoon, in Den Haa1? be
staat ook een dergeli'k lichaam dat aldaar
is opgericht op in'tiatief van het gemeente
bestuur, ter voorlichting van de autoriteiten
en tot leiding van de publieke opin'e. Ver
schillende vereenigingen hebben reeds hun
steun toegezegd.
Ten einde vervolging te voorkomen zou
den wij. er de houders van bedrijisvergunnin-
gen voor den tabaksacci ns opmerkzaam op
wi len maken, dat het bedrijfsvergunn ngs-
recht ad 5.00 ever het jaar 1928 ten kan
tore van den ontvanger der Accijnzen
(Klein Heiligland 84), moet zijn betaald vóór
20 Januari 1928
De vereen. Haariemsch-Amsterd-.msch-
Kwartier zal Zaterdag 14 en Zon 'ag 15 Ja-
nuari haar jaarlijksche club-ter.toonstelling
houden in de achterzaal van het café van
den heer G. Scheffer, Kleine Houtstraat 44
(café Sportlust).
Wij kunnen de liefhebbers gerust een
kijkje op deze tentoonstelling aai bevelen,
daar niet minder dan ruim 170 vrgels vcor
deze club-tentoonstelling zijn ingeschreven,
'levens z-1 er een keur iraaie prijzen uit
gestald zijn.
Gekeurd zal worden door de Haarlem-
sche keurmeesters de heeren P. J .v. Daa-
len en L. Gimbrere.
Tot secretaris van de Prov. Commissi
voor het Buitengewoon L. O. is benoemd
mr. dr. F. S. Witteveen, referendaris aan
de Prov. Griffie.
Voor het te Haarlem gehouden exa
men van de Verg. v. Leeraren in Tdcn
en Handelscorrespondentie slaagde de heer
G. W. H. de Korte, alhier voor het praktij.c
diploma Engelsche Handelscorrespondentie.
Tengevo'ge van een motordefect kreeg
gisteravond de electrische trein, die te 7.15
uit Amsterdam was vertrokken, te Haarlem
meer dan een half uur vertraging. De reizi
gers gingen voor een groot deel over in den
volgenden uit Amsterdam komenden trein.
Toen het defect weer hersteld was, is de
trein die uit tien wagens bestond naar Rot
terdam vertrokken. Bij b okpost J. nabij bet
station Laan van N. O. Indië te 's Graven-
hage weigerde de motor echter weer en
bleef de trein stran. De Parijsche trein, die
achter den electrischen trein volgde moest
dientengevolge stoppan en kreeg een kwar
tier vertraging. De electrische trein is later
van het station- Den Haag door een loco
motief opgehaald.
De Propaganda-tuin bij Duin en Daal.
Om financieele redenen heeft de afd. Bloe-
mendaalVelsen van Tuinbouw- en Plant
kunde indertijd moeten besluiten, den be
kenden propagandatuin, voor Hotel Duin
en Daal gelegen, op te heften Het verlaten
kind scheen dus gedoemd, te moeten ver
dwijnen. Thans heeft 't echter een nieuwen
verzorger gekregen 't Is namelijk geadop-
teerd door de directie van Hotel Duin en
Daal.
Moge het dus een betere toekomst
tegemoet gaan, dan zijn kwijnend bestaan
van de laaste jaren zou hebben doen ver
moeden.
De schoolbioscoop. 't Is reeds lang
geleden, dat op advus van de plaaiseliike
Commissie van Toezicht op het Lager Un-
derwijs, 't gemeentebesluur besloot, vo<'r
een jaar een proef te nemen met de school
bioscoop, zooals die dooi de N.V. Poiygoon
te Haarlem wordt geëxploiteerd. Thans is
de zaak geregeld en zal de eerste "non-
stelling gegeven worden op Donderdag 19
Jan. a.s. Alsdan zullen dc leerbngen der 2
hoogste klassen van school C, die der
Böemendaalsche Schoolvereen.ging en d«
6de klasse der St. Theresiaschool te B:oe.
mendaal in school C (D Génestetweg) te
zamen komen, om een voorstelling bij te
wonen Vertoond zul.en worden 3 afdeelin-
gen van de film. De Rijn van Lobith naar
Zee (van Lobith tol Rhenen) De andere
scholen komen aar. de beurt op Donderdag
en Vrijdag, 19 cn 20 Januari.
Besmefte'ijke ziekten. In deze ge
meente hebben zich in de afgeloopen week
2 gevallen van roodvonk voorgedaan.
Arme millionElr. Met dit blijspel in
drie bedrijven van Mar. Jansan, gaf de R.-
K. Vriendenkring in Zomerlust een tooneel-
avond.
Door den heer Geers werd de avond ge-
opend met een kort woord ter inleiding.
Spreker drukte er ziin spijt over uit, dat
de belangstelling niet zoo groot was als op
andere avonden.
De stemming liet niets te wenschen over
en bleef ook den geheelen avond zoo, en
op dat gebied is Vriendenkring altijd wel
bijzonder gelukkig. Voor een deel krmt het
slagen daarvan voor rekering v:n het or
kestje uit Haarlem, dat zich uitstekend van
zijn taak kweet.
Het stukje werd vlot gespeeld. Vooral
Frank was een goede vertolker van zijn
rol. In Bobby Frank zagen we een nieuwe
ling op de tooneelplanken. Zijn kunn -n
toonde echter voor een nieuweling wel
zooveel, dat hij voor ..Vriender kring een
goede kracht zal worden. De hatelrrtten
gaven gewiekst spel. Met hun streken be
haalden ze een groot succes, vooral waar
het ging, om de politie le mirieiden. Co
vert, de huisknecht, dien we niet op het
programma kenden vrnden, had daar wel
een vooraanstaande plaats mogen hebben,
want hij typeerde zeer juist en acteerde
goed. Ook de kleine rolletjes faven te
hooren, dat „Vriendenkring" heel mooi
vooruitgaat op bet moeilijke pad der dilet
tanten.
Na afloop was er een gezellig s-menzijn
terwijl de heer Geers nog eens extra op
wekte om door het koopen van loten ooi
het doel van „Vriendenkring" goed te steu.
nen.
