DE WAERELD ROND.
Derde Blad
Vrijdag 20 Januari 1923
Groepsfoto genomen bij het 25-jarig bestaan van het Liefdewerk „Kinderbescherming",
onderaid. der St. Vincentiusvereensging te Haarlem. Naast den president, den heer
P. J. v. Kessel (in 't midden), de HoogEerw. Heer plebaan L. A. A. M. Westerwoudt.
Spelscène uit „De Klimge'j, dat door de dilettanten van het
„Alikmaarscb TooneeP is opgevoerd.
Fi k'er in zijn primitieve machine, waarmede hij op 31 Aug. 1911 een demonstratie
gaf op het feestterrein achter de Veiserstraat. De foto geeft wel een duidelijk beeld
van de ontwikkeling der vliegtuig-industrie.
KRÜGER'S REIS NAAR EUROPA
IN 1900.
Een merkwaardige daad uit de eerste
regeeringsjaren van Koningin WiKielmina
was het zenden van een oorlogsschip de
„Gelderland", om president Krüger „oom
Paul", zooals hij door de Boeren genoemd
werd van Zuid-Afrika naar Europa te
brengen. Transvaal was toen, naar men
weet, in oorlog met Engeland, en de be
jaarde President had het land moeten ver
laten en zich naar de onder Portugeesch
gezag staande stad Lorenpo Marquez be
geven, maar hij wilde gaarne naar Europa
vertrekken, om daar de belangen van dc
republiek te bepleiten bij de groote mogend
heden, voornamelijk Duitschlana en Frank
rijk. Het zenden van de „Gelderland stelde
hem in de gelegenheid de reis te aanvaar
den.
In een kortelings verschenen werk van
den oud-zeeoffciier C. Flaes die de reis
meemaakte, lezen wij daarover interes
sante bizondeitreden, waarvan wij er hier
eenige mede ter aankondiging en karak
teriseering van het boek laten volgen.
De „Gelderland", die onder command
stond van den kapitein ter zee J- A. L.
baron Sweerts de Landas Wyhorg, zou in
Juli 1900 zijn eerste reis maken met be
stemming naar Oost-Indië. Toen het schip
te Perim ten anker lag, om daar kolen ,n
te nemen, werd aan den commandant be
richt, dat hij naar Lorenzo Marquez moest
vertrekken, om President Krüger te embat-
keeren en naar Europa te brengen.
Op 12 October kwam de „Gelderlan
daar ten anker, en men vernam er, dat me
enkel de President de reis zou maken, maai
vergezeld zou worden door zijn kleinzoon
Eloii, zijn particulieren secretaris Breder.,
zijn lijfarts dr. Heymans en zijn bediende
Happé. Voor die allen moesten nu op de
„Gelderland" verblijfplaatsen in gereedheid
worden gebracht.
„Intusschen werd het schip overstroomd
door bezoekers, die allen niettegenstaan
de het dagelijksch kolenladen den bodem
wilden bezichtigen. Ho»derden en nog eens
honderden Boeren die te Lorenpo Mar
quez geïnterneerd waren brachten soms
uren aan boord door, voornamelijk om 'e
zien en te weten, waar en hoe hun Pres:
dent zou Iogeeren. En dan was het ontroe
rend die reuzen, die toch zooveel hadden
meegemaakt, ons trouwhartig te hooren
vragen of wij wel goed op „den Oü Baas
zouden passen! „Nie an die Rooinek gêe
niet!- Nu, dat beloofden wij, dan liever
naar den kelder!! met welke verklaring zij
dan tevreden waren. En de genegenheid tot
ons was zoo groot, dat die zich soms U'i'®
in kleine cadeaux, als hoedanig il-
herinner.... een factuur van 30 boefen"
hoeden, die later onder de officier®"'
machinisten en onderofficieren zijn "e'~
deeld."
Op 20 October zou de President zich ul"
schepen, maar hij kwam onverwacht
dag eerder, teneinde manifestaties 10
goeden of kwaden zin er lagen °ol<
Engelsche kruisers voor Lorenzo Marqlie/
te voorkomen.
„En toen hebben wij dien dag het merk"
waardig schouwspel beleefd, dat, toen door
H. M. „Gelderland'* ter eere van de verlo
ving onzer Koningin, het koninklijk sal""1
werd afgegeven, waaraan èn Engelsche 4"
Portugeesche schepen deelnamen, de Pre.~
sident, beschermd door Neerlands v'a<5"
aan boord van ons schip stond te kijk®"
naar het schieten van zijn aartsvijand!'
Den dag daarop begon de reis.
„Zaterdag 20 October, ten 1 uur 30 *'e''
het anker gelicht en toen even te vore" dt
consul Pott van boord ging en de offic!®ren
hem tot aan den valreep uitgeleide deden,
nam hij afscheid met de woorden: y
heeren, goede reis, en als de Rooi"e,v
nchiet, dan schiet je maar terug!" Zou ei
tech nog iets gebeuren??? Maar dat is "et
geval niet geweest, want toen wij, wegstoo-
mend, het Engelsche eskader passeerden,
stond op die schepen de wacht aangetre
den, en werd aan ons schip honneurs ge
geven.
„De reis met president Krüger wa- be
gonnen, eene reis, die soms iets had van
een triomftocht, cn die voor den President
zooveel droevigs zou bevatten en hem weg-
voerde van zijn geliefd Zuid-Afrika....
dat hij nooit zou terugzien!"
Als een merkwaardigheid deelt de schrij-
ver mee, dat twee leden van het gevolg, de
lijfarts en de bediende, katholiek waren.
i,Waaruit dan toch wel blijkt. zoo zegt hii.
„dat de President zeer zeker niet de
„domper" was, waarvoor zijne vijanden
hem herhaaldelijk uitmaakten."
Over den persoon van den President en
diens leven aan boord, deelt de schrijver
"og het volgende mee: „Z.Fd. was een
matig eter en nog matiger drinker. Een
stukje vleesch liefst „witvleesch" (kip of
dergelijke), een weinig groente en een glas
„ajer blanda" oftewel spuitwater, was Ge
woonlijk alles wat hij aan de avondtafel
tot zich nam. Een groot causeur was Z.Ed.
niet daarvoor had hij vermoedelijk te
veel zaken aan het hoofd en altijd ver
liet hij vóór het dessert de kaiuit, om zich
in zijn verblijf met zijn bijbel terug te trek
ken.
„Overdag, gedurende de rfefiee'» reis.
wanneer het weer goed was en dat was
het gelukkig meestal bracht de Presi
dent den tijd door op de campagne, geze
ten naast het kanon van 15 c.M., met een
sportpet op en een souwbalietje in zij»
nabijheid, waarvan Z.Ed. evenwel wein'g
gebruik maakte, daar hem, tengevolge van
een lichte oogaandoening, door zijn genees
heer slechts een tweetal pijpen per dag was
toegestaan.
„Hij was daar steeds in gezelschap van
een of meerdere leden van zijn gevolg e.
wanneer het toeval wilde, dat commandaru
of officieren in zijn nabijheid kwamen, dan
werd hun gewoonlijk een vriendelijk woord
toegevoegd en soms een snuifje gepre
senteerd!
„Op de brug is de President slechts een
maal geweest, terwijl hij tot °"ze ver
wondering geen deel nam aan de Zon-
dagsche godsdienstoefeningen. Wij ver
onderstelden dat die hem te neutraal waren
of niet diep genoeg gingen naar Z.Ed
smaak en overtuiging. ^ecz.'ck 's de Presi
dent nooit geweest, zelfs niet toen later
in de Middellandsche Zee do „Gelder
land" door een tamelijk hevigen storm werd
belo-open."
Tot zijn teleurstelling werd de President
in de Duitsche en Fransche havens welke
het schip aandeed, nergens officieel be
groet; wel wilde men hem als particuliei
persoon eer en sympathie bewijzen. En
zulks was ook het geval te Marseille, hel
einde der reis, waar „Oom Paul" 22 Novem
ber aan land £ing en de bevolking hem ee^
grootsche ontvangst bereidde, waarin ook
de „Gelderland en haar bemanning deel
den.
In groot tenue stond de equipage aange
treden, toen de President het schip ver
liet.
„Plechtig" aldus de schrijver „be
gaf zich toen onze hooge Gast, geleid dooi
den commandant, naar den valreep, maar
Vfpr. rï'en *e bereiken hield hij stil voor de
officieren, die ook stonden aangetreden, en
zeide woordelijk: „Veroorloofd mij, voor ik
H. M. „Gelderland" verlaat, UEd. mijn
innigen en warmen dank te betuigen voor
al hetgeen gij voor mij hebt gedaan gedu
rende mijne reis van Lorenqu Marquez naar
hier. Ik kan geen woorden vinden om mijn
appreciatie, waardeering uit te drukken
voor uwe vriendelijkheid mij betoond, en
wensch UEd. verder alle gezondheid toe,
voorspoed, welvaart ook Gods besten
zegen", woorden, die met nadruk gezegd,
met nalieten op alle opvarenden, die *.c
konden hooren, grooten indruk te maken.
„Toen daalde de President de statietrap
af, gevolgd door zijne reisgenooten en het
ccmité van ontvangst, en terwijl de mari
niers het geweer presenteerden en de equi
page langs de verschansing paradeerde en
joelde, steeg Z.Ed. in de sloep, die geroeid
door twaalf paar krachtige matrozen-armen
en gestuurd door den Luitenant-ter-zee
Groeneboom in groot tenue, hem over
bracht op Fransch gondgebied.
„De Krüger-reis was ten einde! Aan de
opdracht was voldaan; wij hadden der.
President sain et sauf op de plaats zijner
V ^stemming gebracht!"
Buiten de Uiterton door C. Flaes.
Van Holkema en Warendorff, Uitgevers-
Mij., Amsterdam.
In aansluiting op onze fotopagina der vorige
weck over mooie en feelijke architectuur in
Haarlem, hierboven een prachtige doorkijk
op de Groote Kerk.
De St. Josephsgezellen Amsterdam I, vierde haar 60-jarig bestaansfeest. Na de plechtige
Hoogmis vereenigden de ZeerEerw. Praesident, Raad van Bestuur en leden zich aan een
feestelijk ontbijt.
Hoe diep men graven moet bij de fundee-
ringswerken voor de torens der Kathedrale
Kerk St. Bavo.
De cellist Canivez, die medewerkt op het Gem. Orgel
concert van morgenavond in het Gem.
Concertgebouw te Haarlem.
Links; Hoe men in Amerika reclame maakt: Een winkel
van levensmiddelen met reclame-topgevel.
De heer M. L. A. Klein is Zater
dag 21 Jannari a.s. 12 K jaar lid
van den Haarlemschen
Gemeenteraad.
Rechts; Deze Amerikaansche
actrice wilde op 82-jarigen leef
tijd de sensatie beleven haar
geboortestad Denver vanuit de
lucht te zien. Vroeger duride zij
niet, verklaarde zij.
